1. BAB 7
CABARAN HUBUNGAN ETNIK
DI MALAYSIA
CTU553 HUBUNGAN ETNIK
©MahyuddinKhalid&AshrofZaki, UiTM emkay@salam.uitm.edu.my

2. PENGENALAN
2
Hasil Pembelajaran 7.1
HUBUNGAN ETNIK D
MALAYSIA
• Mengenalpasti asas hubungan
antara etnik-etnik di Malaysia
• Mengenalpasti cabaran- 7.2 FAKTOR KONFLIK
cabaran hubungan etnik di KANDUNGAN BAB 7
Malaysia CABARAN
7.3
• Menghuraikan isu-isu penting HUBUNGAN ETNIK
dalam konteks cabaran
hubungan etnik di Malaysia 7.4 FAKTOR KEJAYAAN
• Menjelaskan faktor-faktor
pembinaan dan acuan jati diri
rakyat Malaysia
©eMKAy

3. HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
3
 Kesepakatan 3 etnik terbesar negara ketika Persekutuan
Tanah Melayu mencapai kemerdekaan pada tahun 1957 HUBUNGAN ETNIK D
MALAYSIA
membolehkan rakyat menikmati kuasa politik yang
sama rata dengan dasar perkongsian kuasa.
FAKTOR KONFLIK
 Begitu juga dasar pengagihan kekayaan, pembangunan
masyarakat yang adil di sisi undang-undang, amalan
demokrasi serta kontrak sosial di antara kepelbagaian CABARAN
kaum menghasilkan keharmonian masyarakat Malaysia. HUBUNGAN ETNIK
 Konsep perkongsian kuasa, pengagihan pendapatan
negara secara adil, peluang pendidikan yang sama di FAKTOR KEJAYAAN
antara kaum, kebebasan beragama yang dijamin oleh
perlembagaan negara, perlindungan terhadap kaum
minoriti serta dasar-dasar yang lain, telah dapat
menjamin keharmonian rakyat berbilang kaum dan
etnik di negara kita.
©eMKAy

4. HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
4
HUBUNGAN ETNIK DI SEMENANJUNG MALAYSIA HUBUNGAN ETNIK D
MALAYSIA
Zaman Penjajahan
• Penjajahan meninggalkan kesan mendalam terhadap hubungan etnik dan FAKTOR KONFLIK
pembangunan politik Malaysia
• Melalui penjajahan Inggeris, wujud masyarakat perlbagai etnik melalui
kemasukan orang Cina dan India sebagai buruh CABARAN
• Mereka diasingkan dengan penduduk tempatan dari segi pekerjaan, tempat HUBUNGAN ETNIK
tinggal dan sistem persekolahan, dan menyukarkan untuk berinteraksi sesama
kaum.
FAKTOR KEJAYAAN
• Penjajahan Jepun pula mengamalkan dasar pembahagian yang jelas antara
kaum menyebabkan meningkatnya perasaan permusuhan dan akhirnya
mencetuskan pergaduhan antara kaum.
Selepas Perang
• Hubungan etnik dirumitkan lagi dengan penubuhan Malayan Union yang
ditolak oleh Melayu dan diterima oleh kaum Cina dan India terutama
berkaitan dengan isu kewarganegaraan.
©eMKAy

5. HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
5
Zaman Darurat hingga Pembentukan Malaysia HUBUNGAN ETNIK D
• Menjadi semakin rumit selepas darurat diisytiharkan terutama antara kaum MALAYSIA
Melayu dan Cina
• Semakin teruk selepas British memperkenalkan rancangan penempatan semula
yang membataskan pergaulan kaum Melayu yang ditempatkan di kampung FAKTOR KONFLIK
Melayu dan Cina di kampung Baru
• Isu utama politik ketika ini seperti penguasaan ekonomi oleh golongan pendatang,
CABARAN
penglibatan Cina dalam politik Tanah Melayu serta perjuangan etnik
HUBUNGAN ETNIK
mempertahankan budaya, bahasa dan pendidikan.
• Penyatuan etnik dipupuk melalui dasar-dasar kerajaan berkaitan pendidikan dan
ekonomi serta kerjasama politik melalui Perikatan FAKTOR KEJAYAAN
Hubungan Etnik Masa Kini
• Pelaksanaan dasar-dasar awam kerajaan berkaitan sosial, pendidikan dan ekonomi
bagi mengukuhkan hubungan etnik di Malaysia.
• Antaranya melalui Majlis Perpaduan Negara dan Integrasi Nasional, Dasar
Pendidikan Kebangsaan, Gagasan 1Malaysia, Rancangan-Rancangan Ekonomi dan
sebagainya.
©eMKAy

6. HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
6
Sabah HUBUNGAN ETNIK D
MALAYSIA
• Hubungan etnik dicorakkan oleh penempatan penduduk bumiputera dan bukan
bumiputera serta Bumiputera bukan Islam dan Bumiputera Islam.
• Sistem penempatan dibentuk melalui sistem kepercayaan di kalangan penduduk; FAKTOR KONFLIK
Bumiputera Islam(Bajau,Idahan,Iranun,Sulu,Bisaya,Melayu-Brunei dan Orang Sungai)
dan Bumiputera bukan Islam(Dusun,Murut,Rungus)
• Mengamalkan hubungan etnik yang harmoni kerana penduduk meletakkan keutamaan CABARAN
kebudayaan dalam urusan kehidupan bermasyarakat berbanding pembezaan
HUBUNGAN ETNIK
keagamaan serta ikatan kekeluargaan yang lebih kuat berbanding agama.
Sarawak
FAKTOR KEJAYAAN
• Brooke mengamalkan dasar mengasingkan kumpulan etnik mengikut kepentingan
kepada pentadbiran British di Sarawak
• Perhubungan antara etnik-etnik berasaskan ekonomi.
• Mengasingkan setiap kumpulan etnik di Sarawak mengikut petempatan dan pekerjaan
yang berlainan bagi mengelakkan pertelingkahan dan pertumpahan darah yang
membawa kepada pengenalan etnik berdasarkan tempat tinggal.
• Perhubungan etnik semakin baik melalui perkahwinan campur, toleransi agama,
kesedaran melalui pendidikan dan sebagainya
©eMKAy

7. KEPERLUAN MEWUJUDKAN HUBUNGAN ETNIK
7
HUBUNGAN ETNIK D
Fitrah MALAYSIA
kemanusiaan
FAKTOR KONFLIK
CABARAN
Elak dari Keperluan HUBUNGAN ETNIK
bergantung Tuntutan
dengan Hubungan keagamaan
kuasa luar
Etnik FAKTOR KEJAYAAN
Memenuhi
keperluan
hidup
©eMKAy

8. FAKTOR KONFLIK MASYARAKAT MALAYSIA
8
HUBUNGAN ETNIK D
• Perbezaan dalam unsur-unsur kebudayaan seperti bahasa, MALAYSIA
agama dan adat resam.
• Timbulnya jarak sosial antara anggota masyarakat kerana FAKTOR KONFLIK
kurang interaksi.
• Perbezaan pekerjaan dan tempat tinggal. CABARAN
• Prasangka dan prejudis yang menebal. HUBUNGAN ETNIK
• Keengganan anggota masyarakat untuk membuka dunia sosial
kepada masyarakat lain dan kecenderungan untuk FAKTOR KEJAYAAN
mengekalkan identiti masing-masing.
• Dominasi sesuatu kaum dalam bidang-bidang tertentu seperti
politik atau perniagaan.
• Bilangan anggota masyarakat majoriti dan minoriti lebih
kurang sama.
©eMKAy

