2. Бунақденелілер
• Бунақденелілер-буынаяқтылар типіне жататын
көпжасушалы, омыртқасыз жәндіктер класы.Бұлар
– ғаламшардың кез келген түкпірінде таралған
жануарлардың ең үлкен тобы.Сондықтан:насеком-
құжы нақ,насекомоядные- құжынаққоректілер
деуді ұсынамыз.Оны жануарлардың әр түрлі
тобындағы түрлердің салыстырмалары мөлшерінен
айқын байқауға болады.Олардң
7000000(миллионға жуық)түрлері бар деп
есептеледі.Бунақденелілер класы негізгі екі класс
тармағына жіктеледі.Олар туақанатсыздар және
қанаттылар класс тармағы деп аталады.
12. Тарақандар
• Тарақан Тарақан Үйлерде тарақанның 2 түрі
кездеседі: жирен (қызыл түсті) және қара.
Тарақан негізінен түнде шығады, ал
күндіз еден мен қабырғалардың
саңылауларына, ас үйдегі стол маңына,
еденнің ернеу ағашқа , плйталарға, жылу
және су өтетін қүбырларға, т. б. қуыстарға
жасырынады. Азық-түлік және әртүрлі
мата, жібек, жүн, қағаз қалдықтарымен
қоректенеді.
13. Биттер
• Бит Бит (Anoplura) — адамның
және сүтқоректілердің қанын сорып тіршілік ететін
ұсақ жәндіктер отряды. Қылтанақты түтікшенің ішінде
орналасқан ауыз мүшесі шаншып-соруға бейімделіп
тұмсықшаға айналған. Қылтанақтарының жәрдемімен,
тұмсықша жабын қабықты тесіп, теріге енеді. Басы мен
көкірегі кішкене, құрсақ бөлімі жалпақтау. Көкірегінде
үш жұп келте аяқтары бар, олардың ұшында матаға
немесе шашқа жабысуға бейімделген имек тырнақтары
жақсы жетілген. Биттің жануарлардың түгіне немесе
адамның киіміне, шашына
жабысқан жұмыртқасынан (сіркесінен) дернәсіл шығып,
ол 3 рет түлеп, ересек Битке айналады
14.
15. Бүрге
• Бүрге Бүрге–буынаяқтылар типіне жататын,
масылдық тіршілік ететін ұсақ жәндіктер отряды.
Олардың дүние жүзінде 2500 түрі,
ал Қазақстанда 400-дей түрі бар. Бүргелер бор
кезеңінен белгілі. Бүргенің түсі сары аладан қоңыр-
қызғылт түстерге құбылып тұрады. Денесі екі
бүйірінен қысыңқы, бас, көкірек және қарын
бөлімдерінен тұрады. Басында екі көзі (кейбір
түрлерінде көру органы мүлдем жоқ), соруға
бейімделген аузы болады. Бас-көкірек бөлімінде 3
жұп аяқтары бар, артқы жұп аяғы секіруге
бейімделген. Қарын бөлімі 7 — 8 сақинадан тұрады
19. Кенелер
• Кене – өрмекші тәрізділер класының бір отряды.
• Қазақстанда 3 отряд тармағы
(акариформды, паразиттіформды және аз зерттелген
пішендік кенелер), 10 тұқымдасы, 58 туысы, 236 түрі
(иксод кенелерінің 51, гамаз кенелерінің 100, қызыл
денелі кенелердің 24,қамба кенелерінің 52, аргас
кенелерінің 9 түрі) бар. Республиканың барлық өңіріне кең
тараған. Жер бетінде, теңізде, тұщы суда тіршілік етеді, ал
жыртқыш және өсімдікқоректі кенелер жер қыртысында,
ормандағы ағаш түбінде, өсімдік бетінде, ін мен ұя ішінде
мекендейді. Дене құрылысы, пішіні мен түсі әр түрлі,
ұзындығы 1,0 – 30 мм. Жұптасқан 1 – 2 көзі болады,
көзсіздері де кездеседі.
20.
21.
22. Сұрақтар
• Дүние жүзі бойынша бунақденелердің
неше түрі бар?
• Бунақденелілерді зерттейтін ғылым қалай
аталады?
• Грекше қандай мағына береді?
• Кенелердің адамға зияны тиеме?
• Тура даму дегеніміз қандай мағына
• береді?
