Workshop Vodafone Foundation: Health + Mobile = Good Business

1. Investeren in mhealth
De heilige graal van meer gezondheid, betere
gezondheidszorg én minder kosten
Verbeter de
gezondheid van de
populatie
Verbeter de
‘zorg-experience’
(incl. kwaliteit, Verlaag de kosten
Hans ter Brake toegankelijkheid van zorgverlening
Augustus 2012
en veiligheid) per hoofd van de
populatie

2. Toenemende vraag
Toenemende vraag
 Zorg
 Dubbele vergrijzing Vraag
 Consumentisme
 Nieuwe ziekten
naar zorg
 Betere behandelingen van
bestaande ziekten
Hoe kloof
overbrug-
gen?
Afnemend aanbod
 Afnemend aantal werkkrachten Aanbod
 Stabiele professionele capaciteit van zorg
 Controle van de kosten
Jaar
2000 2010 2020 2030 2040

3. Demografie: aantal ouderen …
Percentage van de totale bevolking
Bron: Nimwegen en Beets, 2000

4. Kosten en opbrengsten van zorg …

5. Krachtenveld …
Zorgvraag / Kosten Verlagend
~ Zorgvraag / Kosten Verhogend
Maatschappelijke Medische en Demografische trends –
en Economische urgentie Technische ontwikkelingen Dubbele vergrijzing
Wild
Card ?
Regulering en Financiering Maatschappelijke trends –
Zorgverbeteringspotentieel Welvaart en Verwachting
• Uit de hand lopende kosten/premie
• Grote variatie in aanpak/resultaten van zorg
• Patiëntveiligheid
• Solidariteit verder onder druk
4
Bron: Benthust&Co, bewerkt

6. Meer zorg …
Zorgvraag / Kosten Verlagend
~ Zorgvraag / Kosten Verhogend
Maatschappelijke Medische en Demografische trends –
en Economische urgentie Technische ontwikkelingen Dubbele vergrijzing
Wild
Card ?
Regulering en Financiering Maatschappelijke trends –
Zorg Verbeterings-potentieel Trends Welvaart en Verwachting
• Meer Mogelijkheden
Voor:
• Meer Zorg
Van:
• Een Hogere Kwaliteit
5
Bron: Benthust&Co, bewerkt

7. Veel potentieel …
Zorgvraag / Kosten Verlagend
~ Zorgvraag / Kosten Verhogend
Maatschappelijke Medische en Demografische trends –
en Economische urgentie Technische ontwikkelingen Dubbele vergrijzing
Wild
Card ?
• Kwaliteit omhoog, kosten omlaag
Regulering en financiering Maatschappelijke Trends –
Zorgverbeteringspotentieel • Trends
Patiënt centraal Welvaart en Verwachting
• Patiënt-participatie
• Multidisciplinair
• Specialisatie
• Samenwerking
• Reallocatie Ketenzorg/ Netwerkzorg
• Health Knowledge Management
• Virtualisatie en Substitutie
• Verspilling eruit halen 6
Bron: Benthust&Co, bewerkt

8. Het wordt urgent …
Zorgvraag / Kosten Verlagend
~ Zorgvraag / Kosten Verhogend
Maatschappelijke Medische en Demografische trends –
en Economische urgentie Technische Ontwikkelingen Dubbele vergrijzing
Wild
Card ?
Regulering en Financiering Maatschappelijke Trends –
Zorgverbeteringspotentieel
!
Welvaart en Verwachting
7
Bron: Benthust&Co, bewerkt

9. ‘Risico’ van focus op
korte termijn zorgkostenbeheersing …
Zorgvraag / Kosten Verlagend
~ Zorgvraag / Kosten Verhogend
Maatschappelijke Medische en Demografische trends –
en Economische urgentie Technische ontwikkelingen Dubbele vergrijzing
Wild
Card ?
Regulering en Financiering Maatschappelijke trends –
Zorgverbeteringspotentieel Welvaart en Verwachting
• Marktwerking • Pakketverkleining
• Meer eigen betaling • Zorgonthouding en ontmoediging
• Ketenbeloning • Generieke korting
• Outcome Based Beloning • Prijs/Beloning-reductie
• Performance Management • Aanpassing Financiering
• Verschuiving naar eerste lijn • Aanpassing Regulering
8
Bron: Benthust&Co, bewerkt

