TITAS: Islam dalam tamadun melayu

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
TOPIK: ISLAM DALAM TAMADUN
MELAYU
1
DISEDIAKAN OLEH :DISEDIAKAN OLEH :
MUHAMMAD AMIRUL HAQ BIN SAIFUDDINMUHAMMAD AMIRUL HAQ BIN SAIFUDDIN
NUR ‘AIN FARAHANIS BINTI JUSOFNUR ‘AIN FARAHANIS BINTI JUSOF
NOR HASANASIHA BINTI ABU BAKARNOR HASANASIHA BINTI ABU BAKAR
TAJUK 4:TAJUK 4:

PENGENALAN
July 14, 2013 2
• Agama Islam menjadi asas utama dalam
pembentukan tamadun Melayu
• Islam menjadi agama rasmi sebagaimana
diperuntukkan dalam Perkara 3 Perlembagaan
Persekutuan.
• Tamadun Melayu semakin mantap dengan
kedatangan Agama Islam dan kewujudan adat
istiadat Melayu
• Berlaku proses Islamisasi di Alam Melayu
SUBJEK: TITAS
MELAYU

una_ucena2010una_ucena2010
July 14, 2013 3
• Penerimaan secara damai dan sejahtera.
• Islam datang ke Nusantara pada awal abad 1
Hijrah (kurun 7 dan 8M)
• Islamisasi terbuka ke kawasan-kawasan baru
apabila pusat kerajaan Islam jatuh ketangan
Monggol.
• Kemunculan kerajaan-kerajaan Islam di
Nusantara tidak dapat dibendung lagi.
SUBJEK: TITAS
MELAYU

July 14, 2013 4
SUBJEK: TITAS
MELAYU

July 14, 2013 5
SUBJEK: TITAS
MELAYU
• Islam telah membawa perubahan besar
kepada masyarakat Nusantara
• Secara terang membuka minda masyarakat
Nusantara dari pelbagai sudut seperti
pentadbiran, 'pendidikan, perundangan,
ekonomi dan agama.
• Islam dijadikan 'ad-deen' sebagai cara hidup
dari semua aspek keperluan masyarakatnya.

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
MELAYU
6

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
MELAYU
7
• Di Tanah Melayu terdapat bukti-bukti yang kuat
bahawa Agama Islam itu dibawa secara langsung dari
tanah Arab oleh bangsa Arab.
• Bukti
 Maharaja Derbar Raja II, raja Kedah telahpun
diIslamkan oleh Sheikh Abdullah bin Sheikh
Ahmad al-Qaumiri al- Yamani
 terdapat sebuah perkampungan Islam di
Sumatera Utara yang diberi nama 'Tashih'
 Perkampungan ini dihuni oleh orang-orang Arab
yang datang ke Sumatera pada abad ke-7 Masihi

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
MELAYU
8
 Hubungan perdagangan telahpun terjalin antara
Alam Melayu dengan Tanah Arab sejak sebelum
kelahiran Islam
 Pedagang-pedagang Islam yang bertumpu di Yaman
turut menjalankan aktiviti perdagangan dengan Asia
Tenggara terutama untuk mendapatkan barangan
seperti kapur barus, kemenyan dan sebagainya.

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
MELAYU
9
Para sarjana seperti S.Q. Fatimi, Morison Harison, RA.
Kern dan Snouck Hurgronje berpendapat bandar
pelabuhan Gujerat di India memainkan peranan
penting dalam penyebaran Islam melalui
perdagangan
Ramai pemimpin Abbasiyah dan Umaiyah di Andalus
melarikan diri dan mendapatkan perlindungan di India
dan juga di Alam Melayu
Masyarakat Nusantara memandang ke India bagi
mendapatkan khidmat nasihat dan bimbingan dalam
hal-hal perniagaan dan kebudayaan.
INDIA

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
MELAYU
10
BUKTI
Penemuan batu nisan Sultan Malikul Salleh, Raja
Samudera yang bertarikh 1297 Masihi.
Didakwa dibawa dari Gujerat berdasarkan
persamaan dari segi reka bentuk batu nisan di kedua-
dua tempat

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
MELAYU
11
Zaman pemerintahan Dinasti Tang iaitu sekitar tahun
650 Masihi
Emanuel Godinho De Evedia mengatakan Islam
datang ke Nusantara dari China melalui Canton dan
Hainan pada kurun ke-9 Masihi
Pada tahun 878 Masihi pula telah berlaku
pemberontakan di Canton yang menyebabkan
seramai 100 000 orang asing terbunuh
Ramai orang Arab-Islam yang melarikan diri ke
Kedah dan Palembang.

