Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Similar to Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa panahon ng kastila at rebolusyon
Similar to Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa panahon ng kastila at rebolusyon (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa panahon ng kastila at rebolusyon
- 1. F LIPINO 11Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Panitikang Filipino
- 2. Kasaysayan ng Wikang Pambansa sa ilalim ng Koronang Kastila
- 3. Ang isinasaalang-alang na ang unang pananakop ng mga Kastila sa ating kapuluan ay ang pananatili rito ni Miguel Lopez de Legazpi noong 1565, bilang kauna-unahang Kastilang gobernador-heneral.
- 4. ______________ Nang ilagay sa ilalim ng koronang Kastila ang kapuluan, si Villalobos ang nagpasiya ng ngalang “Felipinas o Felipinas” bilang parangal sa Haring Felipe II nang panahong yaon, ngunit dila ng mga tao ay naging “Filipinas.”
- 5. ________ Ayon sa mga Espanyol, nasa kalagayang barbariko, di sibilisado at pagano ang mga katutubo noon.
- 6. Itinuro ng mga Kastila ang Kristiyanismo sa mga katutubo upang maging sibilisado diumano ang mga ito.
- 7. Naniniwala ang mga Espanyol noong mga panahong iyon na mas mabisa ang paggamit ng katutubong wika sa pagpapatahimik sa mamamayan kaysa sa libong sundalong Espanyol.
- 8. ____________________ Ang pamayanan ay pinaghati-hati sa apat na ordeng misyonerong Espanyol na pagkaraa’y naging lima. Ang mga ordeng ito ay Agustino, Pransiskano, Dominiko, Heswita, at Rekolekto upang pangasiwaan ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo.
- 9. ____________________ Ang paghahati ng pamayanan ay nagkaroon ng malaking epekto sa pakikipagtalastasan ng mga katutubo.
- 10. _______________ Upang mas maging epektibo ang pagpapalaganap ng Kristiyanismo, ang mga misyonerong Espanyol mismo ang nag-aral ng mga wikang katutubo dahil mas madaling matutuhan ang wika ng isang rehiyon kaysa sa ituro sa lahat ang wikang Espanyol.
- 11. ___________________________________________ Nabatid nilang sa pagpapalaganap ng kanilang relihiyon, mas magiging kapani- paniwala at mas mabisa kung ang mismong banyaga ang nagsasalita ng wikang katutubo. Dahil dito, ang mga prayle ay nagsulat ng mga diksiyonaryo at aklat-panggramatika, katekismo, at mga kumpensyonal para mas mapabilis ang pagkatuto nila ng katutubong wika.
- 12. Mga Akdang Pangwika _________________________________________ Arte Y Reglas de la Lengua Tagala Sinulat ni Padre Blancas de San Jose at isinalin ni Tomas Pinpin noong 1610. Compendio de la Lengua Tagala Inakda ni Padre Gaspar de San Agustin noong 1703. Vocabulario de la Lengua Tagala kauna-unahang talasalitaan sa Tagalog na sinulat ni Padre Pedro de San Buenaventura noong 1613. Vocabulario de la Lengua Pampango unang aklat pangwika sa Kapampangan na sinulat ni Padre Diego Bergano noong 1732.
- 13. ______________________________________________ Vocabulario de la Lengua Pampango unang aklat pangwika sa Kapampangan na sinulat ni Padre Diego Bergano noong 1732. Arte de la Lengua Bicolana unang aklat pangwika sa Bikol na sinulat ni Padre Marcos Lisboa noong 1754. Arte de la Lengua Iloka kauna-unahang balarilang Iloko na sinulat ni Francisko Lopez.
- 14. Mga Unang Aklat _________________________________________ Ang Doctrina Christiana Ito ang kauna-unahang aklat na nalimbag sa Pilipinas sa pamamagitan ng silograpiko. Taon ng pagkakalathala: 1593 May-akda: Padre de Placencia at Padre Domingo Nieva Nilalaman: Pater Noster, Ave Maria, Regina Caeli, Sanmpung Utos ng Diyos, Mga Utos ng Sta. Iglesya Katoliko, Pitong kasalanang Mortal, Pangungumpisal at Katesismo.
- 15. Mga Unang Aklat _________________________________________ Ang Nuestra Señora del Rosario Ito ang ikalawang aklat na nalimbag sa Pilipinas. Taon ng pagkakalathala: 1602 May-akda: Padre Blancas de San Jose Nilalaman: Talambuhay ng mga santo, nobena at mga tanong at sagot sa relihiyon.
- 16. Mga Unang Aklat _________________________________________ Ang Barlaan at Josaphat Ito ang ikatlong aklat na nalimbag sa Pilipinas na batay sa mga sulat sa Griyego ni San Juan Damasceno. Taon: 1780 Salin ni Padre Antonio de Borja
- 17. Mga Unang Aklat _________________________________________ Urbana at Felisa Naglalaman ito ng pagsusulatan ng makapatid na sina Urbana at Felisa. Sinulat ng tinaguriang “ Ama ng Klasikang Tuluyan sa Tagalog” na si Padre Modesto de Castro
- 18. Mga Unang Aklat _________________________________________ Ang Pasyon Ito ay aklat na natutungkol sa buhay at pagpapasakit ni Hesukristo. Binabasa ito tuwing Mahal na Araw. Nagkaroon ng apat na bersiyon: Version de Pilapil (Mariano Pilapil) Version de Belen (Gaspar Aquino de Belen) Version de la Merced (Aniceto de la Merced) Version de Guia (Luis de Guia)
- 19. Mga Unang Aklat _________________________________________ 850 Ang tauo hanggang mayaman Marami ang kaibigan Cung mahirap na, ang buhay Di batii’t, titigan 851 Gayon ngani itong mundo Magdaraya, t, walang toto Parang lihis na totoo Pangimbolo, i, nanalo Sa calolowa nang tauo.
