ΑΕΠΠ Γ' Λυκείου Τεχνολογική Κατεύθυνση Η θεωρία του 1ου κεφαλαίου.

1. ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ
Από το βιβλίο «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον» των Α. Βακάλη, Η.
Γιαννόπουλου, Ν. Ιωαννίδη, Χ. Κοίλια, Κ. Μάλαμα, Ι. Μανωλόπουλου, Π. Πολίτη, έκδοση Ο.Ε.Δ.Β. 2012
1. Ανάλυση προβλήματος
1.1 Η έννοια πρόβλημα
1.2 Κατανόηση προβλήματος
1.3 Δομή προβλήματος
1.4 Καθορισμός απαιτήσεων
1.5 Κατηγορίες προβλημάτων
1.6 Πρόβλημα και υπολογιστής
2. Βασικές Έννοιες Αλγορίθμων
2.1 Τι είναι αλγόριθμος
2.2 Σπουδαιότητα αλγορίθμων
2.3 Περιγραφή και αναπαράσταση αλγορίθμων
2.4 Βασικές συνιστώσες/εντολές ενός αλγορίθμου
2.4.1 Δομή ακολουθίας
2.4.2 Δομή επιλογής
2.4.3 Διαδικασίες πολλαπλών επιλογών
2.4.4 Εμφωλευμένες Διαδικασίες
2.4.5 Δομή επανάληψης
3. Δομές Δεδομένων και Αλγόριθμοι
3.1 Δεδομένα
3.2 Αλγόριθμοι+Δομές Δεδομένων =Προγράμματα
3.3 Πίνακες
3.4 Στοίβα
3.5 Ουρά
3.6 Αναζήτηση
3.7 Ταξινόμηση
6. Εισαγωγή στον προγραμματισμό
6.1 Η έννοια του προγράμματος
6.2 Ιστορική αναδρομή
6.2.1 Γλώσσες Μηχανής
6.2.2 Συμβολικές γλώσσες ή γλώσσες χαμηλού επιπέδου
6.2.3 Γλώσσες υψηλού επιπέδου
6.2.4 Γλώσσες 4ης γενιάς
6.3 Φυσικές και τεχνητές γλώσσες
6.4 Τεχνικές σχεδίασης προγραμμάτων
6.4.1 Ιεραρχική σχεδίαση προγράμματος
6.4.2 Τμηματικός προγραμματισμός
6.4.3 Δομημένος προγραμματισμός
6.7 Προγραμματιστικά περιβάλλοντα
7. Βασικά στοιχεία προγραμματισμού
7.1 Το αλφάβητο της ΓΛΩΣΣΑΣ
7.2 Τύποι Δεδομένων
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 1

2. 7.3 Σταθερές
7.4 Μεταβλητές
7.5 Αριθμητικοί τελεστές
7.6 Συναρτήσεις
7.7 Αριθμητικές εκφράσεις
7.8 Εντολή εκχώρησης
7.9 Εντολές εισόδου-εξόδου
7.10 Δομή προγράμματος
8. Επιλογή και επανάληψη
8.1 Εντολές επιλογής
8.1.1 Εντολή ΑΝ
8.2 Εντολές επανάληψης
8.2.1 Εντολή ΟΣΟ...ΕΠΑΝΑΛΑΒΕ
8.2.2 Εντολή ΜΕΧΡΙΣ_ΟΤΟΥ
8.2.3 Εντολή ΓΙΑ...ΑΠΟ...ΜΕΧΡΙ
9. Πίνακες
9.1 Μονοδιάστατοι πίνακες
9.2 Πότε πρέπει να χρησιμοποιούνται πίνακες
9.3 Πολυδιάστατοι πίνακες
9.4 Τυπικές επεξεργασίες πινάκων
10. Υποπρογράμματα
10.1 Τμηματικός προγραμματισμός
10.2 Χαρακτηριστικά των υποπρογραμμάτων
10.3 Πλεονεκτήματα του τμηματικού προγραμματισμού
10.4 Παράμετροι
10.5Διαδικασίες και συναρτήσεις
10.5.1 Ορισμός και κλήση συναρτήσεων
10.5.2 Ορισμός και κλήση διαδικασιών
10.5.3 Πραγματικές και τυπικές παράμετροι
Οι ενότητες 3.4, 3.5 εξετάζονται μόνο ως θεωρία.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
 Οι μαθητές θα μπορούν να διατυπώνουν τις λύσεις των ασκήσεων των εξετάσεων είτε σε οποιαδήποτε
μορφή παράστασης αλγορίθμου είτε σε «ΓΛΩΣΣΑ» όπως αυτή ορίζεται και χρησιμοποιείται στο
διδακτικό εγχειρίδιο.
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 2

3. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
ΠΡΟΒΛΗΜΑ εννοείται μια κατάσταση η οποία χρήζει αντιμετώπισης, απαιτεί λύση, η δε λύση της δεν είναι
γνωστή, ούτε προφανής.
Παραδείγματα προβλημάτων:
 AIDS, νεφροπάθειες, καρδιοπάθειες, …, προβλήματα υγείας.
 Ρατσισμός, εγκληματικότητα, …, κοινωνικά προβλήματα.
 Το εμβαδόν του κύκλου, λύση εξίσωσης, μαθηματικά προβλήματα .
 Ενοποίηση 4 πεδίων, …, προβλήματα φυσικής.
 Δέσιμο ναυτικού κόμπου, βιωματικά προβλήματα.
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
Σωστή διατύπωση Σωστή ερμηνεία
(δημιουργός) (λύτης)
άστοχη χρήση ορολογίας επίπεδο γνώσης
λανθασμένη σύνταξη αντίληψη λύτη
εμπειρία
ενδιαφέρον
ευφυΐα
Συνηθέστερο μέσο για την αποτύπωση ενός προβλήματος:
Ο λόγος (προφορικός ή γραπτός), ο οποίος απαιτεί σαφήνεια.
ΔΕΔΟΜΕΝΟ είναι οποιοδήποτε στοιχείο μπορεί να γίνει αντιληπτό από έναν τουλάχιστον παρατηρητή, με
μια από τις 5 αισθήσεις του. Τα δεδομένα είναι τα στοιχεία πάνω στα οποία στηριζόμαστε για να λύσουμε το
πρόβλημα.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ονομάζεται οποιοδήποτε γνωσιακό στοιχείο προέρχεται από επεξεργασία δεδομένων.
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ είναι η διαδικασία κατά την οποία ένας “μηχανισμός” δέχεται δεδομένα,
τα επεξεργάζεται σύμφωνα με έναν προκαθορισμένο τρόπο και αποδίδει πληροφορίες. Μηχανισμοί
επεξεργασίας δεδομένων: α)Ανθρώπινος εγκέφαλος β) Υπολογιστής.
ΔΟΜΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ : με τον όρο αυτόν αναφερόμαστε στα συστατικά του μέρη, στα επιμέρους
τμήματα, που το αποτελούν καθώς επίσης και στον τρόπο που αυτά τα μέρη συνδέονται μεταξύ τους.
Πλεονεκτήματα της εύρεσης της δομής ενός προβλήματος:
1. Η δυσκολία αντιμετώπισης του προβλήματος ελαττώνεται όσο προχωρά η ανάλυσή του σε
απλούστερα προβλήματα.
2. Ο κατακερματισμός ενός προβλήματος σε απλούστερα προβλήματα, ενεργοποιεί και οξύνει τη σκέψη
και την αναλυτική ικανότητα του ατόμου.
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 3

4. ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
Φραστικά Διαγραμματική αναπαράσταση
Φραστικά : Περιγράφουμε με λόγια πώς και σε ποια επιμέρους προβλήματα αναλύεται το κυρίως πρόβλημα
και τα υποπροβλήματα που προκύπτουν.
Διαγραμματική αναπαράσταση: Η περιγραφή γίνεται με σχεδιάγραμμα σε σχήμα γενεαλογικού δένδρου. Το
αρχικό και τα επιμέρους προβλήματα αναπαρίστανται από ορθογώνια παραλληλόγραμμα.
Στάδια αντιμετώπισης προβλήματος:
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ  ΑΝΑΛΥΣΗ  ΕΠΙΛΥΣΗ
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ απαιτεί :
1. Σωστή και πλήρη αποσαφήνιση των δεδομένων
2. Καταγραφή ζητούμενων
ΑΝΑΛΥΣΗ απαιτεί :
1. Διαδοχική τμηματοποίηση προβλήματος σε απλούστερα.
2. Επιπλέον τμηματοποίηση των επιμέρους προβλημάτων.
ΕΠΙΛΥΣΗ απαιτεί :
1.Επίλυση και σύνθεση των επιμέρους προβλημάτων.
Ο καθορισμός απαιτήσεων ενός προβλήματος:
 Προϋποθέτει τον επακριβή προσδιορισμό των δεδομένων.
 Λεπτομερειακή καταγραφή των ζητούμενων.
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 4

5. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ
Τα προβλήματα χωρίζονται ανάλογα με τη δυνατότητα επίλυσης σε:
Επιλύσιμα : η λύση των προβλημάτων είναι ήδη γνωστή και έχει διατυπωθεί.
Ανοικτά : η λύση δεν έχει μεν ακόμα βρεθεί, αλλά παράλληλα δεν έχει αποδειχθεί, ότι δεν επιδέχονται λύση.
Άλυτα : τα προβλήματα για τα οποία έχουμε φτάσει στην παραδοχή ότι δεν επιδέχονται λύση.
Παραδείγματα:
1. Η ύπαρξη εξωγήινων
2. Υπολογισμός εμβαδόν τετραγώνου
3. Τετραγωνισμός του κύκλου
4. Προσδιορισμός του π
5. Ζωή στον Άρη
6. Αρχή του σύμπαντος
7. Αποστολή διαστημοπλοίου στη Σελήνη
8. Επιλογή τόπου διακοπών
Ανάλογα με το βαθμό δόμησης τα προβλήματα χωρίζονται σε:
Δομημένα : χαρακτηρίζονται τα προβλήματα των οποίων η λύση προέρχεται από μια αυτοματοποιημένη
διαδικασία.
Ημιδομημένα : η λύση επιδιώκεται στα πλαίσια ενός εύρους πιθανών λύσεων, αφήνοντας στον ανθρώπινο
παράγοντα περιθώρια επιλογής του.
Αδόμητα : Οι λύσεις των προβλημάτων αυτών δεν μπορούν να δομηθούν ή δεν έχει διερευνηθεί σε βάθος η
δόμησής τους.
Παραδείγματα:
1. Υπολογισμός περιμέτρου ορθογωνίου παραλληλόγραμμου.
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 5

6. 2. Σε ποιον τόπο θα πάει κάποιος διακοπές.
3. Ποιον μήνα θα πάει κάποιος διακοπές.
4. Επίλυση δευτεροβάθμιας εξίσωσης.
5. Πρόσθεση, Αφαίρεση.
6. Επιλογή λύσης δευτεροβάθμιας εξίσωσης.
7. Αγορά αυτοκινήτου.
8. Οργάνωση party γενεθλίων.
9. Επιλογή πανεπιστημίου.
10. Αγορά αυτοκινήτου συγκεκριμένης μάρκας.
11. Επιλογή φρούτου εποχής.
Τα προβλήματα χωρίζονται ανάλογα με το είδος επίλυσης σε:
Απόφασης : όπου η απόφαση που πρόκειται να ληφθεί σαν λύση του προβλήματος απαντά σε ένα ερώτημα
και πιθανόν αυτή η απάντηση να είναι ένα “ΝΑΙ” ή “ΌΧΙ”.
Υπολογιστικά : το πρόβλημα που τίθεται απαιτεί τη διενέργεια υπολογισμών, για να μπορεί να δοθεί μια
απάντηση στο πρόβλημα. Ζητάμε την τιμή της απάντησης.
Βελτιστοποίησης : το πρόβλημα επιζητά το βέλτιστο αποτέλεσμα για τα συγκεκριμένα δεδομένα που
διαθέτει. Ζητούμε απάντηση που ικανοποιεί κατά τον καλύτερο τρόπο τα δεδομένα.
Παραδείγματα :
1. Τετραγωνίζεται ο κύκλος;
2. Είναι ένοχος ο κατηγορούμενος;
3. Αν R η ακτίνα του κύκλου, ποια η περίμετρος;
4. Με 10000 ευρώ να αγοράσετε το καλύτερο αμάξι.
5. Ποιο είναι το κλάσμα όπου ο αριθμητής και ο παρονομαστής είναι ακέραιοι < 10 και προσεγγίζει
το π με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
6. Λύση πρωτοβάθμιας εξίσωσης
7. Θα δώσεις εξετάσεις για το πανεπιστήμιο;
Λόγοι ανάθεσης της επίλυσης προβλημάτων σε υπολογιστή:
 πολυπλοκότητα υπολογισμών
 επαναληπτικότητα διαδικασιών
 ταχύτητα εκτέλεσης των πράξεων
 μεγάλο πλήθος δεδομένων
Βασικές λειτουργίες που εκτελεί ένας υπολογιστής:
 πρόσθεση (αριθμητικές πράξεις)
 σύγκριση (λογικές πράξεις)
 μεταφορά δεδομένων (λειτουργία που προηγείται και έπεται της επεξεργασίας)
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 6

