Telekomünikasyon şebeke yönetimi

TTG Int. LTD Proprietary & Confidential Page 1 of 63
DikilitaşMah. Dilek Sok. No: 10 Kat 3, Beşiktaş, 34349, Istanbul, Turkey Tel: +90 212 327 0757 Pbx Fax: +90 212 327 0760
TTG UluslararsıLTD / Registered Office: as above / Registered Number in Turkey 461414-408996
www.ttgint.com
Makale
Telekomünikasyon Şebeke
Yönetimi
TŞY-TMN
Hazırlayan
Mehmet BEYAZ
TTG Uluslararsı, L.T.D.
www.ttgint.com
1/29/2008

www.ttgint.com

www.ttgint.com
İçindekiler
Telekomünikasyon Şebeke Yönetimi.......................................................................................... 1
TŞY-TMN ...............................................................................................................................................1
TELEKOMÜNİKASYON ŞEBEKE YÖNETİMİ........................................................................................................ 6
TŞY-TMN..................................................................................................................................................6
Giriş......................................................................................................................................................... 7
TMN’nin Gelişimi ................................................................................................................................ 8
TMN Nedir?...........................................................................................................................................9
TMN Standart Kurumları...............................................................................................................10
Şebeke Yönetimi, Sistemler Yönetimi, ve TMN....................................................................12
Sistemler Yönetimi Fonksiyonel Alanları.................................................................................13
TMN Yönetim Katmanları..............................................................................................................14
Özet.......................................................................................................................................................16
TMN ve Telekomünikasyon Şebekeleri.................................................................................... 17
TMN Mimarisi.....................................................................................................................................17
TMN Fonksiyon Blokları.................................................................................................................18
TMN Fonksiyonel Bileşenleri ........................................................................................................20
Fiziksel Mimari ..................................................................................................................................23
Ara yüzler ...........................................................................................................................................25
Enformasyon Mimarisi ...................................................................................................................27
Paylaşılan Yönetim Bilgisi.............................................................................................................27
İYB&T (İşletme, Yönetim, Bakım, ve Tedarik) .....................................................................29
OAM&P (operations, administration, maintenance, and provisioning).......................29
MŞY-CNM/ Customer Network Management ........................................................................30
MŞY (CNM) Fonksiyonel Mimarisi..............................................................................................31
CNM Fiziksel Mimarisi ve Ara yüzleri........................................................................................ 32
MŞY Yönetim Hizmetleri................................................................................................................33
ANSI-TabanlıCNM...........................................................................................................................34

www.ttgint.com
Uyumluluk ..........................................................................................................................................35
Özet.......................................................................................................................................................36
TMN Yönetim Hizmetleri ve TMN Fonksiyonları................................................................... 37
Giriş.......................................................................................................................................................37
TMN Yönetim Hizmetleri................................................................................................................37
SMFA’ların Haritalamasıve TMN Yönetim Fonksiyonu Küme Grupları........................ 42
Yönetim Fonksiyonu Kümeleri ve Yönetim Fonksiyonları.................................................43
Performans Yönetimi (PY) ............................................................................................................43
Performans Takibi............................................................................................................................ 44
Performans Yönetim Kontrolü.....................................................................................................44
Performans Analizi ..........................................................................................................................45
Hata Yönetimi....................................................................................................................................46
GKD-RAS Kalite güvencesi...........................................................................................................46
Alarm Gözetleme .............................................................................................................................46
Hata Yerinin Belirlenmesi .............................................................................................................47
Hata Düzeltme..................................................................................................................................47
Test Etme ...........................................................................................................................................48
Sorun Yönetimi.................................................................................................................................48
Konfigürasyon Yönetimi ................................................................................................................49
Şebeke Planlama ve Mühendisliği .............................................................................................49
Kurulum...............................................................................................................................................49
Hizmet Planlama ve Müzakere ................................................................................................... 50
Tedarik/Sağlamak (Provisioning)..............................................................................................50
Durum ve Kontrol............................................................................................................................ 51
Ücretlendirme (Hesap) Yönetimi...............................................................................................52
Kullanma Ölçümü ............................................................................................................................ 52
Tarife Belirleme/Fiyatlandırma................................................................................................... 53
Tahsilatlar ve Finans ......................................................................................................................53

www.ttgint.com
Kurum Kontrolü................................................................................................................................ 54
Güvenlik Yönetimi ...........................................................................................................................55
Önleme ................................................................................................................................................55
Tespit.................................................................................................................................................... 55
Kirlilik ve Düzeltilmesi.................................................................................................................... 56
Güvenlik Yönetimi ...........................................................................................................................56
Uygulama Notları.............................................................................................................................57
Özet.......................................................................................................................................................62
Referanslar.........................................................................................................................................63

www.ttgint.com
TELEKOMÜNİKASYON ŞEBEKE YÖNETİMİ
TŞY-TMN
Telekomünikasyon pazarındaki liberalleşme ve küreselleşmenin bir sonucu olarak
telekomünikasyon endüstrisinde yoğun bir rekabet yaşanmaktadır. Telekomünikasyon
hizmet sunucularıiçin rekabet avantajlarısağladığıiçin TMN’in önemi giderek artmaktadır.
TMN ile ilgili çok fazla malzeme olmasına rağmen, TMN’in değişik yönlerini kapsamlıbir
biçimde anlatan iyi bir doküman maalesef bulunmamaktadır. Bu makale farklı
standartların TMN ile nasıl ilişkilendirilebileceği üzerinde durulmuştur. Kurum yâda
kuruluşlar tarafından desteklenen “standartlara” dayalıbir TMN çalışmasından kaçındım.
Ayrıca, çok kısa bir süre sonra modasıgeçecek olan üreticiye özel ürünlerden de uzak
durdum. Önde gelen üreticilerin oluşturduğu ittifaklar kısa sürelerde değişmekte olup
bunlara daha fazla önem vermek TMN’nin genel olarak kapsarken uygun görülmemektedir.

www.ttgint.com
Giriş
Telekomünikasyon Şebekesi Yönetim –TŞY, (TMN- Telecommunications Management
Network) kavramı yoğun rekabet ortamından ötürü telekomünikasyon hizmet
sunucularının hayatta kalabilmeleri için vazgeçilmez bir konuma gelmiştir. Bir çok ulus
için yeniden düzenlemeler ve küreselleşme telekomünikasyon hizmet sunucularının
çalışmalarında önemli değişikliklere neden olmuştur. Karmaşık düzenlemelerle korunan
bir çok hizmet sunucu birden bire daha tutarlıve iyi hizmetlerin daha ucuza sunulduğu bir
rekabet ortamı ile karşı karşıya kaldılar. Yeni düzenlemeler ve küreselleşmeden
kaynaklanan baskılara ek olarak ses ve görüntü de dahil olmak üzere farklıdijital verilerin
aktarımına olan talep bant genişlik gereksinimlerini arttırmıştır. Ayrıca Telekomünikasyon
şebekeleri farklıkonfigürasyonlardaki bilgisayar ağlarına da entegre olmak zorundadır.
Internet hizmetlerinin telekomünikasyon arenasında da etkisi görülmektedir. Görüntülü
ve Internet telefonlarının kullanılmaya başlayacağıgünler çok yakın görünmekte. Farklı
türdeki verileri daha hızlıbir biçimde taşıyabilecek bu yeni gereksinimleri karşılamak için
yeni teknolojiler geliştirmek ve mevcut teknoloji ve protokollerde de yeniliklerin yapılması
gerekmektedir. Yeni teknolojilere örnek olarak farklıDijital Abone Hatlar (DSL- Digital
Subscriber Line) teknolojisini verebiliriz. Bu sayede senkronize optik şebeke (SONET-
Synchronous Optical Network), Senkronize Dijital Hiyerarşi (SDH- synchronous digital
hierarchy), ve Senkronize olmayan Transfer Modu (ATM- Asynchronous Transfer Mode)
geliştirilmişve farklıdüzeylerde uygulamalara başlanmıştır. Bu şekilde bir çok yerde eski
düze telefon hizmetinden (POTS- Plain Old Telephone Service) yenisine geçiş
telekomünikasyon hizmet sunucular tarafından hızlıbir biçimde gerçekleştirilmiştir. Çok
kapsamlıtelekomünikasyon ve bilgisayar şebekeleri üzerinden sunulan farklıhizmet ve
teknolojiler yönetim sorununun önemini daha da arttırtmaktadır. Bunun sonucu olarak
TMN bu telekomünikasyon bilgisayar hizmetlerinin düzenli ve başarılı bir biçimde
sunulmasıkonusunda önemli bir yere gelmiştir.

www.ttgint.com
TMN’nin Gelişimi
Telekomünikasyon, bilgisayarlar ve televizyonda gelişmeler yaşanırken TMN’in önemi de
giderek daha da artmaktadır. Ayrıca telekomünikasyon arenasının içersinde de telefon
hizmet sunucuların verdiği hizmetlere de bir çok yenisi eklenmiştir. Bunun sonucunda
telekomünikasyon hizmetlerinin sunulmasıesnasında kullanılan ekipmanlar da gelişmekte
ve daha karmaşık bir hal almaktadır. Ses, görüntü ve veriyi daha yüksek hızlarda
sunabilme yeteneği de kritik bir gereksinim halini almıştır. Buna ek olarak fiber optik ve
kablosuz iletişim de kendilerine özgü bir karmaşıklık ve POTS’dan çok farklıve yüksek
hızların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Günümüzde ve gelecekte, iletişim santralleri
sadece ses yerine bir çok farklıekipman ve veri ile işyapmak zorunda kalacaktır. Bu farklı
ve karmaşık ekipmanlar şebeke ve kaynakların kontrolünü son derece zor bir görev haline
getirecektir. Bu nedenle, TMN farklıdüzeylerdeki karmaşık ekipmanlarla farklıveri
hızlarında farklıveri türleri ile ilgili çalışmalarda karşılaşılan problemleri çözme konusunda
çare olarak görülmeye başlamıştır. Daha önceleri telekomünikasyon endüstrisindeki
şebeke yönetimi çoğu zaman mal sahipliği ile ilgili idi. Üreticiye bağımlıveya kullanıcıya
kapalı(Proprietary) ile ilgili bu tür çözümler telekomünikasyon hizmet sunucularının
sınırlıhizmetleri ve sınırlıbir coğrafi kapsama alanlarıiçin yeterli ve iyiydi. Yasal ve
koruyucu düzenlemelerden ötürü, telekomünikasyon hizmet sunucular yeni teknolojileri
uygulamak için vakit ayırabiliyorlardı. Yeni teknolojik çözümler uygulanabiliyor ve
başlatılabiliyordu. Bununla birlikte, ABD önderliğindeki bir çok ülkede, yasal
düzenlemelerdeki değişiklikler bu senaryoyu büyük ölçüde değiştirdi. Bunun sonucunda
telekomünikasyon hizmet sunucularıarasında acımasız bir rekabet ortamıoluştur. Ayrıca
düzenlemelerdeki değişiklikler önde gelen telekomünikasyon hizmet sunucularının kendi
ürünlerin alanlarınıgeliştirmesine neden oldu. Bunun sonucunda bu hizmet sunucular
kendi ülke sınırlarının dışına da göz atmak zorunda kaldılar. Küreselleşme yünündeki bu
eğilim rekabetin de artmasına neden oldu. Hizmet verilen alanlardaki rekabet her geçen
gün daha da şiddetlendi. Örneğin bir çok telekomünikasyon hizmet sunucusu telefon
hizmetlerine ek olarak Internet bağlantısıgibi ek hizmetler sunmaya başladılar. Ayrıca
telsiz yada çağrıhizmetleri gibi farklıservislerin bir arada sunulmaya başlandığını
gözlemliyoruz. Bu açıklamalardan da anlaşılacağıüzere telekomünikasyon endüstrisinde
önemli bir paradigma kaymasıyaşanmaktadır. Kapalısistemler ile ilgili şebeke yönetim
çözümleri bu paradigma kaymasının ortaya çıkardığısonuçlara cevap verme konusunda
sınırlıbir konumdadır. Kapalısistemler şebeke yönetimi farklıteknolojiler ve şebeke
yönetim çözümleri arasında ortak çalışabilme imkanınısunamamaktadır. Bunun sonucu
olarak da standart şebeke yönetim çözümlerine olan ihtiyaç hayati bir önem kazanmış
olup bunun acilen gerçekleştirilmesi gerekir. Bazıkapalı sistemler şebeke yönetim
sistemleri Bırakıt Sistemleri sınıflandırmasıaltına dahil edilebilir. Bununla birlikte bırakıt
şebeke yönetim sistemleri şebeke yönetim çözümleri sağlanmasıkonusunda yeni bir
sorunun ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu tür bırakıt çözümleri için yüksek düzeyde
bir yatırım yapılmıştır. Şu anda çalışmakta olan ve bir çok yatırım yapılmışolan çözümleri
bir kenara atmak oldukça zordur. Bu bırakıt sistemlerinin yeni standart şebeke yönetim
çözümleri ile birlikte var olmasınıgerekli kılar.

