5. TENSIYON DULOT NG KASUNDUAN
Germany - nagkaroon ng matinding galit dahil sa natanggap nitong parusa
Japan at Italy - bigong makakuha ng mas malawak na teritoryo na layunin nito
sa pagsabak sa digmaan
Mga bansa sa Asya at Africa - umasang makakamit nila ang kalayaan
matapos ang digmaan subalit sa halip ay ipinasailalaim sa mandate system.
Naging malaking kawalan naman para sa League of Nations ang
pagtanggi ng makapangyarihan noong US na sumapi rito. Para sa US, ang hindi
pagsapi sa liga ay paraan upang makaiwas ito sa mga kaguluhan sa Europe.
6. GREAT DEPRESSION
Matapos ang digmaan, maraming bansang sadlak sa kahirapan ang
sumandig sa US.
Subalit noong 1929, kasabay sa hiyawan ng mga stock broker sa Wall
Street, ay ang pagbagsak ng ekonomiya ng US --- gayundin ng ekonomiya ng
maraming bansa sa Europe. Ang kaganapang ito ang tinaguriang Great
Depression.
Bunsod ng Great Depression, marami ang nawalan ng hanapbuhay at
tirahan. Nagsara ang mga bangko at nalugi ang mga negosyo. Maraming tao
ang nagutom at marami rin ang kumitil ng sariling buhay.
Ang matatag na demokrasya ng US, Great Britain, at France ay
nakabangon sa krisis noong dekada 1930. Subalit may ilang demokrasyang
bgong matugunan ang naturang krisis ekonomiko.
7. PASISMO AT MILITARISMO
Dahil sa pagkadismaya sa kawalan ng kakayahan ng demokratikong pamahalaan na
tugunan ang mga hamon ng Great Despression, umiral ang pasismo sa ilang bansa sa
Europe.
Ang pasismo ay ang ideolohiya kung saan itinuring na higit na mahalaga ang
kapakanan ng pamahalaan kaysa sa mamamayan sa pamahalaan at sa bansa. Ito ang
tinukoy na paraan upang makaahon ang bansa mula sa kahirapan.
Totalitaryanismo ang umiral na pamahalaan sa mga bansang naniwala sa pasismo.
Ang totalitaryanismo ay isang sistema kung saan nagkaroon ng ganap na kapangyarihan
ang pamahalan sa lahat ng aspekto ng pamumuhay ng mga mamamayan.
Tatlong diktador ang nakilala sa panahong ito. Ito ay sina Adolf Hitler ng Germany, Benito
Mussolini ng Italy, at Joseph Stalin ng USSR.
8.
9. • Adolf Hitler – pinamunuan nya ang Nazi party at nilayong muling iangat ang
karangalan ng Germany sa pamamagitan ng pagpapalawak ng teritoryo
• Holocaust – naganap sa ilalim ng pamumuno ni Hitler. Ito ang pinakamalagim na
kaganapan noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. May tinatayang 6 milyong
Jews ang pinatay ng grupo ni Hitler.
• Kinamuhian ni Hitler ang mga Jew dahil itinuturing niya itong pinakamababang
uri ng tao at tinuturong dahilan ng mga suliranin sa Germany. Kung kayat nilipon
ng mga German ang lahat ng mga Jew.
• Iba’t iba ang paraan kung paano sila pinatay. Mayroong ipinatapon sa Ghetto,
dinala sa concentration camps, at dinala sa execution camps.
SI HITLER AT ANG
HOLOCAUST
10.
11. Militarismo sa Japan
• Umabot hanggang Asya ang epekto ng Great
Depression. Sa Japan, maraming mamamayan ang
nawalan ng hanapbuhay at naghirap. Upang lutasin ang
pagkakalugmok ng ekonomiya ng Japan, iminungkahi ng
mga pinunong military nito ang pananakop ng mga
teritoryo sa Asya. Nilayon nilang magtatag ng imperyo sa
Asya sa ilalim ng pamumuno ng kanilang emperador na
si Hiroshito. Sa ganitong paraan nila ipinamalas ang
nasyonalismo.
