SlideShare a Scribd company logo
1 of 46
Охидын биений юмОхидын биений юм
алдагдахалдагдах
Тодорхойлолт:
Биений юмний хэвийн үйл ажиллагаа нь
мэдрэл дотоод шүүрлийн зохицуулалтын
дор нарийн дэс дарааллаар явагддаг.
Үүнд тухайлбал:Их тархиний гадар, харааны
товгор, өнчин тархи өндгөвч,умай гэсэн
дараалсан зохицулгаар биений юмний үйл
ажиллагаа явагдана.
Дээрхи зохицуулгын янз бүрийн түвшинд
алдагдал үүсхэд умайн цус алдалтаас
эхлэн биений юм ирэхгүй саатах,биений
юмний мөчлөг хямран өөрчлөгддөг байна.
 Биений юмны мөчлөгийн алдагдалын
нөлөөгөөр эмэгтэйн нөхөн үржихүйн
ажиллагаа болон хөдөлмөрлөх чадвар
буурна.Үүнээс гадна энэхүү алдагдалын
зарим хэлбэрүүд умайн салстын
өмөнгийн урьдал өвчин болон өмөн
үүсхэд нөлөөлдөг.
 Олон янзын шалтгаануудын улмаас
биений юм алдагдана.
 Үүнд:
 Сэтгэхүйн хүчтэй хямралууд , сэтгэцийн болон мэдрэлийн
өвчнүүд
 Хоол тэжээлийн хямралууд, витамин дутагдал,янз бүрийн
гаралтай таргалалт
 Мэргэжлийн хортой нөлөө, химийн зарим бодис, цацраг
туяаны нөлөөлөл
 Халдварт ба үжилт өвчнүүд, заг хүйтэн, сүрьеэ, шимэгчээр
үүсгэгдэх бусад өвчнүүд
 Зүрх судасны болон цусны тогтолцооны, элэгний өвчнүүд
 Эмэгтэйчүүдийн мэс заслууд
 Шээс бэлгийн замын гэмтлүүд цоорхой
 Бэлгийн бойжлын үе дэхь харааны товгор-өнчин тархины
хэсэгт гарах насны өөрчлөлтүүд
 Цэвэршилтийн үеийн харааны товгорт гарах хөгжлийн
өөрчлөлтүүд зэрэг өөрчлөлтөөс болж биений юмны үйл
ажиллагаа алдагдана.

 Биений юмны үйл ажиллагааны
алдагдал нь мэдрэл-дотоод
шүүрлийн зохицуулалтын ямар
түвшинд болон бэлэг эрхтэний
тогтолцооны ямар эрхтэнд аль хир
алдагдал гарснаас хамаарч янз
бүрээр илэрнэ. Ийм учраас цус
алдалт, биений юмгүйдэл янз бүрийн
өвчний шинж тэмдэг биш, харин
бүхэл бүтэн эмгэг процессын гадаад
илрэл юм.

 Биений юмны үйл ажиллагааны
алдагдал эмэгтэйн амьдралын янз
бүрийн насны үеүдэд, тухайлбал
бэлгийн бойжилтын хугацаанд,
нөхөн үржихүйн насны үед,
цэвэршилтийн насанд үүсч болно.
Илрэх шинж тэмдгээс нь
хамааруулж 3 үндсэн бүлэгт
хуваана.

 Биений юмгүйдэл, биений юм хомсдох
 Цус алдалттай биений юмны
мөчлөгийн хямрал
 Биений юм өвдөлттэй ирэх

 Биений юмны хямрал:
 1. Сарын тэмдэг алдагдах (amenorrhea):
Сарын тэмдэг алдагдах гэж юу вэ?
Анхдагч эсвэл хоёрдогч байдлаар сарын тэмдэг
огт ирэхг й байхыг Amenorrhea буюу сарынү
тэмдгийн алдагдал гэдэг. 
Анхдагч биеийн юмг йдэл- 14-16 насандү
анхнаасаа биеийн юм ирээг й байхыг хэлнэ. ү
Хоёрдогч биеийн юмг йдэл- Сарын тэмдэг хэвийнү
ирж байсан боловч ямар нэг шалтгааны улмаас
с лийн 3 болон т нээс дээш сар биеийн юмүү үү
зээг й байхыг хэлнэ.ү ү

 Сарын тэмдэг алдагдах шалтгаан?
Нөхөн үржихүйн ямар нэг эрхтэн
хэвийн ажиллахгүй байх, эсвэл
таны биеийн зарим дааврын хэвийн
хэмжээ алдагдах зэрэг шалтгааны
улмаас сарын тэмдэг алдагддаг.
Дээр нь мэдээж та жирэмсэн
болсон бол жирэмсний хугацааны
турш сарын тэмдэг үзэгдэхгүй
 . Мөн:
 Жин алдах
 Хэт тарган байх
 Зарим төрлийн эмүүд, жирэмслэлтээс
хамгаалах эм, тариа
 Мансууруулах бодист донтох.
 Стресс
 Бамбай булчирхайн эмгэг, пролактин
дааврын хэт ихсэлт
 Өндгөвчний уйланхайтай байх зэрэг
шалтгаанууд сарын тэмдэг алдагдхад
нөлөөлнө.

 Дээрх шалтгаануудын чухам алинаас болж
сарын тэмдэг тань алдагдаж байгааг
лавтай оношлуулсаны дараа эмчилгээ
хийлгэх шаардлагатай.
 Хэрвээ биений юм яагаад алдагдсаныг
лавтай мэдэхгүй байгаа бол эмчээс
зөвлөгөө авах шаардлагтай
Сарын тэмдэг алдагдлын шалтгааныг
тодруулах зорилгоор өвчтөний гэр
бүлийн эрүүл мэндийн байдлын талаар
асууж шинжлэж, шаардлагатай гэж үзвэл
тусгай шинжилгээ ч хийнэ
 .
 Сарын тэмдэг алдагдлыг яаж эмчилдэг вэ?
 Ямар эмчилгээ хийх нь сарын тэмдэг
алдагдлын шалтгаанаас хамаарна. Магадгүй
энгийн аргаар хоолны дэглэмээ өөрчлөх,
биеийн тамираар хичээллэх төдийд сарын
тэмдэг алдагдал засарч болно Эсвэл
жирэмслэлтээс хамгаалах бэлгийн даавар
агуулсан эм хэрэглэх шаардлагатай байж
болно. Цөөн тохиолдолд мэс заслын эмчилгээ
хийх хэрэгтэй байдаг. Сарын тэмдэг
эргэшгүйгээр алдагдсан байх ч тохиолдол
байдаг. Тиймээс чухам ямар шалтгааны
улмаас сарын тэмдэг алдагдсаныг нарийн
тодорхойлох хэрэгтэй.
 Хувь хүн өөрийгөө яаж хамгаалах вэ?
 3 болон түүнээс дээш сар сарын тэмдэг ирээгүй
бол эмчдээ үзүүлэх. Жирэмслэсэн байх
магадлалтай бол тест ашиглаж жирэмслэсэн
эсэхээ шалгах
 Сарын тэмдэг тогтмол хугацаанд ирдэггүй бол
хэзээ ирж, хэд хоног үргэлжилж байгааг
тэмдэглээд эмчдээ үзүүлэнэ
 Жингээ тогтмол барьж, эрүүл хооллон, биеийн
тамираар хичээллэх
 Таны гэр бүлийн хэн нэг нь сарын тэмдгийн
хямралтай эсэхийг олж мэдээрэй
 Таны сарын тэмдэг сар болгон хэвийн ирдэггүй
байсан ч жирэмслэх боломжтой байдаг.

