SlideShare a Scribd company logo
1 of 46
Pr of. Dr. Elsa Kone
 Origjina dhe Formimi i Kercit
 Struktura e kercit Hialin
 Funksioni dhe vecorite e kercit
 Klasifikimi
 Biologjia, regjenerimi,
 degjenerimi i kercit
Origjina dhe formimi




 Kerci eshte ind lidhor i specializuar
 dhe si i tille e merr origjinen nga
 mezenkima.
Mezenkima    diferencim ne   sekretimi matriksit   formimi i
            kondroblaste                            grupeve
                                                    izogjene

Gjate embriogjenezes, qelizat mezenkimale
diferencohen ne kondroblaste dhe sekretojne
mattriksin jashtqelizor, karakteristik per kercin.
(shih me poshte)
kondroblaste
                           Matriks
                           territorial




  diferencim

                                                       Grupe izogjene

                                         Kondroblstet sintetizojne fije
                                         dhe lende themelore




                                           Matriksi kercor
mezenkima
Vater e formimit te kerccit ne
mezenkime.
                         Qelizat
                          mezenkimale
                          te
                          diferencuara
                          ne
                          kondroblaste
                         Vereni pranine
                          e eneve te
                          gjakut
Faktoret qe
kontrollojne
difrencimin e
qelizave
mezenkimale ne
kondrocite:


Faktori i
transkriptimit
SOX-9
Struktura e kercit hialin
    Kerci perbehet nga
    1. qeliza
    2. matriksi jashteqelizor (MJQ)
        Qelizat jane: kondroblaste ose kondrocite (ne vartesi
         te shkalles se diferencimit)
        Matriksi jashtqelizor pwrbehet nga:
    1.     Kolagjeni
    2.     Proteoglikanet
    3.     Glikoproteinat specifike dhe adezive


        Ne periferi kerci kufizohet nga perikondri
Qeliza, fije kolagjeni,
proteoglikane
Kondrocitet                   perikondri
vendosen ne
hapesira qe
quhen lakuna.
Lenda themelore
                              Matriks
ne kontakt me
lakunen eshte
me dense dhe
quhet kapsul.                kondrocite ne
                                   lakuna
(shigjeta e kuqe)
Matriksi ne afersi
                         
te qelizave quhet             Matriks
matriks              
territorial
(shigjeta blu)
Matriksi me larg
qelizave quhet
matriks
interterritorial
(shigjeta e zeze)              perikondri
A
         dri
                   B
       n
pe riko




                       atr iks
                   m
 Perbehet nga dy
  shtresa:
                            Perikondri
   Fijore
   Qelizore ose
    kondrogjenike

 Shtresa fijore eshte
  ind lidhor fijengjeshur
  e pasur ne ene gjaku
  dhe nerva.

 Shtresa qelizore
  eshte ILFSH dhe
  permban
  mikroqarkullim,
  kapilare dhe qeliza te
  padiferencuara te
  afta te diferencohen
  ne kondroblaste
Kondroblasti                Qelizat
 E ka origjinen nga
  qeliza mezenkimale

 Ka funksion te
  sintetizoje elementet e
  matriksit kercor
  (kolagjenin tip II,
  proteoglikanet,
  glukozaminoglikanet,
  glikoproteinat
  strukturore).

 Pasi ka kryer detyren
  territoriale kthehet ne
  kondrocit
 Kondroblasti eshte nje
  qelize aktive ne sinteze    Morfologji
  proteinash dhe
  glikoproteinash             a
 Ka REP/K te bollshem,
  Golxhi, vakuola
  sekretore, mitokondri
  dhe organele te tjera.

 Ka granula glikogjeni
  dhe yndyre ne
  citoplazem

 Berthama eshte
  eukromatinike me
  nukleole te dukshme,
  tipike per qelizat aktive
  ne sinteze proteinash
Kondrociti
 Quhet kondroblasti qe ka kryer
   detyren teritoriale gjate
   formimit te kercit (sintezen e
   matriksit)

 Vendoset ne lakuna dhe
   rrethohet nga matriksi

 Nuk humbet aftesine mitotike
   edhe pse eshte qeliza me e
   diferencuar ne linje.