10. Ook al omdat dit “gemakkelijker”
is dan daadwerkelijke optimalisatie …
Zorgvraag / Kosten Verlagend
•
~ Zorgvraag / Kosten Verhogend
Ten koste van individuele zorgaanbieders
• Snel / Korte termijn
Medische en
Technische Ontwikkelingen
Maatschappelijke • Afdwingbaar en meetbaar Demografische Trends –
en Economische urgentie Dubbele Vergrijzing
• Ten koste van burger
Wild
Card ?
Regulering en Financiering Maatschappelijke trends –
Zorgverbeterings-potentieel Welvaart en verwachting
• Brede betrokkenheid over Netwerk/Keten heen nodig
• Vaak herdefiniëring van rol zorgorganisaties
• Vaak nog slechts Indirect Meetbaar en Opvolgbaar
• Grote inspanning
• Investeringskarakter
• Vaak geen eenduidig aanspreekpunt (“factuuradres”)
9
Bron: Benthust&Co, bewerkt

11. Er staat echter veel op het spel …
Het uitblijven van daadwerkelijke ZorgOptimalisatie (i.p.v.
ZorgKostenBeheersing) leidt tot:
Reductie Zorgbeloning
Zorg-onthouding
“Zorgkostenbeheersing is het onvermijdelijke Plan B als echte
Optimalisatie niet lukt”
10
Bron: Benthust&Co, bewerkt

12. Samenvattend …
• Zorgkosten zullen de meeste aandacht opeisen in de discussies rond het
zorgsysteem de komende 10 jaar.
• Dit houdt het risico in dat de aandacht relatief meer naar korte termijn
zorgkostenbeheersing zal uitgaan ten nadeel van zorg-levering-optimalisatie ,
zeker indien deze sneller stijgen dan het BNP.
• De zorgsector en zorgICT zullen zoveel mogelijk samen moeten werken aan
het nastreven van betere gezondheid en gezondheidszorg en verlaging van
kosten … en de toegevoegde waarde die ICT hierbij heeft.
• Deze zorgverbeteringsaanpak niet meer vrijblijvend maken! Taakstellend, met
consequenties. Met rol voor patiënten, zorgverleners, zorgorganisaties,
zorgverzekeraars … en zorgICT.
• De zorgICT zal manieren moeten vinden om de toenemende samenwerking
en specialisatie op een toekomst vaste manier te faciliteren.
• De zorgsector en zorgICT zullen er alles aan moeten doen om de privacy-
discussie te isoleren en reduceren in scope.
11
Bron: Benthust&Co, bewerkt

13. Bijdrage van mhealth …

14. Primaire vragen …

15. Doblin, 10 types of innovation …
1. Business model 5. Product performance
how the enterprise makes money basic features, performance and
functionality
2. Networking 6. Product system
enterprise’s structure/ extended system that surrounds an
value chain offering
7. Service
how you service your
customers
Finance Process. Offering Delivery
Business Networking Enabling Core Product Product Service Channel Brand Customer
model process process performance system experience
8. Channel
3. Enabling process how you connect your
assembled capabilities offerings to your
customers
9. Brand
4. Core process how you express your
proprietary processes that add offering’s benefit to
value customers
10. Customer experience
how you create an overall
experience for customers
3 or fewer types – Sustaining Innovation
6 or more types – Disruptive Innovation 14

16. Voorbeelden …

17. Innoveren over meer dan één as …

18. App-otheek met app op recept …
om te beginnen in Apeldoorn
2012:
App-otheek met een
APP op recept …
Even geen Apeldoorn
bellen

20. De dokter heeft nog een uitdaging …
Twee orthopeden besluiten om standaard poliklinische controles na een
heupvervanging te vervangen door patiënten via het internet een
vragenlijst over het functioneren van de heup beantwoorden.
Slimme software selecteert op basis van de gegeven antwoorden welke
patiënten alsnog een uitnodiging krijgen om op de poli te komen. De proef
die met de nieuwe werkwijze wordt uitgevoerd, is zeer succesvol.
Echter, de orthopeden krijgen een vergoeding voor een face-to-face
consult, maar niet voor het monitoren van patiënten via Internet. Hun
inkomsten zijn dus afgenomen en hun kosten toegenomen …
De proef wordt niet voortgezet …
19