 2. Биений юм цөөрөх, тогтмол бус ирэх
(олигоменорроэ)
Сарын тэмдэг нь тогтмолжоогүй залуу
охидын болон цэвэршилт эхлэж байгаа
эмэгтэйчүүдийн биений юм тогтмол биш
ирдэг. Энэ нь өндгөвч сар бүр өндгөн эс
ялгаруулахгүй байгаатай холбоотой хэвийн
үзэгдэл юм. Мөн эмэгтэйчүүдэд 6 сард нэг
юмуу хоёр удаа сарын тэмдэг тогтмол биш
ирэх нь олонтаа тохиолддог. Энэ нь
ихэвчлэн ноцтой шалтгаангүй байдаг
боловч тэд үүнийг нарийн мэрэгжлийн эмч
нараар тайлбарлуулахыг хүсдэг.
 Сарын тэмдэг тогтмол бус ирэх
шалтгаан?
Сарын тэмдэг тогтмол бус ирэх
буюу цөөрөх хамгийн түгээмэл
шалтгаан бол өндгөвчний
уйланхай юм. Энэ нь дааврын
өөрчлөлтөөс шалтгаалан
өндгөвчинд маш жижиг (1см-с бага
) хэмжээтэй олон тооны уйланхай
үүсэх эмгэг бөгөөд бүх
эмэгтэйчүүдийн 10-с илүү хувьд
тохиолддог
 .
3. Сарын тэмдэг өвдөлттэй ирэх
Зарим эмэгтэйчүүдийн сарын тэмдэг
өвдөлттэй ирдэг. Өвдөлт сарын
тэмдэгийн өмнөхөн юмуу эсвэл яг
эхлэх үед илрээд 1-3 хоног
үргэлжилдэг. Энэ өвдөлт нь таны
идэвхитэй байдлыг алдагдуулах
хүчтэй, эсвэл танд анзаарагдахгүй
сул ч байж болно
 .
Яагаад зарим эмэгтэйчүүдийн сарын тэмдэг өвдөлттэй
ирдэг вэ?
 Биений юм өвдөлттэй ирэх хэд хэдэн шалтгаан байдаг.
 Биений юм ирэх үед умай хүүхэд төрхөд агшдагийн адил
простогландин дааврын нөлөөгөөр хүчтэй агших
 Цус болон эдийн хэсгүүд умайгаас үтрээнд орох үед умайн
хүзүү тэлэгдсэнээр өвдөлт үүсэх.
 Бэлэг эрхтний халдвар, үрэвсэлт өвчин, зөөлөн хавдрын үед
өвдөлт үүсэж болно
 Зарим тохиолдолд, биений юм өвдөлттэй ирэх нь удамшлын
гаралтай байж болно. Хэрэв ийм эмэгтэйн биений юм
өвдөлттэй ирдэг бол түүний охинд бас ийм шинж илэрч
болно.
 Өндгөвчний уйланхай (өндгөвчин дэх шингэнээр дүүрсэн
уутанцар)
 Эндометроз (умайн хананы эмгэг)

 Биений юм өвдөлттэй ирэх үед илрэх
шинж тэмдэг?
 Хэвлийгээр өвдөх
 Үтрээгээр өвдөх
 Бие эвгүйрхэх, огиудас хүрэх
 Суулгах
 Хөлрөх
 Ядрах

 Сарын тэмдэ өвдөлттэй ирэхийг яаж
эмчлэх вэ?
Бүлэгэн жин тавих, эсвэл бүлээн усанд
орж болно. Мөн сарын тэмдгийн үеийн
өвдөлтийн үед Мидол, Памприн,
Премзин зэрэг эмүүдийг эмчийн
жоргүйгээр авч ууж болно. Энэ эмүүд
нь ихэвчлэн аспирин, кофейнтэй
ацитоминофен, антигимтаминууд,
шээс хөөх бодисууд агуулсан байдаг

 Бас зөөлөн болон дунд зэргийн
өвдөлтийн үед ибупрофен,
кетопрофейн, напроксен зэрэг өвчин
намдаах эмүүдийг хэрэглэж болно.
Эдгээр эмүүдэд өвчин намдахгүй
бол эмчдээ хандаж өвчин намдаах
илүү хүчтэй эм санал болгохыг
хүсээрэй. Эмч тань жирэмслэлтээс
сэргийлэх дааврын эм санал болгож
болох юм. Эдгээр эмүүд нь сарын
тэмдгийг тогтворжуулж, өвдөлтийг
намдаадаг.
 .
Эдгээр эмчилгээнд үр дүнгүй байвал яах вэ?
Эдгээр эмчилгээнд үр дүнгүй байвал
өндгөвчний уйланхай, эндометроз байгаа
эсэхийг шалгуулах хэрэгтэй. Хэт авиан
шинжилгээгээр өндгөвчний уйланхайг
илрүүлж болно. Лапароскопи гэгддэг жижиг
мэс ажилбарт шинжилгээгээр эндометрозыг
илрүүдэг. Энэ нь таны хэвлийн арьсан дээр
бяцхан зүслэг хийн, нарийн гуурсыг умайруу
оруулж, түүний доторхи ханыг судлан,
шаардлагатай тохиолдолд эдийн шинжилгээ
авдаг шинжилгээний арга юм.

Климакс- Цэвэршилтийн хам шинж
 Цэвэршилт нь эмэгтэй хүний нөхөн үржихүйн
насны төгсгөлийн шилжилтийн үе бөгөөд
ихэнхи тохиолдолд нүүр, хүзүү халуу оргих,
үтрээ хуурайших шинж тэмдгээр илэрдэг.
Шилжилтийн үеийн төгсгөлд сарын тэмдэг
зогсоно. Сарын тэмдэг ирэхгүй болсноос
хойш 1 жил өнгөрсөн тохиолдолд
цэвэршилт гэж үзнэ. Цэвэршилт нь хэвийн
физиологийн үйл явц бөгөөд ихэнх
судалгаагаар 45 - 55 насанд цэвэршилт
явагддаг гэж үздэг

 Цэвэршилтийн шалтгаан
 Цэвэршихийн өмнөх үе буюу 35-40 наснаас эхлэн
эмэгтэй хүний цусан дахь дааврын хэмжээ
аажим буурсаар тодорхой түвшинд хүрэхэд уг
дааврыг хүлээн авдаг сав, үр дамжуулах
хоолой, өндгөвч, арьс, тулгуур эрхтнүүдэд үйл
ажиллагааны өөрчлөлт гарч эхэлдэг бөгөөд
тэдгээр нь цэвэршилтийн шинжүүд илрэх үндэс
болдог. 40-50 насанд өндгөвчний үйл ажиллагаа
буурч, өндгөн эс, эм бэлгийн даавар ялгаруулах
чадамж нь буурсаар буурсаар сүүлдээ бүр
зогсдог. Энэ нь сарын тэмдэг үзэгдэхгүй болох
шалтгаан болно
 Цэвэршилтийн үед ямар шинж тэмдэг илэрдэг
вэ?
 Цэвэршилтийн үед дараах шинж тэмдэг илэрч
болно:
 Сарын тэмдэг тогтворгүй болох
 Артерийн даралт ихсэж багасах
 Нүүр хүзүүгээр халуу оргих
 Хөлрөх ( ялангуяа шөнийн цагт )
 Арьс хуурайших, арьсанд толбо үүсэх
 Үтрээний чийглэг багасах
 Сэтгэл санаа тогтворгүй болох (уур уцаартай,
гомдомхой, мартамхай)
 Яс сийрэгжих

 Эмэгтэйч дийн цэвэршилтийн ед дааврынүү ү
дутагдлаас болоод ясан дахь кальцийн
хэмжээ багасдаг Ингэснээр яс нимгэрэн
сийрэгжиж  хэврэгшдэг. Яс хэврэг болсноор
хугарч гэмтэхдээ амархан болдог аюултай.
Ясны аль хэсэгт  сийрэгжилт хамгийн
т р нд явагддагийг дараах зурагнаасү үү
хараарай
Зураг дээр харахад дугуйгаар тэмдэглэсэн хэсэгт яс
 сийрэгждэг. Бэртэл гэмтлээс болоод энэ хэсэгтээ яс
хугарах магадлал маш өндөр байдаг гэсэн үг.
А Эрүүл ясны зураг
 ЦЭВЭРШИЛТИЙН ҮЕИЙН ЗҮРХ СУДАСНЫ
ЭМГЭГ
 Эстроген бэлгийн даавар нь зурх судасны
тоготолцоог хамгаалах үйлчлэлтэй байдаг тул
цэвэршилтийн үед эстроген дааврын буурлтаас
зүрх судасны үйл ажиллагаа хямардаг
 Зүрх судасны эмэгэгүүд болон зүрхний шигдээс
өвчин үүсэх олон хүчин зүйлсийн дотор гол
нөхцөл нь насжилт орно. Нас ахих тусам зүрх
өвчний давтамж нэмэгддэг. Цэвэршилтийн
үеийн ба цэвэршилтийн дараахи насанд зүрх
судасны өвчний тохиолдол нөхөн үржихүйн
насны үеийнхээс 3 дахин ихэснэ.