 Eshte aktive ne sinteze
   proteinash dhe ben mitoza duke
   formuar grupe izogjene tipike
   ne rritjen intersticiale te kercit
Morfologjia
 Forme eliptike ose te
  rrumbullaket

 Ka granula glikogjeni
  dhe yndyre ne
  citoplazem

 Bie ne sy berthama
  me nukleolen, REP/K,
  Golxhi, mitokondre

 Ben sinteze
  proteinash, por nuk
  eshte aq aktive sa
  kondroblasti
Kondrocite
                                                 ne lakuna




Ne preparate histologjike qeliza zakonisht tkurret dhe
vakuolizohet (tretet glikogjeni dhe yndyra)

Kjo pamje krijon imazhin e kapsules dhe te lakunes. Ne te
vertete nuk ka hapesire mes matriksit dhe qelizes ne ind.
Elementi
 fijor Kolagjeni tip
  Predominon
  II

 Ka sasi te vogla kolagjen
  tip IX, VI dhe X.

 Nuk formon tufa, por
  fbrile te holla

 Ka indeks perthyerje te
  drites te njejte me lenden
  themelore per kete aresye
  nuk duket ne forme fijesh.   Lenda themelore e tretur me papain.
  (kerci mer emrin hialin)     Agregatet e kolagjenit tip II duken me
                               ngjyre te zeze. Mikroskopi e polarizuar,
                               ngjyrim me pikrosirius.
Kolagjeni tip II




                   Shoqerohet nga molekula
                   te kolagjenit tip IX
 Glukozaminoglikane
    Kondroitin 4 dhe 6 sulfat       Lenda themelore
    Keratan sulfat
 Proteoglikane
    Agrekan
 Glikoproteina Strukturore
    Kondronektin
 Ka aftesi te terheqi sasi te
  medha uji per te absorbuar
  stresin mekanik sidomos ne
  artikulacione

 Matriksi territorial ka me teper
  lende themelore sesa
  elemente fijore
                                      Eshte PAS+ dhe
                                      Metakromatike
matriksi
    Matriksi kapsular
    (kapsula) – kol 6

6 Matriks territorial
i Ne afersi te
    qelizes

i   Matriks
    interterritorial
i     Ne distance nga
    qelizat
Rritje qe vjen nga   Rritja Apozicionale
 perikondri.
                     e kercit
Qelizat e shtres
 se brendshme te
 perikondrit
 diferencohen ne
 kondroblaste
 dhe sintetizojne
 matriksin kercor

Ne kete menyre
 kerci rritet nga
 periferia drejt
 qendres
Rritja vjen nga qendra e         Rritja
  kercit.
 Kondroblastet proliferojne
                                  intersticiale
  brenda lakunave dhe
  keshtu rritet numri i tyre.
  Kondroblastet e reja
  sinteitozojne matriks
  jashteqelizor dhe keshtu
  kerci rritet nga qendra drejt
  periferise.
Qelizat qendrojne ne grupe qe
  quhen grupe izogjene
Grupet izogjene mund te jene
  aksiale apo radiale
Grupe izogjene radiale




         
Kondrocitet

Mitoza dhe formimi i
grupeve izogjene
Grupe izogjene aksiale




                         Grup izogjen radial
Karakteristikat e indit
kercor avaskular
 Eshte ind
 Ushqehet me difuzjon nga perikondri apo lengu
    sinovial ne artikulacione
   Nuk ka nervezim as ene limfatike
   Ka sasi te medha uji dhe lende themelore e cila e
    lejon te perballoje stres mekanik pa u deformuar
   Ka plasticitet te larte, aftesi per te pershtatur
    formen sipas drejtimit te forces dhe per te rimarre
    formen fillestare pas deformimit
   Ka trashesi te kufizuar per shkak te mungeses se
    vaskularizimit.
Funksionet e kercit
 Ne jeten embrionale formon maketin mbi te cilin
  ndertohet kocka (formimi endkondral i kockes)

