1. Markahan 1: Sinaunang panahon hanggang sa pagtatag ng Kolonyang Espanyol
Modyul 3: Sulyap ng Buhay Panlipunan sa Sinaunang Panahon
Mga Paksa:
1. Pagpapangalan sa mga Anak
2. Pagpapakasal sa Sinaunang Panahon
3. Hanapbuhay
4. Mga Uring Panlipunan
I.
Pangkalahatang Ideya
Bago pa man dumating ang mga kolonisador na Espanyol ay may sarili nang kultura ang mga
Pilipino. Ipinakilala na sa iyo ang isang aspeto ng kulturang ito: Ang mga paniniwala ng mga sinaunang
Pilipino. Sa modyul na ito, tatalakayin ang buhay panlipunan. Mayaman at makulay ang buhay sa
sinaunang panahon at dahil sa lawak nito, pag-aaralan mo dito ang ilan lamang sulyap ng buhay
panlipunan: ang pagpapangalan ng mga anak, ang pagpapakasal sa panahong iyon, ang hanapbuhay ng
mga tao at mga uring panlipunan.
Susuriin mo sa modyul ang dalawang uri ng primaryang sanggunian na nagbibigay ng
mahalagang impormasyon tungkol sa buhay panlipunan sa sinaunang panahon: mga sipi mula sa mga
Espanyol na opisyal, sundalo, at prayle na lumahok sa kolonisasyon ng Pilipinas; at mga larawan ng
iba’t-ibang uring panlipunan na gawa ng Espanyol ang kanilang nakita at naranasan noong nanirahan at
lumibot sila sa iba’t-ibang lugar ng Pilipinas.
Primaryang Sanggunian 1: Pagpapangalan ng Sinaunang Panahon (Pahina 1-2)
A.
Gawain (Activity)
Gawain 1A- Alamin Mo: Puzzled letter.Panuto: Ayusin ang mga letra na nasa Hanay B upang
makabuo ng isang pangalan na tumutukoy
sa Hanay A. Isulat ang sagot sa patlang
HANAY A
A.Tagapagligtas-
HANAY B
USESJ
________________
2. B.Puso-
ZONRACO
________________
C.Pagmamahal-
MORA
________________
D.Ang panginoon ang aking diyos-
IJLEAH
________________
E.Ang panginoon ay sumasaatin-
MMAENUEL
________________
Gawain 1A- ITO ANG NGALAN KO.Panuto: Isulat sa ibaba ang naging batayan o ang pinagmulan ng iyong
pangalan. Ilahad ito sa klase
________________
Pangalan
________________________________________
________________________________________
________________________________________
________________________________________
____
B. Analysis (Pagsusuri)- TARA BASAHIN NATIN!
Panuto: Basahin at unawain ang sipi sa pahina 21-22 ng module na pinamagatang::Relacion de las Islas
Filipinas ni Pedro Chirino The Phil.Islands pp.13-200-202.
Gawain 1B. Gawin at sagutan ang pahina 3 ng module bilang 4.
Mga Susuriin
Basehan ng Pagpapangalan
Ang nagbibigay ng pangalan
ng anak
Tawag ng anak sa mga
magulang kapag kausap
Sinaunang Panahon
Ngayon
3. Tawag ng anak sa mga
magulang kapag pinaguusapan
Paggamit ng apelyido
Pagpapangalan ng babae at
lalaki
Prosesong tanong;
1. Ayon sa sipi, paano ipinakita ng mga anak sa sinaunang panahon ang kanilang paggalang sa kanilang
magulang?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
2. Kung ikaw ay pinalad na mabuhay noong sinaunang panahon ano kaya ang magiging pangalan mo?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
Gawain 2B: FAMILY TREE. Panuto: Isulat sa mga kahon na nasa kaliwa ang mga pangalan ng mga anak ng
iyong lolo at lola (Maaaring mula sa angkan ni nanay o ni tatay). Sa gawing kanan naman ay pangalan ng iyong