 Эстроген бэлгийн даавар нь зурх судасны
тогтолцоог хамгаалах йлчлэлтэй байдаг тулү
цэвэршилтийн ед эстроген дааврынү
буурлаас з рх судасны йл ажиллагааү ү
хямрадаг.
 Цэвэршилт эхлэхээс мн эстрогенийө ө
йлчлэлээр нд р нягтралтай липид буюуү ө ө
ашигг й х тосны хэмжээ ихэсч, нийтү өө
холестерл, бага нягтралтай липидийн
агууламж буурах   р д ндү ү :
 Судаслагийн тогтолцооны ажиллагаа, судасны
хананы уян хатан чанар сайжирна
 З рхний агших чадвар нэмэгдэнэү
 Захын судасны эсэрг цэл буурна, судасүү
рг снө ө ө
 Судасны агшилтын ба сулралын даралт буурна

 Харин цэвэршилтийн үед эстроген дааврын буурлаас
зүрх судасны үйл ажиллагаа хямрахад хүргэх эх
үүсвэр болдог.
 Дунд насанд зүрх судасны өвчин үүсэхэд олон эрсдэл
бүхий хүчин зүйлс байдаг:
 Эцэг эх, ойрын хамаатан төрөл төрөгсдөөс нь зүрхний
шигдээсээр эсвэл өвдөж нас барж байсан ужиг
өгүүлэлтэй тохиолдол
 Тамхи татдаг эмэгтэйчүүд
 Артерийн даралт ихэддэг эмэгтэйчүүд
 Цусны холестеринй түвшин өндөр байхад
 Чихрийн шижинтэй байх
 Цэвэршилтийн шинж тэмдэг илүү хүнд хэлбэрээр
мэдрэгддэг боловч даавар орлуулах эмчилгээ огт
хэрэглэж байгаагүй бол

 Зүрх судасны өвчин болон түүний
хүндрэлд хүргэх гол шалтгаан нь
атеросклероз юм. Судасны хатуурал
голдуу 50 наснаас эмэгтэйчүүдэд
эхэлдэг гэж үздэг. Атеросклероз буюу
судасны хатуурал нь бодисын
солилцооны хямралын улмаас том, дунд
хэмжээний артерийн хананд хэсэгчилсэн
липид ба холбогч эдийн зузаарал бий
болж цусны урсгалд саатал үүсэх
байдлаар илэрдэг эмгэг юм.

Өнгөвчний үрэвслийн улмаас биений юм саатах
 Тодорхойлолт, тархалт
 Өндгөвч нь эмэгтэйн биед эм бэлгийн эсийг
боловсруулах болон биений юмны үйл
ажиллагааг зохицуулдаг бэлгийн даавар
ялгаруулах гэсэн 2 үндсэн үүргийг
гүйцэтгэдэг аарцгийн хөндийд байрладаг
бэлэг эрхтэн юм. Эмэгтэйчүүдийн өвчний
дотор өндгөвчийн үрэвсэл нилээд элбэг
тохиолддог бөгөөд дангаараа өвчлөхөөс
илүүтэй умайн гуурсан хоолойн рэвсэлтэйү
хавсарсан байх нь элбэг
 Шалтгаан, эрсдэлт х чин з йлү ү
 Хламиди, микоплазм, уреаплазм,
энтерококк, гонококк   (заг хүйтэн
өвчний үүсгэгч), стрептококк зэрэг
өвөрмөц эмгэг төрүүлэгчээр өндгөвчний
үрэвсэл үүсч болно. Сүрьеэ өвчний
шалтгаантай өндгөвч, умайн гуурсны
үрэвсэлт өвчин байна.

 Ихэнхидээ үтрээ болон умайд байгаа
халдвар өгсөх байдлаар тархсанаас
үүсдэг. Өөрөөр хэлбэл төрөлт, үр
хөндөлтийн улмаас умайд үүссэн
үрэвсэл болон янз бүрийн шалтгаантай
үтрээний үрэвслүүдийг эмчлүүлэхгүй
архагшуулснаас халдвар үтрээнээс
умайн хөндий рүү, умайн хөндийгөөс
умайн гуурсан хоолой рүү, умайн
гуурсан хоолойноос өндгөвч рүү дамжин
тархах байдлаар өвчлүүлдэг
 Мөн бэлгийн ариун цэвэр сахихгүй байх,
тохиолдлын бэлгийн харьцаанд орох,
бэлгийн олон хавьтагчтай байх, стресс,
дархлаа сул байх зэрэг нь өндгөвчний
үрэвсэл үүсэх эрсдэлт хүчин зүйлс
болно.

 Хэвлийн доод хэсгээр өвдөх, ууц нуруугаар өвдөх
зэрэг шинж тэмдэг илэрч болох ба өвчний хурц үед
халуурах, үтрээнээс салсархаг, идээрхэг ялгадас
гарч болно. Өвчний хурц үед эмчилгээ хийхгүй
байснаас өвчин архаг, намжмал хэлбэрт шилжих ба
биеийн эсэргүүцэл суларсан үед үе үе сэдрэл өгч
хэвлийн доод хэсгээр хөндүүрлэж, биений юмны
мөчлөг алдагдана. Биений юмны хэмжээ ихэсч,
өвдөлттэй ирэх эсвэл хэмжээ нь багасч болно.
Ихэнх тохиолдолд биений юм ирэхээс өмнө болон
ирсэний дараа өтгөн бор, цусархаг өнгөтэй ялгадас
гарна. Зарим тохиолдолд уг ялгадас үнэртэй байж
болно. Бэлгийн харьцааны үед ууц нуруугаар өвдөх
шинж тэмддэг илэрнэ. Өвчин архаг хэлбэрт
шилжсэний улмаас амархан ядрах, нойргүйдэх,
амархан уурлах зэрэг шинж тэмдэг гарч болно.
Өндгөвчний үрэвсэлт өвчнийг эмчлэхгүй, удаан
хугацаанд явсан тохиолдолд идээт буглаа үүсч
болно. Идээ нь томорсон үед айхтар халуурч,
биеийн байдалд нь нөлөөлж эхэлбэл зайлшгүй
хагалгаа хийх шаардлагатай.
 Оношлогоо
 Дээр дурьдсан шинж тэмдгүүд болон ЭХО-
д харах, эмэгтэйчүүдийн үзлэг хийх,
үтрээний мазок болон эсийн шинжилгээ
хийж оношоо тодорхойлно.
Эмэгтэйчүүдийн үзлэгээр өндгөвчийн
хэмжээ томорсон, өвдөлттэй байж
болно. Мөн цусны ерөнхий
шинжилгээгээр үрэвслийн шинж тэмдэг
гарна
 Эмчилгээ, тавилан
 ндг вчний рэвслийн эмчилгээг эхлэхийнӨ ө ү
мн шалтгааныг тодорхойлох хэрэгтэй.ө ө
р р хэлбэл бэлгийн замаар дамжихӨө өө
халдвараас шалтгаалсан ндг вчнийө ө
рэвслийн ед в рм ц эмчилгээү ү ө ө ө
шаардлагатай. ндг вчний рэвслийн едӨ ө ү ү
эмчийн заавраар эмчилгээ хийх хэрэгтэй.
 Эмчилгээг дараах чиглэлээр хийнэ.
 Бактерийн эсрэг эмчилгээ – антибиотик эмчилгээг бактери
ургуулах шинжилгээ хийж антибиотик мэдрэг чанарын
шинжилгээ хийсний ндсэн дээр хийвэл ил р д нтэй.ү үү ү ү
 С рьеэ, заг х йтэн, хламид зэрэг в рм ц эмгэг т р лэгчээрү ү ө ө ө ө үү
сгэгдсэн ндг вчний рэвсийн ед в рм ц эмчилгээ хийнэ.үү ө ө ү ү ө ө ө
 Хордлогын эсрэг эмчилгээ – хурц рэвслийн ед хордлогынү ү
шинж д гардаг ба шингэн н х х, аминдэм г х зэргээрүү ө ө ө ө
хордлого тайлах хэрэгтэй.
 рэвслийн эсрэг эмчилгээ – в рм ц бус рэвслийн эсрэгҮ ө ө ө ү
эмчилгээг хийнэ.
 вчин намдаах эмчилгээ – хурц ед вд лт их байдаг учир вчинү ө ө ө
намдаана.
 ндг вчний хурц рэвслийг б рэн т гс эмчлээг йн улмаас багаӨ ө ү ү ө ү
аарцгийн эрхтэн дэд наалдац сч рг йдэлд х ргэх аюултай.үү үү ү ү ү
М н ндг вч, умайн гуурсны рэвсэл нь биены юмныө ө ө ү
м чл гийн алдагдал, умайн гадуурх жирэмслэлтийн шалтгаанө ө
болдог
 Савны гадуурх жирэмслэлт гэж юу вэ?
 Үр тогтсон өндгөн эс умайн гадна хэсэгт
байрласнаар, савны гадуурх жирэмслэлт
үүсдэг. Өндгөн эс ихэвчлэн үр
дамжуулах хоолойд байрласан байдаг ч,
үүнээс өөр умайн гаднах ямар ч хэсэгт
томорсон байж болдог. Энэ нь эх эндэх
гол шалтгаан болдог учраас бүсгүйчүүд
бие давхар болсноо мэдмэгц ЭХО-д
харуулах хэрэгтэй. Хөл хүнд
эмэгтэйчүүдийн нэг хувьд савны гадуурх
жирэмслэлт тохиолддог.

