1. BAB 6 PENENTANGAN TERHADAP
KUASA ASING

2. 6.1 PENENTANGAN TERHADAP KUASA BRITISH DI
NEGERI2 MELAYU
Penentangan di Perak
Sbb2 penentangan :
i. Kelemahan perjanjian pangkor
ii. Perubahan yg diperkenalkan
iii. Tindakan gabenor negeri2 selat

3. Pembunuhan J.W.W.Birch
 Kdtgn Birch ke Pasir Salak ditentang Dato’Maharaja Lela
 Birch diberi amaran supaya tdk menampalkan sebarang
perisytiharan di tempat itu.
 Birch enggan mematuhi arahan itu dan mengarahkan juru
bhsnya meneruskan tugas mereka.
 Org Melayu marah dgn tindakan Birch.
 Pd 2 nov 1875, semasa sedang mndi d sg, Birch ditikam oleh
2 org suruhan Dato’ Maharaja Lela.
 Peristiwa itu memulakan tindakan kekerasan British yg
membawa kpd tercetusnya Perang Perak pd nov 1875-1876.

4. Penentangan di Pahang.
Sbb2 penentangan :
i. Perasaan tdk puas hati sultan Ahmad
ii. Perasaan tdk puas hati pembesar
iii. Perasaan tdk puas hati rakyat
Penentangan di Kelantan
Sbb2 penentangan :
i. Pengaruh Engku Besar Jeram(Tun Ahmad)
ii. Pengenalan Cukai Baharu
iii. Kaedah pembayaran cukai membebankan
iv. Perasaan AntiBritish

5. Penentangan diTerengganu
Sbb2 penentangan :
i. Pengenalan peraturan baharu
ii. Pengaruh gerakan penentangan di Pahang
iii. Pengaruh golongan ulama
Kebangkitan thn 1922
 Kebangkitan yg pertama berlaku pd 1922 apabila skmpln pddk
pdlmn diTelemong yg diketuai oleh haji Abd Rahman Limbong
dan dibantu oleh Mat Zin bin Mat Min, Haji Kia, dan Lebai
Deraman menentang pengenalan palbagai peraturan baharu.
 Mereka mengambil tindakan membersihkan tanah dan
mengambil hasil hutan tnpa memperoleh surat kebenaran
terlebih dahulu.

6.  Haji Abd Rahman yg mahir dlm perundangan Islam
menggunakan hujah bhw tanah milik Allah dan kerajaan tdk
berhak utk mengenakan cukai.
Kenbangkitan tahun 1925
 Pd thn 1925, seramai 300-500 org berkumpul diTelemong
utk membersihkan tanah yg dimiliki olehTengku Nik
Maimunah stlh mdpt tahu British akn memberi konsensi
tanah itu kpd saudagar cina.
 British mendesak SultanTerengganu mengambil tindakan
thdp Haji abd Rahman Limbong, namun tiada sebarang
kejadian buruk yg berlaku dlm kebangkitan pd thn 1922.

7. Kebangkitan thn 1928
 Pd thn 1928, sekali lagi rakyat di pdlmn bangkit membantah
peraturan baharu.
 Org ramai yg berkumpul di kuala Berang itu bergerak dan
menyerang serta menawan bgnan kerajaan di situ pd 22 mei
1928, stlh kakitgn kerajaan yg ada melarikn diri ke Kuala
Terengganu.
 Angkatan dari Kuala Berang ini kemudiannya menuju ke
KualaTerengganu pd 23 mei 1928.
 British segera bertindak dgn menghantar satu pasukan polis
utk menyekat kemaraan mereka dan menawan semula
Kuala Berang.

8. 6.2 penentangan thdp kuasa di Sabah
Sbb2 penentangan :
 SBBU memperkenalkan bbrpa cukai baharu seperti cukai
beras.
 Perasaan tdk puas hati mula diperlihatkan ke atas SBBU.
 Pd thn 1883, pasukan polis menghadapi tntgn hebat drpd
suku kaum bajau yg diketuai Pengeran Samah yg tdk
berpuas hati cukai.
Penentangan Mat Salleh
Sbb2 penentangan :

9.  Kebangkitan Mat Salleh bermula pd thn 1894 apabila SBBU
cmpur tgn dgn memasuki wilaya kekuasaannnya.
 Tindakan SBBU yg membangkitkan kemarahan Mat Salleh
ialah :
a) Kg beliau di Sungai Sugut diserang dan dibakar.
b) Membina jalan raya dan landasan kereta api merentasi kwsn
Ranau yg berada di bwh kekuasaan beliau, tnpa berunding
terlebih dahulu.
c) Mengenakan pelbagai jenis cukai yg membebankan kerahan
buruh paksa.
 Pd thn 1894, pengikut Mat Salleh membunuh 2 org peniaga
drpd kaum Dayak di Sg Sugut.

10. Tindak balas British
 Pd julai 1897, Mat Salleh dan pengikutnya menyerang Pulau
Gaya dan memusnahkan bgunn kerajaan.
 British bertindak bls dgn mghntr 1 pasukan utk menyerang
kg kediaman Mat Salleh di Inanam, tetapi beliau berjaya
melepaskan diri dan membina kubu di Ranau.
 Disember 1897, British menyerang kubu Mat Salleh di
Ranau, tetapi beliau dpt melepaskan diri dan kubunya
dibinasakan.

11.  Stlh gagal, SBBU menawarkan perdamaian dan
pengampunan sekiranya beliau bersetuju utk bersumpa taat
setia.
 Mat Salleh menerima tawaran itu, beliau dibenarkan
mentdbir daerahTbn melalui satu perjanjian.
 SBBU mungkir janji dan membuat keputusan utk mengambil
alihTbn.
 Disember 1899, SBBU menghntr 1 pasukan utk menyerang
secara besar2an ptmptn Mat Salleh diTbn.
 Mereka meneruskan serangan ke atas kubu Mat Salleh dgn
meriam, tnpa henti dan berjaya menawannya pd 1 Feb
1900.Mat Salleh tlh terbunuh.

12. Kebangkitan Antanom(1915)
 SBBU memperkenalkan bbrpa peraturan baharu :
a) Sistm pendftrn hak milik tanah
b) Mengenakn bayaran menyukat tanah utk menentukan
sempadan
c) Mengenakan lain2 cukai
d) Menggunakan org Murut sebagai buruh paksa.

13.  Akibat pelbagai peraturan baharu ini, Antanom bangkit
menentang SBBU dan memulakan penentangan pd Jun
1914, tetapi gagal.
 Feb 1915, Antanom menyerang Pensiangan dan pejabat
Pegawai Daerah Rundum.
 SBBU bertindak menyerang KubuAntanom pd bln April
1915. akibatnya Antanom serta 400 org pengikutnya
terbunuh.

14. 6.3 penentangan terhadap kuasa British
di Sarawak
Sbb2 penentangan :
1. Pengenalan peraturan baharu
2. Usaha Brooke meluaskan kawasan
3. Penentangan pembesar tempatan
i) kebangkitan Rentap
ii) kebangkitan Sharif Masahor