July 14, 2013
SUBJEK: TITAS
MELAYU
12
BUKTI
• hubungan perdagangan antara orang-orang Arab
dengan China yang dikatakan telah berlaku sejak
sebelum kelahiran Agama Islam lagi.
• Mereka membawa barang-barang dagangan seperti
mutiara, sutera dan tembikar dari China.
• Perdagangan antara Arab dengan China secara tidak
langsung mewujudkan hubungan antara China
dengan Kepulauan Melayu.

Kesan Dan Pengaruh Islam :Tamadun Melayu
• Aspek :

Pengaruh islam di asia tenggara

• Perniagaan mempunyai unsur-unsur halal
• Amalan riba,penindasan dan penipuan dilarang
• Lahir semangat jihad untuk menentang penjajah
• Mutu bahasa dan kesusasteraan melayu telah
ditingkatkan
• Cara hidup dan budaya islam diasimilisasikan ke
dalam masyarakat asia tenggara.

Kesan islam dalam tamadun melayu
1) Akidah
- Bermaksud ikatan sama ada hissi atau maknawi
- Berkaitan dengan keimanan (kepercayaan) manusia
kepada Allah ; pengakuan dengan hati,ikrar dengan
lisan dan pembuktian dengan amal soleh.
- Akidah masyarakat di Malaysia berpaksikan kepada
rukun iman yang enam.

• Meliputi tauhid uluhiyyah,tauhid rububiyyah dan
tauhid asma’ dan sifat.
• Merupakan asa kepada semua bidang ilmu dan teras
kepada sistem kehidupan bermasyrakat

3 tahap masa akidah dalam kalangan
masyarakat melayu

• Sebelum kedatangan Hindu – Buddha :
- Masyarakat mempunyai kepercayaan sendiri ;
animisme,dinamisme dan pemujaan Hyang (nenek
moyang)
• Selepas kedatangan Hindu – Buddha
- Terdapat masyarakat yang menganut agaam Hindu atau
Buddha.
- Terdapat juga sinkretisme atau persenyawaan yang mana
agama Hindu-Buddha dianuti bersama dengan kepercayaan
nenek moyang.
- Upacara agama menjadi lebih formal dan tersusun

• Kedatangan islam - Selewat-lewatnya pada abad ke
15
• Islam telah mengubah cara hidup, kepercayaan dan
pandangan semesta
• Seluruh hidup merek berfokuskan kepada Allah
• Masih ada pengaruh agama animisme, Hindu-
Buddha.

Politik / kerajaan
• Banyak pusat perdagangan dan kerajaan islam
• Peruntukan tentang kuasa-kuasa
perundangan,pentadbiran dan kehakiman yang
tertinggi ; mengikut politik islam
• Sebagaimana yang terdapat dalam piagam madinah
(sahifah madinah)

Sosial
• Pengaruh elitisme yang diwarisi daripada zaman
Hindu-Buddha tidak banyak berubah
• Selepas kedatangan islam ; semangat kesedaran kelas

Undang-undang
• Bermula apabila raja melaka memeluk islam pada
abad ke 15.
• Pengaruh undang-undang islam semakin kuat
menggantikan undang – undang adat.
• Walaupun melaka merupakan negeri islam, namun
pemeritahannya tidak mengamalkan hukum islam
dengan sepenuhnya.

Ekonomi
• Bercorak agraria ; pertanian,perikanan,penternakan
dan sebagainya yang bergantung kepada alam.
• Meningkatkan aktiviti perdagangan sehingga bersifat
antarabangsa.
• Sistem barter dan mata wang semakin berkembang.

Kesenian
• Dapat dilihat pada batu nisan,makam,masjid dan
kaligrafi.
Bahasa dan Sastera
• Kedatangan islam telah menjadikan bahasa melayu
sebagai bahaa lingua franca.
• Jugatelah diangkat taraf sebagai bahasa pengantar di
kawasan alam melayu yang mempunyai 200 bahasa
daerah.
• Diperkenalkan sistem tulisan Arab-Jawi.
• Sastera melayu yang bercirikan islam terbahagi kepada 2
; puisi dan prosa.

