Viêm tụy cấp

1. VI£M TôY CÊP
s¥ L­îc vÒ gi¶I phÉu-sinh lý
- Tuþ lµ tuyÕn võa néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt
- N»m tr­íc cét sèng
- §Çu tuþ giíi h¹n bëi khung t¸ trµng

2. Viªm tôy cÊp
Viªm tuþ cÊp thÓ phï Viªm tuþ cÊp
ho¹i tö
(Edematons pancreatitis) (Necro
pancreatitis)
- Tû lÖ viªm tuþ cÊp ë c¸c vïng trªn thÕ
giíi kh¸c nhau
- Nguyªn nh©n kh¸c nhau

3. BÖnh nguyªn vµ bÖnh sinh
 Cã nhiÒu gi¶ thiÕt:
- Do sái, giun t¾c èng dÉn mËt -
tuþ
- Do r­îu
- Do nhiÔm khuÈn, nhiÔm virus
- Do thuèc
- Do sang chÊn

4. Qu¸ tr×nh tù tiªu huû
(Antodigestion)
Cã vai trß cña c¸c men tiªu ®¹m
(Tripsinozen, chymotripsinozen,
proclastase, phospholipaza)
Tiªu huû tæ chøc, tiªu mµng tÕ bµo phï
nÒ
Xung huyÕt tæn th­¬ng m¹ch m¸u ho¹i
tö

5.  ThuyÕt èng dÉn (Common channel)
 ThuyÕt sù t¨ng tiÕt vµ t¾c èng tuþ
(Hypersecretion)

6. H×nh ¶nh l©m sµng
- §au bông - bông ch­íng - ®iÓm s­ên l­ng
tr¸i ®au
- Buån n«n- n«n
- M¹ch nhanh
- HuyÕt ¸p thÊp
- Sèt
- Gi¶m nhu ®éng ruét

7. TriÖu chøng cËn l©m sµng
- Amylaza m¸u t¨ng
- Lipaza t¨ng
- B¹ch cÇu t¨ng
- §­êng huyÕt gi¶m
- Canxi m¸u gi¶m
- Cã thÓ bilinrubin m¸u t¨ng, photphatase
kiÒm t¨ng, LDH t¨ng (lactic-
Dehydrogenaze)

8. ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh
- Film bông kh«ng chuÈn bÞ: B¸n t¾c
ruét, ruét d·n, cã thÓ cã dÞch trong
bông.
- Siªu ©m: Tuþ phï nÒ, tuþ to …
- CT: lµ chÈn ®o¸n rÊt cã gi¸ trÞ (phï nÒ-
ho¹i tö)

9. ChÈn ®o¸n
1. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh: - L©m sµng
- CËn l©m sµng
- ChÈn ®oµn h×nh ¶nh
2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
- Thñng t¹ng rçng
- Viªm ruét thõa
- Viªm tói mËt
- T¾c ruét
- T¾c m¹ch m¹c treo
- Nhåi m¸u c¬ tim, vì phång ®/m chñ
- Viªm phæi

10. DiÔn biÕn vµ biÕn chøng
 Khái: TriÖu chøng toµn th©n gi¶m dÇn,
c¸c XN trë vÒ b×nh th­êng
 NÆng dÇn lªn:
T¹i chç: Viªm lan to¶
¸p xe tuþ
Nang gi¶ tuþ
Liªn quan c¸c t¹ng xung quanh
Nhåi m¸u m¹ch treo
Vµng da t¾c mËt

11. HÖ thèng
- Rèi lo¹n h« hÊp
- Trµn dÞch mµng phæi
- T¾c m¹ch, ch¶y m¸u
- Suy thËn
- T¨ng ®­êng huyÕt
- Rèi lo¹n t©m thÇn
- Suy ®a t¹ng

12. ®IÒu trÞ
 Néi khoa: Kh¸ng sinh
- Nu«i d­ìng
- øc chÕ tiÕt dÞch
- Chèng ®au, chèng
cho¸ng
 Ngo¹i khoa: - ThÓ phï: mæ sím gi¶i
quyÕt ngay
- ThÓ ho¹i tö: mæ khi cã
viªm phóc m¹c, dùa vµo CT-siªu ©m

13. Tiªn l­îng
- Viªm tuþ thÓ phï (cã nguyªn nh©n) tiªn l­
îng tèt h¬n
- Viªm tuþ ho¹i tö (tiªn l­îng xÊu)
Ranson (1974)