21. Regelt de patiënt het zelf …

22. Drie dimensies business case ...
• Invulling strategie/klantbelofte
• Toename klantloyaliteit / PR
• Omzet/Winst
Bedrijfs/Kosten- • Kortere opnameduur
beheer (€) • Beheersing kosten chronische ziekten (regionaal)
• Taakverlichting personeel
• Taakintegratie (motivatie)
• Reductie kosten zorgverleners
• ...
1. Productiviteit
2. Tevredenheid
1. Patiënttevredenheid
3. Aantrekkelijke
2. Toegangstijd en doorlooptijd
werkgever
1. Self service 3. Van zorg en ziekte naar
2. Zelfmanagement gezondheid en gedrag
3. Co-productie
Zorgverlening Patiëntwaarde
• Goed gastheerschap is (ook) beterschap • Minder angst, meer gemak/vertrouwen
• Reduceren van ondervoeding
1. Patiënt als Partner • Meer inbreng/autonomie
• Bevorderen genezing/revalidatie 2. Kwaliteit van zorg • Blijvende aandacht voor gezondheidsbevordering
• Voorkomen verergering/herhaling 3. Leren / Transformeren (preventie)
• Secundaire preventie • Actief betrokken / Gelijkwaardige partij
• Taakverlichting zorgverleners • ...
• ...

23. Welk type onderneming start je?

24. Business model (Canvas) …

25. Innovatie en investeerder …
• Waarom en voor wie is de oplossing?
• Welke stakeholders? (patiënt, zorgverlener, zorgorganisatie, zorgverz.)
• Segment (ouderen/jongeren, … )
• Pro’s en con’s per stakeholder
• Concurrentie? – nieuw, vervanging, …
• Wat lost het op? – wat levert dat op?
• Materieel / Immaterieel
• Over meerdere assen (Doblin)
• Wie gaat ervoor betalen? – waarom?
• Betaler is vaak niet gebruiker!
• Waarom betaalt betaler en gebruikt gebruiker?
• Substitutie? – relisatie van de business case
• Hoe opschaling?
• Samen met klanten ontwikkeld/getest – innovatiecycli
• Bewijsvoering vanuit pilots – zorg is glazen huis …
• Integratie met bestaande oplossingen?
• Veranderaanpak
• Regionaal, landelijk – Internationaal?
• Snelheid? - Not invented here …

26. Innovatie en investeerder …
• Welke belemmeringen zijn er:
• Richtlijnen
• Wetgeving
• Privacy/Security
• PR – positief/negatief
• Scenario’s uitwerken:
• Wat zou zonder de innovatie (toch) wel gebeurd zijn?
• Opbrengsten/kosten vallen tegen
• Tijdspad wordt niet gehaald (ontwikkeling, implementatie, opschaling
• Risico’s
• Businessplan / Financiering:
• Welk type onderneming (maatschappelijk, traditioneel)
• Businessplan (Canvas)
• Behoefte
• Sociaal rendement
• Financieel rendement
• Meerdere (soorten) investeerders
• …

27. Investeren in mhealth …
Voor nieuwe ontwikkelingen als mhealth is de (financiële) business case
van ondergeschikt belang in de evaluatie, omdat er nog zoveel
onzekerheid in de markt zit dat daar nog weinig zinnigs over te zeggen is.
Dan is de afweging primair gericht op de ondernemer en partners en zal
in de business case vooral het strategische aspect (onderscheidend
vermogen, marktbenadering, business model etc) een rol spelen in de
afweging.
Ook de schaalbaarheid speelt in de afweging een rol. Een local for local
oplossing zal weinig potentie hebben, omdat de markt dan beperkt is.
N.b. Het is niet onwaarschijnlijk dat investeringen in mhealth vooralsnog ook beperkt
worden, doordat de gezondheidszorg toch veel verschilt tussen landen en het dus
lastig is om een global solution te maken die schaalbaar is.

28. Wat is wijsheid voor de onderneming …
Voor een onderneming is het van belang een zorgvuldige keuze te
maken bij het zoeken naar investeerders. Overwegingen hierbij
zijn:
• Duidelijke focus op het marktsegment waarin je als
onderneming zelf actief bent;
• Het netwerk dat de investeerder meebrengt. Met name ook
richting strategische partners;
• De mate waarin een investeerder mogelijkheden heeft om door
te investeren – eventueel via partners
• De exit horizon van de investeerder
• Omdat samenwerking tussen ondernemer en investeerder
cruciaal is, moet je ook een goede (vertrouwens-)relatie met de
investeerder hebben