 Vesh siperfaqet artikulare (nuk ka perikonder) ku ul
  forcat e ferkimit mes kockave dhe absorbon shokun
  gjate stresit mekanik

 Krijon struktura mbeshtetese per indet e buta


 Krijon struktura te specializuara si kordat vokale
Klasifikimi i kercit

HIALIN      ELASTIK    FIBROZ
Kerci hialin
Gjendet ne:
 Trake dhe bronke


 Siperfaqet artikulare


 Ne bashkimin e brinjeve
  me sternumin

 Ne skeletin fetal gjate
  formimit te kockes
Kerci hialin
Kerci Elastik
 Ka sasi te
  konsidrueshme
  fijesh elastike qe
  ngjyrosen me
  orsein.

 Gjendet ne:
  1. Majen e hundes
  2. Veshin e jashtem
  3. Epiglotis
  4. Kordat vokale
  5. Tubi i Eustakut
Kerci elastik
ne epiglotis
Kerc elastik
Kerci Fibroz
    Permban kolajgen tip I dhe
     eshte shume rezistent.
    Nuk ka perikonder
    Gjendet ne:
     Simfizen pubike
     Disqet intervertebrale
     Disqet artikulare te
        gjurit dhe mandibules
     Artikulacionin
        sternoklavikular
       Bashkimin e disa
        ligamenteve me kockat   Kerci fibroz eshte nje ind i ndermjetem
                                mes indit lidhor fijengjeshur dhe kercit
                                hialin. Kondrocitet vendosen shpesh ne
                                grupe izogjene aksiale sipas drejtimit
                                te forces e cila ushtrohet mbi te
Kerc fibroz (fibrokartilago)
Kerc fibroz
               Numri i
                qelizave i
                vogel.
               Vendosja e
                qelizave
                ne rradhe
                njera pas
                tjetres
               Lende
                jashteqeliz
                ore e
                bollshme
Kerci artikular
Kerci artikular

•Nuk ka perikonderi

•Ka disa zona :

  •   Siperfaqesore

  •   Rezerve

  •   E kalcifikimit
 Demtime te kercit artikular,
 skaktojne osteoartritin
Biologjia e kercit
 Per shkak te mungeses se vaskularizimit qelizat jetojne me
    nje nivel te ulet oksigjenimi
   Qelizat kane kryesisht metabolizem anaerob qe
    perfundon me prodhimin e acidit laktik
   Qelizat ushqehen me difuzjon nepermjet lendes
    themelore dhe ujit qe ajo permban
   Kompresimi dhe dekompresimi i kercit ndihmon ne
    difuzjon
   Kondrocitet kane receptore per Somatomedinen C e cila e
    stimuluar nga hormoni i rritjes nxit kondrocitet te
    proliferojne (rritja e kockave)
   Hormone qe stimulojne sintezen e matriksit prej
    kondrocitit jane Testosteroni dhe Tiroksina
   Hormone qe zvogeleojne sintezen jane Kortizoli dhe
    Estradioli.
Rigjenerimi i kercit

 Kerci rigjenerohet me veshtiresi
 Ne rast frakture, qeliza nga perikondri
  depertojne ne matriks dhe formojne
  kondroblaste te reja te cilat sintetizojne
  matriks te ri.
 Ne rast se demtimi ehte i madh, formohet nje
  ind fibroz (cikatriks) prej indi lidhor
Degjenerimi i kercit
 Kerci degjeneron me kalimin e moshes
 Menyra kryesore e degjenerimit eshte kalcifikimi
 Kalcifikimi paraprihet nga hipertrofia e kondrociteve te
  cilat me pas vdesin
 Kalcifikimi i kercit hialin eshte nje proces qe ndodh
  normalisht gjate formimit te kockave ne jeten
  intraembrionale (shih osteogjeneza)
 Nje tjeter proces degjenerimi eshte dhe degjenerimi
  asbestiform
 Tumoret me origjine nga indi kercor jane kondroma ose
  kondrosarkoma

