Το σχίσμα των δύο εκκλησιών και οι σχέσεις μεταξύ ορθόδοξης και καθολικήςεκκλησίας. Μαθητής: Στέλιος Χριστοδουλάκης Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρια Μαυρογιάννη Τμήμα:Β7 Σχολικό έτος: 2014-2015

1. Μαθητής: Στέλιος Χριστοδουλάκης
Υπεύθυνη καθηγήτρια: Άρια
Μαυρογιάννη
Τμήμα:Β7
Σχολικό έτος: 2014-2015
2ο Γενικό Λύκειο Ηρακλείου

2. •313μ.Χ. Έκδοση του διατάγματος των Μεδιολάνων,
ανοίγοντας τον δρόμο προς τον εκχριστιανισμό της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας.
•330μ.Χ. Μεταφορά της πρωτεύουσας από την Ρώμη στην
Κωνσταντινούπολη από τον Κωνσταντίνο.
•395μ.Χ. Διάσπαση της αυτοκρατορίας σε ανατολικό και
δυτικό τμήμα.

3. Ο διαχωρισμός της αυτοκρατορίας μετά τον θάνατο του Θεοδόσιου (395 μ.Χ).
Μοβ:Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζάντιο)
Κόκκινο:Δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

4.  Παρόλο που ή Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία διασπάστηκε
σε δυο διαφορετικές πολιτικές οντότητες, η εκκλησία
παρέμεινε ενωμένη και στα δύο κράτη.
 Ως επίσημη γλώσσα του ανατολικού τμήματος
αναγνωρίστηκαν τα ελληνικά ενώ στο δυτικό τα λατινικά.
 Εκτός όμως από την γλώσσα, με την πάροδο του χρόνου και
αφού το δυτικό κράτος καταλύθηκε ενώ το ανατολικό
άκμασε εμφανίστηκαν και άλλες διαφορές μεταξύ των
εκκλησιών της δύσης και της ανατολής.

5.  Ορισμός του Πάσχα
 Απόψεις για το δόγμα filioque
 Εικονομαχικές έριδες
 Θέμα αγαμίας κληρικών
 Τύπος άρτου στην Θεία Κοινωνία
 Θέματα νηστείας
Ωστόσο, αν και υπήρχαν αυτές οι ελάσσονες διαφορές το
ουσιαστικό πρόβλημα που οδήγησε σε ρήξη ήταν η
εξουσία του πάπα.

6. Από την αρχή της χριστιανικής εκκλησίας, τρεις
επίσκοποι αναγνωρίστηκαν ως ανώτεροι από τους
άλλους.
 Ο επίσκοπος της Ρώμης
 Ο επίσκοπος της Αλεξάνδρειας
 Ο επίσκοπος της Αντιόχειας

7. Οι τρεις επισκοπές του Ρωμαϊκού κράτους.

8. Ωστόσο ανάμεσα στους τρεις επίσκοπους, εκείνος της
Ρώμης, ο πάπας, ήταν αναγνωρισμένος ως ο ισχυρότερος
και του αποδίδονταν ο χαρακτηρισμός πρώτος μεταξύ ίσων
(primus inter pares).

9. To 451, με την μεταφορά της πρωτεύουσας στην
Κωνσταντινούπολη ιδρύθηκαν δύο νέα πατριαρχία στην
Κωνσταντινούπολη και στα Ιεροσόλυμα. Ωστόσο η
επίσημη έδρα της εξουσίας παρέμεινε στη Ρώμη. Οι
ανατολικές εκκλησίες όμως επεχείρησαν να
αυτονομηθούν από την εξουσία του πάπα και έτσι τον
δέχτηκαν μεν ως επίσημη έδρα αλλά του αφαίρεσαν το
δικαίωμα να επεμβαίνει στα δικά τους θρησκευτικά
ζητήματα. Με το πέρασμα του χρόνου ο πατριάρχης
Κωνσταντινούπολης αυτοαποκαλούνταν ως
οικουμενικός πατριάρχης. Ένας τίτλος που υποτίθεται
ότι κάτεχε ο πάπας της Ρώμης. Έτσι ξεκίνησαν τα
πρώτα προβλήματα με τις δύο εκκλησίες. Το μόνο που
έμενε είναι μια αφορμή για να οδηγηθούν σε απόσχιση.

