3. 1.1. A orixe
histórica
• 1000 a. C.: a Península Itálica
estaba ocupada por diferentes
pobos:
– Os latinos (sabinos e samnitas)
no centro, adicados a
agricultura e ao pastoreo.
– Os etruscos no Norte.
– Os gregos no Sur, onde
fundarían colonias gregas.
6. • Século VIII a. C.:
algunhas tribos de
latinos organizáronse
ás beiras (orillas) do
Tíber, preto da Illa
Tiberina, debido a que
este lugar era de
doada defensa e bo
comercio. Estes
poboadores
instaláronse no
Monte Palatino, onde
se acharon os restos
de poboamento
romano máis antigos.
7. • Pouco tempo despois, para poder defenderse dos seus
inimigos, os latinos ocuparían os sete outeiros (colinas)
próximos ao Tiber, onde creáronse os primeiros
poboados que co tempo darían lugar á cidade de Roma.
• OS SETE
OUTEIROS
(Colinas) de
ROMA:
– PALATINO
– CAPITOLIO
– QUIRINAL
– AVENTINO
– CELIO
– ESQUILINO
– VIMINAL
8. 1.2. A época da
Monarquía
• Dende a súa fundación (sobre o 753 a. C.), Roma foi
gobernada por unha monarquía.
• ¿Qué características tiñan os monarcas romanos?
– O rei tiña os máximos poderes: xustiza, dirixía o exército,
era sumo sacerdote, etc.
– Gobernaba coa axuda do Senado, composto por patricios,
que eran membros das grandes familias aristocráticas.
9. – Roma tivo sete reis (catro
latinos e tres etruscos).
• Roma baixo a influencia
dos reis etruscos
engrandeceuse:
– Edificáronse pontes,
acueductos e templos.
– Construíuse o primeiro
sistema de rede de
sumidoiros, a Cloaca
Máxima.
– O rei Servio Tulio fixo
construir unha muralla
para rodear os sete
outeiros (colinas).
– A agricultura continuaba
sendo a base da
economía, sen embargo,
se intensificaron as
actividades comerciais.
10. Tramo de muralla serviana, xunto á Estación Termini,
un dos principais vestixios arqueolóxicos dos reis
etruscos
Sen dúbida, este invento foi maravilloso e cando os Godos invadiron Roma,
quedaron impresionados do longa que podía ser esta cloaca.
Ao mesmo tempo, cando Roma foi invadida, os últimos supervivientes de
Roma refuxiáronse nestas cañerías ata chegar ao mar e conseguir escapar.
A Cloaca Máxima era o punto de encontro de todos os
urinarios de Roma. Atravesaba toda Roma ata chegar ao
Mar.
Salía do centro da cidade e ía recorrendo a cidade de
punta a punta. Isto favoreceu a hixiene dos romanos e,
con isto, os habitantes de Roma conseguiron ser máis
lonxevos.
11. REIS DE ROMA:
•Rómulo (753-716 a.
C.)
•Numa Pompilio
(716-674 a. C.)
•Tulio Hostilio (674-
642 a. C.)
•Anco Marcio (642-
617 a. C.)
•Tarquinio Prisco
(617-579 a. C.)
•Servio Tulio (579-
535 a. C.)
•Tarquinio o Soberbio
(535-509 a. C.)
15. 2.1. Patricios e Plebeos
(Plebeyos)
• Son os dous grupos sociais
principais de Roma, dende
a época da Monarquía.
• Patricios:
– Eran unha minoría
pertencente a familias
aristocráticas,
consideradas
descendentes dos
fundadores de Roma.
– Agrupábanse en grandes
familias con antepasados
comúns (gens).
– Eran propietarios de terras
e de gando.
– Gobernaban a cidade.
16.
17. • 509 a. C. As familias patricias de Roma
alíanse con plebeos para rematar co
derradeiro monarca etrusco Tarquinio o
Soberbio. Roma convértese a partir de
entón nunha República.
• PLEBEOS (Plebeyos):
– Son todos aqueles grupos
sociais que chegaron á
cidade posteriormente á súa
fundación.
– O grupo máis numeroso era
o formado por campesiños,
artesáns e comerciantes.
– Non tiñan propiedades nin
dereitos.
18. 2.2. A loita pola igualdade
• Nas orixes da República soamente os patricios tiñan o poder
de gobernar (coñecían as leis, tiñan os principais cargos
públicos e exercían xustiza) e os plebeos eran escluídos destes
dereitos.
