2. 1. FAKTOREAK :
1. DEMOGRAFIA IRAULTZA
2. PENTSAMOLDE BERRIA
3. NEKAZARITZA IRAULTZA
3. XVIII. mendearen bukaerako
demografia-iraultza
XVIII. mendera arte biztanleria poliki hazi
Jaiotza- eta heriotza- tasa altuak
Gaixotasun eta gosete asko
XVIII. mendearen erditik aurrera biztanleria asko hazi
Jaiotza- tasa altua eta heriotza- tasa txikitu
Medikuntza aurrerapenak:
lehenengo txertoak agertu
Ondorioz: demografia- iraultza gertatu:
Demografia- hazkundea
produktu gehiago behar
kontsumoak gora egin
4. Pentsamolde berria
Ideologia: liberalismo ekonomikoa
Pertsonak libre ziren enpresak sortu eta etekina lortzeko
Produktu hobe eta merkeagoak ekoizteko
Teknologia- berrikuntzen beharra
Ondorioz: inbertsio eta berrikuntza
gehiago egin, industrian arriskatuz
Lana egitea gauza ona
zela pentsatzen hasi
7. 1. Nekazaritza teknikak hobetu
Produktu desberdinak landatu: lugorria
kendu. Eta azalera handiagoan landatu
Makina berriak: Burdinazko goldea
erabiltzen hasi.
Ureztatze sistemak hobetu.
Ongarri kimikoak erabili.
Helburua: ekoizpen handiagoa
lortzea
8. 2. Abeltzaintza aldatu
Abereen elikagaientzat lur zati bat
erabili.
Abelburuen* kopurua igo eta
estabulazioa* garatu
*Abelburua: Animali kopurua
*Estabulazioa: Animaliak ikuiluetan
egotea.
9. 3. Nekazaritza egitura aldatu
Jabetza eredua aldatu.
Lurra jabetza pribatu bihurtu.
Ustiaketa kolektiboa eta jabetza
deuseztatu*.
Burgesiak lursaiak erosi, etekinak
lortzeko.
Deuseztatu: Kendu
10. Ondorioak
Ekoizpena asko handitu: janari eta
lehengai gehiago.
Nekazariek diru sarrera handia: kapital
handia eta industrian inbertitu.
Makina gehiago, eta langile gutxiago:
nekazaritza exodoa*
Exodoa: Nekazariak hirietara emigratu.
11. 2. LEHEN INDUSTRIA
IRAULTZA 1780- 1860 : ZEIN
ALDAKETA?
FABRIKAK ETA MEKANIZAZIOA
SORRERA : BRITAINIA HANDIAN,
ZERGATIK?
ENERGIA ITURRRI BERRIAK
SEKTORE BERRIAK
EHUNGINTZA
SIDERURGIA
12. 2 . LEHEN INDUSTRIA-
IRAULTZA : 1780-1860
Industrializazioa: fabrika eta
mekanizazioa
Minerva eta Aitor
14. Fabrikazioa: AURREKO SISTEMA
Eskulangileek eskuz
egiten zituzten lanak;
piezak osorik, ez zuten
ordutegi finkorik eta
bakoitzak erabakitzen
zuen zenbat produktu
ekoitzi.
15. Insustriak ekarritako sistema berria :
Mekanizazioa
XVII. Mendearen
amaieran Fabrikak
sortu
Makinak erabiltzen hasi
=> funtzionatzeko:
lurruna, eta ikatz
minerala erreta ekoitzi.
Lurrun makina, James
Wattek asmatu
16. Ondorioak: FABRIKAK
Industria jarduerak leku jakin batzuetan kontzentratu:
FABRIKA HANDIAK SORTU ZIREN
Lanaren antolaketa aldatu:
Langileak espezializatu (lanaren banaketa)
Ordutegi finkoak
Makinak jarritako erritmoan jardun
Honen ondorioz produktibitatea gora egin:
Eskaintza eta eskaria
·Pieza kopuru handiagoa, denbora
berean
·Produktuak merkeagoak
17. Industrializazioa Britania Handian hasi zen,
XVIII mendean.
Zergatiak: Aldeko baldintzak ekonomia-
hazkunderako.
- Lanesku asko eta merkatu zabala.
- Burdin eta ikatz asko.
- Pentsamolde liberala.
Iraultzaren hedapena: Frantziara, Alemaniara
eta Belgikara. Gero, Europa osora.
18. Sektoreak: Ehungintza
Azkar integratu berrikuntza
teknikoak.
Materiala: Kotoia, kolonietatik
Britania Handira garraiatu.
Langileak: Kotoia irun eta jantziak
egin.
Ehun britaniarra: Merkeak eta
kalitate onekoak. Munduko
merkatuak gainezka jarri.