 Савны гадуурх жирэмслэлтийн үед ямар
шинж тэмдэг илрэх вэ?
Сарын тэмдэг ирэхгүй байх, тестээр үзэхэд
эерэг хариу гарах зэрэг хэвийн
жирэмслэлтийн үеийнх шиг шинж тэмдгүүд
илэрдэг ч эдгээрийн зэрэгцээ хэвлийн доод
хэсэг, гэдсээр хүчтэй хатгуулж өвдөж
байвал савны гадуур жирэмсэлсэн байх
магадлалтай. Заримдаа мөр болон
хүзүүгээр өвдөж, толгой эргэж, ухаан
алддаг. Мөн үтрээнээс доош сарын
тэмдгээс хавьгүй их, эсвэл бага хэмжээний
цус гарна
 Савны гадуурх жирэмслэлтэнд өртөх нь
• 35-44 насны эмэгтэйчүүд
• Өмнө нь савнаас гадуур жирэмсэлж
байсан эмэгтэй
• Аарцаг болон хэвлийн хөндийн мэс
засалд орж байсан бол
• Аарцагны үрэвсэлт өвчин туссан бол
• Хэд хэдэн удаа абортонд орж байсан бол
• Спираль тавиулсан үед жирэмсэн болвол

 Савны гадуурх жирэмслэлтийн
эмчилгээ:
Хэрвээ үр дамжуулах хоолой урагдаж,
цус алдаж эхэлсэн бол яаралтай мэс
ажилбар хийхээс өөр аргагүй. Ингэснээр
үр дамжуулах хоолойг гэмтээлгүйгээр
жирэмслэлтийг
зогсоож болно. Маш цөөн тохиолдолд үр
дамжуулах хоолойг тэр чигт нь авахаас өөр
аргагүй болдог. Хэрэв цус алдалт явагдаагүй бол
түүнд заавал мэс ажилбар хийх шаардлагагүй.
Эмчийн нарийн хяналтан дор ажиглалт хийн
хүлээж болно. Зарим тохиолдолд үр хөврөл
томорч, өөрөө амьгүйдэн зулбаж гардаг. Ийм
тохиолдолд эхэд дараа нь учирч болох
наалдангийн аюулаас хамгаална.
 Бэлтгэсэн : Ю.
Баасандорж
501-р групп

More Related Content

What's hot

Osteoarthritis
OsteoarthritisOsteoarthritis
OsteoarthritisJB Doc
 
8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйн8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйнotgonubuns
 
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teeltИлүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teeltБатхүү Батдорж
 
Yaraltai tuslamj husut
Yaraltai tuslamj   husutYaraltai tuslamj   husut
Yaraltai tuslamj husutSosoo Byambaa
 
3. development of_embryo_and_fetus
3. development of_embryo_and_fetus3. development of_embryo_and_fetus
3. development of_embryo_and_fetusHishgeeubuns
 
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar)
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar) Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar)
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar) Батхүү Батдорж
 
Леополдын 4 арга- Leopold maneur
Леополдын 4 арга- Leopold maneur Леополдын 4 арга- Leopold maneur
Леополдын 4 арга- Leopold maneur Erdenebileg
 
давсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавихдавсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавихSosoo Byambaa
 
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөлsaruul tungalag
 
HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/
HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/
HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/E-Gazarchin Online University
 
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл Батхүү Батдорж
 
Dislocation of shoulder мөрний мултрал
Dislocation of shoulder мөрний мултрал Dislocation of shoulder мөрний мултрал
Dislocation of shoulder мөрний мултрал Sanjdorj Zorig
 
Хөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдарХөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдарNmhn Namuun
 
амьсгал эрхтний онцлог 2013
амьсгал эрхтний онцлог 2013амьсгал эрхтний онцлог 2013
амьсгал эрхтний онцлог 2013АШУҮИС
 

What's hot (20)

Osteoarthritis
OsteoarthritisOsteoarthritis
Osteoarthritis
 
8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйн8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйн
 
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teeltИлүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
Илүү тээлт дутуу тээлт Ilvv dutuu teelt
 
Yaraltai tuslamj husut
Yaraltai tuslamj   husutYaraltai tuslamj   husut
Yaraltai tuslamj husut
 
618 семинар
618 семинар618 семинар
618 семинар
 
3. development of_embryo_and_fetus
3. development of_embryo_and_fetus3. development of_embryo_and_fetus
3. development of_embryo_and_fetus
 
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar)
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar) Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar)
Өндгөвчний хавдар (Undguvch hawdar)
 
Леополдын 4 арга- Leopold maneur
Леополдын 4 арга- Leopold maneur Леополдын 4 арга- Leopold maneur
Леополдын 4 арга- Leopold maneur
 
давсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавихдавсганд гуурс тавих
давсганд гуурс тавих
 
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэлтөрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
төрөлтийн 3- р үеийн физиологи, төрлөгийн гэмтэл
 
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
2. Овуляци, үр тогтолт ба үр хөврөл
 
HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/
HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/
HEON101 /2016-03-23/ Хичээл-9 /2-р хэсэг/
 
төрөлт
төрөлттөрөлт
төрөлт
 
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
Перитонит peritonitis гяльтан хальсны үрэвсэл
 
шокын үеийн яаралтай тусламж
шокын үеийн яаралтай тусламжшокын үеийн яаралтай тусламж
шокын үеийн яаралтай тусламж
 
11.04
11.0411.04
11.04
 
умайн хүзүүний хорт хавдар
умайн хүзүүний хорт хавдар умайн хүзүүний хорт хавдар
умайн хүзүүний хорт хавдар
 
Dislocation of shoulder мөрний мултрал
Dislocation of shoulder мөрний мултрал Dislocation of shoulder мөрний мултрал
Dislocation of shoulder мөрний мултрал
 
Хөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдарХөхний хорт хавдар
Хөхний хорт хавдар
 
амьсгал эрхтний онцлог 2013
амьсгал эрхтний онцлог 2013амьсгал эрхтний онцлог 2013
амьсгал эрхтний онцлог 2013
 

Similar to Doood (1)

Эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docx
Эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docxЭмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docx
Эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docxAnya-Byambanorov N
 
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдалбиений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдалZoloo Ganbat
 
