More Related Content Similar to Viemkhop (1) (20) 2. Caáu taïo khôùp
Khớp là bộ phận nối 2 xương gồm:
2 đầu xương
Sụn: trắng đục, lấp lánh, láng, ẩm ướt gồm sụn bào (ít) và
chất căn bản ngoại bào (nhiều)
4. Xquang trong beänh lyù khôùpXquang trong beänh lyù khôùp
Hình X quang giaù trò haïn cheá ñeå khaûo saùtHình X quang giaù trò haïn cheá ñeå khaûo saùt
khôùpkhôùp
--khoâng thaáy ñuôïc bao khôùp, suïn khôùpkhoâng thaáy ñuôïc bao khôùp, suïn khôùp
-- daây chaèng, daây gaân vuøng caïnh khôùp.daây chaèng, daây gaân vuøng caïnh khôùp.
-- huyeát quaûn vuøng khôùp.huyeát quaûn vuøng khôùp.
Chæ coù aûnh khe khôùp ñeå bieát giaùn tieáp caùcChæ coù aûnh khe khôùp ñeå bieát giaùn tieáp caùc
caáu truùc trong khôùp.caáu truùc trong khôùp.
5. Moâ taû toån thöông khôùp
Khe khôùp daõn ? HeïpKhe khôùp daõn ? Heïp ññoái xöùng hay khoâng?oái xöùng hay khoâng?
Loaõng xLoaõng xöôöông hay xng hay xôô xxöôöông caïnh khôùp?ng caïnh khôùp?
Coù gai hay khoâng?Coù gai hay khoâng?
Toån thToån thöôöông khuyeát xng khuyeát xöônöông caïnh khôùp?g caïnh khôùp?
Phaàn meàm coù phuø neà hay khoâng?Phaàn meàm coù phuø neà hay khoâng? ññoáioái
xöùng:dòch khôùpxöùng:dòch khôùp. K. Khoânghoâng ñoái xöùngñoái xöùng: mass: mass
Voâi hoùa caïnh khôùp? trong khôùp?Voâi hoùa caïnh khôùp? trong khôùp?
6. A: khe khôùp bình thöôøng.
B: daõn khe khôùp:
1: maát caân xöùng
2: caân xöùng
C: heïp khe khôùp :
1: maát caân xöùng
2: caân xöùng
3: dính khôùp
7. Moâ tả tổn thương khớp
LoLoạại khi khớớp : khp : khớớp lp lớớn hay nhn hay nhỏỏ, ngo, ngoạại vii vi
(x(xươương chi) hay trng chi) hay trụục (CS,c (CS, đđai chi...)ai chi...)
MMộột kht khớớp (monoarticular)p (monoarticular)-- ít khít khớớpp
(oligoarticular)(oligoarticular)-- nhinhiềều khu khớớp (polyarticular)p (polyarticular)
NhiNhiềều khu khớớp: cp: coùoù hay khhay khoâoângng đốđối xi xứứngng
TTổổn thn thươương cng caùc baùc bộộ phphậận khn khaùaùcc đđi ki keøeøm: nm: nốốt,t,
đốđốmm ngngoaoà̀ii da, vida, vieâmeâm niniệệuu đạđạoo (Reiter d.)(Reiter d.),,
vieâm giaùc maïc, xôvieâm giaùc maïc, xô phphổổi...i...
8. Danh muïc caùc beänh lyù khôùp
A. Beänh lyù khôùp nhieãm truøngA. Beänh lyù khôùp nhieãm truøng
1. Lao1. Lao
2. Vi truøng thöôøng2. Vi truøng thöôøng
3. HC vieâm khôùp beänh lyù Lyme3. HC vieâm khôùp beänh lyù Lyme
4. Vieâm khôùp do naám: Candida, Coccidioides4. Vieâm khôùp do naám: Candida, Coccidioides
immites, Blastomyces dermatitidis, Histoplasmaimmites, Blastomyces dermatitidis, Histoplasma
capsulatum, Sportrix schenckii, Cryptococcuscapsulatum, Sportrix schenckii, Cryptococcus
neoformans, Aspergillus fumigatusneoformans, Aspergillus fumigatus
B. Vieâm khôùp do beänh lyù chaát keo.B. Vieâm khôùp do beänh lyù chaát keo.
1. Vieâm ña khôùp daïng thaáp1. Vieâm ña khôùp daïng thaáp
2. Vieâm coät soáng dính khôùp,2. Vieâm coät soáng dính khôùp,
3. beänh lyù khôùp do Psoriasis (vaåy neán.)3. beänh lyù khôùp do Psoriasis (vaåy neán.)