• A comezos do século V a. C., tras séculos de loita por
conseguir os mesmos dereitos que os patricios, os plebeos
conseguiron o dereito de elexir ao seu representate (o Tribuno
da Plebe) e máis adiante conseguiron ter leis propias e,
incluso, obtiveron o dereito a casarse con patricios oi
accederon a cargos públicos. Finalmente, acadarían a
cidadanía romana (excepto as mulleres).
• Os escravos, pola súa parte, non tiñan liberdade e dependían
do seu amo. Se éste lle concedía liberdade, pasaban a
chamarse libertos.
19. 2.3. Asambleas e maxistrados da
República
• ¿Cómo se organizaba a República? A través de tres
institucións:
– COMICIOS: eran xuntanzas dos cidadáns romanos para
votar leis e elexir maxistrados.
– MAXISTRADOS: eran elexidos anualmente e
gobernaban a cidade. Os máis importantes eran os
cónsules.
– SENADO: era o centro da vida política. Estaba formado
por maxistrados (patricios a súa maioría).
21. • A República romana conquistou enormes territorios grazas ao
crecemento da súa riqueza e ao seu numeroso e eficaz exército.
• Dende o ano 500 a. C. e o século II a. C. Roma conquistou non só toda
a Península Itálica, senón gran parte do Mediterráneo Oriental e
algunhas provincias de Europa Central. (
http://www.juanjoromero.es/blog/wp-content/uploads/Imperio-
Romano.swf)
22. • Entre os séculos II e I a. C. produciuse en Roma a crise
do sistema republicano, debido a que este sistema
estaba organizado para gobernar unha cidade, pero
non un Imperio. Deste xeito, deuse pase a un goberno
imperial rexido por un Emperador.
• ¿Por qué produciuse este cambio? Polas conquistas
territoriais, que xeraron conflitos sociais e guerras civís:
– Conflitos sociais:
• Algunhas persoas enriquecéronse debido ás conquistas, mentres
que gran parte dos campesiños arruináronse ao ter que servir ao
exército conquistador.
• Revoltas de escravos, como Espartaco, que se enfrontou ás lexións
romanas.
– Guerras Civís. Para solucionar os problemas sociais, o
Senado entregoulle o poder a xefes militares; un deles,
Xulio César, foi proclamado ditador perpetuo e asumiu os
máximos poderes; pero os partidarios da República
asasinaron a César porque vían perigar o seu poder.
26. 4. 1. Octavio Augusto, Emperador
• Ao morrer Xulio César, o seu fillo Octavio venceu aos
seus inimigos e convertiuse no home máis poderoso de
Roma. NO ano 27 a. C o Senado concedeulle o título de
“Augusto”, que significa “elixido polos deuses”.
• ¿Qué fixo Octavio Augusto?
– Inaugurou o Imperio.
– Encargouse de todos os poderes civís e militares.
– Dictaba todas as leis (edictos)
– Ademáis de ser emperador, foi designado gran pontífice ou
primeira autoridade relixiosa; ao morrer, Augusto e os
seguintes emperadores comezaron a ser considerador
deuses (culto imperial)
27.
28. • A partir da
creación do
Imperio, cada
territorio
incorporado ao
Imperio
organizouse en
provincias.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35. • ¿Qué era a Pax Romana?
– É o período que abarca os séculos I e II d. C., no
que o Imperio acadaría a súa máxima expansión e
apenas houbo conflitos sociais e guerras
exteriores.
– Ademáis da prosperidade económica e a sía
seguridade nas vías de comunicación, o Imperio
unificou cultural e relixiosamente todos os
territorios conquistados (romanización). O
emperador Caracalla concedeulles tamén a
cidadanía romana a todos os habitantes do
Imperio.
42. 5.2. Características das relacións
comerciais
• Aumento da producción agrícola.
• Importaban productos de provincias romanas
e de lugares máis lonxanos (viño de Hispania,
marfil de África ou sedas da India).
• Construcción de calzadas que unían Roma con
todas as provincias do Imperio.
• Moeda utilizable en todas as terras do Imperio
(áureo de ouro e denario de prata).
45. 7.1. O Imperio entra en crise
• ¿Cándo entra en crise?
• A partir do século III d. C.
• ¿Qué problemas ten?
• Ataques dos pobos xermánicos
próximos ás fronteiras do Imperio.
• Revoltas frecuentes que debilitaron
a autoridade real.
