Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Δ Ο Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Α Τ Ω Ν Α Ν Α Ν Ε Ω Σ Ι Μ Ω Ν Π Η Γ Ω Ν Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Σ. Επενδύστε σε ΑΠΕ, ακόμη και με μηδενικά ίδια κεφάλαια Τα χέρια σε αρκετούς επίδοξους επενδυτές λύνει η νέα ρύθμιση της ΡΑΕ, καθώς ακόμη και χωρίς ίδια κεφάλαια θα μπορεί να γίνεται στο εξής δεκτή από τη ΡΑΕ η αίτηση σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αρκεί βέβαια να έχουν εξασφαλίσει την πράσινη χρηματοδότηση για το έργο τους. Ταυτόχρονα, στη νέα ρύθμιση εισάγονται νέα τραπεζικά εργαλεία, όπως επι- στολές εκδήλωσης ενδιαφέροντος (letter of intent) ή χρηματοδότηση από τρίτους (third party finance), ενώ παράλληλα καταργείται η δυνατότητα στον επενδυτή να «καλύπτει» ίδια κεφάλαια με την αξία τυχόν ακινήτων που δια- θέτει. Τα παραπάνω είναι μερικές μόνο από τις «καινοτομίες» του νέου Κα- νονισμού Αδειών Παραγωγής ΑΠΕ, που πέρασε από την ολομέλεια της ΡΑΕ, προκειμένου να τεθεί σε διαβούλευση και εν συνεχεία να γίνει υπουργική απόφαση. Τo «GB» παρουσιάζει τα βασικότερα σημεία του νέου Κανονισμού Αδειών, ενός ογκώδους κειμένου 200 και πλέον σελίδων: • Καταργείται η δυνατότητα στον επενδυτή να «καλύπτει» ίδια κεφάλαια με την αξία τυχόν ακινήτων που διαθέτει. Πρόκειται για ιδιαίτερα διαδεδομένη πρακτική, που έχει συχνά οδηγήσει σε στρεβλώσεις και σε εγκρίσεις αδειών χωρίς οι επίδοξοι επενδυτές να διαθέτουν την οικονομική επιφάνεια. • Διευρύνεται η γκάμα των στοιχείων που θα αποδεικνύουν την οικονομική επάρκεια μιας άδειας. Για παράδειγμα, σήμερα είναι απαραίτητο να διαθέτει κανείς ένα μίνιμουμ κεφαλαίων για να γίνει δεκτή η επένδυση. • Για την έγκριση μιας άδειας θα λαμβάνονται πλέον υπόψη μόνο τα κίνητρα που προβλέπει ο Αναπτυξιακός Νόμο

1. Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Δ Ο Σ Η Γ Ι Α Τ Η Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Α Τ Ω Ν Α Ν Α Ν Ε Ω Σ Ι Μ Ω Ν Π Η Γ Ω Ν Ε Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Σ | 2 0 1 1
ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΗΛΙΑΚΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑΣ
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΗΛΙΑΚΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΨΥΞΗΣ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΑ ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ
DIRECT ON ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.
COVER final.indd 2 4/8/11 5:30 PM

2. Project1_Layout 1 4/8/11 4:44 PM Page 1
21x29.indd 1 4/11/11 10:49 AM

3. 33
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
6 Τίνα Μπιρµπίλη: Επενδύσεις 1,9 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ και δίκτυα το 2011
8 Σωτήρης Καπέλλος: Χρονιά-σταθµός το 2010 στην ιστορία των φωτοβολταϊκών
9 Γιάννης Μανιάτης: Σηµαντική αύξηση το 2010 στην αγορά, µε 3.840 αιτήµατα
10 Ενεργειακό Ισοζύγιο: Η ανάπτυξη των Αιολικών Πάρκων επόµενος στόχος των ΑΠΕ
11 Στατιστική EWEA 2010: Οι ΑΠΕ αποτελούν το 40% των σταθµών ηλεκτροπαραγωγής
12 Αιολική Ενέργεια: Στόχος για συµµετοχή των ΑΠΕ στο 40% της παραγωγής ενέργειας
14 Τροποποιητική Απόφαση: Απλοποιούνται οι διαδικασίες για εγκατάσταση
φωτοβολταϊκών
15 Καθαρή Ενέργεια: Μπορούν οι ΑΠΕ να φέρουν νέες επενδύσεις στη χώρα µας;
16 Περιβάλλον: Το 63,7% των Ελλήνων γνωρίζουν τι είναι πράσινη ενέργεια
20 Γ. Παπακωνσταντίνου: Διευκρινίσεις για τις δηλώσεις σύνδεσης δίνει το Υπουργείο
34 Πράσινη τεχνολογία: Η ζήτηση για ορυκτά υπονοµεύει την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών
36 Βιώσιµη ανάπτυξη: Τα κτίρια καταναλώνουν το 40% της τελικής ενέργειας
στην Ελλάδα
37 Αειφορία: Στην ενεργειακή αποδοτικότητα θα επενδύσει το 70% των επιχειρήσεων
38 Yδροηλεκτρική ενέργεια: Ποικίλα τα περιβαλλοντικά οφέλη ενός
υδροηλεκτρικού σταθµού
39 Γεωθερµία: Προσφορές 350 εκατ. ευρώ για έρευνες στη χώρα µας
40 Βιοκαύσιµα: Εναλλακτικά σενάρια για παραγωγή καυσίµων από ΑΠΕ
43 Βιοκλιµατική αρχιτεκτονική: Ο κτιριακός τοµέας απορροφά το 40% της συνολικής
ενεργειακής κατανάλωσης
GREEN INDEX
44 Σύνδεσµος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ)
48 Πανελλήνιος Σύνδεσµος Επιχειρήσεων Προστασίας Περιβάλλοντος (ΠΑΣΕΠΠΕ)
52 Ελληνική Εταιρεία Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΕΔΣΑ)
55 Ελληνικός Σύνδεσµος Επιχειρήσεων Γεωθερµίας & Εναλλακτικών Πηγών Ενέργειας (ΕΣΕΓΕΠΕ)
56 ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ-Συµβούλιο Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων
58 Σύνδεσµος Παραγωγών Ενέργειας µε Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ)
8
6
9
20
03_Periexomena.indd 3 4/12/11 12:13 PM

4. ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
44
editorial
ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
Βαγγέλης Παπαλιός
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ
ΚοσµάςΖακυνθινός
(zakinthinos@direction.gr)
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΥΛΗΣ
Ηλέκτρα Λυµπεροπούλου
(liberopoulou@direction.gr)
ΥΠΕΥΘΥΝH ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Κατερίνα Βασιλειάδου
(vasiliadou@direction.gr)
ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ
Άννα Μηλιάδη
(miliadi@direction.gr)
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Βασίλης Θυµιανός
ΥΠΕΥΘΥΝH ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ
Κατερίνα Παπαδάκη
ΔΙΟΡΘΩΣΗ
Πέρη Μαστραγγελή
Κατερίνα Ρόζµους
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ
Αφροδίτη Χατζή
(hatzi@direction.gr)
ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ
Λένα Μιχαλοπούλου
GREEN BUSINESS:
Ετήσια Ειδική Έκδοση για τη Βιοµηχανία
των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας
IΔIOKTHΣIA:
DIRECTION ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ A.E.
ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ 43, 152 33, ΧΑΛΑΝΔΡΙ
TΗΛ: 210 77 12 400, FΑΧ: 210 77 85 097
e-mail: direction@direction.gr
Το GREEN BUSINESS τυπώθηκε στο τυπογρα-
φείο του ΚΕΘΕΑ «Σχήµα+Χρώµα», ενισχύο-
νταςµεαυτότοντρόποτοέργοτηςαπεξάρτησης
καιτηςκοινωνικήςεπανένταξης.
Οι απόψεις των συντακτών των δηµοσιευ-
µάτωνδεναποτελούναναγκαίακαιαπόψεις
του εκδότη. Απαγορεύεται η αναδηµοσί-
ευση, η αναπαραγωγή ή µετάδοση όλου ή
µέρους του περιοδικού χωρίς την έγγραφη
άδεια του εκδότη.
Contents of this publication may not be
reproduced in whole or in part without
prior written permission by the publisher.
Vangelis Papalios, Publisher
DIRECTION PUBLICATIONS GROUP S.A.
43, M. ASIAS STR., 152 33 HALANDRI,
GREECE, ΤEL.: (+30) 210 77 12 400,
FAX: (+30) 210 77 85 097
e-mail: direction@direction.gr
ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ: ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2011
ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ
Επενδύστε σε ΑΠΕ,
ακόµη και µε µηδενικά ίδια κεφάλαια
Τα χέρια σε αρκετούς επίδοξους επενδυτές λύνει η νέα ρύθµιση της ΡΑΕ,
καθώς ακόµη και χωρίς ίδια κεφάλαια θα µπορεί να γίνεται στο εξής δεκτή
από τη ΡΑΕ η αίτηση σε Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας, αρκεί βέβαια να
έχουν εξασφαλίσει την πράσινη χρηµατοδότηση για το έργο τους.
Ταυτόχρονα, στη νέα ρύθµιση εισάγονται νέα τραπεζικά εργαλεία, όπως επι-
στολές εκδήλωσης ενδιαφέροντος (letter of intent) ή χρηµατοδότηση από
τρίτους (third party finance), ενώ παράλληλα καταργείται η δυνατότητα στον
επενδυτή να «καλύπτει» ίδια κεφάλαια µε την αξία τυχόν ακινήτων που δια-
θέτει. Τα παραπάνω είναι µερικές µόνο από τις «καινοτοµίες» του νέου Κα-
νονισµούΑδειώνΠαραγωγήςΑΠΕ,πουπέρασεαπότηνολοµέλειατηςΡΑΕ,
προκειµένου να τεθεί σε διαβούλευση και εν συνεχεία να γίνει υπουργική
απόφαση.Τo«GB»παρουσιάζειταβασικότερασηµείατουνέουΚανονισµού
Αδειών, ενός ογκώδους κειµένου 200 και πλέον σελίδων:
• Καταργείται η δυνατότητα στον επενδυτή να «καλύπτει» ίδια κεφάλαια µε
την αξία τυχόν ακινήτων που διαθέτει. Πρόκειται για ιδιαίτερα διαδεδοµένη
πρακτική,πουέχεισυχνάοδηγήσεισεστρεβλώσειςκαισεεγκρίσειςαδειών
χωρίς οι επίδοξοι επενδυτές να διαθέτουν την οικονοµική επιφάνεια.
• Διευρύνεται η γκάµα των στοιχείων που θα αποδεικνύουν την οικονοµική
επάρκεια µιας άδειας. Για παράδειγµα, σήµερα είναι απαραίτητο να διαθέτει
κανείς ένα µίνιµουµ κεφαλαίων για να γίνει δεκτή η επένδυση.
• Για την έγκριση µιας άδειας θα λαµβάνονται πλέον υπόψη µόνο τα κίνητρα
που προβλέπει ο Αναπτυξιακός Νόµος, εν προκειµένω οι φοροαπαλλαγές.
Υπενθυµίζουµε ότι δεν παρέχονται πλέον επιδοτήσεις για την κατασκευή
ενός έργου, µέσω του Αναπτυξιακού.
• Ανακαλούνται οι «αρχαίες» άδειες, εκείνες που έχουν χορηγηθεί εδώ
και πάνω από 30 µήνες, αλλά δεν έχουν µετουσιωθεί σε έργα, µε γρήγορες
διαδικασίες, χωρίς γραφειοκρατία. Βάσει του προηγούµενου νόµου, η δια-
δικασία ανάκλησης µιας άδειας συνεπάγονταν µεγάλες καθυστερήσεις, µε
αποτέλεσµα στην ουσία η ΡΑΕ να µην έχει τη δυνατότητα ανάκλησης.
• Η ΡΑΕ θα ελέγχει τη συµβατότητα µιας άδειας µε τις ζώνες αποκλεισµού
του Χωροταξικού. Αν το έργο βρίσκεται εντός κάποιας ζώνης αποκλεισµού,
ηαίτησηδεθαπροχωράει.ΟύτωςήάλλωςηΡΑΕ,γιαναπροβείσεαδειοδο-
τήσεις,ελέγχειήδηαπότοπερασµένοκαλοκαίριτησυµβατότηταµιαςάδειας
µε το Χωροταξικό. Αν δεν το έκανε, θα έπρεπε να είχε «παγώσει» όλες τις
εγκρίσεις που έδωσε µέχρι σήµερα, µε το επιχείρηµα ότι υποχρεούται να
περιµένει την έκδοση του νέου κανονισµού αδειών παραγωγής ΑΠΕ.
•ΔίνεταιειδικήέµφασησενέεςτεχνολογίεςΑΠΕ(βιοµάζακαιηλιοθερµικά),
για τις οποίες δεν υπήρχε πρόβλεψη στον προηγούµενο κανονισµό σχετικά
µε το πώς θα αδειοδοτούνται. Στο τωρινό κείµενο υπάρχει αναλυτική πα-
ρουσίαση της διαδικασίας αξιολόγησης τέτοιων αδειών, ώστε να παίρνουν
το «πράσινο φως» µε σύντοµες διαδικασίες.
04_editorial.indd 4 4/12/11 12:44 PM