12.
13. MITSA NG
DIGMAAN
Taong 1931 nang sinakop ng hukbong sandatahan ng Japan ang
Manchuria. Ipinagwalang-bahala nito ang protesta ng League of Nations
at sa halip ay tumiwalag mula sa liga. Ito ang unang banta sa bagong-
kamit na kalayaan at ang una ring pagkakataon na hinamon ng isang
bansa ang kapangyarihan ng League of Nations.
Dulot ng kawalang-aksiyon ng League of Nations sa agresyon ng Japan
ay nasundan pa ito ng iba pang paglabag ng kasunduan. Tunghayan ang
mga ito sa Pigura 20.2
14. Setyembre 1931
Oktubre 1935
Marso 1936
Hulyo 1937
Setyembre 1938
sinakop ng Japan ang Manchuria
sinakop ng Italy ang Ethiopia
Sinakop ng Germany ang Rhineland, na buffer zone
sa pagitan ng France at Germany
sinakop ng Japan ang Beijing at ibang hilagang
lungsod at Nanjing sa China
sinakop ng Germany ang Sudetenland
Marso 1939 sinakop ng Germany ang Czechoslovakia
15. Samantala, ipinatupad naman ng Great Britain at France ang
patakaran ng appeasement, o ang pagpapanatili ng kapayapaan, sa harap
ng mga paglabag ng Germany sa Kasunduan sa Versailles.
Alinsunod din sa patakarang appeasement ang pagganap ng
Kumperensiya sa Munich sa pagitan ng Germany, Great Britain, France, at
Italy noong ika-29 ng Setyembre 1938, napagkasunduang mananatili sa
Germany ang Sudetenland sa kondisyong ititigil na nito ang pananakop ng
mga bagong teritoryo.
Samantala, upang patatagin ang puwersa laban sa Germany,
nakipagkasundo ang France at Great Britain kay Joseph Stalin ng USSR.
Lingid sa kaalaman ng dalawa, lihim na lumagda ang USSR at Germany
ng non-aggression pact noong ika-23 ng Agosto 1939. Hindi ikinatuwa ni
Stalin ang hindi pagsali rito sa kumperensiya sa Munich. Pinangakuan din
ng Germany ang USSR ng teritoryo.
17. PAGSIKLAB NG DIGMAAN
• Hindi tumupad ang Germany sa Kasunduan sa Munich. Noong ika-isa ng
Setyembre 1939, sinalakay ng Germany ang Poland gamit ang estratehiyang
blitzkrieg, o “lightning war.” Mabilis at biglaang sinalakay ng Germany ang Poland.
• Sa pagkakataong ito, hindi na pinalagpas ng Great Britain at France ang Germany.
Noong ikatlo ng Setyembre, nagdeklara sila ng digmaan sa Germany. Ito ang
naghudyat sa pagsisimula ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
• Tunghayan sa Pigura 20.3 ang mahahalagang pangyayari noong Ikalawang
Digmaang Pandaigdig sa Europe
18. Abril 1940
Mayo 1940
Hunyo 1940
1941
• naglunsad ng blitzkrieg ang Germany laban sa Denmark at Norway
• Nagapi ang Denmark matapos lamang ang apat na oras.
• napasakamay ng Germany ang Netherlalnds, Luxembourg,
at Belgium.
• pumanig ang Italy sa Germany. Nagdeklara ng digmaan ang Italy laban
sa France at Great Britain.
• Pagsuko ng France sa Germany.
• Inilunsad ng Germany ang Operation Sea Lion laban sa Great Britain.
• sa banta ng pananakop ng Germany, sumapi ang Bulgaria, Romania, at
Hungary sa Axis Powers.
• Sinakop ng Germany ang Yugoslavia at Greece, mga bansang kaalyado
ng Great Britain.
