4. 4
SPONTAN SUBARAKNOİDSPONTAN SUBARAKNOİD
HEMORAJİHEMORAJİ
TANIMTANIM
Araknoid zarın altındaki BOS ileAraknoid zarın altındaki BOS ile
dolu ve büyük damarların,dolu ve büyük damarların,
sinirlerin geçtiği aralığa çeşitlisinirlerin geçtiği aralığa çeşitli
nedenlerle oluşan kanamanedenlerle oluşan kanama
7. 7
SPONTAN SUBARAKNOİD HEMORAJİSPONTAN SUBARAKNOİD HEMORAJİ
İnsidensİnsidens
• Bu konudaki verilerin çoğu otopsiBu konudaki verilerin çoğu otopsi
materyallerinden elde edilmiştirmateryallerinden elde edilmiştir
• Sıklık; toplumlara,Sıklık; toplumlara, iklimiklime, yıllara göree, yıllara göre
değişirdeğişir
• Yılda 100 bin kişiden 10 - 15’indeYılda 100 bin kişiden 10 - 15’inde
görülürgörülür
9. 9
SPONTAN SUBARAKNOİD KANAMALARSPONTAN SUBARAKNOİD KANAMALAR
Tanımı & Etyoloji & Prognoz - İstatistikTanımı & Etyoloji & Prognoz - İstatistik
TanısıTanısı
Hastanın transportu - Uygun merkezHastanın transportu - Uygun merkez
Yönetim:Yönetim:
• YBÜ/Servis – Medikal Tedavi – Hastanın stabilizasyonuYBÜ/Servis – Medikal Tedavi – Hastanın stabilizasyonu
• Ayrıntılı Tanı:Ayrıntılı Tanı:
SAK – Etyoloji?:SAK – Etyoloji?: Anevrizma/AVM/Tümör/Diğer,… + Hematom-Kitle etkisiAnevrizma/AVM/Tümör/Diğer,… + Hematom-Kitle etkisi
KomplikasyonlarKomplikasyonlar (Hematom, hidrosefali, ödem, iskemi, enfarkt, metabolik,.)(Hematom, hidrosefali, ödem, iskemi, enfarkt, metabolik,.)
• Yönetim: Cerrahi Zamanlama & HazırlıkYönetim: Cerrahi Zamanlama & Hazırlık
• Postoperatif Tedavi/Bakım, KontrolPostoperatif Tedavi/Bakım, Kontrol
• Vazospazm …….Vazospazm ……. Önlem - TedaviÖnlem - Tedavi
• Komplikasyonlar …….Komplikasyonlar ……. Önlem - TedaviÖnlem - Tedavi
• Nöroradyolojik YaklaşımNöroradyolojik Yaklaşım
10. 10
SUBARAKNOİDSUBARAKNOİD KANAMALARKANAMALAR
EtyolojilerEtyolojiler
AnevrizmalarAnevrizmalar …..….. %75-80%75-80
AVMAVM …..….. %5%5
TümörlerTümörler …..….. NadirenNadiren
Serebral arter diseksiyonlarıSerebral arter diseksiyonları
Pitüiter apopleksiPitüiter apopleksi
Spinal AVM, Dural AVM,…Spinal AVM, Dural AVM,…
Diğer nedenlerDiğer nedenler (Koagülasyon bozuklukları, dural sinüs trombozu, orak(Koagülasyon bozuklukları, dural sinüs trombozu, orak
hücreli anemi, madde kullanımı,… diğer nedenler, - Nedeni belirlenemeyen,…)hücreli anemi, madde kullanımı,… diğer nedenler, - Nedeni belirlenemeyen,…)
11. 11
SUBARAKNOİDSUBARAKNOİD KANAMALARKANAMALAR
Prognoz – İstatistikPrognoz – İstatistik
%10-15’i hastaneye getirilemeden exitus.%10-15’i hastaneye getirilemeden exitus.
• İlk birkaç gün içinde mortalite:İlk birkaç gün içinde mortalite: %10%10
• 2 hafta – 30 gün içindeki mortalite:2 hafta – 30 gün içindeki mortalite:
%46-50’nin üstünde%46-50’nin üstünde
• Tüm seyir mortalitesi: yaklaşıkTüm seyir mortalitesi: yaklaşık %67%67
Genel popülasyonun %2’sinde anevrizmaGenel popülasyonun %2’sinde anevrizma
• %1’i rüptüre olur%1’i rüptüre olur
• %0.5’i ex.%0.5’i ex.
12. 12
SUBARAKNOİD KANAMALARSUBARAKNOİD KANAMALAR
Tıbbi Acil Bir Durumdur!!!Tıbbi Acil Bir Durumdur!!!
- Erken Tanı…- Erken Tanı…
- Hastanın stabilizasyonu…- Hastanın stabilizasyonu…
- Hastanın yönetimi-tedavisi,…- Hastanın yönetimi-tedavisi,…
13. 13
SUBARAKNOİD KANAMALARSUBARAKNOİD KANAMALAR
Tıbbi Acil Bir Durumdur!!!Tıbbi Acil Bir Durumdur!!!