5. 21x29.indd 1 11/25/10 11:58 AM

6. 6
ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
Επενδύσεις 1,9 δισ. ευρώ
σε ΑΠΕ και δίκτυα το 2011
Τίνα Μπιρμπίλη
Επενδύσεις 1,9 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ και
δίκτυα προσδοκά η κυβέρνηση για το
2011, όπως υπογραμμίζει η υπουργός
Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Τίνα
Μπιρμπίλη.
Τα επόμενα 10 χρόνια θα πραγματοποιηθούν 3,1 εκατ. ενερ-
γειακές παρεμβάσεις σε κτίρια, ενώ θα επιβαρυνθούμε λι-
γότερο σε αντίστοιχες ενεργειακές δαπάνες, μέχρι το 2020.
Είναι γεγονός πως το 35% των εκπομπών του διοξειδίου
στη χώρα προέρχεται από τα κτίρια, ενώ χρησιμοποιούμε
περισσότερη ενέργεια για οικιακή θέρμανση από ό,τι στη
Φιλανδία, όπως τονίζει. Με αποτέλεσμα το κόστος του οι-
κογενειακού προϋπολογισμού για την ενέργεια να είναι αδι-
καιολόγητα υψηλό. Αυτό συμβαίνει επειδή τα περισσότερα
σπίτια είναι παλιά, έχουν σοβαρές απώλειες και γιατί δεν
υπήρχε έως τώρα το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο.
Οι πόροι αυτοί αφενός θα συνεισφέρουν στον εθνικό στόχο
εξοικονόμησης ενέργειας κατά 20% και αφετέρου θα απο-
τελέσουν ένα μοχλό για ανάπτυξη και εξειδίκευση του κλά-
δου των οικοδομικών κατασκευών και της βιομηχανίας
δομικών υλικών και ενεργειακών προϊόντων. Παράλληλα,
προβλέπονται παρεμβάσεις με την προσφορά ατόκων δα-
νείων και επιδοτήσεων στους οικονομικά ασθενέστερους
συμπολίτες μας, ώστε να χρηματοδοτηθούν οι αναγκαίες
παρεμβάσεις σε παλιά σπίτια. Σύμφωνα με την υπουργό,
το Πρόγραμμα υλοποιείται μέσω Ειδικού Ταμείου Xαρτο-
φυλακίου, με προϋπολογισμό 396 εκατ. ευρώ από πόρους
του ΕΣΠΑ. Συνεισφέρει στα τραπεζικά δανειακά κεφάλαια
και παρέχει ρευστότητα στην αγορά με μειωμένα επιτόκια.
Αντίστοιχες δράσεις προβλέπονται για τις επιχειρήσεις, δί-
νοντας τη δυνατότητα να μειώσουν τις καταναλώσεις τους,
τα κόστη τους και τις εκπομπές άνθρακα.
Απασχόληση
Σήμερα απασχολούνται σε συναφείς δραστηριότητες με
τον τομέα των κατασκευών στα κτίρια 1.100.000 εργαζόμε-
νοι. Ως αποτέλεσμα των «πράσινων» παρεμβάσεων εκτι-
μάται ότι η απασχόληση θα αυξηθεί, προσεγγίζοντας τους
1.350.000 εργαζόμενους την επόμενη τριετία. «Αν δε δημι-
ουργήσουμε τις συνθήκες για μια βιώσιμη ανάπτυξη, θα
εκτεθούμε περισσότερο στα αυξανόμενα ενεργειακά κόστη.
Θα είμαστε περισσότερο εξαρτημένοι από τα περιορισμένα
ορυκτά καύσιμα. Και θα είμαστε πιο
ευάλωτοι στους κινδύνους των
αποθεμάτων», όπως τονίζει.
«Καταβάλουμε, επίσης,
μια μεγάλη προσπάθεια
στον τομέα των υδάτι-
νων πόρων. Νερό που
οφείλουμε να εξοικονο-
μήσουμε. Νερό καθαρό
και ασφαλές, με συστη-
ματικούς ελέγχους για τα
«Είμαστε στην αρχή μιας νέας βιομηχανικής εποχής, της
πράσινης ενέργειας. Μιας εποχής που σχηματικά ακούει
στο τριπλό 20-20-20. Μείωση των εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου κατά 20%, αύξηση της ενεργειακής απόδο-
σης κατά 20% αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στη συνο-
λική παραγωγή ενέργειας στο 20%, μέχρι το 2020.
Η πράσινη επανάσταση θα μετασχηματίσει την οικονομία,
όπως ακριβώς έγινε με τη μετάβαση από το σίδηρο στο χά-
λυβα, από τον ατμό στο πετρέλαιο, οδηγώντας μας σε ένα
μέλλον με χαμηλό άνθρακα, με καθαρότερη τεχνολογία και
περισσότερη πράσινη ανάπτυξη», όπως έχει υπογραμμίσει
απότοβήματηςΒουλήςηυπουργόςΠΕΚΑ,ΤίναΜπιρμπίλη.
Στο πλαίσιο αυτό, στη χώρα μας εκτιμάται ότι το 2011 θα
εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά μεταξύ 100 MW και 250 MW
και με την υπόθεση ενός μέσου όρου 175 MW, αναμένεται
να επενδυθούν περίπου 650 εκατ. ευρώ. Το Σεπτέμβριο
του 2010 λειτουργούσαν αιολικά ισχύος 1.218,5 MW, από
τότε που ξεκίνησαν οι πράσινες επενδύσεις, ενώ εντός
του 2010 δόθηκαν νέες προσφορές σύνδεσης για αιολικά
ισχύος 668 MW.
Ταυτόχρονα, υπό κατασκευή βρίσκονται αιολικά ισχύος
περίπου 300 MW, τα οποία αναμένεται να λειτουργήσουν
μέσα στο 2011 και αντιστοιχούν σε επενδύσεις της τάξης
των 450 εκατ. ευρώ. Έτσι, συνολικά μέσα στο 2011 αναμέ-
νεται η υλοποίηση επενδύσεων 1,9 δισ. ευρώ σε ΑΠΕ και
δίκτυα. Σύμφωνα με την υπουργό, η ταχεία επέκταση των
νέων τεχνολογιών συμπίπτει με σημαντικές αλλαγές που
θα γίνουν στο παραδοσιακό καύσιμο της χώρας, το λιγνίτη.
Καθώς οι λιγνιτικές μονάδες θα υποχωρούν, έως το 2020
αναμένεται να μειωθεί και να αντικατασταθεί από άλλες
πηγές το 30% της λιγνιτικής παραγωγής.
Ενεργειακός εκσυγχρονισμός
Το ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο που
διαμορφώθηκε και το πρόγραμμα
«Χτίζοντας στο Μέλλον» θα
οδηγήσουν στον ενεργει-
ακό εκσυγχρονισμό της
χώρας μας.
06-07_Birbili.indd 6 4/12/11 12:12 PM

