voor het notariaat wordt een lichte groei verwacht, maar de druk op de beroepsgroep blijft aanwezig onder andere door alternatieve aanbieders als Hema en Dela. Omdat de producten van de notaris teveel als standaardproducten worden gezien zullen notarissen zich moeten onderscheiden door producten die iets toevoegen.

1. Notariskantoren
De notaris is een vrijberoepsbeoefenaar, die als private ondernemer taken met een publiek belang uitvoert. De notaris wordt door de
Kroon benoemd en heeft het alleenrecht om notariële akten op te maken. De drie belangrijkste werkvelden zijn: het familierecht
(testamenten, huwelijkse voorwaarden, samenlevingscontracten), het onroerendgoedrecht (koop- en leveringsakten van
registerzaken) en het vennootschapsrecht (oprichtingsakten en dergelijke).
Trends
Digitalisering van zowel interne bedrijfsprocessen als de communicatie naar klanten;
Meer transparantie in prijs en kwaliteit door vergelijkingssites;
Toenemende concurrentie van branchevreemde partijen;
Toenemende samenwerking tussen notarissen zowel regionaal als landelijk;
Democratisering van kennis; mensen zoeken eerst zelf alvorens een specialist in te schakelen;
Afname van het aantal notarissen en het aantal kantoren.
Kansen en bedreigingen
De digitalisering van zowel interne bedrijfsprocessen als de communicatie naar klanten biedt mogelijkheden;
Advieskracht wordt bepalend voor het onderscheidend vermogen van de notaris;
Meer aandacht voor CRM en het pro-actief benaderen van klanten;
Diversificatie in productaanbod, prijs en klantbenadering;
Branchevreemde aanbieders en de klant dwingen notarissen om hun distributie- en verdienmodel tegen het licht te houden;
Samenwerking biedt kansen om met behoud van eigen specialisatie toch een totaaloplossing voor de klant te bieden;
Meer aandacht voor marketing en communicatie.
Rabobank Cijfers & Trends, 5 februari 2015 pagina 1 van 4
Rabobank Cijfers & Trends
Branche-informatie

2. Perspectief
Periode van groei voor notarissen
Voor 2015 verwachten we een lichte volumegroei voor het notariaat (1 tot 3%). Drivers achter deze groei zijn de aantrekkende
woningmarkt en private investeringen. Om de groei van volume om te zetten in omzetgroei zullen notarissen meer op advies moeten
focussen. Het feit dat notariële producten als een standaardproduct worden gezien die overal en tegen een scherpe prijs worden
aangeboden, zorgt voor blijvende prijsdruk. Branchevreemde aanbieders zorgen voor verdere concurrentie op prijs. Meer aandacht
voor marketing en communicatie is nodig om de toegevoegde waarde van de notaris te benadrukken. Het sentiment voor 2015 is
dan ook gematigd positief.
Specialisatie is van belang om toegevoegde waarde te leveren. Hiervoor kan de samenwerking worden gezocht met andere kantoren,
om zo de klanten van een totaaladvies te kunnen voorzien. De markt vraagt om advies dat iets toevoegt. Relatiemanagement,
acquisitie en consultancyvaardigheden worden in de markt belangrijker, niet meer alleen de juridische akte. Personeel kan in de
competitieve markt zeker het verschil maken. Hier ligt voor het notariaat een uitdaging nu het aantal kandidaat-notarissen en
studenten notarieel recht afneemt. De prognose voor de lange termijn is gematigd positief, mits het herstel van de economie en de
woningmarkt verder doorzetten.
Vraag
De omzet van het gemiddelde notariskantoor was lange tijd voor circa 65% verbonden aan de registergoederenpraktijk. Deze markt
werd de afgelopen jaren gekenmerkt door een zeer sterke daling in het aantal akten in de registergoederenpraktijk, waardoor de
omzet verbonden aan de registergoedpraktijk terugliep naar ca. 42%. Sinds de tweede helft van 2013 stijgen de woningverkopen
weer. Ook 2015 verwacht Rabobank een verdere toename in het aantal woningtransacties. Er zijn echter nog wel grote regionale
verschillen.
De economische situatie heeft ook weerslag op de markt voor zakelijk vastgoed, ook hier trekt het aantal transacties nog niet aan. De
overige omzet van notarissen wordt gegenereerd uit:
Ondernemingsrecht (vennootschapspraktijk). Ook hier is een daling van het aantal transacties te zien. De mogelijkheid voor het
oprichten van een Flex BV biedt kansen voor het notariaat;
Familiepraktijk, waaronder ook estateplanning. Veranderende wet- en regelgeving ten aanzien van erfrecht en belastingen, meer
samengestelde gezinnen en een toenemend bewustwording bij particulieren zorgt voor kansen;
Nieuwe markten bijvoorbeeld die van mediation (= geschilbeslechting buiten de rechter om) of TTP diensten. Bij de TTP diensten
treden notarissen op als Trusted Third Party. De TTP notaris is daarbij tussenpersoon om de identiteit van partijen (die met elkaar
transacties voeren over het internet) vast te stellen en te bevestigen.
Aanbod
Per januari 2014 bedroeg het aantal notarissen 1.336, er waren 1.631 kandidaat-notarissen in dienstbetrekking en 49
kandidaat-notarissen in maatschap. Het totaal aantal neemt jaarlijks af. Per april 2013 is het ook mogelijk om toegevoegd notaris te
worden. In tegenstelling tot een notaris is een toegevoegd notaris niet benoemd door de Koning. De toegevoegd notaris kan akten
passeren in het protocol van de notaris aan wie hij is toegevoegd en met wie hij een arbeidsovereenkomst heeft. Per juli 2014 waren
er 29 toegevoegd notarissen.
Ook het aantal kantoren neemt al jaren af. Per januari 2014 telde Nederland 787 kantoren. Vijf jaar eerder bedroeg dit aantal nog 825.
Rabobank Cijfers & Trends, 5 februari 2015 pagina 2 van 4
Rabobank Cijfers & Trends
Branche-informatie