4. Rheumatic fever4. Rheumatic fever
5. Sarcoidosis5. Sarcoidosis
9. Danh muïc caùc beänh lyù khôùp
C. Beänh lyù khôùp sinh hoùa hay traàm tích vi tinh theåC. Beänh lyù khôùp sinh hoùa hay traàm tích vi tinh theå
(microcrystalline)(microcrystalline)
1. Gout1. Gout
2. Chondrocalcinosis2. Chondrocalcinosis
3. Ochronosis (alkaptonuria)3. Ochronosis (alkaptonuria)
4. Hemophilic arthritis4. Hemophilic arthritis
D.Beänh lyù khôùp do thoùai hoùa ( Osteoarthritis)D.Beänh lyù khôùp do thoùai hoùa ( Osteoarthritis)
E. Beänh lyù khôùp do chaán thöôngE. Beänh lyù khôùp do chaán thöông
1. thoùai hoùa khôùp thöù caáp1. thoùai hoùa khôùp thöù caáp
2. beänh lyù khôùp do thaàn kinh2. beänh lyù khôùp do thaàn kinh
3. Vieâm bao khôùp saéc toá nhung mao noát3. Vieâm bao khôùp saéc toá nhung mao noát
(Pigmented villonodular synovitis)(Pigmented villonodular synovitis)
10. Danh muïc caùc beänh lyù khôùp
F. Beänh lyù khôùp do caùc chöùng vieâm ruoät maõnF. Beänh lyù khôùp do caùc chöùng vieâm ruoät maõn
1. Ulcerative colitis (in 101. Ulcerative colitis (in 10 -- 20%)20%)
2. Crohn disease (in 5%)2. Crohn disease (in 5%)
peripheral arthritis increases with colonic diseaseperipheral arthritis increases with colonic disease
3. Whipple disease (in 603. Whipple disease (in 60 -- 90% transient90% transient
intermittent polyarthritis: sacroiliitis, spondylitis)intermittent polyarthritis: sacroiliitis, spondylitis)
Caét ñoïan ruoät beänh seõ giaûm trieäu chöùng khôùp!Caét ñoïan ruoät beänh seõ giaûm trieäu chöùng khôùp!
G. Beänh lyù khôùp do thaàn kinh:G. Beänh lyù khôùp do thaàn kinh: do voâ caûm, thöøongdo voâ caûm, thöøong
gaây bieán daïng nhieàu.gaây bieán daïng nhieàu.
11. Danh muïc caùc beänh lyù khôùp
Vieâm khôùp vôùi HLA B 27 +Vieâm khôùp vôùi HLA B 27 +
1. Vieâm coät soáng dính khôùp 95%1. Vieâm coät soáng dính khôùp 95%
2. Beänh lyù Reiter 80%2. Beänh lyù Reiter 80%
3. Vieâm khôùp do beänh lyù vaåy neán 70%3. Vieâm khôùp do beänh lyù vaåy neán 70%
4. Beänh lyù khôùp do vieâm ruoät maõn 70%4. Beänh lyù khôùp do vieâm ruoät maõn 70%
5. Daân soá bình thöôøng 10%5. Daân soá bình thöôøng 10%
12. Vaøi yù nieäm quan troïng
Khôùp chuû yeáu goàm xöông vaø suïnKhôùp chuû yeáu goàm xöông vaø suïn
Xöông cöùng laøm khung cho cô theå, töï taùiXöông cöùng laøm khung cho cô theå, töï taùi
taïo ñöôïc, nhöng maët xöông thoâ raùptaïo ñöôïc, nhöng maët xöông thoâ raùp
khoâng cho tröôït leân nhau toát.khoâng cho tröôït leân nhau toát.
Suïn trôn laùng, giuùp 2 maët xöông tröôïtSuïn trôn laùng, giuùp 2 maët xöông tröôït
toát, nhöng khoâng töï taùi taïo ñöôïctoát, nhöng khoâng töï taùi taïo ñöôïc
Neân toån thöông khôùp laøm hö suïn coiNeân toån thöông khôùp laøm hö suïn coi
nhö vónh vieãn khoâng laønh ñöôïc!nhö vónh vieãn khoâng laønh ñöôïc!
14. Ñaïi cöông
Ñònh nghóaÑònh nghóa : Vieâm khôùp laø töø chung cuûa: Vieâm khôùp laø töø chung cuûa
caùc beänh veà khôùp. Coù theå chia ra laøm caùccaùc beänh veà khôùp. Coù theå chia ra laøm caùc
loaïi chính :loaïi chính :
Thoaùi hoùa khôùpThoaùi hoùa khôùp ((Osteoarthritis/arthrosis hayOsteoarthritis/arthrosis hay
degenerative joint disease DJD)degenerative joint disease DJD)
Vieâm khôùp dVieâm khôùp dạạng vieâmng vieâm (inflammatory arthritis)(inflammatory arthritis)
Beänh lyù khôùp do bieán döôûngBeänh lyù khôùp do bieán döôûng (Metabolic(Metabolic
arthropathy).arthropathy).
Vieâm nhieãm khôùpVieâm nhieãm khôùp (Septic arthritis).(Septic arthritis).
