Ξάνθη - 4 Οκτωβρίου - Γιορτή

2. Ο τόπος όπου ζούμε, η Θράκη μας, ήταν πάντα
απ' όλους ζηλευτός. Πλούσια βουνά, ζωογόνα
ποτάμια, γόνιμος κάμπος και ψαροτρόφα
θάλασσα τον ορίζουν κι είναι ευλογία να τον
κατέχεις και να τον κατοικείς. Έτσι άνοιγε ολωνών
την όρεξη να τον κατακτήσουν. Στα χρόνια τα
πολύ-πολύ παλιά, που τα λένε οι σπουδαγμένοι
προϊστορικά, ζούσαν εδώ πολλές φυλές
ανθρώπων: Σάτραι, Δήοι, Βίστωνες, Σαππαίοι,
Αγριάνες κ.ά πολλοί.

5. • Ανθρωπόμορφο
αγγείο
από
το Μικρό Βουνί
Σαμοθράκης
(2ο μισό 5ης
χιλιετίας π.Χ)

6. • Επιγραφή
με γραφή
Γραμμική Α΄
σε πηλό
( 19ος – 18ος
αι. π.Χ).
Μικρό Βουνί
Σαμοθράκης.

7. Ύστερα κοντά σ' αυτούς ήρθαν και κατοίκησαν οι
Έλληνες κι έφεραν στην περιοχή τη γλώσσα, τη
θρησκεία, τις συνήθειες και τους μύθους τους.
Οι Έλληνες άποικοι. Ίδρυσαν τη Μαρώνεια, τη
Στρύμη, τα Άβδηρα. Oι μύθοι για τον Ορφέα, το
Διόνυσο, τον Ηρακλή και τον Άβδηρο ανάγονται σ’
αυτήν την εποχή κι ένας νεότερος ποιητής γράφει:
Από τη Θράκη βρε παιδιά, από την Πιερία, εβγήκεν η
Θρησκεία.

8. • Άβδηρα.
Ανθεμωτή
στήλη

9. • ΄Αβδηρα.
Νομίσματα

10. • Άβδηρα. Κορινθιακός
αρύβαλος

11. Μεσημβρία –
Μάκρη.
Κοσμήματα

12. • Διόνυσος

13. Από τότε η Θράκη και η Ξάνθη βέβαια μαζί ακολουθεί τις τύχες
του υπόλοιπου ελληνισμού. Ελληνικές πόλεις –κράτη στην αρχή
, επιδρομές των Περσών στη συνέχεια κι ύστερα η Θράκη έγινε
τμήμα της αυτοκρατορίας του Μ. Αλεξάνδρου και αργότερα
επαρχία του Ρωμαϊκού κράτους. Ο τόπος γύρω μας είναι
γιομάτος μνημεία από την παρουσία τους εδώ.
Έπειτα στα χρόνια της Ρωμαϊκής και Βυζαντινής αυτοκρατορίας
διαδόθηκε στα μέρη μας και η καινούργια θρησκεία , η
χριστιανική. Ήταν τότε μια εποχή που η περιοχή μας γνώρισε
μεγάλη ακμή . Έγινε οικονομικό και διοικητικό κέντρο αλλά και
προμαχώνας του Βυζαντίου απέναντι στις ξένες και εσωτερικές
επιβουλές. Τα αιματοκυλίσματα και περιπέτειες όμως δε
σταματούσαν ποτέ. Έτσι η Θράκη αποδυναμώθηκε και οι
Φράγκοι πρώτα και οι Οθωμανοί μετά βρίσκουν ευκαιρία και την
υποτάσσουν.