www.ttgint.com
TMN Nedir?
Telekomünikasyon endüstrisinde, TMN gevşek olarak kullanılan bir terim olup her türlü
şebeke yönetim çözümlerini kapsar. Bununla birlikte ayrıntılıolarak ele almak gerekirse,
TMN sadece Uluslar ArasıTelekomünikasyon Biriliği-Telefoni (ITU-T) şebeke yönetim
standartlarına uygun olan ve bunlarıkarşılayan şebekeğ yönetim çözümlerini ele
almaktadır. TMN telekomünikasyon şebekelerinin yönetimi için kademeli bir yapıyı
öngörmektedir. TMN telekomünikasyon şebekelerindeki kaynakların izlenmesi, kontrolü
ve takibi ile ilgilenmektedir. Kaynaklar hizmetleri sunan bir sistemin bileşenleridir. Bu
kaynaklar ekipman, yazılım, donanım, yada müşteriler olabilir. Telekomünikasyon
şebekeleri gelişmiş AkıllıŞebekeler-AK (IN) da kapsamaktadır. TMN fonksiyonlarından
bazılarıaşağıda belirtilmiştir:
 Sistem bileşenleri ile ses, görüntü, grafik görüntü, Internet verisi vb. iletimi ile
ilgili farklıdonanım ve yazılımların uzaktan yönetimi.
 İstenen hizmetlerin müşteriler tarafından konfigürasyonu ve talep edilebilmesi için
kolay bir ara yüz sağlamak. Müşteriler için sağlanan ara yüz son kullanıcıyada
müşterilerin farklıbeceri düzeylerini de dikkate almalıdır.
 Kullanılan kaynaklar ve son kullanıcılarla ilgili sorunların giderilmesi için bir
otomasyon sistemi oluşturma. Otomasyon, şebekelerin kendi sorunlarını
düzeltmesi ve gidermesini de kapsar.
 Farklışebekelerde esgiden gelen ekipmanlarıve protokollerin yeni ekipman ve
protokoller ile entegrasyonu ve yönetimi. Bu telekomünikasyon endüstrisinde
sürekli olarak ortaya çıkan gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda son derece
önemlidir.
Telekomünikasyon şebeke bileşenleri telefon hatlarımızda kullanılan her türlü
ekipmanıkapsar. Bu bileşenlerden bazılarıaşağıda belirtilmiştir:
 Uzak dijital terminaller
 Genel ve özel şebekeler, mobil şebekeler da dahil
 İletim terminalleri
 İletim sistemleri
 İşletim sistemleri ve bunların çevre cihazları
 Dijital ve analog santraller
 Alan şebekeleri
 Akıllışebekeler
 Devre ve paket-anahtarlışebekeler
 Sinyal terminalleri ve sistemleri
 Hamil hizmetleri ve tele hizmetler
 Santral ekipmanı
 Yönlendiriciler ve geçişyolları
Donanıma ek olarak yazılım da telekomünikasyon ekipmanlarının fonksiyonelliğini
arttırmak için kullanılmaktadır. Bu yazılımın da yönetilmesi gerekir. Bu kategoriye yazılım

www.ttgint.com
uygulamalarınıda dahil edebiliriz. TMN uygulamalarının da düzgün biçimde çalışabilmesi
için yönetilmesi gerekir. Kullanıcılara sunulan hizmetler arasında kaynak ve hizmet
tedariki de yer almaktadır. TMN’in rolü durağan olmayıp ilgili hizmetleri sağlamak için
kullanılan hizmet ve ekipmanlar için yeni müşteri gerekliliklerini de geliştirmeyi gerektirir.
Buna bir örnek vermek gerekirse, daha önceleri telefon hizmetleri sadece ses iletimi ve
telefon hizmetinin sunulmasından ibaretti. Ancak günümüzde ses, dijital veri, görüntü ve
İnternet ve İntranet verilerinin taşınmasıiçin aynıtelefon hatlarına yada kablosuz iletişim
hizmetlerine gereksinim duyulmaktadır. Daha hızlıveri gereksinimini karşılayabilmek için
kurulmuş olan ATM, SDH ve SONET gibi protokoller vardır ve farklıDSL teknolojileri
ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle TMN bu yeni protokolleri ve teknolojileri de kapsamak
zorundadır.
TMN Standart Kurumları
TMN çözümlerinin ITU-T standartlarınıtakip ettiğini daha öncede söylediğimizden şimdi de
TMN üzerinde etkili olan standart kurumlarına bir bakalım. Uluslar ArasıStandardizasyon
Organizasyonu (ISO) şöyle bir standart tanımlamıştır: “Standartlar malzeme, ürün, işlev
ve hizmetlerin kendi amaçlarına uygun olmasınıtemin etmek için sürekli olarak kural,
kılavuz yada özellik tanımıolarak kullanılacak olan teknik özellikler yada diğer teknik
kriterleri içeren belgelenmiş anlaşmalardır.” Farklı standart türleri bulunmaktadır.
Endüstri standartlarıüzerinde durulurken, iki ana türden bahsedilebilir. Bunlardan biri fiili
endüstri standardıdiğeri ise resmi standarttır. Kullanıcıkitlesinin büyük bir kısmıyada
üreticilerin çoğunluğu aynıteknik özellikleri kabul eder yada kullanırsa bu tür teknik
özellikler fiili endüstri standartlarıolarak adlandırılır. Bu fiili endüstri standartlarıbir
endüstride ortak kurumları oluşturan ve standart kurumları tarafından geliştirilen
kılavuzlara uygun ürünler üreten önde gelen oyuncular tarafından geliştirilirler.
Resmi standartlar uluslar arası, bölgesel yada ulusal standart kurumlarının çalışması
sonucu ortaya çıkar. Bir çok durumda, bu standart kurumlarıarasında yakın bir ilişki ve
işbirliği bulunmaktadır. Ayrıca, uluslar arası ve bölgesel kurumlar ulusal standart
kurumlarına da üyedirler. Bu standart kurumlarıarasındaki işbirliğini geliştirmek ve
güçlendirmek için kasıtlıolarak yapılmaktadır. Uluslar arasıTelekomünikasyon Birliği
(ITU) ve ISO uluslar arasıstandart kurumlarından bazılarıdır. Amerikan Ulusal Standartlar
Enstitüsü (ANSI) da ulusal standart kurumlarına bir örnek olarak gösterilebilir. Uluslar
arası Elektroteknik Komisyonu (IEC) 1906 yılında kurulmuştur. IEC elektroteknik
sinyalizasyon alanında öncü bazıçalışmalar gerçekleştirmişolup şu anda da elektrik ve
elektronik mühendisliği standardizasyonu ile ilgili öngörülerde bulunmaktadır. ISO 1947
yılında kurulmuş olup bir çok uluslar arasıorganizasyonu ve resmi yada gayri resmi
kurumu bünyesinde bulunmaktadır. ISO, IEC ile yakın ilişki içersindedir. Ortak bir
ISO/IEC teknik komisyonu olan JTC1 bilgi teknolojisi ile ilgili standardizasyonu belirler.
Sistemler yönetim arenasında, ISO ve IEC bilgisayar ve telekomünikasyon sektöründe de
kabul gören bir çok standardıbelirlemişlerdir..
ITU genel merkezi Cenevre İsviçre’de bulunmaktadır ve 1947’den bu yana Birleşmiş
Milletler (UN) içersinde özel bir bölüm olarak yer almaktadır. Telekomünikasyon
standardizasyon kısmıITU-T olarak bilinmekte olup daha önceleri Uluslar arasıTelefon ve

www.ttgint.com
Telgraf Danışmanlık Komisyonu (CCITT) olarak adlandırılmıştır. ITU-T global
telekomünikasyon şebekeleri ve hizmetleri ile ilgili standartlarıbelirler. ITU-T tavsiyeleri
TMN içersindeki öncelikli ilgi alanlarıdır. TMN standartları genel olarak jenerik ve
teknoloji/hizmete özel alanlar olarak ikiye ayrılmıştır. Jenerik standartlar birden fazla
teknoloji yada hizmete uygulanabilir. Bunlar ISO ve IEC tarafından belirlenmektedir. Bu
jenerik ISO/IEC standartlarıaynızamanda ITU-T tarafından da kabul edilmiştir. Örnek
vermek gerekirse, ISO/IEC 10165-4, Yönelten Objeler için Yönetim Kılavuzu (GDMO),
aynı zamanda ITU-T X.722 olarak da adlandırılmıştır. Bununla birlikte, ITU-T’nin
telekomünikasyon standartlarıüzerindeki çalışmalarının bir sonucu olarak ortaya çıkan bir
çok TMN-ile ilgili özel standartlar da bulunmaktadır. Avrupa Telekomünikasyon
Standartlar Enstitüsü (ETSI) teknik alt komisyonlardan oluşan bir sistem dahilinde çalışan
Avrupa standartlar organizasyonudur, Bu alt komitelerden biri olan NA4 şebeke mimarisi,
işlemler ve bakım ilkeleri ile performanstan sorumludur. Diğer bir alt komisyon olan ETSI
TM2 trafik yönetiminde etkin rol oynar. ETSI, NA4 ve TMN standartlar etkinliği üzerinde
odaklanmışolup ITU-T için girdiler sunar. ETSI’nin Mobil İletişim için Global Sistem (GS)
standartlarıkablosuz iletişimi için yaygın olarak kabul edilen TMN standartlarıolup bir çok
Avrupa ülkesinde uygulanmaktadır. ABD’deki Telekomünikasyon Endüstri Birliği (TIA) ve
Elektronik Endüstrisi Birliği (EIA) bir araya gelerek telekomünikasyon standartlarını
belirlemişlerdir. Belirlene bu standartlar ABD Standartlar Kurumu olan ANSI tarafından
uyarlanmıştır. T1 telekomünikasyon endüstrisi için standartlarıbelirlemek için kurulmuş
olan ve ANSI tarafından kurulmuşolan komisyondur. T1M1, T1 içersinde yer alan bir alt
komisyon olup TMN standardizasyonu ile ilgilenmektedir. T1M1 temel olarak mevcut ITU-
T standartlarının uyarlamasınıyapar. ITU-T standartlarıbelirlenmemiş olan alanlarda,
T1M1 ITU-T için girdi sunar. Japonya’da, telekomünikasyon standardizasyon faaliyetleri
Telekomünikasyon Teknoloji Konseyi ve Telekomünikasyon Teknik Komisyonu tarafından
gerçekleştirilmektedir. Telekomünikasyon Teknoloji Konseyinde TMN üzerimde çalışan bir
grup bulunmaktadır ve bu grup ITU-T için girdi sağlar. Telekomünikasyon Teknik
Komisyonu Japon telekomünikasyon standartlarının belirlenmesi ve yayınlanmasından
sorumlu olup ilgili TMN standartlarıüzerinde araştırma yapan bir çalışma grubuna
sahiptir. Internet arenasında, Internet Etkinlikleri Kurulu (IAB) Internet standartlarıile
ilgili etkinlikleri büyük ölçüde yönlendirmektedir. Internet Mühendisliği Görev Gücü (IETF)
IAB içersinde yer alan bir alt grup olup Internet ile ilgili protokol ve standardizasyon
etkinliklerinin geliştirilmesinden sorumludur. Şebeke yönetimi perspektifinden
bakıldığında, Basit Şebeke Yönetim Protokolü/Sürüm 1 (SNMPv1). SNMPv2 ve SNMPv3
yönetim protokollerinin geliştirilmesi IETF’nin ön önemli katkılarından biridir. Buraya
kadar belirttiğimiz ulusal ve uluslar arasıstandart kurumlarına ek olarak firma bazlı bir
çok konsorsiyum bulunmaktadır. Bu konsorsiyumların da TMN üzerinde önemli etkileri
vardır. TMForum (Telekom Yönetim Forumu) bu tür kurumlardan biridir. TMForu’mu
global bir konsorsiyum olup 210’den fazla önde gelen hizmet sunucu ve tedarikçi (TTG
Uluslararsı LTD bir TMForum üyesidir) üyesi vardır ve bu üyeler OSI ve TMN
standartlarının uygulanmasında önemli rol oynarlar. TMForum’unun farklıOMNI Nokta
baskılarıvardır. Her bir OMNI Nokta baskısışebeke yönetim uygulamalarının özel
gereksinimlerini yönlendirmeyi hedefler. Her bir baskıstandartlarıaçıklar ve yazılım
geliştirme araçlarıve uygulama ve sorun giderme kılavuzlarınıiçerir.
Obje Yönetim Grubu (OMG) 1989 yılında kurulmuş olup kar amacıgütmeyen bir
kurumdur ve 800’den fazla üyesi olan diğer bir sektörel konsorsiyumdur. OMG’nin
misyonu yazılım endüstrisi için teknik olarak uygulanabilir, ticari açıdan gerekli ve
üreticiden bağımsız özellikler ve standartlar geliştirmektir. Esas olarak obje-merkezli