10. Καταρχάς δημιουργήθηκε το θέμα του εκχριστιανισμού
των Βουλγάρων. Συγκεκριμένα οι Βούλγαροι ζήτησαν από
την δύση ιεραπόστολους για να εκχριστιανιστεί ο λαός
τους. Η ανατολή, προκειμένου να αποφευχθεί η ένταξη των
Βουλγάρων στην δυτική σφαίρα επιρροής απέκλεισε
στρατιωτικά την περιοχή αναγκάζοντας την Βουλγαρία να
παραδοθεί. Έτσι η Βουλγαρία εκχριστιανίστηκε από την
Ανατολή. Ωστόσο ορισμένα μέτρα που πάρθηκαν από τον
πατριάρχη Φώτιο απογοήτευσαν την βουλγαρική διοίκηση η
οποία στράφηκε ξανά προς την Ρώμη. Η νέα επέμβαση
αποφεύχθηκε και η δύση κατηγορήθηκε από την ανατολή
για θέματα λατρείας και τάξης.

11. Η βάφτιση του Βόρη από ιερείς της Ανατολής
Στο θέμα δόθηκε λύση σε σύνοδο που συγκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 870
όπου αποφασίστηκε η υποταγή της Βουλγαρίας στο πατριαρχείο της
Κωνσταντινούπολης. Ωστόσο η διαφωνία αυτή ήταν μόνο η αρχή των συγκρούσεων
των δύο εκκλησιών.

12. Στη συνέχεια οι εντάσεις
οξύνθηκαν ακόμα περισσότερο
μετά από ομιλίες του επισκόπου
της Ρώμης Κλήμεντα, ο οποίος
προσπάθησε να επαναδιατυπώσει
τη ζωή του αποστόλου Πέτρου.
Στόχος του ήταν η ανύψωση του
από τους άλλους αποστόλους και
ειδικότερα του Παύλου. Έτσι
προέκυψε η εμφάνιση της Ρώμης
ως “έδρα του Πέτρου”, ανώτερη
από κάθε άλλη επισκοπή.

13. Όλα αυτά τα γεγονότα οδήγησαν την δύση σε έντονες
αντιβυζαντινές διαθέσεις οδηγώντας τελικά στον
οριστικό διαχωρισμό των δύο εκκλησιών το 1054.
Έτσι ο Πάπας Λέων Θ’ αναθεμάτισε τον πατριάρχη
Κωνσταντινουπόλεως και ο πατριάρχης Μιχαήλ
αναθεμάτισε τον πάπα αντίστοιχα.

14. Ωστόσο αν και οι δύο εκκλησίες διαχωρίστηκαν
πλήρως οι σχετικά φιλικές σχέσεις μεταξύ Ανατολής
και Δύσης συνεχίστηκαν. Το σχίσμα ήταν ένα πολιτικό
γεγονός με συγκεκριμένους σκοπούς. Οι εχθρικές
σχέσεις μεταξύ Ανατολής και Δύσης εντάθηκαν με την
Τέταρτη Σταυροφορία και την άλωση της Πόλης από
τους δυτικούς. Έκτοτε οι σχέσεις μεταξύ Ανατολής και
Δύσης ήταν εχθρικές. Αυτό φαίνεται και από την Άλωση
της Κωνσταντινούπολης όπου οι Βυζαντινοί αρνήθηκαν
να υποταχτούν στην δυτική ευκαιρία υπογράφοντας
έτσι την καταδίκη τους. Ωστόσο παρά την εχθρότητα η
Δύση πένθησε την πτώση της Κωνσταντινούπολης η
οποία χαρακτηρίστηκε ως δεύτερος οφθαλμός της
χριστιανοσύνης.

