FINANCIAL FITNESS

SỨC KHỎE
TÀI CHÍNH
Hướng dẫn
QUẢN LÝ TIỀN BẠC &
HOẠCH ĐỊNH TƯƠNG LAI
TÀI CHÍNH CỦA BẠN
SỨC KHỎE TÀI CHÍNH 1

NỘI DUNG CHÍNH:
1
KHỞI ĐỘNG
2
3
4
5
6
7
8
MONG MUỐN CÓ ĐƯỢC CƠ THỂ TÀI CHÍNH KHỎE MẠNH
PHÒNG TRÁNH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỨC KHỎE TÀI CHÍNH
TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ VÀ HOÀN THIỆN KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH
TỐI ĐA HÓA KHẢ NĂNG LUYỆN TẬP CỦA BẠN
CHU TRÌNH BIẾN ĐỘNG TÀI CHÍNH
BÀI LUYỆN TẬP HỮU ÍCH
CÔNG CỤ BẢNG TÍNH TRỢ GIÚP

KHỞI ĐỘNG
Hầu hết mọi người đều nghĩ rằng việc biết cách để dành
tiền để mua những món đồ đắt tiền như một chiếc TV, xe
hơi hoặc căn nhà mới, là những người khéo léo. Mặc dù vậy,
có thể Bạn không chú ý rằng, một trong những thứ đắt tiền
nhất mà BẠN cần phải mua trong đời chính là HƯU TRÍ.
Có lẽ, Bạn chưa từng bao giờ nghĩ đến việc “mua” cuộc
sống hưu trí của Bạn. Tuy vậy, chính xác là Bạn đang mua
nó khi Bạn đều đặn để dành tiền vào các (sản phẩm) quỹ
hưu trí. Bạn đang trả cho hôm nay chi phí cuộc sống hưu
trí của Bạn ngày mai.
Chi phí cho cuôc sống hưu trí tương lai này ngày càng trở
nên đắt đỏ đối với hầu hết người dân vì hai lý do. Thứ nhất,
chúng ta sống lâu hơn sau khi nghỉ hưu – nhiều người sống
thêm 15, 25 và thậm chí 30 năm sau khi nghỉ hưu – và
chúng ta cũng sống năng động hơn trước. Thứ hai, chúng
ta cũng phải tự mình gồng gánh nhiều hơn chi phí cuộc
sống hưu trí vì rằng ngày càng ít các công ty có chính sách
hưu trí truyền thống cho người lao động. Có nhiều sản
phẩm hưu trí, ví dụ như 401(k) rất phổ biến của Mỹ, chủ
yếu do người lao động đóng góp, không phải do người sử
dụng lao động mua cho. Còn ở Việt Nam, ngoài bảo hiểm
xã hội bắt buộc dành cho người lao động ăn lương, những
sản phẩm tương tự như trên chưa phổ biến. Có thể Bạn
không có bảo hiểm hưu trí trong thời gian còn làm việc
hoặc Bạn là người tự doanh. Điều này có nghĩa là trách
nhiệm lựa chọn đầu tư cho cuộc sống hưu trí tương lai như
thế nào hoàn toàn là do Bạn.
Thật không may, ở Việt Nam, tỷ lệ người có lương hưu khi
hết tuổi lao động là rất ít. Trong khi đó, rất nhiều lao động
người hy vọng rằng BHXH sẽ đủ để có thể chi trả gần như
tất cả mọi nhu cầu cho cuộc sống hưu trí của họ. Thực tế
không phải vậy! Ngay cả chính sách An Sinh Xã Hội của Mỹ
một đất nước phát triển cũng chỉ đủ đảm bảo những nhu
cầu cơ bản nhất. Để có cuộc sống thoải mái khi nghỉ hưu
đòi hỏi phải có ngoài BHXH, quyền lợi hưu trí bổ sung do
doanh nghiệp và người lao động cùng đóng góp, nguồn
tiền tiết kiệm và đầu tư của cá nhân mình.
Nói tóm lại, để trang trải cho cuộc sống hưu trí theo ý muốn
suy cho cùng là trách nhiệm của chính bản thân mỗi người.
Bạn phải là người chịu trách nhiệm ấy. Bạn là kiến trúc sư cho
chính tương lai tài chính của mình.
Điều đó nghe có vẻ như khó có thể thực hiện được. Nhiều người
trong số chúng ta thường sống theo kiểu “có bao nhiêu sài bấy
nhiêu”, miễn là có đủ các nhu cầu tối thiểu là được. Có thể Bạn
phải đối diện với áp lực còn lớn hơn của các nhu cầu và mục tiêu
tài chính trong tương lai. Hoặc có khi chúng ta trông chờ vào
điều gì đó cho đến khi nghỉ hưu mà vẫn chưa tiết kiệm được
đồng nào cả. Mặc dù vậy, Bạn vẫn có thể xoay sở tiết kiệm ở
một mức độ nào đó cho cuộc sống hưu trí mà Bạn mong muốn.
Dù Bạn 18 hay 58 tuổi, Bạn có thể làm từng bước để có cuộc
sống tương lai tốt đẹp, chắc chắn hơn.
Tài liệu này giới thiệu với Bạn một công cụ quan trọng giúp
Bạn có cuộc sống hưu trí ổn định: hoạch định tài chính cá
nhân. Nó giúp Bạn làm rõ mục tiêu cuộc sống của Bạn khi
nghỉ hưu là gì cũng như các mục tiêu tài chính khác mà Bạn
muốn đạt được. Công cụ này cũng hướng dẫn Bạn cách quản
lý tiền bạc, nhờ đó, Bạn có đủ tiền trang trải chi phí cho cuộc
sống hiện tại mà vẫn có dư ra để tiết kiệm cho tương lai. Nó
cũng giúp Bạn hình thành thói quen tiết kiệm cho hưu trí và
các mục tiêu tài chính khác. Bạn sẽ hiểu được rằng, không
có khái niệm như là tiết kiệm quá sớm hay quá trễ - chỉ có
chẳng tiết kiệm gì cả mới là vấn đề! Bạn sẽ học được cách
tiết kiệm tiền và để tiền sinh thêm ra tiền cho mình và biết
cách bảo toàn số tiền đó, để khi cần tiền lúc về hưu thì nó vẫn
còn đó. Nó cũng hướng dẫn Bạn làm cách nào để tận dụng
các chương trình hưu trí mà Bạn đủ điều kiện tham gia/được
hưởng trong thời gian còn đi làm việc, hay Bạn nên làm gì
nếu Bạn tự kinh doanh.
Công cụ Bảng tính ở phần cuối tài liệu giúp Bạn bắt đầu kế
hoạch luyện tập sức khỏe tài chính.
Thực vậy, hưu trí là một món hàng lớn mà chúng ta cần mua.
Một món hàng lớn nhất mà Bạn từng mua. Mặc dù vậy, Bạn
có thể mua được nó – với quyết tâm, làm việc chăm chỉ, thói
quen tiết kiệm tốt, kiến thức đúng đắn và một kế hoạch tài
chính được thiết lập tỉ mỉ.
1.

Luyện tập để có sức khỏe…
Quản lý “cuộc sống tài chính” của Bạn
Nó khởi đầu bằng một ước mơ, ước mơ có được cuộc sống ổn định khi nghỉ hưu. Tuy
vậy, như bao người khác, Bạn tự hỏi làm sao tôi có thể thực hiện được ước mơ đó khi
mà còn bao nhiêu lo toan tài chính khác cũng cần thực hiện. Bên cạnh việc cố gắng
trang trải các chi phí cho cuộc sống thường ngày, Bạn cũng có nhu cầu mua xe ô tô,
cần trả hết nợ vay, để dành tiền cho con đi học, đi du lịch nghỉ dưỡng hoặc mua nhà.
Bạn cũng có cha mẹ già cần được chăm sóc. Bạn cũng trải qua các giai đoạn quan
trọng trong cuộc đời như khởi nghiệp, lập gia đình, nuôi dạy con cái hay đương đầu
với khó khăn, thay đổi khi có thành viên trong gia đình tử vong.
Làm thế nào Bạn có thể quản lý được tất cả các thách thức này và đồng thời có thể
“mua” được cuộc sống hưu trí an toàn trong tương lai? Làm sao có thể biến ước mơ
ấy thành hiện thực?
Hãy bắt đầu bằng việc viết xuống các mục tiêu, bằng cách điền vào Bảng 1-Mục
tiêu và kế hoạch ưu tiên ở phần cuối tài liệu này. Bạn cũng nên có ý kiến đóng góp
của các thành viên trong gia đình. Ở bước này, đừng loại ra điều gì hết vì nghĩ rằng
Bạn không đủ tiền “mua” nó. Đây là “Danh sách những ước muốn” của Bạn.
Nhóm chúng lại thành những nhóm mục tiêu Bạn muốn đạt được trong vòng 5 năm
tới hoặc ngắn hơn và những nhóm mục tiêu dài hạn hơn trên 5 năm. Việc phân biệt
ra như vậy là rất quan trọng, như Bạn sẽ hiểu rõ hơn ở phần sau, vì cách thức tiết
kiệm cho các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn là khác nhau.
Tiếp theo, sắp xếp các mục tiêu theo thứ tự về mức độ ưu tiên (thực hiện).
Hưu trí là một mục tiêu ưu tiên! Hưu trí cần phải là một trong những mục tiêu quan
trọng bất kể hiện tại Bạn đang ở độ tuổi nào. Một số mục tiêu, Bạn có thể vay mượn
tiền để thực hiện, như chi phí học đại học, nhưng Bạn không thể vay tiền “mua” cuộc
sống hưu trí được.
Hãy viết vào Bảng 1 những điều Bạn cần làm để đạt được từng mục tiêu: khi nào
Bạn cần đạt được nó, cần chi phí bao nhiêu tiền (chúng tôi sẽ giải thích thêm ở phần
sau), Bạn đã để dành được bao nhiêu tiền rồi và Bạn sẵn sàng làm gì để đạt được
mục tiêu đó.

