Telah memenangi ANUGERAH EMAS INOVASI pertandingan COMPEX PSA 2012...

1. 1
BAB 1
PENDAHULUAN
1.1 Pengenalan
“ Negara selalu digemparkan dengan kematian akibat terperangkap
semasa kebakaran. Amat menyedihkan lagi terdapat mangsa menjerit-jerit meminta
pertolongan sebelum menghadapi kematian, tetapi orang ramai tidak dapat
melakukan apa–apa tindakan disebabkan jeriji yang dipasang mati pada tingkap
mahupun pintu.
Alangkah sedih dan kesal selepas kebakaran dapat dipadamkan,
didapati mayat mangsa yang terperangkap tadi berada berhampiran pintu atau
tingkap yang telah dipasang jeriji. Jika tiada jeriji atau jeriji yang boleh dibuka
mungkin mangsa dapat diselamatkan.”
( Petikan Pendahuluan Buku Garis Panduan Pemasangan Jeriji Di Kediaman Oleh
Ketua Pengarah, Jabatan Bomba Dan Penyelamat Malaysia (JBPM) [1] pada 1 Ogos
2004 )

2. 2
Rekabentuk jeriji keselamatan yang sediada pada pintu dan tingkap di
kediaman kebanyakannya tidak menepati aspek keselamatan secara keseluruhannya.
Ini kerana rekabentuk yang ada hanya memfokuskan untuk mencegah kepada kes-
kes kecurian sahaja tanpa mengambil kira aspek lain seperti keselamatan penghuni
ketika waktu kebakaran dan kecemasan (gempa bumi, rompakan, banjir, tanah
runtuh, letupan gas, litar pintas dan kehilangan anak kunci).
“ Rekabentuk dan pemasangan jeriji keselamatan pada masa kini, telah
menjadi salah satu perangkap maut kepada penghuni dan menyukarkan pasukan
penyelamat untuk mengeluarkan mangsa yang terperangkap di kediaman apabila
berlaku kecemasan.”
( Petikan Dari Ucapan Ketua Pengarah, JBPM [1] Negeri Pahang )
Oleh yang demikian, satu penambahbaikan perlu dibuat dengan
merekabentuk jeriji keselamatan yang mudah dibuka tanpa menggunakan kunci dari
dalam kediaman oleh penghuni ketika berlaku kecemasan.
1.2 Penyataan Masalah
Pemasangan jeriji keselamatan jenis tetap dan bermangga pada tingkap
dan pintu kediaman merupakan salah satu halangan utama bagi mangsa untuk
melepaskan diri ketika kecemasan.
“KUALA KRAI: Seorang ibu menyelamatkan tiga anaknya dalam
kebakaran rumah mereka di Taman Sri Guchil di sini, semalam, sebelum maut
apabila terperangkap selepas gagal membuka jeriji pintu utama.”
(Petikan diambil daripada myMetro, 7 Mei 2011)

3. 3
Mangsa akan terperangkap disebabkan jeriji keselamatan berkunci dan
tidak dapat dibuka dengan segera. Hal ini terjadi kerana mangsa bergegas keluar dari
rumah untuk menyelamatkan diri dan dalam situasi panik, mereka terlupa di mana
letaknya anak kunci tersebut. Kejadian ini akan mengakibatkan mangsa terperangkap
di dalam rumah.
“Norma Ali, 25, yang sedang mengandung anak sulung, terperangkap di
antara pintu rumah dan pintu jeriji di bahagian hadapan rumahnya ketika sedang
tergesa-gesa hendak keluar rumah berikutan gegaran gempa bumi yang berlaku
petang tadi.”
(Petikan diambil daripada Laporan Bernama, 30 September 2009)
Manakala bagi pasukan keselamatan pula, jeriji keselamatan yang
dipasang oleh penghuni akan melambatkan proses untuk menyelamat dan
mengeluarkan mangsa ketika kecemasan kerana pasukan keselamatan perlu
memotong jeriji keselamatan yang bermangga dan berkunci terlebih dahulu sebelum
dapat menyelamatkan mangsa.
1.3 Objektif
Objektif projek ini adalah seperti berikut :
1. Mengenalpasti kadar kebakaran di rumah kediaman bagi Negeri
Selangor.
2. Merekabentuk satu jeriji keselamatan pada tingkap atau pintu yang
menepati Garis Panduan Pemasangan Jeriji di Kediaman [3] oleh
JBPM.
3. Menentukan keberkesanan pemasangan jeriji keselamatan dari segi
masa, kos, kualiti dan fungsi.

4. 4
1.4 Skop Projek
Projek ini akan dijalankan di kawasan rumah kediaman bagi memastikan
keselamatan penghuni ketika berada di rumah mahupun ketika penghuni tiada di
rumah.
Dengan adanya Smart Grill ini, penghuni dapat mencegah risiko
kecurian, rompakan, dan kematian akibat terperangkap ketika berlakunya kebakaran
atau kecemasan.
Kawasan kediaman dipilih disebabkan kadar peningkatan kemalangan
akibat berlakunya kebakaran. Selain itu, kerana kurangnya ciri-ciri keselamatan
seperti tiada pengawal keselamatan untuk mengawasi rumah dan juga tiada
pemasangan alat-alat penggera keselamatan di kawasan rumah.
Penekanan aspek keselamatan yang menyeluruh dalam merekabentuk
dan memasang jeriji keselamatan perlu diutamakan supaya objektif projek dan
keberkesanan pelaksanaannya berjaya dicapai.