www.ttgint.com
yazılım üzerine odaklanmaktadır. Kurumun sektöre önemli katkılarında birisi Ortak Obje
Talep AracıMimarisi (CORBA) için teknik özelliklerin geliştirilmesi olmuştur. OMG aynı
zamanda obje merkezli veri tabanıalanında da son derece etkindir ATM Forumu da
700’den fazla üyesi olan uluslar arasıbir konsorsiyumdur. Ana misyonu ATM ürün ve
hizmetlerinin ATM ile ilgili ortak standartlar belirleyerek geliştirilmedir. Kurumun
belirlediği özellikler ATM sektöründe yaygın olarak kullanılmaktadır. Masa Üstü Yönetimi
Görev Gücü (DMTF) gibi bir çok farklıkonsorsiyumlar da bulunmaktadır. DMTF masa üstü
bilgisayarlar ve diğer masa üstü ürünlerin geliştirilmesi, desteklenmesi ve bakımı
konularında çalışmalar yapmaktadır. Bu grup 1992 yılında bilgisayar sektöründe önde
gelen firmalar tarafından kurulmuştur. Günümüzde DMTF bilgisayar sektöründe lider
konumundaki bir çok firmayıbünyesinde bulundurmaktadır.
Telekomünikasyon Enformasyon Teknolojisi Şebeke Mimarisi Konsorsiyumu (TINA-C)
faaliyetlerine 1992 yılında başlamıştır. TINA-C telekomünikasyon şebeke operatörleri,
telekomünikasyon hizmet sunucular, telekomünikasyon donanım ve yazılım üreticileri ve
telekomünikasyon araştırma kurumlarının bir araya gelmesi ile kurulmuştur. NTT, Bellcore,
ve British Telecom TINA-C’nin kurucu üyeleridir. TINA-C’nin esas amacı yeni
telekomünikasyon şebeke bilgi altyapılarıve hizmetlerinin piyasaya sokma maliyetlerinin
bir çok oyuncu ve bir çok üretici bulunan bir ortamda azaltılmasıdır. Ayrıca Bellcore gibi
telekomünikasyon standardizasyonu ile etkin olarak ilgilenen kurumlar da vardır.
Bellcore’un geçmişinden ötürü, ABD’deki bir çok Bell şirketi Bellcore belgelerini takip
etmektedir. Bu noktada bir uyarıbildirimi ve bazıaçıklamaların yapılmasıuygun olabilir.
Yukarıda belirtilen standart kurumları, konsorsiyumlar ve endüstri gruplarına ek olarak
işleri standartlara dayalı olan bir çok farklı organizasyon, konsorsiyum ve kurum
bulunmaktadır. Bu kurumların yapmışolduğu işlerden burada bahsedilmeyecektir. Bir çok
durumda bazıkonsorsiyumların gerçekleştirdiği işler TMN arenasında uzun vadede önemli
ölçüde etkili olmaktadır. Bunun dışında sektör bazında oluşturulan bazıkurumlar ve
konsorsiyumlar kısa süreli olarak varlıklarınısürdürdüklerinden ötürü telekomünikasyon
endüstrisi üzerinde etkili olamamışlardır. Bazıdurumlarda mülkiyet standartlarıda “sektör
standartları” olarak adlandırılmıştır. Bu faktörler dikkate alındığında bu tür bir çok
konsorsiyum ve kurumu birlikte dışlamayıtercih ediyoruz. Sadece mutlak düzeyde önemli
olan yerlerde bu tür kurumlara atıfta bulunulmuştur.
Şebeke Yönetimi, Sistemler Yönetimi, ve TMN
Şebeke yönetiminde tek bir terminoloji kullanılmamakla birlikte farklıüreticiler ve
standart kurumları benzer etkinlikler için farklıterimler kullanmaktadırlar. Internet
arenasında, şebeke yönetim terimi son derece yaygın olarak kullanılmaktadır. Elektrik ve
Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) şebeke yönetimini bağımsız olarak kendisinin
düzey yönetimi için yayınladığıstandartlar için kullanmaktadır. OSI ve IBM sistemler
yönetimi terimini bu durumlar için kullanmaktadır. Bir çok şebeke yönetim fonksiyonu
TMN kapsamında yer almaktadır. Bu açıdan bakıldığında şebeke yönetimi ve TMN’in ikisi
de şebekeler ve hizmetler yönetimi anlamına gelmektedir. Bununla birlikte TMN’de
müşterilere sunulan telekomünikasyon şebekeleri, ekipman ve hizmetler üzerinde
odaklanılır. Ayrıca TMN dünyasında standart kurumlarının etkisi daha fazladır ve telefon
operatörleri katıulusal ve uluslar arasıdüzenlemelere uymak zorundadır. Bu nedenle bir

www.ttgint.com
çok TMN aracıbelirli bir standart türüne bir şekilde yada bir diğerine uygun olmalıdır.
Burada “bir şekilde” hızlıbir biçimde gelişen mobil iletişim arenasında ABD’deki bir çok
üreticinin kendisine ait protokollere sahip olmalarından ötürü kullanılmıştır. ABD’deki bazı
firmalar Bellcore belgelerini takip ederken bir çok Avrupa ülkesinde GSM standartlarıtakip
edilmektedir. Telekomünikasyon sektöründe, son kullanıcıkonfigürasyonlarıve hizmetleri
de TMN’e dahil edilmiştir. Bu nedenle hizmet ve kaynak tedariki gibi veri iletişim şebeke
yönetiminde bulunmayan terimler ortaya çıkmaktadır.
Sistemler Yönetimi Fonksiyonel Alanları
OSI sistemler yönetimi arenasında, sistemler yönetimi fonksiyonel alanları-SYFA
(SMFA’lar) çok sık kullanılan bir terimdir. Genel sistemler yönetimi fonksiyonu birbirinden
kolayca ayırt edilebilen daha küçük şebeke yönetim fonksiyonlarına ayrılmıştır. Sistemler
yönetimi fonksiyonlarının bu şekilde SMFA’lara ayrılmasıOSI tarafından gerçekleştirilir.
SMFA’lar konfigürasyon yönetimi, hata yönetimi, performans yönetimi, üçrenlendirme
yönetimi ve güvenlik yönetimidir. Bu SMFA’lardan her birinin ne anlama geldiğine bir
bakalım.
Konfigürasyon yönetimi hatalıolanlar da dahil olmak üzere kaynakların yerleştirilmesi için
kullanılır ve kaynakların ve bunlara ait detayların kaydıtutulur. Konfigürasyon yönetimi
öncelikli olarak sistem ve hizmetleri çalışır durumda tutmak için destek hizmetleri sunar.
Konfigürasyon yönetimi ile ne anlatılmak istendiğinin açıkça belirtilmesi gerekir. Bazı
durumlarda bu terim ekipman konfigürasyonu ile eşanlamlıkullanılmaktadır. Sistemler
yönetiminde ve TMN’de konfigürasyon yönetimi ekipman konfigürasyonundan farklıdır.
Konfigürasyon yönetimi görüntü yönetimi, topoloji yönetimi, parametre yönetimi, yazılım
yönetimi, envanter yönetimi ve tedariki gibi alanlarıkapsar.
Hata yönetim öncelikli olarak telekomünikasyon şebekesi ve çevre cihazlarındaki sıra dışı
çalışmanın tespiti, analiz edilerek izolasyonu ve bunların düzeltilmesi üzerinde durur. Bu
tür sıra dışıçalışma davranışlarıarasında hizmet kalitesinin düşmesi yada hata durumları
da dahil edilebilir. Etkin bir hata yönetimi bu tür hataların veri tabanına kaydedilmesini
gerektirebilir. Genel olarak hata yönetimi problem raporlama ve tespiti, problem teşhisi,
problem düzeltme ve problem takibi gibi alanlarıkapsar.
Hata Kartıveya Numarası(Trouble Ticket) uygulamasıproblem takibinde yaygın olarak
kullanılan uygulamalardan biridir.
Performans yönetimi performans verilerinin toplanması, performans verilerinin analiz
edilmesi, problemlerin rapor edilmesi ve performans verilerinin gösterimi ve
biçimlendirilmesi gibi alanlarıkapsar.
Performans yönetimi aynızamanda kaynakların etkinlik davranışıve değerlendirilmesi ile
de bağlantılıdır.