15. Dấu hiệu X quang căn bản
1. Thoaùi hoùa khôùp:1. Thoaùi hoùa khôùp:
--Gai xöông.Gai xöông.
--Xô xöông döôùi suïn.Xô xöông döôùi suïn.
--Heïp khe khôùp khoâng caân xöùng.Heïp khe khôùp khoâng caân xöùng.
2. Beänh khôùp do vieâm:2. Beänh khôùp do vieâm:
--Khuyeát xöông döôùi suïn khoâng vieàn xô xöông.Khuyeát xöông döôùi suïn khoâng vieàn xô xöông.
--Loaõng xöông caïnh khôùp.Loaõng xöông caïnh khôùp.
--Heïp ñeàu khe khôùp.Heïp ñeàu khe khôùp.
3. Beänh khôùp do bieán döôûng:3. Beänh khôùp do bieán döôûng:
--khôùp loån nhoån, phu neà.khôùp loån nhoån, phu neà.
--khuyeát xöông coù bôø vieàn roõ.khuyeát xöông coù bôø vieàn roõ.
16. Daáu hieäu X quang veà bôø xöông maët khôùp:
Moûng voû xöông
Khuyeát xöông
Daøy xöong
17. 1: gai xöông
2 - 3: loã khuyeát xöông (geode)
4: loã khuyeát xöông bôø khôùp
5: maûnh xöông cheát (sequestrum)
18. Daáu X quang ñaëc tröng
Gai xöông (Osteophyte):Gai xöông (Osteophyte): daáu hieäu baét buoäcdaáu hieäu baét buoäc
phaûi coù ôû thoaùi hoùa khôùp. (sine qua non ofphaûi coù ôû thoaùi hoùa khôùp. (sine qua non of
diarthrodial of osteoarthritis)diarthrodial of osteoarthritis)
19. Daáu X quang ñaëc tröng.
Daáu khuyeát xöông caïnh khôùp (Erosion):
--Beänh lyù vieâm (Inflammatory disease)Beänh lyù vieâm (Inflammatory disease)
--Beänh khôùp do traàm tuï tinh theå (MirocristalineBeänh khôùp do traàm tuï tinh theå (Mirocristaline
deposit)deposit)
--Vieâm nhieãm khôùp ( infection).Vieâm nhieãm khôùp ( infection).
Do caùc pannus seõ baøo moøn suïn khôùp vaøDo caùc pannus seõ baøo moøn suïn khôùp vaø
xöông caïnh khôùp. Hoaëc söï vieâm nhieãmxöông caïnh khôùp. Hoaëc söï vieâm nhieãm
khôùp seõ phaù huûy suïn khôùp vaø xöông bôøkhôùp seõ phaù huûy suïn khôùp vaø xöông bôø
khôùp. Thöôøng coù loaõng xöông caïnh khôùp.khôùp. Thöôøng coù loaõng xöông caïnh khôùp.
22. Daáu X quang ñaëc tröng.
Hieän dieän tinh theå giöõa khe khôùp laøHieän dieän tinh theå giöõa khe khôùp laø
ñaëc tröng cuûa beänh lyù khôùp vi tinhñaëc tröng cuûa beänh lyù khôùp vi tinh
theå.theå.
CPPDCPPD: gaây voâi hoùa suïn khôùp vaøo bao khôùp.: gaây voâi hoùa suïn khôùp vaøo bao khôùp.
GoutGout: söï khuyeát xöông do söï baøo moøn do: söï khuyeát xöông do söï baøo moøn do
tophi gaàn gioáng vieâm khôùp daïng thaáptophi gaàn gioáng vieâm khôùp daïng thaáp
nhöng suïn khôùp khoâng bò aûnh höôûng.nhöng suïn khôùp khoâng bò aûnh höôûng.
23. Aûnh voâi hoùa trong khôùp vaø caïnh khôùp
a: voâi hoùa bao khôùp-daây chaèng-daây gaân caïnh khôùp
b: voâi hoùa trong khôùp, gai xöông
c: voâi hoùa suïn khôùp
27. Daáu X quang beänh lyù khôùp.
Caùc daáu hieäu khoâng ñaëc hieäu:Caùc daáu hieäu khoâng ñaëc hieäu:
-- nang xöông döôùi suïn.(nang xöông döôùi suïn.(sub chondral bone cyst)sub chondral bone cyst)
-- Xô xöông.Xô xöông.(Sclerosis)(Sclerosis)
-- Cöùng khôùp.Cöùng khôùp.(ankylosis)(ankylosis)
-- Baùn traät khôùp.Baùn traät khôùp.(Sub luxation)(Sub luxation)
Giuùp cho bieát ñoä naëng cuûa beänh nhöngGiuùp cho bieát ñoä naëng cuûa beänh nhöng
khoâng ñaëc hieäu tìm nguyeân nhaân.khoâng ñaëc hieäu tìm nguyeân nhaân.