5. 5
BAB 2
KAJIAN LITERATUR
2.1 Pengenalan
Kajian literatur bertujuan menghuraikan tentang kajian terhadap
peralatan pencegah kebakaran di Malaysia, kelemahan-kelemahan yang wujud pada
jeriji keselamatan yang sediada, masalah-masalah yang perlu diatasi dan teori-teori
sokongan yang berkaitan agar objektif utama kajian ini tercapai.
Kajian ini tidak hanya tertumpu kepada kelemahan yang ada pada jeriji
keselamatan semata-mata bahkan juga kelemahan yang ada pada sistem keselamatan
yang lain seperti alat pengera keselamatan, alat pengesan asap, sistem automatik
pembukaan jeriji dan ‘grill lock’.

6. 6
2.2 Kajian Terhadap Keselamatan Kebakaran
Di Malaysia, kebakaran diketahui telah memberi ancaman kepada nyawa,
harta benda dan alam sekitar. Merujuk statistik kemalangan akibat kebakaran, rumah
kediaman mencatatkan jumlah yang paling tinggi berbanding premis-premis lain dan
kadar tersebut meningkat pada setiap tahun.
Manakala data statistik kebakaran yang berlaku di rumah kediaman
mengikut negeri pula menunjukkan Negeri Selangor mencatatkan jumlah yang
tertinggi berbanding negeri-negeri lain.
Mohd Sufyan (2009) [2] juga pernah menganalisis statistik kebakaran
yang melibatkan bangunan antara tahun 2004 hingga 2008 di mana data tersebut juga
menunjukkan bahawa pada tahun 2004, rumah kediaman mencatatkan sebanyak
1497 kes, pada tahun 2005 sebanyak 1689 kes, pada tahun 2006 sebanyak 1741 kes,
pada tahun 2007 sebanyak 1735 kes dan pada tahun 2008 sebanyak 1775 kes. Ini
jelas menunjukkan bahawa rumah kediaman merupakan penyumbang utama kadar
peningkatan kes kebakaran di Malaysia.
2.3 Jeriji Keselamatan Jenis Tetap
JBPM [1] telah menghasilkan satu buku Garis Panduan Pemasangan
Jeriji Di Kediaman pada tahun 2004 [3]. Buku ini dihasilkan bertujuan untuk
memberi kefahaman tentang konsep asas dan syarat-syarat pemasangan jeriji di
kediaman.
Menurut satu kajian yang dibuat oleh JBPM [1] Negeri Pahang, jeriji
keselamatan jenis tetap kebanyakkannya dipasang pada tingkap jenis ram kaca boleh
laras, tingkap bukaan keluar dan tingkap jenis gelangsar. Jeriji ini dipasang pada

7. 7
kesemua tingkap yang terdapat dalam rumah seperti bilik-bilik tidur, bilik air, ruang
tamu dan dapur seperti yang ditunjukkan dalam rajah 2.1 dibawah.
Rajah 2.1: Jeriji Keselamatan Jenis Tetap Dipasang PadaTingkap
Kebaikan pemasangan jeriji jenis ini ialah pencuri tidak dapat memecah
masuk ke dalam rumah melalui tingkap yang ada. Tetapi apabila berlaku sesuatu
kebakaran ataupun kecemasan, penghuni yang berada dalam rumah tidak dapat
melepaskan diri melalui tingkap tersebut kerana dihalang oleh pemasangan jeriji
jenis tetap ini. Perihal ini terjadi apabila kebakaran tersebut berlaku pada laluan
keluar kecemasan utama seperti di bahagian pintu bilik tidur, pintu dapur dan pintu
utama (pintu depan rumah).

8. 8
2.4 Jeriji Keselamatan Jenis Bermangga dan Berkunci
Jeriji keselamatan jenis bermangga dan berkunci ini dipasang pada
tingkap jenis bukaan keluar, tingkap jenis gelangsar, pintu jenis bukaan ke dalam,
pintu jenis bukaan keluar dan pintu jenis gelangsar seperti yang ditunjukkan dala
rajah 2.2 di bawah.
Rajah 2.2 : Jeriji Keselamatan Jenis Bermangga dan Berkunci Dipasang Pada Pintu
Kebaikan pemasangan jeriji jenis bermangga dan berkunci ini boleh
digunakan sekiranya berlaku kebakaran di laluan kecemasan utama yang terdapat di
dalam rumah, dimana penghuni boleh melepaskan diri melalui tingkap yang
berdekatan dengan membuka selak kunci atau pun mangga kunci yang terdapat pada
jeriji tersebut.
Namun begitu, dalam situasi panik, penghuni tidak dapat mencari anak
kunci untuk membuka mangga kunci tersebut menyebabkan mangsa akan

9. 9
terperangkap. Hal ini diburukkan lagi sekiranya anak kunci tersebut hilang dan tidak
mempunyai set kunci pendua.
Terdapat beberapa kes mangsa maut dan terperangkap akibat halangan
jeriji di rumah kediaman. Pada 9 Julai 2011, satu kejadian kebakaran berlaku di
Sandakan, Sabah. Kejadian ini meragut sebanyak 6 orang yang menghuni kediaman
tersebut. Pihak media melaporkan bahawa kesemua penghuni tersebut gagal
menyelamatkan diri kerana pintu dan tingkap rumah tersebut berjeriji. Mangsa
tersebut juga dipercayai gagal menemui kunci pintu dan kunci jeriji kerana panik.
(Sumber dari laman web easycomeseasygoes.blogspot) [4] .
Satu lagi kes mangsa terperangkap akibat halangan jeriji berlaku di
Putrajaya pada 30 September 2009. Mangsa merupakan seorang ibu hamil lima bulan
cemas berikutan terperangkap hampir sejam di rumah kediamannya yang berada di
tingkat teratas pangsapuri 16 tingkat di Presint 14. Mangsa tergesa-gesa hendak
keluar dari rumah tersebut berikutan berlaku gegaran gempa bumi dan menyebabkan
beliau tidak sempat mengambil kunci pintu dan kunci jeriji. Beliau terperangkap
diantara pintu utama dan jeriji disebabkan oleh beliau takut untuk mengambil kunci
yang tertinggal di dalam rumah. (Sumber dari laporan media Bernama) [5].
Menurut Bahagian Pengurusan Hartanah, Jabatan Perdana Menteri
(2012) [6] yang menguruskan kuarters perumahan kakitangan awam yang bekerja di
Putrajaya dan Kuala Lumpur, kelemahan lain yang ada pada jeriji keselamatan jenis
berkunci dan bermangga ini ialah apabila berlaku kerosakan pada mangga kunci
tersebut seperti mangga kunci tidak dapat dibuka setelah memasukkan anak kunci
pada lubang mangga kunci tersebut. Perkara ini selalunya terjadi disebabkan oleh
lubang kunci berkarat.