• O exército converteuse na única
autoridade das provincias.
• Problemas económicos: Descenso da
producción agrícola e minaría debido
á falta de escravos.
• Os ataques bárbaros cortaron as vías
de comunicación e paralizaron o
comercio.
• A poboación empobreceuse.
46. 7.2. A división do Imperio
• Ano 395 d. C. O emperador Teodosio, para
facilitar a defensa do Imperio, dividiuno entre os
seus dous fillos:
• Honorio. Encargaríase de organizar o Imperio
romano de Occidente, máis empobrecido e moi difícil
de salvagardar polos seguintes emperadores.
• Arcadio: Encargaríase de organizar o Imperio romano
de Oriente ou bizantino. Éste era máis rico e estaba
máis poboado e o máis capaz de asegurar a
suoervivencia do Imperio.
48. 7.3. O Cristianismo, Relixión Oficial
• Constantino foi nomeado
emperador antes da división do
Imperio e, convencido de que a
súa sorte se debía ao poder da
nova relixión, o cristianismo,
decidiu protexela.
• Edicto de Milán (313 d. C.). Lei
pola que o emperador Constantino
autorizou a nova relixión,
remataron as persecucións aos
cristiáns e o propio emperador
converteuse ao cristianismo.
• A finais do século IV d. C. o
emperador Teodosio converteu o
Cristianismo na relixión oficial do
Imperio e espallouse a relixión por
todo o Imperio.
49. 7. 4. A fin do Imperio
• A finais do século III os ataques dos pobos xermánicos
(vándalos, alanos, suevos, visigodos, etc.) era un feito;
éstes traspasaron as fronteiras do Imperio romano de
Occidente e instaláronse nel.
• CARACTERÍSTICAS DOS POBOS XERMÁNICOS:
• Institucións políticas moi rudimentarias.
• Non tiñan escritura, moeda e non edificaban cidades.
• Eran pobos seminómades.
• Vivían da agricultura e gandaría.
• Fabricaban armas de calidade.
• Uníanse en clans (conxuntos de familias). Os seus xefes
escollían un dirixante militar que actuaba de monarca.
50. • A DESTITUCIÓN DO
DERRADEIRO EMPERADOR:
• Odoacro, jefe bárbaro
pertencente ao pobo asiático
dos hunos derrotou a
comezos do século V ao
derradeiro emperador,
Rómulo Augústulo,
derradeiro emperador
romano de Occidente (con
tan só 10 anos).
• A partires de aquí remata a
Idade Antiga e comeza a
Idade Media.
http://historiasdelahistoria.com/201
1/02/25/archienemigos-de-roma-
odoacro-el-rey-que-vivio-en-dos-
edades
52. Características da
Arquitectura Romana
• A arquitectura romana é, en parte, continuadora da
estética grega, sen embargo os romanos salientaron en
obras públicas e urbanismo.
• Os romanos preocupáronse de realizar construcciones
para que as cidades tivesen todos os sevizos públicos que
necesitaban.
• Empregaron:
• Elementos arquitectónicos gregos: columnas.
• Técnicas orientais: arco e bóveda.
• Empregaron a cúpula.
• Contribuíron á historia da arquitectura co uso do formigón
mesturado co ladrillo.
• Os edificios públicos recubríanse de adobe pintado ou de
mármore.
53. Principáis obras públicas de Roma
• Edificios relixiosos, como o Templo, de planta
cuadrada ou circular.
• Edificios destinados á administración ou ao goberno,
como o Foro ou a Basílica.
• Edificios destinados ao lecer, como o Teatro, o
Anfiteatro, o Circo ou as Termas.
• As vías de comunicación (Calzadas e Pontes).
• Os Acueductos, par abastacer de auga ás cidades.
• Os monumentos conmemorativos: Columnas,
Mausoleos, Arcos de Triunfo.
72. Características do urbanismo
romano (as cidades romanas)
• Estaban amuralladas.
• Estruturábanse formando unha
cuadrícula, na que se aliñaban as
ínsulas (casas cun patio central).
• Podían ter casas unifamiliares ou
domus ou ínsulas nas que
habitaban varias familias.
• O eixe da cidade viña definido por
dúas arterias principais:
• Cardo (eixe Norte-Sur).
• Decumano (eixe Leste-Oeste).
• Ambas rúas cruzábanse nunha
gran praza, o foro, onde estaban
localizados os edificios públicos
máis importantes.
