1. Great World Wide Star Count
Autor: Jacek Kupras
www.djkupras.blogspot.com
2. Tytułem wstępu:
„Great World Wide Star Count, czyli Wielkie Ogólnoświatowe Liczenie Gwiazd, jest
organizowane co roku jesienią. Pierwszy raz wystartowało w 2007 r. Jest przeznaczone dla
uczniów, ich rodzin i dla wszystkich innych chętnych. W ubiegłym roku nadesłano ponad 1900
obserwacji z 47 krajów.
Aby wziąd udział w projekcie wystarczy w okresie od 29 października do 12 listopada wyjśd w
wybrany, pogodny wieczór na dwór, znaleźd najciemniejsze miejsce w okolicy i policzyd ile
gwiazd widad w gwiazdozbiorze Łabędzia. Organizatorzy przygotowali materiały instruktażowe
i mapki ułatwiające to zadanie. Ustaloną na ich podstawie "graniczną wielkośd gwiazdową"
należy następnie wysład poprzez specjalną witrynę internetową. Spływające wyniki będą
widoczne na mapie świata. Zebrane dane zostaną przeanalizowane przez naukowców, którzy
opublikują potem koocowy raport.
Projekt ma na celu zwrócenie uwagi na problem zanieczyszczenia nocnego nieba sztucznym
światłem. Uczy także orientacji na niebie, odnajdywania gwiazdozbioru Łabędzia i może byd
przydatny na lekcjach omawiających wpływ człowieka na środowisko naturalne. „
Tyle Krzystof Czart z portalu astronomia.pl
W poniższej prezentacji postanowiłem zebrad niektóre z pomysłów, które mogą uatrakcyjnid
ten projekt a które opisałem na naszym blogu: www.djkupras.blogspot.com. Wszystkie teksty
źródłowe na których opieram tę prezentację można przejrzed klikając etykietę StarCount.
3. Organizatorzy akcji:
Z grafikami umieszczonymi powyżej powiązane są hiperłącza do organizacji powiązanych czy
to bezpośrednio czy też pośrednio z tym projektem.
4. No i rzecz jasna …
Akcja GWWSC jest rekomendowana przez Beyond International Year of Astronomy.
5. A u nas …
Też coś o tym piszą;) Niestety, pomimo swej prostoty ten projekt obserwacyjny nie jest tak
popularny, jak byd powinien. A szkoda, bowiem właśnie ta prostota umożliwia dowolne
dopasowanie go do celów dydaktycznych, przykładowo takich jak …
6. Cele dydaktyczne możliwe do realizacji w kontekście Great World
Wide Star Count
Powyższą listę celów dydaktycznych znalazłem w tekście Już niebawem: Great World Wide
Star Count który napisałem prawie dwa lata temu.
Jeżeli chodzi o walory edukacyjne, to przy okazji tego projektu można zrealizowad
następujące cele dydaktyczne:
• wykorzystanie długości i szerokości geograficznej do opisu miejsca obserwacji
• zanieczyszczenie środowiska (zanieczyszczenie nieba sztucznym światłem)
• odnalezienie gwiazdozbioru Łabędzia przy pomocy map nieba
• obiekty na niebie
• określenie jasności najsłabszych gwiazd widocznych na niebie w danym miejscu
• rozmieszczenie dużych skupisk ludności na świecie
• analiza przestrzenna zebranych danych
• wyciąganie wniosków z analizy mapy z naniesionymi wynikami obserwacji
• wpływ człowieka na środowisko naturalne
• widok nieba a religia i kultura
7. Od czego by tu rozpocząd?
Po pierwsze drukujemy sobie polski przewodnik, przetłumaczony dzięki Krzysztofowi
Czartowi z Astronomia.pl. Zapoznajemy się również z działaniem poświęconego projektowi
portalu. W odpowiednie miejsca w sieci trafimy klikając w powyższe grafiki.
8. Warto poznad bliżej głównego bohatera akcji – konstelację Łabędzia
Kliknięcie w powyższą grafikę zaprowadzi do Wikipedii, grafika „z okularami” do Astronocy,
gdzie znajdziemy poświęcone gwiazdozbiorowi Łabędzia artykuły z serii Binocular Universe
oraz Small Wanders To powinno zaspokoid nasz głód informacji, a tymczasem …
9. Tak wygląda położenie Łabędzia na niebie w chwili kiedy piszę ten tekst (29 października
21:39) wygenerowane przy pomocy Stellarium.
10. Łabędź mityczny …
Nie wolno zapomnied o kontekście mitycznym i kulturowym. Pominięcie tego aspektu
spowoduje zubożenie całej akcji i zredukowanie jej do rutynowej, prostej obserwacji
połączonej z elementami IT.
Tymczasem poruszenie mitologii da możliwośd cofnięcia się w wyobraźni o tysiące lat wstecz
i zobaczenia nieba oczami starożytnych żyjących w czasach, gdy kształtowały się zręby naszej
cywilizacji.
11. Poznajemy pojęcie magnitudo
W tym projekcie wystarczy historyczna definicja z Wikipedii. Warto też zapoznad się z
krótkim tekstem znajdującym się na stronach Pracowni Komet i Meteorów. Przejdziemy do
niego klikając w grafikę przedstawiającą Wielką Niedźwiedzicę.
12. Poznajemy co to jest zanieczyszczenie sztucznym światłem.
Definicja z Wikipedii wystarczy. Żeby ją poznad klikamy w pierwszą z grafik. Pojęcie to
przybliży również zabawa aplikacją z której ekranowe zrzuty umieściłem powyżej.