10. 10
2.5 Sistem Automatik Pembukaan Jeriji Keselamatan
Sistem Automatik Pembukaan Jeriji Keselamatan ini merupakan satu
inovatif terhadap pemasangan jeriji yang ada. Menurut Mohd Sufyan (2009) [2],
Sistem ini dibangunkan bagi mengatasi kelemahan yang ada pada jeriji keselamatan
jenis berkunci. Rajah 2.3 di bawah menunjukkan alat automatik pembukaan jeriji
keselamatan.
Rajah 2.3: Alat Automatik Pembukaan Jeriji Keselamatan
Kelemahan yang ada pada sistem ini ialah ianya bergantung sepenuhnya
terhadap bekalan elektrik. Sekiranya bekalan elektrik terputus maka sistem ini tidak
dapat berfungsi. Begitu juga halnya apabila terdapat serangan virus pada sistem
automatik tersebut.

11. 11
Kos pemasangan sistem automatik ini adalah tinggi. Hanya penghuni
yang berkemampuan dari segi kewangan sahaja yang mampu memasang sistem ini
pada kediaman mereka. Manakala penghuni yang tidak berkemampuan dari segi
kewangan tidak dapat memasangnya.
Kos penyelenggaraan pada sistem ini juga adalah tinggi. Penghuni perlu
sentiasa membeli software anti virus yang pelbagai bagi menangani serangan virus
yang menyerang data sistem utama automatik ini. Begitu juga halnya apabila
komponen-komponen peralatan utama pada sistem ini mengalami kerosakan. Kos
penggantian peralatan yang rosak kepada peralatan yang baru juga amat tinggi dan
berkemungkinan peralatan-peralatan tersebut sukar didapati di pasaran tempatan.
Pembekal terpaksa mengimport peralatan tersebut dari negara luar.
2.6 Pengesan Asap dan Pengesan Kebakaran
Menurut Wikipedia (2011) [7], alat pengesan asap dipasang bertujuan
untuk mengesan asap yang terdapat di dalam rumah. Ini merupakan satu amaran awal
kepada penghuni dan membolehkan penghuni keluar menyelamatkan diri. Rajah 2.4
di bawah menunjukkan alat pengesan asap manakala rajah 2.5 menunjukkan
Sprinkler iaitu sejenis alat untuk memadamkan api dengan menyiram air.
Rajah 2.4: Alat Pengesan Asap

12. 12
Rajah 2.5 : Sprinkler
Menurut Wikipedia (2011) [7] lagi, George Andrew Darby merupakan
orang yang pertama mempatenkan alat pengesan haba dan pengesan asap jenis
elektrik pada tahun 1902 di Birmingham, England. Manakala Duane D. Pearsall
membuat inovasi dengan mencipta alat pengesan asap yang hanya menggunakan
bateri berkuasa double A. Alat ini dijual oleh syarikat milik Duane D. Pearshall iaitu
Statitrol Corporation di Lakewood, Colorado.
Menurut National Buyer House Association (NBHA) (2004) [8], alat
pengesan asap dapat membantu menyelamatkan diri hampir 50% lebih tinggi
berbanding bangunan yang tidak memilikinya.
Kelemahan yang ada ialah, selalunya penghuni tidak mengendahkan
amaran yang diberi oleh alat ini kerana alat ini akan berbunyi sebaik sahaja
mengesan asap-asap kecil seperti asap rokok. Kos pemasangan dan penyelenggaraan
alat ini juga adalah tinggi dan hanya golongan kaya sahaja yang akan memasangnya
pada kediaman rumah mereka.

13. 13
2.7 Grill Lock
Grill lock adalah sejenis alat untuk mengunci jeriji keselamatan jenis
gelangsar pada tingkap jenis bukaan keluar dan tingkap jenis gelangsar. Alat ini
mudah dipasang dengan hanya membuat lubang pada dinding konkrit di bawah jeriji
tingkap dan mengetatkannya dengan skru.
Sistem penguncian utama pada alat ini ialah pin berdiameter 5mm
dipasang dibahagian bawah alat untuk menahan sebatang besi bar penahan yang
berada berdekatan dengan bahagian bawah kekunci jeriji.
Kelebihan grill lock ini adalah sistem pengunciannya mudah dibuka dari
dalam bangunan kediaman oleh semua golongan umur apabila berlaku kebakaran
mahupun kecemasan dengan hanya menarik pin pengunci yang terdapat di bahagian
bawah alat ini seterusnya memudahkan dan mempercepatkan proses menyelamatkan
diri.
Kelebihan lain adalah penjenayah seperti pencuri tidak dapat memasuki
rumah melalui tingkap disebabkan oleh jeriji keselamatan tidak boleh dibuka dari
luar bangunan dan alat penguncian tidak boleh dicapai dari luar. Bahagian
Pengurusan Hartanah, Jabatan Perdana Menteri (2012) [6] memasang alat ini pada
semua jeriji jenis gelangsar pada tingkap kuarters kerajaan di Putrajaya.
Kelemahan Grill lock ini ialah alat pengunciannya terletak terlalu rendah
sehinggakan bayi yang merangkak boleh mencapai dan menarik pin pengunci grill
lock tersebut. Sekiranya pin pengunci ini hilang, jeriji keselamatan tersebut tidak
dapat dikunci dan mudah dibuka dari luar oleh penjenayah sekiranya pin pengunci
yang hilang tidak diganti.
Menurut Bahagian Pengurusan Hartanah, Jabatan Perdana Menteri [6],
Grill lock ini juga sukar didapati kerana tidak semua tempat ada menjual peralatan
ini dan terpaksa mengimport dari negara luar seperti Singapura.