More Related Content

What's hot

Sistemet ekonomike
Sistemet ekonomikeSistemet ekonomike
Sistemet ekonomikeVeronSaa
 
Biologji tema fotosinteza
Biologji tema fotosintezaBiologji tema fotosinteza
Biologji tema fotosintezaOrgesaIbri
 
Trupat gjeometrik
Trupat gjeometrikTrupat gjeometrik
Trupat gjeometrikEsmer Alda
 
Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)
Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)
Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)Ardian Z. Kryeziu
 
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshmeProjekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshmesidorelahalilaj113
 
Emertimi dhe Klasifikimi i Barnave
Emertimi dhe Klasifikimi i BarnaveEmertimi dhe Klasifikimi i Barnave
Emertimi dhe Klasifikimi i BarnaveEnver MUSTAFAJ
 
PROJEKT: GJERGJ FISHTA DHE ” LAHUTA E MALCIS”
PROJEKT: GJERGJ FISHTA  DHE  ” LAHUTA E MALCIS” PROJEKT: GJERGJ FISHTA  DHE  ” LAHUTA E MALCIS”
PROJEKT: GJERGJ FISHTA DHE ” LAHUTA E MALCIS” #MesueseAurela Elezaj
 
Osteologjia
OsteologjiaOsteologjia
OsteologjiaMedShqip
 
Projekt "Letersi": Katedralja e Parisit - Viktor Hygo
Projekt "Letersi": Katedralja e Parisit  - Viktor HygoProjekt "Letersi": Katedralja e Parisit  - Viktor Hygo
Projekt "Letersi": Katedralja e Parisit - Viktor HygoAldrin Pashku
 
Fizika ne jeten e perditshme
Fizika ne jeten e perditshmeFizika ne jeten e perditshme
Fizika ne jeten e perditshmeAn An
 
Analizë e veprës
Analizë e veprësAnalizë e veprës
Analizë e veprësina_ in
 
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.ronela hasanaj
 
Biologji - Frymemarrja
Biologji - FrymemarrjaBiologji - Frymemarrja
Biologji - FrymemarrjaErdi Dibra
 
Enzimat e estriksionit
Enzimat e estriksionitEnzimat e estriksionit
Enzimat e estriksioniterisa shkembi
 
Projekt Kimi - Karbohidratet
Projekt Kimi - KarbohidratetProjekt Kimi - Karbohidratet
Projekt Kimi - KarbohidratetMarinela Abedini
 

What's hot (20)

Kercelli i Bimeve
Kercelli i Bimeve Kercelli i Bimeve
Kercelli i Bimeve
 
Citology
CitologyCitology
Citology
 
Sistemet ekonomike
Sistemet ekonomikeSistemet ekonomike
Sistemet ekonomike
 
Biologji tema fotosinteza
Biologji tema fotosintezaBiologji tema fotosinteza
Biologji tema fotosinteza
 
Trupat gjeometrik
Trupat gjeometrikTrupat gjeometrik
Trupat gjeometrik
 
Ndërtimi i qelizës bakterore
Ndërtimi i qelizës bakteroreNdërtimi i qelizës bakterore
Ndërtimi i qelizës bakterore
 
Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)
Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)
Barnat kunder dhimbjes (Analgjeziket)
 
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshmeProjekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
 
Plan ditor
Plan ditor Plan ditor
Plan ditor
 
Emertimi dhe Klasifikimi i Barnave
Emertimi dhe Klasifikimi i BarnaveEmertimi dhe Klasifikimi i Barnave
Emertimi dhe Klasifikimi i Barnave
 
PROJEKT: GJERGJ FISHTA DHE ” LAHUTA E MALCIS”
PROJEKT: GJERGJ FISHTA  DHE  ” LAHUTA E MALCIS” PROJEKT: GJERGJ FISHTA  DHE  ” LAHUTA E MALCIS”
PROJEKT: GJERGJ FISHTA DHE ” LAHUTA E MALCIS”
 