14. • Σταυρούπολη.
Μακεδονικός
τάφος

15. • Σταυρούπολη
Μακεδονικός
τάφος, εσωτερικό

16. • Λουτρά Τραϊανούπολης

17. • Θέρμες.
Ανάγλυφο
του Μίθρα

18. • Άβδηρα- Πολύστυλο

19. Φέρες
Παναγία Κοσμοσώτειρα

20. • Ξάνθεια.
Βυζαντινά
τείχη

21. • Ξάνθεια.
Καθολικό
της μονής
Ταξιαρχών

22. • Το τζαμί της Γενισέας

23. Τότε κοντά στους άλλους βαλκανικούς λαούς που από αιώνες κατοικούσαν εδώ μαζί με
τους Έλληνες ήρθαν και λαοί από την Ανατολή φέρνοντας καινούργιες γλώσσες και τη δικιά
τους θρησκεία, το Ισλάμ. Κι αυτοί έγιναν οι αφέντες του τόπου, άλλοτε ανεκτικοί για τους
χριστιανούς κι άλλοτε σκληροί, κατά τα κέφια του καθενού σουλτάνου. Η οθωμανοκρατία
στην περιοχή κρατά ως τα τέλη του 19ου αιώνα. Κατάφεραν όμως πολλοί Έλληνες να
κρατήσουν τη θρησκεία, τη γλώσσα, τις παραδόσεις τους ζωντανές και να προκόβουν και
να ξεχωρίζουν στο εμπόριο, στα γράμματα, στις τέχνες.
Κυρίως , μέσα στο 19ο και στις αρχές του 20ού αι. ο τόπος μας απόκτησε πλούτο και
δύναμη εξ αιτίας του καπνού. Η φτωχολογιά έβγαζε το ψωμί της από την καλλιέργεια του
καπνού και από τη δουλειά στα καπνομάγαζα και οι καπνέμποροι απόκτησαν τόσο πλούτο,
που μπορούσαν όχι μόνο να ζουν σαν πρίγκηπες και να χτίζουν σπίτια αρχοντικά μα και
σχολειά και εκκλησιές και να υποστηρίζουν τον πολιτισμό και τον αθλητισμό. Θέατρα,
γιορτές, μουσικοί και αθλητικοί σύλλογοι, μόρφωση με ελληνική παιδεία. Όλα αυτά έφεραν
και τον πόθο για λευτεριά. Μα τη λευτεριά δε σου τη χαρίζει κανείς. Άλλοι Έλληνες την είχαν
κιόλας κατακτήσει με μεγάλες όμως θυσίες. Κατάφεραν να ιδρύσουν ένα ελεύθερο μικρό
ελληνικό κράτος. Το κράτος αυτό σιγά-σιγά μεγάλωνε και στο τέλος των Βαλκανικών
πολέμων του 1912-13 τα σύνορα της Ελλάδας έφτασαν ως το Νέστο. Και οι Θρακιώτες που
συμμετείχαν σ' όλους τους αγώνες του έθνους για τη λευτεριά έλπιζαν τότε κι αυτοί να
ενωθούν με την υπόλοιπη ελεύθερη Ελλάδα.

24. Παραδοσιακός
τρόπος
ξήρανση
ς καπνού

25. • Βελόνιασμα

26. • Κουτιά από τσιγάρα με φίρμες της περιόδου
άνθισης του καπνεμπορίου (τέλος 19ου –
αρχές 20ού αι.)

27. • Καπνεργάτες σε εργοστάσιο

29. • Αρχοντικό των καπνεμπόρων
Αδελφών Κιουγιουμτζόγλου

30. Νεοκλασικό αρχοντικό των αρχών του 20ού αι.

31. Νηπιαγωγείο Στάλιου 1881

32. • Σχολείο Ματσίνη

33. • Μαθητές του Γυμνασίου Ξάνθης , 1903

34. • Τροπαιούχοι του αθλητικού και καλλιτεχνικού
συλλόγου «Ορφέας»

