EBP Literatuur zoeken HAN Studiecentrum Kapittelweg

1. Evidence Based Practice
Zoeken naar Literatuur
Werkcollege
Karin Schneider / Maarten Hekman

2. 3 DIMENSIES VAN
EVIDENCE BASED PRACTICE
De eigen
praktijkervaring
Gebruik van
bewijs uit de
literatuur
De wensen en
voorkeuren van
de cliënt

3. EBP methodiek
4) Het gevonden resultaat wordt toegepast in de4) Het gevonden resultaat wordt toegepast in de
praktijk.praktijk.
5) Het proces en resultaat wordt geëvalueerd5) Het proces en resultaat wordt geëvalueerd..
3) Het gevonden bewijsmateriaal wordt beoordeeld
op methodologische kwaliteit en toepasbaarheid
1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een
beantwoordbare vraag.
2) Er wordt efficiënt gezocht naar het beste
bewijsmateriaal (literatuur, overige bronnen)

4. Uitleg EBP methodiek tot nu toe
1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een
beantwoordbare vraag.
- PICO

5. De PICO-methode
 Population: patiënt of probleem
 Intervention: interventie, behandeling
 Comparison/Control: alternatief
 Outcome: resultaat

6. Voorbeeld ‘probleem’:
Acute CVA-patiënten lopen flink risico op
slikstoornissen en aspiratie van voedsel
(prevalentie ca. 50%)
Wat is een goede slikscreening voor acute
CVA-patiënten op de stroke unit?

7. PICO uitwerking:
P: acute CVA patiënten (voorkeur < 24 uur)
I: slikscreening
C: gouden standaard (slikvideo of FEES)
O: zo min mogelijk gemiste patiënten
Vraag:Vraag:
Met welke slikscreening (Met welke slikscreening (II) bij acute CVA patiënten (<24 uur) bij acute CVA patiënten (<24 uur
post onset) (post onset) (PP) worden, vergeleken met een gouden) worden, vergeleken met een gouden
standaard (slikvideo of FEES) (standaard (slikvideo of FEES) (CC), de minste patiënten met), de minste patiënten met
een slikstoornis (of aspiratie) gemist? (een slikstoornis (of aspiratie) gemist? (OO))

8. Uitleg EBP methodiek vandaag
1) Het praktijkprobleem wordt vertaald in een
beantwoordbare vraag.
- PICO
2) Er wordt efficiënt gezocht naar het beste
bewijsmateriaal (literatuur)
- Zoekvaardigheden

9. Stap 2:
Zoeken naar het beste bewijsmateriaal
 2.1: Databanken selecteren
 2.2: Zoektermen formuleren aan de hand van
de vraagstelling en de keuze van de
databanken
 2.3: Zoeken

10. 2.1 Selecteren van databanken
 Overzicht van databanken:
www.han.nl/studiecentra
Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid
 Bijna alle databanken zijn ook vanaf thuis
raadpleegbaar
 Na inlog met je HAN account heb je een half uur
toegang voor je opnieuw in moet loggen

11. 2.1 Selecteren van databanken
Evidentie hiërarchie:
 1. Richtlijnen (definitie)
 2. Systematische reviews
 3. Randomised Controlled Trials (RCT)
 4. Controlled Clinical Trials
 5. Kwalitatief onderzoek

12. Gespecialiseerde richtlijnen
 Ergotherapie: http://www.ergotherapienederland.nl/
 Fysiotherapie:
http://www.kngf.nl/index.html?dossiers=1&dossier_id=50 (55)
 Logopedie:
Logopedie en Foniatrie, september 2008 (1)
http://nvlf.logopedie.nl/site/instrumenten/
 Voeding en Diëtetiek:
Dieetbehandelingsprotocollen, 628.8 DIEE (Naslag)

13. Multidisciplinaire Richtlijnen:
 CBO: Kwaliteitsinstituut voor gezondheidszorg
http://www.cbo.nl/product/richtlijnen/
 National Guideline Clearinghouse
http://www.guideline.gov/resources/guideline_index.aspx
 Guidelinesfinder:
http://www.library.nhs.uk/guidelinesfinder/
 Hartstichting:
http://www.hartstichting.nl/webshop/Producten/Producten.aspx?CatID=71
 Vereniging Spierziekten Nederland:
http://www.spierziekten.nl/hulpverleners/index.php
 Nederlandse Diabetes Federatie:
http://www.diabetesfederatie.nl/zorg/richtlijnen.html