26. ASMAKIZUNAK trenbideetan
(GARAPENA):
(1814)Stephensonek: Lehen lurrun
lokomotora (meategietarako).
(1825)Zama-trenbideak.
(1830)Bidaiatzeko trenak.
Teknologia garatzen joan zen. Adibiderik
egokiena: trantsiberiarra (1905).
Asia eta Europaren arteko
linea (1905) 9200km egiten
zituen.
28. Garraiaen iraultzaren ondorioak
Merkataritza hazkunde handia: kostu batzuk
murriztu.
Munduko ekonomia espezializatu.
Garraio berriekin: eguneroko dieta
hobetu eta emigratzea erreztu.
33. HERIOTZA TASAREN BAT-BATEKO JAITSIERA
Medikuntzaren
aurrerapena eta
elikadura eta
uraren kalitatea
hobetu.
•Hospital gehiago
•Bizi itxaropena
luzatu.
36. Auzo Burgesak: Zabalguneak
• Kalitate onekoak
• Kalean antolatuak
• Mota guztietako zerbitzuak
Langileen auzoak:
•Fabriken ondoan
•Kalitate txarrekoak
37. Europako migrazioa beste
kontinente batzuetara.
Hiriek ez zuten nekazari-exodo osoa hartu.
• Beste kontinente batzuetara emigratu:
Ameriketara:Emigrante gehienak
Australiara
Zalanda Berrira
38. 6 – 7 ONDORIOAK
GIZARTEAN : KLASE
GIZARTEA
6.1. Klase gizartea : zer da?
6.2. Klase gizarteko taldeak :
aristokrazia, burgesia, erdikoak,
langilegoa eta nekazariak
39. KLASE-GIZARTEA
NOIZ? Frantziako Irautzaren ondoren eratu zen.
Berdinak
Desberdinak
Lege berdintasuna Gizarte.-klasea
ekonomi-
Merituen arabera aren erabehera,
kargu publikoak eman Emakumeak
gizonen
menpe bizi.
41. Aristokraziak behera egin zuen:
Zergak ordaintzen hasi
Lurrak saldu behar zituzten bizimoduari eusteko.
Eskubide feudalak kendu.
Nahiz eta, kargu publikoak eduki: politikoak,
armadakoak, diplomaziokoak...
Burgesak kargu horrei nahi zituztenek
emakume nobleekin ezkondu behar zuten: ez
zeukaten beste aukerarik.
ARISTOKRAZIAREN GAINBEHERA
44. Aristokrasia behera:
Zergak ordaintze hasi
Lurrak saldu behar zuten bizimoduari eusteko.
Eskubide feudala kendu.
Nahiz eta, kargu publikoak eduki; pilitikoak,
armadakoak, diplomaziokoak...
Burgesak kargu horrei nahi zituzten
emakume nobleekin eskondu ez zeukaten beste
aukerarik.
ARISTOKRAZIAREN GAINBEHERA
45. Burgesiaren gorakada
XIX.mendeko iraultzak eta gero, Burgesak nagusitu egin ziren.
Hirietan bizi ziren eta hauen balioak nagusitu ziren:
Industria gizarte klase boteretsua bihurtu zen, eta oso talde desberdinak zeuden
bertan, hala nola:
-Aurreztea
-Oparotasuna
-Lanaren gurtza...
-Enpresa buruak
-Errentadunak
-Goi funtzionarioak
-Militarrak
-Lanbide liberaletakoak
46. Burgesiaren gorakada
XIX.mendean industria
boteretsu ondorioz
burgesia gizartean
gorakada.
Gizarte hontan talde
ezberdinak:
empresaburuak,
errentadunak etab.
Zabalguneetan bizi
Pentsamoldea aldatu:
beraientzat garrantzia
hartu lan egiteak, ondo
bizitzea, aurreztea etab.
47. Erdiko klaseak hedatzea
• Herrialde industrializatuenen ekonomia eta gizarte-garapenaren ondorioz, erdi
mailako klase zabala sortu zen:
Burgesia txikia.
• Erdiko klasea talde heterogeneoa zen
• Aurreztu egiten zuten, ondare bat bereganatzeko: Seme alaben hezkuntzan
inbertitu...
-Ekonomia egoera hobea
-Hezkuntza maila hobea
Behe klasekoak baino.
48. Erdiko klaseak hedatzea
Behe-klase eta goi-
burgesiaren artean
ezberdintasun asko, ondorioz
erdi maila sortu.
XIX.mende bukaeran erdi-
maila sortu
Lantegietako eskulangileak
merkatari txikiak etab ziren
Hauek aurreztu: Seme-
alaben hezkuntzarako;
etorkizun hobea izan zezaten
Horrela mailaz igo