35. • Ευχετήρια κάρτα για το νέο έτος

36. • Περικλής
Κυριακού
Πέθανε
δηλητηριασμένος
στην ηλικία της
φωτογραφίας
1906

37. Τι έγινε όμως; Όσο κρατούσε ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος, ο βουλγαρικός
στρατός μπήκε στην Ξάνθη και στη συνέχεια την υπόλοιπη Θράκη
δήθεν σαν ελευθερωτής μας από τους Οθωμανούς. Και νόμισαν τότε
όλοι οι Χριστιανοί της περιοχής ότι γλιτώνουν απ' την οθωμανική
σκλαβιά. Μα γελάστηκαν. Οι Βούλγαροι ήταν πολύ σκληροί κατακτητές
και μεταχειρίστηκαν κάθε μέσο για να υποχρεώσουν όλους τους
κατοίκους της Θράκης να γίνουν μέλη της βουλγαρικής εκκλησίας και να
δηλώνουν ότι είναι όλοι Βούλγαροι. Οι Έλληνες , χριστιανοί και
μουσουλμάνοι της ορεινής περιοχής τράβηξαν πολλά για να
αλλαξοπιστήσουν. Αγγαρείες, υποχρεωτικές βαπτίσεις, βαρείς φόροι,
ομηρίες και θάνατοι ήταν το τίμημα για όσους αντιστέκονταν. Γι’ αυτό,
όλοι οι απλοί άνθρωποι του λαού, χριστιανοί και μουσουλμάνοι, και οι
ηγέτες τους ζητούσαν την ένωση της Θράκης με την Ελλάδα. Και όταν
στις 13 Ιουλίου του 1913 στη διάρκεια του Β' Βαλκανικού Πολέμου ο
ελληνικός στρατός έδιωξε τους Βουλγάρους, όλος ο κόσμος πανηγύριζε
ενθουσιασμένος.

38. • Γιάγκος Αντίκας.
Συμμετείχε
στην αντίσταση
Κατά
των Βουλγάρων.
Βρήκε
μαρτυρικό θάνατο
το 1913

40. • Είσοδος
των ελληνικών
στρατευμάτων
στην Ξάνθη, 12
Ιουλίου 1913

41. • Κλήρος, πολίτες και πολεμιστές
γιορτάζουν

42. Η χαρά όμως των Ξανθιωτών κράτησε πολύ λίγο, γιατί σε λίγους μήνες
στα τέλη Οκτωβρίου του 1913, οι Βούλγαροι ήρθαν ξανά στην Ξάνθη.
Αυτή τη φορά τη Θράκη την πρόδωσαν οι Τούρκοι, που προσωρινά
προσποιήθηκαν τους συμμάχους των Θρακιωτών εναντίον των
Βουλγάρων, τελικά όμως αυτοί οι ίδιοι μας παράδωσαν στους
Βουλγάρους. Άρχισε τότε μια καινούργια βουλγαρική κατοχή, που
κράτησε 6 χρόνια γεμάτα βάσανα από τη βαρβαρότητα του κατακτητή.
Τότε πολλοί Ξανθιώτες έφυγαν πρόσφυγες για να γλιτώσουν. Σχεδόν
άδειασε ο τόπος από Έλληνες.Ήταν πολύ δύσκολα, μαύρα χρόνια.
Στο μεταξύ ξεκίνησε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Η Ελλάδα ήταν
σύμμαχος με τις Μεγάλες Δυνάμεις της Αντάν τότε. Ήταν με τους
νικητές. Γι' αυτό με την επιμονή και τη διπλωματία του Βενιζέλου η
Ελλάδα πήρε εντολή από τις Μεγάλες Δυνάμεις να στείλει στρατό στη
Θράκη. Έτσι στις 4 Οκτωβρίου 1919 μέρα Παρασκευή κάτω από
Φθινοπωρινή βροχή η ένατη Μεραρχία με επιφαλής τον αντιστράτηγο
Λεοναρδόπουλο μπήκε στην Ξάνθη. Ήταν η πιο λαμπρή, η πιο
ελπιδοφόρα μέρα στην ιστορία της πόλης μας. Όλος ο κόσμος
ξεχύθηκε στους δρόμους για να υποδεχτεί τους ελευθερωτές.