pamilya
Family Tree ni Lolo
Family Tree Ko
4. Prosesong Tanong:
1. Suriin ang iyong family tree at ilarawan ang mga pangalan na nakasulat sa kahon.
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
2. Sa iyong palagay, may mga batayan kaya sa pagpili ng mga pangalang ito? Ipaliwanag.
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
3. Maaari mo bang tukuyin ang pagkakapareho o ang pagkakaiba ng paraan pagbibigay ng pangalan ayon
sa iyong ginawang “family tree”?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
Notasyon : Sagot sa Gawain 1
1. Jesus
2. Corazon
3. Amor
4. Elijah
5. Emmanuel
C. Paghahalaw (Abstraction):
5. Gawain 1C. KWENTO MO!. Panuto: Isulat sa ibaba ang nilalaman ng sipi na sinulat ni Padre Chirino
tungkol sa pagpapangalan sa sinaunang panahon batay sa sarili mong pangungusap o salita.
SINAUNANG PAGPAPANGALAN
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
Gawain 2C. AHAAA!!! KAYA PALA!!!-Karagdagang Babasahin. Source: Phil.Almanac Filways pp.505
NAME STORIES
A Spanish landlord who had just arrived from Madrid in the mid-nineteenth
century asked one of his Filipino servants, “Como te ilamas”. Anu’n tawad sa iyo
na panalan? What is your name?”
“Juan po” answered his servant
“And you?” he asked another
“Pedro po” he condluded they were brothers until he got the following answers
from the rest:
“Jose po”, “Matias po”, “Lucas po”. And again, “Pedro po”
“All of you can carry the same surname for all I care, so long as you pay tribute to
me, and el gobernador. But how can there be two Pedro Po among you?”
But Senor, he is Pedrong Tuwid (straight), I am Pedrong Kulot (curly)
“Pedro Culot (curly), what is your fathers name?”
“Juan senor”
“So yout fathers name is Juan Culot (Curly)
“No senor. He is Juan Masipag (industrious).”
6. “Que barbaridad!Salvajes! Barbarians! Savages!” the Spaniard cried in
confusion. “a father and son with different surname!”
“Como te Ilamas?” an oldtimer Spanish aristocrat asked his servant.
‘pedro Canlas, senor”, the Filipino answered
“Ah, you must be from Santo Cristo, “ he concluded
How did he know? Simple. Given the procedure used of name allocation from
the alphabetically arranged list of Claveria, most surnames of families from the
same town began with the same letter.
“Como se Ilama usted?” A newcomer asked.
“juam caballero, senorito”
“You must have descended from a family knights,” he surmised.
“No senorito. I am from a family of shoemakers.”
“Que barbaridad! His father is Zapatero, but he calls himself caballero,” the
newcomer cried in confusion
He should have known better. A Filipino surname does not prove anything.
Certainly, not royalty or profession.Only one’s place or origin. And that, only if
the family did not change residence
Pamprosesong Tanong:
1. Anu ang mahihinuha mong impormasyon sa iyong binasang sipi?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
2. Ano ang nagbunsod sa mga Kastila na magbigay ng dekrito sa pagpapalagay ng apelyido sa mga
sinaunang Pilipino?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
7. _________________________________________________________________________________
D. Paglalapat
Gawain 1D: NGALAN KO…AALAGAAN KO…..Panuto: Isulat sa loob ng bituin ang mga pamamaraan kung paano
mo mapangangalagaan ang iyong pangalan maging ang dignidad nito sa loob ng iyong pamilya, paaralan at
komunidad.
_________________________________
________________________________
_________________________________
_____________________________
_________________________________
8. Primaryang Sanggunian 2: Pagpapakasal sa sinaunang panahon
A. Gawain 1: Pagsasadula – Kasal, Kasali, Kasalo.
Panuto : Hatiin ang klase sa apat na pangkat upang maipapakita ang iba’t-ibang sitwasyon ng
pagpapakasal noon at ngayon.
Gawain 2: Compare at Contrast (Pagsusuri) – Ikumpara ang mga paraan ng pagpapakasal noong unang
panahon sa kasalukuyan. Ipangkat ang klase sa limang grupo at itala ang mga kasagutan sa tsart sa ibaba.
Pagkakapareho
Pagkakaiba
Pamprosesong Tanong :
Alin sa mga kaugaliang ito ang dapat nating panatilihin? Baguhin? Ipaliwanag.