7. 7
επιφανειακά και υπόγεια νερά. Προτεραιότητα ο Ασωπός,
όπου για μας αποτέλεσε την αιχμή της πολιτικής μας, για
να μπορούν επιτέλους οι κάτοικοι της περιοχής να πίνουν
νερό χωρίς να φοβούνται. Νερό που δεν μπορεί να χάνεται
αλόγιστα γιατί είναι πεπερασμένο αγαθό. Έχουν προκηρυ-
χθεί όλες οι μελέτες, προϋπολογισμού 14,6 εκατ. ευρώ,
μέσω των οποίων θα καταρτιστούν τα Σχέδια Διαχείρισης
των 45 λεκανών και 14 υδατικών διαμερισμάτων».
Ουσιαστική Ανάπτυξη
Η ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας κρίνεται και από το
πόσο ανταγωνιστικές είναι οι πόλεις. «Οι παρεμβάσεις στις
πόλεις με σύγχρονο τρόπο είναι βασικός στόχος μας. Είναι
αναγκαία η θεσμοθέτηση κινήτρων για την προσέλκυση
επενδύσεων, καθώς και για την εγκατάσταση δραστηριο-
τήτων εντός των περιοχών ανάπλασης. Προωθείται η θε-
σμοθέτηση μέτρων και Συμπράξεων Δημοσίου-Ιδιωτικού
Τομέα, ιδιαίτερα μέσω της πρωτοβουλίας Jessica. Για να
υπάρξουν αυτές οι δυνατότητες, διαμορφώσαμε ολοκλη-
ρωμένα σχέδια για συγκεκριμένες περιοχές όπως το Γε-
ράνι, αλλά και των έργων αναβάθμισης που προβλέπονται
στα δυο Προγράμματά μας Αθήνα-Αττική
2014 και Θεσσαλονίκη 2012. Οι πολίτες, οι
επενδυτές και το κράτος επωφελούνται
από αυτήν τη συνέργια για ουσιαστική
και όχι πλασματική ανάπτυξη, για μό-
χλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και για
την απόκτηση τεχνογνωσίας», τονίζει
η υπουργός και συνεχίζει: «Ο
εκσυγχρονισμός της πολεο-
δομικής νομοθεσίας είναι
ένα από τα πιο απαιτη-
τικά και φιλόδοξα έργα
μας, καθότι αφορά στη
σύνταξη ενός νέου
πράσινου ΓΟΚ (Γε-
νικού Οικοδομικού
Κανονισμού), επικαι-
ροποίηση του Κτιριο-
δομικού Κανονισμού
και νέο φιλικό τρόπο
έκδοσης αδειών, που
καταργεί τη δυνατό-
τητα της ένοχης σχέ-
σης κράτους-πολίτη
και αποκαθιστά τον
επιστημονικό ρόλο
των μηχανικών.
Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να χτίσουμε μια ισορροπημένη
και βιώσιμη οικονομία. Όπου η κλιματική σταθερότητα
και χρηματοοικονομική ανάκαμψη δεν είναι ανεξάρτητες,
αλλά αμοιβαία επωφελείς. Εκτελώντας έργα, προωθώντας
εξαγωγές και εξασφαλίζοντας επενδύσεις. Αντιμετωπίζο-
ντας το έλλειμμα χωρίς να θυσιάσουμε το περιβάλλον.
Προστατεύοντάς μας από τους οικονομικούς και περι-
βαλλοντικούς κινδύνους σε μια ολοένα και περισσότερο
ευμετάβλητη παγκόσμια αγορά. Αυτή είναι η υπόσχεση
της πράσινης επανάστασης. Και αυτή είναι η κυβέρνηση
που μπορεί να την οδηγήσει».
Τα επόμενα 10 χρόνια θα
πραγματοποιηθούν 3,1 εκατ.
ενεργειακές παρεμβάσεις
σε κτίρια
7
Η ανταγωνιστικότητα μιας οικονομίας κρίνεται και από το
πόσο ανταγωνιστικές είναι οι πόλεις. «Οι παρεμβάσεις στις
πόλεις με σύγχρονο τρόπο είναι βασικός στόχος μας. Είναι
αναγκαία η θεσμοθέτηση κινήτρων για την προσέλκυση
επενδύσεων, καθώς και για την εγκατάσταση δραστηριο-
τήτων εντός των περιοχών ανάπλασης. Προωθείται η θε-
σμοθέτηση μέτρων και Συμπράξεων Δημοσίου-Ιδιωτικού
Τομέα, ιδιαίτερα μέσω της πρωτοβουλίας Jessica. Για να
υπάρξουν αυτές οι δυνατότητες, διαμορφώσαμε ολοκλη-
ρωμένα σχέδια για συγκεκριμένες περιοχές όπως το Γε-
ράνι, αλλά και των έργων αναβάθμισης που προβλέπονται
στα δυο Προγράμματά μας Αθήνα-Αττική
2014 και Θεσσαλονίκη 2012. Οι πολίτες, οι
επενδυτές και το κράτος επωφελούνται
από αυτήν τη συνέργια για ουσιαστική
και όχι πλασματική ανάπτυξη, για μό-
χλευση ιδιωτικών κεφαλαίων και για
την απόκτηση τεχνογνωσίας», τονίζει
η υπουργός και συνεχίζει: «Ο
εκσυγχρονισμός της πολεο-
δομικής νομοθεσίας είναι
ένα από τα πιο απαιτη-
τικά και φιλόδοξα έργα
μας, καθότι αφορά στη
σύνταξη ενός νέου
πράσινου ΓΟΚ (Γε-
νικού Οικοδομικού
Κανονισμού), επικαι-
ροποίηση του Κτιριο-
δομικού Κανονισμού
και νέο φιλικό τρόπο
έκδοσης αδειών, που
καταργεί τη δυνατό-
τητα της ένοχης σχέ-
σης κράτους-πολίτη
και αποκαθιστά τον
επιστημονικό ρόλο
που μπορεί να την οδηγήσει».
Τα επόμενα 10 χρόνια θα
πραγματοποιηθούν 3,1 εκατ.
ενεργειακές παρεμβάσεις
σε κτίρια
06-07_Birbili.indd 7 4/12/11 12:12 PM

8. ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
Σωτήρης ΚαπέλλοςΑντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών
88
Φωτοβολταϊκά:
Η νέα ναυαρχίδα
της πράσινης ενέργειας
Το 2010 ήταν μια χρονιά σταθμός στη
σύντομη ιστορία των φωτοβολταϊκών
στη χώρα μας. Εν μέσω μιας δεινό-
τατης οικονομικής κρίσης, η αγορά
φωτοβολταϊκών τετραπλασίασε την
ετήσια εγκατεστημένη ισχύ της, περ-
νώντας στην πρώτη θέση μεταξύ
όλων των τεχνολογιών ανανεώσιμων
πηγών ενέργειας.
συνέβαινε παλιά, αλλά η διαθεσιμότητα των δικτύων και η
προσφορά όρων σύνδεσης από τη ΔΕΗ. Κι εκεί χρειάζο-
νται σαφείς και ξεκάθαρες κατευθύνσεις και πρωτοβου-
λίες από την Πολιτεία.
Πρώτη επιλογή των πολιτών
O Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ, www.
helapco.gr) πιέζει για τη γοργή και ουσιαστική ανάπτυξη
μιας υγιούς και βιώσιμης αγοράς φωτοβολταϊκών, τη θέ-
σπιση των απαραίτητων κινήτρων και την άρση των εμπο-
δίων που υπάρχουν σήμερα. Στρατηγικός στόχος του ΣΕΦ
είναι η ανάπτυξη μιας υγιούς και βιώσιμης αγοράς, που
θα περιλαμβάνει τους τομείς της παραγωγής εξοπλισμού,
της εμπορίας, εγκατάστασης και συντήρησης φωτοβολταϊ-
κών συστημάτων, και θα ανταποκρίνεται στις ενεργειακές,
περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές προκλήσεις της χώρας.
Όλες οι έρευνες κοινής γνώμης μέχρι σήμερα έδειξαν ότι
τα φωτοβολταϊκά παραμένουν η πρώτη επιλογή των πολι-
τών για το ενεργειακό μέλλον της χώρας. Οι ανανεώσιμες
πηγές ενέργειας στο σύνολό τους φαίνεται να αποτελούν
τη διέξοδο στα σημερινά ενεργειακά και περιβαλλοντικά
αδιέξοδα και οι πολίτες δίνουν, με συντριπτική πλειοψηφία,
ψήφο εμπιστοσύνης σ’ αυτή την προοπτική, ιδιαίτερα μετά
την πυρηνική τραγωδία στην Ιαπωνία.
Την ίδια ώρα, μέσα στη χρονιά δημιουργήθηκαν χιλιάδες
νέες θέσεις εργασίας, όταν γενικότερα η ανεργία καλπάζει,
ενώ εξαγγέλλεται η δημιουργία νέων παραγωγικών μονά-
δων για την παραγωγή φωτοβολταϊκών πλαισίων, μονά-
δες που θα προστεθούν δίπλα στις πέντε υπάρχουσες, για
τις οποίες -σημειωτέον- επενδύθηκε περί το 0,5 δισ. ευρώ
τα τελευταία χρόνια.
Παράλληλα, η θέσπιση ενός γενναίου και απλού θεσμικού
πλαισίου για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε κτίρια
έχει ανοίξει μια νέα αγορά, αυτή των ηλιακών στεγών, μια
αγορά για την οποία έχουν εκδηλώσει ήδη ενδιαφέρον
χιλιάδες οικιακοί καταναλωτές. Έτσι, οι τράπεζες άνοιξαν
τους κρουνούς της χρηματοδότησης για τα οικιακά φωτο-
βολταϊκά και εκατοντάδες μικρές εταιρείες εγκαταστατών
ξεφυτρώνουν σε κάθε γωνιά της χώρας.
Η πορεία αυτή δεν είναι φυσικά χωρίς προβλήματα. Χρειά-
στηκαν τέσσερα χρόνια από την ψήφιση του πρώτου νόμου
που έδινε κίνητρα στα φωτοβολταϊκά, μέχρι να τροποποι-
ηθεί και να βελτιωθεί η αδειοδοτική διαδικασία. Αν και
το 2010 είχαμε πολλές θετικές αλλαγές σε ό,τι αφορά στο
αδειοδοτικό καθεστώς που διέπει τα φωτοβολταϊκά, υπάρ-
χουν ακόμη θεσμικά ζητήματα για επίλυση. Κυρίως, όμως,
απαιτούνται εγκύκλιοι για τη γρήγορη και ορθή εφαρμογή
της νέας νομοθεσίας. Δυστυχώς, πολλοί εμπλεκόμενοι
φορείς αδιαφορούν ή παρερμηνεύουν και στρεβλώνουν
τις ισχύουσες ρυθμίσεις, με αποτέλεσμα να συνεχίζεται
πολλές φορές η ταλαιπωρία των επενδυτών. Το μείζον ζή-
τημα πια δεν είναι το θολό αδειοδοτικό καθεστώς, όπως
Άρθρο
8_SEF.indd 8 4/8/11 1:38 PM

9. 99
Φωτοβολταϊκά
Σηµαντική αύξηση το 2010
στην αγορά, µε 3.840 αιτήµατα
Μεταχείςρυθµούςανάπτυξηςκινήθηκε
κατά το προηγούµενο έτος το επενδυ-
τικόενδιαφέρονγιαεγκατάστασηφωτο-
βολταϊκών συστηµάτων στη χώρα µας.
σύµφωνα µε έγγραφο που κατέθεσε στη Βουλή ο υφυ-
πουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλα-
γής, Γιάννης Μανιάτης, µέχρι να καλυφθεί η εκτιµώµενη
µέγιστη δυνατότητα απορρόφησης, θα εξετάζονται τα αι-
τήµατα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών ανά νοµό, ακόµη
και αν τα δίκτυα χαρακτηριστούν κορεσµένα από τη ΡΑΕ.
Όπως ειδικότερα αναφέρει ο υφυπουργός, «ανεξάρτητα
αν τα δίκτυα χαρακτηριστούν κορεσµένα ή µη από τη
ΡΑΕ, σύµφωνα µε τις προβλεπόµενες διαδικασίες, δεν
σηµαίνει ότι τα αιτήµατα που έχουν ήδη υποβληθεί δεν
θα εξεταστούν, µέχρις ότου οι δεσµευτικές προσφορές
σύνδεσης υπερκαλύψουν την εκτιµώµενη µέγιστη δυ-
νατότητα απορρόφησης».
«Ούτε, όµως, σηµαίνει πως υπάρχει στον παρόντα χρόνο
πρόθεσηαύξησηςτηςισχύοςτων2.200MWαπόφωτοβολ-
ταϊκούς σταθµούς, που είναι το όριο για το 2020, ώστε να
ικανοποιηθεί η ζήτηση, αφού κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαίτερα
επιβαρυντικό για τον Έλληνα καταναλωτή», συµπληρώνει.
Σε κάθε περίπτωση αναµένεται ότι πολλά από τα έργα
εγκατάστασης φωτοβολταϊκών για τα οποία έχουν υπο-
βληθεί αιτήµατα έχουν σηµαντική πιθανότητα να µη
γίνουν, είτε για τεχνικούς λόγους ή και για λόγους αδυ-
ναµίας χρηµατοδότησης, τονίζει ο υφυπουργός Περι-
βάλλοντος, σηµειώνοντας ότι «οι υποψήφιοι επενδυτές
γνωρίζουν το σχεδιασµό του Υπουργείου και λαµβάνουν
το ρίσκο ενός νέου, πιθανά µη υλοποιήσιµου αιτήµατος».
Σηµαντική είναι η αύξηση των αιτηµάτων για τη σύναψη
συµβάσεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας, παρα-
γόµενης από φωτοβολταϊκά, σύµφωνα µε στοιχεία του Δι-
αχειριστή Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς Ηλεκτρικής
Ενέργειας ΑΕ (ΔΕΣΜΗΕ). Όπως ειδικότερα αναφέρεται σε
έγγραφο που διαβιβάστηκε στη Βουλή από τον διευθύνο-
ντα σύµβουλο του ΔΕΣΜΗΕ, Γρ. Αντωνόπουλο, κατόπιν αι-
τήµατος του βουλευτή της ΝΔ Σταύρου Καλαφάτη, «από το
φθινόπωρο του 2010 σηµειώθηκε εντυπωσιακή αύξηση
των υποβαλλόµενων αιτηµάτων για τη σύναψη συµβά-
σεων αγοραπωλησίας ηλεκτρικής ενέργειας, παραγό-
µενης από φωτοβολταϊκούς σταθµούς. Συγκεκριµένα τα
αιτήµατα που υποβλήθηκαν το 2010 ανέρχονται περίπου
σε 3.840 και από την 1.1.2011 έως σήµερα σε 500».
Ο κ. Αντωνόπουλος ενηµερώνει ότι για την ταχύτερη
διεκπεραίωση του µεγάλου αριθµού των αιτηµάτων
ενισχύθηκε σηµαντικά το προσωπικό της αρµόδιας υπη-
ρεσίας του ΔΕΣΜΗΕ, το οποίο καταβάλλει κάθε δυνατή
προσπάθεια για την επίσπευση της ολοκλήρωσης των
σχετικών διαδικασιών.
«Από τα προαναφερθέντα αιτήµατα, κατά τη διάρκεια
του 2010, διεκπεραιώθηκαν και υπεγράφησαν συνολικά
2.300 συµβάσεις. Εντός του 2009 είχαν υπογραφεί 900
συµβάσεις. Παρά την ενίσχυση της αρµόδιας υπηρεσίας
σε προσωπικό και την εντυπωσιακή αύξηση του ρυθµού
διεκπεραίωσης των αιτήσεων, σήµερα βρίσκονται σε εκ-
κρεµότητα περίπου 2.040 αιτήµατα, τα οποία ο ΔΕΣΜΗΕ
διαχειρίζεται µε απόλυτο σεβασµό στην προτεραιότητα
κατάθεσης του αιτήµατος σε ηλεκτρονικό πρωτόκολλο»,
διαβεβαιώνει ο κ. Αντωνόπουλος.
Ο κ. Καλαφάτης είχε επισηµάνει στην κυβέρνηση ότι «πλή-
θος επενδυτών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από
Φωτοβολταϊκά Συστήµατα, µετά την υποβολή της αίτησης
και των απαιτούµενων δικαιολογητικών, αντιµετωπίζουν
σηµαντικές καθυστερήσεις αναφορικά µε την ολοκλή-
ρωση της διαδικασίας σύναψης και υπογραφής των σχε-
τικών συµβάσεων πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας».
Εξέταση αιτηµάτων
Το έντονο ενδιαφέρον για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών
συστηµάτων αναµένεται να συνεχιστεί και το 2011, ενώ
Μέχρι να καλυφθεί η µέγιστη
δυνατότητα απορρόφησης,
θα εξετάζονται τα αιτήµατα
εγκατάστασης Φ/Β ανά νοµό
O υφυπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης
9_photovoltaika1.indd 9 4/8/11 1:38 PM