Pendidikan dan Ilmu Syariah
• Perhatian banyak diberikan kepada ilmu syariah
(naqliyyah) yang meliputi bidang usuluddin,feqah
dan tasawuf.
• Aktiviti ilmu dan pendidikan berlangsung di istana
yang berfungsi sebagai perpustakaan dan tempat
penterjemahan, di rumah-rumah maulana atau
ulama,masjid , madrasah dan suarau.
• Telah melahirakn ulama melayu seperti nuruddin al-
raniri ; hidayah al-iman dan sirat al-mustaqim

Sejarah PencapaianTamadun Melayu
• Kerajaan dan sistem pemerintahan
- Sesetengah kerajaan melayu mengisytiharkan kerajaan
dan pemerintahan mereka sebagai kesultanan ; kerajaan
melayu melaka.
- Gelaran bagi pemerintah ; sultan (kekuasaan)
- Menunjukkan kerajaan ini berteraskan ajaran islam
- Kerajaan ini berasakan undang-undang islam.
- Sistem pemerintahan yang dilaksanakan ditulis pada
naskhah-naskhah melayu dan batu bersurat (prasasti).

Ekonomi
• Walaupun kegiatan perindustrian pada awalnya tidak
begitu pesat namun, kegiatan perekonomian yang
berpusat di pelabuhan-pelabuhan alam melayu telah
berjaya menjadi pusat import-eksport yang maju di
rantau asia.
• Memberi kesan kepada pembangunan kota dan
bandar yang lengkap dengan prasarana.
• Penggunaan mata wang

Pendidikan
• Formal dan tidak formal
• Pencapaian tamadun melayu :
- Institusi pendidikan agama islam. Istana (raj dan
kaum kerabat) ulama membuka kelas pengajian di
rumah mereka (orang awam)
- Kecenderungan sultan menguasai pendidikan islam.
(sultan suruh ulama terjermah dan menulis kitab)
- Kemunculan golongan intelek melayu. Bidang
falsafah dan agama.
- Kelahiran naskhah-naskhah melayu atau manuskrip.

Komunikasi
• Terjalin melalui hubungan perdagangan diplomatik
dan budaya.
• Juga berlangsung dengan kuasa eropah.
• Buktinya ; surat-surat sultan melayu kepada pegawai-
pegawai british.

Sastera
• Berbentuk prosa dan puisi.
Kemahiran pembuatan
• Pelbagai kemahiran pembuatan barang-barang
keperluan.
• Mempunyai nilai estetika yang tinggi ; peralatan
kelengkapan rumah,pakaian,pembuatan rumah, dan
lain-lain.

32
PERANANTAMADUN MELAYU DALAM PEMBINAAN
TAMADUN MALAYSIA
• Malaysia kini adalah sebuah negara bangsa berbentuk persekutuan yang
terdiri daripada komponen 14 buah negeri.
• Kewujudan Malaysia sebagai sebuah negara bangsa sebenarnya
merupakan lanjutan daripada kemunculan kerajaan-kerajaan Melayu
lebih awal.
• Kerajaan-kerajaan Melayu tersebut juga merupakan kesinambungan
daripada beberapa buah kerajaan atau pusat tamadun Melayu yang
pernah wujud di Alam Melayu seperti Srivijaya, Temasik, Kesultanan
Melayu Melaka, Kesultanan Johor Riau-Lingga dan sebagainya.

Nilai PeradabanTamadun Melayu
• Nilai-nilai yang menjadi asas kepada tamadun
berteraskan nilai-nilai agama Islam.
• Boleh dilihat dalam ungkapan Melayu seperti
peribahasa, perumpamaan, dan pepatah-pepitih.
• Nilai keimanan yang ada pada peradaban dapat
memperkukuhkan akhlak dalam tamadun Melayu.