1. Debate : Panuto: Pangkatin ang klase sa dalawang grupo. Ang isang pangkat ay naniniwala na ang
magulang ang mamimili ng mapapangasawa at ang isang pangkat ay naniniwala na ang taong
magpapakasal ang pipili ng kanyang mapapangasawa.
Mano Po: Sino ang nararapat na pumili ng mapapangasawa ikaw ba? O ang iyong mga magulang?
Bakit?
B. Pagsusuri : Pamprosesong tanong:
1. Bakit isinasagawa ang pagbibigay-kaya?
2. Kung ikaw ay nabuhay noon, sang-ayon ka ba sa pag-sasagawa ng bigay-kaya?
3. Tama ba na tayo ay ipagkasundo ng ating magulang sa pagpapakasal? Pangatwiranan.
9. C. Paghahalaw: Malayang Talakayan
Paano ang paraan ng pagpapakasal noong unang panahon?
(Reporter’s Notebook) (Ambush Interview)
Rubrics Para sa Pagtataya ng Role Play
Indicator
Natamong Puntos
Ipinapakita ang script ng roleplay. Kasama halos
lahat sa role play ang mga kasapi ng pangkat.
Inilalarawan ang realidad na sitwasyon sa role play.
Ipinakita ang script ng role play. Kasama ang lahat sa
roleplay ang mga kasapi ng pangkat. Di naglalarawan
ng realidad ng sitwasyon sa role play.
Di-gaanong magaling ang script. Lito ang mga kasapi
ng pangkat sa bahaging ginagampanan sa role play.
Kabuuang Iskor
Iskor
16-20
15-11
6-10
Rubrics para sa debate
Krayterya
Pandalubhasang
presentasyon
Paraan ng
Pakikitungo sa
Tagapakinig
Pamamaraan sa
Paggamit ng salita
Kaalaman sa paksa
Pinakamahusay
(4)
Nagpapakita ng
kahusayan at
kaayusan sa
paksang
tatalakayin
Mainit ang
pagtanggap sa
paglahok sa
talakayan
Naging malikhain
at malinaw ang
mga salitang
ginamit
Naipapakita ang
kahandaan at
lawak ng
kaalaman
Mahusay
(3)
Limitado ang
paksa sa kabila ng
pagiging aktibo ng
bawat kasapi
Hindi Mahusay
(2)
Bahagyang
naiakma subalit
natuon lamang sa
panahong isyu
Kailangan pa ang
pag-unlad
Malayo sa paksa at
di gaanong
malawak ang isyu
Magaling subalit di
kinakikitaan ng
agresibong sagot
sa mga kasapi
May kalinawan
ang kaisipan
subalit may
katagalan sa
pagpapaliwanag
Gumamit ng
limitadong puntos
at gamit akma sa
paksa
Iilan lamang ang
nagsasalita at di
gaanong
makatotohanan
Di gaanong
naiakma sa
katotohanan ng
mga isyu
Kulang sa pokus
ang mga panauhin
kailangan pa ang
paglawak
Walang kaugnayan
ang mga ginamit
na kaisipan
Limitado ang
pokus sa isang
aspeto ng paksa
Mababaw lamang
ang mga naihayag
na opinyon
PRIMARYANG SANGGUNIAN 3: Hanapbuhay (Pahina 6-7)
10. GAWAIN 1: “HANAP- BUHAY”. Hanapin at bilugan ang mga hanapbuhay na nabanggit sa siping binasa, isulat
ito sa kategoryang kinabibilangan, kong ito ay panlalaki o pambabaeng gawain.
S
D
D
G
U
O
W
E
R
T
Y
P
Y
U
I
O
H
G
P
A
N
G
A
N
G
A
L
A
K
A
L
P
I
B
A
B
V
D
J
L
Q
Z
S
G
D
Z
H
F
P
A
G
A
A
L
A
G
A
N
G
H
A
Y
O
P
B
C
S
X
L
K
J
H
Y
T
R
A
E
D
U
G
U
V
A
E
Q
A
S
S
G
H
J
H
B
G
S
F
P
A
N
L
A
L
A
K
I
PANGPROSESONG TANONG:
I
B
S
R
E
W
Q
A
U
L
K
A
J
G
E
R
P
A
M
B
A
B
A
E
L
F
A
G
G
D
B
B
J
I
L
B
P
A
K
Q
D
D
K
A
X
P
L
K
U
Y
T
I
T
R
E
E
I
Q
A
W
F
G
D
S
F
E
R
Y
J
K
E
L
N
W
Q
D
A
D
S
I
G
N
I
G
N
A
P
Q
G
G
H
K
Y
E
S
Z
A
F
U
H
J
Y
E
R
P
L
A
C
E
R
M
I
N
I
N
G
E
S
R
T
11. 1. Ano-ano ang inyong mahihinuha sa kasanayan o hanapbuhay ng mga sinaunang Pilipino?