10. 10
Η ανάπτυξη των Αιολικών Πάρκων
επόµενος στόχος των ΑΠΕ
Ο µεγαλύτερος όγκος των επενδύ-
σεων που θα οδηγήσουν στην επί-
τευξη του στόχου για συµµετοχή των
Ανανεώσιµων Πηγών κατά 20% στο
ενεργειακό ισοζύγιο, είναι στον τοµέα
της αιολικής ενέργειας.
αναπτυξιακό νόµο, ενώ προβλέπεται δυνατότητα επιπλέον
προσαύξησης:
• Έως 25% για αιολικά πάρκα σε µη διασυνδεδεµένα νησιά
και βραχονησίδες, εφόσον ο επενδυτής αναλαµβάνει και
το κόστος κατασκευής του δικτύου διασύνδεσης.
• Για αιολικά πάρκα σε περιοχές χαµηλού αιολικού δυνα-
µικού, οι οποίες όµως µπορεί να προσφέρονται για την
εγκατάσταση ανεµογεννητριών, αν βρίσκονται κοντά σε
ήδη κατασκευασµένα δίκτυα, που µπορούν να απορρο-
φήσουν άµεσα την ενέργεια.
Με τον τρόπο αυτό, το ΥΠΕΚΑ στοχεύει στην ταχεία υλο-
ποίηση «φθηνών» αιολικών πάρκων, που θα επιτρέψουν
την επίτευξη του στόχου. Σύµφωνα µε το σχεδιασµό, για να
συµβεί αυτό τα επόµενα χρόνια (από το 2011 ως το 2019)
θα πρέπει να εγκαθίστανται τουλάχιστον 600 MW αιολικών
πάρκων το χρόνο, έναντι 1.000 περίπου MW, που είναι η
συνολική ισχύς των αιολικών, τα οποία έχουν κατασκευα-
στεί και λειτουργούν ως σήµερα.
Επιτάχυνση διαδικασιών
Την ανάγκη επιτάχυνσης των επενδύσεων στην αιολική
ενέργεια επισηµαίνει, πάντως, µε δηλώσεις του και ο
πρόεδρος της Ελληνικής Επιστηµονικής Ένωσης Αιολι-
κής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), Παναγιώτης Παπασταµατίου.
Όπως σηµειώνει, το 2010 εγκαταστάθηκαν µόνον 25 MW
και κατασκευάζονται άλλα περίπου 200 και το σίγουρο είναι
ότι ο πρώτος (ενδεικτικός) στόχος που είχε τεθεί από την
Ε.Ε. για τη φετινή χρονιά, που προέβλεπε συµµετοχή των
ΑΠΕ κατά 20,1% στην ηλεκτροπαραγωγή, επιτυγχάνεται. Η
ΕΛΕΤΑΕΝ θεωρεί, επίσης, ότι στα «σενάρια» που έχει επε-
ξεργαστεί το Υπουργείο για την επίτευξη του στόχου το 2020
έχει υποεκτιµηθεί το µέγεθος της κατανάλωσης ενέργειας
(η πρόβλεψη είναι ότι θα φθάσει στις 68.000 γιγαβατώρες,
από 59.000 φέτος) και έχει υπερεκτιµηθεί το αιολικό δυνα-
µικό των περιοχών, όπου θα εγκατασταθούν ανεµογεννή-
τριες τα επόµενα χρόνια.
Στα φωτοβολταϊκά στρέφεται συχνά το ενδιαφέρον της
κοινής γνώµης και των επενδυτών στον τοµέα των ανα-
νεώσιµων πηγών ενέργειας, επειδή οι τιµές πώλησης
προς τη ΔΕΗ της ενέργειας που παράγεται από τον ήλιο,
είναι υψηλές.
Ωστόσο, ο µεγαλύτερος όγκος των επενδύσεων που θα
οδηγήσουν στην επίτευξη του στόχου για συµµετοχή των
Ανανεώσιµων Πηγών κατά 20% στο ενεργειακό ισοζύγιο,
είναι στον τοµέα της αιολικής ενέργειας, όπου οι τιµές πώ-
λησης της ενέργειας είναι µεν χαµηλότερες, αλλά η ενερ-
γειακή απόδοση των γεννητριών στη διάρκεια του χρόνου
υψηλότερη. Με άλλα λόγια, ένα φωτοβολταϊκό πάνελ πα-
ράγει στη διάρκεια του έτους λιγότερες κιλοβατώρες σε
σχέση µε µια ανεµογεννήτρια αντίστοιχου κόστους.
Με τις τελευταίες τροποποιήσεις που έγιναν στο θεσµικό
πλαίσιο, η «ηλιακή» κιλοβατώρα πωλείται στη ΔΕΗ από
τους ιδιώτες παραγωγούς σε τιµές από 400-550 ευρώ ανά
µεγαβατώρα, ανάλογα µε την ισχύ του φωτοβολταϊκού
σταθµού και τον τόπο εγκατάστασης (νησιά, ή διασυνδε-
δεµένο σύστηµα, οικιακές στέγες κ.λπ.) Αντίστοιχα, οι τιµές
πώλησης της «αιολικής» κιλοβατώρας είναι 87,85 ευρώ
ανά µεγαβατώρα στην ηπειρωτική χώρα και τα διασυν-
δεδεµένα νησιά, και 99,45 ευρώ στα µη διασυνδεδεµένα
νησιά. Οι τιµές για την αιολική ενέργεια προσαυξάνονται
κατά 20%, αν η επένδυση έγινε χωρίς επιδότηση από τον
Ενεργειακό Ισοζύγιο
10_aiolika parka.indd 10 4/8/11 1:37 PM

11. (1.550 MW). H προηγούµενη χρονιά ήταν το 2008, κατά
την οποία η καθαρή αύξηση της εγκατεστηµένης ισχύος
σταθµών άνθρακα ήταν µόλις 18 MW.
Η εξέλιξη αυτή υπογραµµίζει την επείγουσα ανάγκη
να θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση στόχο για 30% µείωση
των εκποµπών αερίου του θερµοκηπίου το 2020 και
να εισάγει ένα Πρότυπο Απόδοσης σε σχέση µε τις
εκποµπές αυτές (Emissions Performance Standard).
Έτσι θα συνεχιστεί η πορεία προς ένα καθαρότερο και
ανανεώσιµο ενεργειακό µέλλον, στην οποία η Ευ-
ρώπη βαδίζει σταθερά την τελευταία δεκαετία.
11
Σύµφωνα µε τα στατιστικά στοιχεία για τις νέες εγκαταστά-
σεις ηλεκτροπαραγωγής που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή
Ένωση Αιολικής Ενέργειας, η συνολική εγκατεστηµένη
αιολική ισχύς στην Ευρώπη έφθασε στα 84.000 MW στο
προηγούµενο έτος, µε τις παραδοσιακές µορφές ηλεκτρι-
σµού να εµφανίζονται µειωµένες κατά το 2010.
Συγκεκριµένα, οι Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας
αποτελούν συνολικά το 40% από τα συνολικά 55,3
GW νέων σταθµών ηλεκτροπαραγωγής που τέθηκαν
σε λειτουργία εντός του 2010. Από αυτά, τα 12 GW
είναι φωτοβολταϊκοί σταθµοί (21,7%), 9,3 GW αιολικά
πάρκα (16,7%) και οι νέοι σταθµοί Φυσικού Αερίου
είναι 28,3 GW (51%). Είναι η πρώτη χρονιά από το
2007 που η αιολική ενέργεια δεν εγκατέστησε τη µε-
γαλύτερη ισχύ από τις υπόλοιπες τεχνολογίες ηλε-
κτροπαραγωγής.
Συνολική ισχύς των σταθµών
Εντός του 2010, η συνολική ισχύς των σταθµών πετρε-
λαίου και των πυρηνικών σταθµών µειώθηκε και πάλι
κατά 245 MW και 390 MW αντίστοιχα. Αντίθετα είναι η δεύ-
τερη χρονιά τα τελευταία 25 χρόνια (δηλαδή από το 1985)
κατά την οποία εγκαταστάθηκαν περισσότεροι νέοι ανθρα-
κικοί σταθµοί (4.056 MW) από αυτούς που αποσύρθηκαν
Οι ΑΠΕ αποτελούν το 40%
των σταθµών ηλεκτροπαραγωγής
Στατιστική EWEA 2010
Προς ένα καθαρότερο ενεργειακό µέλ-
λον φαίνεται πλέον ότι κινείται η Ευ-
ρώπη, απαξιώνοντας τις παραδοσιακές
ρυπογόνεςµεθόδουςηλεκτροπαραγω-
γής. Ωστόσο, εξακολουθούν να απαι-
τούνταινέεςπολιτικέςκαιπιοφιλόδοξοι
στόχοι στην επίτευξη µείωσης του 30%
των εκποµπών αερίων έως το 2020.
Eίναι επείγουσα ανάγκη
να θέσει η ΕΕ στόχο για
30% µείωση των εκποµπών
αερίου του θερµοκηπίου
11_ape.indd 11 4/8/11 1:35 PM

12. ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
12
Στόχος για επενδύσεις
και συμμετοχή των ΑΠΕ
στο 40% της παραγωγής ενέργειας
Αιολική ενέργεια
Στο 40% σχεδιάζει η κυβέρνηση να
ανέλθει το ποσοστό συμμετοχής των
ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, την επό-
μενη δεκαετία. Σήμερα, μόλις μία στις
έξι κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας
(ποσοστόπερίπου17%)πουκαταναλώ-
νεταιστηνΕλλάδα,παράγεταιαπόΑΠΕ.
τις προβλέψεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας
και Κλιματικής Αλλαγής θα φτάσουν έως το 2020 στα 16
δισ. ευρώ, σε σύνολο επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα,
που εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 22 δισ. ευρώ. Την προσεχή
πενταετία, σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις, οι επενδύσεις
σε ΑΠΕ θα ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ και θα δημιουργή-
σουν περισσότερες από 31.000 νέες θέσεις εργασίας.
Η κυβέρνηση έχει καταθέσει στην Ε.Ε. συγκεκριμένο
«επενδυτικό χάρτη» για την επίτευξη των στόχων στον
τομέα της ηλεκτροπαραγωγής ως το 2020, που προβλέ-
πει ότι:
• Η ισχύς των αιολικών πάρκων θα φτάσει το 2020 στα
7.500 μεγαβάτ, από 1.327 που είναι φέτος.
• Τα φωτοβολταϊκά από 184 MW διαμορφώνονται σε 2.200.
• Τα υδροηλεκτρικά από 3.237 σε 4.531.
• Η γεωθερμία και τα θερμικά ηλιακά συστήματα, από
αμελητέα συμμετοχή σήμερα θα φτάσουν στα 120 και
250 MW αντίστοιχα.
Οι στόχοι είναι φιλόδοξοι, αλλά και τα στοιχεία της Ρυθ-
μιστικής Αρχής Ενέργειας δείχνουν ότι ο τομέας των
Ανανεώσιμων Πηγών συγκεντρώνει ισχυρό επενδυτικό
ενδιαφέρον. Ειδικότερα, στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέρ-
γειας έχουν κατατεθεί αιτήσεις για κατασκευή αιολικών
πάρκων ισχύος άνω των 12.000 μεγαβάτ, ενώ άλλα 471
Σε αναζήτηση σχεδίου για την εφαρμογή υλοποίησης
«φθηνών» (χαμηλού κόστους) και «γρήγορων» (χωρίς
ανάγκη κατασκευής πρόσθετων έργων) επενδύσεων
βρίσκεται η κυβέρνηση, προκειμένου το μερίδιο των ΑΠΕ
στην ηλεκτροπαραγωγή την επόμενη δεκαετία να υπερδι-
πλασιαστεί, φτάνοντας στο 40%.
Ο ενεργειακός σχεδιασμός της κυβέρνησης προβλέπει
επενδύσεις σε νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, σύγχρο-
νης αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και σταδιακή απόσυρση
των παλιών ρυπογόνων μονάδων (λιγνίτη και μαζούτ) της
ΔΕΗ. Παράλληλα, δίνει στους πολίτες οικονομικά κίνητρα
για να παράγουν οι ίδιοι «καθαρή» ενέργεια και να την πω-
λούν στη ΔΕΗ, αποκομίζοντας σημαντικά κέρδη και συμ-
βάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Διαχειριστή Συ-
στήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, το 2009,
από τις 52.823 γιγαβατώρες που ήταν η ζήτηση ηλεκτρι-
κής ενέργειας, οι 6.838 (ποσοστό 13%) προήλθαν από
ανανεώσιμες πηγές, στις οποίες περιλαμβάνονται μικρά
και μεγάλα υδροηλεκτρικά, αιολικά πάρκα, φωτοβολτα-
ϊκά και βιομάζα.
Επενδυτικός χάρτης…
Η Ελλάδα έχει υποχρέωση, σύμφωνα με την κοινοτική
νομοθεσία, να ανεβάσει τη συμμετοχή των Ανανεώσιμων
Πηγών στο ενεργειακό ισοζύγιο (που περιλαμβάνει όχι
μόνον την ηλεκτροπαραγωγή, αλλά και τις μεταφορές, τη
χρήση ενέργειας στη βιομηχανία, τον οικιακό τομέα, τις
υπηρεσίες κ.λπ.) στο 18%. Ήδη, με πρωτοβουλία της κυ-
βέρνησης, με το νόμο 3851/2010 για την ανάπτυξη των
ΑΠΕ, ο εθνικός στόχος έχει τεθεί ψηλότερα, στο 20%. Βα-
σικός μοχλός για την επίτευξη του συνολικού στόχου είναι
ο αναπροσανατολισμός του συστήματος ηλεκτροπαραγω-
γής προς τις Ανανεώσιμες Πηγές με επενδύσεις σε αιο-
λικά πάρκα, φωτοβολταϊκά κ.λπ., οι οποίες, σύμφωνα με
12-13_aiolika.indd 12 4/12/11 12:16 PM

13. 13
MW εκκρεμούν για φωτοβολταϊκά, χωρίς να συνυπολο-
γίζονται οι αιτήσεις για μικρά έργα, που αντιμετωπίζονται
ξεχωριστά, επειδή απαλλάσσονται από την υποχρέωση
λήψης άδειας παραγωγής. Οι αιτήσεις αυτές μετρώνται,
επίσης, σε χιλιάδες μεγαβάτ.
Φυσικό αέριο εναντίον λιγνίτη
Οι μονάδες φυσικού αερίου, που δεν είναι ανανεώσιμη
πηγή ενέργειας, αλλά εκπέμπουν λιγότερους ρύπους
σε σχέση με τα λοιπά ορυκτά καύσιμα, από 3.456 MW
σήμερα θα φτάσουν τις 7.312, καθώς οι περισσότερες
επενδύσεις από ΔΕΗ και ιδιώτες σε θερμικές μονά-
δες ηλεκτροπαραγωγής προσανατολίζονται σε αυτό το
καύσιμο. Πρόκειται, συγκεκριμένα, για τις νέες μονάδες
της ΤΕΡΝΑ, της Endesa και της Elpedison στη Βοιωτία
-ισχύος άνω των 400 MW η κάθε μία- για την 5η μονάδα
της ΔΕΗ στο Αλιβέρι (417 MW), και ακολουθούν οι μονά-
δες Motor Oil-Μυτιληναίου στην Κόρινθο (437 MW) και
Μεγαλόπολης της ΔΕΗ (800 MW).
Από την άλλη πλευρά, προβλέπεται σταδιακή αποξήλωση
των παλιών λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, το δυναμικό των
οποίων θα μειωθεί στα 3.362 MW το 2020 (από 4.826 το
2010), καθώς και των πετρελαϊκών, οι οποίες περιορίζονται
στα 1.378 MW, από 2.146 φέτος.
Η σταδιακή απόσυρση των παλιών μονάδων ξεκίνησε τον
περασμένο Ιούνιο, οπότε η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέρ-
γειας και Κλιματικής Αλλαγής, Τίνα Μπιρμπίλη, έθεσε εκτός
λειτουργίας την πρώτη μονάδα του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού
Πτολεμαΐδας, ύστερα από 50 χρόνια λειτουργίας της.
Ως το 2015, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, θα τεθούν
εκτός λειτουργίας οι λιγνιτικές μονάδες 1 και 2 της Με-
γαλόπολης, 2 και 3 της Πτολεμαΐδας, τέσσερις μονάδες
μαζούτ (2, 3 και 4 Αλιβερίου, 1 Λαυρίου) και τρεις παλιές
φυσικού αερίου (δύο στο Κερατσίνι και μία στο Λαύριο).
Ως το 2020 θα αποσυρθούν άλλες 6 λιγνιτικές μονάδες
(1η, 2η, 3η και 4η Καρδιάς, η 4η Πτολεμαΐδας και η 3η
Μεγαλόπολης). Προβλέπεται, ωστόσο, η κατασκευή δύο
νέων λιγνιτικών μονάδων, με σύγχρονες τεχνολογίες
περιορισμού των ρύπων, στην Πτολεμαΐδα (600 μεγα-
βάτ) και στη Φλώρινα (450).
Άλλωστε, από το 2012 η Ε.Ε. θα επιβαρύνει την ηλεκτρο-
παραγωγή από συμβατικά καύσιμα με ένα «κόστος αγοράς
δικαιωμάτων εκπομπών», το οποίο με την υλοποίηση του
παραπάνω σχεδιασμού θα αποφευχθεί, εξοικονομώντας
1,3 δισ. ευρώ στην επόμενη δεκαετία.
Στοιχεία της ΡΑΕ δείχνουν
ότι ο τομέας των ΑΠΕ συ-
γκεντρώνει ισχυρό επεν-
δυτικό ενδιαφέρον
12-13_aiolika.indd 13 4/12/11 12:17 PM