HubunganTamadun Melayu denganTamadun-tamadun
lain di Malaysia
1)Orang Melayu merupakan penduduk kepulauan
• Memisahkan orang Melayu daripada kemudahan
berinteraksi dengan kumpulan manusia yang lain
• Terpaksa berinteraksi dengan yang datang ke
kawasan mereka
• Membolehkan orang Melayu mendapatkan barang
keperluan
July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
SUB TOPIK: KONSEP AKIDAH
34

2) Orang Melayu bersifat heterogeneous
• Pemisahan menyukarkan interaksi dengan kumpulan
manusia yang lain
• Kemunculan perbezaan budaya-budaya tempatan
• Kepelbagaian ciri-ciri kehidupan masyarakat
berterusan kerana tidak pernah disatukan mana-
mana kerajaan atau empayar
July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
35

3) Sifat terbuka kepada luar
• Penerimaan kedatangan orang luar sebahagian
daripada keperluan masyarakat
• Tujuan: untuk peningkatan diri
• Tanpa kedatangan orang luar, masyarakat luar tidak
mampu untuk mengikuti perkembangan terbaru dan
ketinggalan zaman
July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
36

4) Penerimaan pandangan luar
• Masyarakat Melayu mudah menerima pendapat
orang luar
• Tidak bermakna masyarakat bersetuju dengan semua
pandangan luar, namun menganggap kelainan itu
bukan sesuatu yang berbahaya kerana sudah biasa
berhadapan dengan kelainan
July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
37

5) Memberi peluang kepada kemampuan luar
• Merupakan sifat tamadun yang membolehkan
masyarakat Melayu berubah dengan keperluan
semasa
• Mencerminkan pemahaman masyarakat Melayu
bahawa terdapat pelbagai cara yang berbeza untuk
melakukan sesuatu
July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
38

6) Bermusyawarah/bermuafakat
• Sebagai salah satu cara capai persetujuan
• Proses dimana semua orang terlibat memberikan
pendapat mereka dan berbincang untuk mencapai
keputusan bersama
• Mungkin bermula pada masa orang Melayu
mempunyai organisasi mengikut perkampungan
• Mengikut cara ini, tidak mempunyai ketua yang
berkuasa mutlak tetapi berdasarkan persetujuan
ramai
July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
39

7) Interaksi orang Melayu dengan bukan Melayu
• Menjadi orang Melayu merupakan suatu perbuatan
yang dipandang tinggi kerana pencapaian peradaban
yang tinggi dalam masyarakat
• Terdapat juga kumpulan etnik lain yang mengikut
budaya Melayu walaupun tidak menganut islam
mahupun masuk Melayu seperti Baba Nyonya dan
Chitty.
• Kumpulan Melayu tidak menyekat ahli kumpulan
yang lain selain daripada perkara yang berkaitan
agama
July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
40

Nilai-nilai tamadun Melayu yang lebih penting
• Keimanan dan ketakwaan kepadaAllah SWT
• Ketaatan kepada Sultan dan menghormati pemimpin
• Kepatuhan kepada undang-undang dan adat
• Mendahului yang tua
• Saling menghormati orang lain
• Meraikan tetamu
• Bertimbang-rasa
• Bersopan-santun dan berbudi pekerti
• Bermusyuarat dan bermuafakat

42
Sistem PerundanganTradisional
• Melaka : Hukum Kanun Melaka, Undang-undang Laut Melaka.
• Johor : Undang-undang Johor, Undang-undangTubuh Negeri Johor 1895.
• Pahang : Undang-undang Pahang.
• Kedah : Undang-undang Kedah.
• Perak : Undang-undang 99 Perak dan Undang-undang Keturunan DaripadaTurun
Negeri Perak.
• Terengganu : Perlembagaan NegeriTerengganu, 1911.
• Negeri Sembilan : di Sungai Ujong, Rembau, Johol dan Jelebu.

43
Agama Islam danAdat-adat Istiadat Melayu
• Islam merupakan elemen penting dalam tamadun Melayu.
• Secara khusus, Islam dan adat Melayu menjadi salah satu
struktur terpenting kemelayuan dalam tamadun Malaysia.
• Islam dan adat Melayu merupakan struktur yang saling
melengkapi dan berintegrasi ke dalam wadah kemelayuan. Islam
terus menjadi teras bagi identiti Melayu.
• Dalam perlembagaan, orang Melayu didefinisikan sebagai orang
yang berbahasa Melayu, mengamalkan adat istiadat Melayu dan
beragama Islam.