9. CABARAN HUBUNGAN ETNIK
9
HUBUNGAN ETNIK D
POLITIK MALAYSIA
FAKTOR KONFLIK
EKONOMI CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
CABARAN
HUBUNGAN ETNIK FAKTOR KEJAYAAN
SOSIAL
AGAMA DAN
BUDAYA
©eMKAy

10. POLITIK
10
 Politik Perkauman: HUBUNGAN ETNIK D
 Setiap kaum di Malaysia diwakili oleh parti politik MALAYSIA
masing-masing.
 Menyuara, menjaga serta memperjuangkan kepentingan FAKTOR KONFLIK
dan kelangsungan kaum masing-masing.
CABARAN
 Sukar menerima pemimpin dari kaum lain.
HUBUNGAN ETNIK
 Mengukuhkan semangat perkauman yang menebal.
FAKTOR KEJAYAAN
©eMKAy

11. EKONOMI
11
 Dominasi Sektor Ekonomi: HUBUNGAN ETNIK D
 Jurang yang luas dari segi penguasaan ekonomi dan MALAYSIA
ketidakseimbangan pendapatan.
 Tiap-tiap etnik berusaha untuk mendapatkan hak dan FAKTOR KONFLIK
keuntungan yang lebih besar daripada pertumbuhan
ekonomi dan peluang ekonomi yang wujud. CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
 Perbezaan Pekerjaan:
 Menghalang interaksi yang lebih kerap. FAKTOR KEJAYAAN
 Interaksi berlaku di kalangan etnik yang sama.
 Semangat perkauman terus menebal.
©eMKAy

12. SOSIAL
12
 Pemisahan Fizikal
 Akibat dasar pecah perintah British. HUBUNGAN ETNIK D
MALAYSIA
 Merenggangkan hubungan dan menyukarkan interaksi.
 Memperkuatkan perasaan kekitaan dan etnosentrisme.
FAKTOR KONFLIK
 Sistem Pendidikan yang Berasingan
 Setiap golongan etnik mempunyai sistem pendidikan yang
tersendiri CABARAN
 Sistem persekolahan yang memisahkan pelajar mengikut bahasa HUBUNGAN ETNIK
ibunda menyebabkan interaksi berkisar dikalangan etnik sendiri
sahaja
FAKTOR KEJAYAAN
 Polarisasi dalam Kalangan Pelajar
 Keterasingan di peringkat sekolah rendah, kerenggangan di sekolah
menengah serta di Institusi Pengajian Tinggi menyukarkan proses
hubungan etnik di Malaysia
 Kontrak Sosial
 Kontrak Sosial yang menjadi asas dalam pembinaan masyarakat
Malaysia seringkali di pertikaikan
©eMKAy

13. AGAMA, ADAT ISTIADAT & BUDAYA
13
 Setiap etnik mempunyai agama, adat istiadat HUBUNGAN ETNIK D
bahasa dan kebudayaan yang berlainan: MALAYSIA
 Mudah terjadinya konflik. FAKTOR KONFLIK
 Setiap kaum terus menebal dengan bahasa dan
kebudayaan mereka sendiri. CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
 Mengutamakan anggota dari etnik yang sama
dalam mendapatkan pekerjaan, memilih sahabat FAKTOR KEJAYAAN
dan mencari teman hidup.
©eMKAy

14. FAKTOR KEJAYAAN PEMBINAAN MASYARAKAT MALAYSIA
14
Keazaman politik (Political
Will) HUBUNGAN ETNIK D
MALAYSIA
Golongan sasaran yang
dikenalpasti (Critical Mass) FAKTOR KONFLIK
Kekukuhan Ekonomi CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
MASYARAKAT MALAYSIA
Peranan Islam FAKTOR KEJAYAAN
Wawasan yang dikongsi
(Shared Vision)
Penggunaan Sains dan
Teknologi (S&T)
©eMKAy