19. 10 Mayo 1941
22 Hunyo 1941
• sa harap ng matatag na puwersa ng mga British, inabandona ni
Hitler ang planong pananakop sa Great Britain.
• inilunsad ni Hitler ang Operation Barbarossa upang sakupin
ang dating kaalyadong USSR.
20. DIGMAAN SA ASYA-
PACIFIC
• Sa Asya-Pacific, ipinagpatuloy ng Japan ang pagpapalawak nito ng imperyo
sa ilalim ng propagandang The Greater East Asia Co-Prosperity Sphere.
Diumano ay layunin ng Japan ang sama-samang pag-unlad ng mga bansa sa
Asya sa ilalim ng pamumuno nito. Iginiit din nito na ang “Asya ay para sa mga
Asyano.” Noong 1937 ay pormal na umanib ang Japan sa Axis Powers.
• Dahil sa banta ng US sa ambisyon ng Japan sa Asia-Pacific sinalakay ng
hukbong Hapones ang basing Amerikano sa Hawaii. Ikapito ng Disyembre
1941 nang salakayin ng Japan ang Pearl Harbor. Bunsod nito, nagdeklara ng
digmaan ang US sa Japan noong ikawalo ng Disyembre.
21. PAGWAWAKAS
NG KARAHASAN
• Sa pakikilahok ng US sa digmaan,, higit na
lumakas ang Allied Forces. Unti-unti ring
pumanig sa kanila ang tagumpay. Noong ika-22
ng Disyembre 1941, nagpulong sina Winston
Churchill ng Great Britain, Franklin D. Roosevelt
ng US, at Joseph Stalin ng USSR upang bumuo
ng estratehiya laban sa Germany.
• Tunghayan sa Pigura 20.4 ang mga pangyayari
tungo sa pagwawakas ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig sa Europe.
22. Hunyo 1941
Hunyo 1941
Pebrero 1943
Setyembre
1943
• sa South Africa nagapi ng Allied Forces ang kaalyadong Africa Korps
ng Germany.
• Sa Russia, bigong salakayin ng hukbong German ang Moscow dahil sa
taglamig doon. Nagyelo ang mga kagamitang pandigma ng mga German
at mula sa kanilang hukbo ay nasawi ang may 500, 000 sundalo.
• sumuko ang mga German sa Stalingrad.
• sumuko ang Italy sa Allied Powers bagama’t nagpatuloy ang
pakikidigma ng mga Italian hanggang sa pagsuko ng Germany
noong 1945.
23. Hunyo 1944
Disyembre
1944
Abril 1945
• sa tinaguriang D-Day, nagapi ng pinagsamang puwersa ng British,
Amerikano, French, at Canadian ang mga German sa Normandy.
Tagumpay ng mga itong palayain ang France, Belgium,
Luxembourg, at malaking bahagi ng Netherlands.
• natalo ng Allied Forces ang Germany sa Battle of the Bulge.
• nagpakamatay si Hitler at asawang si Eva Braun.
24. • Tinanggap ng Allied Forces ang walong kondisyong pagsuko mula sa
hukbong military ng Germany noong ikapito ng Mayo 1945. Ikawalo ng
Mayo nang opisyal na nilagdaan ang pagsuko sa Berlin. Dito nagwakas
ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig sa Europe.
• Samantala, napipinto na rin ang pagwawakas ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig sa Asya-Pacific sa mga panahong iyon. Tunghayan ang mga
pangyayari dito sa Pigura 20.5.
25. Abril 1942
Hunyo 1942
Pebrero 1943
Oktubre 1944
Agosto 1945
Sumuko ang Allied Forces sa Pilipinas sa hukbong
Hapones
Naganap ang Bataan Death March
Nagapi ng Allied Forces ang puwersa ng Japan sa
Battle of Midway
Nagapi ng Allied Forces ang mga Hapones sa Battle
of Guadalcanal
Nagapi ng Allied Forces ang Japan sa Battle of Leyte
Gulf.