14. 14
ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
Απλοποιούνται οι διαδικασίες
για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών
Τροποποιητική Απόφαση
Απλοποιήσεις στην εγκατάσταση φω-
τοβολταϊκών συστημάτων σε κτίρια,
οικόπεδα εντός κι εκτός σχεδίου,
φέρνει η τροποποιητική απόφαση της
υπουργού ΠΕΚΑ, Τίνας Μπιρμπίλη,
που έρχεται να βελτιώσει το υφιστά-
μενο κανονιστικό πλαίσιο, «θεραπεύο-
ντας» και λύνοντας ειδικά προβλήματα
που εντοπίστηκαν στην πράξη. έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας σε χαρακτηρισμέ-
νους παραδοσιακούς οικισμούς, ιστορικά τμήματα πό-
λεων και διατηρητέα κτίρια, εφόσον δεν απαγορεύεται η
εγκατάστασή τους από τα σχετικά διατάγματα και αποφά-
σεις προστασίας τους και υπό τον όρο ότι τοποθετούνται
στους ακάλυπτους χώρους των κτιρίων και σε σημεία
μη ορατά από κοινόχρηστους χώρους. Επίσης, σε περι-
οχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και εφόσον δεν απα-
γορεύεται η εγκατάστασή τους από τη σχετική νομοθεσία
προστασίας τους, υπό τον όρο ότι θα εναρμονίζονται κατά
το δυνατόν οι εγκαταστάσεις με τον περιβάλλοντα χώρο.
2. Γίνεται ρητή μνεία στην απαγόρευση τοποθέτησης εγκα-
ταστάσεων σε αδόμητα οικόπεδα (εντός σχεδίου).
3. Λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα και στην απόφαση αυτή για
θέματα ασφαλείας και, τηρουμένου του πνεύματος του νο-
μοθέτη για απλοποίηση και επιτάχυνση των διαδικασιών
γιατηνεγκατάστασηΦ/Βσυστημάτωνσεκτίρια,γιατηνπε-
ρίπτωσητοποθέτησηςφωτοβολταϊκώνσυστημάτωνισχύος
μεγαλύτερης των 100kW, ζητείται δήλωση στατικής επάρ-
κειας του κτιρίου πάνω στο οποίο γίνεται η εγκατάσταση,
υπογεγραμμένη από διπλωματούχο πολιτικό μηχανικό.
4. Ειδικά για την τοποθέτηση των φωτοβολταϊκών συστημά-
των πάνω σε κτίρια και για ισχύ μέχρι 100kW, όπου δεν
απαιτείται οικοδομική άδεια, ούτε έγκριση εργασιών δό-
μησης μικρής κλίμακας, αλλά απλή γνωστοποίηση εργα-
σιών στον αρμόδιο Διαχειριστή, υπογραμμίζεται η ευθύνη
του υποψήφιου παραγωγού για την τήρηση των κείμενων
διατάξεωνσεπροστατευόμενεςπεριοχές,μετηναπαίτηση
υποβολής σχετικής υπεύθυνης δήλωσης στον αρμόδιο
Διαχειριστή,οοποίοςεφεξήςοφείλεινακοινοποιείτηΣύμ-
βαση Σύνδεσης στην αρμόδια Διεύθυνση Πολεοδομίας.
5. Τέλος, κρίθηκε σκόπιμο το ανωτέρω κανονιστικό πλαίσιο
να απαλλαγεί από τις κατά τα άλλα διατηρούμενες σε
ισχύ διατάξεις του αστικού δικαίου με χαρακτήρα δημό-
σιας τάξης, όπως αυτή της απαίτησης της σύμφωνης γνώ-
μης των συνιδιοκτητών σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας, οι
οποίες εξακολουθούν να επιβάλλονται κατά περίπτωση.
Με αποφάσεις της ανάβει το «πράσινο φως» για εγκατά-
σταση φωτοβολταϊκών συστημάτων σε «ειδικές» περι-
πτώσεις. Σύμφωνα με όσα προβλέπονται πλέον για την
εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων
σε εκτός σχεδίου περιοχές:
1. ΕξασφαλίζεταιότιοικατευθύνσειςτουΕιδικούΠλαισίουΧω-
ροταξικούΣχεδιασμούκαιΑειφόρουΑνάπτυξηςγιατιςΑΠΕ
εφαρμόζονταιγιατοσύνολοτωνφωτοβολταϊκώνσταθμών.
2. Αποσαφηνίζονται οι περιπτώσεις στις οποίες απαιτείται
έκδοση οικοδομικής άδειας στην περίπτωση εγκατάστα-
σης Φ/Β συστημάτων.
3. Οι ελάχιστες αποστάσεις των εγκαταστάσεων και του
συνοδού οικίσκου από τα όρια γηπέδου γίνονται ρεα-
λιστικότερες, επιτρέποντας την αξιοποίηση μεγαλύτερου
ποσοστού κάλυψης γηπέδου.
4. Καθορίζονται εκ νέου οι απολύτως αναγκαίες κατα-
σκευές, με άρση του περιορισμού ύψους, και εισάγεται
κατάλληλη ρύθμιση, ώστε να καθίσταται δυνατή η εγκα-
τάσταση όσων οικίσκων εγκατάστασης ηλεκτρονικού
εξοπλισμού είναι απαραίτητοι στις εγκαταστάσεις αυτές,
ανεξαρτήτως της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος τους.
5. Ιδιαίτερη μέριμνα λαμβάνεται για θέματα ασφαλείας, δε-
δομένηςτηςσημαντικήςαύξησηςτουορίουεγκατεστημέ-
νηςισχύοςφωτοβολταϊκώνσταθμώναπό150kWσε1MW
που εισήγαγε ο πρόσφατος Ν.3851/2010, σε συνδυασμό
με την κατάργηση για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής
από ΑΠΕ, της διαδικασίας έγκρισης εργασιών και αντι-
κατάστασή της από έγκριση εργασιών μικρής κλίμακας.
Σχετικά με την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών
συστημάτων επί κτισμάτων και ακαλύπτων χώρων τους,
ανεξάρτητα αν αυτά εντάσσονται σε εκτός ή εντός σχεδίου
πόλεως περιοχές:
1. Επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ηλιακών
συστημάτων ψύξης και θέρμανσης χώρου μετά από
14_photovoltaika2.indd 14 4/8/11 2:35 PM

15. 15
Μπορούν οι ΑΠΕ να φέρουν
νέες επενδύσεις στη χώρα μας;
Καθαρή ενέργεια
Στην καθαρή ενέργεια στρέφεται ολο-
ένα και μεγαλύτερη μερίδα επεν-
δυτών, αναζητώντας εναλλακτικές
λύσεις αύξησης της επιχειρηματι-
κότητας, σε μια αγορά που βάζει τα
πρώτα της θεμέλια.
θεί στη σωστή κατεύθυνση για να επιτευ-
χθεί η μετάβαση στην πράσινη οικονομία.
Παράλληλα, εξέφρασε την απογοήτευσή
του για το γεγονός ότι την ώρα που εντεί-
νονται οι προσπάθειες για την καταπολέ-
μηση της κλιματικής αλλαγής, οι δαπάνες για τα ορυκτά
καύσιμα αγγίζουν τα 700 δισ. δολάρια, ενώ οι επιδοτή-
σεις των παραγωγών ορυκτών καυσίμων φτάνουν τα
250 δισ. δολάρια.
Σε ό,τι αφορά στην απώλεια της βιοποικιλότητας, ο δι-
ευθυντής του UNEP επισήμανε ότι πρόκειται για ένα
γενικότερο φαινόμενο, που δεν απειλεί ορισμένα είδη
μιας συγκεκριμένης περιοχής, αλλά τα περισσότερα
είδη της χλωρίδας και της πανίδας.
Ως ενδεικτικό παράδειγμα ανέφερε το πρόβλημα της
συρρίκνωσης των παγκόσμιων ιχθυοαποθεμάτων και
τόνισε ότι τα 27 δισ. δολάρια που δαπανώνται παγκο-
σμίως σε φθηνά καύσιμα και άλλους τομείς θα ήταν
πολύ πιο χρήσιμα αν αξιοποιούνταν για να επιτευχθεί η
μετάβαση σε μια πιο ευέλικτη αλιεία.
Μπορούν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας να φέρουν
επενδύσεις στη χώρα μας; Στο ερώτημα, που απασχολεί
κατά διαστήματα δεκάδες υποψήφιους επενδυτές, έρχε-
ται να απαντήσει ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων
Εθνών και διευθυντής του Περιβαλλοντικού Προγράμ-
ματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), Achim Steiner, ο
οποίος τονίζει πως… «Στην καθαρή ενέργεια θα πρέπει
να στηρίξει τη μελλοντική της ανάπτυξη η Ελλάδα».
Με σωστές πολιτικές οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να
κατευθύνουν την αγορά στις σωστές επενδύσεις, τόνισε
στην ομιλία του στην Επιτροπή Προστασίας Πε-
ριβάλλοντος της Βουλής, ασκώντας παράλληλα
κριτική για το γεγονός ότι το ποσοστό αξιοποί-
ησης των ΑΠΕ στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ
μικρό, την ώρα που άλλες χώρες βασίζουν την
ηλεκτροδότησή τους στις Ανανεώσιμες Πηγές
Ενέργειας.
Επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα έχει γεωστρα-
τηγική θέση, ο κ. Steiner εξέφρασε την πεποί-
θηση ότι η χώρα μας θα πρέπει να στηρίξει τη
μελλοντική της ανάπτυξη στην καθαρή ενέρ-
γεια, ενώ επισήμανε ότι η επόμενη ημέρα μετά
την κρίση είναι ζωτικής σημασίας.
«Οι ΑΠΕ είναι πολιτική επιλογή και μέσο ενεργειακής
αποδοτικότητας που θα φέρει νέες επενδύσεις. Στη με-
ταβατική περίοδο χρειάζονται σωστές δημόσιες πολιτικές,
οι οποίες θα βοηθήσουν στην έγκαιρη εκμετάλλευση των
ευκαιριών που παρουσιάζονται», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Καταπολέμηση της ανεργίας
Σύμφωνα με τον κ. Steiner, οι σωστές επενδύσεις μπο-
ρούν να συμβάλλουν και στην καταπολέμηση της ανερ-
γίας και ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε την
Ισπανία, η οποία επένδυσε σε ΑΠΕ και κατάφερε να δη-
μιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
«Η κρίση δεν είναι δικαιολογία για να συνεχίσουμε να
επενδύουμε σε λάθος τομείς», επισήμανε ο διευθυντής
του UNEP, διευκρινίζοντας ότι η αγορά πρέπει να οδηγη-
Achim Steiner
15_kathari energeia.indd 15 4/8/11 1:32 PM

16. 16
ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
Tο 63,7% των Ελλήνων
γνωρίζουν τι είναι πράσινη ενέργεια
Περιβαλλοντική ευαισθησία
Αυξανόµενη βαίνει η περιβαλλοντική
ευαισθησία για το 93,2% των Ελλή-
νων καταναλωτών, καθώς θεωρούν
ιδιαιτέρως σηµαντική παράµετρο την
ανάπτυξη προγραµµάτων εταιρικής
υπευθυνότητας και των περιβαλλο-
ντικών δράσεων.
Σύµφωνα µε έρευνα που διεξήχθη σε δείγµα 706 κατα-
ναλωτών, το 78,5% των ερωτηθέντων θεωρούν ηθική
υποχρέωση την αποφυγή προϊόντων και επιχειρήσεων
που επιβαρύνουν το περιβάλλον και το 68% αγοράζουν
προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον, όπως από ανακυ-
κλωµένο χαρτί, βιολογικά τρόφιµα, απορρυπαντικά και
φυτικά καλλυντικά.
Όπως καταδεικνύει µελέτη που διεξήγαγε το Οικονοµικό
Πανεπιστήµιο Αθηνών, σε συνεργασία µε το CSE, µε θέµα
«Πράσινο Μάρκετινγκ: Στάσεις, Αντιλήψεις & Συµπεριφορά
των Ελλήνων Καταναλωτών», τα ποσοστά τακτικών πελα-
τών πράσινων προϊόντων αυξάνονται συνεχώς, µε αποτέ-
λεσµα οι αγορές να µην επηρεάζονται από την οικονοµική
κρίση, ενώ οι καταναλωτές δείχνουν περισσότερη ανοχή
στις υψηλότερες τιµές αυτών των προϊόντων.
Συγκεκριµένα, η περιβαλλοντική ευαισθησία των κατανα-
λωτών αποτυπώνεται και στην αγοραστική συµπεριφορά
τους, απ’ όπου το 2010 το 44,8% των ερωτηθέντων υπο-
στηρίζουν ότι αγοράζουν προϊόντα τα οποία επιστρέφουν
µέρος των εσόδων τους σε ενέργειες προστασίας του
περιβάλλοντος. Ενώ την ίδια στιγµή, το 52,3% αλλάζουν
τη µάρκα του προϊόντος για να αγοράσουν ένα νέο φιλικό
προς το περιβάλλον προϊόν και το 40,9% πληρώνουν υψη-
λότερη τιµή για να αγοράσουν µια φιλική προς το περιβάλ-
λον µάρκα. Όλο και µεγαλύτερο µέρος του καταναλωτικού
κοινού αναζητά προϊόντα συσκευασµένα σε ανακυκλώ-
σιµη συσκευασία, καθώς το 55,4% των καταναλωτών που
συµµετείχαν στην έρευνα προτιµούν αυτά τα προϊόντα, από
παρόµοια µε συσκευασία που δεν ανακυκλώνεται.
Ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά είναι τα αποτελέσµατα της έρευ-
νας που σχετίζονται µε τη συµµετοχή των καταναλωτών
σε ενέργειες ανακύκλωσης. Το 86,5% των ερωτηθέντων
δήλωσαν ότι ανακυκλώνουν διάφορα υλικά, ενώ το αντί-
στοιχο ποσοστό το 2009 ήταν 82,1%.
Αυξητικό είναι το ποσοστό των καταναλωτών που συµ-
µετείχαν στην έρευνα, οι οποίοι έχουν αντικαταστήσει
Το 86,5% του δείγµατος ανα-
κυκλώνουν διάφορα υλικά,
ενώ το αντίστοιχο ποσοστό
το 2009 ήταν 82,1%.
16-17_ellines energeia.indd 16 4/8/11 1:31 PM