Osteologjia
OsteologjiaOsteologjia
Osteologjia
 
Projekt "Letersi": Katedralja e Parisit - Viktor Hygo
Projekt "Letersi": Katedralja e Parisit  - Viktor HygoProjekt "Letersi": Katedralja e Parisit  - Viktor Hygo
Projekt "Letersi": Katedralja e Parisit - Viktor Hygo
 
Fizika ne jeten e perditshme
Fizika ne jeten e perditshmeFizika ne jeten e perditshme
Fizika ne jeten e perditshme
 
Analizë e veprës
Analizë e veprësAnalizë e veprës
Analizë e veprës
 
Isak njuton
Isak njuton Isak njuton
Isak njuton
 
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
Hekuri element kimik me ndikim shendetesor.
 
Biologji - Frymemarrja
Biologji - FrymemarrjaBiologji - Frymemarrja
Biologji - Frymemarrja
 
Enzimat e estriksionit
Enzimat e estriksionitEnzimat e estriksionit
Enzimat e estriksionit
 
Projekt Kimi - Karbohidratet
Projekt Kimi - KarbohidratetProjekt Kimi - Karbohidratet
Projekt Kimi - Karbohidratet
 

Viewers also liked

Hyrje ne anatomi
Hyrje ne anatomiHyrje ne anatomi
Hyrje ne anatomiMedShqip
 
Sistemi imun
Sistemi imun Sistemi imun
Sistemi imun MedShqip
 
Sistemi respirator 2
Sistemi respirator 2Sistemi respirator 2
Sistemi respirator 2MedShqip
 
Farm e pergj ok
Farm e pergj okFarm e pergj ok
Farm e pergj okMedShqip
 
Fiziologjia e syrit
Fiziologjia e syritFiziologjia e syrit
Fiziologjia e syritMedShqip
 
Të dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkën
Të dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkënTë dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkën
Të dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkënMedShqip
 
Skeleti i ekstremiteteve 1
Skeleti i ekstremiteteve 1Skeleti i ekstremiteteve 1
Skeleti i ekstremiteteve 1MedShqip
 

Viewers also liked (8)

Hyrje ne anatomi
Hyrje ne anatomiHyrje ne anatomi
Hyrje ne anatomi
 
Sistemi imun
Sistemi imun Sistemi imun
Sistemi imun
 
Udhetimi
UdhetimiUdhetimi
Udhetimi
 
Sistemi respirator 2
Sistemi respirator 2Sistemi respirator 2
Sistemi respirator 2
 
Farm e pergj ok
Farm e pergj okFarm e pergj ok
Farm e pergj ok
 
Fiziologjia e syrit
Fiziologjia e syritFiziologjia e syrit
Fiziologjia e syrit
 
Të dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkën
Të dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkënTë dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkën
Të dhëna morfo funksionale dhe klinike per kafkën
 
Skeleti i ekstremiteteve 1
Skeleti i ekstremiteteve 1Skeleti i ekstremiteteve 1
Skeleti i ekstremiteteve 1
 

Similar to Kerci

Projekt biologji
Projekt biologjiProjekt biologji
Projekt biologjirejdi2106
 
Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt Kristina Xani
 
Kimia-Qeliza Shtazore
Kimia-Qeliza ShtazoreKimia-Qeliza Shtazore
Kimia-Qeliza ShtazoreDenisa Caushi
 
my old messenger is closed and i cant transver it in new one
my old messenger is closed and i cant transver it in new onemy old messenger is closed and i cant transver it in new one
my old messenger is closed and i cant transver it in new oneMonika Babarogata
 
Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...
Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...
Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...lira kuca
 
JEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONA
JEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONAJEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONA
JEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONAErmir Kuta
 
Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve
Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve
Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve Fortesa Hoti
 

Similar to Kerci (13)

Projekt biologji
Projekt biologjiProjekt biologji
Projekt biologji
 
Document 4
Document 4Document 4
Document 4
 
Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt Teoria Qelizore + Muskujt
Teoria Qelizore + Muskujt
 