MONG MUỐN CÓ MỘT
CƠ THỂ TÀI CHÍNH KHỎE MẠNH
Bắt đầu kế hoạch tập luyện sức khỏe tài chính của Bạn.
Hãy hình dung về cuộc sống hưu trí của Bạn.
2.
Hãy xem lại một lần nữa thứ tự ưu tiên của các mục tiêu. Bạn sẵn sàng làm việc chăm chỉ và quyết
tâm tiết kiệm như thế nào để đạt được môt mục tiêu cụ thể nào đó? Bạn sẵn sàng làm thêm giờ
chẳng hạn? Mức độ hiện thực của mục tiêu này so với các mục tiêu khác ra sao? Sắp xếp lại thứ tự ưu
tiên nếu thấy cần thiết. Xếp những mục tiêu không thực tế vào “danh sách các ước muốn”. Có thể
sau này nó cũng sẽ trở nên thực tế hơn với Bạn.
Bây giờ, hãy xem xét nguồn lực tài chính hiện tại của Bạn. Điều này là
quan trọng bởi lẽ, Bạn sẽ hiểu rõ hơn ở phần sau, nguồn lực tài chính
của Bạn ảnh hưởng không chỉ đến khả năng đạt được mục tiêu, mà
còn khả năng bảo vệ các mục tiêu đó khỏi những tác động của khủng
hoảng tài chính có thể xảy ra trong tương lai. Đây cũng là nguồn lực
đáp ứng nhu cầu tài chính các giai đoạn khác nhau trong cuộc sống
của Bạn. Bảng 2 - Bảng kiểm kê các tài liệu tài chính ở phần cuối
tài liệu giúp Bạn sắp xếp công việc.
Tính toán tài sản thuần. Nghe thì có vẻ khó, nhưng không phải vậy.
Tài sản thuần của Bạn đơn giản là lấy tổng giá trị những gì mà Bạn có/
sở hữu (tài sản có) trừ đi những thứ Bạn nợ (nợ phải trả). Nó là một
bức tranh tổng thể về tình hình tài chính của Bạn. Sử dụng Bảng 3 -
Bảng cân đối tài sản để tính giá trị tài sản thuần, để ghi nhận thông
tin và tính toán.
Đầu tiên, tính tổng giá trị ước tính của tất cả các tài sản có của Bạn.
Bao gồm nhà (nếu có), tài khoản tiết kiệm và thanh toán, giá trị hiện
tại của các khoản đầu tư như cổ phiếu, bất động sản, chứng chỉ tiền
gửi, tài khoản hưu trí, BHXH và những quyền lợi hưu trí khác mà Bạn
được hưởng.
Tiếp theo, tính tổng các khoản nợ phải trả: dư nợ vay mua nhà, dư nợ
thẻ tín dụng, vay mua ô tô, vay (cho con) học đại học, thuế thu nhập
phải trả và các thuế khác và các hóa đơn đến hạn chưa thanh toán.
Lấy tổng tài sản trừ đi tổng nợ phải trả. Tài sản của Bạn có lớn hơn nợ
phải trả không? hay ngược lại?
Mục tiêu của Bạn là có tài sản thực dương
và Bạn muốn nó phải tăng trưởng mỗi năm.
Tài sản thuần là một phần Bạn sẽ sử dụng để
trang trải cho những mục tiêu tài chính và
kế hoạch hưu trí. Nó cũng giúp Bạn vượt qua
những lúc khó khăn về tài chính.
Hãy đánh giá lại tài sản thuần của Bạn hàng
năm. Tính toán lại tài sản thuần của Bạn mỗi
năm một lần. Đó cũng là một cách giám sát
sức khỏe tài chính của Bạn.
Xác định các nguồn lực tài chính khác. Có thể
Bạn có những nguồn lực tài chính khác, không
bao gồm trong tài sản thuần của Bạn, nhưng
có thể giúp Bạn vượt qua những lúc khó khăn
về tài chính. Bao gồm giá trị quyền lợi bảo
hiểm tử vong của Hợp đồng bảo hiểm nhân
thọ (BHNT), trợ cấp tử tuất của BHXH, của bảo
hiểm y tế và chăm sóc sức khỏe, BH thương
tật, BH trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới (ô
tô), bảo hiểm nhà. Mặc dù Bạn phải trả một
khoản phí cho những hợp đồng bảo hiểm này,
nhưng chúng bảo vệ Bạn về mặt tài chính
trong những trường hợp rủi ro bệnh tật, tai
nạn và các thảm họa khác có thể xảy ra.
Nghỉ hưu là một trạng thái tinh thần đồng thời cũng là một vấn đề tài
chính đáng quan tâm. Có thể Bạn không nghỉ hưu và hoàn toàn rời khỏi
công việc khi Bạn chuyển sang một giai đoạn tiếp theo của cuộc đời.
Đối với một số người, nghỉ hưu là (chuyển sang) “một sự nghiệp mới”.
Bạn muốn làm gì trong giai đoạn này? Đi du lịch? Nghỉ ngơi? Chuyển
đến sống chung với cộng đồng hưu trí hay gần con cháu? Theo đuổi sở
thích cá nhân? Đi câu cá hay tham gia câu lạc
bộ nông thôn? Làm việc bán thời gian hay làm
tình nguyện viên? Quay trở lại trường học? Triển
vọng sức khỏe của Bạn thế nào? Bạn có kỳ vọng
con cháu sẽ chăm sóc Bạn khi tuổi già sức yếu
không thể tự làm? Bạn có muốn nghỉ hưu sớm
hay muộn hơn tuổi nghỉ hưu thông thường?

Câu trả lời cho những câu hỏi này là rất
quan trọng để có thể xác định Bạn cần có
bao nhiêu tiền khi nghỉ hưu để có cuộc
sống như Bạn mong muốn – và Bạn cần
Hoạch định kế hoạch hưu trí khi bạn vẫn còn trẻ
tiết kiệm bao nhiêu tiền từ nay cho đến đó. Giả sử Bạn muốn nghỉ hưu
sớm và không có ý định làm việc kể cả làm bán thời gian. Bạn cần phải
để dành được một số tiền (quỹ) lớn hơn so với nếu Bạn định nghỉ hưu trễ,
bởi vì Bạn cần sống dựa vào đó trong một thời gian dài hơn nhiều.
Ở giai đoạn này, nghỉ hưu có lẽ là một khái
niệm mơ hồ và xa xôi đối với Bạn. Bên
cạnh đó, Bạn cũng có nhiều thứ khác nữa
cần mua. Mặc dù vậy, có một số lý do quan
trọng mà Bạn cần bắt đầu chuẩn bị ngay từ
bây giờ cho cuộc sống hưu trí sau này.
Bạn có thể phải chi trả cho nhiều thứ hơn
khi nghỉ hưu so với các thế hệ trước. Hãy bắt
đầu tiết kiệm, càng sớm càng tốt.
Bạn có người Bạn đồng minh lớn – THỜI
GIAN. Giả sử rằng, Bạn dành ra 24 triệu
đồng mỗi đầu năm để tham gia một kế
hoạch hưu trí cá nhân từ năm 20 đến năm
30 tuổi (11 năm) và sau đó không góp thêm
một đồng nào nữa. Giả sử, tài khoản này
tăng trưởng 8% một năm. Khi về hưu ở tuổi
65, Bạn sẽ có số tiền 5.906.623.000 đồng trong tài khoản. Một người
Bạn đến năm 30 tuổi mới bắt đầu tiết kiệm, với cùng số tiền hàng năm
liên tục 35 năm. Cho dù đã bỏ ra số tiền nhiều hơn gấp 3 lần, tài khoản
của người Bạn này khi nghỉ hưu chỉ là 4.466.452.000 đồng.
Bạn có thể bắt đầu bằng số tiền nhỏ và (tài sản) sẽ tăng. Thậm chí, để
dành ra một phần nhỏ thu nhập của Bạn hàng tháng sẽ mang lại cho Bạn
một số tiền lớn sau này. Một số quỹ mở ở Việt Nam có đưa ra chương
trình đầu tư định kỳ tạo điều kiện cho nhiều người có thể tham gia đầu tư
đều đặn, có kỷ luật. Bạn có thể tìm hiểu thêm về các chương trình này tại
các công ty quản lý quỹ để tham gia!
Bạn có điều kiện để đầu tư một cách mạo hiểm quyết liệt hơn. Bạn còn
có đủ thời gian để vượt qua những biến động thăng trầm không thể tránh
khỏi của thị trường chứng khoán.
Việc hình thành thói quen tiết kiệm cho hưu trí dễ dàng hơn khi ta còn trẻ.
Ước tính bạn cần tiết kiệm bao nhiêu tiền cho hưu trí ?
Đến đây thì Bạn đã có một bức tranh rõ TÔI CẦN BAO NHIÊU TIỀN KHI NGHỈ HƯU?
ràng hơn về mục tiêu nghỉ hưu của mình,
cũng là lúc cần ước tính xem quỹ hưu trí của
Bạn lớn như thế nào và cần phải tiết kiệm
bao nhiêu mỗi tháng để đạt được mục tiêu
đó. Đây là bước hết sức quan trọng! Phần
lớn mọi người thường bỏ qua bước này, do
vậy đã gặp khó khăn trong việc tích lũy
đủ số tiền cần thiết khi nghỉ hưu nếu Bạn
không có một ý tưởng sơ khai nhất là cần
tiết kiệm bao nhiêu mỗi tháng.
Có rất nhiều công cụ bảng tính và phần mềm
có thể giúp Bạn ước tính được Bạn cần tiết
kiệm bao nhiêu tiền cho hưu trí. Các chuyên
viên tư vấn tài chính chuyên nghiệp cũng có
thể giúp Bạn. ở phần cuối tài liệu này, chúng
tôi cũng giới thiệu Bảng 4 -Tiết kiệm cho
hưu trí giúp Bạn có thể bắt đầu ngay.
Đây là một số câu hỏi và giả thiết các Bạn
cần nhớ:
Một quy tắc đơn giản là Bạn cần một mức thu nhập thay thế tương đương 80%
thu nhập của Bạn trước khi nghỉ hưu. Nếu thu nhập hiện tại của Bạn là 300.000
đồng một năm (trước thuế), thì khi nghỉ hưu, Bạn cần khoảng 240,000 đồng một
năm để trang trải chi phí duy trì mức sống tương đương mức trước khi về hưu.
Hãy xem đây là “chi phí” hưu trí thường niên.
Tuy nhiên, không có quy tắc nào phù hợp cho tất cả mọi người.
Chi phí thường có xu hướng giảm đi đối với người nghỉ hưu: thuế thấp hơn (có
khi không phải vậy) và các chi phí liên quan đến công việc cũng không còn.
Tuy nhiên, các chi phí tổng quát khác thì không giảm nhiều nếu Bạn vẫn có
nhà cửa và nợ vay chưa trả xong. Các hóa đơn khám chữa bệnh có thể khiến
chi phí hưu trí cao hơn nhiều. Chi phí nhiều nhất sẽ tùy vào Bạn muốn có một
cuộc sống như thế nào sau khi nghỉ hưu. Một số người muốn có một cuộc yên
bình, đạm bạc khi nghỉ hưu ở một vùng nông thôn chi phí thấp sẽ cần ít tiền
hơn rất nhiều so với những người muốn có một cuộc sống tích cực năng động
hơn, đi du lịch đến những nơi sang trọng và sống trong một khu vực cao cấp
thượng lưu.
Đối với những Bạn trẻ mới bắt đầu lập nghiệp, việc ước tính thu nhập mong
muốn khi nghỉ hưu trong vòng 30 đến 40 năm tới là một công việc không dễ.
Bảng 4 có thể giúp Bạn một cách ước tính đơn giản. Mỗi một hoặc hai năm, hãy
xem lại kế hoạch hưu trí xem có cần điều chỉnh mục tiêu tiết kiệm này không
khi thu nhập của Bạn tăng lên và Bạn dần có cái nhìn hiện thực hơn về hưu trí.

TÔI SẼ SỐNG BAO NHIÊU NĂM KHI NGHỈ HƯU?
Theo những dự báo gần đây, đàn ông nghỉ hưu ở tuổi 65 kỳ vọng sẽ sống thêm khoảng 18 năm nữa. Với phụ nữ nghỉ hưu ở
tuổi 65 kỳ vọng sống thọ thêm 20 năm.
Đây là những con số ước tính bình quân và tuổi thọ của mỗi người tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe và
tiền sử gia đình. Tuy nhiên, sử dụng những ước tính bình quân hiện tại hay số liệu quá khứ có thể không cho Bạn bức tranh
rõ ràng để hình dung. Hiện nay, con người sống thọ hơn trước đây và hầu hết các ý kiến chuyên gia đều cho rằng xu hướng
này sẽ vẫn tiếp tục duy trì.
Làm thế nào để chuẩn bị cho hưu trí khi không còn lại nhiều thời gian?
Điều gì sẽ xảy ra khi đã gần đến tuổi nghỉ hưu mà Bạn vẫn chưa tiết kiệm được đủ tiền cần thiết? Dưới đây là một số
mách nhỏ. Một số việc thì khó thực hiện, nhưng nó sẽ giúp Bạn đạt được mục tiêu.
Không bao giờ là quá trễ để bắt đầu. Chỉ có quá trễ
nếu Bạn không bắt đầu (tiết kiệm cho hưu trí)
Để dành tiền trước. Bỏ nhiều tiền nhất có thể vào
các chương trình hưu trí được ưu đãi (miễn) thuế
mà Bạn đủ điều kiện tham gia và các tài khoản tiết
kiệm cá nhân. Hãy dành ra ít nhất 20% thu nhập
của Bạn để tiết kiệm.
Cắt giảm chi phí. Đưa tất cả số tiền tiết kiệm được
vào quỹ hưu trí.
Tìm việc làm thêm hay làm thêm giờ.
Cần đảm bảo rằng đầu tư là một phần của giải pháp,
chứ không phải là vấn đề gây ra khó khăn. Để cải thiện
mức sinh lời, cần đa dạng hóa danh mục đầu tư và chú
ý đến phí dịch vụ. Đừng quá mạo hiểm không cần thiết
và đừng giao dịch quá thường xuyên.
Nghỉ hưu muộn hơn. Bạn không cần thiết phải làm
việc toàn thời gian sau tuổi nghỉ hưu như đã dự
định, nhưng làm bán thời gian cũng ổn rồi.
Đánh giá lại mục tiêu. Bạn có thể phải thay đổi
phong cách sống ít xa hoa hơn khi nghỉ hưu.
Trì hoãn việc nhận trợ cấp xã hội. Phúc lợi Bạn bắt
đầu nhận được sau này sẽ cao hơn.
Tận dụng ngôi nhà của Bạn. Thuê một căn phòng
hay chuyển đến sống trong một căn nhà có chi phí
thấp hơn, để có thể tiết kiệm và tăng thu nhập.
Hãy bán đi các tài sản không còn cho thu nhập tốt
hay tăng giá trị như là các lô đất chưa được khai
thác hay nhà nghỉ hè và tái đầu tư vào tài sản có
mức sinh lời ổn định.