www.ttgint.com
Ücretlendirme yönetimi kaynakların kullanımı, verilerin kontrollü toplanması ve bu
kaynakların kullanımıile ilgili ücretlendirme gibi alanlarıkapsar. Kaynakların kullanımıiçin
ücretlendirme işlemi aynızamanda faturalandırma olarak da adlandırılmaktadır.
Güvenlik yönetim fonksiyonlarıgüvenlik ihlallerinin tespit edilmesi; güvenlik ihlallerinin
takip edilip raporlanması; ve güvenlikle-ilgili şifreleme, anahtar yönetimi ve erişim kontrol
gibi hizmetlerin oluşturulmasıiptal edilmesi ve yürütülmesi gibi faaliyetleri kapsar.
Sistemlerle ilgili şifre ve gizli anahtarların dağıtılması da güvenlik yönetiminin
görevlerinden biridir.
TMN Yönetim Katmanları
Herhangi bir şey karmaşık bir hal aldığında, fonksiyonların parçalara ayrılmasıson derece
normal bir uygulamadır. Bilgisayar ve telekomünikasyon alanında bu katmanlara ayırarak
gerçekleştirilmektedir. Aynıprosedür TMN için de uygulanmaktadır. Her bir katmanın
kendine ait fonksiyonlarıve rollerinin yanısıra katmanların alt ve üst ile bağlantılarıiçin
kurallar vardır. Üstteki bir katmanının kapsamıaşağıdakinden geniştir. Bu nedenle
aşağıdaki katmanların belirli fonksiyonlarıyerine getirirken üstteki katmanlar artan
düzeyde daha fazla bir grup fonksiyondan sorumludur. FarklıTMN katmanlarıiçin yönetim
fonksiyonel katmanlarıterimi kullanılmış. TMN fonksiyonel katmanlarışunlardır (Şekil 1-
1):
 İşYönetim Katmanı(BML- Business management layer)

www.ttgint.com
 Hizmet Yönetim Katmanı(SML- Service management layer)
 Şebeke Yönetim Katmanı(NML- Network management layer)
 Şebeke Element Yönetim Katmanı(NEML- Network element management layer)
 Şebeke Element Katmanı(NEL- Network element layer)
TMN fonksiyonlarının yukarıda belirtilen şekilde parçalara ayrılması adım ve adım
uygulamayıkolaylaştırır. Her bir katmanın rol ve fonksiyonunu yukarıdan aşağıya
inceleyelim.
İşYönetim KatmanıŞebeke Planlama -İYKŞP, operatörler arasındaki anlaşma ve stratejik
planlama gibi yönetici-düzeyindeki faaliyetlerle ilgilenmektedir. İYKŞP-BML en üstte yer
alan katman olduğu için kurum düzeyindeki yönetimden sorumludur. İYKŞP-BML
fonksiyonlarının genel hedeflerin belirlenmesi ve takibi konusundaki işleri detayların
uygulanmasından daha fazladır. İYKŞP-BML katman fonksiyonlarınıgerçekleştirmek için
İYKŞP-BML diğer TMN yönetim katmanlarıile etkileşim içersinde olmalıdır.
Hizmet Yönetim Katmanımüşteri ara yüzünü sağlar. HYK-SML hizmet tedariki; yeni
hesaplar açma; hesap kapama; faturalandırma ile ilgili olanlar da dahil müşteri
şikayetlerine çözüm bulma,; hata raporlama; ve Hizmet Kalitesi ile ilgili verilerin (QoS)
tutulmasıgibi işleri gerçekleştirir.
Yönetim Katmanı
Business
Management Layer
Hizmet Katmanı
Service
Management Layer
Şebeke Katmanı
Network
Management Layer
Şebeke Katmanı
Network
Management Layer
Şebeke katmanı
Network
Element Layer

www.ttgint.com
HYK-SML katman fonksiyonlarıfiziksel kimliklerin yönetimini içermez.
Şebeke Yönetim Katmanı-ŞYK tüm şebekenin yönetimi ile ilgilenir. Şebekenin uçtan uca
bir görüntüsünü sunar. HYK-NML verileri daha aşağıda bulunana Şebeke Element Yönetim
Katmanı-ŞEYK-NEML’den alır ve verileri sentez ederek anlamlıtoplam -şebeke-düzey
görüşleri oluşturur. HYK-NML standart ara yüzler kullanarak diğer katmanlarla iletişim
kurar. Bu katman İşletim Sistemi-İS (OS) fonksiyonlarına tekabül eder. ŞEYK-NEML’i
müdüre karşılık geliyor kabul edersek, HYK-NML katmanımüdürün müdürü olarak
görülebilir.
Şebeke Element Yönetim Katmanı- ŞEYK örneğin bir kablo merkezine bağlı bir
telekomünikasyon şebekesiıgibi bir alt şebeke işinin yönetimi için kullanılır. Bu katmanda,
katmanda bulunan şebeke elementlerinden gelen veriler analiz edilerek anlamlıbir
biçimde yorumlanarak alt şebeke takip ve kontrol edilir. Herhangi bir alt şebeke genel
şebekenin bir alt kümesi olduğundan, ilgili veriler tüm şebekedekii görüşleri entegrasyonu
için HYK -NML uygulamalarına aktarılır. Bazıdurumlarda ŞEYK-NEML Element Yöneticisi
olarak da adlandırılmaktadır. ŞEYK-NEML, HYK-NML ve Şebeke elemanları-ŞE-NE’ler
arasında bir geçişkatmanıdır. Eğer çok sayıda şebeke yönetim fonksiyonlarıŞEYK-NEML
üzerinde yoğunlaşırsa, HYK-NML’den beklenen fonksiyonellik bağıl olarak azalacaktır. Bu
nedenle şebeke yönetiminin makul bir biçimde ŞEYK-NEML ve HYK-NML arasında
paylaşılmasıgerekir. Şebeke element katmanı-ŞEK-NEL TMN için anahtardır. Bir aracıgibi
hareket eder. Bu yazılım yada donanım bileşeni yönetilmesi gereken fiziksel kimliklerde
bulunmaktadır. ŞEK-NEL fonksiyonlarından bazılı performans verilerinin toplaması,
kendinden teşhis, alarm takibi ve alarm verilerinin toplanması, trafik verilerinin
toplanması, adres çevirimi, protokol dönüşümü, verilerin dönüşümü, ve verilerin analizidir.
Bu nedenle TMN fonksiyonlarıyukarıda belirtilen şekilde beş katmana bölünmüşolup
uygulamalarda metinsel tarz bölünmeler takip edilmeyebilir. Ayrıca telekomünikasyon
şebekelerinde giderek artan yeni taleplerden ötürü, yeni fonksiyonlar dikkatlice
uygulanmalıve gerçekçi bir uygulama bakışaçısıizlenmelidir.
Özet
Bu girişbölümünde makalenin kalan kısmıhakkında genel bilgiler verilmiştir. Bu nedenle
TMN’nin ne olduğu ve TMN’nin neden telekomünikasyon endüstrisinde önemli olduğu
üzerinde durduk. TMN telekomünikasyon endüstrisinde kesin ve net olarak tanımlanmış
bir terim olmadığıiçin TMN’nin gerçekte ne olduğunu ve TMN’in kapsamınıinceledik. Daha
sonra TMN ile ilgili standardizasyon kurumlarından bahsettik. Bazıterimler gelecek
bölümlerde sıklıkla kullanılacağından, yönetilen obje, yönetilen obje sınıfı, yönetim
enformasyon modeli, müdür, aracı, ve farklıTMN katmanlarıgibi terimler bu başlangıç
aşamasında tanımlanmıştır.

www.ttgint.com
TMN ve Telekomünikasyon Şebekeleri
Şekil 1-2’de TMN ve TMN tarafından yönetilen telekomünikasyon şebekesi arasındaki
ilişki gösterilmiştir,
TMN telekomünikasyon şebekeleri ve hizmetlerinin sunulması, kurulumu, sürdürülmesi,
işletimi ve yönetimi için bir yönetim destek planısunar. TMN’in kapsamıOSI SMFA’ların
sunulmasından daha geniştir. TMN mimarisi çok basit yada çok karmaşık olabilir. Örneğin
çok az sayıda ekipmanıyöneten tek bir işletim sistemi (OS) yada Şekil 1-2’deki gibi daha
fazla sayıda işletim sistemleri-OS’ler ve geniş karmaşık telekomünikasyon şebekeleri
olabilir. Bir işletim sistemi-OS yöneticiye karşılık gelir; bu konuya daha detaylıolarak
değineceğiz. Bir telekomünikasyon şebekesi analog, dijital, yada kablosuz iletim ve
destek fonksiyonlarıiçin ekipmanlar gibi bir çok farklıbileşeni içerebilir. Bu ekipman
santral sistemleri, çoklayıcılar, sinyalleme terminalleri, ön uç işlemciler, dosya kontrol
cihazları, dosya sunucular, baz istasyonları, ana çerçeveler, transmisyon ve benzeri
olabilir.
TMN Mimarisi
TMN mimarisi farklıtelekomünikasyon şebeke bileşenlerinin işbirliği içersinden genel
yönetimini tanımlar. TMN dizayn ve gelişiminin daha kolay olmasınısağlamak için
herhangi bir telekomünikasyon şebekesinin yönetimi daha kolay anlaşılabilen ve
yönetilebilen parçalara ayrılır. Bu farklıTMN bileşenleri daha sonra TMN bileşenleri
arasından uygun bir koordinasyon ile toplam TMN fonksiyonelliğinde bir araya getirilir. Bu
konu göz önünde bulundurulduğunda, TMN mimarisi genel olarak üç farklıbileşenden
oluşur:

www.ttgint.com
 Fonksiyonel mimari
 Fiziksel mimari
 Enformasyon mimarisi
Bunların her birini ayrıntılıolarak inceleyeceğiz.
Fonksiyonel Mimari
TMN fonksiyonel mimarisi bir TMN değer kümesini farklıfonksiyon bloklarına böler. TMN
fonksiyonel mimarisindeki her bir fonksiyon bloğu belirli bir TMN yönetim fonksiyonunu
gerçekleştirir. Fonksiyon blokları duvarlarda kullanılan tuğlalara benzer. Fonksiyon
bloklarını farklı şekillerde bir araya getirerek, en karmaşık düzeydeki TMN
fonksiyonelliğini elde edebiliriz.
TMN Fonksiyon Blokları
Fonksiyon Bloklarının bazılarıŞekil 1-3’de de görülebileceği gibi TMN sınırlarının içinde
yada dışında olabilir. Değişik Fonksiyon Blok türleri aşağıda verilmiştir:
 İşletim Sistemleri Fonksiyonu-İSF (OSF- Operations systems function ):
Telekomünikasyon şebeke ve TMN bileşeninin kendisi için yönetim ve planlama
fonksiyonlarısunar. Dört OSF Fonksiyon Bloğu vardır—bunlar element OSF,
şebeke OSF, hizmet OSF, ve işOSF—sırasıyla element yönetim katmanı, şebeke
yönetim katmanı, hizmet yönetim katmanı, ve işyönetim katmanıfonksiyonlarını
desteklemek için (Şekil 1-3). Burada herhangi bir OSF’nin daha üst yada düşük
düzeydeki OSF’lerden bir q3 referans noktasıile ayrıldığıgörülmektedir. Diğer
değer kümelerindeki ortak bir OSF yada OSF’ler x referans noktaları ile
ayrılmışlardır.
 Şebeke Element Fonksiyonu-ŞEF (NEF- Network element function): TMN
tarafından takip ve kontrol edilir. Telekomünikasyon şebeke bileşenleri yönetim
amaçlıbir yada daha fazla NEF Fonksiyon Bloklarıile temsil edilirler.
 Çalışma İstasyonu Fonksiyonu-ÇİF (WSF- WorkStation function ): yönetim
bilgilerinin insan kullanıcılar tarafından görülmesine imkan tanır. Bu yönetim
verilerinin F ara yüz formatında G ara yüz formatına çevrilmesini de kapsar.
 Aracılık Fonksiyonu-AF (MF- Mediation function): Fonksiyon Bloklarının farklı
referans noktalarıolduğunda yönetim bilgilerinin değişimi için bir tür geçişyolu

www.ttgint.com
MF Fonksiyon Bloklarıyönetim bilgilerini depolayabilir, değiştirebilir, yönlendirebilir, adres
haritalamasınıgerçekleştirebilir, filtreleyebilir, eşik belirleyebilir ve yoğunlaştırabilir.
 Q Adaptör Fonksiyonu QAF- (QAF): Yönetim bilgilerinin TMN referansıile TMN
referansıolmayan noktalar arasında çevrilmesini sağlar. Bu nedenle Şekil 1-3’de
QAF’ın bir kısmıTMN sınırlarının dışındadır.1.3

www.ttgint.com
TMN Fonksiyonel Bileşenleri
Her bir fonksiyon bloğu fonksiyonel bileşenler içerir. Fonksiyonel bileşenler temel inşaat
tuğlalarıdır. Örneğin NEF fonksiyon bloğu NEF-MAF, DSF, DAF ve SF gruplandırılarak elde
edilir (her bir terimle ilgili açıklama için aşağıdaki tanım listesine bakınız).
Fonksiyonel bileşenleri olan OSF fonksiyon bloğuna başka bir örnek de Şekil 1-4’te
verilmiştir. Farklıbazıfonksiyonel bileşenleri şunlardır:

www.ttgint.com
 Yönetim Uygulama Fonksiyonu-YUF (MAF): Bir yada daha fazla yönetim hizmetleri
için fonksiyonellik sağlar. MAF aynızamanda yönetim bilgilerini de içerir. Herhangi
bir MAF MF, OSF, NEF, ve QAF gibi TMN Fonksiyon Bloklarına destek için başka bir
TMN Fonksiyon Bloğuna dahil edildiğinde
Şekil 1-4
bunlar sırasıyla MF-MAF, OSF-MAF, NEF-MAF ve QAF-MAF olarak adlandırılır.
 Aracılık Fonksiyonu Yönetim-AF uygulama fonksiyonu-AFUF (MF-MAF): FM’de
bulunur ve FM’in yönetim ve aracılık rollerini destekler.
 İşletim Sistemleri Fonksiyonu-İSF—yönetim uygulama fonksiyonu-İSYUF (OSF-
MAF): Basitten karmaşığa yönetim fonksiyonlarını destekler. OSF-MAF’larda
bulunan yönetim fonksiyonlarından bazılarıalarm ilişkilendirme, sorun takibi,
istatistik, performans analizi ve benzeri.