7. Θεωρητικές Ασκήσεις
Α) Να σημειώσετε για κάθε μια πρόταση από τις παρακάτω αν είναι σωστή ή λάθος.
1. Πρόβλημα είναι μια κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.
2. Η κατανόηση του προβλήματος εξαρτάται αποκλειστικά από το δημιουργό
του προβλήματος.
3. Η πληροφορία προκύπτει από την επεξεργασία των ζητούμενων.
4. Η δομή του προβλήματος περιλαμβάνει τα συστατικά του μέρη αλλά και
τον τρόπο με τον οποίο συνδέονται.
5. Ένα δομημένο πρόβλημα είναι πάντοτε επιλύσιμο.
6. Ένα επιλύσιμο πρόβλημα είναι πάντοτε δομημένο.
7. Η επίλυση της πρωτοβάθμιας εξίσωσης αποτελεί αδόμητο πρόβλημα.
8. Ο πολλαπλασιασμός δεν αποτελεί βασική λειτουργία του υπολογιστή.
9. Η μεταφορά δεδομένων αποτελεί βασική λειτουργία ενός υπολογιστή.
10. Ο καθορισμός των απαιτήσεων είναι τα δεδομένα και οι
πληροφορίες ενός προβλήματος.
11. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας μηχανισμός επεξεργασίας
δεδομένων.
12. Η σωστή ερμηνεία του προβλήματος εξαρτάται από τον λύτη.
13. Η δυσκολία αντιμετώπισης των προβλημάτων ελαττώνεται όσο
περισσότερο προχωράει η ανάλυσή τους σε απλούστερα προβλήματα.
14. Επιλύσιμο είναι ένα πρόβλημα για το οποίο ξέρουμε ότι έχει λύση,
αλλά αυτή δεν έχει βρεθεί ακόμη.
15. Η κατανόηση ενός προβλήματος δεν εξαρτάται από τη σωστή διατύπωση
του δημιουργού.
16. Τα δομημένα προβλήματα κατηγοριοποιούνται σε ημιδομημένα και
αδόμητα.
17. Η επαναληπτικότητα κάποιων διαδικασιών είναι ένας λόγος, που
αναθέτουμε ένα πρόβλημα στον υπολογιστή.
Β) Συμπληρώστε τα κενά με τη σωστή λέξη που λείπει.
1. Η επίλυση ενός προβλήματος ξεκινά με την …………………………….του.
2. …………………………………………..είναι το αποτέλεσμα επεξεργασίας δεδομένων.
3. Σημαντικός παράγοντας στην κατανόηση ενός προβλήματος είναι η…………
4. Με τον όρο……………………………………….προβλήματος αναφερόμαστε στα συστατικά μέρη
που το αποτελούν.
5. Για να μπορέσουμε να επιλύσουμε ένα πρόβλημα θα πρέπει να γίνει ο καθορισμός
………………………………………………………
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 7

8. Θέματα Πανελληνίων από το Κεφάλαιο 1
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 8

9. Ερωτήσεις Ανάπτυξης ή Αντιστοίχισης
Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 9

10. Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 10

11. Ελένη Κοκκίνου Σελίδα 11