14. 14
2.8 Loceng Kecemasan, Lampu Kecemasan, dan Sistem Pancuran Basah
dan Kering.
Loceng kecemasan, lampu kecemasan dan sistem pancuran basah dan
kering selalunya dipasang pada bangunan-bangunan pejabat, premis-premis
perniagaan, bangunan sekolah, bangunan hospital, kompleks membeli-belah dan
kompleks lapangan terbang. Rajah 2.6 di bawah menunjukkan alat-alat tersebut.
Rajah 2.6: Loceng Kecemasan, Lampu Kecemasan, Alat Pancuran Basah dan
Kering

15. 15
Fungsi utama alat-alat tersebut adalah sama dengan alat pengesan asap
dan pengera kebakaran iaitu memberi amaran awal kepada penghuni bangunan-
bangunan tersebut untuk menyelamatkan diri apabila berlaku sesuatu kebakaran atau
kecemasan.
Kelemahan alat-alat tersebut ialah kos pemasangan dan penyelenggaraan
yang tinggi menyebabkan alat-alat ini hanya dipasang pada bangunan-bangunan
tersebut. Pemilik kediaman selalunya tidak mampu untuk menyediakan alat-alat
tersebut.
2.9 Dasar Yang Diamalkan Oleh Jabatan Bomba dan Penyelamat
Malaysia (JBPM) [1]
Pada tahun 2004, JBPM [1] telah menggariskan satu panduan
pemasangan jeriji di kediaman agar pemasangannya selamat kepada penghuninya.
Pihak JBPM [1] telah mengamalkan dasar berikut :
1. Pemasangan jeriji tidak dibenarkan bagi semua pembinaan Balai Bomba
dan Kuarters.
2. Pemasangan jeriji tidak digalakkan bagi kediaman.
3. Jika perlu, pemasangan jeriji mestilah :
a. Mempunyai tatacara membuka tanpa kunci yang mudah di- buka dari
dalam premis ketika kecemasan,
b. Kos pemasangan dan penyelenggaraan yang tidak membeban-kan,
dan

16. 16
c. Telah merujuk dan mendapat nasihat dari pegawai jabatan.
4. Jika pemasangan dengan kunci diperlukan, tatacara pembukaannya mestilah
mudah dilakukan oleh semua lapisan golongan.
2.9.1 Kesesuaian Lokasi Pemasangan Jeriji
Setiap kediaman dicadangkan memasang jeriji mudah buka di
mana-mana lokasi terutamanya premis 2 dan 3 tingkat bagi tindakan
yang rasional oleh golongan orang dewasa.
Kediaman yang melebihi 3 tingkat, bolehlah memasang ke laluan
yang selamat seperti anjung bilik, laluan koridor atau ke anjung
kediaman jiran.
Keutamaan pemasangan di kediaman seperti asrama, rumah
kedai, tempat berhimpun dan hotel mestilah diberikan perhatian.
Pemasangan jeriji amatlah baik jika dibandingkan dengan pemasangan
Alat Pengesan Asap Mudah Alih.
2.9.2 Spesifikasi Rekabentuk Pemasangan Jeriji
Gambarajah 2.1 hingga 2.9 merupakan rekabentuk pemasangan
jeriji yang dibenarkan oleh JBPM [1]. Gambarajah ini juga terdapat di
dalam buku Garis Panduan Pemasangan Jeriji Di Kediaman[3].

17. 17
Rajah 2.7: Jeriji Tingkap Yang Boleh Dibuka Pandangan Hadapan
Rajah 2.8: Jeriji Ensel Berjenis Pad Lock

18. 18
Rajah 2.9: Jeriji Ensel Berjenis Spring Loaded Lock
Rajah 2.10: Pandangan Dari Dalam Bagi Jeriji Untuk Tingkap Jenis
Gelunsur

19. 19
Rajah 2.11: Tingkap Jeriji Jenis Lipat
Rajah 2.12: Tingkap Jeriji Jenis Gelunsur dan Lipat

20. 20
Rajah 2.13: Tingkap Jeriji Jenis Louvers Beserta Security Mild Steel
Bars
Rajah 2.14: Tingkap Jeriji Jenis Gelunsur Yang Dipasang di Bahagian
Luar

21. 21
Rajah 2.15: Pandangan Dari Dalam Bagi Jeriji Yang Dilengkap
Dengan Penyelak Spring Loaded
2.10 Kesimpulan
Bagi menangani kelemahan-kelemahan yang terdapat pada jeriji
keselamatan yang sedia ada di pasaran, maka satu rekabentuk pemasangan jeriji
keselamatan iaitu Smart Grill yang boleh dipasang mengikut saiz pintu dan mudah
dibuka dari dalam bangunan oleh penghuni untuk menyelamatkan diri tanpa
menggunakan kunci atau mangga.
Smart grill juga hanya menggunakan selak kunci biasa yang boleh
dibuka dengan pantas dan kos pemasangan serta kos penyelenggaraannya adalah
murah.

