Δραστηριοτητες μαθητών με θέμα την ιστορία της γραφής

1. 1

2. ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΕΣ
1Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Συγγραφή κειμένων (ομαδικών και ατομικών)»
Έφη Ξηροτύρη (κολλάζ – κείμενα)
2

3. 3

4. 4

5. 5

6. 6

7. 7

8. 8

9. 9

10. 10

11. 11
ΣΤΗ ΜΑΑΛΟΥΛΑ ΤΗΣ ΣΥΡΙΑΣ ΜΙΛΟΥΝ ΑΚΟΜΗ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ
ΧΡΙΣΤΟΥ, ΤΑ ΑΡΑΜΑΪΚΑ. ΕΙΝΑΙ ΜΟΝΟ ΠΡΟΦΟΡΙΚΗ . ΜΙΑ
ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΣΕ ΝΑ ΤΗΣ ΔΩΣΕΙ ΚΑΙ
ΓΡΑΠΤΗ ΜΟΡΦΗ, ΜΕ ΣΚΟΠΟ ΝΑ ΤΗ ΔΙΑΣΩΣΕΙ. Ο ΠΟΛΕΜΟΣ
ΟΜΩΣ ΙΣΩΣ ΝΑ ΔΙΕΚΟΨΕ ΤΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΥΤΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ.
Ι. Χ. Θ. Υ. Σ.
Εργασία: Ειρήνη ΚανάκηΦωτογραφίες: Άννα Ρόδη

12. 12
Αραβικές λέξεις με την προφορά και τη μετάφρασή τους

13. 2Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ :Δημιουργία κολλάζ με θέμα τις γραφές και τις γλώσσες
(ομαδική εργασία)
13

14. 14

15. 15

16. 16

17. 17

18. 18

19. 19

20. 20

21. 21

22. 22

23. 23

24. 24

25. 25

26. 26

27. 27

28. 28

29. 29

30. 30

31. 31

32. 32
Μπαγκλαντεσιανό αλφάβητο και γραφή από αναγνωστικό του δημοτικού σχολείου
Εργασία: Ράκι Ταμζίντ

33. 3η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Γράφουμε το καλημέρα, ευχαριστώ και σ’
αγαπώ σε όσες γλώσσες βρούμε (ομάδες ανά δύο ή τρία παιδιά)»
33

34. 34

35. 35

36. 36

37. 37

38. 38

39. Οι ΦΟΙΝΙΚΕΣ είχαν εφεύρει ένα αλφάβητο με 22 γράμματα, μόνο
σύμφωνα. Οι ΕΛΛΗΝΕΣ πήραν αυτό το αλφάβητο, το άλλαξαν και
το προσάρμοσαν στη γλώσσα τους. Τέλος προσέθεσαν σ’ αυτό τα
φωνήεντα.
ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΟΣΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΚΑΙ
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ΕΊΝΑΙ ΑΥΤΗ Η ΠΡΟΣΘΗΚΗ;
Αν οι γονείς σας, σας έστελναν να ψωνίσετε με τις παρακάτω
λίστες, θα ήταν εύκολο για σας να βρείτε ποια αγαθά θα
χρειαζόταν η οικογένειά σας;
Αφού μελετήσετε τις λίστες και ανακαλύψετε τις λέξεις, που
τις αποτελούν, γράψτε σύντομα τα συμπεράσματά σας.
4Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Σύμφωνα και φωνήεντα
(Φοίνικες και Έλληνες) – εργασία σε ομάδες»
39

40. 1Η
Ο
Μ
Α
Δ
Α
40

41. 1Η ΟΜΑΔΑ
Συμπεράσματα – διαπιστώσεις
Θεωρούμε ότι τα φωνήεντα είναι απαραίτητα, διότι
χωρίς αυτά δε μπορούμε να τις προφέρουμε σωστά.
Τα σύμφωνα δε μπορούμε να τα φωνάξουμε.
Μπέσης Παντελής
Γκαργκανίτη Γεωργία
Κότση Κυριακιάννα
41