www.ttgint.com
 Şebeke Element Fonksiyonu-ŞEF–yönetim uygulama fonksiyonu-ŞEYUF (NEF-
MAF): NEF’te bulunur ve aracırolünü destekler.
 Q Adaptör Fonksiyonu-QAF–yönetim uygulama fonksiyonu-YUF (QAF-YUF/QAF-
MAF): QAF’te bulunur ve yönetici ve aracırollerini destekler.
 Bilgi Dönüşüm Fonksiyonu (BDF-ICF): Bilgi modellerini bir biçimden diğerine
dönüştürmek için mekanizmalar sunar. Bilgi modellerinin dönüşümüne gereksinim
duyulduğundan MF ve QAF içersinde ICF gereklidir.
 İşİstasyonu (İİ) Destek Fonksiyonu (İİDF/WSSF):İİF-WSF yönetim fonksiyonunun
gerçekleştirilmesi için gereklidir.
 KullanıcıAra Yüzü Destek Fonksiyonu (KADF-UISF): Kullanıcıbilgisini TMN bilgi
modeline aktarır yada bunun tam tersini gerçekleştirerek bilginin insan makine ara
yüzünde görüntülenebilir bir formatta gösterilmesini sağlar. İnsan-makine ara
yüzü bir İşİstasyonu ekranı, bir yazıcıyada başka bir cihaz olabilir.
 Mesaj İletme Fonksiyonu (MİF-MCF): Yönetim bilgilerinin bir protokol kümesini
kullanan çiftler arasından aktarılmasınısağlar (Şekil 1-5). Bu protokol kümesinin
bir OSI yedi- katman küme olmasıgerekmemektedir. MCF fiziksel ara yüzüne
ihtiyaç duyan tüm Fonksiyon Bloklarıiçin gereklidir. Bir MCF Şekil 1-5’teki gibi bir
Veri İletişim Fonksiyonuna (VİF-DCF) bağlanabilir ve temelde bir bilgi taşıma
mekanizmasısunar.
 VİF-DCF: yönlendirme, kurma ve birlikte çalışma fonksiyonlarınısunar. DCF 1 den
3’e kadar olan OSI katmanlarınıyada bunların eşdeğerlerini sunar. DCF kapasitesi
noktadan noktaya linkler, Yerel Alan Şebekeleri (YAŞ-LAN’lar), geniş alan
şebekeleri (GAŞ-WAN’lar), ve Dahili Çalışma Kanalları(DÇK-EOC’lar) olabilir.
 Dizin Sistem Fonksiyonu (DSF-DSF): TMN için dizin desteğinin gerçekleştirilmesi
için gereklidir. TMN’de kullanılan dizin ITU-T X.500 dizin belgesine (Referans 2.10)
dayanmaktadır. Dizin hizmetlerinin farklıalanlarıiçin bir çok ITU-T tavsiyesi
olduğu unutulmamalıdır. Bir dizin birleştirme detayları, uygulama bağlam detayları,
güvenlik detayları, yönetilen objeler listesi, desteklenen yönetilen objeler ve bunun
gibi alanlarda ilişkilendirme yapabilecek sistemlerle ilgili bilgi içerir. Dizinler ayrıca
dizinleri çalıştıracak olan giriş ekleme, giriş silme, giriş arama ve girişleri
değiştirme gibi fonksiyonlarıda içerir..
 Dizin Erişim Fonksiyonu (DEF-DAF): Dizinlere girmek için gereklidir. OSF için
gerekli olduğu gibi bazen dizin kullanıp kullanmadıklarına bağlıolarak WSF, MD,
QAF, ve NEF için de gerekebilir.
Güvenlik Fonksiyonu (GF-SF): Fonksiyon Bloklarının güvenliği için gereklidir. Güvenlik
hizmetleri kimlik doğrulama, erişim kontrolü, verilerin gizliliği, veri bütünlüğü ve
tanımama durumunun olmamasıdır. Bu güvenlik hizmetleri ile ilgili detaylar ITU-T X.800
(Referans 2.11)’de verilmiştir.

www.ttgint.com
Şekil 1-5
Referans Noktaları. Kavramsal sınırlarla ayrılmış olan Fonksiyon Bloklarıreferans
noktalarıolarak adlandırılır (Şekil 1-2). Şekil 1-2’de görülebileceği gibi , q, f, x, g, ve m
referans noktalarıbulunmaktadır. İki tür q referans noktasıbulunmakta olup bunlar q3 ve
qx’tir. g ve m referans noktalarıTMN ve TMN dışısınırlarıbelirler.
Fiziksel Mimari
Fiziksel mimari fiziksel sistemler üzerindeki Fonksiyon Bloklarıve bunlar arasındaki ara
yüzlerin uygulanmasınıifade eder. Fonksiyon Bloklarının fiziksel sistemler üzerindeki
uygulamalarıkarmaşık TMN sistemleri geliştirilebilecek bina bloklarıolarak düşünülebilir.
Bina bloklarıarasında yönetim bilgilerinin değişimi için bu bina bloklarıbirbirine bir
iletişim yolu ile bağlanmalıve her bir bina bloğunun benzer bir ara yüzü ve iletişim yolu
olmalıdır. Fiziksel mimari bileşenleri (Şekil 1-6) şunlardır:
 İşletim sistemi (İS-OS/Operating System): Telekomünikasyon şebekelerinin
çalışma, yönetim, bakım ve sunulmasıile ilgili bilgi işemeyi destekler. İşletim
sistemleri normal hayattaki yöneticilere benzer. Şekil 1-6’da sadece bir OS
bulunmaktadır. Bir TMN sınırlarıiçersinde sadece bir OS bulunacağıgibi bir kural
yoktur: birbirine bağlıbirden fazla OS bulunabilir. Şu bir gerçektir ki TMN işyükü
genişbir telekomünikasyon şebekesi için ağır olduğunda dağınık mimari gerekir.
Bunun sonucunda da Şekil 1-1’de de görüldüğü gibi birden fazla OS, kullanılır.
 Veri İletim Şebekesi (VİŞ-DCN/Data Communication Network): OS ile OS, OS ile
NE, WS ile OS, ve WS ile NE arasında yönetim bilgilerinin değiştirilmesi için
kullanılan yönlendirme ve aktarım özellikleri vardır. DCN, DCF fonksiyonel
bileşenini destekler ve sadece 1’den 3’e kadar OSI katmanlarıiçin destek sunar.
ANSI T.210 (Referans 2.12) bir ÇıkışYolu Şebeke Elementini (ÇYŞE-GNE) bir DCN
olarak tanımlar. Bir GNE de yönlendirme ve aktarma özelliklerine sahiptir. Burada
aktarma verilerin bir ağdan diğerine gönderilmesi anlamına gelir. Bu işlemde
herhangi bir veri format dönüşümü yapılmamaktadır. OSU protokol kümesinin

www.ttgint.com
destek katmanına göre köprüler, yönlendiriciler, yada şebeke röleleri aktarıcı
olabilir. Örnek olarak tekrarlayıcılar bağlantısağlarken röleler bunu OSI fiziksel
katmanında gerçekleştirir.
Şekil 1-6
 Aktarım Device (AD-MD/Mediation Device): Bir röle yada çıkışyolu fonksiyonunu
gerçekleştirir. Herhangi bir MD, protokol dönüşümü, mesaj dönüşümü, sinyal
dönüşümü, adres çevirimi ve yönlendirme gibi fonksiyonlarıiçeriri. MD’lerin ayrıca
fonksiyonların gerçekleştirilmesi, bilgi işleme, verilerin depolanmasıve verilerin
filtrelenmesi gibi bilgi işleme fonksiyonlarınıgerçekleştirmesi gerekebilir.
 İş İstasyonu (İİ-WS/WorkStation): Yönetim verilerine erişim için bir sistemin
operatörleri gibi insan kullanıcılara izin veren girişyada çıkışnoktası. Bu sistemler
normalde ana çerçeveler, Unix bazlıişistasyonlarıyada Windows NT kullanan Intel
PC’ler gibi veri işleme sistemleridir. İnsan kullanıcıların MD’ler ve OS’lerden alınan
yönetim verilerini yorumlayarak bu verileri raporlar aracılığıyla bilgisayar
ekranlarında sunmalarıgerekir..

www.ttgint.com
 Şebeke Elementi (ŞE-NE/Network Element): Akıllıdır. Telekomünikasyon
şebekelerinin bir parçasıolan NEF fonksiyonlarınıgerçekleştiren bir öğe, öğeler
grubu yada bir telekomünikasyon ekipmanıNE olarak adlandırılır. NE’ler aracılara
benzer ve birer NEF fonksiyon bloğuna sahip olup Q ara yüzünü desteklerler. Bir
sonraki bölümde Q ara yüzlerini ele alacağız. NE’ler aynızamanda F ve X ara
yüzleri için de isteğe bağlıdestek sunabilirler. NE fonksiyonelliği mikro işlemciler
ve yazılım tarafından gerçekleştirilir. TMN standartlarınıdesteklemeyebilen bırakıt
NE’ler Q adaptörleri ile TMN ortamına bağlanırlar.
 Q Adaptör (QA/Q Adaptor): TMN dışıverileri TMN veri formatına yada bunun tersi
yönünde değişimi gerçekleştirirler. Örnek olarak TMN dışıveriler standart olmayan
cihazlardan TL1/MML mesajlarıolabilir. Bu TL1/MML mesajlarıCMIP verilerine
dönüştürülür ve DCN’ye aktarılır. CMIP verilerinin benzer ancak ters yönde OS’den
TL1 mesajlarına dönüştürülmesi TMN dışı ortam için uygun olup bu da
gerçekleştirilmektedir.
Ara yüzler
Fonksiyonel mimarideki referans noktalarına bir göz attık.Bu referans noktalarıfiziksel
sistemlerde uygulandığında, ara yüzlere dönüşürler. İki yada daha fazla bina bloğu
arasında alışverişi yapılacak olan yönetim bilgileri için bina bloklarıile benzer ara yüzler
arasında bir iletişim yolu olmasıgerekir. Bir ara yüz bir protokol süiti ve protokol
üzerinden taşınan mesajlardan oluşur. Bu mesajlar bir bilgi modelinde tanımlanan
objelerin yönetilmesi ile ilgili bilgileri içeren mekanizmalardır.
Q Ara yüzü. Q ara yüzü bir referans noktasında kullanılır. Bununla birlikte bir Q ara yüzü
Q3 ara yüzü yada Qx ara yüzü olabilir. Q3 ARA YÜZÜ. Q3 ara yüzü TMN dünyasında çok sık
kullanılan bir ara yüzdür. Tam bir OSI yedi-katmanlıküme kullanır. ITU-T tavsiyelerinden
Q.811 (Referans 2.2) ve Q.812 (Referans 2.3)’te atıfta bulunulan ara yüzleri kapsar.
Q.811’de fiziksel ara yüzlerle ilgili detaylar, veri iletişim katmanıve şebeke katmanından
bahsedilirken Q.812 OSI kümesinin üst katmanlarıiçin standartlarıtanımlamaktadır. Qx
ARA YÜZÜ. Bir çok durumda tam bir OSI yedi katmanlıkümeye gerek yoktur. Tam bir OSI
yedi katmanlıkümeyi desteklemek için fazladan fazlaca masraf gerekmektedir. Bu
durumu ortadan kaldırmada Qx ara yüzü son derece faydalıdır. Bu nedenle NE’lerin
yediden daha az tam OSI katmanlarıkullanmasımümkün olan durumlarda, Qx ara yüzü
yeterlidir. Daha önce de gördüğümüz gibi Q3 ara yüzü tam yedi OSI katmanını
kullanmaktadır.
X Ara yüzü. X ara yüzü farklıTMN’lerdeki OS’leri birbirine bağlamak yada TMN’i diğer
şebeke yönetim sistemlerine TMN-benzeri ara yüzleri ile bağlamak için kullanılır. OS’ler
farklıkonfigürasyonlar kullanarak bağlanabilir. X ara yüzü Şekil 1-7’de gösterilen işbirlikçi
yönetim modelinde gösterildiği gibi OS’leri çiftler halinde bağlamak için kullanılabilir.
OS’ler arasında Şekil 1-7’de gösterilen orak yönetim modelinde gösterildiği yöneticiden
aracıya bir ilişki de olabilir. X ara yüzü diğer TMN’ler ile yönetim bilgilerinin alışverişini
gerçekleştirirken protokol kümelerine ek olarak güvenlik gerekliliklerine de ihtiyaç duyar.