Ema project.pptx
Ema project.pptxEma project.pptx
Ema project.pptx
 
Biologji
BiologjiBiologji
Biologji
 
Bakteriologjia
BakteriologjiaBakteriologjia
Bakteriologjia
 
Kimia-Qeliza Shtazore
Kimia-Qeliza ShtazoreKimia-Qeliza Shtazore
Kimia-Qeliza Shtazore
 
my old messenger is closed and i cant transver it in new one
my old messenger is closed and i cant transver it in new onemy old messenger is closed and i cant transver it in new one
my old messenger is closed and i cant transver it in new one
 
Mammals
MammalsMammals
Mammals
 
Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...
Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...
Presentation1 Qeliza dhe ndertimi i saj Arjola Mullai shkolla "Albanet" klasa...
 
JEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONA
JEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONAJEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONA
JEMI ZOTER APO SKLLEVER TE GJENEVE TONA
 
Biologji
BiologjiBiologji
Biologji
 
Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve
Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve
Acidet nukleike dhe nderrimi i kromozomeve
 

Kerci

  • 1. Pr of. Dr. Elsa Kone
  • 2.  Origjina dhe Formimi i Kercit  Struktura e kercit Hialin  Funksioni dhe vecorite e kercit  Klasifikimi  Biologjia, regjenerimi, degjenerimi i kercit
  • 3. Origjina dhe formimi Kerci eshte ind lidhor i specializuar dhe si i tille e merr origjinen nga mezenkima.
  • 4. Mezenkima diferencim ne sekretimi matriksit formimi i kondroblaste grupeve izogjene Gjate embriogjenezes, qelizat mezenkimale diferencohen ne kondroblaste dhe sekretojne mattriksin jashtqelizor, karakteristik per kercin. (shih me poshte)
  • 5. kondroblaste Matriks territorial diferencim Grupe izogjene Kondroblstet sintetizojne fije dhe lende themelore Matriksi kercor mezenkima
  • 6. Vater e formimit te kerccit ne mezenkime.  Qelizat mezenkimale te diferencuara ne kondroblaste  Vereni pranine e eneve te gjakut
  • 7. Faktoret qe kontrollojne difrencimin e qelizave mezenkimale ne kondrocite: Faktori i transkriptimit SOX-9
  • 8. Struktura e kercit hialin  Kerci perbehet nga 1. qeliza 2. matriksi jashteqelizor (MJQ)  Qelizat jane: kondroblaste ose kondrocite (ne vartesi te shkalles se diferencimit)  Matriksi jashtqelizor pwrbehet nga: 1. Kolagjeni 2. Proteoglikanet 3. Glikoproteinat specifike dhe adezive  Ne periferi kerci kufizohet nga perikondri
  • 10. Kondrocitet  perikondri vendosen ne hapesira qe quhen lakuna. Lenda themelore  Matriks ne kontakt me lakunen eshte me dense dhe quhet kapsul.   kondrocite ne lakuna (shigjeta e kuqe) Matriksi ne afersi  te qelizave quhet  Matriks matriks  territorial (shigjeta blu) Matriksi me larg qelizave quhet matriks interterritorial (shigjeta e zeze)  perikondri
  • 11. A dri B n pe riko atr iks m
  • 12.  Perbehet nga dy shtresa: Perikondri  Fijore  Qelizore ose kondrogjenike  Shtresa fijore eshte ind lidhor fijengjeshur e pasur ne ene gjaku dhe nerva.  Shtresa qelizore eshte ILFSH dhe permban mikroqarkullim, kapilare dhe qeliza te padiferencuara te afta te diferencohen ne kondroblaste