PHÒNG TRÁNH CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN SỨC KHỎE TÀI CHÍNH
3.
Bạn có khoản thu nhập nào khác
không trong tương lai?
Chẳng hạn, Bạn có nhận được khoản tiền hưu trí
nào hàng tháng không? Khoản tiền đó có được
điều chỉnh theo lạm phát không?
Bạn đã để dành được bao nhiêu
cho hưu trí rồi?
Bạn cần tích lũy đủ số tiền cần thiết để bù đắp
khoản chênh lệch giữa mức thu nhập kỳ vọng khi
nghỉ hưu và các khoản hưu trí được nhận hàng năm
từ chính sách an sinh xã hội, hưu trí của nhà nước.
Số tiền tích lũy này đến từ các chương trình hưu
trí tự nguyện của Bạn khi còn làm việc, bảo hiểm
niên kim và các sản phẩm đầu tư cá nhân.
Cần phải điều chỉnh gì liên quan
đến yếu tố lạm phát?
Chi phí cho cuộc sống hiện tại và hưu trí sẽ tăng
hàng năm do lạm phát, trong khi nếu thu nhập
không tăng tương ứng hoặc thậm chí giảm tương
đối, thì sự chênh lệch giữa thu nhập và chi phí ngày
càng mở rộng và nghiêm trọng hơn. Giả sử, với
mức lạm phát bình quân là 5% một năm, số tiền
20 triệu đồng chi phí hiện tại sẽ tương đương 53
triệu trong vòng 20 năm tới, trong khi, “sức mua”
của 20 triệu thu nhập chỉ tương đương 7 triệu đồng
mà thôi. Khi hoạch định kế hoạch hưu trí, để an
toàn hơn, nên giả định tỷ lệ lạm phát này ở mức
hợp lý. Khi đó, Bạn có thể có nhiều tiền hơn dự tính
ban đầu.
Lợi nhuận đầu tư dự kiến
là bao nhiêu?
Trong bất kỳ tính toán nào Bạn cũng cần xem xét
tỷ suất sinh lời mà Bạn kỳ vọng nhận được từ các
khoản tiền đã tiết kiệm được và từ những khoản
khác Bạn sẽ tích lũy trong tương lai. Bạn cũng cần
xác định tỷ suất sinh lời của các khoản tiết kiệm
sau khi nghỉ hưu. Tỷ suất sinh lời này tùy thuộc
một phần vào nguồn gốc số tiền đó từ tài khoản
được ưu đãi (hoãn) thuế hay không.
Một điều quan trọng khi tính toán là tỷ suất sinh lời
kỳ vọng đó phải thực tế. Các chuyên gia thì khuyên
rằng Bạn nên dựa vào số liệu trong quá khứ của
loại tài sản mà Bạn đã chọn để đầu tư hoặc thậm
chí, hạ thấp dự báo sinh lời thấp hơn một chút.
Còn bao nhiêu năm nữa tôi đến tuổi
nghỉ hưu ?
Càng có nhiều thời gian, số tiền Bạn cần tiết kiệm hàng tháng để
đạt mục tiêu càng nhỏ.
Mỗi tháng tôi nên tiết kiệm
bao nhiêu tiền?
Khi đã xác định được bao nhiêu năm nữa Bạn sẽ nghỉ hưu và Bạn
mong muốn có bao nhiêu tiền cho mục tiêu này mà không hỗ trợ
từ nguồn nào khác, Bạn có thể ước tính được mỗi tháng phải tiết
kiệm bao nhiêu.
Tốt nhất là Bạn nên xem lại Bảng thông tin số liệu này mỗi 1 hoặc
2 năm. Suy nghĩ của Bạn về cuộc sống hưu trí, thu nhập của Bạn
và tình hình tài chính của Bạn có thể thay đổi. Bạn luôn cần định
kỳ kiểm tra lại nhằm đảm bảo rằng Bạn đang tiến triển trên con
đường đạt được mục tiêu.
“Tận hưởng” cuộc sống hưu trí
Bây giờ bắt đầu đến phần khó đây. Bạn đã có một hình dung cơ
bản là cần tiết kiệm hàng tháng bao nhiêu tiền để đạt được mục
tiêu hưu trí như mong muốn. Tuy nhiên, Bạn tìm (lấy) số tiền đó ở
đâu ra? Lấy nó bằng cách nào?
Có một số mẹo đơn giản giúp Bạn tiết kiệm cho bất kỳ mục đích
gì: tiêu xài ít hơn số tiền Bạn kiếm được. Điều này không hề dễ
nếu Bạn gặp khó khăn làm chỉ đủ sống hoặc Bạn thấy khó vượt
qua được cám dỗ mua sắm mỗi khi cầm tiền trong tay. Thậm chí
nhiều người có thu nhập cao nhưng lại để dành rất ít. Chúng tôi có
một vài ý tưởng có thể giúp Bạn.

Hãy bắt đầu với “kế hoạch chi tiêu” – hướng dẫn cách thức chi
tiêu. Một vài người gọi đây là Bảng ngân sách, tuy nhiên, vì
chúng ta xem kế hoạch hưu trí như là một thứ gì đó cần phải
mua, do vậy nó nên nằm trong kế hoạch chi tiêu là hợp lý.
Lập một Kế hoạch chi tiêu rất đơn giản. Hãy xem các bước
hướng dẫn sau đây để điền thông tin vào Bảng 5 - Kế hoạch
chi tiêu trong phần sau của tài liệu này.
THU NHẬP - Cộng dồn các khoản thu nhập hàng tháng: tiền
lương, tiền thưởng, cấp dưỡng, lợi nhuận đầu tư và thu nhập
khác. Không bao gồm bất kỳ thu nhập nào không chắc chắn
như tiền hy vọng trúng xổ số hay tiền thưởng chưa được xác
định.
CHI PHÍ. Tính tổng chi phí hàng tháng: trả góp hay tiền thuê,
tiền trả góp mua ô tô, chi phí ăn uống bình quân, y tế, giải
trí và chi phí khác. Xác định mức chi phí bình quân cho các
khoản chi thay đổi hàng tháng như chi phí quần áo, hoặc chi
phí không xảy ra mỗi tháng, như mua bảo hiểm xe ô tô hay
thuế đối với người tự doanh. Xem lại các số liệu tài khoản thẻ
tín dụng, thẻ ghi nợ, séc và các hóa đơn, biên nhận để ước
tính chi phí. Có thể Bạn cũng cần theo dõi cách Bạn đã tiêu
tiền ra sao trong một hoặc hai tháng. Hầu hết chúng ta sẽ
ngạc nhiên khi thấy được tiền của chúng ta đã “biến mất” đi
đâu và bao nhiêu mỗi tháng.
BAO GỒM KHOẢN TIỀN TIẾT KIỆM NHƯ LÀ MỘT THỨ CHI
PHÍ. Tốt hơn, tiết kiệm là khoản chi đầu tiên trong danh
sách chi tiêu. Đến đây Bạn có thể thêm vào tổng số tiền
Bạn cần tiết kiệm hàng tháng để đạt được mục tiêu đã
viết ra trong Bảng 1.
LẤY THU NHẬP TRỪ CHI PHÍ. Điều gì xảy ra nếu Bạn chi
phí (bao gồm tiền dành ra để tiết kiệm) cao hơn thu
nhập? Điều này không hiếm khi xảy ra. Bạn có 3 lựa
chọn: cắt giảm chi phí, tăng thu nhập hoặc cả hai.
GIẢM CHI PHÍ. Có hàng trăm cách để cắt giảm chi phí, từ
việc sử dụng phiếu mua hàng (thực phẩm) khuyến mãi
và săn lùng hàng giảm giá, cho đến việc làm so sánh
khi mua bảo hiểm hoặc không đổi xe mới quá thường
xuyên. Mục tiếp theo liên quan đến các vấn đề thẻ ghi
nợ và thẻ tín dụng có thể hữu ích. Bạn cũng có thể có
thêm rất nhiều ý tưởng có thể giúp cắt giảm chi phí từ
sách vở, tạp chí và bản tin tài chính chuyên ngành.
TĂNG THU NHẬP. Làm thêm việc, hoàn thiện kỹ năng
làm việc hoặc nâng cao trình độ học vấn để được tăng
lương hay có được công việc lương cao hơn, kiếm tiền
từ một sở thích cá nhân hoặc cùng quyết định để một
thành viên khác trong gia đình làm việc.