43. • 4 Οκτωβρίου 1919
– 20 Μαΐου 1920
απελευθέρωση
από Βουλγάρους –
διασυμμαχική κατοχή

44. Λευτεριά λοιπόν από Βουλγάρους κι Οθωμανούς, μα η αγωνία των
Ξανθιωτών δεν τελείωσε ακόμα. Για 8 μήνες μέχρι το Μάιο του 1920,
διασυμμαχική κατοχή, η Θράκη δεν ανήκε πουθενά. Τη διεκδικούσαν η
Τουρκία, η Βουλγαρία και η Γαλλία. Αυτή η οποία και τη διοικούσε
προσωρινά. Τέλος ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο Χαρίσιος Βαμβακάς
έπεισαν τους Συμμάχους να παραχωρήσουν τη Δυτική Θράκη στην
Ελλάδα. Από τότε η Θράκη μας ενώθηκε με την Ελλάδα και ακολουθεί
την τύχη και τις περιπέτειες της Ελλάδας.
Ο κόσμος που είχε φύγει στην προσφυγιά άρχισε να γυρίζει πίσω και
ο ελληνικός πληθυσμός άρχισε να αυγαταίνει. Ξανάρχισε πάλι η ζωή
να κυλάει κανονικά κι ειρηνικά.
Χρόνια φωτεινά για την Ξάνθη και τη Θράκη μέχρι το τραγικό 1922,
μέχρι τη σφαγή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων του Πόντου , της
Μικρασίας και της Ανατολικής Θράκης.
Μουσική

45. Ο στρατηγός
Φρανζέ ντ’
Εσπεραί,
αρχιστράτηγος
των συμμαχικών
στρατευμάτων
στην Ανατολή

46. • Δοξολογία για την απελευθέρωση της πόλης

53. Σε πολλούς απ' αυτούς τους ξεριζωμένους άνοιξε η Ξάνθη τη μικρή
αγκαλιά της, τους έδωσε στέγη και παρηγοριά. Της το ανταπόδωσαν
εκείνοι με την προκοπή, την αγάπη, την πατριωτική τους αφοσίωση.
Συμπορεύτηκαν με τους παλιούς σ' όλoυς τους αγώνες. Ο τόπος τα
δέκα πρώτα χρόνια της ελεύθερης ζωής προόδευε. Τα καπνεργοστάσια
δούλευαν ασίγαστα, η Ξάνθη έγινε γνωστή στα πέρατα της γης,
κόσμος από άλλα μέρη έρχονταν να δουλέψει και να ζήσει εδώ. Για
παράδειγμα πολύ Ηπειρώτες, που και σήμερα ζουν στην Ξάνθη οι
απόγονοί τους. Ο Γνωστός ιστοριοδίφης Θωμάς Εξάρχου ήταν ένας
απ' αυτούς.
Τότε γεννήθηκαν εδώ και δυο επιφανείς άνδρες: Ο σπουδαίος
μουσικός Μάνος Χατζιδάκις και ο συγγραφέας Στέφανος Ιωαννίδης.
Στα βιβλία του Ιωαννίδη μπορεί να βρει κανείς πολλά ντοκουμέντα για
την τοπική ιστορία μας.
Κι άλλοι πολλοί που αναδείχτηκαν στα γράμματα, τις τέχνες και τις
επιστήμες και δόξασαν την Ξάνθη στο Πανελλήνιο γεννήθηκαν εδώ
εκείνη τη δεκαετία.

64. Κ
Έπεσε φτώχεια σ’ όλον τον κόσμο. Η κρίση αυτή επηρέασε όλη την
οικονομία και το καπνεμπόριο καιστη δικιά μας περιοχή. Η τοπική
καπνοβιομηχανία δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί τις ξένες εταιρείες.
Καπνεργοστάσια άρχισαν να κλείνουν ή να πουλιούνται. Οι καπνεργάτες
πάλι αγωνίζονταν για να υπερασπιστούν τη δουλειά τους, για καλύτερα
μεροκάματα και για οχτάωρη εργασία. Χτυπούσαν μια καμπάνα για να
ξεκινήσει το οχτάωρο και ξανά για να τελειώσει. Λένε πως το κειμήλιο
αυτό σώζεται ακόμα στο καμπαναριό του Αγίου Κωνσταντίνου. Έκαναν κι
απεργίες . Μα το κράτος τους χτύπησε αμείλικτα. Γιατί έγινε και
δικτατορία στην Ελλάδα το 1936. Και η αστυνομία δε χάριζε. Δύο
καπνεργάτες σκοτώθηκαν σε διαδηλώσεις. Ένας χριστιανός κι ένας
μουσουλμάνος. Προς τιμή τους στήθηκε ένα μνημείο έξω από το
εργατικό κέντρο. Και προς το τέλος της δεκαετίας του 30 μαύρα σύννεφα
πολέμου άρχισαν να καλύπτουν την Ευρώπη. Η φασιστική Ιταλία και η
ναζιστική Γερμανία οδήγησαν τον κόσμο στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σύμμαχός τους και η Βουλγαρία.
Κι ενώ όλα φαίνονταν να καλυτερεύουν στα
1929 ξέσπασε μια παγκόσμια οικονομική
κρίση.