жирэмслэлт гэж юу вэ
жирэмслэлт гэж юу вэжирэмслэлт гэж юу вэ
жирэмслэлт гэж юу вэZoloo Zjl
 
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Nmhn Namuun
 
Нөхөн үржихүйн эрүүл мэнд
Нөхөн үржихүйн эрүүл мэндНөхөн үржихүйн эрүүл мэнд
Нөхөн үржихүйн эрүүл мэндTuul Tula
 
Naturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэ
Naturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэNaturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэ
Naturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэgantuyaganaa10
 
Naturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалт
Naturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалтNaturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалт
Naturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалтgantuyaganaa10
 
Хүүхдийн тархины саа
Хүүхдийн тархины саа Хүүхдийн тархины саа
Хүүхдийн тархины саа Dulam Bataa
 
12. contraception translation
12. contraception translation12. contraception translation
12. contraception translationHishgeeubuns
 
жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013
жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013
жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013Tuul Tula
 
8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх арга
8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх арга8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх арга
8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх аргаsaruul tungalag
 
жирэмсний шинж тэмдэг
жирэмсний шинж тэмдэгжирэмсний шинж тэмдэг
жирэмсний шинж тэмдэгAaronAagii
 
Tsus aldalt, eh barih emegteichuud
Tsus aldalt, eh barih emegteichuudTsus aldalt, eh barih emegteichuud
Tsus aldalt, eh barih emegteichuudSosoo Byambaa
 
хөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэх
хөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэххөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэх
хөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэхЦэрэн-Очир Б.
 
Heel teeh veiin emgeg 4
Heel teeh veiin emgeg 4Heel teeh veiin emgeg 4
Heel teeh veiin emgeg 4dagvajamts
 
Xөхний хавдар
Xөхний хавдарXөхний хавдар
Xөхний хавдарSuvd Sainjargal
 
1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүд
1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүд1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүд
1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүдsaruul tungalag
 
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)saruul tungalag
 
хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолтхөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолтХалиун
 
Хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
Хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолтХөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
Хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолтХалиун
 

Similar to Doood (1) (20)

Эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docx
Эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docxЭмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docx
Эмэгтэйчүүдийн эрүүл мэнд.docx
 
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдалбиений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал
 
жирэмслэлт гэж юу вэ
жирэмслэлт гэж юу вэжирэмслэлт гэж юу вэ
жирэмслэлт гэж юу вэ
 
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
Ураг орчмын шингэн цагаасаа эрт гарах
 
Нөхөн үржихүйн эрүүл мэнд
Нөхөн үржихүйн эрүүл мэндНөхөн үржихүйн эрүүл мэнд
Нөхөн үржихүйн эрүүл мэнд
 
Naturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэ
Naturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэNaturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэ
Naturella сургалт VOICE.pptxыйцыуж:э.н_гшроимсаөёбжөэнахгримхсаөэ
 
Naturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалт
Naturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалтNaturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалт
Naturella сургалт VOICE.pptxохидын сургалт
 
Хүүхдийн тархины саа
Хүүхдийн тархины саа Хүүхдийн тархины саа
Хүүхдийн тархины саа
 
12. contraception translation
12. contraception translation12. contraception translation
12. contraception translation
 
жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013
жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013
жирэмсний хичээл жирэмслэлттэй холбоотой хууль зүйн ойлголтууд 2013
 
8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх арга
8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх арга8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх арга
8. Гэр бүл төлөвлөлт, жирэмслэлтээс урьдчилан сэргийлэх арга
 
жирэмсний шинж тэмдэг
жирэмсний шинж тэмдэгжирэмсний шинж тэмдэг
жирэмсний шинж тэмдэг
 
Tsus aldalt, eh barih emegteichuud
Tsus aldalt, eh barih emegteichuudTsus aldalt, eh barih emegteichuud
Tsus aldalt, eh barih emegteichuud
 
хөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэх
хөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэххөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэх
хөгширөлтөөс урьдчилан сэргийлэх
 
Heel teeh veiin emgeg 4
Heel teeh veiin emgeg 4Heel teeh veiin emgeg 4
Heel teeh veiin emgeg 4
 
Xөхний хавдар
Xөхний хавдарXөхний хавдар
Xөхний хавдар
 
1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүд
1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүд1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүд
1.3 Жирэмсний бусад хүндрэлүүд
 
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
2.2 Цус алдалтын хожуу үе (late term)
 
хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолтхөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
 
Хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
Хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолтХөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
Хөнгөвчлөх эмчилгээний өвчтөний хооллолт
 

Doood (1)