www.ttgint.com
Şekil 1-7
F Ara yüzü. F ara yüzü veri iletişim ağlarınıkullanarak İş İstasyonu OSF ve MF’ler
arasındaki bağlantıile ilgili fonksiyonlarıdestekler. Kullanıcılar TMN verilerine F ara yüzü
üzerinden ulaşırlar (Referans 2.5).
M Ara yüzü. M ara yüzü m referans noktasına tekabül eder. Bu TMN sınırlarının dışında
yer almaktadır. M ara yüzü QAF ile TMN dışında yönetilen kimlikler yada TMN
standartlarına uymayan yönetilen kimlikler arasında bağlantıyısağlar.
G Ara yüzü. G ara yüzü g referans noktasına tekabül eder. G ara yüzü TMN’nin bir
parçasıolarak görülmemektedir. G ara yüzü bir İş İstasyonundaki insan kullanıcıara
yüzüne erişim için kullanılır. Herhangi bir insan kullanıcıTMN bilgilerine G ara yüzü
üzerinden erişebilir.

www.ttgint.com
Enformasyon Mimarisi
Enformasyon Mimarisi OSI sistemler yönetimi ve X.500 prensiplerinin TMN’ye nasıl
uygulanabileceğini açıklar. Enformasyon Mimarisi TMN tarafından yönetilecek olan
kaynakların yönetilen objeler (GDMO/ Guidelines for the Definition of Managed Objects )
için tanımlarla ilgili kılavuzlar kullanılarak gerçekleştirilmesini ve Soyut Söz Dizimi bir
(SSD.1-ASN.1/ abstract syntax notation 1)’i tanımlar. Enformasyon Mimarisi TMN
çözümleri sunarken obje-merkezli bir yaklaşım izler. Yönetici ve aracılar yönetim
protokollerini kullanarak aracılar tarafından kontrol edilen kaynaklar hakkındaki yönetim
bilgilerini alıp verirler. TMN’deki bu protokoller CMIP (Common Management Information
Protocol ) ’ye dayanmaktadır. Bununla birlikte bazıdurumlarda, yönetim bilgisinin alınıp
verilmesi dosya transferi, erişim ve yönetim (FTAM/ File Transfer, Access, and
Management) protokolleri kullanılarak gerçekleştirilir.
Yönetim bilgilerinin iki yönü vardır. Bunlardan biri yönetim bilgisinin nelerden oluştuğudur.
Yönetilecek olan kaynaklar ve kaynaklar üzerinde gerçekleştirilebilecek yönetim işlemleri
bir yönetim bilgi modelinde yer alır. Bunlar uygulama-düzeyindeki etkinliklerdir. Yönetim
bilgisinin bir diğer önemli yönü de b yönetim bilgisinin nasıl aktarıldığıdır. Yönetim bilgisi
transferi DCF ve MCF’ler yardımıyla kümeler kullanılarak gerçekleştirilir.
Paylaşılan Yönetim Bilgisi
Yönetim Bilgisi açık bir sistemin diğer bir açık sistemde yönetim işlemlerini
gerçekleştirmesi için gerekli olan yönetim bilgisi olarak tanımlanmaktadır. Bir yönetici ve
aracının iletişim kurabilmesi için yönetici ve acente ortak bir yönetim bilgi gövdesini
paylaşmalıdır. Bu ortak yönetim Bilgisi Paylaşılan Yönetim(BPY) bilgisi (BPY-SMK/Shared
Management Knowledge) olarak da bilinmektedir. Bu iki insanın birbiri ile iletişim
kurabilme kabiliyeti ile aynıdır. Bunun gerçekleşebilmesi için dil yada ilgi alanlarıgibi
ortak noktaların olmasıgerekir. Paylaşılan yönetim bilgisi aşağıdakileri de kapsar:
 Uygulama bağlamıgibi protokol bilgisi
 TMN Fonksiyon Bloklarıgibi fonksiyon bilgileri
 Yönetilen obje sınıflarıyada yönetilen obje durumlarıgibi yönetilen obje bilgisi
 Desteklenen fonksiyonlarla ilgili sınırlamalar ve fonksiyonlar ile yönetilen objeler
arasındaki ilişkiler.
 Benzer isim sınflandırması.
Yönetim bilgisi iki sistem arasında transfer edilmeden önce benzer isin sınırlamalarıSMK
için de oluşturulmalıdır. Bazıdurumlarda bunun için birbiri ile iletişim içersinde bulunan iki
sistem arasında görüşme yapılmasıgerekebilir. Birbirine bağlısistemler arasındaki SMK
farklıolabilir (Şekil 1-8). Örneğin A sistemindeki yönetici ile B sistemindeki aracıarasında
farklıbir tür SMK bulunurken, B sistemindeki yönetici ile C sistemindeki acente arasındaki
SMK tamamen farklıolabilir. Bununla birlikte B sistemindeki aracıve yönetici arasındaki
yönetim protokolleri tamamen dahili bir meselidir.

www.ttgint.com
Şekil 1-8

www.ttgint.com
İYB&T (İşletme, Yönetim, Bakım, ve Tedarik)
OAM&P (operations, administration, maintenance, and provisioning)
İYB&T-OAM&P Referans 2.12’de açıklanmıştır. OAM&P kategorileri Şekil 1-9’da
gösterilmiştir. OAM&P’nin daha iyi anlaşılabilmesi için OAM&P OSI sistemler yönetimi
fonksiyonlarına göre haritalandırılmıştır (Şekil 1-9). Şimdi her bir OAM&P kategorisini
ayrıntılıolarak inceleyeceğiz.
İşletme-Operasyonlar telekomünikasyon hizmetlerinin son kullanıcıyada abonelere
sunulmasıile ilgili faaliyetlerdir. Operasyonlar trafik yönetimi ve faturalandırmayıda
kapsar. Ücretlendirme yönetiminin faturalamanın da ötesinde fonksiyonlarıiçerdiği
unutulmamalıdır. Benzer şekilde performans yönetimi de trafik yönetiminin ötesinde bir
çok farklıfonksiyonu içerir.
Yönetimi hizmetlerin müşteri yada aboneler etkin bir biçimde sunulmasıve hizmet
gereklilikleri kalitesinin sağlanmasıiçin gerekli olan fonksiyonlarıifade eder. Yönetim
trafik yönetimi ve şebeke Yönetimini de kapsar. Şekil 1-8’de de görülebileceği gibi trafik
yönetimi ve şebeke yönetimi OSI performans yönetiminin bir parçasıdır.
Bakım faaliyetleri hataların tespiti, hataların yerinin belirlenmesi ve hataların giderilerek
birimin belirli bir duruma geri getirilmesinden ibarettir. Bakım düzeltici bakım ve koruyucu
bakım
Şekil 1-9’da

www.ttgint.com
olmak üzere alt gruplara ayrılabilir. Düzeltici bakım oluşan herhangi bir arıza sonrasında
normal operasyonlara geri dönmek için yapılan bakım faaliyetleridir. Diğer taraftan
koruyucu bakım olasıhatalarıortaya çıkmadan önce önlemek ve takip için kullanılan
prosedürlerdir. Koruyucu bakımın amacıhataların en aza indirilmesidir. Koruyucu bakım
yapılmasına rağmen hatalar engellenemeyebilir ve bu durumda düzeltici bakım devreye
girer. Bakım Şekil 1-9’da gösterilen fonksiyonlarıiçerir.
Tedarik telekomünikasyon hizmetleri için farklı telekomünikasyon kaynaklarının
kullanılabilir hale getirilmesi için gerçekleştirilen yönetim faaliyetleridir. Tedarik kaynak
tedariki ve hizmet tedarikinden oluşur. Kaynak tedariki kaynakların son kullanıcıların
hizmet taleplerini karşılayacak biçimde kullanılmasıanlamına gelir. Hizmet tedariki hizmet
ve özelliklerin son kullanıcılara zamanında sunulmasıile ilgili faaliyetlerdir.
MŞY-CNM/ Customer Network Management
Bir telekomünikasyon şebekesinin harici kullanıcılarına şebekeyi belirli bir ölçüde kontrol
etme görüntüleme imkanısunulabilir. Bu özellik Müşteri Şebeke Yönetimi (MŞY-CNM) ile
sağlanabilir. Telekomünikasyon hizmetlerinin küreselleşmesi ile hizmet sunuculardaki ara
yüzler maliyet ve müşteriler tarafından kolayca kullanılabilmesi açısından birbirinin aynı
olmalıdır. Ayrıca bu ortak müşteri ara yüzlerinin ülkeler içersinde ve uluslar arasıdüzeyde
de aynıolmasıda son derece önemlidir. Bu nedenle CNM’deki mevcut standartlar
üzerinde yoğunlaşmak gerekir. Uluslar arası düzeyde ITU-T standartlarının yerine
geçebilecek başka bir standart bulunmamaktadır. Bu önemli nokta mercek altında
alınarak CNM ile ilgili ITU-T standartlarına bir göz atalım. Bununla birlikte CNM X.160
(Referans 2.6), X.161 (Referans 2.7), X.162 (Referans 2.8), ve X.163 (Referans 2.9)’teki
ITU-T standartlarının genel veri ağları(PDN’ler) için özel olarak tasarlandığınıunutmamak
gerekir. Ayrıca bu standartlar bazıdeğişiklikler yapılarak diğer şebeke teknolojilerine
uygulanmak için yeterince jeneriktir. CNM kümesi TMN dışıortamdadır ve son derece
genişbir konudur. Bu nedenle CNM üzerinde kapsamlıdurmayıp sadece genel bir bakış
sunacağız. CNM ile ilgili ITU-T tanımınıtamamlamak için CNM ile ilgili ANSI standartlarına
daha üst bir düzeyden bakacağız. CNM müşteriler ve şebeke hizmet sunucular arasında
sunulan hizmetlerle ilgili yönetim bilgi alış verişini tanımlar. Bu müşteriler şebeke
hizmetlerine abone olanlar yada genel şebekenin belirli bir kısmınıyöneten özel şebeke
yöneticileri olabilirler. CNM’de kullanılan yönetim bilgisi hizmet sunucular tarafından
şebekelerin yönetmek için kullanılan normal yönetim bilgisinden daha sınırlıdır.
Müşterilere sunulan CNM bilgisi daha çok hizmet tedariki ile ilgilidir.