14. 2.1 Selecteren van databanken
Evidentie hiërarchie:
 1. Richtlijnen
 2. Systematische reviews (definitie)
 3. Randomised Controlled Trials (RCT)
 4. Controlled Clinical Trials
 5. Kwalitatief onderzoek

15. Systematische reviews
 Cochrane: www.thecochranelibrary.com
 Pubmed: http://www.pubmed.com
 Thuis via www.han.nl/studiecentra
Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

16. 2.1 Selecteren van databanken
Evidentie hiërarchie:
 1. Richtlijnen
 2. Systematische reviews
 3. Randomised Controlled Trials (RCT)
 4. Controlled Clinical Trials (definities)
 5. Kwalitatief onderzoek

17. RCT’s etc.
 Pubmed: www.pubmed.com
 Picarta: www.picarta.nl
Niet gratis van buiten de HAN te raadplegen

18. 2.2 Zoektermen formuleren

19. 2.2 Zoektermen formuleren
Bedenk suggesties voor zoektermen:
synoniemen
Latijnse termen
Engelstalige termen
ruimere of nauwere termen
namen van auteurs
titelwoorden uit reeds bekende titels

20. 2.2 Zoektermen formuleren
Gebruik (medische) woordenboeken!
Papier: Naslagwerken: 606.1 & 831
Online: www.han.nl/studiecentra
Zoeken en vinden / Woordenboeken

21. 2.2: Zoektermen formuleren
Vertalingen:
Cerebrovascular accident, stroke
swallowing disorders
Verwante termen:
Beroerte, herseninfarct, hersenbloeding
deglutition disorders, dysphagia
Pas op met afkortingen! – CVA, TIA

22. 2.2: Zoektermen formuleren
Bedenk aanvullende /uitsluitende criteria:
 leeftijd
 geslacht
 tijdsperiode ( > 5 jaar)

23. 2.3 Zoeken
 AND
 CVA AND slikscreening
 Zoekt naar documenten die zowel
cva als slikscreening bevatten.

24. 2.3 Zoeken
 “…”
 “deglutition disorder”
 Zoekt naar documenten die deglutition disorder
bevatten (achter elkaar).

25. 2.3 Zoeken
 OR
 swallowing disorder OR deglutition
disorder
 Zoekt naar documenten die óf
swallowing swallowing disorder
en/of deglutition
disorder disorder bevatten
bevatten.

26. 2.3 Zoeken
 NOT
 “breast cancer” NOT “women”
 Zoekt naar documenten die breast cancer
bevatten, maar niet women.

27. 2.3 Zoeken
Trunceren
 ergother? of ergother* zoekt naar:
 Ergotherapie
 Ergotherapeut(en)
 Ergotherapeutisch(e)
Maskeren
 extrap?ramidaal zoekt naar:
 Extrapyramidaal
 Extrapiramidaal
Trunceren en maskeren
 a?tivit* zoekt naar:
 Aktiviteit(en)
 Activiteitenbegeleiding
 Activity
 Aktivität

28. 2.3 Zoeken

29. Tips om zo efficiënt mogelijk te zoeken:
 Werk volgens een logisch en doordacht plan: ga niet
“zwemmen”
 Houd consequent bij wat je vindt en waar en op welke
manier je het hebt gevonden: informatie terugvinden is
vaak veel moeilijker dan vinden
 Maak gebruik van de kennis en ervaring van de mensen in
het Studiecentrum Kapittelweg

30. 2.3 Zoeken
 Cochrane: www.thecochranelibrary.com
Thuis via www.han.nl/studiecentra
Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

31. Zoeken in: Cochrane
- Browsen via Topics
- Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search
- Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

32. Zoektermen:
 cerebrovascular accident,
(acute) stroke
 swallowing disorders, dysphagia,
deglutition disorders

36. Waarschuwing: Deze laatste stap naar
full text werkt alleen binnen de HAN!

37. Zoeken in: Cochrane
- Browsen via Topics
- Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search
- Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