  • 1. Охидын биений юмОхидын биений юм алдагдахалдагдах
  • 2. Тодорхойлолт: Биений юмний хэвийн үйл ажиллагаа нь мэдрэл дотоод шүүрлийн зохицуулалтын дор нарийн дэс дарааллаар явагддаг. Үүнд тухайлбал:Их тархиний гадар, харааны товгор, өнчин тархи өндгөвч,умай гэсэн дараалсан зохицулгаар биений юмний үйл ажиллагаа явагдана. Дээрхи зохицуулгын янз бүрийн түвшинд алдагдал үүсхэд умайн цус алдалтаас эхлэн биений юм ирэхгүй саатах,биений юмний мөчлөг хямран өөрчлөгддөг байна.
  • 3.  Биений юмны мөчлөгийн алдагдалын нөлөөгөөр эмэгтэйн нөхөн үржихүйн ажиллагаа болон хөдөлмөрлөх чадвар буурна.Үүнээс гадна энэхүү алдагдалын зарим хэлбэрүүд умайн салстын өмөнгийн урьдал өвчин болон өмөн үүсхэд нөлөөлдөг.  Олон янзын шалтгаануудын улмаас биений юм алдагдана.
  • 4.  Үүнд:  Сэтгэхүйн хүчтэй хямралууд , сэтгэцийн болон мэдрэлийн өвчнүүд  Хоол тэжээлийн хямралууд, витамин дутагдал,янз бүрийн гаралтай таргалалт  Мэргэжлийн хортой нөлөө, химийн зарим бодис, цацраг туяаны нөлөөлөл  Халдварт ба үжилт өвчнүүд, заг хүйтэн, сүрьеэ, шимэгчээр үүсгэгдэх бусад өвчнүүд  Зүрх судасны болон цусны тогтолцооны, элэгний өвчнүүд  Эмэгтэйчүүдийн мэс заслууд  Шээс бэлгийн замын гэмтлүүд цоорхой  Бэлгийн бойжлын үе дэхь харааны товгор-өнчин тархины хэсэгт гарах насны өөрчлөлтүүд  Цэвэршилтийн үеийн харааны товгорт гарах хөгжлийн өөрчлөлтүүд зэрэг өөрчлөлтөөс болж биений юмны үйл ажиллагаа алдагдана. 
  • 5.  Биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал нь мэдрэл-дотоод шүүрлийн зохицуулалтын ямар түвшинд болон бэлэг эрхтэний тогтолцооны ямар эрхтэнд аль хир алдагдал гарснаас хамаарч янз бүрээр илэрнэ. Ийм учраас цус алдалт, биений юмгүйдэл янз бүрийн өвчний шинж тэмдэг биш, харин бүхэл бүтэн эмгэг процессын гадаад илрэл юм. 
  • 6.  Биений юмны үйл ажиллагааны алдагдал эмэгтэйн амьдралын янз бүрийн насны үеүдэд, тухайлбал бэлгийн бойжилтын хугацаанд, нөхөн үржихүйн насны үед, цэвэршилтийн насанд үүсч болно. Илрэх шинж тэмдгээс нь хамааруулж 3 үндсэн бүлэгт хуваана. 
  • 7.  Биений юмгүйдэл, биений юм хомсдох  Цус алдалттай биений юмны мөчлөгийн хямрал  Биений юм өвдөлттэй ирэх 
  • 8.  Биений юмны хямрал:  1. Сарын тэмдэг алдагдах (amenorrhea): Сарын тэмдэг алдагдах гэж юу вэ? Анхдагч эсвэл хоёрдогч байдлаар сарын тэмдэг огт ирэхг й байхыг Amenorrhea буюу сарынү тэмдгийн алдагдал гэдэг.  Анхдагч биеийн юмг йдэл- 14-16 насандү анхнаасаа биеийн юм ирээг й байхыг хэлнэ. ү Хоёрдогч биеийн юмг йдэл- Сарын тэмдэг хэвийнү ирж байсан боловч ямар нэг шалтгааны улмаас с лийн 3 болон т нээс дээш сар биеийн юмүү үү зээг й байхыг хэлнэ.ү ү 
  • 9.  Сарын тэмдэг алдагдах шалтгаан? Нөхөн үржихүйн ямар нэг эрхтэн хэвийн ажиллахгүй байх, эсвэл таны биеийн зарим дааврын хэвийн хэмжээ алдагдах зэрэг шалтгааны улмаас сарын тэмдэг алдагддаг. Дээр нь мэдээж та жирэмсэн болсон бол жирэмсний хугацааны турш сарын тэмдэг үзэгдэхгүй
  • 10.  . Мөн:  Жин алдах  Хэт тарган байх  Зарим төрлийн эмүүд, жирэмслэлтээс хамгаалах эм, тариа  Мансууруулах бодист донтох.  Стресс  Бамбай булчирхайн эмгэг, пролактин дааврын хэт ихсэлт  Өндгөвчний уйланхайтай байх зэрэг шалтгаанууд сарын тэмдэг алдагдхад нөлөөлнө. 
  • 11.  Дээрх шалтгаануудын чухам алинаас болж сарын тэмдэг тань алдагдаж байгааг лавтай оношлуулсаны дараа эмчилгээ хийлгэх шаардлагатай.  Хэрвээ биений юм яагаад алдагдсаныг лавтай мэдэхгүй байгаа бол эмчээс зөвлөгөө авах шаардлагтай Сарын тэмдэг алдагдлын шалтгааныг тодруулах зорилгоор өвчтөний гэр бүлийн эрүүл мэндийн байдлын талаар асууж шинжлэж, шаардлагатай гэж үзвэл тусгай шинжилгээ ч хийнэ
  • 12.  .  Сарын тэмдэг алдагдлыг яаж эмчилдэг вэ?  Ямар эмчилгээ хийх нь сарын тэмдэг алдагдлын шалтгаанаас хамаарна. Магадгүй энгийн аргаар хоолны дэглэмээ өөрчлөх, биеийн тамираар хичээллэх төдийд сарын тэмдэг алдагдал засарч болно Эсвэл жирэмслэлтээс хамгаалах бэлгийн даавар агуулсан эм хэрэглэх шаардлагатай байж болно. Цөөн тохиолдолд мэс заслын эмчилгээ хийх хэрэгтэй байдаг. Сарын тэмдэг эргэшгүйгээр алдагдсан байх ч тохиолдол байдаг. Тиймээс чухам ямар шалтгааны улмаас сарын тэмдэг алдагдсаныг нарийн тодорхойлох хэрэгтэй.
  • 13.  Хувь хүн өөрийгөө яаж хамгаалах вэ?  3 болон түүнээс дээш сар сарын тэмдэг ирээгүй бол эмчдээ үзүүлэх. Жирэмслэсэн байх магадлалтай бол тест ашиглаж жирэмслэсэн эсэхээ шалгах  Сарын тэмдэг тогтмол хугацаанд ирдэггүй бол хэзээ ирж, хэд хоног үргэлжилж байгааг тэмдэглээд эмчдээ үзүүлэнэ  Жингээ тогтмол барьж, эрүүл хооллон, биеийн тамираар хичээллэх  Таны гэр бүлийн хэн нэг нь сарын тэмдгийн хямралтай эсэхийг олж мэдээрэй  Таны сарын тэмдэг сар болгон хэвийн ирдэггүй байсан ч жирэмслэх боломжтой байдаг. 
  • 14.  2. Биений юм цөөрөх, тогтмол бус ирэх (олигоменорроэ) Сарын тэмдэг нь тогтмолжоогүй залуу охидын болон цэвэршилт эхлэж байгаа эмэгтэйчүүдийн биений юм тогтмол биш ирдэг. Энэ нь өндгөвч сар бүр өндгөн эс ялгаруулахгүй байгаатай холбоотой хэвийн үзэгдэл юм. Мөн эмэгтэйчүүдэд 6 сард нэг юмуу хоёр удаа сарын тэмдэг тогтмол биш ирэх нь олонтаа тохиолддог. Энэ нь ихэвчлэн ноцтой шалтгаангүй байдаг боловч тэд үүнийг нарийн мэрэгжлийн эмч нараар тайлбарлуулахыг хүсдэг.
  • 15.  Сарын тэмдэг тогтмол бус ирэх шалтгаан? Сарын тэмдэг тогтмол бус ирэх буюу цөөрөх хамгийн түгээмэл шалтгаан бол өндгөвчний уйланхай юм. Энэ нь дааврын өөрчлөлтөөс шалтгаалан өндгөвчинд маш жижиг (1см-с бага ) хэмжээтэй олон тооны уйланхай үүсэх эмгэг бөгөөд бүх эмэгтэйчүүдийн 10-с илүү хувьд тохиолддог
  • 16.  . 3. Сарын тэмдэг өвдөлттэй ирэх Зарим эмэгтэйчүүдийн сарын тэмдэг өвдөлттэй ирдэг. Өвдөлт сарын тэмдэгийн өмнөхөн юмуу эсвэл яг эхлэх үед илрээд 1-3 хоног үргэлжилдэг. Энэ өвдөлт нь таны идэвхитэй байдлыг алдагдуулах хүчтэй, эсвэл танд анзаарагдахгүй сул ч байж болно