15. 15
 Pemimpin ada niat untuk menginstitusikan HUBUNGAN ETNIK D
hubungan etnik. MALAYSIA
 Niat ini dicetuskan oleh kesedaran tentang
FAKTOR KONFLIK
pentingnya hubungan etnik.
 Dari sini akan tercetus kemahuan serta aktiviti CABARAN
dalam bentuk pelan tindakan yang berkesan. HUBUNGAN ETNIK
FAKTOR KEJAYAAN
©eMKAy

16. 16
 Adanya badan induk yang menjadi faktor HUBUNGAN ETNIK D
pemangkin kepada semua program hubungan MALAYSIA
etnik dan integrasi yang melibatkan critical mass
FAKTOR KONFLIK
seperti Jabatan Perpaduan Negara & Integrasi
Nasional (JPNIN) dan Institut Kajian & Latihan CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
Integrasi Nasional (IKLIN).
FAKTOR KEJAYAAN
©eMKAy

17. 17
 Faktor ekonomi memainkan peranan penting HUBUNGAN ETNIK D
dalam menentukan kejayaan hubungan etnik di MALAYSIA
Malaysia. Pengajarannya ialah peristiwa 13 Mei
FAKTOR KONFLIK
1969.
 Hubungan etnik dan integrasi hanya boleh CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
terhasil jika keperluan asas untuk survival
manusia dipenuhi. FAKTOR KEJAYAAN
©eMKAy

18. 18
 Islam telah memberi pengaruh yang mendalam HUBUNGAN ETNIK D
dalam pertumbuhan dan perkembangan MALAYSIA
Tamadun Malaysia.
FAKTOR KONFLIK
 Dengan majoriti penduduk beragama Islam,
maka sewajar Islam menjadi asas hubungan CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
etnik dan integrasi nasional kerana ia serasi
dengan majoriti penduduk dan minoritinya. FAKTOR KEJAYAAN
 Sebagai agama rasmi, Islam mestilah dihormati
kerasmiannya namun ia tidak menghalang
kebebasan beragama.
©eMKAy

19. 19
 Mestilah mempunyai visi yang sama tentang HUBUNGAN ETNIK D
hala tuju dan hasil integrasi yang diingini. MALAYSIA
 Gagasan 1Malaysia dan Wawasan 2020 harus FAKTOR KONFLIK
dijadikan salah satu paksi terpenting pada
keseluruhan gagasan hubungan etnik dan CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
integrasi nasional negara ini.
FAKTOR KEJAYAAN
©eMKAy

20. 20
HUBUNGAN ETNIK D
MALAYSIA
 Penggunaan Mykad untuk mengatasi masalah
imigresen, interaksi virtual dengan penggunaan FAKTOR KONFLIK
teknologi tanpa wayar 3G, penerbangan yang
lebih murah daripada Air Asia dan rangkaian CABARAN
HUBUNGAN ETNIK
sosial seperti Facebook dapat menangani
masalah hubungan etnik dan integrasi nasional. FAKTOR KEJAYAAN
©eMKAy

21. PENGUKUHAN
21
 Bincangkan EMPAT (4) cabaran hubungan etnik di Malaysia
HUBUNGAN ETNIK D
 Huraikan TIGA (3) ciri asas untuk mengurangkan masalah polarisasi MALAYSIA
kaum yang terdapat dalam Dasar Kebudayaan Kebangsaan
 Bincangkan TIGA (3) kesan pengabaian hubungan antara etnik dalam FAKTOR KONFLIK
menjalinkan perpaduan dan keharmonian masyarakat Malaysia.
 TIGA (3) pengajaran akibat daripada peristiwa 13 Mei 1969. CABARAN
 TIGA (3) cabaran pembentukan masyarakat berintegrasi di Malaysia. HUBUNGAN ETNIK
 Bincangkan EMPAT (4) cabaran hubungan etnik.
 Huraikan TIGA (3) Dasar Negara dalam menyelesai cabaran hubungan FAKTOR KEJAYAAN
etnik.
 Jelaskan TIGA (3) pelan tindakan dalam menangani masalah
perpaduan di kalangan masyarakat.
©eMKAy