22. 22
BAB 3
METODOLOGI
3.1 Pengenalan
Bab Metodologi ini bertujuan untuk menerangkan tentang proses yang
digunakan bagi penghasilan rekabentuk Smart Grill secara lebih terperinci.
Rekabentuk Smart Grill ini mematuhi syarat-syarat yang telah digariskan di dalam
Buku Garis Panduan Pemasangan Jeriji Di Kediaman [3].
Selain itu, terdapat juga beberapa subtopik yang akan diterangkan di
dalam bab ini seperti instrumentasi kajian, analisis data, penghasilan produk Smart
Grill , pemasangan Smart Grill dan seterusnya pengujian keberkesanannya dari segi
masa, kos, kualiti dan fungsi.
3.2 Prosedur Kajian

23. 23
Rajah di bawah menunjukkan proses kajian yang telah dibuat bagi
penghasilan Smart Grill.
Mula
Mengenalpasti masalah yang
sediada
Mengumpulkan data dan
maklumat
Membuat kajian data dan
maklumat yang diperolehi
Penghasilan Smart Grill
Pengujian Kebekesanan
Respon
Tamat
Rajah 3.1: Carta Alir Metodologi Kajian
3.3 Analisis Data

24. 24
a) Mengenalpasti Masalah Yang Sediada
Setelah masalah berkenaan jeriji keselamatan dan sistem pencegahan
kebakaran yang sediada dikenalpasti, maka pengumpulan data dan maklumat
berkenaan dijalankan.
b) Mengumpulkan Data Dan Maklumat
Pengumpulan data dan maklumat yang berkaitan diperolehi melalui hasil
pembacaan iaitu daripada laporan-laporan media di surat khabar dan juga di internet
mengenai mangsa yang terperangkap dan maut akibat halangan daripada jeriji
sediada. Pencarian untuk tambahan maklumat juga dilakukan dengan merujuk
kepada laman web yang berkaitan seperti JBPM [1], dan Wikipedia [7].
Manakala bagi mendapatkan data statistik kebakaran, perjumpaan
bersama Encik Mohd Azuan [9] yang merupakan Pegawai Bomba, Ibu Pejabat di
Putrajaya adalah bertujuan untuk membincangkan berkaitan isu kebakaran di
Malaysia, dan jeriji keselamatan serta alat pencegahan kebakaran yang di terdapat di
pasaran semasa.
c) Membuat Kajian Data Dan Maklumat Yang Diperolehi
Kajian data dibuat bagi menganalisis data dan maklumat tersebut agar
bertepatan dengan objektif kajian. Daripada data yang diperolehi dari JBPM [1],
statistik data yang melibatkan kebakaran di Malaysia pada tahun 2009, 2010 dan
2011 diperolehi.
Kajian juga dibuat melalui Buku Garis Panduan Pemasangan Jeriji Di
Kediaman [3] dan juga mengikut Spesifikasi Piawai Untuk Kerja-Kerja Binaan
Bangunan, JKR [10] bagi Kerja Keluli dan Logam.

25. 25
3.4 Penghasilan Produk
Rajah 3.2 menunjukkan lukisan rekabentuk Smart Grill yang telah
dicipta oleh kumpulan “SmartIQ”.
Rajah 3.2: Lukisan rekabentuk Smart Grill
Rekabentuk Smart Grill ini dicipta untuk dipasang pada pintu di rumah
kediaman. Saiz ukuran Smart Grill boleh diubahsuai mengikut kesesuaian saiz pintu
di rumah kediaman dan juga boleh direkabentuk mengikut kehendak pelanggan.
a) Prosedur Penghasilan Smart Grill

26. 26
Mula
Mengambil Ukuran
Perbincangan bersama Pelanggan
Penghasilan Rekabentuk Smart Grill
Respon
Pelanggan
Pembuatan Smart Grill Di
Bengkel
Pemasangan Smart Grill Di
Rumah Kediaman
Tamat
Rajah 3.3 : Carta Alir Penghasilan Smart Grill
i- Mengambil Ukuran
Kumpulan “SmartIQ” akan mendapatkan ukuran bagi pintu di lokasi
pemasangan Smart Grill.
ii- Perbincangan Bersama Pelanggan

27. 27
Perbincangan bersama pelanggan dibuat bagi memastikan rekabentuk
Smart Grill mengikut kehendak pelanggan dan kesesuaian pada lokasi. Terdapat
tiga (3) jenis bahan yang boleh digunakan iaitu Stailess Steel, Wrought Iron dan
Rectangular Hollow Section (RHS) 1”x1”.
iii- Penghasilan Rekabentuk Smart Grill
Setelah lakaran awal siap semasa perbincangan bersama pelanggan, maka
penyediaan lukisan Smart Grill menggunakan pengisian AutoCAD dibuat
mengikut ukuran sebenar di lokasi pemasangan.
iv- Respon Pelanggan
Mendapatkan respon pelanggan mengenai Smart Grill yang dicipta.
Setelah mendapat kesepakatan persetujuan maka proses seterusnya adalah
melantik kontraktor bagi melaksanakan kerja-kerja pembuatan dan pemasangan
Smart Grill.
Kos bagi Smart Grill ini berjumlah RM1500.00 sahaja. Harga ini
diketahui apabila kumpulan SmartIQ telah berunding bersama kontraktor yang
dilantik untuk melaksanakan projek ini.
v- Pembuatan Smart Grill Di Bengkel
Smart Grill ini telah dibuat di Bengkel Low Seng, Ulu Bernam, Selangor
merupakan cawangan bagi Syarikat Kong Meng Welding [11], Jalan Slim Baru,
Tanjong Malim, Perak.
Proses penghasilan Smart Grill ini mengambil masa hanya tiga (3) hari
sahaja dimana :
Proses rundingan harga bersama rekabentuk
dan pemotongan RHS serta Welding - 1 hari
Proses mengecat - 1 hari