TĂNG CƯỜNG HIỆU QUẢ VÀ HOÀN THIỆN
KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH
MẸO NHỎ. Có thể Bạn vẫn gặp khó khăn trong việc tiết kiệm đủ tiền
khi nghỉ hưu và cho các mục tiêu khác cho dù Bạn đã cố gắng cắt giảm
chi phí và tăng thu nhập. Dưới đây là một số mẹo nhỏ có thể giúp Bạn.
Hãy trả lương cho mình trước. Hãy để dành ra trước số tiền mà Bạn cần
cho các mục tiêu đã đặt ra. Lệnh cho ngân hàng tự động trích tiền từ tài
khoản thanh toán sang tài khoản tiết kiệm hay một sản phẩm đầu tư
(như là Quỹ Mở). Tham gia chương trình hưu trí tự nguyện do công ty tài
trợ, tự động khấu trừ tiền lương để đóng phí. Hoặc tự mình gửi tiết kiệm
cho quỹ hưu trí trước hết. Điều gì Bạn không thấy, Bạn sẽ không nhớ.
Dành tất cả các khoản tiền thưởng và tăng
lương để tiết kiệm
Làm sao tiết kiệm trở thành là thói quen. Khi
đã bắt đầu, mọi việc trở nên dễ dàng hơn
nhiều.
Xem lại kế hoạch chi tiêu sau vài tháng để
đảm bảo vẫn trong tầm kiểm soát. Thu
nhập và chi phí thay đổi theo thời gian.
4.
Tiết kiệm cho hưu trí
Khi Bạn đã cắt giảm được các khoản nợ không cần thiết và tạo ra được một
Bảng kế hoạch chi tiêu hợp lý mang lại một khoản tiền dôi ra, giờ thị Bạn có
thể bắt đầu kế hoạch tiết kiệm cho hưu trí.
Tài khoản tiết kiệm, Quỹ mở đầu tư vào công cụ thị trường tiền tệ, chứng chỉ
tiền gửi và tín phiếu kho bạc nhà nước. Những sản phẩm này đôi khi được
xem như tiền hoặc tương đương tiền bởi vì Bạn có thể rút tiền ra dễ dàng và
nhanh chóng và rủi ro mất vốn là rất thấp.
Trái phiếu nội địa. Bạn cho các công ty hay Chính phủ, tổ chức chính phủ bảo
lãnh vay tiền với lời hứa họ sẽ hoàn trả lại vốn gốc cộng với tiền lãi.
Cổ phiếu trong nước. Bạn sở hữu một phần công ty Bạn đã đầu tư vào.
Quỹ đầu tư dạng Quỹ mở. Thay vì đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu, trái phiếu,
bất động sản chẳng hạn, Bạn có thể đầu tư qua Quỹ mở. Các quỹ này huy
động tiền của Bạn cùng với rất nhiều nhà đầu tư khác, rồi đầu tư sinh lời cho
Bạn. Một Quỹ mở về cổ phiếu chẳng hạn, công ty quản lý quỹ sẽ thay mặt
cho nhà đầu tư, thực hiện đầu tư vào danh mục cổ phiếu lựa chọn trên thị
trường. Quỹ mở giúp cho việc đầu tư và đa dạng hóa danh mục đầu tư của
Bạn trở nên dễ dàng hơn.
Lựa chọn đầu tư vào đâu? Làm thế nào để quyết định nên bỏ tiền vào đâu?
Hãy xem lại một số mục tiêu ngắn hạn Bạn đã viết ra trước đây – như: kỳ
nghỉ hè của gia đình hay tiền trả ban đầu để vay tiền mua nhà trả góp. Luôn
nhớ rằng, Bạn cần tiết kiệm cho hưu trí. Tuy nhiên, đối với các mục tiêu Bạn
muốn thực hiện trong thời gian ngắn sắp tới – giả sử trong vòng một năm
– tốt nhất là nên bỏ tiền vào một hoặc hai công cụ đầu tư tương đương tiền –
như gửi ngân hàng, chứng chỉ tiền gửi. Bạn sẽ được hưởng một mức lãi suất
thấp, nhưng khi Bạn cần tiền thì có ngay được.
Tuy nhiên, đối với các mục tiêu dài hạn hơn trên 5 năm, như kế hoạch hưu trí,
Bạn có thể phân bổ một phần tiền đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu, bất động
sản, Quỹ mở và các tài sản khác. Không giống như tài khoản tiết kiệm, chứng
chỉ tiền gửi, các sản phẩm đầu tư nêu trên không được bảo hiểm tiền gửi. Bạn
có thể gặp rủi ro thua lỗ một phần tiền đầu tư. Mức độ rủi ro như thế nào tùy
thuộc vào loại hình đầu tư. Nhìn chung, càng
có nhiều thời gian cho đến khi nghỉ hưu và thu
nhập từ các nguồn khác càng lớn, thì Bạn càng
có thể chấp nhận mức rủi ro (biến động, mạo
hiểm) lớn hơn. Với những người sắp về hưu và
những người chỉ có thể sống dựa vào nguồn
thu nhập này để trang trải chi phí khi nghỉ hưu
thì chiến lược đầu tư của họ cũng thận trọng
hơn và rủi ro thấp. Chính Bạn là người quyết
định mức độ chấp nhận rủi ro của mình.
Vì sao lại phải chấp nhận rủi ro? Bởi vì rủi ro
càng cao thì kỳ vọng lợi nhuận càng cao.
Chẳng hạn, nếu biết đầu tư một cách cẩn
thận vào các tài sản như cổ phiếu và trái
phiếu, Bạn có thể đạt được tỷ suất lợi nhuận
cao hơn nhiều so với giữ tiền trong tài khoản
ngân hàng.
Sự khác nhau về tỷ suất sinh lời bình quân
hàng năm giữa các công cụ đầu tư khác nhau
theo thời gian là rất lớn. Ở Mỹ, trong vòng 50
năm qua, tỷ suất sinh lời gộp hàng năm của
tín phiếu kho bạc nhà nước ngắn hạn (tương
đương mức lãi suất các công cụ tương đương
tiền như tài khoản tiền gửi) là 5,2%; của trái
phiếu chính phủ dài hạn là 7,1%; của các cổ
phiếu vốn hóa lớn, mặc dù rủi ro hơn, là 9,8%.
Hãy thử tính tỷ lệ đó thành tiền. Nếu Bạn đầu
tư $1 vào tín phiếu kho bạc nhà nước của Mỹ
cách đây 50 năm, số tiền này tăng lên thành
khoảng $13 hôm nay. Tuy nhiên, lạm phát
bình quân của Mỹ là 4,1% một năm, đã ăn
mòn khoảng $11 tiền lời, vậy lãi thực còn lại
đâu đó khoảng $1,75. Nếu bỏ $1 đó vào trái

phiếu chính phủ dài hạn, nó tăng lên thành $31 hôm nay, sau
khi điều chỉnh lạm phát, lãi thực sự còn lại là $4,16. Nếu $1 đó
đầu tư vào cổ phiếu vốn hóa lớn, nó tăng lên thành $105, sau
khi điều chỉnh lạm phát còn lại $14,22. Tất cả các tỷ suất sinh
lời này là không đảm bảo trong tương lai, nhưng nó cho thấy
mối liên hệ rõ ràng giữa rủi ro và kỳ vọng lợi nhuận.
Nhiều chuyên gia tài chính cho rằng cần thiết phải phân bổ
một phần tiền tiết kiệm cho hưu trí để đầu tư vào tài sản có
độ rủi ro cao hơn – nhưng triển vọng lợi nhuận cao hơn. Các
tài sản này có thể giúp Bạn có được mức thu nhập cao hơn
lạm phát, là thứ sẽ ăn vào ngân quỹ tiết kiệm hưu trí của Bạn
theo thời gian.
Dĩ nhiên, lựa chọn đầu tư vào tài sản nào là quyết định của
chính Bạn. Đừng bao giờ đầu tư vào đâu mà Bạn không thực
sự hiểu rõ hoặc không cảm thấy thoải mái.
GIẢM RỦI RO ĐẦU TƯ. Có hai cách chủ yếu để giảm rủi ro.
Đầu tiên, đa dạng hóa trong mỗi loại tài sản đầu tư. Bạn có
thể thực hiện điều này bằng cách đầu tư thông qua các công
cụ như Quỹ mở, quỹ đầu tư chỉ số và một số sản phẩm đầu tư
của ngân hàng. Các sản phẩm này giúp Bạn có thể phân tán
số tiền của mình ra đầu tư vào nhiều loại cổ phiếu, trái phiếu
và công cụ đầu tư tài chính khác dù với số tiền không lớn. Rủi
ro thua lỗ vốn của Bạn cũng được giảm đi so với Bạn chỉ mua
một vài loại cổ phiếu đơn lẻ. Cách thức phân bổ đầu tư như
vậy gọi là đa dạng hóa danh mục đầu tư.
Hai là, Bạn có thể giảm rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều loại
tài sản khác nhau. Nói chung, Bạn nên bỏ một phần tiền vào
cổ phiếu, một phần vào trái phiếu, tiền và tương đương và
các loại tài sản đầu tư khác. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, khi
Bạn đã đa dạng hóa danh mục đầu tư trong từng loại tài sản,
thì việc lựa chọn phân bổ như thế nào vào mỗi loại tài sản
chính là quyết định quan trọng nhất tiếp theo và nó sẽ định
hình chiến lược đầu tư của Bạn.
Tại sao cần đa dạng hóa? Bởi vì tại một thời điểm, một
khoản đầu tư hay một loại tài sản đầu tư có thể mang lại hiệu
quả tốt hơn khoản đầu tư khác. Đa dạng hóa giúp Bạn quản
lý được rủi ro của một khoản hay loại tài sản đầu tư và làm
giảm nguy cơ thua lỗ. Trong thực tế, các yếu tố có thể ảnh
hưởng tiêu cực đến hiệu quả của khoản đầu tư này lại có thể
làm cho khoản đầu tư khác mang lại kết quả tốt hơn. Giá trái
phiếu chẳng hạn, thường đi xuống khi thị trường cổ phiếu
tăng điểm. Khi thị trường cổ phiếu giảm điểm, giá phiếu có
thể đi lên. Trong dài hạn – thời gian Bạn cần để tiết kiệm cho
hưu trí – rủi ro lỗ vốn hoặc thu nhập thấp hơn so với lãi suất
tiền gửi ngân hàng có khuynh hướng giảm đi.
Bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư vào nhiều loại tài
sản khác nhau, Bạn có thể giảm thiểu được rủi ro và tối ưu
hóa lợi nhuận hơn là bỏ hết tiền vào chỉ một khoản đầu tư
hay một loại tài sản đầu tư. Có một câu nói rất quen thuộc
“đừng bỏ tất cả trứng vào một giỏ” là hoàn toàn đúng trong
đầu tư tài chính.
QUYẾT ĐỊNH CẤU TRÚC DANH MỤC ĐẦU TƯ. Bạn đa dạng hóa
như thế nào – nghĩa là, Bạn quyết định phân bổ bao nhiêu đầu
tư vào mỗi loại tài sản đầu tư – được gọi là chiến lược phân bổ
tài sản. Ví dụ, nếu Bạn quyết định đầu tư vào cổ phiếu, bao
nhiêu tiền của quỹ hưu trí của Bạn sẽ được bỏ vào mua cổ
phiếu: 10%, 30% hay 75%? Bao nhiêu cho trái phiếu và tiền
gửi? Quyết định của Bạn dựa vào nhiều yếu tố: thời gian từ
giờ đến khi nghỉ hưu còn bao nhiêu năm, kỳ vọng tuổi thọ,
quy mô của quỹ hưu trí hiện tại, các nguồn thu nhập khác
dành cho hưu trí, mức độ rủi ro mà Bạn sẵn sàng chấp nhận,
tình hình tài chính hiện tại của Bạn và các vấn đề khác.
Phân bổ tài sản cũng có thể thay đổi theo thời gian. Khi Bạn
còn trẻ, Bạn có thể phân bổ nhiều hơn đầu tư vào cổ phiếu
hơn là trái phiếu và tiền gửi ngân hang. Khi Bạn lớn tuổi hơn
và khi bắt đầu nghỉ hưu, Bạn có thể giảm tỷ trọng các khoản
đầu tư vào cổ phiếu và nắm giữ nhiều trái phiếu và tiền gửi
ngân hàng hơn. Bạn cũng có thể thay đổi cách phân bổ tài sản
do mục tiêu đầu tư, khả năng chấp nhận rủi ro hay điều kiện
tài chính của Bạn có sự thay đổi.
TÁI CÂN BẰNG DANH MỤC ĐẦU TƯ. Khi Bạn đã có quyết định
về cấu trúc danh mục đầu tư và đầu tư tiền của mình vào đó,
theo thời gian, giá trị của một số khoản đầu tư sẽ tăng lên và
một số khác lại giảm xuống. Nếu điều này tiếp tục kéo dài,
kết cục Bạn có thể có một cơ cấu tài sản không đúng với dự
định của Bạn. Việc đánh giá lại cấu trúc danh mục đầu tư, hay
còn gọi là tái cân bằng danh mục đầu tư, như cách gọi thông
thường, sẽ làm cho danh mục của Bạn trở lại cân bằng giống
như kế hoạch ban đầu. Tái cân bằng danh mục cũng giúp cho
Bạn ra quyết định đầu tư một cách hợp lý có cơ sở hơn, không
dựa vào cảm tính.
Chẳng hạn, thay vì quyết định bán đi các khoản đầu tư vào
một ngành đang có xu hướng giảm, Bạn có thể bán đi khoản
đầu tư đang tăng giá (và Bạn đã có lợi nhuận) và với số tiền
thu được, hãy lại mua thêm vào các lĩnh vực đầu tư đang giảm
giá khác. Bằng cách này, Bạn tái cân bằng lại cấu trúc danh
mục đầu tư, giảm rủi ro thua lỗ và tăng cơ hội đạt được mức
lợi nhuận cao hơn trong dài hạn.
Hãy xem tái cân bằng danh mục có thể mang lại gì cho Bạn.
Giả sử Bạn có một khoản đầu tư tương đương 10% vào cổ
phiếu công ty vốn hóa nhỏ. Do thị trường cổ phiếu giảm, giá
trị các khoản đầu tư này giờ chỉ còn 6% trong danh mục. Bạn
có thể bán đi khoản đầu tư đã tăng giá và mua lại cổ phiếu
vốn hóa nhỏ để cho khoản đầu tư này trở lại mức 10% tỷ
trọng danh mục.
Làm thế nào biết được khi nào cần tái cân bằng danh mục. Có
hai phương pháp tái cân bằng danh mục: theo lịch định kỳ và
theo điều kiện. Định kỳ theo lịch nghĩa là mỗi quý hoặc hàng
năm, Bạn sẽ bán ra bớt các khoản đầu tư đã tăng lên và bổ
sung mua vào các khoản đã sụt giảm tỷ trọng. Tái cân bằng
theo điều kiện sẽ được áp dụng bất kỳ khi nào giá trị đầu tư
vào một loại tài sản tăng lên hay giảm xuống tới một mức giới
hạn, ví dụ 25%. Theo phương pháp này, thị trường sẽ nói cho
Bạn biết khi nào cần phải tái cân bằng danh mục.