28. Ñònh luaät Sutton
“ Ngaân haøng laø nôi coù tieàn!”“ Ngaân haøng laø nôi coù tieàn!”
caâu traû lôøi cuûa Sutton khi ñöôïc hoûi taïicaâu traû lôøi cuûa Sutton khi ñöôïc hoûi taïi
sao chæ ñi cöôùp ngaân haøng duø ñaõ bòsao chæ ñi cöôùp ngaân haøng duø ñaõ bò
baét nhieàu laàn.baét nhieàu laàn.
Khi chaån ñoùan beänh neân choïn khaû naêngKhi chaån ñoùan beänh neân choïn khaû naêng
beänh thöôøng gaëp nhaát!beänh thöôøng gaëp nhaát!
29. Moâ hình tieáp caän chaån ñoaùn.
(Pattern approach)
OA: osteoarthritis; RA: rhumatoid arthritis; CPPD (calcium
pyrophosphate deposition)
30. Moâ hình tieáp caän chaån ñoaùn.
(Pattern approach)
Caùc khôùp vuøng coå tay:
CMC (first carpometacarpal)
CCMC (common
carpometacarpal)
ST (scaphotrapezial)
MC(midcarpal)
RC (radiocarpal)
DRUJ (distal radioulnar joint)
31. Caùc vò trí ñaëc tröng vieâm khôùp ôû coå tay.Caùc vò trí ñaëc tröng vieâm khôùp ôû coå tay.
33. Toùm taét vò trí vuøng baøn/coå tay.
Thoaùi hoùa khôùpThoaùi hoùa khôùp (osteoarthritis)(osteoarthritis)::
-- Khôùp lieân ñoát xa.(DIP)Khôùp lieân ñoát xa.(DIP)
-- Khôùp coåKhôùp coå--baøn ngoùn 1 (1st CMC ).baøn ngoùn 1 (1st CMC ).
-- Khôùp thuyeànKhôùp thuyeàn--thang.thang.
-- Khôùp lieân ñoát gaàn (PIP) hieám hôn.Khôùp lieân ñoát gaàn (PIP) hieám hôn.
Vieâm khôùp daïng thaápVieâm khôùp daïng thaáp (Rheumatoid arthritis):(Rheumatoid arthritis):
--khôùp lieân ñoát gaàn & khôùp baøn ngoùn. (PIP) & (MCP)khôùp lieân ñoát gaàn & khôùp baøn ngoùn. (PIP) & (MCP)
--Taát caû caùc khôùp coå tay (pancarpal involvement).Taát caû caùc khôùp coå tay (pancarpal involvement).
Vieâm khôùp tinh theVieâm khôùp tinh theå (å (CPPDCPPD deposition disease)deposition disease)
-- khôùp quaykhôùp quay--coå tay (RC).coå tay (RC).
-- Khôùp baønKhôùp baøn –– ñoát.ñoát.
34. 3. Moâ hình tieáp caän chaån ñoaùn.
Caùc vò trí ñaëc tröng vieâm khôùp ôû khôùp goái.
36. 1. Thoaùi hoùa
khôùp: heïp
khe khôùp baát
ñoái xöùng, xô
xöông, ít phuø
neà phaàn
meàm.
2. Thaáp
khôùp: heïp
khe khôùp
caân xöùng,
loaõng xöông
caïnh khôùp,
phuø neà phaàn
meàm
1
2
37. Thoaùi hoùa khôùp vai
Thoaùi hoùa khôùp goái & vieâm
suïn xöông boùc taùch goái T
38. 3. Moâ hình tieáp caän chaån ñoaùn.
Caùc vò trí ñaëc tröng beänh lyù khôùp ôû khôùp haùngCaùc vò trí ñaëc tröng beänh lyù khôùp ôû khôùp haùng..
42. Löùa tuoåi & giôùi tính.
Tuoåi:Tuoåi:
Treû em: JRA & vieâm nhieãm khôùp.Treû em: JRA & vieâm nhieãm khôùp.
Ngöôøi lôùn: OA, RA, CPPD, Gout.Ngöôøi lôùn: OA, RA, CPPD, Gout.
Giôùi tính:Giôùi tính:
OA&RA: F>M;OA&RA: F>M;
CPPD M=F,CPPD M=F,
Gout: M>FGout: M>F
Chuûng toäc, ngheà nghieäp, nôi cö truChuûng toäc, ngheà nghieäp, nôi cö truù cuõng laøù cuõng laø
caùc yeáu toá giuùp chaån ñoaùn phaân bieät.caùc yeáu toá giuùp chaån ñoaùn phaân bieät.
43. Lyù thuyeát &Thöïc teá.
Baát cöù beänh lyù khôùp naøo cuõng aûnhBaát cöù beänh lyù khôùp naøo cuõng aûnh
höôûng laøm yeáu chöùc naêng khôùp ñoùhöôûng laøm yeáu chöùc naêng khôùp ñoù
(ñaëc bieät khôùp chòu löïc)(ñaëc bieät khôùp chòu löïc) hö khôùphö khôùp
sôùm hôn bình thöôøng.sôùm hôn bình thöôøng.