28. 28
Proses Pemasangan di lokasi - 1 hari
vi- Pemasangan Smart Grill Di Lokasi
Setelah siap kerja-kerja pembuatan di Bengkel, Smart Grill ini telah
dipasang di pada pintu dapur ( pintu belakang ) di kediaman Encik Muhammad
Fairus bin Arshad, beralamat No.18, Jalan Kemudi 2F/2, Bernam Jaya, Selangor.
Di dalam kajian ini, lokasi pemasangan Smart Grill adalah berpandukan
Buku Garis Panduan Pemasangan Jeriji di Kediaman [3] yang telah ditetapkan.
3.5 Pengujian Keberkesanan.
Proses pengujian dilakukan untuk mengukur keberkesanan dari segi masa
dan fungsi.
Satu lakonan telah dibuat dimana terdapat dua situasi. Situasi pertama
dilakonkan pada jeriji keselamatan yang biasa dan situasi kedua dilakonkan pada
Smart Grill.
Daripada lakonan ini, masa diambil bagi membandingkan situasi
pertama dan situasi kedua untuk membuat penilaian. Selain itu, lakonan ini juga
dapat membuktikan bahawa Smart Grill ini berfungsi ataupun tidak.
3.6 Respon
Rekabentuk Smart Grill telah ditunjukkan kepada En. Fuad [12] Arkitek
Senibina dan En. Jamal [13] Jurutera Awam di Jabatan Pengurusan Pembangunan

29. 29
dan Harta Benda, Universiti Pendidikan Sultan Idris bagi semakan dan mendapatkan
pandangan awal serta komen daripada segi kualiti Rekabentuk dan Spesifikasi.
Smart Grill ini telah ditunjukkan kepada PPgB En. Abdul Rahim [14]
Ketua Balai, Balai Bomba Tanjong Malim bertujuan untuk mendapatkan khidmat
nasihat dan komen dari segi teknikal iaitu bagi memastikan keberkesanan rekabentuk
serta lokasi pemasangan pada rumah kediaman adalah mematuhi syarat-syarat yang
telah digariskan di dalam Garis Panduan Pemasangan Jeriji di Kediaman [3].
Bagi memastikan kualiti bahan yang digunakan, rekabentuk Smart Grill
dirujuk kepada En. Mohamad Dzakir [15] Penolong Pengarah JKR, supaya
rekabentuk Smart Grill ini mengikut Spesifikasi Piawai Untuk Kerja-Kerja Binaan
Bangunan [10] bagi Kerja Keluli dan Logam.

30. 30
BAB 4
DAPATAN DAN ANALISA DATA
4.1 Pengenalan
Analisa dibuat kepada data atau maklumat yang telah diperolehi bagi
tujuan penghasilan Smart Grill ini. Hasil analisa terhadap projek ini adalah mengikut
objektif yang telah dinyatakan pada bab 1.
4.2 Statistik Kebakaran Di Malaysia
Pada tahun 2009 hingga 2011, statistik kebakaran yang berlaku di
kediaman menunjukkan bahawa negeri Selangor merekodkan jumlah kes kebakaran
yang paling tinggi sebanyak 560 kes pada tahun 2009, 724 kes pada tahun 2010 dan
658 kes pada tahun 2011 seperti yang ditunjukkan dalam jadual 4.1 di bawah.
Jadual 4.1 : Statistik Kebakaran Yang Berlaku Di Kediaman Mengikut Negeri
Tahun 2009 - 2011
Negeri 2009 2010 2011
Perlis 11 19 13

31. 31
Kedah 177 209 218
Pulau Pinang 182 193 201
Perak 134 167 163
Selangor 560 724 658
Kuala Lumpur 553 464 463
Negeri Sembilan 74 103 144
Melaka 98 69 97
Johor 233 229 200
Pahang 112 116 105
Terengganu 73 67 78
Kelantan 111 124 133
Sabah 213 243 312
Sarawak 169 179 201
Labuan 9 10 7
Putrajaya 3 2 1
Jumlah 2712 2918 2994
(Sumber : Bahagian Pengurusan Korporat, Jabatan Bomba dan Penyelamat,
Malaysia)
4.3 Statistik Kebakaran Di Negeri Selangor
Daripada Jadual 4.2 di sebelah menunjukkan bahawa rumah kediaman
mencatatkan jumlah kes kebakaran yang tertinggi berbanding jenis bangunan yang
lain. Sebanyak 2712 kes kebakaran direkodkan pada tahun 2009, 2918 kes pada
tahun 2010 dan meningkat sebanyak 2994 kes kebakaran pada tahun 2011.
Jadual 4.2 : Jenis Bangunan Yang Terlibat Dengan Kebakaran Dari Tahun
2009 –2011
Jenis Bangunan 2009 2010 2011
Kedai 569 657 713
Kilang 335 287 334
Stor 254 219 239
Bengkel 67 97 75
Hotel 34 32 40