Một vài lời khuyên hữu ích về cách thức tiết kiệm hiệu quả cho hưu trí
Bắt đầu ngay từ bây giờ. Đừng chờ đợi. Thời gian rất
quan trọng.
Bắt đầu với số tiền nhỏ, nếu cần thiết. Tiền bạc có thể eo
hẹp, nhưng dù với số tiền nhỏ cũng có thể làm nên chuyện
lớn nếu có thời gian, đầu tư đúng đắn và các công cụ đầu tư
được hưởng các ưu đãi về thuế như chương trình hưu trí tự
nguyện.
Sử dụng cách thức tự động khấu trừ lương hay trích từ tài
khoản thanh toán để đầu tư vào Quỹ Mở hay các công
cụ đầu tư khác mà Bạn chọn.
Tiết kiệm định kỳ. Luyện tập thành thói quen tiết kiệm
cho hưu trí
Hãy thực tế về kỳ vọng lợi nhuận đầu tư. Đừng bao giờ cho
rằng tỷ suất sinh lời trên thị trường cao trong một hai năm
nào đó sẽ tiếp tục kéo dài mãi mãi. Tương tự như vậy, thị
trường suy giảm, rồi cũng sẽ có lúc phục hồi lại.
Đừng đụng vào khoản tiền tiết kiệm cho hưu trí này.

5.TỐI ĐA HÓA KHẢ NĂNG LUYỆN TẬP CỦA BẠN
Giá trị của 1.000 VNĐ theo thời gian được tính lãi lũy kế theo các mức sinh lời khác
nhau như bảng dưới đây:
Bảng trên cho ta thấy ví dụ một khoản đầu tư sẽ tăng trưởng như thế nào với các
mức sinh lời khác nhau, qua các thời hạn đầu tư khác nhau. Để ý làm thế nào số
tiền lời ngày càng nhiều hơn sau mỗi giai đoạn 10 năm. Bởi lẽ, tiền lãi được hưởng
trên số tiền cộng dồn ngày lớn hơn.
Cũng lưu ý rằng khi tỷ suất sinh lời tăng lên gấp đôi từ 4% lên 8%, kết quả cuối
cùng sau 30 năm cao hơn gấp 3 lần số tiền mà Bạn đã tích lũy được với mức sinh
lời là 4%. Đó chính là sức mạnh của lãi kép.
Sức mạnh thực sự của lãi kép là thời gian. Bắt đầu càng sớm, Bạn càng tích lũy
được nhiều tài sản hơn. Hãy xem xét nó ở một khía cạnh khác. Mỗi 10 năm nếu Bạn
trì hoãn việc tiết kiệm cho hưu trí, Bạn cần phải tiết kiệm nhiều hơn gấp 3 lần mỗi
tháng để có thể theo kịp kế hoạch nghỉ hưu mong muốn. Đó là lý do vì sao bất kể
Bạn đang ở độ tuổi nào, nên bắt đầu tiết kiệm cho hưu trí càng sớm thì càng tốt.
Sức mạnh của lãi kép
Cho dù Bạn quyết định đầu tư
vào đâu – tiền gửi, cổ phiếu, trái
phiếu, bất động sản hoặc kết
hợp các tài sản trên – điều quan
trọng nhất khi tiết kiệm cho hưu
trí là làm sao để đồng tiền sinh
lợi tốt nhất cho Bạn. Điều này
được thực hiện dựa trên sức
mạnh của lãi kép. Tỷ suất sinh
lời gộp chính là chìa khóa làm
cho những khoản đầu tư dù nhỏ,
nhưng nếu có đủ thời gian sẽ
tăng trưởng cao hơn nhiều.
Có lẽ Bạn cũng đã quen với
nguyên tắc tính lãi kép. Tiền
Bạn gửi trong tài khoản tiết kiệm
ngân hàng được hưởng tiền lãi.
Vậy thì, Bạn sẽ được nhận lãi trên
số tiền gốc Bạn gửi vào cộng với
lãi suất Bạn đã tích lũy. Khi quy
mô quỹ tiết kiệm này ngày một
tăng lên, Bạn được nhận tiền lãi
trên số tiền ngày càng lớn.
Năm
10
20
30
4%
1.481
2.191
3.243
6%
1.791
3.207
5.743
8%
2.159
4.661
10.063
10%
2.594
6.728
17.449

6.CHU TRÌNH BIẾN ĐỘNG TÀI CHÍNH
Quản trị chu trình biến động tài chính
Như đã đề cập trước đây, có thể Bạn sẽ trải qua một
vài biến cố hay sự kiện quan trọng trong cuộc đời
làm cho Bạn gặp khó khăn hơn trong việc bắt đầu
tiết kiệm hay duy trì việc tiết kiệm cho hưu trí hoặc
cho các mục tiêu khác. Quan trọng là phải có một kế
hoạch rõ ràng, luôn giữ tập trung vào mục tiêu đã
thiết lập, quản lý dòng tiền để khi sự kiện đó có xảy ra
cũng không ảnh hưởng đến mục tiêu của Bạn.
Dưới đây là một vài gợi ý cho việc tiết kiệm cho hưu trí
mà vẫn xoay sở quản lý được về mặt tài chính khi các
sự kiện quan trọng trong cuộc sống xảy ra.
LẬP GIA ĐÌNH. Việc lập gia đình kéo theo nhu cầu tài
chính tăng lên sẽ cạnh tranh số tiền dành cho tiết
kiệm hưu trí, như là thay đổi nhu cầu về BHNT và tiết
kiệm để mua nhà. Tuy nhiên, một số chi phí được
giảm đi khi hai người dọn về sống chung với nhau,
nhờ đó cũng tiết kiệm được một số tiền. Bên cạnh
đó, Bạn vẫn còn một người Bạn đồng hành đó là thời
gian. Một Bảng kế hoạch chi tiêu là rất quan trọng.
Nhớ rằng, tích tiểu thành đại.
NUÔI DẠY CON CÁI. Theo ước tính của Bộ Nông
nghiệp Mỹ, chi phí bình quân mà một gia đình trung
lưu ở Mỹ bỏ ra để nuôi dạy một đứa con đến năm 17
tuổi là vào khoảng 295.560 USD. Hơn nữa, trong một
số trường hợp, người chồng hoặc vợ có thể phải nghỉ
làm để nuôi con, do đó cắt mất một phần thu nhập
của gia đình và khả năng tích lũy cho hưu trí. Khi có
con có thể làm thay đổi các mục tiêu chính của Bạn,
nhưng không phải là loại trừ nhau. Hãy nỗ lực hết sức
có thể. Thêm nữa, một số chuyên gia tư vấn tài chính
còn nhấn mạnh rằng tiết kiệm cho hưu trí cần được ưu
tiên hơn cả tiết kiệm cho con cái học đại học. Có một
vài chương trình hỗ trợ tài chính cho sinh viên học đại học,
nhưng không có chương trình như vậy cho chương trình
hưu trí.
THAY ĐỔI CÔNG VIỆC. Người ta ước tính rằng, một người
công nhân bình thường có thể thay đổi công việc làm trên
10 lần trong suốt thời gian làm việc (sự nghiệp) của họ. Khi
thay đổi công việc, Bạn phải chịu rủi ro không được nhận
các phúc lợi cam kết dành cho người có thâm niên làm
việc và trung thành từ doanh nghiệp hiện tại, hoặc là nơi
làm việc mới không có chương trình hưu trí tự nguyện cho
Bạn. Hãy cân nhắc bảo lưu số dư tài khoản hưu trí tại doanh
nghiệp cũ hoặc làm thủ tục chuyển sang sở làm mới để tiếp
tục đóng góp phí hoặc chuyển sang chương trình hưu trí tự
nguyện của cá nhân. Đừng rút hết tiền ra và tiêu sài hết, dù
số tiền không nhiều.
THƯƠNG TẬT. Thương tật nghiêm trọng và kéo dài có thể làm
xói mòn những nỗ lực tiết kiệm cho hưu trí. Mặc dù những
khoản trợ cấp thương tật từ chính sách An sinh xã hội có thể
giúp đỡ một phần cho gia đình nếu bị thương tật nghiêm
trọng, Bạn cũng nên tìm hiểu thêm về các loại sản phẩm
thương tật và tai nạn, phí bảo hiểm để cân nhắc tham gia.
TỬ VONG. Việc ra đi sớm của người chồng hoặc vợ có thể
làm suy yếu đi nỗ lực của người còn lại trong việc tiết kiệm
cho hưu trí, đặc biệt nếu họ còn có những đứa con phụ
thuộc. Chính vì vậy, cần tìm hiểu rõ chính sách An sinh xã
hội để biết rằng (các) con của Bạn có thể được trợ cấp như
thế nào (bao nhiêu tiền) nếu người cha hoặc mẹ chúng
không may tử vong. Việc có tham gia bảo hiểm nhân thọ
đầy đủ cũng rất quan trọng. Đảm bảo rằng Bạn đã chỉ định
người thụ hưởng rõ ràng trong các Hợp đồng BHNT, BH hưu
trí tự nguyện và các sản phẩm tiết kiệm cho hưu trí khác.