13. Wybieramy miejsce obserwacji.
Najprościej po prostu wyjśd przed dom. Możemy jednak pokusid się o więcej. Byd może w
naszym rejonie znajduje się jakieś historyczne miejsce? A może znajdziemy miejsce, gdzie
szczególnie rzuca się w oczy problematyka zanieczyszczenia sztucznym światłem? A może
warto się również przy okazji przyjrzed innym szkodom, jakie środowisku przynosi działalnośd
człowieka? Możliwości jest naprawdę sporo.
14. Wyznaczamy czas obserwacji.
Możemy uwierzyd na słowo organizatorom akcji i przeprowadzid obserwację pomiędzy 19 a
21 czasu lokalnego. Możemy również samodzielnie pokusid się o wyznaczenie czasu
obserwacji w oparciu o narzędzia do których prowadzą linki powiązane z grafikami
widocznymi powyżej.
15. Plan minimum zatem …
… to zapoznanie się z instrukcją przeprowadzenia pomiaru, następnie wieczorne wyjście
połączone z obserwacją Łabędzia, po powrocie z którego wypełnimy raport który prześlemy
za pośrednictwem Internetu organizatorom akcji. Powyższe zdjęcia wykonaliśmy w 2008
roku.
17. Tak zaś z ostatnich trzech lat dla Europy …
Warto zwrócid uwagę, że pomimo tego iż
rok ubiegły został ogłoszony
Międzynarodowym Rokiem Astronomii w
którym dośd mocno akcentowano
problematykę ochrony ciemnego nieba,
pomiarów było o wiele mniej niż w latach
ubiegłych.
Powód? Kto wie, może zadziałała
konkurencja;)
18. Globe at Night http://www.globeatnight.org/
Globe at Night to chyba największy projekt poświęcony obserwacjom, jak sztuczne
oświetlenie wpływa na widocznośd gwiazd. W tym roku w jego trakcie wykonano 17 805
obserwacji. Globe at Night ma miejsce w marcu.
19. How Many Stars: http://hms.sternhell.at
Austriacki projekt, który do tej pory wygenerował 3656 pomiarów. Jego największą zaletą
jest to, że trwa przez cały rok.
20. NASA Star Count: http://www.nasa.gov/audience/foreducators/son/energy/starcount/index.html
Ciekawy, amerykaoski projekt otwarty cały czas. Pozornie niezwiązany z problemem
zanieczyszczenia nieba sztucznym światłem. Po prostu, przy pomocy specjalnie
opracowanej procedury liczymy ile na niebie widad gwiazd.
21. Dark Sky Rangers: www.darkskiesawareness.org/DarkSkiesRangers/
Dark Sky Rangers to w dosłownym tłumaczeniu „Strażnicy Ciemnego Nieba”. Na stronie tej
znajdziemy dokładny opis bloku zajęd poświęconych ochronie ciemnego nieba. Może on
stanowid cenne uzupełnienie akcji typu GWWSC lub Globe at Night.
22. Ochrona ciemnego nieba w Polsce:
W Polsce warto odwiedzid Izerski Park Ciemnego Nieba. Można też zajrzed na stronę
Stowarzyszenia Polaris.
23. I to by mogło byd wszystko …
Powyżej widad wypełniony raport z
obserwacji.
Po lewej natomiast fragment
formularza do wprowadzania danych.
Warto wpisad coś w polu komentarza, co pozostawi po nas jakiś ślad. Ja z reguły podaję
adres naszej strony.
24. I to by mogło byd wszystko …
… Można jednak pokusid się o nieco więcej …
25. … możemy pokusid się o przeprowadzenie symulacji związanej z astronautyką. Właśnie
stworzyłem sobie nowy plik z markerami, gdzie będę odnotowywał sobie obserwacje
związane z Łabędziem. Będzie to taki nietypowy dziennik obserwacyjny.
Na Orbiterze …
26. Następnie wyrzuciłem Deltę na długą, eliptyczną orbitę. Przed dziobem na tle wstęgi Drogi
Mlecznej lśni Sadr.
17OnElipticOrbit
27. Przy pomocy tego programu da się również odwzorowad zanieczyszczenie świetlne dzięki
wbudowanej Skali Bortle’a. Napisałem kiedyś o tym na blogu.
Stellarium
28. Ten program umożliwi wyobrażenie sobie konstelacji Łabędzia we właściwym kontekście
przestrzennym. Wracając jednak na Ziemię …
Celestia
34. No i na koniec …
Dlaczego nie użyd Slooha, aby po prostu popatrzed sobie na Łabędzia?
Canary Islands, Spain
Instituto de Astrofísica de Canarias (IAC)
Mt Teide, Canary Islands
Latitude: N28° 17' 58.92"
Longitude: W16° 30' 29.74"
2,359m ¦ 7,739ft
UTC 0
Two 12ft diameter Clamshell Domes.
Premier World class observatory site.
La Dehesa, Chile
Pontificia Universidad Católica de Chile (PUC) Observatory Facility
Chile
Latitude: S33° 16’ 08.83’
Longitude: W070° 32’ 03.64”
1,449.7m ¦ 4,756.2ft
UTC -4
One 16ft diametre Clamshell Dome.
High in the mountains outside Santiago.
Macedon Ranges Observatory, Australia
Southern Galactic Macedon Facility (MRO)
Australia
Latitude: S37° 12’ 44.1”
Longitude: E144° 37’ 39.2”
610m ¦ 2,001.3ft
UTC +10
Hosted roll-off roof building. High in the Macedon Mountain Range.