Nhöõng beänh lyù phoái hôïp thöôøng gaëp:Nhöõng beänh lyù phoái hôïp thöôøng gaëp:
-- RA & GoutRA & Gout
-- CPPD & Gout.CPPD & Gout.
-- RA & DISH (Diffuse idiopathicRA & DISH (Diffuse idiopathic
skeletal hyperostosis)skeletal hyperostosis)
49. Pure erosion of carpal and MCP joint
with soft tissue sweling, symmetric:
Rhumatoid arthritis
51. Vieâm khôùp tinh theå do bieán döôûng.
Vieâm khôùp tinh theå (CrystallineVieâm khôùp tinh theå (Crystalline
arthritis)arthritis)
Tích tu tinh theå CP (Calcium pyrophosphateTích tu tinh theå CP (Calcium pyrophosphate
crystal deposition disease):crystal deposition disease): töø chung cho blyùtöø chung cho blyù
tích tuï CP quanh hoaëc trong khôùp.tích tuï CP quanh hoaëc trong khôùp.
Giaû thoáng phong (Pseudogout): töø chæ blyùGiaû thoáng phong (Pseudogout): töø chæ blyù
CPPD keøm caùc côn vieâm khôùp caáp gioáng gout.CPPD keøm caùc côn vieâm khôùp caáp gioáng gout.
Chondrocalcinosis: voâi hoaù suïn khôùp khi phimChondrocalcinosis: voâi hoaù suïn khôùp khi phim
Xquang cho thaáy söï voâi hoùa caùc suïn trongXquang cho thaáy söï voâi hoùa caùc suïn trong
khôùpkhôùp..
54. Vieâm khôùp tinh theå do bieán
döôûng.
Thoáng phong (Thoáng phong (Gout)Gout)
--beänh khôùp do tinh theå tieâu bieåu.beänh khôùp do tinh theå tieâu bieåu.
--do tích tuï tinh theå monosodium uratedo tích tuï tinh theå monosodium urate
trong da, döôùi da vaø khôùp.trong da, döôùi da vaø khôùp.
--thoáng phong nguyeân phaùt voâ caênthoáng phong nguyeân phaùt voâ caên
--thoáng phong thöù caáp lieân quang ñeánthoáng phong thöù caáp lieân quang ñeán
beänh lyù khaùc hay do thieáu men bieánbeänh lyù khaùc hay do thieáu men bieán
döôûng.döôûng.
57. HC Reiter
HC goàm tam chöùng:HC goàm tam chöùng:
Vieâm nieäu ñaïoVieâm nieäu ñaïo
Vieâm khôùp.Vieâm khôùp.
Vieâm cöông maïc maét.Vieâm cöông maïc maét.
Vieâm khôùp vôùi ñaëc
tröng gaây ñaëc xöông
58. Psoriatic arthritis:
Cô cheá töï mieãn neân toån thöông khôùp gioáng RA,
nhöng taïo khuyeát xöông töø ngoaïi vi vaøo trung taâm,
dieãn tieán taøn phaù nhieàu : arthritis mutilans. Aûnh
höôûng nhieàu loaïi khôùp:
59. Vieâm khôùp do beänh lyù
Inflammatory Bowel Disease
Beänh lyù Crohn hay Vieâm ñaïi trang xuaátBeänh lyù Crohn hay Vieâm ñaïi trang xuaát
huyeát (ulcerative colitis) coù theå gaây rahuyeát (ulcerative colitis) coù theå gaây ra
beänh lyù khôùp, ñaëc bieät coù vieâm khôùpbeänh lyù khôùp, ñaëc bieät coù vieâm khôùp
cuøng chaäu vaø thöôøng coùcuøng chaäu vaø thöôøng coù HLAHLA--BB2727 ++
64. Ñaïi cöông.
Caùc khôùp cuûa coät soáng:Caùc khôùp cuûa coät soáng:
11-- Khôùp 2 maëtKhôùp 2 maët (Diarthrodial joint):(Diarthrodial joint):
--khôùp lieân ñoátkhôùp lieân ñoát (apophyseal or facet joint)(apophyseal or facet joint)
--Khôùp moûm moùcKhôùp moûm moùc (uncovertebral joint / Luschkha)(uncovertebral joint / Luschkha)
--Khôùp soángKhôùp soáng--söôønsöôøn (costovertebral joint)(costovertebral joint)
--Khôùp hoâng thieângKhôùp hoâng thieâng (sacroiliac joint)(sacroiliac joint)
22-- Khôùp daïng troønKhôùp daïng troøn (Amphiarthrodial joint (intervertebral disc j.)(Amphiarthrodial joint (intervertebral disc j.)