Đương đầu với khủng hoảng tài chính
Cuộc sống là sự trải nghiệm thưc tế trên một con
đường tài chính cũng gặp phải rất nhiều tình huống
không mong đợi xảy đến như rào chắn, ngã rẽ và ổ gà.
Những biến cố này có thể là một hóa đơn viện phí đắt
đỏ, chi phí sửa chữa nhà hoặc ô tô, tử vong của một
thành viên gia đình, mất việc làm hay chi phí kiện tụng
quá đắt. Các tình huống tài chính khẩn cấp như vậy có
thể làm chệch hướng những nỗ lực tiết kiệm hưu trí
của Bạn hoặc cho các mục tiêu khác. Dưới đây là một
vài chiến lược để quản lý khủng hoảng tài chính.
Lập một quỹ khẩn cấp. Điều này có thể giúp giảm
bớt khả năng phải đụng vào quỹ dành cho hưu trí
trong trường hợp khẩn cấp. Xây dựng một quỹ khẩn
cấp cũng không dễ dàng khi thu nhập gia đình eo hẹp,
nhưng từng đồng góp nhặt được đều rất quý. Dùng
tiền lương từ làm thêm giờ hay việc làm thêm, tiền
hoàn thuế hay tiền tăng lương để tích lũy cho quỹ
khẩn cấp này. Gửi số tiền này vào tài khoản đầu tư rủi
ro thấp và có thể rút ra khi cần thiết như tiền gửi ngân
hàng hoặc quỹ mở về công cụ thị trường tiền tệ.
Mua bảo hiểm cho chính mình. Bảo hiểm bảo vệ tài
sản tài chính của Bạn, như quỹ dành cho hưu trí, bằng
cách bảo hiểm sẽ chi trả bồi thường khi có rủi ro xảy
ra gây tổn hại lớn về tài chính. Dưới đây là một số loại
bảo hiểm Bạn nên cân nhắc tham gia:
Bảo hiểm y tế & chăm sóc sức khỏe. Nếu Bạn và gia
đình không có bảo hiểm theo chương trình phúc lợi
nhân viên của công ty, chí ít thì Bạn cũng nên tự mua
BH cho những trường hợp bệnh lý nghiêm trọng.
Bảo hiểm thương tật. Bạn có biết, trước tuổi 65, khả
năng Bạn phải nghỉ làm việc ít nhất 3 tháng do thương
tật có thể xảy ra còn cao hơn khả năng bị tử vong? Bảo
hiểm thương tật theo chính sách an sinh xã hội hiện hành
có thể chi trả quyền lợi cho Bạn và gia đình nếu không may
Bạn bị thương tật nghiêm trọng và liên tục trong vòng 12
tháng. (Việc bồi thường cho người lao động chỉ hiệu lực với
những thương tật có liên quan đến công việc). Bên cạnh đó,
công ty của Bạn có thể mua bảo hiểm thương tật và tai nạn
cho nhân viên, nhưng Bạn cũng cần mua BH bổ sung nếu
thấy cần thiết từ chi phí riêng của mình.
Bảo hiểm ô tô. Đừng lái xe khi không có bảo hiểm. Như thế
là vi phạm pháp luật về giao thông và bị xử phạt rất nặng
nếu xảy ra tai nạn.
Bảo hiểm nhân thọ (BHNT). BHNT có thể giúp Bạn hay
người Bạn đời tiếp tục tiếp kiệm cho hưu trí cho dù không
may một trong hai người bị tử vong trước khi nghỉ hưu. An
sinh xã hội có thể chi trả quyền lợi cho người vợ/chồng và/
hoặc con trẻ vị thành niên. Mặt khác, có thể Bạn không cần
đến BHNT nếu Bạn không có ai là người phụ thuộc về mặt tài
chính. Có rất nhiều loại sản phẩm BHNT, đa dạng về mức phí
tham gia và hoa hồng trả cho đại lý phục vụ.
Bảo hiểm chăm sóc sức khỏe toàn diện. Loại bảo hiểm này
giúp chi trả cho các khoản chăm sóc ý tế sức khỏe dài hạn
rất tốn kém, tại nhà hoặc tại các cơ sở khám chữa bệnh
hoặc các nhà hưu dưỡng. Nó bảo vệ Bạn không phải tiêu
tốn tiền bạc và tài sản để dành cho quỹ hưu trí.
Vay mượn. Nếu Bạn phải vay tiền vì mục đích khẩn cấp, hãy
cân nhắc so sánh chi phí phải trả giữa các lựa chọn có thể.
Thoái vốn đầu tư. Khuyên rằng nên bán khoản đầu tư thông
thường có phải nộp thuế trước. Cố gắng đừng đụng đến tài
khoản hưu trí đang thực hiện tốt. Nếu rút tiền từ tài khoản
hưu trí có thể bị phạt và truy thu thuế thu nhập cá nhân.

7.BÀI LUYỆN TẬP HỮU ÍCH
Theo dõi sự tiến bộ Từ đây sẽ đi đâu?
Hoạch định tài chính không phải là một
tiến trình làm một lần là xong. Cuộc sống,
mục tiêu của Bạn, luật về thuế và thế giới
tài chính của Bạn luôn luôn thay đổi, đôi khi
thay đổi rất nhanh. Hãy xem lại Bảng 5 - Kế
hoạch chi tiêu và hoàn thành hai cột cuối
cùng giúp Bạn nắm được sự tiến triển.
- Thường xuyên đánh giá lại kế hoạch chi
tiêu của Bạn
- Theo dõi kết quả đầu tư. Quyết định điều
chỉnh nếu cần thiết
- Đảm bảo Bạn đóng góp nhiều hơn vào quỹ
dành cho hưu trí khi Bạn thu nhập nhiều hơn
- Cập nhật thông tin về các hợp đồng bảo
hiểm, phản ánh những thay đổi về thu nhập
hay tình hình tài chính cá nhân.
- Quản lý chặt chẽ và có hệ thống các số liệu
thông tin tài sản tài chính của Bạn.
Đến đây thì Bạn đã nhận ra rằng việc tiết kiệm cho hưu trí của chính mình
là rất quan trọng và là trách nhiệm của Bạn. Trong suốt hành trình đó, Bạn
có thể nhận được sự hỗ trợ, nhưng hầu hết mọi công việc và trách nhiệm
liên quan, Bạn phải tự gánh vác. Không ai làm việc chăm chỉ hay quan tâm
đến cuộc sống hưu trí và các mục tiêu tài chính của Bạn hơn chính Bạn cả.
Hãy nhìn lại các mục tiêu tài chính phác thảo trong Bảng 1. Giờ ta có thể
thấy các mục tiêu này thực tế hơn. Thậm chí Bạn không làm được nhiều
như mong muốn ngay lúc này, nhưng ít nhất là cũng làm được điều gì đó.
Hãy xem đây là bước khởi đầu. Hãy tiếp tục trau dồi thêm kiến thức về
quản lý tiền bạc và đầu tư. Đánh giá các thông tin từ các cá nhân, tổ chức
chuyên nghiệp như bộ phận chính sách phúc lợi, chuyên viên tư vấn tài
chính hoặc các chuyên gia khác trong lĩnh vực tài chính những người có
thể giúp Bạn không chỉ giải đáp các câu hỏi liên quan đến tài chính mà còn
động viên giúp Bạn có quyết định phù hợp.
Sau cùng, chỉ có một điểm mấu chốt trong việc thực hiện kế hoạch hưu
trí mà Bạn mong muốn. Dù Bạn vẫn còn trẻ hay đã gần đến tuổi nghỉ hưu
không quan trọng. Không thành vấn đề gì dù Bạn chỉ mới bắt đầu đi làm
công việc đầu tiên, đang nỗ lực tiết kiệm để mua nhà, hay dành tiền cho
con đi học đại học.
Điều quan trọng nhất là Bạn hãy bắt đầu tiết kiệm NGAY TỪ BÂY GIỜ!

8.CÔNG CỤ BẢNG TÍNH
Hãy sử dụng các công cụ bảng tính sau đây để
giúp Bạn quản trị cuộc sống tài chính của mình
và bắt đầu kế hoạch luyện tập tiết kiệm. Không
cần vội vàng. Bạn có thể điền thông tin vào một
hoặc hai Bảng tính, rồi sau đó, dành thêm thời
gian thu thập thông tin cần thiết để hoàn tất các
Bảng tính còn lại. Đừng quá quan trọng vào các chi
tiết. Phỏng đoán cũng được và bất kỳ khi nào Bạn
cũng có thể xem lại và điều chỉnh, cập nhật các
Bảng 1 - Mục tiêu và kế hoạch ưu tiên
Viết ra mục tiêu của Bạn, liệt kê cả các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn. Sau đó, đánh số theo thứ tự ưu tiên. Suy nghĩ về các công
việc cần làm để đạt được từng mục tiêu, bao gồm chi phí, số tiền Bạn đã để dành được và những việc khác Bạn sẵn sàng thực
hiện để đạt được mục tiêu. Nhớ rằng, tiết kiệm cho hưu trí là một mục tiêu ưu tiên!
Kế hoạch
ưu tiên
MỤC TIÊU DÀI HẠN (trên 5 năm)
Bảng 2 - Bảng kiểm kê các tài liệu tài chính
thông tin, số liệu chính xác hơn. Nếu Bạn đã có gia đình, hãy tích hợp
thông tin của vợ/chồng Bạn khi điền vào các Bảng tính này.
Bạn có thể copy mẫu ra để sử dụng hoặc in ra từ trang thông tin điện
tử (website) của VinaWealth. Bằng cách đó, sau một khoảng thời
gian 6 tháng hay 1 năm, Bạn có thể xem lại và cập nhật các thông tin
này và theo dõi tiến độ thực hiện. Các mẫu này giúp Bạn bắt đầu tiết
kiệm cho hưu trí và các mục tiêu tài chính khác.
TIÊU ĐỀ BẢNG TÍNH
1. Mục tiêu và kế hoạch ưu tiên
2. Bảng cân đối tài sản (tính tài sản thuần)
3. Kế hoạch (tiết kiệm) hưu trí
4. Kế hoạch chi tiêu – 2 cột đầu tiên
– 2 cột sau cùng
5. Kế hoạch giảm nợ vay
NGÀY HOÀN THÀNH
Mục tiêu của Bạn? Khi nào đạt
được?
Chi phí bao
nhiêu?
~ 6 tháng chi phí
% tiền lương
(xem Bảng 4)
3 tháng chi phí Điền thông tin vào các Bảng
Một số tiền tiết kiệm
trong tài khoản hưu
trí cá nhân (IRA)
tính để xem có thể tiết kiệm
được nhiều hơn không,
mang theo đồ ăn trưa đi làm
Đăng ký chương trình hưu
trí tự nguyện tại công ty
Bạn đã để dành
được bao nhiêu cho
mục tiêu này?
Bạn sẵn sàng làm gì để
đạt mục tiêu?
MỤC TIÊU NGẮN HẠN (dưới 5 năm)
Ví dụ: Quỹ dự
phòng khẩn cấp
Ví dụ:
Kế hoạch hưu trí an nhàn
1 năm
Khi đến tuổi
nghỉ hưu
1
1

Bảng 3 - Bảng cân đối tài sản (tính tài sản thuần)
Hãy sử dụng Bảng này để tính giá trị tài sản thuần của Bạn, bằng cách lấy tổng tài sản trừ đi tổng nợ phải trả. Mục tiêu của Bạn
là có tài sản thực dương và tăng trưởng hàng năm.
Trước hết, ước tính tổng giá trị tài sản, bao gồm số dư các tài khoản thanh toán và tiết kiệm, các khoản đầu tư và bất động sản
như nhà riêng (nếu Bạn sở hữu nó). Sau đó, tính tổng các khoản nợ phải trả, bao gồm bất kỳ khoản tiền nào Bạn còn đang nợ
như vay mua nhà trả góp, vay mua ô tô hay để học đại học, dư nợ thẻ tín dụng và các khoản dư nợ khác. Sau cùng, lấy tổng tài
sản trừ đi tổng nợ phải trả để ra được giá trị tài sản thuần của Bạn.
TÀI SẢN CÓ
Dự phòng tiền mặt
Tiền mặt
TK thanh toán
TK tiết kiệm
TK công cụ TT tiền tệ
Chứng chỉ tiền gửi
Khác
Subtotal
Nhà riêng hay căn hộ
Subtotal
Tài khoản hưu trí
BHXH
IRA
BH niên kim
TK hưu trí khác
Subtotal
Đầu tư
Quỹ Mở
Cổ phiếu
Trái phiếu
Bất động sản
Khác
Subtotal
Tài sản khác
Subtotal
TỔNG TÀI SẢN
TÀI SẢN THUẦN
GIÁ TRỊ NỢ PHẢI TRẢ
GIÁ TRỊ
Vay thế chấp mua nhà
Vay cho con học ĐH
Vay mua Ô tô
Dư nợ thẻ tín dụng
Nợ khác
TỔNG NỢ