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
2. May kaugnayan ba ang pisikal na kaanyuan at klima ng bansa ayon sa hanapbuhay ng taong nakatira
ditto? Pangatwiranan.
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
3. Batay sa sinulat ni Antonio de Morga, paano natin maihahambing ang hanapbuhay ng babae at lalaki,
sa iyong palagay napapanahon pa ba ito? Ipaliwanag.
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
NOTE:
Mga kasagutan:
P
A
Ship Building
Pagsasaka
Pangingisda
Placer Mining
Pangangalakal
P
A
N
M
L
A
L
A
B
A
B
K
A
I
E
Pag-aalaga ng hayop
Paghahabi
Housekeeping
12. Bago pa man dumating ang mga Kastila ay nabubuhay nang masagana ang mga sinaunang
Pilipino. Ginamit ng ating mga ninuno ang likas na yaman ng kanilang lugar sa kapakinabangan
ng kanilang kabuhayan. Malaki ang kaugnayan ng pisikal na kaanyuan, gayun din ang klima sa
produkto at hanapbuhay ng isang lugar. Mataas ang kanilang lebel ng kasanayan sa paggawa ng
mga bagay. Naiuugnay din ng sinaunang Pilipino ang mga gawaing nababagay sa kalalakihan at
kababaihan na may kaakibat na pagtutulungan sa isa’t isa.
GAWAIN 2: (Pagsusuri) “Trabahong Pinoy”. Suriin at tukuyin ang mga hanapbuhay sa larawan.
Pangprosesong Tanong:
13. 1. Alin sa mga ito ang ginagawa pa sa kasalukuyan at hindi na maituturing na pangunahing
hanapbuhay ng mga Pilipino? Ipaliwanag.
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
2. Paano maihahambing ang lebel ng teknolohiya sa kasanayan o hanapbuhay ng mga sinaunang
Pilipino noon at ngayon?
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
3. Sa inyong palagay, ano dahilan ng pagbabago o pagpapanatili ng ganitong uri ng hanapbuhay at
produkto?Ipaliwanag.
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________
NOTE:
Maari itong isagawa sa isang malayang talakayan.
Gawain 3: (Paglalapat)“ Ako at ang Bukas”. Ang mga mag-aaral ay susulat ng isang sanaysay na may pamagat
__________________________
na: “Ako 10 taon mula ngayon”, na nais nilang maging__________________________
hanap buhay.
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
__________________________
___.
Pamantayan sa pagmarka:
14. Ang magandang sanaysay ay nagtataglay ng mga sumusunod na katangian:
1. Maayos ang paglalahad ng ideya.
PAGKAKAISA
2. Namumukod tangi ang mga detalye.
3. Ang lahat ng ideya ay lohikal na sumusuporta sa nailahad na paksa.
1. Organisado ang mga ideya sa kabuuan ibinatay ang presentasyon ng datos sa
iba’t ibang mga kaalaman (halimbawa, karanasan at ilustrasyon).
ORGANISASYON
2. Ang pinagsama-samang ideya ay malinaw na naipapahayag.
1. Ang pangungusap ay nailahad sa lohikal na pamamaraan.
MEKANIKS
2. Ang mga salita ay malinaw at madaling mabasa.
3. Maayos ang gramatika at may istilong kakaiba.
Kung ang lahat ng mga katangian ay matatagpuan sa gawaing sanaysay magbibigay ng 3 puntos, kung
dalawa lamang magbigay ng 2 puntos; at kung isa lamang 1 puntos. Pagsasama-samahin ang puntos at bigyan
ito ng karampatang grado base sa iyong istandard.
Paghahalaw:
Paano mo mailalarawang ang hanapbuhay noon at ngayon? Ipaliwanag.
