2. Прычыны ўтварэння ВКЛ
1. Суседства балтаў і
ўсходніх славян у басейне р.
Нёман.
ХІІ – ХІІІ стст. – актывізацыя
кантактаў паміж імі.
Чаму менавіта ў гэты час?
3. Актывізацыя кантактаў паміж балтамі і славянамі
Розны ўзровень развіцця
(славяне больш развітыя)
Славяне мелі багатыя гарады,
развітае рамяство, дзяржаву, а
балты – не
Але!
ХІІ – ХІІІ стст. – распад родавага
ладу і фарміраванне дзяржаўнасці
ў балтаў
Павышаецца іх ваенная
актыўнасць
4. Умовы для саюзу славян і балтаў:
• Славянам патрэбна ваенная сіла
балтаў;
• Балтам патрэбны эканамічныя і
палітычныя выгоды славян.
Прыклад узаемадзення:
Пач. ХІІІ ст. – сумеснае
супрацьстаянне крыжакам.
5. 2. Знешняя пагроза:
Мангола-татары (захапілі
большую частку Русі);
Крыжакі (падпарадкавалі
балцкія плямёны латгалаў,
куршаў і прусаў)
Балтам і славянам трэба
аб’яднацца для сумеснай
барацьбы
6. Аб’яднанні балтаў
Плямёны → саюзы плямён
ХІІІ ст. – 2 вялікія вобласці:
Аўкштайція (Сярэдняе і Верхняе
Панямонне, у т.л. Гродзенская
вобласць);
Жамойць (Ніжняе Панямонне каля
Балтыйскага мора).
Літва – адзін з раёнаў Аўкштайціі,
цэнтр аб’яднання балтаў. Пасля
“Літва” – уся Аўкштайція і нават
Жамойць.
Верхняе і Сярэдняе Панямонне –
ядро ўтварэння ВКЛ.
7. Славянская каланізацыя
V – ХІІІ стст. – славянская
каланізацыя беларускіх
земляў.
Шляхі:
I. Мірны;
II. Ваенны.
Дзе славяне з’явіліся раней –
славянізацыя насельніцтва –
перайманне мовы, культуры і
традыцый славян.
8. Славянская каланізацыя Верхняга Панямоння
• Больш павольная;
• З розных напрамкаў, пераважна
– з поўдня і ўсходу (землі
крывічоў, дрыгавічоў і валынян)
ХІІ – ХІІІ стст. – Верхняе
Панямонне – тэрыторыя
пражывання балта-славянскага
насельніцтва.
9. Гарады Славянская каланізацыя
Узнікненне гарадоў
(не менш за 6)
Гарады для славян:
• Апорныя пункты;
• Месцы размяшчэння гарнізона;
• Пункты збора даніны.
+ цэнтры рамяства
Развіццё гаспадарчых сувязаў з
балтамі
11. Найстаражытнейшыя гарады Панямоння
Х – ХІ стст. – Навагрудак,
Ваўкавыск, Гродна.
Пазней –
oСлонім;
oТурыйск (Шчучынскі
раён);
oЗдзітаў (Бярозаўскі
раён).
12. Гарады ў складзе княстваў
Спачатку – Кіеўскага;
Пасля – Галіцка-
Валынскага;
З ХІІ – ХІІІ стст. – цэнтры
асобных ўдзельных
княстваў.
14. Навагрудскае княства
ХІІ ст. – магчыма, ужо
існавала.
ХІІІ ст. – вылучаецца на
пярэдні план.
Знаходкі ў Навагрудку:
Даспехі (кальчугі і
пласцінкавыя);
Зброя (фрагменты мячоў,
наканечнікі коп’яў, стрэл
лукаў і арбалетаў і г.д.) і інш.