2. Frederik Faveere
Landschapscoördinator Regionaal Landschap Lage Kempen (RLLK)
- RLLK streeft naar een kwaliteitsvol landschap.
- Houtkanten/hagen zijn belangrijke kleine landschapselementen in het
buitengebied.
Mijn Functie:
- Creëren van draagvlak voor houtkantenbeheer.
- Regie van het structurele houtkantenbeheer.
17. Diagnose: onze houtkanten tonen een omgekeerde
‘bevolkingspyramide’
Onze houtkanten
Géén beheer sinds 1945
Géén verjonging
Verval treedt in ->
kosten komen er aan !
leeftijd
aantal mensen
Explosief groeiende
bevolking
Stabiele bevolking
Krimpende
bevolking:
Vergrijzing
23. In de Praktijk, hoe houtkanten terug in beheer krijgen op
landschapsschaal?
24. Hoe Houtkantenlandschap terug in beheer brengen?
Sterktes
• Streekidentiteit
• Emotionele waarde
• Waardering vanuit natuurbehoud
sector
• Bakens in het landschap
Zwaktes
• Functies onbekend en niet benut (dus beperkt in
waarde)
• Vage eigendomssituatie (niemandsland)
• Onbeheerd en daardoor storend
• Beheerwijze niet meer bekend (hakhoutbeheer)
• Ontbreken landschapsvisie
• Geen draagvlak
Kansen
• Golfbrekers voor klimaatwijzing
• Natuurverbindingen
• Weerbaar landbouwlandschap
(plagen, droogte,…)
• Potentie van biomassa
• Feelgood (landschapsbeleving,
erfgoed)
• Grondstoffen, nieuwe materialen.
Bedreigingen
• Verdwijning door ander landschapsgebruik (bermen,
landbouw, fietspaden,…)
• Exoten
• Klimaat (uitdroging en afsterving)
• Verdwijning kennis over houtkanten
• Functieverlies
• Onenigheid over beheer en uitzicht houtkant
• Draagvlak
25. Stappenplan voor het opzetten van een structurele werking.
STAP 0 = Kennismaking en verkenning
STAP 1 = Is er draagvlak om verder te gaan bij alle actoren ?
STAP 2 = Opmaak gezamenlijke visie op de toekomst van de houtkanten
STAP 3 = Opmaak beheerplan houtkanten in de gemeente: scan en demo
STAP 4 = structurele reguliere werking.
26. Draagvlak voor Energiek
landschap
STAP 1: Is er draagvlak om verder te gaan bij alle actoren, doen we samen mee ?
-> Einddoel stap 1 = “JA dit is nuttig” bij betrokkenen actoren (gemeente, ANB,
natuurvereniging, landbouw…).
27. STAP 2: Onze gezamenlijke visie op de toekomst van de houtkanten
-> Einddoel stap 2 = Algemeen gedragen visieplan (zonering met types), gezamenlijk afgestemd en
bepaald met ALLE ACTOREN, rekening houdend met alle functies.
28.
29. STAP 3: Beheerplan, scan gemeentelijke houtkanten en eerst demo
a) Eigendomssituatie wordt gescreend obv kadaster, veldbezoek en bevestigd door de gemeente en
actoren (landbouw en natuur).
a) Quick scan = snelle digitale inventaris gemeentelijke houtkanten: soort, lengte, breedte, dominante
dikte, historisch, gracht aanwezig, prikkeldraad aanwezig, verjonging aanwezig, exoten aanwezig.
a) Communicatie: artikel gemeentelijk infoblad bv.
a) Demo oogsten. Klein stukje geselecteerd ism actoren (methode van stap 4). Zien met eigen ogen
32. Van visieplannen en Quick-scans naar een regulier beheer (stap 4)
• Actorengroep komt 2 x per jaar samen, beslist welke
houtkanten beheerd zullen worden.
• Afspraken met technische dienst voor goed beheer.
• RLLK doet regie (vergunningen, plannen, opvolgen,
begeleiden actorengroep)
• Proces van continu bijsturen en aanpassen.
• Gemeente voorziet budget (lange termijn) voor
structureel beheer te kunnen uitvoeren.
33. Sociale voorwaarden: draagvlak !
Ecologische voorwaarden
• voldoende natuurlijke verjonging
• geen aanwijzing op sterke bedreiging.
Sporen van vernieling,…
• geen grote gaten in de houtkant
• rekening houden met Amerikaanse
vogelkers
Economische, praktische
voorwaarden
• voldoende densiteit/biomassa
• goedgekeurde vergunning bij
aanwezigheid bomen dikker van 30 cm
diameter
Voorwaarden om kwalitatief te kunnen ‘oogsten’