68. Τους Ιταλούς τους νικήσαμε στην Αλβανία. Mα τη μεγάλη στρατιωτική
δύναμη της Γερμανίας παρά την αυτοθυσία και τη γεναία αντίσταση στα
βόρεια σύνορα, όπως εδώ στο οχυρό του Εχίνου, δεν καταφέραμε να την
νικήσουμε. Και έτσι Ιταλοί, Γερμανοί και Βούλγαροι μοιράστηκαν την
Ελλάδα ως κατακτητές. Κι εδώ ήρθαν στην αρχή οι Γερμανοί τις 7 του
Απρίλη του 1941 κι ύστερα, στις 22 του Απρίλη, μας παρέδωσαν στους
Βουλγάρους Κι έτσι για άλλη μια φορά είχαμε βουλγαρική κατοχή.
Πέρασαν τότε οι Ξανθιώτες μαύρα χρόνια. Η σκληρότητα των Βουλγάρων
ήταν αβάσταχτη. Πείνα, βία και ομηρίες περίμεναν όσους δεν υπέκυπταν
να δηλώσουν ότι είναι Βούλγαροι. Έπαιρναν τα πιο γερά παληκάρια μας
ομήρους και τους έβαζαν να δουλεύουν στις πιο βαριές δουλειές σε
απάνθρωπες συνθήκες. Ντουρντουβάκια τους έλεγαν. Έκαναν το κάθε τι
για να μπορούν μετά τον πόλεμο να διεκδικούν πάλι τη Θράκη και τη
Μακεδονία. Νόμιζαν , βλέπετε , ότι σίγουρα αυτοί και οι σύμμαχοί τους θα
νικήσουν. Ένα διάστημα ήρθαν στην πόλη και οι Γερμανοί. Ξέρετε φυσικά
πιο ήταν το τέλος αυτού του πολέμου. Oι Γερμανοί και οι σύμμαχοί τους
έχασαν τον πόλεμο.

74. Μετά την ήττα τους Γερμανοί και Βούλγαροι αποχωρούν και οι
πόλεις και τα χωριά άρχισαν να απελευθερώνονται . Στην Ξάνθη
μπήκαν και την απελευθέρωσαν τις 11 Σεμπέμβρη του 1944 οι
αντάρτες του ΕΛΑΣ, που κρύβονταν στα χρόνια της κατοχής πάνω
στα βουνά της Ροδόπης και από κει πολεμούσαν και έφθειραν
τους κατακτητές. Στα δάση του Νέστου πάλι κρύβονταν και
δρούσαν άλλοι αντάρτες με αργχηγό του Τσαούσ-Αντόν.
Μα πριν ο κόσμος προλάβει ν' ανασάνει απ' τα δεινά αυτού του
πολέμου, ξέσπασε ο Εμφύλιος 1946-49. Απ' τη μεριά των
Κιμμερίων οι αντάρτες, δυτικά απ' τα Πέρα Αμπέλια ο κρατικός
στρατός αντάλλασσαν πυρά, κι ο λαός διχασμένος και
τρομαγμένος κρύβονταν, υπέφερε και λαχταρούσε ειρήνη και
δικαιοσύνη. Χύθηκε τότε πολύ αίμα από αδελφοκτόνα χέρια.