41. Zoeken in: Cochrane
- Browsen via Topics
- Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search
- Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Search

42. Voordelen MeSH
 Het artikel is (per definitie) relevant
 Een term voor spellingsvariaties en/of
synoniemen
 Homoniemen worden ondervangen (bijv. aids)
 Maar pas op: soms ook (menselijke) fouten,
MeSH-termen bestaan vaak nog niet voor
nieuwe begrippen en recente artikelen zijn
meestal nog niet geïndexeerd

54. Pauze

55. 2.3 Zoeken
 Pubmed: www.pubmed.com
Thuis via www.han.nl/studiecentra
Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

56. Zoeken in: Pubmed
- Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search
- Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database
- Via Clinical Queries voor systematic reviews

57. Zoektermen:
 cerebrovascular accident, acute stroke
 swallowing disorders, dysphagia,
deglutition disorders

60. Let op: niet alle artikelen
hebben een link naar full-text!

62. Zoeken in: Pubmed
- Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search
- Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database
- Via Clinical Queries voor systematic reviews

77. Zoeken in: Pubmed
- Eenvoudige zoekactie via zoekbalk Search
- Vanuit trefwoordenlijst via MeSH Database
- Via Clinical Queries voor systematic reviews

80. 2.3 Zoeken
 Picarta: Ned. landelijke catalogus
Via www.han.nl/studiecentra
Zoeken en vinden / Digitale bronnen / Gezondheid

81. Zoeken in: Picarta
Vooral van belang voor het vinden van:
- Nederlandstalige tijdschriftartikelen
- Niet full text tijdschriftartikelen in Pubmed
www.picarta.nl : werkt niet vanaf thuis!
Biedt geen toegang tot full text!

83. Picarta: trefwoorden?
- Trefwoorden zijn alleen toegekend aan
boeken
- Dus als je (ook) zoekt naar
tijdschriftartikelen: niet met trefwoord
zoeken:
- Zoeken met alle woorden en sorteren op jaar
van uitgave

88. 2.3 Zoeken
 Online Tijdschriften
Via www.han.nl/studiecentra
Zoeken en vinden / Tijdschriften / Online

93. Zoeken in: Catalogus HAN
Vooral van belang voor het vinden van:
Tijdschriftartikelen uit Picarta
Via www.han.nl/studiecentra (ook vanaf thuis)
Biedt soms ook toegang tot full text
als dit niet in Picarta staat!

94. Catalogus: Tijdschriftartikelen?
 In de catalogus kun je niet zoeken op
tijdschriftartikelen!
 Haal de artikelgegevens over jaargang,
aflevering en pagina’s uit Pubmed of Picarta.
 Zoek in de catalogus op tijdschriften

97. Zoeken in: ?
Op www.han.nl/studiecentra / Zoeken en
vinden/ Digitale bronnen/Gezondheid
staan links naar nog vele andere databanken
die voor jullie interessant zouden kunnen
zijn/worden.
Let vooral op de specifiek nederlandstalige:

99. Zoeken met: HANQuest
De databanken op www.han.nl/studiecentra
kunnen ook worden doorzocht met een
zoekmachine:

102. Meer weten over EBP? :
Algemeen:
 Kuiper, Chris,
Evidence-based practice voor paramedici : methodiek en
implementatie / LEMMA / 2004
(Plaatscode: 604 EVID)
 Offringa, M.,
Inleiding in evidence-based medicine : klinisch handelen gebaseerd
op bewijsmateriaal/ 2e dr / Bohn Stafleu Van Loghum / 2003
(Plaatscode: 604 INLE)
Pubmed:
 Loep, Marjan en Faridi van Etten – Jamaludin,
Praktische handleiding PubMed / Bohn Stafleu Van Loghum / 2004
(Plaatscode: 601.9 LOEP)

103. Studiecentrum Kapittelweg
http://www.han.nl/studiecentra
Karin Schneider
Informatiespecialist Voeding & Diëtetiek,
Logopedie
karin.schneider@han.nl
024-3531586
Maandag, dinsdag, woensdag