44
Agama Islam danAdat-adat Istiadat Melayu
• Agama Islam dijadikan salah satu daripada asas bagi
mengiktiraf seseorang sebagai berbangsa Melayu.
Begitu juga dengan perlantikan sultan bagi setiap
negeri, sultan dimestikan beragama Islam.
• Sultan juga diberikan peranan yang besar dalam
mengetuai agama Islam di setiap negeri diTanah
Melayu.

45
Kedudukan Istimewa Orang Melayu dan
Bumiputera
• Keistimewaan orang Melayu juga telah menjadi satu asas dalam
perkembangan ketuanan orang Melayu penerajuan dan pemilikan
negara Malaysia.
• Keistimewaan ini telah diperuntukan dalam perlembagaan Persekutuan
Malaysia dalam Perkara 153.
• Di samping peruntukan perlembagaan memberikan keistimewaan
orang Malayu, perlembagaan Malaysia juga memberikan perakuan dan
pengiktirafan terhadap undang-undang adat yang dilaksanakan di
kalangan orang Melayu.
• Namun demikian undang-undang adat ini tidak dapat mengatasi atau
melangkah kuasa Perlembagaan Persekutuan Malaysia.

46
Semangat Kebangsaan dan Jati Diri Kebangsaan
• Tamadun Melayu yang ditunjangi oleh kekuatan pegangan terhadap
agama Islam sebenarnya telah banyak memberikan sumbangan kepada
semangat juang di kalangan cendikiawan-cendikiawan Melayu dalam
memperjuangkan hak orang Melayu dan juga kebebasanTanah Melayu
daripada belenggu penjajahan.
• Di bawah pemerintahan British semangat kebangsaan untuk berjuang
mempertahan dan membebaskan tanah Melayu telah bermula seawal
1900 dengan diketuai oleh beberapa orang pemikir dan cerdik pandai
yang memperolehi pendidikan tinggi dalam bidang pengajian Islam
daripada Universiti Al-Azhar Mesir dan juga daripada beberapa
universiti diTimurTengah yang lain.
• Mereka ini telah menggunakan bahasa Melayu sebagai wahana dalam
menyampaikan buah fikiran dalam beberapa majalah dan akhbar
seperti al-Imam, Neracha dan al-Ikhwan.

47
Penerapan Nilai-nilai Islam dan kesan-kesannya
• Penerapan nilai-nilai Islam yang telah menjadi akar umbi
kawalan terhadap semua dasar dan polisi yang dijalankan oleh
kerajaan telah menampakkan lagi kepada kita peranan agama
Islam dalam pembentukan negara Malaysia.
• Nilai-nilai Islam yang suci dan universal telah dapat diterima
oleh semua bangsa majmuk yang tinggal dalam negara ini.
• Nilai-nilai Islam yang berasaskan tauhid dan mencakupi semua
aspek hidup manusia telah menjadi satu mekanisme kawalan
dan panduan bagi kakitangan kerajaan dalam menjalankan tugas
mereka. Keistimewaan agama Islam yang menjadi identiti
bangsa Melayu telah menjadikan tamadun Melayu sebagai asas
tamadun Malaysia.

48
Pendekatan Sistem Perbankan Islam dalam Era
Globalisasi
• Dalam menghadapi era globalisasi masakini pendekatan
ekonomi negara dimantapkan lagi dengan sistem Perbankan
Islam yang dimulakan pada 1983.
• Sekalipun sistem konvensional tetap wujud di Malaysia, namun
Sistem Perbankan Islam kini semakin popular termasuk juga
kepada golongan bukan Islam.

49
PENUTUP
• Kedatangan Islam ke Tanah Melayu telah membentuk wajah baru dan
memperkukuhkan identiti Melayu yang sebelumnya dibayangi oleh
elemen-elemen yang rapuh dan tidak kekal.
• Dengan berindentitikan Islam, bangsa Melayu akan dapat menjayakan
pepatah ’tidak Melayu hilang di dunia’.
• Kejituan tamadun Melayu yang berasaskan agama Islam inilah yang telah
berjaya membentuk satu lakaran perjalanan bangsa Melayu di Tanah
Melayu terutama di Malaysia.

July 14, 2013
TOPIK: AQIDAH
50

TITAS: Islam dalam tamadun melayu

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to TITAS: Islam dalam tamadun melayu

Similar to TITAS: Islam dalam tamadun melayu (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (14)

TITAS: Islam dalam tamadun melayu

Editor's Notes