32. 32
Pusat Beli-Belah 31 21 20
Pejabat 193 143 144
Tempat Hiburan 27 28 25
Restoran 58 60 71
Rumah Kediaman 2712 2918 2994
Setinggan 69 50 62
Bilik Dapur 173 193 251
Makmal 8 10 14
Sekolah 81 82 102
Asrama 29 44 40
Hospital / Klinik 31 45 19
Gudang 10 10 17
Lain-lain 386 344 522
Jumlah 5067 5240 5689
(Sumber : Bahagian Pengurusan Korporat, Jabatan Bomba dan Penyelamat,
Malaysia)
4.4 Analisa Data Pengujian
4.4.1 Pengujian Masa
Satu ujian masa telah dilakukan secara lakonan yang
menggambarkan situasi kecemasan yang berlaku di bangunan kediaman. Ujian masa
ini dilakukan ke atas dua jenis jeriji iaitu jeriji jenis biasa yang sediada di pasaran
dan Smart Grill. Ujian masa ini dilakukan bertujuan untuk membuat perbandingan
tempoh masa yang diperlukan oleh mangsa untuk melarikan diri dari situasi
kebakaran atau kecemasan. Catatan masa yang direkodkan seperti dalam jadual 4.3
di bawah.
Jadual 4.3 : Ujian Masa Di Dalam Situasi Panik
Situasi Jenis Jeriji Masa

33. 33
1 Jenis Biasa 12 saat
(kunci dijumpai dengan mudah)
2 Smart Grill 5 saat
Hasil ujian masa yang dilakukan, didapati mangsa berjaya melarikan diri
dari situasi panik hanya dalam tempoh 5 saat sahaja melalui Smart Grill berbanding
jeriji jenis biasa yang mencatatkan tempoh masa selama 12 saat untuk melarikan diri.
4.4.2 Pengujian Fungsi
LANGKAH 1 Membuka selak pintu tanpa
kunci
LANGKAH 2 Smart Grill diturunkan ke
b
bawah

34. 34
LANGKAH 3 Memanjat pintu dengan
memijak tempat pemijak yang
disediakan
LANGKAH 4 BERJAYA melepaskan diri
untuk keluar dari rumah
Rajah 4.1 : Ujian Fungsi
Rajah 4.1 di atas menunjukkan tatacara penggunaan bagi membuka
Smart Grill untuk menyelamatkan diri dari situasi kebakaran atau kecemasan.
BAB 5
PERBINCANGAN DAPATAN KAJIAN
P

35. 35
5.1 Pengenalan
Bab ini membincangkan hasil dapatan kajian yang diperolehi dan menilai
keseluruhan projek ini adakah mencapai objektif yang ditetapkan dalam bab 1.
5.2 Penilaian
a) Kadar Kebakaran di Malaysia.
Merujuk kepada jadual 4.1, menunjukan bahawa Negeri Selangor
merupakan negeri yang tertinggi jumlah berlaku kebakaran berbanding
negeri-negeri lain di Malaysia. Data statistic ini menunjukkan kadar
kebakaran di Negeri Selangor meningkatan pada setiap tahun.
Merujuk kepada jadual 4.2, menunjukan bahawa Rumah
Kediaman merupakan kadar kebakaran yang tertinggi berbanding jenis-
jenis bangunan yang lain. Ini mungkin disebabkan kecuaian penghuni
ketika berada di rumah ataupun ketika penghuni tiada di rumah mereka.
Oleh yang demikian, berdasarkan data statistik kebakaran pada
tahun 2009 hingga tahun 2011 di Malaysia dan jenis rumah kediaman di
Negeri Selangor menunjukkan kadar kebakaran yang tertinggi setiap
tahun, maka kumpulan SmartIQ telah bersetuju memilih rumah kediaman
untuk melaksanakan projek ini.
a) Menentukan Keberkesanan Pemasangan Smart Grill.

36. 36
i- Ujian Masa
Merujuk kepada keputusan masa yang telah diambil,
Situasi 1 : Jeriji keselamatan dapat dibuka menggunakan kunci (yang
mudah dijumpai) telah mengambil masa selama 12 saat untuk dapat
melepaskan diri keluar dari rumah.
Bagi Situasi 2 : SmartGrill telah berjaya dibuka hanya mengambil
masa selama 5 saat sahaja.
Smart Grill telah membuktikan kelebihannya dimana objektif projek
ini telah BERJAYA dicapai apabila mangsa berjaya keluar daripada
rumah tanpa menggunakan sebarang kunci dalam masa hanya 5 saat
sahaja. Dimana perbezaan 7 saat membuktikan kelebihan reka cipta ini.
ii- Ujian Fungsi
Merujuk kepada gambar lakonan di bab 4,
Langkah 1 : Menunjukkan bahawa mangsa lari ke pintu dalam
keadaan cemas dan membuka selak yang sedia ada
pada pintu.
Langkah 2 : Smart Grill terbuka dan jatuh ke bawah.
Langkah 3 : Mangsa memijak pada tempat pemijak yang
disediakan dan memanjat untuk keluar daripada
rumah yang terbakar.

37. 37
Langkah 4 : Mangsa berjaya melepaskan diri untuk keluar rumah
dengan selamat.
Rekabentuk Smart Grill ini terbukti berfungsi apabila mangsa
BERJAYA melepaskan diri untuk keluar dari rumah dengan mudah tanpa
menggunakan kunci. Kejayaan ini membuktikan penghasilan Smart Grill mencapai
objektif asal bagi projek ini.
5.3 Ulasan-ulasan
Ulasan ini adalah merujuk kepada lampiran yang disertakan iaitu
daripada komen En. Mohd Fuad yang menyatkan bahawa Smart Grill ini mempunyai
rekabentuk yang inovatif dan boleh dikomersialkan.
En. Jamal Abdul Nasir pula menyatakan bahawa Smart Grill adalah
seperti yang dinyatakan dalam lukisan pembinaan dan mematuhi spesifikasi yang
ditetapkan.
Manakala En. Abdul Rahim telah menyatakan bahawa rekabentuk Smart
Grill ini adalah rekabentuk yang baik dan bersesuaian digunakan semasa berlaku
kebakaran.
Rujukan dan semakan bersama En. Mohamad Dzakir [15] adalag
bertujuan untuk memastikan bahan yang digunakan bagi Smart Grill menepati
spesifikasi piawai JKR [10].
5.4 Pertimbangan