29. Welk type investeerder en financiering …
1. Start-ups zullen vaak het eerste geld er zelf in moeten Impact investeerders lopen hier een
beetje doorheen, omdat zij het
steken, danwel met hulp van friends + family. maatschappelijke aspect ook meenemen.
2. In een volgende fase komen business angels en In paradigma veranderende initiatieven
als mhealth kunnen impact investeerders
publiek/private investeerders in beeld (bijvoorbeeld bereid zijn om al in een hele vroege fase
regionale ontwikkelingsmaatschappijen), maar ook in te stappen. Je moet dan natuurlijk wel
zicht hebben op en zelf streven naar het
door de SEED faciliteit ondersteunde bereiken van een maatschappelijke
investeringsfondsen die het mogelijk maken een impact. Impact investeerders zijn geen
slappe vorm van investeerders, maar
versie 1.0 te ontwikkelen en in de markt te zetten gericht op een risico-rendement-impact
3. Traditionele venture capital en/of corporate venturing verhouding ipv een risico-rendement
verhouding.
partijen die de marktintroductie en groei willen
financieren.
4. Private equity en bankfinanciering komen daarna pas
in een meer steady en going concern situatie.
Financieringstype voor mhealth initiatieven zal toch primair equity dan wel convertible zijn, want geld zal
veelal in (software)ontwikkeling en marketing geïnvesteerd worden. Er zijn geen zekerheden, waardoor
lening niet waarschijnlijk is. Bij een lening wordt tevens de upside beperkt.

30. Investeerder betrekken …
Vier fasen:
1. Evaluatiefase: propositie wordt beoordeeld door de investeerder (6 mnd)
a. Integrale propositie (product, markt, organisatie, financieren);
b. Kwaliteit van de ondernemer/het team (80% besluitvorming);
c. Kwaliteit samenwerkingspartners.
2. Contracteringsfase (3 mnd)
a) Risico-investeerder – Maximale bescherming van belang
b) Claimen van rechten / Antiverwatering
c) Key man clausule / Good/Bad leaver
3. Investmentfase (3 mnd)
a) Nauwe samenwerking investeerder en ondernemer
b) Vertrouwen en transparantie is cruciaal
c) Extra financiering, evt. via alternatieve kanalen; vroegtijdig inbrengen
d) Onverwachte verrassingen zijn dodelijk
4. Exit: elke investeerder zal er op termijn willen uitstappen
a) Doorverkoop, strategisch acquisitie of IPO
b) Ondernemer en investeerder vaak niet dezelfde timing

31. 30

32. Dank voor uw aandacht!
Hans ter Brake
0629525292
htbrake@vitalinnovators.nl
Hansterbrake.wordpress.com
@hansterbrake

33. Tarieven huisarts …

34. Ziek zijn en informatie zoeken …
Bron: RVZ

35. De ene patiënt is de andere niet …
• Minder zelfredzame zorgcliënten (50%)
Volgzaam, consumptiegericht, gemakgericht, weinig tevreden met eigen
gezondheid, wil eenvoudige informatie, hoge zorgvraag, lokaal
georiënteerd, voorkeur voor zorgvoorziening in de buurt.
• Pragmatische zorgcliënten (40%)
Resultaatgericht, kwaliteit van zorgaanbod staat voorop; gericht op nieuwe
medische technologie, actief op zoek naar informatie, weinig moeite met
toenemende keuzemogelijkheden, kiest als het nodig is voor behandeling
elders (in het buitenland)
• Maatschappijkritische zorgcliënten (10%)
Gezonde levensstijl, tevreden over eigen gezondheid, minder technische
en materieel ingesteld, kritische en mondig, zoeken betrouwbare en
verdiepende informatie, willen keuzevrijheid en inspraak bij keuze van
zorginstelling en behandelaar
Bron: VWS, Wat werkt bij wie

36. Klassieke patiënt Cliënt
Patiënt die regie volledig bij Patiënt consulteert de zorgverlener
zorgverlener legt: en overlegt. Patiënt als meedenker:
• Volgt instructie • Informatie verstrekken
• Vertrouwt volledig op • In onderling overleg zorgtraject
behandelaar vaststellen
• Behoefte aan informatie op maat • Alternatieven bespreken en
• Één aanspreekpunt, belangrijke doorvragen
rol huisarts
Patiënt
rollen
Regisseur Co-producent
Patiënt als meebeslisser: Patiënt als meedoener. De
• Eigen initiatief, actieve ervaringsdeskundige, vooral bij
informatieverzamelaar chronische ziekten.
• Eigen keuzes • Inhoudelijke verbetering van zorg
• Gebruik van ehealth • Waarden registreren,
zelfmonitoring ziekteproces
• Zelf acteren op signalen,
zelfmanagement
Bron: CWZ, portaalstrategie

37. Veel initiatieven,
de patiënt raakt de weg kwijt …
de dokter ook?
36