42. 2Η
Ο
Μ
Α
Δ
Α
42

43. Συμπεράσματα – διαπιστώσεις
Η γραφή των Φοινίκων δεν ήταν εύκολη για την επικοινωνία.
Όταν προστέθηκαν τα φωνήεντα, έγινε πιο εύκολη και κατανοητή
για την ελληνική τουλάχιστον γλώσσα.
Π.χ. στα νέα ελληνικά η λέξη σκλκμρμγκκτσρδρπλντρπ δεν θα
μπορούσε να διαβαστεί, ενώ με τα φωνήεντα είναι πάρα πολύ
απλό: σ κ ο υ λ η κ ο κ α τ σ α ρ ι δ ο α ε ρ ο π λ α ν ό τ ρ υ π α.
Μερτίκα Μαρία
Ροδάκης Κωνσταντίνος
Χελιώτου Μαρία
2Η ΟΜΑΔΑ
43

44. 3Η
Ο
Μ
Α
Δ
Α
44

45. 3Η ΟΜΑΔΑ
Συμπεράσματα – διαπιστώσεις
Θεωρούμε ότι είναι πιο εύκολο να καταλάβει κανείς τι θέλει να
πει κάποιος με σύμφωνα και φωνήεντα μαζί. Αν μιλούσαμε ή
γράφαμε μόνο με σύμφωνα, κανείς δεν θα καταλάβαινε τίποτα.
Κουκούλης Στέλιος
Ταμζίντ Ράκι
Στρατηγός Βαγγέλης
45

46. 4Η
Ο
Μ
Α
Δ
Α
46

47. 4Η ΟΜΑΔΑ
Συμπεράσματα – διαπιστώσεις
Πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητο να υπάρχουν
φωνήεντα σ’ ένα αλφάβητο, διότι οι λέξεις χωρίς
φωνήεντα δε βγάζουν νόημα ούτε προφέρονται
σωστά.
Μπόγρη Ιουλία
Λορέντζου Μαριάννα
Κανάκη Ειρήνη
47

48. 48
5Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Αρχαία ρητά και φράσεις με διάφορες μορφές
γραφής και αυτοσχεδιασμούς (ατομική δραστηριότητα)»
«Φοβού τους Δαναούς
και δώρα φέροντας»
Μάντης Λαοκόων
Εργασία: Μαρία Μερτίκα
Ο μάντης Λαοκόων και οι γιοι
του, γλυπτό από το Παλάτι του
Μεγάλου Μάγιστρου στη Ρόδο
(φωτ.: Άννα Ρόδη)

49. 49
«Μηδένα προ του
τέλους μακάριζεν»
Σόλων ο Αθηναίος
Εργασία: Μαρία Χελιώτου
Πηγή εικόνας:
http://3.bp.blogspot.com
Σόλων ο Αθηναίος

50. 50
«Πάσα επιστήμη χωριζομένη αρετής πανουργία, ου σοφία, φαίνεται» (Πλάτων)
Εργασία: Ιουλία Μπόγρη
Πλάτων
Πηγή εικόνας: http://www.sakketosaggelos.gr/Article/670/

51. 51
Εργασία: Μαριάννα Λορέντζου
«Συν Αθηνά και χείρα κίνει» (Αίσωπος)
Πηγή εικόνας: http://dim-triad.eyv.sch.gr/fairytales/index.php/aesops
Αίσωπος

52. 52
Εργασία: Κυριακιάννα Κότση
«Γηράσκω αεί διδασκόμενος» (Σόλων ο Αθηναίος)
Σόλων ο
Αθηναίος
Πηγή εικόνας: http://3.bp.blogspot.com

53. 53
Εργασία: Κωνσταντής Ροδάκης
«Το λακωνίζειν εστί φιλοσοφείν» (ρητό που αποδίδεται στους αρχαίους Σπαρτιάτες)