17. 17
συσκευές του νοικοκυριού µε καινούργιες χαµη-
λότερης ενεργειακής κατανάλωσης. Το ποσοστό
αυτό για το 2010 ανέρχεται στο 60,3%, ενώ το αντί-
στοιχο για το 2009 ήταν 56,2%. Σύµφωνα µε την
έρευνα, το ποσοστό των χρηστών που χρησιµο-
ποιούν φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα, βαί-
νουν αυξητικά στο σύνολο των υποκατηγοριών
του το 2010. Συγκεκριµένα, στην κατηγορία των
λαµπτήρων, από 41,1% που ανέρχονταν το 2009,
διαµορφώθηκε στο 42,1% πέρυσι. Μεγαλύτερη
αύξηση παρουσιάζει η κατηγορία των οικιακών
συσκευών, καθώς η ιδιωτική πρωτοβουλία των
επιχειρήσεων µέσω προγραµµάτων ανακύκλω-
σης που «έτρεξε» πέρυσι, βοήθησε σηµαντικά την
αγορά (από 26,7% το 2009 σε 32,9% το 2010).
«Παρατηρείται παγκοσµίως αύξηση στην κατα-
νάλωση οικολογικών και γενικά φιλικών προς το
περιβάλλον προϊόντων τόσο από τους καταναλω-
τές, όσο και από τις επιχειρήσεις, και η τάση αυτή
καταγράφεται και στις έρευνες που διεξάγουµε τα
τελευταία τρία χρόνια, σε συνεργασία µε το Κέντρο Αειφο-
ρίας» τονίζει ο Γιώργος Αυλωνίτης, καθηγητής µάρκετινγκ
και διευθυντής του εργαστηρίου µάρκετινγκ (A.LA.R.M.)
του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών, υπογραµµίζο-
ντας ότι «οι επιχειρήσεις θα πρέπει να εντάξουν ενέργειες
για την προστασία του περιβάλλοντος στο πλαίσιο της πρά-
σινης επιχειρηµατικότητας, προκειµένου να ενδυναµωθεί
η πράσινη τάση και να υπάρξουν πιο απτά αποτελέσµατα
για την προστασία του περιβάλλοντος».
Περιβαλλοντική Ευαισθησία
Η πιστοποίηση των οικολογικών προϊόντων είναι ιδιαι-
τέρως σηµαντική για το καταναλωτικό κοινό, καθώς το
48,2% των καταναλωτών γνωρίζουν αν τα προϊόντα που
αγοράζουν έχουν κάποια πιστοποίηση. Ταυτόχρονα, το
ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν ότι γνωρίζουν τι
είναι η πράσινη ενέργεια έχει αυξηθεί σηµαντικά το 2010
και ανέρχεται στο 63,7%, σε αντίθεση µε το αντίστοιχο
ποσοστό το 2009, που ήταν στο 42,4%.
«Από τα αποτελέσµατα της έρευνας που υλο-
ποιήθηκεστατέλητου2010αξίζεινασηµειωθεί
ότι οι καταναλωτές, παρά τη µεγάλη οικονοµική
κρίση, δείχνουν ανοχή στις υψηλότερες τιµές
τωνπράσινωνπροϊόντων,ενώεµφανίζουναυ-
ξηµένη αναγνωρισιµότητα για τις περιβαλλοντι-
κές πιστοποιήσεις», τονίζει από την πλευρά του
ο διευθύνων σύµβουλος του Κέντρου Αειφο-
ρίας (CSE), Νίκος Αυλώνας. «Η περιβαλλοντική
ευαισθησία και συνείδηση των Ελλήνων κατα-
ναλωτών βαίνει αυξανόµενη και εκδηλώνεται
µε ενέργειες όπως ανακύκλωση, συµµετοχή
σε οργανωµένες δράσεις και αλλαγές στην
προσωπική συµπεριφορά για την εξοικονό-
µηση ενέργειας, ενώ στην πλειοψηφία τους δε
θεωρούν ότι το κίνηµα για το περιβάλλον είναι
µόδα», καταλήγει.
Να σηµειωθεί ότι η έρευνα, που πραγµατο-
ποιείται για τρίτη συνεχόµενη χρονιά, απο-
τυπώνει την καταναλωτική συµπεριφορά
απέναντι στις περιβαλλοντικές διαστάσεις του marketing,
αναδεικνύοντας τη συνεχώς αυξανόµενη ευαισθητο-
ποίηση του κοινού σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά
ζητήµατα και καταγράφει τη στάση, τις αντιλήψεις και
την ανταπόκριση του Έλληνα καταναλωτή απέναντι στις
υπεύθυνες εταιρικές πρακτικές.υπεύθυνες εταιρικές πρακτικές.
2010 2009
Είναι πολύ σηµαντικό για µένα
να συµπεριφέρονται υπεύθυνα
οι επιχειρήσεις όταν πρόκειται
για περιβαλλοντικά θέµατα
93,2% 90,1%
Νιώθω ότι έχω ηθική υπο-
χρέωση να αποφεύγω µάρ-
κες και επιχειρήσεις που
επιβαρύνουν το περιβάλλον
78,5% 77,5%
Νιώθω ότι έχω ηθική υπο-
χρέωση να υποστηρίξω την
αγορά φιλικών προς το περι-
βάλλον προϊόντων
83,3% 79,2%
Τα ποσοστά αναφέρονται στο σύνολο του δείγµατος που
απάντησε ως «Συµφωνώ» και «Συµφωνώ απόλυτα»
στις παραπάνω προτάσεις
Πηγή: «Πράσινο Μάρκετινγκ: Στάσεις, Αντιλήψεις &
Συµπεριφορά των Ελλήνων Καταναλωτών»
Περιβαλλοντική Συνείδηση
• Γ. Αυλωνίτης
• Ν. Αυλώνας
16-17_ellines energeia.indd 17 4/8/11 1:31 PM

18. 18
ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
Έργα θετικής ενέργειας
για το περιβάλλον, την κοινωνία,
την επιχειρηματικότητα
Η Positive Energy είναι μέλος ενός
μεγάλου Ομίλου εταιρειών, που
μετρά πάνω από 16 έτη εμπειρίας
στον κλάδο της τεχνολογίας και της
ανάπτυξης μεγάλων έργων «με το
κλειδί στο χέρι» (EPC-Engineering
Procurement Construction), στις αγο-
ρές της ευρύτερης Νοτιοανατολικής
Ευρώπης και της Μ. Ανατολής.
σωρευμένη εμπειρία που διαθέτει ο Όμιλος. Βασικός
στόχος για την Positive Energy ο πρωταγωνιστικός ρόλος
στην κατασκευή μεγάλων φωτοβολταϊκών έργων και η
επέκτασή της με την ίδια δυναμική και σε άλλες αναδυό-
μενες αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, όπως είναι η
Ρουμανία και η Βουλγαρία, όπου γι’ αυτόν το σκοπό ίδρυσε
και λειτουργεί παραρτήματα.
Η Positive Energy έγινε πρόσφατα μέλος της κοινότητας
του AthensGreen360 και εντάχθηκε σε ένα δίκτυο επι-
χειρήσεων που δεσμεύονται εθελοντικά να μειώσουν το
αποτύπωμα άνθρακά τους και να αναδασώσουν την Ατ-
τική. Επίσης, αποτελεί ενεργό μέλος σε δίκτυα ΕΚΕ, όπως
είναι η Eurocharity, μια αξιόλογης προσπάθεια που στόχο
έχει τη διαρκή ενημέρωση για την Εταιρική Κοινωνική
Ευθύνη και την Πράσινη Οικονομία και άλλων εξίσου σο-
βαρών πρωτοβουλιών. Επιπλέον, το στελεχιακό της δυνα-
μικό συγκεντρώνει σε τακτικά διαστήματα αντιπροσωπείες
φοιτητών και οργανώνει εκπαιδευτικές επισκέψεις στις
ολοκληρωμένες φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις που έχει
αναπτύξει και βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα, προκειμένου
να δουν από κοντά τα έργα αυτά, να μάθουν για την τεχνο-
λογία, να ενημερωθούν για τα οφέλη που προκύπτουν για
το περιβάλλον. Η πιο πρόσφατη επίσκεψη πραγματοποι-
ήθηκε από τη σχολή Πολιτικών Μηχανικών του Εθνικού
Μετσόβιου Πολυτεχνείου σε έργο της Positive Energy στη
Θήβα, συνολικής ισχύος 900kWp.
Σε πρόσφατη αξιολόγηση η Positive Energy, λαμβάνο-
ντας υψηλό rating score αναφορικά με την πιστοληπτική
της ικανότητα, εντάχθηκε στην Κοινότητα των «Strongest
Companies in Greece».
Αξιοποιώντας την τεχνογνωσία, την εμπειρία και την
ισχυρή χρηματοοικονομική υποδομή του Ομίλου που ανή-
κει και με βάση το σημαντικό χαρτοφυλάκιο των έργων
της, η Positive Energy συγκαταλέγεται ανάμεσα στις με-
γαλύτερες κατασκευάστριες εταιρείες φωτοβολταϊκών
έργων και ξεχωρίζει για την ποιότητα και τη συνέπεια που
τη χαρακτηρίζει σε κάθε έργο που αναλαμβάνει. Το στε-
λεχιακό δυναμικό της διαθέτει εξειδικευμένη εμπειρία και
τεχνογνωσία στους κλάδους που δραστηριοποιείται και
μεταπτυχιακή εκπαίδευση στον κλάδο των Ανανεώσιμων
Πηγών Ενέργειας. Στο χαρτοφυλάκιό της συμπεριλαμβά-
νεται η κατασκευή ενός από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά
πάρκα στη χώρα μας, στο Νομό Δράμας ισχύος 5MW. Ένα
έργο υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών, που υπολογίζεται
ότι θα παράγει ετησίως πάνω από 7.200.000 kWh ή όσο
θα κατανάλωναν ετησίως περίπου 1.600 νοικοκυριά. Από
τη λειτουργία του συγκεκριμένου πάρκου σε ετήσια βάση
αναμένεται η εξοικονόμηση 7.000 τόνων ρύπων διοξει-
δίου του άνθρακα CO2, δηλαδή όσο απορροφά ένα δάσος
350.000 δέντρων μέσα από τη φωτοσύνθεσή του. Στις πρό-
σφατες αναθέσεις της Positive Energy περιλαμβάνεται το
έργο που της ανέθεσε η Capital Renewables ισχύος 4,1
ΜWp στο Νομό Αργολίδας.
Οι πελάτες της Positive Energy εισπράττουν και απολαμβά-
νουν σε επίπεδο ποιότητας και συνέπειας τη μακρόχρονη
PositiveEnergy
18_positive energy.indd 18 4/11/11 3:51 PM