-- suïn taám taänsuïn taám taän (cartilaginous end plate)=(cartilaginous end plate)= suïn khôùpsuïn khôùp (articular cartilage)(articular cartilage)
-- Voøng sôïiVoøng sôïi (annulus fibrosus)(annulus fibrosus)= Bao khôùp= Bao khôùp (capsule)(capsule)
-- Nhaân nhaõoNhaân nhaõo(nucleus pulposus)=(nucleus pulposus)=dòch bao khôùpdòch bao khôùp (synovial fluid)(synovial fluid)
68. Caùc loaïi vieâm khôùp thöôøng
gaëp cuûa coät soáng.
Thoaùi hoùa khôùp coät soáng (spondylarthrosis).Thoaùi hoùa khôùp coät soáng (spondylarthrosis).
Taêng saûn xöông lan toûa voâ caên heä xöôngTaêng saûn xöông lan toûa voâ caên heä xöông
(Diffuse Idiopathic Skeletal Hyperostosis).(Diffuse Idiopathic Skeletal Hyperostosis).
Vieâm dính coät soáng. (Ankylosing spondylitis)Vieâm dính coät soáng. (Ankylosing spondylitis)
Vieâm khôùp daïng thaáp (RA)Vieâm khôùp daïng thaáp (RA)
Beänh khôùp do tinh theå: CPPD, gout,Beänh khôùp do tinh theå: CPPD, gout,
ocronosis(alkaptonuria)ocronosis(alkaptonuria)
70. Thoaùi hoùa khôùp troøn.
Thoaùi hoùa nhaân ñóa ñeäm: caøng giaø, nhaân nhaõo bò khoâ
ñi vaø giaõm chieàu cao taïo stress treân suïn taám taän gaây ra
gai keùo (marginal osteophyte: Traction spurs) vaø khôùp sau
(osteoarthritis)
71. Thoaùi hoùa voøng sôïi: seõ taïo ra gai neùn (compression
spurs) beà cao ñóa ñeäm khoâng heïp.
73. Taêng saûn xöông lan toûa voâ
caên heä xöông (DISH).
Diffuse Idiopathic Skeletal HyperostosisDiffuse Idiopathic Skeletal Hyperostosis
Beänh lyù thöôøng gaëp voâ caên bieåu hieänBeänh lyù thöôøng gaëp voâ caên bieåu hieän
baèng söï coát hoùa daây chaèng doïc tröôùcbaèng söï coát hoùa daây chaèng doïc tröôùc
taïo ra caùc choài xöông lôùn tröôùc coättaïo ra caùc choài xöông lôùn tröôùc coät
soáng.soáng.
(teân khaùc: beänh lyù Forestier)(teân khaùc: beänh lyù Forestier)
75. Beänh lyù coät soáng do vieâm
(Inflammatory spondyloarthropathies )
Rhumatoid arthritis:Rhumatoid arthritis: thöôøng xaõy rathöôøng xaõy ra
vuøng coät soáng coå vaø C1vuøng coät soáng coå vaø C1--2 gaây suy yeáu caùc2 gaây suy yeáu caùc
daây chaèng.daây chaèng.
Ankylosing spondylitis:Ankylosing spondylitis:coát hoùa caùccoát hoùa caùc
daây chaèng vaø suïn vuøng coät soáng , 90%daây chaèng vaø suïn vuøng coät soáng , 90%
HLAHLA--B27 +.B27 +.
Marie StrumpbellMarie Strumpbell
Von BetcherevVon Betcherev
Klippel Feil, Sprengel deformityKlippel Feil, Sprengel deformity
76. Daáu X quang ñaëc tröng
OsteophytesOsteophytes ::caùc daïng gai coät soáng:caùc daïng gai coät soáng:
11-- gai neùn (compression spurs).gai neùn (compression spurs).
22-- gai keùo (traction spurs).gai keùo (traction spurs).
33-- gai dính (syndesmophyte)gai dính (syndesmophyte)
44-- Choài xöông lôùn do coát hoùa daây chaèng doïcChoài xöông lôùn do coát hoùa daây chaèng doïc
tröôùctröôùc
77. Caùc daáu hieäu X quang cô baûn.
Gai dínhGai dính taïo ra do hieän töôïng vieâm vaø coáttaïo ra do hieän töôïng vieâm vaø coát
hoaù lôùp ngoaøi cuûa voøng sôïi coøn goïi laø sôïihoaù lôùp ngoaøi cuûa voøng sôïi coøn goïi laø sôïi
Sharpey. Laø daáu ñaëc tröng cuûa vieâm dínhSharpey. Laø daáu ñaëc tröng cuûa vieâm dính
coät soáng.coät soáng.
Heïp ñóa ñeämHeïp ñóa ñeäm laø daáu cuûa thoaùi hoùa ñóa ñeämlaø daáu cuûa thoaùi hoùa ñóa ñeäm
(keøm xô xöông taám taän) hoaëc vieâm nhieãm(keøm xô xöông taám taän) hoaëc vieâm nhieãm
(taám taän thöôøng môø nhoøa vaø maát lieân tuïc).(taám taän thöôøng môø nhoøa vaø maát lieân tuïc).