54. 54
Εργασία: Ράκι Ταμζίντ
«Ουδέν κακόν αμιγές καλού» (αρχαίο ρητό)

55. 55
«Πάντων χρημάτων μέτρον ο άνθρωπος» (Πρωταγόρας)
Εργασία: Στέλιος Κουκούλης
Πρωταγόρας
Πηγή εικόνας: https://sciencearchives.wordpress.com

56. 56
Εργασία: Βαγγέλης Στρατηγός
«Γνώθι σαυτόν» (ρήση γραμμένη στο Μαντείο των
Δελφών , που έχει αποδοθεί στον Σωκράτη)
Σωκράτης
Πηγή εικόνας: http://www.pame.gr/prosopa/filosofoi/sokratis-socrates.html

57. 57
Ο Θεμιστοκλής στον Ευρυβιάδη
«Άκουσον μεν πάταξον δε»
Εργασία: Ευφημία Ξηροτύρη
Θεμιστοκλής

58. 58
6Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο
για την παρατήρηση των επιγραφών - Συλλογή επιγραφών
από την αρχαία Αίγινα και όχι μόνο» (Η τάξη μια ομάδα)»

59. 59

60. 60
Επειδή δεν είχαμε άδεια
φωτογράφησης, αφού
παρατηρήσαμε τις
επιγραφές στο μουσείο,
επιλέξαμε μερικές από
διάφορες εποχές της
ιστορίας του νησιού, τις
αναζητήσαμε σε πηγές
και σας δείχνουμε
κάποιες απ’ αυτές:

61. 61
Πηγή: Γεωργία Π. Κουλικούρδη – Σπύρος Α. Αλεξίου, Αίγινα,
Οδηγός για την ιστορία και τα μνημεία της, σ. 107
Η αρχαϊκή επιγραφή του Ναού της Αφαίας, που ανακάλυψε ο Γερμανος
αρχαιολόγος Furtwangler το 1901 και μ’ αυτήν πιστοποιήθηκε ότι ο ναός
ήταν αφιερωμένος στη θεά Αφαία (Βριτόμαρτι)

62. 62
«ΟΡΟΣ ΤΕΜΕΝΟΙΣ ΑΘΗΝΑΙΗΣ»
Οι ιστορικοί και οι αρχαιολόγοι έχουν διατυπώσει την άποψη ότι
στον οχυρό λόφο της Παλιαχώρας κατά τα αρχαία χρόνια υπήρξε η
πόλη Οία ή Οίη στην οποία οι Αιγινήτες λάτρευαν τα ξόανα της
Αυξησίας και της Δαμίας, τα οποία είχαν κλέψει από την Επίδαυρο.
Οι θεότητες αυτές της γονιμότητας και της ευφορίας
αντιστοιχούσαν στη Δήμητρα και Περσεφόνη. Αποδείξεις της
συγκεκριμένης άποψης αποτελούν τόσο η επιγραφή «Όρος
τεμένοις Αθηναίης», που ήταν εντοιχισμένη στο ναό του Αγίου
Χαράλαμπου όσο και ο μεγάλος αριθμός δωρικών, κορινθιακών και
ιωνικών κιονόκρανων και άλλων αρχιτεκτονικών μελών που μπορεί
να δει ακόμη και σήμερα ο επισκέπτης διάσπαρτα στο χώρο ή
εντοιχισμένα στις εκκλησιές.
Πηγή: Εργασία μαθητών του τμήματος ΣΤ2 του 1ου Δημ. Σχ. Αίγινας με θέμα
«ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΙΓΙΝΑ», Αίγινα, 2008, σ. 1

63. 63
«ΜΕ ΚΙΝΕΙ ΤΟΔΕ»
Επιγραφή χαραγμένη σε λίθινη άγκυρα
Πηγή: Σόνια Ντι Νόυχοφ, Αίγινα, εκδ. Απόλλων, Μιλάνο- Ιταλία 1978, σ. 20 – 21
Απόδοση στη νέα ελληνική:
Μην το μετακινείς αυτό