- 20. Mga Unang Aklat _________________________________________ Si Tandang Basio Macunat Sinulat ni Padre Miguel Lucio Bustamante, isang paring Pransiskano.
- 21. Mga Unang Aklat _________________________________________ Mga Dalit kay Maria (1865) ni Padre Mariano Sevilla, isang paring Filipino. Humalaw siya sa mga awit na “Mese de Maggio” (Buwan ng Mayo). Pagpaparangal at pagpupuri sa Mahal na Birhen.
- 22. Nasa kamay ng mga misyonerong nasa ilalim ng pamamahala ng simbahan ang edukasyon ng mga mamamayan noong panahon ng mga Espanyol. Naging usapin ang wikang panturong gagamitin sa mga Filipino. Iniutos ng Hari na gamitin ang wikang katutubo sa pagtuturo hindi naman ito nasusunod. ________________________________________________
- 23. Gobernador Francisco Tello de Guzman Nagmungkahi na turuan ang mga Indio ng wikang Espanyol. Carlos I at Felipe II naniniwalanag kailangang maging bilinggwal ng mga Filipino. ___________________________
- 24. Carlos I Iminungkahing ituro ang Doctrina Christiana gamit ang wikang Espanyol. __________________________ Sa huli, napalapit ang mga katutubo sa mga prayle dahil sa wikang katutubo ang ginamit nila samantalang napalayo sa pamahalaan dahil sa wikang Espanyol ang gamit nila.
- 25. Haring Felipe II Muling inulit ang utos tungkol sa pagtuturo ng wikang Espanyol sa lahat ng katutubo noong ika-2 ng Marso, 1634. ___________________________ Nabigo ang nabanggit na kautusan.
- 26. Carlos II lumagda ng isang dikreto na inuulit ang probisyong nabanggit na kautusan. Nagtakda rin siya ng parusa para sa mga hindi susunod dito. ________________________________________
- 27. Carlos IV lumagda ng isa pang dekrito na nag-uutos na gamitin ag wikang Espanyol sa lahat ng paaralang itatag sa pamayanan ng mga Indio noong 29 Disyembre 1972 ________________________________________
- 28. Mababatid sa parte ng kasaysayang ito na nanganib ang wikang katutubo. Sa panahong ito, lalong nagkawatak-watak ang mga Filipino. Matagumpay na nagapi at nasakop ng mga Espanyol ang mga katutubo. Hindi nila itinamin sa isipan ng mga nasakop ang mga Filipino ang kahalagahan ng isang wikang magbibikis ng kanilang damdamin.
- 30. a panahong ito, marami na ring mga Pilipino ang naging matindi ang damdaming nasyonalismo. Nagtungo sila sa ibang bansa upang kumuha ng mga karunungan.
- 31. Nagkaroon din ng kilusan ang mga propagandista noong 1872 na siyang simula ng kamalayan upang maghimagsik. ANG TALUKTOK NG PROPAGANDA
- 32. Itinatag ni Andres Bonifacio ang Katipunan. Ang wikang Tagalog ang ginamit sa kanilang mga kautusan at pahayagan. Ito ang sinasabing unang hakbang tungo sa pagtataguyod ng wikang Tagalog.
- 33. Ginamit ang Tagalog sa iba’t ibang genre ng panitikan upang pag-alabin ang damdaming makabayan ng mga Filipino.
- 34. Itinanghal ang Tagalog bilang opisyal na wika ayon sa pinagtibay na Konstitusiyong Biak-na- Bato noong 1899 bagama’t walang isinasaad na ito ang magiging wikang pambansa ng Republika.
- 35. Nang maitatag ang Unang Republika sa pamumuno ni Aguinaldo, isinaad sa Konstitusyon na ang Tagalog ay opsiyonal. (Gamitin ng kung sino lamang nangangailangang gumamit.) Ang sinasabing ang dahilan nito ay ang pamamayani ng mga ilustrado sa Asembleang Konstitusiyonal. __________________________________________
- 36. Nais maakit ni Aguinaldo ang mga di-Tagalog. Ang wikang Tagalog ay naging biktima ng politika. Nag-uumpisa lamang sana itong lumago ay napailalim na naman ito ng dayuhang wika.
- 37. Sanggunian: Del Rosario, M. (2017). Pinagyamang pluma: Komunikasyon at pananaliksik sa wika at kulturang filipino. Lungsod Quezon: Phoenix Publishing House, Inc. _______________________________________________
- 38. Padayon, Wikang Filipino! JEFERSON A. AUSTRIA Instruktor I Pangasinan State University Bayambang Campus _______________________________________________