‘Presentatie die getoond werd tijdens het Netwerkmoment Erfgoed Noord- en Midden-Limburg in Bocholt op 8 oktober.’

1. Erfgoedcel Mijn-Erfgoed
Leen Gos
Getuigenissen
als bron voor onderzoek
over de recente geschiedenis
van de Limburgse Mijnstreek

2. Beringen, Heusden-Zolder, Genk,
Houthalen-Helchteren, As, Maasmechelen
218.000 inwoners

3. Korte historische schets
• Ontdekking van de steenkool in 1901 (As)
• Actieve productieperiode: 1917 – 1992
• 7 mijnen: Beringen, Houthalen, Zolder,
Genk (Winterslag, Zwartberg, Waterschei), Eisden
• Grote migratiegolven, de bevolking vermenigvuldigt zich en
wordt steeds diverser.
Recent verleden!
Het geheugen van de streek zit in de
hoofden van haar inwoners.

4. Mijnsite van Beringen in de jaren 1950

5. Project “mondelinge geschiedenis” (0)

6. Project “mondelinge geschiedenis” (1)
• Gestart in 2011;
• Doel van het project: getuigenissen over lokale
geschiedenis vastleggen die anders risico lopen om
verloren te gaan in een korte tijdsspanne (vandaar
de werktitel “urgentie interviews”);
• Thema’s: mijnerfgoed, migratie, maar ook de
wereldoorlogen, het dorpsleven, met personen die
een belangrijke rol gespeeld hebben in het lokale
leven;
• Interessante getuigen: vaak voorgesteld door de
ambtenaren van onze 6 gemeenten. Vooral
personen op leeftijd. We vinden het erg belangrijk
om verhalen te waarderen die nooit eerder verteld
werden maar die het collectieve geheugen
vertegenwoordigen.

7. Project “mondelinge geschiedenis” (2)
• 1 cameraman en 1 interviewer;
• Voorafgaand aan het interview: contactname per telefoon,
sfeer van vertrouwen;
• Methode van mondelinge geschiedenis wordt toegepast
(contracten, inlichtingenfiches);
• De getuigenissen zijn (uiteraard) subjectief;
• Gewoonlijk wordt de getuigenis afgenomen in hun
woonkamer;
• Interviews in het Nederlands, Frans of Italiaans;
• Dubbel- of trippelinterviews mogelijk (3 zussen, zelfde
thematiek, …);

8. Project “mondelinge geschiedenis” (3)
• Het resultaat: beeldinterviews van een aanvaardbare
beeldkwaliteit, voor onderzoek, niet voor televisie uitzending;
• De volledige interviews kunnen geraadpleegd worden (na
goedkeuring door onze organisatie) bij de bibliotheek van
Genk;
• Deze goedkeuring wordt enkel gegeven indien de raadpleging
van het interview kadert in een educatief of
onderzoeksproject;
• Fragmenten van de interviews (2011-2018) zijn beschikbaar
op youtube.com (zoekterm “Interviews Limburgse
Mijnstreek”) en op www.mijnerfgoed.be .

9. Enkele fragmenten

10. Andere projecten waarin onze werking
rond “mondelinge geschiedenis”
een rol speelt
• Documentaires:
– Uit de grond, uit het hart (2012, Manifesta9)
– Koolstof (2018)
• Tentoonstellingen/boeken
– Sluitertijd (2017)
– Victorie! (2008)
– Grieken in Limburg (2010)

11. Autres projets d’histoire orale
• Documentaires
– Uit de grond, uit het hart
– Koolstof
• Exposition “Sluitertijd”

12. Andere projecten waarin onze werking
rond “mondelinge geschiedenis”
een rol speelt
• Documentaires:
– Uit de grond, uit het hart (2012)
– Koolstof (2018)
• Tentoonstellingen/boeken
– Sluitertijd (2017)
– Victorie! (2008)
– Grieken in Limburg (2010)

14. Wat goed gaat
• Sinds 2011: meer dan 40 personen geïnterviewd +
databank van 300 bronnen (vaak enkel audio);
• Samenwerking met Sixties, Bokrijk (Genk), nieuwe ID, en
samenwerking met RLLK (reconstructie van landschap);
• Opleiding in “mondelinge geschiedenis” aan o.a. de
studenten v.d. Luca School of Arts, jongeren vd BIF;
• Regelmatig interesse vanwege productiehuizen in het
verzamelde materiaal;
• Regelmatig vragen vanwege onderzoekers (o.a. het
Geheugencollectief);
• Methode werd toegepast in andere projecten, vb. M2015,
herdenking van 50 jaar Turkse en Marokkaanse migratie.
(Erfgoedcel leent opname apparatuur uit aan verenigingen)

15. Waar we nog wat werk aan
hebben…
• Verder onderzoekers en academici informeren over
het bestaan van deze bronnen;
• Deze bronnen bekend maken bij een nog breder
publiek (in Vlaanderen, Wallonië, euregionaal,
geïnteresseerden in industrieel erfgoed);
• Foto’s of historische documenten verwerken in de
montage van de interviews;
• Ambachten in beeld brengen.
• Filmen op locatie.

16. Contact:
Erfgoedcel Mijn-Erfgoed
Evence Coppéelaan 87
3600 Genk
info@mijnerfgoed.be
T. 089 811 411