  • 17.  . Яагаад зарим эмэгтэйчүүдийн сарын тэмдэг өвдөлттэй ирдэг вэ?  Биений юм өвдөлттэй ирэх хэд хэдэн шалтгаан байдаг.  Биений юм ирэх үед умай хүүхэд төрхөд агшдагийн адил простогландин дааврын нөлөөгөөр хүчтэй агших  Цус болон эдийн хэсгүүд умайгаас үтрээнд орох үед умайн хүзүү тэлэгдсэнээр өвдөлт үүсэх.  Бэлэг эрхтний халдвар, үрэвсэлт өвчин, зөөлөн хавдрын үед өвдөлт үүсэж болно  Зарим тохиолдолд, биений юм өвдөлттэй ирэх нь удамшлын гаралтай байж болно. Хэрэв ийм эмэгтэйн биений юм өвдөлттэй ирдэг бол түүний охинд бас ийм шинж илэрч болно.  Өндгөвчний уйланхай (өндгөвчин дэх шингэнээр дүүрсэн уутанцар)  Эндометроз (умайн хананы эмгэг) 
  • 18.  Биений юм өвдөлттэй ирэх үед илрэх шинж тэмдэг?  Хэвлийгээр өвдөх  Үтрээгээр өвдөх  Бие эвгүйрхэх, огиудас хүрэх  Суулгах  Хөлрөх  Ядрах 
  • 19.  Сарын тэмдэ өвдөлттэй ирэхийг яаж эмчлэх вэ? Бүлэгэн жин тавих, эсвэл бүлээн усанд орж болно. Мөн сарын тэмдгийн үеийн өвдөлтийн үед Мидол, Памприн, Премзин зэрэг эмүүдийг эмчийн жоргүйгээр авч ууж болно. Энэ эмүүд нь ихэвчлэн аспирин, кофейнтэй ацитоминофен, антигимтаминууд, шээс хөөх бодисууд агуулсан байдаг 
  • 20.  Бас зөөлөн болон дунд зэргийн өвдөлтийн үед ибупрофен, кетопрофейн, напроксен зэрэг өвчин намдаах эмүүдийг хэрэглэж болно. Эдгээр эмүүдэд өвчин намдахгүй бол эмчдээ хандаж өвчин намдаах илүү хүчтэй эм санал болгохыг хүсээрэй. Эмч тань жирэмслэлтээс сэргийлэх дааврын эм санал болгож болох юм. Эдгээр эмүүд нь сарын тэмдгийг тогтворжуулж, өвдөлтийг намдаадаг.
  • 21.  . Эдгээр эмчилгээнд үр дүнгүй байвал яах вэ? Эдгээр эмчилгээнд үр дүнгүй байвал өндгөвчний уйланхай, эндометроз байгаа эсэхийг шалгуулах хэрэгтэй. Хэт авиан шинжилгээгээр өндгөвчний уйланхайг илрүүлж болно. Лапароскопи гэгддэг жижиг мэс ажилбарт шинжилгээгээр эндометрозыг илрүүдэг. Энэ нь таны хэвлийн арьсан дээр бяцхан зүслэг хийн, нарийн гуурсыг умайруу оруулж, түүний доторхи ханыг судлан, шаардлагатай тохиолдолд эдийн шинжилгээ авдаг шинжилгээний арга юм. 
  • 22. Климакс- Цэвэршилтийн хам шинж  Цэвэршилт нь эмэгтэй хүний нөхөн үржихүйн насны төгсгөлийн шилжилтийн үе бөгөөд ихэнхи тохиолдолд нүүр, хүзүү халуу оргих, үтрээ хуурайших шинж тэмдгээр илэрдэг. Шилжилтийн үеийн төгсгөлд сарын тэмдэг зогсоно. Сарын тэмдэг ирэхгүй болсноос хойш 1 жил өнгөрсөн тохиолдолд цэвэршилт гэж үзнэ. Цэвэршилт нь хэвийн физиологийн үйл явц бөгөөд ихэнх судалгаагаар 45 - 55 насанд цэвэршилт явагддаг гэж үздэг 
  • 23.  Цэвэршилтийн шалтгаан  Цэвэршихийн өмнөх үе буюу 35-40 наснаас эхлэн эмэгтэй хүний цусан дахь дааврын хэмжээ аажим буурсаар тодорхой түвшинд хүрэхэд уг дааврыг хүлээн авдаг сав, үр дамжуулах хоолой, өндгөвч, арьс, тулгуур эрхтнүүдэд үйл ажиллагааны өөрчлөлт гарч эхэлдэг бөгөөд тэдгээр нь цэвэршилтийн шинжүүд илрэх үндэс болдог. 40-50 насанд өндгөвчний үйл ажиллагаа буурч, өндгөн эс, эм бэлгийн даавар ялгаруулах чадамж нь буурсаар буурсаар сүүлдээ бүр зогсдог. Энэ нь сарын тэмдэг үзэгдэхгүй болох шалтгаан болно
  • 24.  Цэвэршилтийн үед ямар шинж тэмдэг илэрдэг вэ?  Цэвэршилтийн үед дараах шинж тэмдэг илэрч болно:  Сарын тэмдэг тогтворгүй болох  Артерийн даралт ихсэж багасах  Нүүр хүзүүгээр халуу оргих  Хөлрөх ( ялангуяа шөнийн цагт )  Арьс хуурайших, арьсанд толбо үүсэх  Үтрээний чийглэг багасах  Сэтгэл санаа тогтворгүй болох (уур уцаартай, гомдомхой, мартамхай)  Яс сийрэгжих 
  • 25.  Эмэгтэйч дийн цэвэршилтийн ед дааврынүү ү дутагдлаас болоод ясан дахь кальцийн хэмжээ багасдаг Ингэснээр яс нимгэрэн сийрэгжиж  хэврэгшдэг. Яс хэврэг болсноор хугарч гэмтэхдээ амархан болдог аюултай. Ясны аль хэсэгт  сийрэгжилт хамгийн т р нд явагддагийг дараах зурагнаасү үү хараарай
  • 26. Зураг дээр харахад дугуйгаар тэмдэглэсэн хэсэгт яс  сийрэгждэг. Бэртэл гэмтлээс болоод энэ хэсэгтээ яс хугарах магадлал маш өндөр байдаг гэсэн үг.
  • 28.  ЦЭВЭРШИЛТИЙН ҮЕИЙН ЗҮРХ СУДАСНЫ ЭМГЭГ  Эстроген бэлгийн даавар нь зурх судасны тоготолцоог хамгаалах үйлчлэлтэй байдаг тул цэвэршилтийн үед эстроген дааврын буурлтаас зүрх судасны үйл ажиллагаа хямардаг  Зүрх судасны эмэгэгүүд болон зүрхний шигдээс өвчин үүсэх олон хүчин зүйлсийн дотор гол нөхцөл нь насжилт орно. Нас ахих тусам зүрх өвчний давтамж нэмэгддэг. Цэвэршилтийн үеийн ба цэвэршилтийн дараахи насанд зүрх судасны өвчний тохиолдол нөхөн үржихүйн насны үеийнхээс 3 дахин ихэснэ. 
  • 29.  Эстроген бэлгийн даавар нь зурх судасны тогтолцоог хамгаалах йлчлэлтэй байдаг тулү цэвэршилтийн ед эстроген дааврынү буурлаас з рх судасны йл ажиллагааү ү хямрадаг.  Цэвэршилт эхлэхээс мн эстрогенийө ө йлчлэлээр нд р нягтралтай липид буюуү ө ө ашигг й х тосны хэмжээ ихэсч, нийтү өө холестерл, бага нягтралтай липидийн агууламж буурах   р д ндү ү :
  • 30.  Судаслагийн тогтолцооны ажиллагаа, судасны хананы уян хатан чанар сайжирна  З рхний агших чадвар нэмэгдэнэү  Захын судасны эсэрг цэл буурна, судасүү рг снө ө ө  Судасны агшилтын ба сулралын даралт буурна 
  • 31.  Харин цэвэршилтийн үед эстроген дааврын буурлаас зүрх судасны үйл ажиллагаа хямрахад хүргэх эх үүсвэр болдог.  Дунд насанд зүрх судасны өвчин үүсэхэд олон эрсдэл бүхий хүчин зүйлс байдаг:  Эцэг эх, ойрын хамаатан төрөл төрөгсдөөс нь зүрхний шигдээсээр эсвэл өвдөж нас барж байсан ужиг өгүүлэлтэй тохиолдол  Тамхи татдаг эмэгтэйчүүд  Артерийн даралт ихэддэг эмэгтэйчүүд  Цусны холестеринй түвшин өндөр байхад  Чихрийн шижинтэй байх  Цэвэршилтийн шинж тэмдэг илүү хүнд хэлбэрээр мэдрэгддэг боловч даавар орлуулах эмчилгээ огт хэрэглэж байгаагүй бол 
  • 32.  Зүрх судасны өвчин болон түүний хүндрэлд хүргэх гол шалтгаан нь атеросклероз юм. Судасны хатуурал голдуу 50 наснаас эмэгтэйчүүдэд эхэлдэг гэж үздэг. Атеросклероз буюу судасны хатуурал нь бодисын солилцооны хямралын улмаас том, дунд хэмжээний артерийн хананд хэсэгчилсэн липид ба холбогч эдийн зузаарал бий болж цусны урсгалд саатал үүсэх байдлаар илэрдэг эмгэг юм. 