  • 13. Kondroblasti Qelizat  E ka origjinen nga qeliza mezenkimale  Ka funksion te sintetizoje elementet e matriksit kercor (kolagjenin tip II, proteoglikanet, glukozaminoglikanet, glikoproteinat strukturore).  Pasi ka kryer detyren territoriale kthehet ne kondrocit
  • 14.  Kondroblasti eshte nje qelize aktive ne sinteze Morfologji proteinash dhe glikoproteinash a  Ka REP/K te bollshem, Golxhi, vakuola sekretore, mitokondri dhe organele te tjera.  Ka granula glikogjeni dhe yndyre ne citoplazem  Berthama eshte eukromatinike me nukleole te dukshme, tipike per qelizat aktive ne sinteze proteinash
  • 15. Kondrociti  Quhet kondroblasti qe ka kryer detyren teritoriale gjate formimit te kercit (sintezen e matriksit)  Vendoset ne lakuna dhe rrethohet nga matriksi  Nuk humbet aftesine mitotike edhe pse eshte qeliza me e diferencuar ne linje.  Eshte aktive ne sinteze proteinash dhe ben mitoza duke formuar grupe izogjene tipike ne rritjen intersticiale te kercit
  • 16. Morfologjia  Forme eliptike ose te rrumbullaket  Ka granula glikogjeni dhe yndyre ne citoplazem  Bie ne sy berthama me nukleolen, REP/K, Golxhi, mitokondre  Ben sinteze proteinash, por nuk eshte aq aktive sa kondroblasti
  • 17. Kondrocite ne lakuna Ne preparate histologjike qeliza zakonisht tkurret dhe vakuolizohet (tretet glikogjeni dhe yndyra) Kjo pamje krijon imazhin e kapsules dhe te lakunes. Ne te vertete nuk ka hapesire mes matriksit dhe qelizes ne ind.
  • 18. Elementi  fijor Kolagjeni tip Predominon II  Ka sasi te vogla kolagjen tip IX, VI dhe X.  Nuk formon tufa, por fbrile te holla  Ka indeks perthyerje te drites te njejte me lenden themelore per kete aresye nuk duket ne forme fijesh. Lenda themelore e tretur me papain. (kerci mer emrin hialin) Agregatet e kolagjenit tip II duken me ngjyre te zeze. Mikroskopi e polarizuar, ngjyrim me pikrosirius.
  • 19. Kolagjeni tip II Shoqerohet nga molekula te kolagjenit tip IX
  • 20.  Glukozaminoglikane  Kondroitin 4 dhe 6 sulfat Lenda themelore  Keratan sulfat  Proteoglikane  Agrekan  Glikoproteina Strukturore  Kondronektin  Ka aftesi te terheqi sasi te medha uji per te absorbuar stresin mekanik sidomos ne artikulacione  Matriksi territorial ka me teper lende themelore sesa elemente fijore Eshte PAS+ dhe Metakromatike
  • 21. matriksi Matriksi kapsular (kapsula) – kol 6 6 Matriks territorial i Ne afersi te qelizes i Matriks interterritorial i Ne distance nga qelizat
  • 22.
  • 23. Rritje qe vjen nga Rritja Apozicionale perikondri. e kercit Qelizat e shtres se brendshme te perikondrit diferencohen ne kondroblaste dhe sintetizojne matriksin kercor Ne kete menyre kerci rritet nga periferia drejt qendres
  • 24.
  • 25.
  • 26. Rritja vjen nga qendra e Rritja kercit. Kondroblastet proliferojne intersticiale brenda lakunave dhe keshtu rritet numri i tyre. Kondroblastet e reja sinteitozojne matriks jashteqelizor dhe keshtu kerci rritet nga qendra drejt periferise. Qelizat qendrojne ne grupe qe quhen grupe izogjene Grupet izogjene mund te jene aksiale apo radiale
  • 28. Kondrocitet Mitoza dhe formimi i grupeve izogjene
  • 29. Grupe izogjene aksiale Grup izogjen radial