64. 64
Οι επιγραφές του ψηφιδωτού δαπέδου
της Εβραϊκής Συναγωγής της Αίγινας (2ος – 3ος αι. μ.Χ.) είναι οι εξής:
α) «Θεόδωρος αρχισυν[άγωγος φ]ροντίσας έτη τέσσερα [φθαρείσαν] /
εκ θεμελίων την συναγ[ωγήν] οικοδόμησα προσοδεύ[θησαν] /
χρυσίν[ο]ι / [Ρ]Ε’ και εκ των του Θε(ού) χρυσίνοι ΡΕ’».
β) «Θεοδώρου νεω(τέ)ρ(ου) φροντίζοντ(ος) [εκ της πρ]ο[σ]όδου της /
συναγ(ωγής) εμουσιώθη. Ευλογία πάσιν [τοις εισ]ε[ρ]χ[ο]μένοις».
Η πρώτη μας πληροφορεί ότι η ανέγερση της άρχισε «εκ θεμελίων» από τον
αρχισυνάγωγο Θεόδωρο που διατήρησε το αξίωμά του επί τέσσερα έτη και η
δεύτερη αναφέρει ότι η ολοκλήρωση του οικοδομήματος μαζί με την τοποθέτηση
του ψηφιδωτού έγιναν από τον επίσης αρχισυνάγωγο Θεόδωρο το νεότερο που
ήταν ο γιος του προηγούμενου. Αυτή μάλιστα καταλήγει σε μια συνηθισμένη
εβραϊκή ευχή – ευλογία σε όλους όσους επισκέπτονταν τον ιερό χώρο της
ιουδαϊκής θρησκείας. Τέλος και οι δύο επιγραφές γνωστοποιούν στον επισκέπτη
ότι οι δαπάνες της κατασκευής του οικοδομήματος καλύφθηκαν από τις εισφορές
και τις δωρεές των μελών της κοινότητας.
Πηγή: Άννα Ρόδη, περιοδικό «Η Αιγιναία», Αίγινα,
Αυγ. – Δεκέμβριος 2009, τεύχος 17, σ. 129 – 141

65. 65
Η απόδοση της επιγραφής στη νέα ελληνική είναι:
«Ανακαινίσθηκε ο πάνσεπτος ναός του αγίου μεγαλομάρτυρος
Θεοδώρου. Επί του Ανδρόνικου βασιλέα, πιστού στον Κύριο Θεό
Χριστό και πατριάρχη Αθανασίου, 1282 μ.Χ.».
Η κτητορική επιγραφή της Όμορφης Εκκλησίας
Η εκκλησία βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη και είναι μια μικρή,
μονόκλιτη, θολωτή βασιλική αφιερωμένη στον Άγιο Θεόδωρο, τον
μεγαλομάρτυρα, Η κτητορική επιγραφή, που είναι χαραγμένη στον τοίχο
αριστερά από την πόρτα, διαβάστηκε από τον Schneider το 1929.
Πηγή: Γεωργία Π. Κουλικούρδη – Σπύρος Α. Αλεξίου, Αίγινα,
Οδηγός για την ιστορία και τα μνημεία της, σ. 64

66. 66
Ζωγραφιστή επιγραφή από τον Άγιο Νικόλαο του Μαύρικα
στον Κοντό Αίγινας (κάτω από το λόφο της Παλιαχώρας
Η απόδοση στα νέα ελληνικά δεν είναι απαραίτητη,
αφού η επιγραφή είναι κατανοητή
Πηγή: Γεωργία Π. Κουλικούρδη – Σπύρος Α. Αλεξίου, Αίγινα,
Οδηγός για την ιστορία και τα μνημεία της, σ. 77