80. Moät soá daáu hieäu khaùc.
Choài xöông lôùn: thöôøng coù trong beänh khôùp do vaåyChoài xöông lôùn: thöôøng coù trong beänh khôùp do vaåy
neánneán
Khuyeát xöông.Khuyeát xöông.
Laø daáu hieäu cuûa beänh khôùp do vieâm nhieãm.Laø daáu hieäu cuûa beänh khôùp do vieâm nhieãm.
Xô xöông:Xô xöông: daáu cuûa xöông bò kích thíchdaáu cuûa xöông bò kích thích
Dính khôùp.Dính khôùp.
Maát vöõng, baùn traät khôùpMaát vöõng, baùn traät khôùp
81. Caùc beänh lyù thöôøng gaëp.
Thoaùi hoùa coät soángThoaùi hoùa coät soáng ::
--Taát caû caùc khôùp coät soáng coù caùc daáu hieäu:Taát caû caùc khôùp coät soáng coù caùc daáu hieäu:
Gai thaân soáng vaø caùc khôùp sau.Gai thaân soáng vaø caùc khôùp sau.
Heïp khe khôùp.Heïp khe khôùp.
Xô xöông maët khôùp.Xô xöông maët khôùp.
Heïp ñóa ñeäm.Heïp ñóa ñeäm.
Gaây cheøn eùp tuûy, reã thaàn kinh.Gaây cheøn eùp tuûy, reã thaàn kinh.
82. Caùc choài xöông lôùn doïc theo daây chaèng doïc tröôùc
vaø nguyeân nhaân gaây beänh vaån khoâng roõ tuy coù giaõ
thuyeát do thieáu vitamin A. Vaø daáu chöùng tinh theå
gaây coát hoùa cuõng khoâng roõ. Neân vieäc chaån ñoaùn
DISH do loaïi tröø vaø chuû yeáu döïa treân hình thaùi
neân deã bò laàm vôùi vieâm dính coät soáng hoaëc thoaùi
hoùa coät soáng.
Taêng saûn xöông lan toûa heä xöông voâ caên (DISH :
diffuse Idiopathic skeletal hyperostosis)
83. Beänh lyù naøy taán coâng vaøo khôùp coù bao khôùp vaø khôùp suïn vaø
vuøng gaén daây chaèng vaø daây gaân cô. Do ñoù caùc vuøng bò toån
thöông nhieàu nhaát laø heä xöông truïc nhö khôùp hoâng thieâng, khôùp
sau vaø ñóa ñeäm coät soáng, khôùp soáng-söôøn,theo lyù thuyeát thöôøng
beänh baét ñaàu vuøng khôùp hoâng thieâng sau ñoù lan vuøng ngöïc thaét
löng vaø thaét löng cuøng. Vaø theo thôøi gian taát caû coät soáng coøn laïi
seõ bò aûnh höôûng. Coù theå nhanh chaäm tuøy caù nhaân. Nhöng
thöôøng chaäm hôn vieâm coät soáng do beänh vaåy neán vaø Reiter
Vieâm khôùp hoâng thieâng laø daáu chuû cuûa Vieâm dính CS. Xaõy ra
sôùm trong quaù trình beânh giai ñoaïn ñaàu coù theå khoâng caân xöùngt
nhöng ñeán giai ñoaïn cuoái thì thöôøng ñoái xöùng 2 beân. Ñaëc tính
naøy giuùp chaån ñoaùn phaân bieät vôùi RA, vaåy neán, Reiter, vaø
nhieãm truøng. Caùc thay ñoåi vuøng khôùp hoâng thieâng xaõy treân toaøn
boä khôùp chuû yeáu treân xöông chaäu.
Vieâm dính coät soáng
84. Vieâm coät soáng
dính khôùp
Vieâm coät soáng dính
khôùp aûnh höôûng treân
khôùp hoâng thieâng &
khôùp haùng
86. Vieâm khôùp daïng thaáp
Veà maët moâ hoïc gioáng nhö vieâm dính coät soáng.
Nhöng veà vò trí vuøng aûnh höôûng coù khaùc:
RA thöôøng taán coâng vuøng CS coå vaø maët khôùp sau gaây
khuyeát baøo moøn xöông gaây maát vöõng tröôït thaân ñoát
soáng daïng naát thang, heïp ñóa ñeäm vôùi xô xöông taám
taän khoâng taïo gai vaø gaây traät ña khôùp nhieàu nhaát vuøng
C1-C2.
Rieâng coät soáng vuøng ngöïc, thaét löng vaø khung chaäu ít
bò aûnh höôûng nhieàu nhö beänh vieâm dính coät soáng.