www.ttgint.com
MŞY (CNM) Fonksiyonel Mimarisi
CNM fonksiyonel mimarisi Şekil 1-10’da gösterilmiştir. CNM fonksiyonu ile müşterinin
yönetim fonksiyonu arasındaki sınır CNM referans noktasıdır. CNM referans noktasıX
referans noktasına haritalanabilir. Bu makalenin önceki bölümlerinde X referans
noktasından bahsetmiştik. CNM fonksiyonu OS fonksiyonu ile aynıdır. CNM fonksiyonu
aşağıdaki Fonksiyon Bloklarınıiçerir:
MŞY bilgisi (CNM information): Hizmet yönetimi ile ilgili bilgileri içerir ve bir müşterilere
şebeke hizmetleri ile ilgili görüşsunar.
Erişim kontrol (Access control): Şebeke tarafından yetkili müşterilere sunulan hizmetlere
erişimde sınırlamalar yapmak için kullanılır.
MŞY uygulama (CNM application): Aracıolarak çalışır ve CNM hizmetlerini uygular.
Şekil 1-10

www.ttgint.com
Haritalama (Mapping): Müşteriyle ilgili yönetim bilgisi sunar. Daha önce de belirtildiği gibi
müşteriyle ilgili yönetim bilgisi hizmet sunucunun kullandığıyönetim bilgisinin bir alt
kümesidir.
CNM Fiziksel Mimarisi ve Ara yüzleri
Şekil 1-11’de CNM fiziksel mimarisi açıklanmıştır. Şekilde de gösterildiği gibi müşterilerin
yönetim sistemi ile hizmet sunucunun CNM sistemi arasında ya CMIP (CNMc) ara yüzü
kullanan bir müşteri şebeke yönetimi yada EVD -EDI /Electronic Data İnterchange (CNMe)
ara yüzü kullanan bir müşteri şebeke yönetimi olabilir. CMIP protokolleri kullanan CNMc
ara yüzü kullanır ve interaktif ve gerçek zamanlıizleme uygulamalarının takibi için
faydalıdır. CNMc ara yüzü gerçek zamanlı/senkronize olmayan bir bildirim, obje merkezli
destek ve OSI sistemler yönetimi yazılımınıseçme özelliklerine sahiptir.
Şekil 1-11
CNMc ara yüzündeki yönetim bilgisi de dahil daha fazla bilgi için bakınız Referans 2.8.
CNMe ara yüzü Elektronik Verileri Değişimi (EVD-EDI) mesajlarınıMesaj Gönderme
Hizmetleri (MGH-MHS/ Message Handling Services) ile birlikte bir destekleme protokolü
olarak kullanır. CNMe ara yüzü bir müşteri ile hizmet sunucu arasında anlaşma
yükümlülüğü gibi gerekliliklerden ötürü alınıp verilen verilerin denetlenmesi gerektiği
durumlar için son derece faydalıdır. EDI mesajlarıISO 9735, Yönetim, Ticaret ve Nakliye
için Elektronik Veri Değişimi (EDIFACT/ Electronic Data Interchange for Administration,
Commerce, and Transport)—Uygulama Düzeyi Söz Dizimi Kurallarında tanımlanmıştır.

www.ttgint.com
MHS ITU-T Tavsiyesi F.400/X.400, Mesaj Gönderme Hizmetleri: Mesaj Gönderme Sistemi
ve Hizmet Genel bakıştan ibarettir. CNMe ara yüzü müşterilerin yönetim sistemi ile hizmet
sunucunun CNM sistemi arasında iletişim için depolama ve gönderme bilgisini kullanır.
CNMe ara yüzü mesajların tamponlanmasına, posta kutularının kullanılmasına ve iletişim
hatalarına karşıkorunmaya imkan tanır. Posta kutularının kullanılmasıCNM müşterisi ile
hizmet sunucusu arasında herhangi bir ilişki kurulmasına ihtiyaç olmamasından ötürü
avantajlıdır. CNMe ara yüzü hakkında daha fazla bilgi için X.163 (Referans 2.9)’a bakınız.
CNMe ara yüzü üzerinden geçen yönetim bilgisi X.163’te de tanımlanmıştır.
Hizmet sunucular ile yönetim bilgisi değişimi için ara yüz arasında şebekeden şebekeye
yönetim (ŞŞY-NNM/ Network-to-Network Management) yer almaktadır. NNM ara yüzü
standart değildir. Hizmet sunucular yönetim bilgisinin NNM ara yüzü üzerinde değişimi
için kendi protokollerini seçebilirler. Şekil 1-11’de iki CNM hizmet sunucu hizmet
müşterilerin yönetim sistemi görülmektedir. Genelde bir müşteri yönetim sistemi bir CNM
hizmet sunucudan hizmet alır. İki hizmet sunucunun dahil edilmesi ile ilgili güdüleme
NNM ara yüzünün açıklanmasıdır.
Şekil 1-11’de müşterilerin yönetim sistemi yönetici rol faaliyetlerini gerçekleştirir ve
müşteriye ait alana yerleştirilmiştir. Hizmet sunucunun CNM sistemi aracırolünü destekler.
Yönetici ve acente arasında bir yada daha fazla ilişki olabileceğine dikkat edin.
MŞY Yönetim Hizmetleri
MŞY-CNM yönetim hizmetleri müşterilere hizmet sunucular tarafından CNM ara yüzleri
üzerinden sunulur. CNM yönetim hizmetleri TMN yönetim hizmetlerinin bir alt kümesidir.
Daha önce gördüğümüz gibi CNM ara yüzleri CNMc yada CNMe olabilir. CNM yönetim
hizmetleri aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir:
 Hata yönetimi (Fault management): alarm bildirim hizmeti, hata geçmişi hizmeti,
sorun raporlama hizmeti, döngü oluşturma hizmeti, ana bilgisayar test hizmeti ve
protokol takip hizmetini içerir.
 Üçretlendirme yönetim (Accounting management): faturalama hizmet, detaylı
hesap hizmeti, kota kontrol hizmeti ve gerçek zamanlıücretlendirme bilgisi
hizmetini içerir.
 Konfigürasyon yönetimi (Configuration management): konfigürasyon talep hizmeti,
yeniden konfigürasyon hizmeti, sipariş hizmeti, iptal hizmeti, sistematik arama
yönlendirme hizmeti ve envanter talep hizmetini içerir.
 Performans yönetimi (Performance management): trafik bilgisi hizmeti, hizmet
bilgisi kalitesi hizmeti ve ağstatik hizmetini içerir.
 Güvenlik yönetimi (Security management): şifre değiştirme, hizmet ve erişim
haklarının tanımlanmasıhizmeti ile ilgilidir.
 CNM destekleme hizmetleri (CNM supporting services): Hizmet istek fonksiyonunu
gerçekleştirir. Hizmet istek fonksiyonu bir müşteri yönetim sisteminin hizmet
tedariki talebinde bulunmasına yada hizmet sunucu tarafından kullanılabilmesine
imkan tanır.

www.ttgint.com
FarklıCNM yönetim hizmetlerine kısaca bir göz attık; bu konuda daha faza bilgi için
bakınız X.161 (Referans 2.7).
ANSI-TabanlıCNM
CNM Müşteriler telekomünikasyon hizmetindeki şebeke yöneticileridir. CNM’in OSI
sistemler yönetimi fonksiyonlarına haritalamasıŞekil 1-12’de gösterilmiş olup burada
gösterilen CNM bileşenleri:
 Konfigürasyon yönetimi: telekomünikasyon hizmetlerini sunarken kullanılan ağlar
ve ekipman için uygulanır. Konfigürasyon yönetimi aşağıdaki fonksiyon
kategorilerini de kapsar:
o Hizmet kurma: Bir hizmet siparişinin alınması, hizmet siparişin başlatılması,
hizmet siparişdurumunun kontrol edilmesi, hizmet siparişinin değiştirilmesi,
bir hizmet siparişinin iptal edilmesi ve ortak referanslıhizmet siparişleri gibi
hizmet siparişi ile ilgili faaliyetlerle ilgilenir. .
o Hizmet yeniden konfigürasyonu: Centrex içersinde bir dizin yakalama grubu
(DHNG) üyesinin ekleme yada silinmesi gibi görevlendirmelerde
değişiklikler yapma yada yeniden düzenlemelerle ilgilidir.
o Hizmet bilgisi: Sunulan hizmetlerle ilgili devre ve telefon numaralarının
listelenmesi ile ilgilidir. Ayrıca, ağkaynaklarının kullanılabilirliği, kaynakların
kapasitesi vb. planlama amaçlarıiçin bilgi edinme becerisini sağlar.
Şekil 1-12

www.ttgint.com
 Performans Yönetimi (PY): Aşağıdakilerden oluşmaktadır:
• Trafik Ölçüm Raporlama Özelliği: Çizelge ve rapor oluşturma, silme ve
değiştirme becerisi ile ilgilidir.
• Performans Takip Özelliği: Şebeke kaynaklarının durumunu öğrenip bunu
değerlendirebilme özelliğini ifade eder. Performans takip özelliği gerçek zamanlı
performans takibi ve gerçek zamanlıperformans takibi için değişim kriterleri ile
kütük kaydıperformans verileri, performans verilerinin geri kazanılması ve
performans verileri kütük kayıt kriterlerinin değiştirilmesini de içerir.
 Hata yönetimi: aşağıdakileri de içermektedir:
• Alarm Gözetleme: Alarm raporlama, alarm kayıtlarının tutulması, kayıt altına
alınan alarmların yeniden gözden geçirilmesi, alarm kayıt tutmada değişiklikler ve
performans azaltma ile ilgili diğer faaliyetlerle ilgilidir.
• Test Etme: kaynakların test edilmesi ve hataların izolesi ile ilgili faaliyetler grubu
ile ilgilenmektedir. Bu faaliyetlerden bazılarıtestlerin çizelgesinin belirlenmesi,
kaynakların test edilmesi, testlerin iptali ve testlerle ilgili raporlarla ilgili
parametrelerde değişiklik yapılmasıdır.
• Sorun Yönetimi: Sorun biletleri ile ilgili faaliyetlerle ilgilidir. Bu faaliyetler soruna
girme, sorun durumunun takibi (trouble tickets), sorun bilgisinin iptali ve farklı
türde sorun raporlarınıalmayıda kapsar.
 Ücretlendirme Yönetimi: Faturalama bilgisi, fatura ödeme, kullanım verileri ve
faturalama farklılıklarının giderilmesi ile faturalama ile ilgili diğer faaliyetlerle
ilgilenir.
 Güvenlik Yönetimi: Güvenlik denetim tatbikatlarıve alarmların, erişim güvenlik ve
normal duruma dönüşönlemlerinin yönetimi ile ilgilidir.
Uyumluluk
Uyumluluk ortak çalışabilme için son derece önemlidir. Ortak çalışılabilirlik için protokoller,
verilerin formatlarıve uygulama ortamlarıbirbirine benzer olmalıve bu şekilde farklı
platformlarda geliştirilen uygulamalar birlikte çalışabilmelidir. Bir üretici tarafından
geliştirilen bir uygulama farklı bir üreticinin benzer bir uygulaması ile birlikte
çalışabilmelidir. Örneğin iki elektronik posta sistemi bu sistemlerin hangi üretici tarafından
geliştirildiğine bakılmaksızın birlikte çalışabilmelidir.