67. 67
Χαραγμένη λατινική επιγραφή σε πλάκα πάνω από την
πόρτα του Άγιου Νικόλαου του Καθολικού στην Παλιαχώρα
Λατινική επιγραφή που αναφέρεται στην επίσκεψη του Βενετού
ηγεμόνα του Ναυπλίου Αντόνιο Μπάρμπαρο στην Παλιαχώρα
στα 1533 (μόλις τέσσερα χρόνια πριν από τη μεγάλη καταστροφή
της μικρής καστροπολιτείας από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα)
Πηγή: Γεωργία Π. Κουλικούρδη – Σπύρος Α. Αλεξίου, Αίγινα,
Οδηγός για την ιστορία και τα μνημεία της, σ. 79

68. 68
Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗ ΤΩΝ
ΕΛΛΗΝΩΝ ΝΕΟΛΑΙΑ
ΕΔΕΙΜΑΤΟ ΕΝ ΕΤΕΙ
ΧΗΗΗΗΔΔΔ (1830)
Επιγραφή χαραγμένη πάνω σε εντοιχισμένη πλάκα στο Κεντρικό Σχολείο
ή Εϋνάρδειο, που ίδρυσε ο Ιωάννης Καποδίστριας, για να μορφώνονται
οι μελλοντικοί δάσκαλοι του νεοσύστατου ελληνικού κράτους
Πηγή: Σοφία Ν. Σφυρόερα, Αίγινα – πρώτη πρωτεύουσα της
νεότερης Ελλάδας, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2002, σ. 182
Ο κυβερνήτης (Ιωάννης Καποδίστριας) το αφιέρωσε (το
συγκεκριμένο σχολείο) στην ελληνική νεολαία το έτος 1830

69. 69

70. 70
7Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Οι αρχαίοι Έλληνες έγραφαν πάνω σε «όστρακα»
(κομμάτια πηλού). Εμείς επιλέξαμε τα κεραμίδια, για να γράψουμε το
όνομά μας, όπως εκείνοι. Φυσικά με… κάποια ελευθερία»
Το αρχαίο αλφάβητο, που χρησιμοποιήσαμε μας το
έδωσε η εικαστικός μας, κυρία Κλεοπάτρα Κούρτη

71. 71

72. 72

73. 73

74. 74

75. 75

76. 76

77. 77

78. 78

79. 79

80. 80

81. 81

82. 82

83. 83

84. 84

85. 85

86. 86

87. 87

88. 88

89. 89

90. 90

91. 91

92. 92
8Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Συλλέγοντας αινίγματα, γλωσσοδέτες και παροιμίες,
της ελληνικής γλώσσας» (ελεύθερη εργασία – συλλογικό αποτέλεσμα)
Α. ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ (1)
• Μικρή μικρή νοικοκυρά μεγάλη πίτα κάνει. Τι είναι;
Η μέλισσα
• Το καλοκαίρι παγωμένο, το χειμώνα πυρωμένο. Το καλοκαίρι μοναξιά, το
χειμώνα συντροφιά. Τι είναι;
Το τζάκι
• Χιλιοτρύπητο λαγήνι και σταλιά νερό δε χύνει. Τι είναι;
Το σφουγγάρι
• Βασιλιάς δεν είμαι κορόνα φορώ, ρολόι δεν έχω, τις ώρες μετρώ. Τι
είναι;
Ο κόκορας

93. 93
Β. ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ (2)
• Βούλες κόκκινο μελάνι που έχει φύλλα και κοτσάνι. Τι είναι;
Τα κεράσια
• Από πάνω σαν τηγάνι, από κάτω σαν μπαμπάκι, από πίσω σαν ψαλίδι. Τι
είναι;
Το χελιδόνι
• Ψηλός, λιγνός καλόγερος και κόκαλα δεν έχει. Τι είναι;
Ο καπνός
• Γράφει και με τ’ αριστερό και με το δεξί. Τι είναι;
Η δακτυλογράφος
• Έχω ένα μικρό κουτί που έχει μέσα κατιτί, σα χαθεί το κατιτί, τι το θέλω
το κουτί; Τι είναι;
Κεφάλι και μυαλό