  • 30. Karakteristikat e indit kercor avaskular  Eshte ind  Ushqehet me difuzjon nga perikondri apo lengu sinovial ne artikulacione  Nuk ka nervezim as ene limfatike  Ka sasi te medha uji dhe lende themelore e cila e lejon te perballoje stres mekanik pa u deformuar  Ka plasticitet te larte, aftesi per te pershtatur formen sipas drejtimit te forces dhe per te rimarre formen fillestare pas deformimit  Ka trashesi te kufizuar per shkak te mungeses se vaskularizimit.
  • 31. Funksionet e kercit  Ne jeten embrionale formon maketin mbi te cilin ndertohet kocka (formimi endkondral i kockes)  Vesh siperfaqet artikulare (nuk ka perikonder) ku ul forcat e ferkimit mes kockave dhe absorbon shokun gjate stresit mekanik  Krijon struktura mbeshtetese per indet e buta  Krijon struktura te specializuara si kordat vokale
  • 32. Klasifikimi i kercit HIALIN ELASTIK FIBROZ
  • 33. Kerci hialin Gjendet ne:  Trake dhe bronke  Siperfaqet artikulare  Ne bashkimin e brinjeve me sternumin  Ne skeletin fetal gjate formimit te kockes
  • 35. Kerci Elastik  Ka sasi te konsidrueshme fijesh elastike qe ngjyrosen me orsein.  Gjendet ne: 1. Majen e hundes 2. Veshin e jashtem 3. Epiglotis 4. Kordat vokale 5. Tubi i Eustakut
  • 38. Kerci Fibroz  Permban kolajgen tip I dhe eshte shume rezistent.  Nuk ka perikonder  Gjendet ne:  Simfizen pubike  Disqet intervertebrale  Disqet artikulare te gjurit dhe mandibules  Artikulacionin sternoklavikular  Bashkimin e disa ligamenteve me kockat Kerci fibroz eshte nje ind i ndermjetem mes indit lidhor fijengjeshur dhe kercit hialin. Kondrocitet vendosen shpesh ne grupe izogjene aksiale sipas drejtimit te forces e cila ushtrohet mbi te
  • 40. Kerc fibroz  Numri i qelizave i vogel.  Vendosja e qelizave ne rradhe njera pas tjetres  Lende jashteqeliz ore e bollshme
  • 42. Kerci artikular •Nuk ka perikonderi •Ka disa zona : • Siperfaqesore • Rezerve • E kalcifikimit
  • 43.  Demtime te kercit artikular, skaktojne osteoartritin
  • 44. Biologjia e kercit  Per shkak te mungeses se vaskularizimit qelizat jetojne me nje nivel te ulet oksigjenimi  Qelizat kane kryesisht metabolizem anaerob qe perfundon me prodhimin e acidit laktik  Qelizat ushqehen me difuzjon nepermjet lendes themelore dhe ujit qe ajo permban  Kompresimi dhe dekompresimi i kercit ndihmon ne difuzjon  Kondrocitet kane receptore per Somatomedinen C e cila e stimuluar nga hormoni i rritjes nxit kondrocitet te proliferojne (rritja e kockave)  Hormone qe stimulojne sintezen e matriksit prej kondrocitit jane Testosteroni dhe Tiroksina  Hormone qe zvogeleojne sintezen jane Kortizoli dhe Estradioli.
  • 45. Rigjenerimi i kercit  Kerci rigjenerohet me veshtiresi  Ne rast frakture, qeliza nga perikondri depertojne ne matriks dhe formojne kondroblaste te reja te cilat sintetizojne matriks te ri.  Ne rast se demtimi ehte i madh, formohet nje ind fibroz (cikatriks) prej indi lidhor
  • 46. Degjenerimi i kercit  Kerci degjeneron me kalimin e moshes  Menyra kryesore e degjenerimit eshte kalcifikimi  Kalcifikimi paraprihet nga hipertrofia e kondrociteve te cilat me pas vdesin  Kalcifikimi i kercit hialin eshte nje proces qe ndodh normalisht gjate formimit te kockave ne jeten intraembrionale (shih osteogjeneza)  Nje tjeter proces degjenerimi eshte dhe degjenerimi asbestiform  Tumoret me origjine nga indi kercor jane kondroma ose kondrosarkoma