15. Η άλωση της Πόλης από τους
Λατίνους.
Οι Λατίνοι λεηλατούσαν την Κωνσταντινούπολη επί τρεις μέρες
καταστρέφοντας και κλέβοντας ανεκτίμητα Ρωμαϊκά και
Αρχαιοελληνικά έργα

16. Έπρεπε να περάσουν 9 αιώνες μέχρι τελικά να βρεθούν στο
τιμόνι των Εκκλησιών δύο Πνευματικοί Ηγέτες για να
αρθούν τα αναθέματα. Το 1965 ο Οικουμενικός Πατριάρχης
Αθηναγόρας και ο Πάπας Παύλος ΣΤ΄ προχώρησαν σε από
κοινού άρση των αναθεμάτων του 1054. Στις 27
Νοεμβρίου 1965 στην Κωνσταντινούπολη, με εισήγηση του
Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα και με συντριπτική
πλειοψηφία των Μητροπολιτών του Οικουμενικού Θρόνου,
η Ιερά Σύνοδος αυτού σε ειδική τελετή άρει τις αποφάσεις
του Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριου. Στη συνέχεια στις
στις 7 Δεκεμβρίου 1965, κατά την διάρκεια της Β‘
Βατικάνειας Συνόδου στη Ρώμη και κατά ειδική τελετή
ακολουθεί η κοινή ανακοίνωση Καθολικών και Ορθοδόξων
που διαβάστηκε από τον Καρδινάλιο Αυγουστίνο Μπέα.

17. Συμφιλιωτικές επισκέψεις των δύο εκκλησιών
• 1999: Επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β’ στη
Ρουμανία.
• 2001: Επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλο Β’ στην
Αθήνα.
• 2002: Επίσκεψη του Πατριάρχη Θεόκτιστου στο
Βατικανό.
• 2οο6: Επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ στο Φανάρι.
• 2014: Επίσκεψη του Πάπα Φραγκίσκου στο Φανάρι.

18. Ωστόσο η Ελληνορθόδοξη εκκλησία και οι ιερείς της
εξακολουθούν να κρατούν μια εχθρική τάση προς την
καθολική εκκλησία και ιδιαίτερα προς τον παπικό θεσμό.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη
Β’ στην Αθήνα. Η πρώτη επίσκεψη πάπα στην Ελλάδα μετά
από χίλια χρόνια. Σε αντίθεση με άλλες Χώρες ο πάπας δεν
έγινε δεκτός με επευφημίες και χαρές. Αντίθετα
ακολούθησαν μεγάλες πορείες διαμαρτυρίας από ιερείς οι
οποίες οδήγησαν σε επεισόδια .

19. Ο πάπας Ιωάννης Παύλος Β’ στην Αθήνα με τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.

20. Η συμβολική κίνηση του Πάπα Φραγκίσκου που κλίνει την κεφαλή για να πάρει
την ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

21. Τελικά καταλήγουμε στο ερώτημα:
Μα είναι δυνατόν να ξεπεραστούν δογματικές διαφορές; «Αυτό δεν
το ξέρει κανείς. Πολλά προβλήματα που εμείς τα ονομάζουμε δογματικά,
το υπόβαθρό τους είναι ιστορικό, πολιτισμικό κ.ο.κ. Μέσα όμως από τον
θεολογικό διάλογο μπορούν να λυθούν, όπως έγινε π.χ. με τους Κόπτες και
τους Μονοφυσίτες (Προχαλκηδόνιους). Μπορούμε λοιπόν να δούμε τι
είναι αυτό το filioque. Υπάρχει ένα filioque το οποίο το αποδεχόμαστε και
έχει να κάνει με το επίπεδο της ιστορίας, δηλαδή το Άγιο Πνεύμα
εκπορεύεται και από τον Υιό, αλλά στη ζωή της Εκκλησίας στην ιστορία,
όχι στο επίπεδο της ζωής της Αγίας Τριάδας γιατί τότε σε αυτήν την
περίπτωση έχουμε υποτίμηση. Αυτά είναι θεολογικά ζητήματα τεράστια.
Για μένα όμως, το παπικό πρωτείο είναι το μεγαλύτερο αγκάθι, αλλά
μπορούμε να το κατανοήσουμε και αυτό μόνο στο επίπεδο της πρώτης
χιλιετίας, δηλαδή ναι, ο Πάπας είναι πρώτος τιμητικά, αλλά δεν ασκεί
κάποιο είδος εξουσίας σε όλους τους άλλους»
Σταύρος Γιαγκάζογλου, σύμβουλο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, διδάσκοντα στο
Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και διευθυντή του περιοδικού «Θεολογία».

22. Ευχαριστώ για την προσοχή σας