38. 38
Daripada ujian masa, ujian fungsi, komen mengenai rekabentuk, komen
mengenai kualiti bahan, komen daripada wakil Jabatan Bomba dan wakil daripada
JKR, maka Smart Grill ini berjaya BERJAYA mencapai OBJEKTIF projek.
Kumpulan SmartIQ bercadang untuk mempelbagaikan rekabentuk Smart
Grill supaya lebih cantik dan mempunyai nilai-nilai estatik di bangunan.
BAB 6
KESIMPULAN
6.1 Pencapaian

39. 39
Tujuan utama projek ini adalah untuk menyelesaikan permasalahan yang
timbul (seperti yang telah diterangkan pada bab 1) dan mencapai objektif projek ini.
Usaha kumpulan SmartIQ mendatangkan hasil apabila suatu rekaan baru tercipta
dikenali sebagai Smart Grill.
Smart Grill ini adalah suatu rekabentuk yang mudah dan ringkas serta
kosnya yang murah. Walau bagaimanapun Smart Grill ini boleh diubahsuai mengikut
kehendak pelanggan dan boleh direkabentuk supaya nampak lebih cantik, menarik
serta mempunyai nilai estatika. Namun begitu konsep gelangsar yang ada pada
Smart Grill ini perlu dikekalkan.
6.2 Cabaran Dan Halangan
Sepanjang pelaksanaan Smart Grill, terdapat masalah yang dihadapi dalam
menyempurnakan objektif dan skop kajian. Masalah yang dihadapi ini dijadikan
cabaran dalam menjayakan projek ini.
Lima masalah yang dihadapi adalah:
i. Kesukaran untuk mendapatkan maklumat statistik data berkaitan kes
kecurian
(daripada pihak Polis). Oleh yang demikian, bagi pelaksanaan projek ini,
kumpulan Smart Grill hanya memfokuskan kepada kes kebakaran sahaja.
ii. Kesukaran untuk merekabentuk Smart Grill dimana ahli kumpulan

40. 40
SmartIQ tidak mahir untuk melukis pelan rekabentuk menggunakan perisian
AutoCAD.
iii. Kesukaran mendapatkan pengesahan daripada Jurutera JKR.
iv. Kurang mendapat kerjasama daripada kontraktor untuk mengetahui harga
bahan secara terperinci.
v. Mengalami kesukaran untuk menerangkan kepada kontraktor berkaitan
rekabentuk yang terdapat didalam lukisan.
6.3 Cadangan Kajian Selanjutnya
Smart Grill ini mempunyai potensi untuk diperkembangkan pada masa akan
datang. Rekabentuk yang dibangunkan untuk kajian ini hanyalah satu rekabentuk
yang mudah, murah dan boleh diubahsuai mengikut kehendak dan kesesuaian di
lokasi pembinaan.
6.4 Kesimpulan
Sebagai kesimpulannya, diharapkan Smart Grill ini dapat dijadikan sebagai
sistem sokongan dalam membantu JBPM bagi mengurangkan kematian yang akibat
terperangkap dengan jeriji keselamatan ketika berlaku kebakaran dan kecemasan.
Selain itu, diharapkan Smart Grill ini, dipatenkan dan dikomersialkan pada
masa hadapan.

41. 41
RUJUKAN
[1] Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia (JBPM).
[2] Mohd Sufyan Bin Sulaiman - Sistem Pengautomatan Pembukaan Jeriji
Ketika Kebakaran 2009, Ijazah Sarjana Sains Keusahawanan (Teknologi
Maklumat).

42. 42
[3] Buku Garis Panduan Pemasangan Jeriji di Kediaman
Jabatan Bomba Dan Penyelamat Malaysia pada 1 Ogos 2004.
[4] Laman web : easycomeseasygoes.blogspot
[5] Laporan BERNAMA, 30 September 2009
[6] Bahagian Pengurusan Hartanah, Jabatan Perdana Menteri (2012)
[7] Laman web Wikipedia http : //www.wikipedia.org/
[8] National Buyer House Association
[9] En. Mohd Azuan bin Abu Hassan, Pegawai Bomba, Ibu Pejabat JPBM
di Putra Jaya.
[10] Spesifikasi Piawai untuk Kerja-Kerja Binaan Bangunan JKR bagi
Kerja Keluli dan Logam mukasurat 85.
[11] Mr.Meng, Kong Meng Welding, Ulu Bernam, Selangor.
[12] En. Fuad bin Eshak, Arkitek Senibina, Jabatan Pengurusan Pembangunan
Dan Harta Benda, Universiti Pendidikan Sultan Idris.
[13] En. Jamal Abdul Nasir bin Baharudin, Jurutera Awam, Jabatan Pengurusan
Pembangunan Dan Harta Benda, Universiti Pendidikan Sultan Idris.
[14] PPgB Abdul Rahim bin Saari, Ketua Balai, Balai Bomba Tanjung Malim.
[15] Mohamad Dzakir b. Ahmad Yusoff, Penolong Pengarah, Unit Bangunan Am,
Bahagian Kejuruteraan Awam, Cawangan Kejuruteraan Awam, Struktur dan
Jambatan, Ibu Pejabat Jabatan Kerja Raya Malaysia, Kuala Lumpur

43. 43