  • 33. Өнгөвчний үрэвслийн улмаас биений юм саатах  Тодорхойлолт, тархалт  Өндгөвч нь эмэгтэйн биед эм бэлгийн эсийг боловсруулах болон биений юмны үйл ажиллагааг зохицуулдаг бэлгийн даавар ялгаруулах гэсэн 2 үндсэн үүргийг гүйцэтгэдэг аарцгийн хөндийд байрладаг бэлэг эрхтэн юм. Эмэгтэйчүүдийн өвчний дотор өндгөвчийн үрэвсэл нилээд элбэг тохиолддог бөгөөд дангаараа өвчлөхөөс илүүтэй умайн гуурсан хоолойн рэвсэлтэйү хавсарсан байх нь элбэг
  • 34.  Шалтгаан, эрсдэлт х чин з йлү ү  Хламиди, микоплазм, уреаплазм, энтерококк, гонококк   (заг хүйтэн өвчний үүсгэгч), стрептококк зэрэг өвөрмөц эмгэг төрүүлэгчээр өндгөвчний үрэвсэл үүсч болно. Сүрьеэ өвчний шалтгаантай өндгөвч, умайн гуурсны үрэвсэлт өвчин байна. 
  • 35.  Ихэнхидээ үтрээ болон умайд байгаа халдвар өгсөх байдлаар тархсанаас үүсдэг. Өөрөөр хэлбэл төрөлт, үр хөндөлтийн улмаас умайд үүссэн үрэвсэл болон янз бүрийн шалтгаантай үтрээний үрэвслүүдийг эмчлүүлэхгүй архагшуулснаас халдвар үтрээнээс умайн хөндий рүү, умайн хөндийгөөс умайн гуурсан хоолой рүү, умайн гуурсан хоолойноос өндгөвч рүү дамжин тархах байдлаар өвчлүүлдэг
  • 36.  Мөн бэлгийн ариун цэвэр сахихгүй байх, тохиолдлын бэлгийн харьцаанд орох, бэлгийн олон хавьтагчтай байх, стресс, дархлаа сул байх зэрэг нь өндгөвчний үрэвсэл үүсэх эрсдэлт хүчин зүйлс болно. 
  • 37.  Хэвлийн доод хэсгээр өвдөх, ууц нуруугаар өвдөх зэрэг шинж тэмдэг илэрч болох ба өвчний хурц үед халуурах, үтрээнээс салсархаг, идээрхэг ялгадас гарч болно. Өвчний хурц үед эмчилгээ хийхгүй байснаас өвчин архаг, намжмал хэлбэрт шилжих ба биеийн эсэргүүцэл суларсан үед үе үе сэдрэл өгч хэвлийн доод хэсгээр хөндүүрлэж, биений юмны мөчлөг алдагдана. Биений юмны хэмжээ ихэсч, өвдөлттэй ирэх эсвэл хэмжээ нь багасч болно. Ихэнх тохиолдолд биений юм ирэхээс өмнө болон ирсэний дараа өтгөн бор, цусархаг өнгөтэй ялгадас гарна. Зарим тохиолдолд уг ялгадас үнэртэй байж болно. Бэлгийн харьцааны үед ууц нуруугаар өвдөх шинж тэмддэг илэрнэ. Өвчин архаг хэлбэрт шилжсэний улмаас амархан ядрах, нойргүйдэх, амархан уурлах зэрэг шинж тэмдэг гарч болно. Өндгөвчний үрэвсэлт өвчнийг эмчлэхгүй, удаан хугацаанд явсан тохиолдолд идээт буглаа үүсч болно. Идээ нь томорсон үед айхтар халуурч, биеийн байдалд нь нөлөөлж эхэлбэл зайлшгүй хагалгаа хийх шаардлагатай.
  • 38.  Оношлогоо  Дээр дурьдсан шинж тэмдгүүд болон ЭХО- д харах, эмэгтэйчүүдийн үзлэг хийх, үтрээний мазок болон эсийн шинжилгээ хийж оношоо тодорхойлно. Эмэгтэйчүүдийн үзлэгээр өндгөвчийн хэмжээ томорсон, өвдөлттэй байж болно. Мөн цусны ерөнхий шинжилгээгээр үрэвслийн шинж тэмдэг гарна
  • 39.  Эмчилгээ, тавилан  ндг вчний рэвслийн эмчилгээг эхлэхийнӨ ө ү мн шалтгааныг тодорхойлох хэрэгтэй.ө ө р р хэлбэл бэлгийн замаар дамжихӨө өө халдвараас шалтгаалсан ндг вчнийө ө рэвслийн ед в рм ц эмчилгээү ү ө ө ө шаардлагатай. ндг вчний рэвслийн едӨ ө ү ү эмчийн заавраар эмчилгээ хийх хэрэгтэй.
  • 40.  Эмчилгээг дараах чиглэлээр хийнэ.  Бактерийн эсрэг эмчилгээ – антибиотик эмчилгээг бактери ургуулах шинжилгээ хийж антибиотик мэдрэг чанарын шинжилгээ хийсний ндсэн дээр хийвэл ил р д нтэй.ү үү ү ү  С рьеэ, заг х йтэн, хламид зэрэг в рм ц эмгэг т р лэгчээрү ү ө ө ө ө үү сгэгдсэн ндг вчний рэвсийн ед в рм ц эмчилгээ хийнэ.үү ө ө ү ү ө ө ө  Хордлогын эсрэг эмчилгээ – хурц рэвслийн ед хордлогынү ү шинж д гардаг ба шингэн н х х, аминдэм г х зэргээрүү ө ө ө ө хордлого тайлах хэрэгтэй.  рэвслийн эсрэг эмчилгээ – в рм ц бус рэвслийн эсрэгҮ ө ө ө ү эмчилгээг хийнэ.  вчин намдаах эмчилгээ – хурц ед вд лт их байдаг учир вчинү ө ө ө намдаана.  ндг вчний хурц рэвслийг б рэн т гс эмчлээг йн улмаас багаӨ ө ү ү ө ү аарцгийн эрхтэн дэд наалдац сч рг йдэлд х ргэх аюултай.үү үү ү ү ү М н ндг вч, умайн гуурсны рэвсэл нь биены юмныө ө ө ү м чл гийн алдагдал, умайн гадуурх жирэмслэлтийн шалтгаанө ө болдог
  • 41.  Савны гадуурх жирэмслэлт гэж юу вэ?  Үр тогтсон өндгөн эс умайн гадна хэсэгт байрласнаар, савны гадуурх жирэмслэлт үүсдэг. Өндгөн эс ихэвчлэн үр дамжуулах хоолойд байрласан байдаг ч, үүнээс өөр умайн гаднах ямар ч хэсэгт томорсон байж болдог. Энэ нь эх эндэх гол шалтгаан болдог учраас бүсгүйчүүд бие давхар болсноо мэдмэгц ЭХО-д харуулах хэрэгтэй. Хөл хүнд эмэгтэйчүүдийн нэг хувьд савны гадуурх жирэмслэлт тохиолддог. 
  • 42.  Савны гадуурх жирэмслэлтийн үед ямар шинж тэмдэг илрэх вэ? Сарын тэмдэг ирэхгүй байх, тестээр үзэхэд эерэг хариу гарах зэрэг хэвийн жирэмслэлтийн үеийнх шиг шинж тэмдгүүд илэрдэг ч эдгээрийн зэрэгцээ хэвлийн доод хэсэг, гэдсээр хүчтэй хатгуулж өвдөж байвал савны гадуур жирэмсэлсэн байх магадлалтай. Заримдаа мөр болон хүзүүгээр өвдөж, толгой эргэж, ухаан алддаг. Мөн үтрээнээс доош сарын тэмдгээс хавьгүй их, эсвэл бага хэмжээний цус гарна
  • 43.  Савны гадуурх жирэмслэлтэнд өртөх нь • 35-44 насны эмэгтэйчүүд • Өмнө нь савнаас гадуур жирэмсэлж байсан эмэгтэй • Аарцаг болон хэвлийн хөндийн мэс засалд орж байсан бол • Аарцагны үрэвсэлт өвчин туссан бол • Хэд хэдэн удаа абортонд орж байсан бол • Спираль тавиулсан үед жирэмсэн болвол 
  • 44.  Савны гадуурх жирэмслэлтийн эмчилгээ: Хэрвээ үр дамжуулах хоолой урагдаж, цус алдаж эхэлсэн бол яаралтай мэс ажилбар хийхээс өөр аргагүй. Ингэснээр үр дамжуулах хоолойг гэмтээлгүйгээр жирэмслэлтийг
  • 45. зогсоож болно. Маш цөөн тохиолдолд үр дамжуулах хоолойг тэр чигт нь авахаас өөр аргагүй болдог. Хэрэв цус алдалт явагдаагүй бол түүнд заавал мэс ажилбар хийх шаардлагагүй. Эмчийн нарийн хяналтан дор ажиглалт хийн хүлээж болно. Зарим тохиолдолд үр хөврөл томорч, өөрөө амьгүйдэн зулбаж гардаг. Ийм тохиолдолд эхэд дараа нь учирч болох наалдангийн аюулаас хамгаална.
  • 46.  Бэлтгэсэн : Ю. Баасандорж 501-р групп