80. Τη δεκαετία μετά τον πόλεμο όλοι ανασκουμπώθηκαν να ξαναστήσουν την
πατρίδα. Να χτίσουν ρημαγμένα και καμένα χωριά, να περιθάλψουν ορφανά,
να τιμήσουν τους νεκρούς, να νικήσουν τη φτώχεια, να συνεχίσουν τη ζωή.
Κάποιοι φωτισμένοι άνθρωποι ίδρυσαν τότε και τη Φιλοπρόοδη Ένωση
Ξάνθης , Λαογραφικό Μουσείο και Βιβλιοθήκη.
Δεν ήταν όμως εύκολο να συνέρθει ο τόπος και στη δεκαετία του 60 πολλοί
πήραν το δρόμο της ξενητειάς.Άλλοι έπαιρναν το δρόμο για τις πόλεις κι άλλοι
για τη Γερμανία. Πολλά χωριά μας ερήμωσαν.
Στην πόλη της Ξάνθης κάποιοι φιλότιμοι πολίτες προσπαθούν με κάθε τρόπο
να βοηθήσουν τον τόπο. Ο Στέφανος Ιωαννίδης άρχισε να εκδίδει το σπουδαίο
περιοδικό“Θρακικά Χρονικά” . Επίσης μαζί με άλλους, ανάμεσά τους και η
σπουδαία γυναίκα Κατίνα Βέικου- Σεραμέτη ξεκίνησαν τις Θρακικές
Λαογραφικές Γιορτές, το καρναβάλι της Ξάνθης. Μέσα απ’ αυτό πρόβαλαν την
παράδοσή της Θράκης μας και την πόλη μας, έδωσαν ευκαιρία για
διασκέδαση στους Ξανθιώτες , έκαναν και πάλι γνωστή την Ξάνθη και
προσέλκυσαν επισκέπτες απ’ όλη την Ελλάδα.

90. Προς το τέλος της δεκαετίας έγινε και πάλι δικτατορία, 1967-
1974. Η πρόοδος που έγινε τα προηγούμενα χρόνια στον
πολιτισμό και στα γράμματα ανακόπηκε από τη λογοκρισία και
το κλείσιμο συλλόγων από τη Χούντα.
Το 1974 αποκταστάθηκε η Δημοκρατία. Δυστυχώς προηγήθηκε
η τραγωδία της Κύπρου. Τότε Πρόσφυγες από την Κύπρο
εγκαταστάθηκαν στην Ξάνθη.
Από το 1975 και μετά ο τόπος μας άρχισε να αναπτύσσεται
γοργά σε κάθε τομέα.
Η ίδρυση του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης με την
Πολυτεχνική Σχολή στην πόλη μας ήταν από τα σημαντικότερα
γεγονότα αυτής της περιόδου και βοήθησε ιδιαίτερα στην
ανάπτυξη.

93. Νερόμυλος
Περιοχή Λιμνίου
Δεκαετία του '70

101. Μέσα στη δεκαετρία του 70 έφτασε και στα χωριά ο
ηλεκτρισμος και τα τηλέφωνα . Έγιναν καινούργιοι δρόμοι,
χτίστηκαν εργοστάσια. Στην πόλη εμφανίζονται οι πρώτες
πολυκατοικίες. Με τις ενέργειες του σπουδαίου συμπολίτη μας
και στυλοβάτη του συνεταιριστικού κινήματος Αλέξανδρου
Μπαλτατζή ιδρύθηκαν κοντά στην παλιότερη ΣΕΚΕ τα
συνεταιριστικά εργοστάσια “Βιομηχανία Γάλακτος Ροδόπη”,
ΣΕΒΑΘ, ΣΕΠΕΚ , ΣΕΚΑΠ. Αυτά μαζί και πολλές ιδιωτικές
επιχειρήσεις δυνάμωσαν την οικονομία της περιοχής μας. Η
ζωή καλυτερεύει, η φτώχια περιορίζεται, κάποιοι ξενιτεμένοι
αρχίζουν δειλά-δειλά να επιστρέφουν.
Από κοντά ένα πολιτιστικό κίνημα με ενδυνάμωση της ΦΕΞ,
ίδρυση του Λυκείου Ελληνίδων , Αθλητικών και Πολιτιστικών
Συλλόγων και βιβλιοθηκών στην πόλη και στα χωριά αρχίζει να
φουντώνει. Και η εκπαίδευση γενικεύεται. Όλο και περισσότερα
παιδιά του λαού φοιτούν πια στα γυμνάσια και στα Λύκεια.