- Erken Tanı!!!- Erken Tanı!!!
““Klinik prezantasyonKlinik prezantasyon
çok geniş bir yelpaze içinde olabilir”çok geniş bir yelpaze içinde olabilir”
23. 23
MASİF SPONTAN SAK + ICH + İVH +…MASİF SPONTAN SAK + ICH + İVH +…
• 58 yaşında bayan hasta58 yaşında bayan hasta
• Ani bilinç kaybı şikayetiyle acilAni bilinç kaybı şikayetiyle acil
polikliniğe getirildipolikliniğe getirildi
• İlk NM:İlk NM: Bilinç kapalı; GKS: 5Bilinç kapalı; GKS: 5
Pupillalar anizokorikPupillalar anizokorik
YBÜYBÜ
5. günde exitus5. günde exitus
24. 24
HP: 53 yaşında kadın hastaHP: 53 yaşında kadın hasta
Akut, şiddetli başağrısıAkut, şiddetli başağrısı (şiddetli, son 24(şiddetli, son 24
saat içinde)saat içinde)
GKS 14, Nörodefisit yok (WFNSGKS 14, Nörodefisit yok (WFNS
grade 2)grade 2)
Fisher grade IIIFisher grade III
38. 38
A Y: 33yaşında kadın hastaA Y: 33yaşında kadın hasta
Şiddetli başağrısıŞiddetli başağrısı (son bir gün içinde)(son bir gün içinde)
Nörolojik muayene:Nörolojik muayene:
ES-MİB ++, E3M6V4 (GKS 13)ES-MİB ++, E3M6V4 (GKS 13)
WFNS 2WFNS 2
Fisher 3Fisher 3
45. 45
56 yaşında erkek hasta56 yaşında erkek hasta
BaşağrısıBaşağrısı (kronik-progresif, yaklaşık bir(kronik-progresif, yaklaşık bir
yıldır)yıldır)
Nörolojik bakımdan normalNörolojik bakımdan normal
Kranyal MRG:Kranyal MRG:
pitüiter macroadenompitüiter macroadenom
insidental AComA anevrizmasıinsidental AComA anevrizması
51. 51
FA: 56 yaşında erkek hastaFA: 56 yaşında erkek hasta
Şiddetli başağrısıŞiddetli başağrısı
GKS 14 (WFNS grade 2)GKS 14 (WFNS grade 2)
Fisher grade IVFisher grade IV
56. 56
ST: 43 yaşında kadın hastaST: 43 yaşında kadın hasta
BaşağrısıBaşağrısı (akut şiddetli, birkaç saat(akut şiddetli, birkaç saat
içinde)içinde)
GKS 13 (WFNS grade 2)GKS 13 (WFNS grade 2)
Fisher grade IIIFisher grade III
63. 63
DÖ: 59 yaşında erkek hastaDÖ: 59 yaşında erkek hasta
BaşağrısıBaşağrısı (akut şiddetli, son 24 saat(akut şiddetli, son 24 saat
içinde)içinde)
GKS 14 (WFNS grade 2)GKS 14 (WFNS grade 2)
Fisher grade IVFisher grade IV
77. 77
CERRAHİCERRAHİ
Sol oksipital kranyotomiSol oksipital kranyotomi
AVM’nin total rezeksiyonuAVM’nin total rezeksiyonu
PostoperatifPostoperatif
Nörolojik Muayene ve DSA:Nörolojik Muayene ve DSA:
NormalNormal
111. 111
İNTRAKRANYAL ANEVRİZMALARİNTRAKRANYAL ANEVRİZMALAR
TANIM VE SIKLIKTANIM VE SIKLIK
İntrakranyal bölgedeki damarlarınİntrakranyal bölgedeki damarların
duvarlarındakiduvarlarındaki edinsel veya konjenitaledinsel veya konjenital
defektler nedeniyle oluşandefektler nedeniyle oluşan ince duvarlıince duvarlı
baloncuklarbaloncuklar
Damar dallanma bölgelerinde daha sıkDamar dallanma bölgelerinde daha sık
Tüm popülasyonda % 1 oranındaTüm popülasyonda % 1 oranında
Rüptür sıklığı yılda yüzbin kişide 6 -12Rüptür sıklığı yılda yüzbin kişide 6 -12
120. 120
İNTRAKRANYAL ANEVRİZMALARİNTRAKRANYAL ANEVRİZMALAR
SEYİRSEYİR
Hastaların 1 / 3’ü ilk kanamaHastaların 1 / 3’ü ilk kanama
anında, 1 / 3’ü izleyen günlerdeanında, 1 / 3’ü izleyen günlerde
komplikasyonlar nedeniylekomplikasyonlar nedeniyle
kaybedilirkaybedilir
İki yıl sonunda hastaların ancakİki yıl sonunda hastaların ancak
% 25’i hayatta kalabilir% 25’i hayatta kalabilir
127. 127
İNTRAKRANYAL ANEVRİZMALARIN PATOGENEZİİNTRAKRANYAL ANEVRİZMALARIN PATOGENEZİ
Endovasküler girişimEndovasküler girişim
Vasküler stentler ?Vasküler stentler ?