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Note:
Maari itong gawing isang malayang talakayan o isang pangkatang Gawain gamit ang
isang venn diagram.
15. Primaryang Sanggunian 4: Mga Uring Panlipunan (Pahina 9-10)
Gawain 1: (Activity) Kilalanin Mo Ako! Gamit ang mga larawan, suriin ang mga pisikal na katangian na ipinakita nito.
Isulat ang mga kasagutan gamit ang grid chart.
Larawan A
Larawan B
Kilos
Pananamit/Palamuti
Larawan C
Katayuan
Larawan A
Larawan B
Larawan C
Pamprosesong Tanong:
1. Ano ano ang iyong mahihinuha sa mga larawan ng mga sinaunang Pilipino?
2. May kaugnayan ba ang kanilang pisikal na katangian sa kanilang katayuan sa lipunan?
16. 3. Sa iyong pananaw may kabutihan bang naidudulot ang pag-uuri-uri ng tao sa lipunan?
Note: 1. Maaring sumagot ang mga mag-aaral batay sa kanilang pananaw.
Gawain2: (Analysis) Sino Ako? Pangkatang Gawain. Hahatiin ang klase sa 3 pangkat, bawat pangkat ay bubunot ng
paksang iuulat sa pamagitan ng graphic organizer.
Pangkat A – Datu
Pangkat B- Maharlika
Pangkat C- Alipin
Paghahambing ng
Antas ng Lipunan
Visayas
Tagalog
Uring Panlipunan
Tungkulin
Katangian
17. Pamprosesong Tanong:
1. Paano nabibilang ang mga sinaunang Pilipino sa isang pangkat sa lipunan? Ano ano ang mga batayan?
2. May kaugnayan ba ang mga katangian o katungkulan ng isang tao para mapabilang sa isang pangkat sa
lipunan? Pangatwiranan.
3. Sa iyong palagay, maaari bang magkaroon ng isang lipunan na walang pag-uuri-uri? Pangatwiranan.
Notasyon
. Maaring sumagot ang mga mag-aaral batay sa kanilang pananaw.
Gawain 3:(Application) Ako at Aking Lipunan. Bumuo ng isang sanaysay tungkol sa lipunan nais nilang mapabilang
batay sa pamantayan .
Paggawa ng Sanaysay
_________________________________
_________________________________________
19. Para sa akin, ang buhay panlipunan sa sinaunang panahon ay_________________
dahil _______________________________________
Kabuuang Paglalapat: It’s Showtime!
Hahatiin ang klase sa dalwang pangkat. Sila ay susulat ng isang maikling kwento at
isasadula sa harap ng klase na magpapakita ng tradisyon at paniniwala ng mga Pilipino noon at
ngayon, napapaloob ang sumusunod na paksa:
A. Pagpapangalan
B. Pagpapakasal
C. Hanapbuhay
D. Uring Panlipunan
Notasyon: Maaring gabayan ng guro kung papaano makasulat ng isang maikling kwento na
magsisimula sa kapanganakan ng isang bata, paghahanap ng hanapbuhay, pagpapakasal at
pangarap ng maging estado sa buhay.
Rubrics para sa Role Play:
Indicator
Iskor
Ipinapakita ang script ng roleplay. Kasama halos lahat sa
role play ang mga kasapi ng pangkat. Inilalarawan ang
realidad na sitwasyon sa role play.
16-20
Ipinakita ang script ng role play. Kasama ang lahat sa
roleplay ang mga kasapi ng pangkat. Di naglalarawan ng
realidad ng sitwasyon sa role play.
Di-gaanong magaling ang script. Lito ang mga kasapi ng
pangkat sa bahaging ginagampanan sa role play.
Kabuuang Iskor
Natamong Puntos
15-11
6-10
SEMINAR-WORKSHOP ON THE ENHANCEMENT OF GRADE 7 MODULES
May 27-29, 2013
Prepared by:
20. Division of Caloocan City:
Division of Pasay City:
1. Armida Cadelina
1. Jeannie A. Ebue
2. Marife Pineda
2. Myra M. Desacula
3. Gemma Ricarde
3. Francia P. Nardo
4. Joel Salivio
4. Vivian R. Ubao