3. Ook het aantal kantoren neemt al jaren af. Per januari 2014 telde Nederland 787 kantoren. Vijf jaar eerder bedroeg dit aantal nog 825.
Veel studenten kiezen voor andere specialisaties binnen de rechtenstudie. Het niet al te flitsende imago van het notariaat en de druk
op de omzet zorgen voor een afname in het aantal studenten.
Daarnaast heeft de branche te kampen met vergrijzing en feminisering. De gemiddelde leeftijd van notarissen ligt rond de 50 en
neemt toe.
Jaarlijks is er sprake van een toenemend aantal vrouwen in het notariaat. Momenteel bedraagt hun aandeel ongeveer 20%. Deze
verschuiving is al zichtbaar op de universiteit (ca. 64% vrouw) en bij kandidaat-notarissen en zal dan ook de komende jaren
doorzetten.
2010 2011 2012 2013 2014
Aantal notarissen (x 1) 1.464 1.439 1.408 1.381 1.336
Aandeel vrouwelijke notarissen (%) 17,0 18,0 19,0 20,0 20,0
Aantal kandidaat-notarissen (x 1) 1.867 1.830 1.831 1.693 1.631
Aandeel vrouwelijke kandidaat-notarissen (%) 63,0 64,0 64,0 64,5 65,0
Aantal toegevoegd notarissen (x1) n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. 19
Toelichting: Peildatum: 1 januari
Bron: KNB
Aantal notarissen
Omzet
Na een aantal jaren van omzetdaling lijkt nu stabilisatie op te treden. De omzet in eerste halfjaar van 2014 is hoger dan die van 2013.
Dit mede als gevolg van een aantrekkende woningmarkt. Het gemiddelde notariskantoor is voor ongeveer 42% afhankelijk van
OG-akten (hypotheek-, transportakten en royementen). Familierecht draagt voor ca. 33% bij aan de omzet. Kantoren hebben te
maken met een blijvende druk op de tarieven. Het toetreden van branchevreemde aanbieders zoals HEMA en Dela versterken dit.
Rabobank Cijfers & Trends, 5 februari 2015 pagina 3 van 4
Rabobank Cijfers & Trends
Branche-informatie

4. Achtergrondinformatie
Vakbladen
Notariaat Magazine
Weekblad voor Privaatrecht
Organisaties
Naam URL/ Telefoon
Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie (KNB) www.notaris.nl
Notaristelefoon (0900) 346 93 93
Notarieel pensioenfonds www.snpf.nl
Rabobank Cijfers & Trends
Al meer dan vijfendertig jaar biedt de Rabobank met Cijfers & Trends betrouwbare branche-informatie. Via
www.rabobank.nl/cijfersentrends is deze informatie gratis te raadplegen. U vindt er onze thema-updates, branche-informatie en
sectorprognoses. Ook kunt u de prestaties van uw bedrijf vergelijken met die van andere bedrijven in uw branche.
Rabobank Cijfers & Trends, 5 februari 2015 pagina 4 van 4
Rabobank Cijfers & Trends
Branche-informatie