Genetik modifiye endotelial hücrelerle kaplıGenetik modifiye endotelial hücrelerle kaplı
stentler ve koiller ?stentler ve koiller ?
Çeşitli büyüme faktörü içeren koillerÇeşitli büyüme faktörü içeren koiller
Radyasyonla indüklenen hücre kaplı koillerRadyasyonla indüklenen hücre kaplı koiller
Gen terapisiGen terapisi
MMP inhibitörlerinin aşırı expresyonuMMP inhibitörlerinin aşırı expresyonu
Antienflamatuar tedavi?Antienflamatuar tedavi?
İntrasisternal uygulamalar?İntrasisternal uygulamalar?
Tedavi Yaklaşımları – Gelecekte?Tedavi Yaklaşımları – Gelecekte?
129. 129
ARTERİOVENÖZ MALFORMASYONLARARTERİOVENÖZ MALFORMASYONLAR
TANIMTANIM
İntrakranyal bölgede bir ya da birdenİntrakranyal bölgede bir ya da birden
çok arterden beslenerek bir kapiller ağçok arterden beslenerek bir kapiller ağ
oluşturmaksızın derin ve/ya da yüzeyeloluşturmaksızın derin ve/ya da yüzeyel
venöz sisteme drene olan,venöz sisteme drene olan, anormal-anormal-
dayanıksız bir damar yumağıdayanıksız bir damar yumağı
Parenkimin her tarafında yerleşebilir veParenkimin her tarafında yerleşebilir ve
çok çeşitli boyutlarda olabilirçok çeşitli boyutlarda olabilir
141. 141
SPONTAN İNTRAPARENKİMALSPONTAN İNTRAPARENKİMAL
HEMORAJİHEMORAJİ
GENEL BİLGİLERGENEL BİLGİLER
Nöral parenkim dokusu içineNöral parenkim dokusu içine
kanama,kanama,
Tüm strokların % 10’uTüm strokların % 10’u
Sıklık yılda yüzbin kişide 12 - 15Sıklık yılda yüzbin kişide 12 - 15
olguolgu
Her yaşta görülebilir ancakHer yaşta görülebilir ancak 80 y<80 y<
25 kez fazla25 kez fazla
Geçirilmiş bir CVAGeçirilmiş bir CVA varsa risk çokvarsa risk çok
148. 148
KAROTİKO-KAVERNÖZ FİSTÜLKAROTİKO-KAVERNÖZ FİSTÜL
TANIMTANIM
A. carotis internaA. carotis interna’nın kavernöz’nın kavernöz
sinüs içinden geçerken verdiğisinüs içinden geçerken verdiği
meningo-hipofizeal dallarınmeningo-hipofizeal dalların
hasarıhasarı ile karotis arteri veile karotis arteri ve
kavernöz sinüs arasında oluşankavernöz sinüs arasında oluşan
arterio-venöz bir fistülarterio-venöz bir fistül
En önemli nedeniEn önemli nedeni travmatravma,,
spontan da oluşabilirspontan da oluşabilir
ÇoğunluklaÇoğunlukla ön çukur fraktürleriön çukur fraktürleri
sonucunda görülürsonucunda görülür
149. 149
KAROTİKO-KAVERNÖZ FİSTÜLKAROTİKO-KAVERNÖZ FİSTÜL
KLİNİKKLİNİK
ÇoğunluklaÇoğunlukla ünilateralünilateral
Travmayı izleyen günlerdeTravmayı izleyen günlerde
gözdegözde pulsatil egzoftalmi,pulsatil egzoftalmi,
kemozis ve üfürümkemozis ve üfürüm
Vizyon azalmasıVizyon azalması
Karotis akımı durdurulursaKarotis akımı durdurulursa
üfürüm kaybolurüfürüm kaybolur
Spontan olarak iyileşmeSpontan olarak iyileşme
155. 155
MOYA - MOYA HASTALIĞIMOYA - MOYA HASTALIĞI
İntrakranyal arter sistemininİntrakranyal arter sisteminin
anormal gelişimi ileanormal gelişimi ile ince ağsıince ağsı
damardamarlar oluşumular oluşumu
ÇokluklaÇoklukla karotis sistemindekarotis sisteminde
Çocuklar ve genç erişkinlerdeÇocuklar ve genç erişkinlerde
sıksık
İskemi veya kanamaİskemi veya kanama
Tanı yolları aynıTanı yolları aynı
Özel cerrahi girişimlerle tedaviÖzel cerrahi girişimlerle tedavi
156. 156
SPİNAL AVMSPİNAL AVM
EnderEnder
4 farklı tip4 farklı tip
Akut yada progressifAkut yada progressif
nörolojik defisitnörolojik defisit
MRG ve DSA ile tanıMRG ve DSA ile tanı
Tedavi : GirişimselTedavi : Girişimsel
nöroradyoloji ve cerrahinöroradyoloji ve cerrahi