19. 21x29.indd 1 4/5/11 5:37 PM

20. 20
ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
Διευκρινίσεις για τις
δηλώσεις σύνδεσης δίνει
το Υπουργείο Οικονομικών
Φωτοβολταϊκά
Σε διευκρινίσεις για τον τρόπο υποβο-
λής των δηλώσεων με τα στοιχεία των
επιτηδευματιώνπουεκτέλεσαντιςβασι-
κές εργασίες σύνδεσης εγκαταστάσεων
φωτοβολταϊκών σταθμών παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας με το δίκτυο της
ΔΕΗ προχώρησε, με σχετική εγκύκλιο,
το Υπουργείο Οικονομικών.
Περαιτέρω, με την 1040131/3091/Α0009/ΠΟΛ.
1118/30.5.1990 κοινή απόφαση του υπουργού Οικονομι-
κών και του υπουργού Βιομηχανίας, Ενέργειας και Τε-
χνολογίας, με την οποία καθορίστηκε η διαδικασία για την
εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 2 άρθρου 8 του
ν. 1882/1990, ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι η υποβολή των
στοιχείων αυτών και η θεώρηση της δήλωσης μπορεί να
γίνει στην αρμόδια ΔΟΥ για τη φορολογία του ηλεκτρολό-
γου ή στην αρμόδια ΔΟΥ για τη φορολογία του ιδιοκτήτη
ή εργολάβου. Επίσης, σε περίπτωση που ο ηλεκτρολόγος
εργάζεται εκτός της έδρας του, η δήλωση μπορεί να υπο-
βληθεί και στην αρμόδια ΔΟΥ του τόπου εργασίας, η οποία
υποχρεούται να τη διαβιβάσει στην αρμόδια για τη φορο-
λογία του ηλεκτρολόγου ΔΟΥ.
2. Οι προαναφερόμενες διατάξεις της παραγράφου 2 του
άρθρου 8 του ν. 1882/1990, όπως ισχύουν, δεν έχουν εφαρ-
μογή για τη σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ των εγκαταστά-
σεων φωτοβολταϊκών συστημάτων που έχουν ενταχθεί
στο «Ειδικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών Συ-
στημάτων σε κτιριακές εγκαταστάσεις και ιδίως σε δώματα
και στέγες κτιρίων», σύμφωνα με τις διατάξεις της κοινής
απόφασης των υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών,
Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων
Έργων, με την οποία ρυθμίζεται η εγκατάσταση φωτοβολ-
ταϊκών συστημάτων ισχύος μέχρι 10 kWp, για παραγωγή
ενέργειας που εγχέεται στο Δίκτυο, σε κτιριακές εγκατα-
στάσεις που χρησιμοποιούνται για κατοικία ή στέγαση πολύ
μικρών επιχειρήσεων από τα πρόσωπα που ορίζονται στο
άρθρο 1 της απόφασης αυτής, δεδομένου ότι προϋπόθεση
για την ένταξη φωτοβολταϊκού συστήματος στο εν λόγω
πρόγραμμα είναι η ύπαρξη ενεργής σύνδεσης κατανά-
λωσης ηλεκτρικού ρεύματος στο όνομα του κυρίου του
φωτοβολταϊκού στο κτίριο όπου το σύστημα εγκαθίσταται.
Οι δηλώσεις με τα στοιχεία των επιτηδευματιών που εκτέ-
λεσαν τις βασικές εργασίες μπορούν να υποβάλλονται είτε
ταυτόχρονα με τη δήλωση του αδειούχου ηλεκτρολόγου,
που προσκομίζεται προς θεώρηση στην αρμόδια για τη
φορολογία του ΔΟΥ, είτε στην αρμόδια για τη φορολογία
του ιδιοκτήτη ή εργολάβου ΔΟΥ, μετά τη θεώρηση της δή-
λωσης του αδειούχου ηλεκτρολόγου από την αρμόδια για
τη φορολογία του ΔΟΥ, σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ.
Αναλυτικότερα, το πλήρες κείμενο της ΠΟΛ. 1063/30.3.2011
έχει ως εξής: Θέμα: «Σύνδεση εγκαταστάσεων φωτοβολ-
ταϊκών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με το
δίκτυο της ΔΕΗ», απ’ όπου διευκρινίζονται τα ακόλουθα:
1. Σε διαταγή του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών
αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ότι οι διατάξεις της παραγράφου
2 του άρθρου 8 του ν. 1882/1990 έχουν εφαρμογή και για τη
σύνδεση με το δίκτυο της ΔΕΗ των εγκαταστάσεων φωτο-
βολταϊκών σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με
την έννοια ότι υπάρχει υποχρέωση θεώρησης της υπεύθυ-
νης δήλωσης του ηλεκτρολόγου-εγκαταστάτη και υποβο-
λής των εντύπων Ε.283. Με τις διατάξεις της παραγράφου
2 του άρθρου 8 του ν. 1882/1990, όπως αυτές ισχύουν, έχει
θεσπιστεί η υποχρέωση για τους ιδιοκτήτες ή τους εργο-
λάβους που ανεγείρουν οικοδομή με βάση άδεια που έχει
εκδοθεί μέχρι 31.12.1994ή χωρίςάδεια, αλλάμενομιμοποί-
ηση ή με έγκριση ηλεκτροδότησης από τις αρμόδιες προς
τούτο αρχές να θεωρούν σχετική υπεύθυνη δήλωση του
ηλεκτρολόγου-εγκαταστάτη στην αρμόδια για τη φορολογία
τους ΔΟΥ (δεύτερη θεώρηση) και να υποβάλουν δηλώσεις
με τα στοιχεία των επιτηδευματιών που εκτέλεσαν τις βα-
σικές εργασίες που έγιναν σ’ αυτή (έντυπα Ε.283), εφόσον η
εν λόγω δήλωση έχει θεωρηθεί (πρώτη θεώρηση) από την
αρμόδια για τη φορολογία του ηλεκτρολόγου ΔΟΥ, προκει-
μένου στη συνέχεια να γίνει η ηλεκτροδότησή της.
Ο υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου
20_Photovoltaika.indd 20 4/11/11 3:52 PM

21. 21x29.indd 1 2/21/11 2:59 PM

22. 22
ΟΔΗΓΟΣΓΙΑΤΗΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΤΩΝΑΠΕ
Τι μπορεί να κάνει το green
marketing πιο αποδοτικό
Νίκος ΚανάκηςΔιευθυντής Δημιουργικού της Greenmind Advertising
www.greenmind.com.gr
Πώς θα αντιμετωπίσετε τον ανταγωνισμό των άλλων
σκαφών που θέλουν να προσεγγίσουν το ίδιο κοινό με
συναφή προϊόντα και υπηρεσίες;
Ανταγωνισμός υπήρχε και θα υπάρχει πάντα. Το ερώτημα
είναιπόσοξέρουμετονκαταναλωτήτηςαπέναντιόχθης,ώστε
να γίνουμε δημιουργικοί και να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη
του. Το νέο μοντέλο καταναλωτή είναι πιο υποψιασμένο και
ταυτόχροναπιοευαισθητοποιημένοσταπράσιναπροϊόντααπό
ποτέ. Ταυτόχρονα, θέλει να ξέρει πόσο πράσινο είναι το προϊόν
που επιλέγει και τι αξία θα του προσδώσει αυτό στη ζωή του.
Θέλει το προϊόν του είναι ενεργό-ζωντανό και πάντα να έχει
κάτινατουπει.Έτσιπιστεύωότιπροϊόνταπουχτίζουνμιακαλή
και ειλικρινή σχέση με τον καταναλωτή, θα κερδίσουν την εύ-
νοιά του και θα κυριαρχήσουν στο μεγάλο ανταγωνισμό.
Και το κόστος αυτού του σκάφους; Μήπως είναι δεσμευ-
τικό για τέτοιου είδους ταξίδια;
Μπορώ να σας μιλήσω μόνο για «τα του οίκου μου». Στην
Greenmind θεωρούμε ότι η πράσινη επικοινωνία πρέπει
να είναι οικονομικά ελκυστική, ώστε να μπορεί να εφαρ-
μοστεί από το μεγαλύτερο τμήμα του εμπορικού κόσμου. Η
ειδίκευσή μας στα πράσινα project και σε δράσεις εταιρικής
κοινωνικής ευθύνης άλλωστε μας κάνει ιδιαίτερα προσε-
κτικούς στις απολαβές μας, λόγω της ηθικής υπόστασης
του έργου μας. Όλα αυτά βέβαια όχι εις βάρος της ποιό-
τητας, μιας που λόγω της εμπειρίας μας σε πολυεθνικές
εταιρείες ο πήχης δημιουργικότητας είναι ήδη ψηλά.
Στο σκάφος σας υπάρχουν σωσίβια;
Πάντα. Απλά εμείς ξέρουμε καλό κολύμπι…
Μέσαστιςοικονομικέςδυσκολίεςτηςεποχήςμας,κατάπόσο
το green marketing μπορεί να γίνει άμεσο και αποδοτικό;
Θα σας απαντήσω με ένα απλό παράδειγμα. Φανταστείτε ότι
βρισκόμαστε μπροστά σε ένα μεγάλο ποταμό, όπου στη μια
του όχθη υπάρχουν όλα τα πράσινα προϊόντα και οι υπη-
ρεσίες, ενώ στην άλλη οι καταναλωτές που περιμένουν να
τα υποδεχτούν. Ο ποταμός κρύβει κινδύνους, όπως δυνατά
ρεύματα, επικίνδυνα ψάρια, ενώ στις «μεγάλες κρίσεις
του» υπερχειλίζει. Για να περάσει κάποιος απέναντι χρειά-
ζεται το κατάλληλο σκάφος και τη σωστή πλοήγηση. Στην
περίπτωσή μας το σκάφος είναι η επικοινωνία του προϊό-
ντος, ενώ η πλοήγηση το στρατηγικό marketing. Ο σωστός
συνδυασμός των δύο φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Πώς πρέπει να είναι φτιαγμένο αυτό το σκάφος ώστε να
αντέξει τις δυσκολίες που παρουσιάζει ο ποταμός αυτή
την περίοδο;
Θα έλεγα ότι αυτή την περίοδο ζούμε έναν επαναπροσδιο-
ρισμό του μοντέλου της ζωής μας, σε οικονομικό και σε
κοινωνικό επίπεδο. Αυτά που έλειπαν τότε, πρέπει να τα
αναπληρώσουμε σήμερα και με το σωστό τρόπο. Γι’ αυτό
το σκάφος μας πρέπει να είναι φτιαγμένο με μεράκι και
δημιουργικότητα. Να είναι εμποτισμένο με γνώση, υπευ-
θυνότητα, διαφάνεια και αρκετό επαγγελματισμό. Να είναι
γρήγορο και ευέλικτο. Να μην είναι πομπώδες και υπερ-
φίαλο, αλλά λιτό και λειτουργικό. Να εμπνέει αισιοδοξία και
να μπορεί να πλεύσει σε κανάλια επικοινωνίας πιο οικονο-
μικά και διαδραστικά, όπως αυτά του Internet.
Συνέντευξη
Greenmind
«Στην Greenmind θεωρούμε ότι η
πράσινη επικοινωνία πρέπει να είναι
οικονομικά ελκυστική, ώστε να μπο-
ρεί να εφαρμοστεί από το μεγαλύτερο
τμήμα του εμπορικού κόσμου», όπως
υποστηρίζει μιλώντας στο GB ο Νίκος
Κανάκης, διευθυντής Δημιουργικού
της πρώτης πράσινης Διαφημιστικής
εταιρείας στην Ελλάδα.
22_greenmind.indd 22 4/8/11 5:03 PM

23. A u t h e n t i c
g r e e n
21x29.indd 1 4/4/11 1:01 PM