94. 94
Γ. ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ (3)
• Κλείνω το σεντουκάκι μου και τα κρόσια αφήνω απόξω Τι είναι;
Τα μάτια
• Έχει κι εκείνο, μα να σκεφτεί δεν το μπορεί. Τι είναι;
Το καρφί
• Γύρω γύρω θάλασσα στη μέση μια φωτίτσα. Τι είναι;
Το καντήλι
• Ανεβαίνει, κατεβαίνει, το ζωνάρι λύνει, δένει. Τι είναι;
Ο κουβάς
• Στρογγυλό μηδενικό, καθαρά ελληνικό, θεραπεύει φίνα τη μικρή μας
πείνα. Τι είναι;
Το κουλούρι

95. 95
Δ. ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ (4)
• Μέσα σ’ ένα βαρελάκι έχω δυο λογιώ κρασάκι. Τι είναι;
Το αυγό
• Πράσινος πύργος, κόκκινα σπιτάκια, μ΄σα κατοικούνε μαύρα παιδάκια.
Τι είναι;
Το καρπούζι
• Σαρανταδυό πουκάμισα κι απέξω το παλιό μου. Τι είναι;
Το κρεμμύδι
• Χίλιοι μύριοι καλογέροι σ’ ένα ράσο τυλιγμένοι. Τι είναι;
Το ρόδι
• Δεν πεθαίνει κι αν περάσουν χρόνια εκατό και χίλια. Μας χορταίνει, μας
φροντίζει, μας ανάβει το καντήλι. Τι είναι;
Το λάδι
• Καράβι δωδεκάσφηνο, κάθε σφήνα κι όνομα. Τι είναι;
Ο χρόνος

96. 96
Α. ΓΛΩΣΣΟΔΕΤΕΣ
1. Τρεις έντεκα , τρεις δώδεκα , τρεις δεκαπέντε κι έντεκα κι εφτά κι οχτώ και
δεκαοχτώ και πέντε κι έξι και μισό κι ένα και δύο κι ενάμισι.
2. Ο Ρουμπής , ο Κουμπής , ο Ρουμποκομπολογής πήγε να ρουμπέψει , να
κουμπέψει , να ρουμποκομπολογέψει και τον πιάσαν οι Ρουμπήδες , οι
Κουμπήδες , οι Ρουμποκομπολογήδες και του πήραν τα ρουμπιά του, τα
κουμπιά του, τα ρουμποκομπολογιά του.
3. Ο παπάς ο παχύς έφαγε παχιά φακή. Γιατί παπά παχύ έφαγες παχιά
φακή;
4. Ο τζίτζιρας ο μίτζιρας ο τζιτζιμιτζιχότζιρας, ανέβηκε στη τζιτζιριά στη
μιτζιριά στη τζιτζιμιτζιχοτζιριά, να κόψει τζίτζιρα μίτζιρα τζιτζιμιτζιχότζιρα.
5. Της καρέκλας το ποδάρι, ξεκαρεκλοποδαρώθηκε ποιος το ξεκαρεκλοπο-
διάριασε ο ξεκαρεκλοποδαράς.

97. 97
Β. ΓΛΩΣΣΟΔΕΤΕΣ
6. Εκκλησούλα μολυβδοκολοπελεκητή, ποιος σε μολυβδοκολοπελεκητούσε; Ο
γιος του μολυβδοκολοπελεκητή.
7. Άσπρη πέτρα ξέξασπρη κι απ’ τον ήλιο ξεξασπρότερη.
8. Μια πάπια, μα ποια πάπια; Μια πάπια με παπιά.
9. Ανέβηκα στην τζιτζιριά - στην μιτζιριά - στην τζιτζιμιτζιχοτζιριά
να κόψω τζίτζιρα - μίτζιρα - τζιτζιμιτζιχότζιρα
κι έπεσα από την τζιτζιριά - την μιτζιριά - την τζιτζιμιτζιχοτζιριά
κι έχασα και τα τζίτζιρα - τα μίτζιρα - τα τζιτζιμιτζιχότζιρα.
10. Μια κούπα καπακωτή, μια κούπα ξεκαπάκωτη, μια κούπα καπακωμένη,
μια κούπα ξεκαπακωμένη.
11. Φίλος έδωσε σε φίλο τριαντάφυλλο με φύλλο, φίλε πάρε αυτό το φύλλο
για να μ' έχεις πάντα φίλο.