87. the dens is eroded in this patient with rheumatoid arthritis -- a mass of
pannus is noted behind the dens and impinging on the thecal sac and cord
in these T1- and T2-weighted MR images
Other helpful differential findings are the absence of osteoporosis and the
presence of bony proliferation and intraarticular bony ankylosis in the
seronegative spondyloarthropathies.
90. Beänh lyù tích tuï tinh theå trong khôùp CPPD .
Coät soáng thöôøng bò aûnh höôûng.
Voâi hoùa ñóa ñeäm vuøng voøng sôïi thöôøng gaëp coù theå taïo gai dính. Söï
voâi hoùa naøy gaây ñau löng. Nhaân meàm ít voâi hoaù hôn.
Heïp ñaõi ñeäm cuõng hay gaëp vaø lan roäng nhieàu ñóa, keát hôïp vôùi xô
xöông ñoát soáng.
Voâi hoùa daây chaèng vaøng cuõng thöôøng gaëp,baát thöôøng daïng huûy
xöông coät soáng ít hôn.
Voâi hoùa suïn khôùp gaëp nhieàu vuøng khôùp mu hôn khôùp hoâng thieâng
91. CPPD of dens cervical spine
("crowned dens")
. A: Anterior view of lumbar spine. Apparent bridging is not associated
with erosions at the anterosuperior and anteroinferior borders of the
vertebral bodies (in contrast to that seen in spondyloarthropathy). B:
Lateral radiograph of lumbar spine with calcification of vertebral disks.
Spine involvement in calcium pyrophosphate
deposition disease
92. Gout
Raát ít aûnh höôûng treân coät soáng, caùc daáu hieäu coù theå laø
Khuyeát xöông khôùp sau, taám taän, heïp ñóa ñeäm .
Khôùp hoâng thieâng bò aûnh höôûng khoaûng 7-17%, coù daáu khuyeát
xöông daïng nang lôùn vuøng xöông caùnh chaäu vaø xöông thieâng.
Tophi trong phaàn meàm caïnh khôùp…
93. Tích tuï urate trong phaàn meàm caïnh khôùp sau
Vaø chaån ñoaùn baèng CT maøu (spectral CT)
95. NHOÙM TUOÅI TUOÅI KHÔÛI PHAÙT BEÄNH LYÙ
Treû(< 20 T) < 20 years Thaáp khôùp treû em
Vieâm khôùp nhieãm truøng
Trung nieân (> 20t ) 15 - 35 t Vieâm dính coät soáng
HC Reiter
Young adults Enteropathic arthropathie
25 - 55 years Rheumatoid arthritis
Psoriatic arthritis
Giaø (> 55t ) > 55 years Osteoarthritis
DISH
CPPD
YEÁU TOÁ TUOÅI
96. Beänh lyù tyû leä Nam:Nöõ
Ankylosing spondylitis 4:1 to 10:1
Psoriatic 2:1 to 3:1
Reiter's 5:1 to 50:1
Gout 20:1
DISH 3:2
CPPD 1:1
Primary osteoarthritis
Enteropathic arthropathy
Ulcerative colitis 4:1
Crohn's disease 1:1
Rheumatoid Arthritis 1:2 to 1:3
Yeáu toá giôùi tính
97. Kết Luận
X quang laø PP caõn baûn khôûiX quang laø PP caõn baûn khôûi ñaàu khi khaûo saùt beänh khôùp,ñaàu khi khaûo saùt beänh khôùp,
do saún coù vaø deã thöïc hieän.do saún coù vaø deã thöïc hieän.
Giaù trò haïn cheá do tính chaát vaät lyù cuûa tia X, vaø söï xuaátGiaù trò haïn cheá do tính chaát vaät lyù cuûa tia X, vaø söï xuaát
hieän chaäm caùc daáu chöùng.hieän chaäm caùc daáu chöùng.
Caàn tìm ra caùc daáu hieäu X quang tinh teá ñeå coù theå phaùtCaàn tìm ra caùc daáu hieäu X quang tinh teá ñeå coù theå phaùt
hieän beänh sôùm giai ñoaïn coøn khaû naêng ñieàu trò.hieän beänh sôùm giai ñoaïn coøn khaû naêng ñieàu trò.
Caàn phaân bieät ñöôïc beänh lyù suïn khôùp (khoâng phuïc hoài)Caàn phaân bieät ñöôïc beänh lyù suïn khôùp (khoâng phuïc hoài)
vaø caùc caáu truùc nhö maøng khôùp, caïnh khôùp…(coù theå phuïcvaø caùc caáu truùc nhö maøng khôùp, caïnh khôùp…(coù theå phuïc
hoài)hoài)
Caàn keát hôïp laâm saøng,Caàn keát hôïp laâm saøng, CT scan, SA, MRI, xaï hình,CT scan, SA, MRI, xaï hình, xeùtxeùt
nghieäm,nghieäm, teá baøoteá baøo beänh hoïcbeänh hoïc..
