1. Financiële vastgoedsturing Klaas Schaap MRE, senior adviseur financiën en vastgoed

6. Afhankelijk van de waarderingssystematiek heeft de sector een stille reserve Boek-waarde Bedrijfs-waarde Stille reserve Markt-waarde Leningen

7. en financiële ruimte Gebieds- waarde Markt- waarde Potentie- gat Beleids- waarde Markt- gat Vreemd Vermogen Risico- buffer(s ) Fin. ruimte

14. Schematische weergave vastgoed management proces De vastgoedpiramide STRATEGISCH: DIRECTIE TACTISCH : OPERATIONEEL: PROPERTY MANAGEMENT Belegger/investeerder Asset manager Beheerder inzet huur rente ASSET MANAGEMENT

16. Model opzet

17. Model opzet Nu (FMP): WSW CFV Financiële Ruimte Projecten / Scenario’s Vergelijking scenario’s: WSW CFV Financiële Ruimte + =

18. Model opzet Basisblad projecten Projecten bestaand bezit Cashflow Input Basisblad balans Projecten nieuwbouw Cashflow CFV resultaat WSW Fin. Ruimte CFV Basisblad gegevens FMP Vergelijking scenario’s CFV Finc. ruim. Res. Vergelijking scenario’s Fin. Ruimte Vergelijking scenario’s WSW WSW resultaat

21. Kasstromen als basis Kasstroom IN grondexploitatie vastgoedontwikkeling vastgoedexploitatie Kasstroom UIT

22. Kasstroom als basis Kasstroom IN Kasstroom UIT vastgoedexploitatie Kasstromen = verwachte inkomsten en uitgaven IRR = vereist rendement op investering Discontovoet = (On)rendabele investering BAR = bruto aanvangsrendement op investering Exit yield = BAR aan het einde van de periode

28. Rendementseis vastgoed (WACC) en hefboom Vastgoedportefeuille 900 5,3% Eigen Vermogen 500 6% 48 30 Vreemd vermogen 400 4,5% 18 800 900 BALANS

30. Sturen op rendement Gebied 1 FR: 4% MR: hoger Gebied 2 FR: 6% MR: lager Wijk a FR: 5,5% MR: lager Wijk b FR: 2,5% MR: hoger Kern I FR: 8% MR: lager Kern II FR: 4% MR: hoger Corporatie RE: 5% MR: X%

31. Rekenmodel combineren