108. Στο μεταξύ η Ξάνθη γεμίζει σιγά-σιγά πολυκατοικίες. Από τα χωριά
πολλοί μετακομίζουν στην πόλη. Tα χωριά ερημώνουν και η πόλη
ασφυκτιά και δε θυμίζει παρά ελάχιστα την Ξάνθη εκείνη την
παλιά. Ευτυχώς κάποιοι φωτισμένοι, ανάμεσά τους ο Στέφανος
Ιωαννίδης, ο Νομάρχης της Μεταπολίτευσης Κωνσταντίνος
Θανόπουλος , ο Αρχαιολόγος Ευάγγελος Πεντάζος, φρόντισαν να
χαρακτηριστεί η Παλιά Ξάνθη διατηρητέα και να διασωθεί, για να
θυμίζει σήμερα τα παλιά μεγαλεία.
Και στις αρχές της δεκαετίας του 90 με τις θαρραλέες
πρωτοβουλίες του τότε άξιου Δήμαρχου Φίλιππου Αμοιρίδη και τη
συνεργασία του Θανάση Μουσόπουλου και άλλων προσώπων και
φορέων καθιερώνονται “οι Γιορτές Παλιάς Πόλης”. Η παλιά πόλη
προβάλλεται, συντηρείται, γίνεται πόλος έλξης για κατοίκηση από
τους εντόπιους και για τουρισμό από τους επισκέπτες. Ένας
σημαντικός μοχλός κι αυτή στην ανάπτυξη.

113. Στη δεκαετία του 90, παρόλο που η Θράκη χαρακτηρίζεται ως η φτωχότερη
περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καινούργοι πληθυσμοί καταφθάνουν.
Εγκαθίστανται στην πόλη ή στα χωριά. Κινέζοι και Αλβανοί οικονομικοί
μετανάστες και ομογενείς πρόσφυγες από την τέως Σοβιετική Ένωση
εμπλουτίζουν την τοπική παράδοση με καινούργιες γλώσσες, μουσικές, ήθη
και χρώματα. Η Ξάνθη γίνεται “Η πόλη με τα χίλια Χρώματα”. Χίλιοι καλοί
χωράνε και χτίζουν τη νέα κοινωνία που προετοιμάζεται να μπει στον 21ο
αιώνα αισιόδοξη κι επιπόλαια ανέμελη.
Κι ενώ η χώρα ετοιμάζεται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και γίνεται
ολόκληρο εργοτάξιο για μεγάλα έργα και η Εγνατία οδός, όνειρο ζωής για τη
Βόρεια Ελλάδα, φτάνει κι έξω από την πόλη μας άσχημα σημάδια
προμηνύουν αυτά που ζούμε σήμερα.
Τα εργοστάσια Συνεταιριστικά κι ιδιωτικά σιγά – σιγά κλείνουν, χάνονται
χιλιάδες θέσεις εργασίας. Μόνο στις οικοδομές βρίσκουν τα άξια εργατικά
χέρια δουλειές και η ξέφρενη ανοικοδόμηση της πόλης είναι μια κάποια
προσωρινή διέξοδος στην ανεργία. Ωστόσο ο κόσμος τζογάρει και χάνει τα
λεφτά του στο χρηματιστήριο, η ζωή ακριβαίνει, τα εισοδήματα των
κτηνοτρόφων και των αγροτών κινδυνεύουν. Παρόλα αυτά όλοι κυνηγούν
την πολυτέλεια με δανεικά λεφτά. Μέχρι που στα 2008 ξεσπάει η οικονομική
κρίση.

126. Η δεκαετία του 2020 φέρνει στον
κόσμο ολόκληρο την καινούργια
κρίση: Κορονοϊός
Όλα κλονίζονται , όλα αλλάζουν

127. Η Ξάνθη υφίσταται τις συνέπειες
της οικονομικής και υγειονομικής
κρίσης καρτερικά
γιορτάζει την ελευθερία της
και ατενίζει το μέλλον
με ελπίδα