Tradycje związane z Andrzejkami

1. „Andrzejki”
i
„Katarzynki”

3. Andrzejki – St. Andrew’s Day
 Jest to wieczór wróżb, który zwykle organizowany jest w
nocy z 29 na 30 listopada – a więc w wigilię św. Andrzeja.
It’s an evening of divinations, which is usually organized at the
night between 29 and 30 November - so on St. Andrew’s eve.
 Św. Andrzej jest patronem krajów takich jak np. Szkocja,
Grecja, Rosja, Hiszpania, Niemcy, Luksemburg.
St. Andrew is the patron of countries such as Scotland,
Greece, Russia, Spain, Germany, Luxembourg.

4. Kim jest św. Andrzej?
– Who’s St. Andrew?
 Św. Andrzej był jednym z 12 apostołów.
St. Andrew was one of the 12 apostles.
 Jest patronem:
Narodów słowiańskich
Małżeństw, podróżników, rybaków, rycerzy, zakochanych,
pomaga w wypraszaniu potomstwa i kojarzeniu małżeństw
He is the patron of:
Slavic Nations
Married couples, travelers, fishermen, knights, people in love, he
helps in praying for offspring and connects couples

5. Andrzejki – St. Andrew’s Day
 Andrzejki są idealną okazją do tego, by organizować ostatnie
huczne zabawy na chwilę przed adwentem (trwającym aż do
Świąt Bożego Narodzenia).
St. Andrew’s Day is an ideal opportunity to organize the last
loud party just before Advent (which lasts until Christmas).

6. Andrzejki w innych krajach
– St. Andrew’s Day in other countries
 W Szkocji są tzw. „świętem bankowym” – ang bank holiday – dzień wolny od
pracy. Osoby, które nie są zatrudnione w służbach użyteczności publicznej lub
służbach mundurowych, a więc m.in. w:
straży pożarnej
pogotowiu ratunkowym
służbie zdrowia
policji
mają dzień wolny od pracy, natomiast osoby pracujące w wyżej wymienionych
służbach otrzymują wyższe wynagrodzenie. Nazwa związana jest z faktem, że
tego dnia również banki są nieczynne.
In Scotland it’s called „bank holiday" - a day off from work. Those who are not
employed in the public services or the uniformed services such as:
Firefighters
Emergency medical service
Health service
Police
have a day off from work, and people who work in those departments receive higher
salary. However, the name comes from the fact that on that day the banks are
closed.

7. Kilka słów o historii
– a few words about history
 Kiedyś wróżby andrzejkowe przeznaczone były dla płci żeńskiej – kobiet i
dziewcząt. Andrzejki traktowane były niezwykle poważnie. Zwykle kobiety
wróżyły sobie indywidualnie, bez świadków. Później zaczęto wróżyć sobie w
grupach kobiet niezamężnych, w podobnym wieku. W dzisiejszych czasach
wróżby dotyczą zarówno kobiet jak i mężczyzn i prawie nikt nie wróży sobie w
samotności, gdyż najczęściej wróżby połączone są z zabawą.
Once St. Andrew's predictions were for females - women and girls. St. Andrew’s
Day were treated extremely serious. Women usually bode on their own, without
witnesses. Later on, they stared to bode in groups of single women who are in
the same age. Nowadays predictions refer to women and men, and almost
nobody bode alone, because predictions are combined with fun.

8. Kilka słów o historii
– a few words about history
Warto zaznaczyć, że pochodzenie wróżb andrzejkowych nie jest do końca
znane. Jedni twierdzą, że zwyczaje związane z wróżeniem mają swoje
korzenie w starożytnej Grecji (podobieństwo imienia Andrzej Andress i
greckich słów aner, andros – co oznacza męża, mężczyznę), inni z kolei
odnoszą się do kultu boga Frejra, który uważany jest za dawcę bogactw, za
bóstwo miłości i płodności.
W Polsce wzmianki na temat „Andrzejek” pochodzą z XVI wieku.
It should be pointed out that the origin of St. Andrew’s divination is not fully
known. Some people claim that the habits of divination have their roots in
ancient Greece (similarity of the name of Andrew (Andress) and Greek words
aner, andros - means husband, a man), others refer to the cult of the god
Frejra, who is considered to be a giver of wealth, a divinty of love and fertility.
In Poland, the mention of "Andrzejki" comes from the sixteenth century.

9. Przykłady najbardziej znanych wróżb
andrzejkowych
– Examples of the most famous predictions
of St. Andrew’s Day

10. Wróżby popularne wiele lat temu
– Predictions popular many years
ago

11. Wróżby popularne wiele lat temu
– Predictions popular many years
ago
W dniu św. Andrzeja kobieta ścinała gałązkę wiśni lub czereśni. Jeśli stało się
tak, że ta gałązka zakwitła w Wigilię – oznaczało to, że kobieta szybko wyjdzie za
mąż.
Podczas wróżb losowane były przedmioty, które miały symboliczne znaczenie
np. różaniec – kobieta zostanie zakonnicą, wstążka – ślub w niedalekiej
przyszłości, liść – staropanieństwo.
On St. Andrew’s Day woman was cutting the twig of cherry tree. If this twig
bloomed on Christmas Eve - this meant that she will get married soon.
During predictions were drawn objects which had symbolic sense such as rosary
– the woman will become a nun, ribbon - wedding in the near future, leaf -
spinsterhood.