Bảng 4 - Tiết kiệm hưu trí
Bảng 4 này có thể giúp Bạn hình dung mỗi
năm Bạn cần tiết kiệm bao nhiêu để đạt
được mục tiêu hưu trí an nhàn. Bảng này ước
tính Bạn cần tiết kiệm bao nhiêu % thu nhập
hiện tại hàng năm để đạt được mục tiêu. Bạn
có thể tiết kiệm thông qua chương trình hưu
trí tự nguyện tại công ty hoặc tự tham gia
một sản phẩm dành cho cá nhân hoặc cả hai.
Mặc dù Bảng tính này không bao gồm các
dữ liệu tình hình tài chính cá nhân cụ thể của
Bạn, tuy nhiên nó cho Bạn một ý tưởng mỗi
năm cần tiết kiệm bao nhiêu tiền và một bức
tranh rõ ràng hơn về mục tiêu về cuộc sống
hưu trí của Bạn. Càng bắt đầu sớm, tiền tiết
kiệm của Bạn càng có nhiều thời gian hơn để
đầu tư sinh lời.
BƯỚC 1 :
Ước tính tiền lương hàng năm của Bạn là bao
nhiêu khi nghỉ hưu có tính đến yếu tố lạm
phát và Bạn cần tiết kiệm bao nhiêu bên
cạnh lương hưu từ BHXH được nhận cho năm
đầu tiên khi nghỉ hưu (3 bước kế tiếp sẽ giúp
Bạn xác định mức tiết kiệm cần thiết để có
đủ tiền sống hết quãng đời hưu trí)
Bắt đầu, nhập số năm hiện tại cho đến khi
nghỉ hưu vào dòng 1. Kế tiếp, nhập mức
lương năm hiện tại – đây là lương gộp trước
thuế hoặc các khoản khấu trừ khác. Bạn
lấy số liệu này từ bảng lương định kỳ nhân
sự gửi cho Bạn. Nhân thu nhập năm với hệ
số tăng lương giả định trong ô phía dưới
Bảng tính và nhập kết quả vào dòng 4. Lựa
chọn hệ số tương ứng gần nhất với số năm
mà Bạn dự định sẽ nghỉ hưu. Nhân số tiền ở
dòng 4 với 40% để ước tính thu nhập năm
Bạn sẽ cần cho năm đầu tiên khi bắt đầu
nghỉ hưu.
Con số 40% này ở đâu ra? Tính bình quân,
một người cần có nguồn thu nhập thay thế
tương đương 80% thu nhập trước khi nghỉ
hưu cho cuộc sống hưu trí. Giả định các khoản
lương hưu và trợ cấp từ Bảo hiểm xã hội có
thể thay thế được 40% thu nhập của người
có mức lương trung bình khi họ nghỉ hưu. Do
vậy, khoảng 40% còn lại sẽ cần phải được bổ
sung từ tiết kiệm của cá nhân. Tuy nhiên, cần
nhớ rằng đây chỉ là con số ước tính và Bạn có
thể cần nhiều hoặc ít hơn tùy thuộc vào tình
hình tài chính cá nhân của Bạn.
Khi điền thông tin vào Bảng tính, hãy nghĩ đến kế hoạch của mình bao gồm
khi nào Bạn dự định nghỉ hưu, Bạn có những khoản tiết kiệm nào rồi và Bạn
hy vọng được tận hưởng cuộc sống hưu trí an nhàn trong bao nhiêu năm.
Dĩ nhiên, kế hoạch và tình hình tài chính của Bạn có thể thay đổi, vì vậy,
hãy thường xuyên cập nhật thông tin trong bảng này để phản ánh những
thay đổi này.
Các tính toán trong Bảng này được chia làm bốn bước. Để đơn giản hóa
cách tính toán, tỷ suất sinh lời giả định là 7%. Cần nhớ rằng đầu tư chứa
đựng rủi ro, vì vậy lợi nhuận đầu tư của danh mục cho dù cũng đã được đa
dạng hóa gồm cổ phiếu, trái phiếu, cũng sẽ biến động lên xuống và không
đảm bảo. Trong Bảng tính này có tính đến yếu tố lạm phát 3%, lương của
Bạn giả định sẽ tăng 3% một năm nhưng không bao gồm sự tăng lên của
bất kỳ khoản nào khác.
Bước 1
1. Số năm chuẩn bị nghỉ hưu (tuổi hưu – tuổi hiện tại)
2. Thu nhập năm hiện tại
3. Hệ số điều chỉnh tăng lương
4. Giá trị tiền lương khi nghỉ hưu (2. * 3.)
5. Tỷ lệ thu nhập thay thế x% 40
6. Thu nhập mục tiêu năm đầu tiên nghỉ hưu (4. * 5.)
20
1,8061
25
2,0938
30
2,4273
35
2,8139
40
3,2620
45
3,7816
HỆ SỐ ĐIỀU CHỈNH TĂNG LƯƠNG
(theo số năm đến tuổi nghỉ hưu)
Ví dụ, hiện nay Bạn 30 tuổi, dự định nghỉ hưu sau 35 năm nữa ở tuổi 65, thu
nhập 500.000.000 đồng một năm, tính toán theo Bước 1 như sau:
Ví dụ cho Bước 1
Số năm chuẩn bị nghỉ hưu (tuổi hưu – tuổi hiện tại)
35
Thu nhập năm hiện tại
500.000.000
Hệ số tăng lương giả định
2,8139
Giá trị tiền lương khi nghỉ hưu (2. * 3.)
1.406.950.000
Tỷ lệ thu nhập thay thế
40%
Thu nhập mục tiêu năm đầu tiên nghỉ hưu (4. * 5.)
562.780.000

20
14,2649
HỆ SỐ ĐIỀU CHỈNH THU NHẬP
(theo số năm nghỉ hưu)
25
16,4305
30
18,2204
35
16,6999
Thu nhập mục tiêu cho năm đầu tiên khi nghỉ hưu (Bước 1)
Số năm nghỉ hưu
Hệ số điều chỉnh thu nhập
Số tiền tiết kiệm cần thiết cho hưu trí (dòng 1 x dòng 3)
Bước 3
1. Tiết kiệm hiện tại
2. Số năm đến khi nghỉ hưu (từ Bước 1, dòng 1)
3. Hệ số điều chỉnh giá trị
4. Giá trị Số tiền tiết kiệm tại thời điểm nghỉ hưu (dòng 1 x dòng 3)
40
20,9228
BƯỚC 2:
Lấy kết quả tính toán của Bước 1, thu nhập
Bạn cần cho năm đầu tiên khi nghỉ hưu,
và ước tính số tiền thu nhập Bạn cần để
sống hết quãng đời hưu trí còn lại. Khi nghỉ
hưu, mặc dù các khoản đầu tư vẫn tiếp tục
sinh lời, nhưng chi phí cũng có thể tăng lên
hàng năm do lạm phát – nghĩa là cùng số
tiền hôm nay sẽ mua được ít thứ hơn đi
mỗi năm do chi phí sinh hoạt tăng. Bước
2 ước tính Bạn cần tiết kiệm bao nhiêu, có
tính đến khả năng sinh lời của khoản đầu
tư và lạm phát trong suốt những năm nghỉ
hưu. Con người ngày càng sống thọ hơn,
điều đó cũng có nghĩa là Bạn cần có nguồn
thu nhập đủ cho 30 năm hoặc hơn nữa. Để
chắc chắn, hãy lập kế hoạch sống thọ cho
đến khi trên 90 tuổi, để tránh trường hợp
không còn đủ thu nhập để sinh sống.
Nhập kết quả của Bước 1 vào dòng 1. Sau
đó, nhập số năm nghỉ hưu dự kiến. Lựa
chọn hệ số thu nhập dự kiến từ ô bên dưới
ở Bước 2 tương ứng gần nhất với số năm
Bạn kỳ vọng tận hưởng cuộc sống hưu trí
và nhập số vào dòng 3. Nhân dòng 1 với
dòng 3 và nhập kết quả vào dòng 4. Đây là
số tiền tiết kiệm cần thiết để Bạn sống trọn
giai đoạn hưu trí như mong muốn.
Bước 2
1. Thu nhập mục tiêu cho năm đầu tiên khi nghỉ hưu (bước 1)
2. Số năm nghỉ hưu
3. Hệ số điều chỉnh thu nhập
4. Số tiền tiết kiệm cần thiết cho hưu trí (dòng 1 x dòng 3)
Chẳng hạn, Bạn đang lập kế hoạch để có 30 năm nghỉ hưu an nhàn, nhân kết
quả của Bước 1 với hệ số điều chỉnh thu nhập tương ứng với 30 năm hưu trí.
562.780.000
30
18,2204
10.254.076.000
Ví dụ, Bạn có số tiền tiết kiệm dành cho hưu trí là 200.000.000 đồng và có kế
hoạch nghỉ hưu trong vòng 35 năm tới, cách tính toán như sau:
200.000.000
35
10,6766
2.135.320.000
Tiết kiệm hiện tại (VNĐ)
Số năm đến khi nghỉ hưu
Hệ số điều chỉnh giá trị
Giá trị Số tiền tiết kiệm tại thời điểm nghỉ hưu (VNĐ)
BƯỚC 3:
Nếu Bạn đã bắt đầu quá trình tích lũy cho
hưu trí, xin chúc mừng! Bước 3 ước tính
khoản tiền tiết kiệm cho hưu trí của Bạn sẽ
tăng lên bao nhiêu vào thời điểm Bạn dự
kiến nghỉ hưu.
Dòng 1, nhâp số tiền hiện tại Bạn đã tiết
kiệm được. Đảm bảo rằng số này bao gồm
tất cả các khoản tiết kiệm và tài sản khác
dành cho mục đích hưu trí. Kế tiếp, nhập
số năm đến tuổi nghỉ hưu dự kiến – sử
dụng cùng con số ở Bước 1. Nhân số tiền
tiết kiệm hiện tại với hệ số điều chỉnh giá
trị ước tính (tra các ô bên dưới bảng tính
ở Bước 3) thích hợp dựa trên số năm đến
tuổi nghỉ hưu. Kết quả chính là khoản tiết
kiệm hiện tại của Bạn có giá trị bao nhiêu
khi Bạn nghỉ hưu
20
3,8697
25
5,4274
30
7,6123
35
10,6766
40
14,9745
45
21,0025
HỆ SỐ ĐIỀU CHỈNH GIÁ TRỊ
(theo số năm đến tuổi nghỉ hưu)