98. 98
Α. ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
1. Βρήκε ο Φίλιππος το Ναθαναήλ
2. Μόρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης.
3. Η μυλωνού τον άντρα της με τους πραματευτάδες.
4. Τώρα που βρήκαμε παπά, να θάψουμε καμπόσους.
5. Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει.
6. Κάλλιο γαϊδουρόδενε, παρά γαΪδουρογύρευε.
7. Βόηθα με να σε βοηθώ ν’ ανεβούμε το βουνό.
8. Μάρτης είναι, νάζια κάνει, πότε κλαίει, πότε γελάει.

99. 99
Β. ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ
9. Το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται.
10. Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο.
11. Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα.
12. Ό,τι γράφει δεν ξεγράφει.
13. Όπου φτωχός κι η μοίρα του.
14.Σαρανταπέντε Γιάννηδες ενός κοκόρου γνώση.
15. Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ’σουν δυο φορές το χρόνο.
16. Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι.
17. Αγάπα τον το φίλο σου με το ελάττωμα του.

100. 100
9Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Ζωγραφίζοντας με… γράμματα» (ατομική δραστηριότητα)»
Ιδέα: Κλεοπάτρα Κούρτη, εικαστικός, από το βιβλίο: Γραφή, Η μνήμη
των ανθρώπων - Ανακαλύψεις, εκδ. Δεληθανάση – Αρχαιολογία, 1991

101. 101

102. 102

103. 103

104. 104
Κουκούλης Στέλιος

105. 105

106. 106

107. 107

108. 108

109. 109

110. 110

111. 111

112. 112

113. 113

114. 114

115. 115

116. 116

117. 117
10Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ: «Ελεύθερη ατομική δραστηριότητα της μαθήτριας Μαρίας
Μερτίκα, πάνω σε δική της ιδέα, με θέμα τη δημιουργία μικρών βιβλίων»
Μ
Ι
Κ
Ρ
Η
Π
Ο
Η
Τ
Ι
Κ
Η
Α
Ν
Θ
Ο
Λ
Ο
Γ
Ι
Α
Εξώφυλλο Οπισθόφυλλο
1.

118. 118
Δύο από τις εσωτερικές σελίδες της μικρής ποιητικής ανθολογίας

119. 119
2. ΜΙΚΡΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ

120. 120

121. 121

122. 122
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΘΑ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΕΙ, ΚΑΛΩΣ ΕΧΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ, ΣΤΟ
ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ ΤΟΝ ΜΑΪΟ ΚΑΙ ΘΑ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ
ΤΑΞΕΙΣ Δ’, Ε’ ΚΑΙ ΣΤ’.
ΕΠΙΣΗΣ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ
ΣΤ2 ΘΑ ΟΡΓΑΝΩΣΟΥΝ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΚΠΟΝΗΣΑΝ ΦΕΤΟΣ
(«ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ» ΚΑΙ «Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ») ΚΑΙ ΘΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ
ΝΑ ΞΕΝΑΓΗΣΟΥΝ Σ’ ΑΥΤΗΝ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ
ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥΣ.
ΓΙΑ ΟΛ’ ΑΥΤΑ, ΝΕΟΤΕΡΑ ΣΤΑ ΤΕΛΗ ΜΑΪΟΥ Ή ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ
ΙΟΥΝΙΟΥ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

123. 123