12. Wróżby popularne wiele lat temu –
Predictions popular many years
ago
 Dziewczęta nasłuchiwały szczekania psa – strona, z której dochodził odgłos miała
symbolizować region, z którego będzie ukochany.
 Głośne i mocne szczekanie zapowiada młodzieńca, skowyt – że mąż będzie chorowity,
szczek chrapliwy – że narzeczony będzie stary.
 Dziewczęta tworzyły koła, w środku umieszczały gąsiora – ta, do której podszedł jako
pierwszy – najwcześniej ze wszystkich miała wyjść za mąż.
 Dziewczęta piekły placki, smarowały tłuszczem i kładły na ławie – ta, której placek został
zjedzony przez psa jako pierwszy – pierwsza miała wyjść za mąż.
Girls listened for barking dog – side from which the sound was coming symbolized the region of
lover.
Loud and strong barking symbolized the young man, yelping - that the husband will be ill,
harsh barking – the lover will be old.
The girls made circle and in the middle they placed the gander – the one to who he came first
- the earliest will get married.
Girls made pancakes, buttered and put on the bench - the one whose pancake was eaten by
a dog as the first – will get married soon.

13. Katarzynki - St. Catherine’s Day

14. Katarzynki - St. Catherine’s Day
 Są polskim zwyczajem i jednocześnie męskim
odpowiednikiem andrzejek. Oznacza to, że w nocy z 24 na
25 listopada to mężczyźni wróżą sobie, aby dowiedzieć się
czegoś na temat swojej przyszłości.
It is a Polish tradition and at the same time female version of
St. Andrew’s Day. This means that at night between 24 and
25 November men presage themeselves to get to know
something about their future.

15. Katarzynki - St. Catherine’s Day
 Święta Katarzyna jest patronką cnotliwych kawalerów, którzy
pragną poznać pannę i w przyszłości wejść w szczęśliwy
związek małżeński. Kult tej świętej był najbardziej nasilony w
okresie średniowiecza.
St. Catherine is the patron chaste bachelors who want to meet
a woman and in the future enter into a happy marriage. The
cult of the saint was most intensified in Middle Ages.

16. Katarzynkowe zwyczaje –
Customs of St. Catherine’s Day

17. Gałązka – A twig
 W dniu świętej Katarzyny należy zerwać gałązkę wiśni lub
czereśni i wstawić do wody. Jeżeli zakwitnie do Bożego
Narodzenia, to w przyszłym roku spełnią się marzenia.
 On St. Catherine’s Day you have to cut a twig of cherry tree
and put into the water. If it will bloom until Christmas, next
year dreams will come true.

18. Liście - Leaves
 Na zerwanych liściach należy wypisać swoje marzenia. Liść,
który najdłużej zachowa świeżość wróży spełnienie tego
marzenia.
You should write your dreams on collected leaves. Leaf, which
will remain fresh for long time will bring fulfillment of that
dream.

19. Szpilki - Pins
 Do wróżby potrzebne jest 13 szpilek. Wsypuje się je do kubka, potrząsa, a
następnie wysypuje na obrus. Ze szpilek należy odczytać właściwą literę – litery
mają swoje znaczenia:
A - przed tobą duża zmiana, być może dotyczy to miejsca zamieszkania.
E - spełnienie marzeń uczuciowych. Odwrócona - kłopoty zawodowe.
H - szczęście w miłości, zmiana stanu cywilnego.
L - uważaj na nieuczciwych ludzi i na fałszywe uczucia. Odwrócona- zdecydowana poprawa w sprawach
uczuciowych.
M - awans, wygrana albo nowa miłość.
N - przed tobą znakomity czas.
T - możesz liczyć na bliskich, życzliwych ludzi. Odwrócona - strzeż się fałszywych przyjaciół.
W - wygrana na każdym polu.
V - otwórz się na nowe doznania.
X - doskonały czas na nowe przedsięwzięcia.
For this divantion you need 13 pins. Pour them into a cup, shake, and then scatter on a tablecloth. From
pins you should read the letter - the letters have their meanings:
A – a big change in front of you, maybe this relates to your dwelling place
E – fulfillment emotional dreams. Reverse - professional problems.
H - lucky in love, a change in marital status.
L - beware of dishonest people and fake feelings. Reverse - significant improvement in emotional matters.
M - ascension, win or new love.
N - excellent time in front of you.
T - you can count on close, friendly people. Reversed - beware of false friends.
W - win in each field.
V - open yourself into new experiences.
X - the perfect time for a new project.

20. Pióro – A Feather
 Przed pójściem spać kawaler powinien włożyć pod poduszkę pióro. W nocy powinien mu
się przyśnić ptak:
 kogut - pozostanie w stanie wolnym
 kura biała - młoda panienka
 kura czarna - wdowa
 kura z kurczętami - wdowa z dziećmi
 paw - kobieta wyniosła, próżna i dumna
 sowa - żona mądra, chociaż nieurodziwa lub niesympatyczna
 gołąb - kobieta ładna i miła, ale ograniczona
 kaczka - żona gaduła
 kukułka - żona niedbała o potomstwo
 siwy koń zamiast ptaka – starokawalerstwo
Before going to bed bachelor should put feather under the pillow. At night, he should find a bird in the dream:
Rooster – he will remain single
White hen - a young lady
Black hen – a widow
Hen with chickens - a widow with children
Peacock - a superior, vain and proud woman
Owl – wise but ugly and unpleasant wife
Pigeon - pretty and nice but limited woman
Duck – talker wife
Cuckoo – wife who doesn’t care for offspring
Grey horse instead of a bird – being and old bachelor

21. Karteczki z imionami – Sheets of
paper with names
 Do tej wróżby przygotowuje się losy z imionami. Zbiera się je
wszystkie razem i rzuca za plecy. Ta karteczka, która spadnie
najbliżej osoby rzucającej będzie zawierała imię przyszłej
żony.
For this divination you have to prepare lots with
names. Collect them all together and throw
behind your back. That card, which falls
close to the throwing person, will
contain the name of his future wife.

22. Dziękuję za uwagę