Muling nabawi ng US ang Pilipinas mula sa Japan.
Sa pasya ni Pangulong Harry Truman ng US,
pinasabugan ng atomic bomb ang mga lungsod ng
Hiroshima at Nagasaki sa Japan.
26. • Matapos ang pagpapasabog sa Hiroshima at Nagasaki noong
ikalawa ng Setyembre 1945 ay pormal na sumuko ang Japan.
Naganap ang seremonya sa barkong Missouri sa pangunguna
ni Heneral Douglas MacArthur. Dito nagwakas ang Ikalawang
Digmaang Pandaigdig sa Asya-Pacific at sa daigdig.
27.
28. EPEKTO NG DIGMAAN
• Bago ang opisyal na pagwawakas ng
digmaan ay ginanap ang dalawang
kumperensiyang nilayong talakayin
ang kapalaran ng Europe matapos
ang digmaan ang Kumperensiya sa
Yalta noong Pebrero 1945 at ang
Kumperensiya sa Potsdam noong
Hulyo 1945.ang unang
kumperensiya ay dinaluhan nina
Stalin, Churchill, at Roosevelt. At ang
ikalawa naman nina Stalin, Churchill
at ng humalili sa yumaong si
Roosevelt na si Harry Truman. Sa
ilalim ng dalawang kumperensiya,
napagpasyahan ang:
• Demilitarisasyon ng Germany;
• Paghahati ng Germany – sa
kanlurang Germany sa ilalim ng US
at silangang Germany sa ilalim ng
USSR.
• Pagpapabayad ng Germany ng
bayad-pinsala at;
• Pagbibigay ng mga nasakop na
teritoryo ng Japan – kabilang ang
Sakhalin Island, Kurile Islands, at
Port Arthur – sa USSR.
29. EPEKTO NG DIGMAAN
Pinsala sa
Buhay at Ari-
arian
Pagkamit ng
Katarungan
Pagbabago sa
Pamahalaan
Pagtatatag ng
United Nations
30. Pinsala sa Buhay at Ari-arian. May 40 milyong Europeo ang nasawi sa digmaan. May
2/3 ito ng kabuoang bilang ng mga nasawi noong digmaan. Maraming lungsod ang
nawasak tulad ng London, Warsaw, Berlin, Hiroshima, Nagasaki, at Maynila.
Pagkamit ng Katarungan. Nilitis sa Nuremberg Trials ang mga paglabag sa karapatang
pantao noong Holocaust sa Germany. Labindalawa sa 22 nasakdal na opisyal ng Nazi
ang pinatawan ng parusang kamatayan. Pinagbayad ang Germany ng $20 bilyon sa
bayad-pinsala. Nagbigay rin ng bayad-pinsala ang Italy sa mga naging biktima ng
digmaan.
Sa Japan, pinarusahan ng kamatayan ang pitong opisyal na Hapones na sangkot sa
digmaan, kabilang si Punong Ministro Hideki Tojo.
Pagtatatag ng United Nations. Bunga rin ng Kumperensiya sa Yalta, itinatag noong
ika-24 ng Oktubre 1945 ang United Nations. Ito ay isang samahang pandaigdig na
layuning protektahan ang mga kasapi nito mula sa agresyon at panatilihin ang
kapayapaan. Binuo ito ng kasapi sa pagkakatatag nito.
Pagbabago sa Pamahalaan. Sandaling napasailalim ang Japan sa US. Sa panahong
ito, binago ng US ang konstitusyon ng Japan at itinatag ang isang constitutional
monarchy. Pinaamin ang emperador ng Japan, na noon ay itinuring na banal, na hindi
siya diyos. Ang emperador ang tumayong monarkong konstitusyonal, isang simbolo ng
Japan.
Samantala, itinatag ng USSR ang komunistang pamahalaan sa Poland, Czechoslovakia,
Hungary, Yugoslavia, Romania, at Bulgaria.