BƯỚC 4:
Gộp chung các số liệu tính toán trên lại với
nhau để thấy hiện tại Bạn đang ở đâu và
tiết kiệm mỗi năm bao nhiêu phần trăm
thu nhập (lương) hiện tại. Tỷ lệ này gọi
là “tỷ lệ tiết kiệm mục tiêu”. Tiết kiệm số
tiền này hàng năm sẽ giúp Bạn đạt được
mục tiêu hưu trí.
Bắt đầu bằng việc nhập số năm đến khi
nghỉ hưu trong Bước 1 dòng 1. Kế tiếp,
nhập số tiền tiết kiệm ước tính cần thiết
lúc nghỉ hưu từ Bước 2. Từ Bước 3, nhập
giá trị khoản tiết kiệm vào thời điểm nghỉ
hưu vào dòng 3. Lấy dòng 2 trừ dòng 3,
nhập số liệu kết quả vào dòng 4 – đây là
khoản tiết kiệm hưu trí bổ sung cần thiết.
Nhập mức lương hàng năm hiện tại vào
dòng 5. Nhân nó với hệ số điều chỉnh tỷ
lệ tiết kiệm (tra các ô bên dưới Bảng tính
ở Bước 4) tương ứng với số năm đến tuổi
nghỉ hưu và nhập số liệu vào dòng 7. Đây
là số tiền tối đa Bạn có thể có nếu Bạn
để dành toàn bộ lương từ nay cho đến
khi nghỉ hưu bao gồm cả lạm phát và lợi
nhuận đầu tư, hoặc số tiền tối đa có thể
tiết kiệm được dựa vào tiền lương cho đến
khi nghỉ hưu. Thông thường thì chúng ta
không tiết kiệm nhiều tới mức như vậy.
Con số này chỉ giúp chúng ta hình dung
dành bao nhiêu lương để tiết kiệm cho
hưu trí. Lấy số ở dòng 4 chia cho dòng 7.
Đây là tỷ lệ tiết kiệm mục tiêu của Bạn
hoặc tỷ lệ tiền lương dành ra để tiết kiệm
(cho hưu trí).
Tỷ lệ mục tiêu bao gồm các khoản đóng
góp của người sử dụng lao động vào
chương trình hưu trí tự nguyện có sự tài
trợ của công ty, do công ty và nhân viên
cùng đóng góp. Ví dụ, Bạn là thành viên
của một chương trình hưu trí tự nguyện do
công ty tài trợ với mức đóng góp của Bạn
là 4% và công ty cũng đóng góp 4%, vậy
tỷ lệ tiết kiệm của Bạn là 8% lương.
Nên nhớ rằng, Bảng tính này chỉ cho Bạn
một ý tưởng rất cơ bản, mục tiêu tiết kiệm.
Một số người thì bị chi phí cao khi nghỉ hưu
do hoàn cảnh cá nhân, nên quyết định để
dành nhiều tiền hơn. Một số người khác lại
có nguồn thu nhập bổ sung khác khi nghỉ
hưu như tiền lương hưu và phúc lợi từ chương trình hưu trí truyền thống
hoặc từ nguồn khác, nên có thể giảm tỷ lệ tiết kiệm xuống thấp hơn.
Bạn có thể so sánh kết quả với cái mà Bạn đang tiết kiệm sau khi Bạn
hoàn thành Bảng 5. Nếu hiện tại Bạn đang tiết kiệm ít hơn (chưa đủ
nhiều), thì cũng đừng quá thất vọng. điều quan trọng là hãy bắt đầu tiết
kiệm, thậm chí với số tiền nhỏ, và tăng dần số tiền này lên khi có thể.
Thường xuyên xem lại các Bảng tính này để cập nhật những thay đổi và
theo dõi sự tiến bộ.
Bước 4
1. Thời gian tới khi nghỉ hưu theo năm (từ Bước 1, dòng 1)
2. Số tiền tiết kiệm cần khi nghỉ hưu (từ Bước 2, dòng 4)
3. Giá trị tài sản tiết kiệm hiện có (từ Bước 3, dòng 4)
4. Số tiền cần thêm để nghỉ hưu (dòng 2 trừ dòng 3)
5. Lương hàng năm vào thời điểm hiện tại (từ Bước 1, dòng 2)
6. Dự đoán tỉ lệ tăng trưởng của khác khoản tiết kiệm
7. Giá trị tối đa của các khoản tiết kiệm từ lương khi nghỉ hưu
(dòng 5 nhân dòng 6)
8. Tỉ lệ tiết kiệm cần nhắm tới (dòng 4 chia dòng 7
DỰ ĐOÁN TỈ LỆ TĂNG TRƯỞNG CỦA CÁC KHOẢN TIẾT KIỆM
20
55,2006
25
89,1753
30
138,6986
35
210,3277
Bước này lấy kết quả từ Bước trước để cho Bạn thấy tỉ lệ tiết kiệm Bạn cần đạt tới.
35
10.254.076.712
2.135.320.000
8.118.756.712
500.000.000
210,3277
105.163.850.000
7,7%
Thời gian tới khi nghỉ hưu theo năm
Số tiền tiết kiệm cần khi nghỉ hưu (VNĐ)
Giá trị tài sản tiết kiệm hiện có (VNĐ)
Số tiền cần thêm để nghỉ hưu (VNĐ)
Lương hàng năm vào thời điểm hiện tại (VNĐ)
Dự đoán tỉ lệ tăng trưởng của các khoản tiết kiệm
Giá trị tối đa của các khoản tiết kiệm từ lương khi nghỉ hưu
Tỉ lệ tiết kiệm cần nhắm tới
40
313,3072
45
460,6579
(theo thời gian đến khi nghỉ hưu)

Bảng 5 - Kế hoạch thu chi
Sử dụng hai cột đầu tiên trong Bảng tính 5 để lập một ngân
sách, đôi khi còn gọi là kế hoạch thu chi hay Bảng hướng dẫn
về việc chi tiêu của bản thân. Đừng lo nếu Bạn chưa có tất cả
những thông tin trong đó. Bạn có thể ước lượng và điền thông
tin chi tiết sau.
Bắt đầu với thu nhập hàng tháng của Bạn. Nếu Bạn biết tổng
thu nhập trước thuế hàng năm, lấy số đó chia cho 12 để có thu
nhập hàng tháng.
Sau đó, ghi tất cả các khoản chi tiêu hàng tháng của Bạn. Bạn
có thể dùng con số trung bình cho những khoản thay đổi hàng
tháng, như phí bảo hiểm xe, bằng cách tính tổng những khoản đó
trong cả năm rồi chia cho 12. Một khi Bạn biết thu nhập và chi tiêu
hàng tháng, lấy con số đó nhân với 12 để có một bảng thu chi cả
năm. Nếu Bạn chi nhiều hơn thu, trang mười của tài liệu này giới
thiệu một vài cách giảm chi tiêu, tăng thu nhập hay cả hai.
Xem lại bảng tính này mỗi năm để xem Bạn đã thực
hiện kế hoạch của mình ra sao. Sử dụng hai cột cuối
để theo dõi thu chi thực của bản thân và xem chúng
khác với kế hoạch thế nào. Nếu Bạn tiêu hơn dự tính,
đánh một dấu cộng, và nếu tiêu ít hơn, đánh một dấu
trừ. Làm như vậy sẽ giúp Bạn trong việc tính tổng
chênh lệch dự định – thực tế trong năm và tìm cách
giảm chi tiêu nếu cần. Mỗi năm, Bạn có thể xem lại
kế hoạch thu chi này và thay đổi ngân sách năm sau
để giúp thực hiện mục tiêu tài chính của mình.
Cộng tất cả các khoản tiết kiệm hưu trí của Bạn. Chia
tổng số tiền tiết kiệm hưu trí cho thu nhập trước thuế
của Bạn (dòng đầu tiên trong Bảng) để xác định tỉ lệ
tiết kiệm cho hưu trí hiện tại. Bạn có thể so sánh con
số này với kết quả từ Bảng tính 4: Tỷ lệ tiết kiệm cần
nhắm tới.
1 - Ngân sách
2 - Theo dõi sự khác biệt chi tiêu
giữa thực tế và ngân sách
Hàng tháng Hàng năm Chi tiêu thực Nhiều hơn (+) hay ít
hơn (-) kế hoạch
THU NHẬP:
Tổng thu nhập
(trước thuế và các khoản trừ khác)
Các khoản giảm trừ:
- Đóng góp vào quỹ hưu trí
- Bảo hiểm y tế, mắt và nha khoa
- Bảo hiểm y tế dài hạn và phòng
ngừa rủi ro mất khả năng lao động
- Bảo hiểm nhân thọ
- Thuế
- Các khoản giảm trừ khác
Thu nhập còn lại cho chi tiêu (tổng
thu nhập trừ các khoản giảm trừ)
Thu nhập khác
TỔNG THU NHẬP CÒN LẠI CHO CHI TIÊU
CHI TIÊU
- Tiết kiệm và đầu tư
- Cho hưu trí
(ngoài đóng góp quỹ hưu trí ở cơ quan)
- Dự trữ tiền mặt
- Trả góp mua nhà
- Giáo dục
- Khác

1 - Ngân sách
Hàng tháng Hàng năm Chi tiêu thực Nhiều hơn (+)
hay ít hơn (-)
kế hoạch
Nhà ở
- Trả góp mua nhà
(bao gồm cả phí vận hành)
- Thuê nhà
- Duy tu bảo dưỡng
Thực phẩm (tại nhà)
Các tiện ích cơ bản
- Điện
- Internet + Cáp
- Điện thoại
- Nước
Quần áo
Bảo hiểm
- Bảo hiểm xe
- Bảo hiểm nhân thọ
- Bảo hiểm y tế dài hạn và phòng
ngừa rủi ro mất khả năng lao động
Trả vay
- Vay mua xe
- Vay từ thẻ tín dụng
- Vay đi học
- Vay khác
Phí chăm sóc trẻ em và người già
- Chăm sóc trẻ em
- Chăm sóc người già
Chi phí cá nhân
- Cắt tóc/Spa
- Giặt ủi
- Tập thể dục
- Khác
Đi lại
- Sửa chữa và bảo dưỡng xe
- Xăng dầu
- Chỗ đậu xe
- Phương tiện công cộng

1 - Ngân sách
Hàng tháng Hàng năm Chi tiêu thực Nhiều hơn (+)
hay ít hơn (-)
kế hoạch
Dịch vụ y tế - tự trả
- Bảo hiểm y tế, mắt và nha khoa
(nếu không mua theo chương trình
của cơ quan)
- Khám bệnh tại nhà
- Viện phí
- Thuốc men
- Thuốc tự mua
- Những chi phí khác
Du lịch, nghỉ dưỡng
Giải trí
- Ăn ngoài
- Theo đuổi sở thích
- Xem phim, ca nhạc, kịch
Từ thiện
Khác
- Quà tặng
- Phí thành viên
- Các chi tiêu cho thú nuôi
Tổng chi tiêu
Chênh lệch tổng thu chi
- Cộng các khoản tiết kiệm(Đóng góp
hưu trí ở cơ quan + tiết kiệm cá nhân)
- Đóng góp của công ty
Tổng tiết kiệm cho hưu trí
Tỉ lệ tiết kiệm cho hưu trí hiện tại
Tỉ lệ tiết kiệm cần nhắm tới (ở Bảng 4)

Bảng 6 - Giảm nợ
Bảng này sẽ giúp Bạn sắp xếp các khoản nợ để lên kế hoạch trả mỗi khoản và theo dõi tiến độ thực hiện của bản thân. Bạn có thể
tiết kiệm được tiền trả lãi, phí phạt chậm trả, và trả những hóa đơn cũ để đầu tư cho hưu trí và các mục tiêu khác của mình.
Trong Bảng 6, hãy liệt kê khoản vay mua nhà trước, nếu có, sau đó ghi các khoản vay mua xe, vay cho giáo dục, vay thẻ tín dụng,
và các khoản nợ khác. Ở cột cuối cùng, ghi lại thứ tự ưu tiên trả nợ của Bạn. Thông thường, Bạn nên trả khoản vay có lãi suất cao
nhất trước. Tuy nhiên, nếu Bạn có một khoản nợ nhỏ, Bạn có thể trả để loại nó khỏi danh sách. Có nhiều website và ấn phẩm hữu
ích giúp Bạn có thể lập một bảng báo cáo tài chính của bản thân, làm thế nào để nâng mức tín nhiệm tín dụng, tính toán thời gian
trả nợ thẻ tín dụng và các thông tin khác.
Chủ nợ Lãi suất Dư nợ
%
%
%
%
%
(VNĐ)
Mức trả tối thiểu Mức dự định trả
Ưu tiên (#)
hàng tháng
(VNĐ)
(VNĐ)

FINANCIAL FITNESS

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (11)

Viewers also liked

Viewers also liked (6)

Similar to FINANCIAL FITNESS

Similar to FINANCIAL FITNESS (20)

More from Hung Thinh

More from Hung Thinh (10)

FINANCIAL FITNESS