www.ttgint.com
Mümkün olduğu ölçüde standartlar uygulama konusunda ayrıntılara girmezler; ayrıca bazı
alanlarda standartlar bulunmamakta yada tam değildir. Bunun sonucu olarak da
uygulamada bazı varsayımların yapılması gerekmektedir. Bununla birlikte bu tür
varsayımlar uyumlu olmayan uygulamalar doğurabilmektedir. Bu sorunu gidermek için
herhangi bir uygulamanın standartlara uygun olup olmadığıaçık ve net olarak belirtilmeli
ve kontrol edilmelidir. Bir standardın ITU-T tavsiyeleri gibi standartlarda belirtilen
özelliklere gerçekten uyup uymadığınıkontrol etmek uyumluluk testi ile gerçekleştirilir.
Uyumluluk testinin en önemli yönlerinden birisi de uygulamanın bir durumlar kümesi ve
bu durumlar arasında geçişler olarak tanımlanmasıdır; bu şekilde protokol özellikleri ve
uygulamalarısonlu durumda makineler (FSM’ler). olarak modellenebilir. Uyumluluk
testlerinin nasıl gerçekleştirileceğine dair ITU-T tavsiyeleri bulunmaktadır. Bunlara ek
olarak bir çok protokol özelliğinin sadece uyumluluğa ayrılmışkısımlarıbulunmaktadır. Bu
nedenle ortak çalışılabilirlik önemli olduğunda, kapsamlı uyumluluk testlerinin
gerçekleştirilmesi gerekir. Uyumluluk çok genişbir konudur. Bir çok standart belgesinde
ve kitabında uyumluluğa ayrılmışözel bölümler bulunmaktadır. Daha fazla bilgi için bu
belge ve kitaplara başvurunuz
Özet
Bu bölümde TMN’in temel tanımlarıaçıklanmıştır. Farklıtürdeki TMN mimarilerini özellikle
de fonksiyonel mimari, fiziksel mimari ve enformasyon mimarisini inceledik. Bunlara ek
olarak ara yüzler ve bununla yakından ilgili olan referans noktalarıhakkında da bilgi
verilmiştir. Ayrıca OAM&P’nin farklıbileşenleri de tanımlanmıştır. Bu açıklamalar genel
olarak ANSI standartlarına dayandırılmıştır. TMN'Deki kullanıcıara yüzlerinin incelenmesi
son derece önemlidir. Bu açıdan bakıldığında müşteri şebeke yönetimi (CNM) üzerinde
oldukça az durulmuştur. Bu bölümde üzerinde durulan genel veri şebekelerdeki CNMas
verileri şebekeleri kullanılarak bu SDH, ISDN, ve ATM gibi protokoller üzerine kurulu
telekomünikasyon şebekeleri için geliştirilebilir. Ortak çalışılabilirlik bakış açısından
uyumluluk önemli bir konudur. Bu nedenle uyumlulukla ilgili kısa bir tanımıda bu bölüme
dahil ettik.

www.ttgint.com
TMN Yönetim Hizmetleri ve TMN Fonksiyonları
Giriş
Veri iletişimi ve telekomünikasyonla ilgili şebeke yönetiminde bazıtemel farklılıklar söz
konusudur. Telekomünikasyonda şebeke yönetiminin kapsamıdaha geniş ve oldukça
farklıdır. Bazıönemli farklılıklar tedarik, alarm gözetleme ve trafik yönetimi ile ilgi
kullanıcıaktivitelerinde görülmektedir. Bu kısmen telekomünikasyon sektöründeki sıkı
yasal düzenlemelerden kaynaklanmaktadır. Bunun sonucu olarak TMN için daha fazla
şebeke yönetim fonksiyonelliği gerekmektedir. M.3000-serisi belgeler temel TMN
belgeleridir. Bu belgeler farklıTMN mimarilerini, ara yüzleri, yönetim hizmetlerini ve
fonksiyonlarıtanımlarlar. Daha önce TMN mimarisi ve ara yüzleri üzerinde durmuştuk; bu
bölümdeyse farklıTMN yönetim hizmetleri ve TMN fonksiyonlarıüzerinde duracağız. TMN
standartları açısından bakıldığında, telekomünikasyon yönetim şebekesi yönetim
hizmetleri (TMN-MS’ler) ITU-T Tavsiyesi M.3200 (Referans 3.1)’de tanımlanmıştır. TMN
yönetim fonksiyonlarıITU-T Tavsiyesi M.3400 (Referans 3.2)’te tanımlanmıştır. TMN
yönetim hizmetleri ve TMN yönetim fonksiyonlarının genel yapısıve birbirleri ile olan
ilişkileri ITU-T Tavsiyesi M.3020 (Referans 3.3)’de açıklanmıştır. Ayrıca M.3020 TMN
kullanıcılar, yönetim hizmetleri, yönetim fonksiyonları, operasyonlar, eğilimler, bildirimler
ve yönetilen obje sınıflarınıbir araya getirir.
TMN Yönetim Hizmetleri
TMN-MS’ler kullanıcıbakış açısına göre modellenmiştir. Bunlar bir telekomünikasyon
şebekesi için operasyonlar, Yönetim, Bakım ve Tedarik (YBvT-OAM&P) konularında destek
sunar. Bir TMN-MS farklısistemler içersinde yer alabilir ve standardizasyonun bir parçası
değildir. TMN-MS’lerin hiyerarşisi Şekil 1-13’de gösterilmiştir. TMN-MS, TMN yönetim
fonksiyonu küme gruplarına bunlar da TMN yönetim fonksiyonu kümelerine bölünmüştür.
Bir TMN fonksiyon kümesi iki yada daha fazla TMN yönetim fonksiyonunu içerir. TMN-
MS’ler ile TMN fonksiyonlarıarasındaki hiyerarşik ilişkilerde, bir TMN fonksiyonu TMN-
MS’in en küçük parçasıve TMN fonksiyonu da en düşük hiyerarşik düzeydir. TMN yönetim
fonksiyonlarıgibi temel bina bloklarınıbir araya getirerek en basitten karmaşığa TMN
uygulamalarınımodüler biçimde oluşturabiliriz.

www.ttgint.com
Şekil 1-13
Bu en basitten en karmaşığına evler inşa etmek yada basit tuğlalardan ve harç
malzemesinden yapıştırma ve destekleme malzemeleri kullanarak bina kompleksleri
yapmak gibi bir şeydir. Bir TMN yönetim fonksiyonu küme grubu başka bir özel örneğe
bakalım. Alarm gözetimi bir alarm raporlama fonksiyon kümesi, bir alarm özet fonksiyon
kümesi, bir alarm olay kriter fonksiyon kümesi, bir alarm gösterge yönetim fonksiyon
kümesi ve bir kütük kontrol fonksiyon kümesinden oluşur. Alarm raporlama fonksiyon
kümesi kendi içersinde bir rapor alarm fonksiyonu, bir alarm raporlama fonksiyonu
gizleme/izin verme, bir istek alarm rapor yol fonksiyonu, bir durumsal alarm raporlama
fonksiyonu ve bir yön alarm rapor fonksiyonu bulundurur. Bir yada daha fazla TMN
yönetim fonksiyonlarıile Bir TMN-MS sağlanabilir. TMN yönetim fonksiyonlarıTMN
Sistemler Yönetimi (SY-SM/System Management ) hizmetlerine haritalanmışolup bu TMN
SM hizmetleri Şekil 1-14’de görüldüğü gibi yönetilen objelerle yönetim bilgisin alışverişi
yaparlar. TMN SM hizmetleri arasındaki yönetim bilgisi alış verişi CMIS hizmetleri
kullanılarak bir yada daha fazla yönetilen obje üzerinde bir dizi operasyonlar ve
bildirimlerle yapılır. Performans takip gibi TMN yönetim fonksiyonlarıgenellikle bir yönetici
yada İS-OS içersinde bulunur. Bu yönetim fonksiyonlarıile ilgili veriler aracılar yada ŞE-
NE’lerden ŞE-NE’ler ve İS-OS arasında mesaj alış verişleri ile toplanır. Mesajların bu
şekilde alış verişi yönetim protokolleri kullanılarak gerçekleştirilir. Genellik TMN’de
yönetim protokolü CMIP’dir.

www.ttgint.com
Şekil 1-14
OYİSE (CMISE/ Common Management Information Service Element) hizmetleri; M-GET, M-
CANCEL-GET, M-SET, M-ACTON, M-CREATE, M-DELETE ve M-OLAY-RAPOR’dur. CMISE
hizmetlerini. Yöneticiler ve aracılar arasında mesaj alışverişi alternatif olarak FTAM
üzerinden CMIP kullanarak da gerçekleştirilebilir TMN SM hizmetleri (Şekil 1-15) kütük
kontrol fonksiyonları, olay rapor yönetim fonksiyonları, güvenlik denetim deneme
fonksiyonlarıve benzeri bir yada daha fazla OSI sistem yönetim fonksiyonlarıtarafından
sağlanır. Bizim konumuzla ilgili OSI özellik belgeleri 10164 serisidir. Bu bölümde yönetim
hizmetlerinin sadece özeti verilmiştir. Daha fazla bilgi için Referans 3.1’e bakınız. Ayrıca,
M.3400 Eki her bir yönetim hizmeti ile ilgili akışdetaylarınıvermektedir.
Yönetim hizmetlerinin detaylarıaşağıda verilmiştir:

www.ttgint.com
Şekil 1-15
 Müşteri Yönetimi (Customer administration): Müşteri gereksinimlerinin
karşılanmasıve telefon hizmeti verilen müşterilerle görüşmelerle ilgilenir. Müşteri
Yönetimi hizmet ve özellikler gibi telefon hizmetleri ile ilgili bu tür verileri şebeke
yönetimine göndererek müşteri gereksinimlerini karşılamayıhedefler. Bu MS
hizmet tedarik yönetimi, konfigürasyon yönetimi, hata yönetimi, ücretlendirme
yönetimi, şikayetler yönetimi, hizmet kalitesi yönetimi ve trafik ölçüm yönetimini
içerir. Müşteri Yönetim fonksiyonlarından bazılarıhizmetlerin aktif hale getirilmesi,
hizmetlerde değişiklik yapmak için müşteri istekleri, hizmet durumu ve şebeke
kaynakları hakkında bilgi edinmek için müşteri istekleri ve sorun bilet
mekanizmasına müşteri sorunlarının raporlanması.
 Şebeke Tedarik Yönetimi (ŞTY- Network provisioning management): Yeni ve
geleneksel hizmetleri müşteriler etkin ve aktif bir biçimde sunmak için gerekli olan
işlem yönetim fonksiyonlarınıiçerir. Yeni kaynak yada özellikleri sunmak için
mevcut kaynak kapasitesinde bir artırıma gidilmesi gerekebilir.
 İşGücü Yönetimi (İGY Workforce management): Bakım, tamir ve kurulum için
gereken uygun saha personelinin istihdamından sorumludur. Bu MS müşteriye ait
alanlarda saha personelinin istihdamından da sorumlu olabilir.
 Tarife, Ücretlendirme ve Hesap Yönetimi (TüvHY-Tariff, charging, and accounting
administration:)): Müşterilerin faturalama ve hesap yönetimi ile ilgili tüm işleri
gerçekleştirir. Fonksiyonlardan bazıları müşterilerin belirli aralıklarla
faturalandırılması; ödenmemiş faturalar için önlem almak; ve hatalar da dahil
olmak üzere faturalandırma ile ilgili müşteri şikayetlerinin çözümlenmesi, müşteri
tercihlerine bağlıolarak tarife değişiklikleri, trafik analizi kullanarak sahtecilik
tespiti vb. Yeni müşteriler için faturalandırma ve ücretlendirme işlemleri
belirlenmelidir. Tarife, ücretlendirme ve hesap yönetimi aynızamanda ölçme ve
test kullanımını gerektirir. Faturalandırma hizmet aktif olarak verilmeye
başlandığında başlar ve gerekli kağıt işleri de hizmetle birlikte başlatılmalıdır.

www.ttgint.com
 Hizmet ve Şebeke Performans Yönetim Kalitesi(HŞPYK- Quality of service and
network performance administration ): Müşteriler iletim kalitesi iyi ve belirli bir
performansıolan tutarlıtelekomünikasyon hizmetlerine ihtiyaç duyarlar. QOS ve
şebeke performans yönetimi araştırma, mülakatlar, analiz ve testlerle kök
nedenlerin giderilmesini de içerir. Bu MS’in bazı fonksiyonları trafik kalite
güvencesi; performans kalite güvencesi; ve Güvenilirlik (Reliability),
Kullanılabilirlik (Availability) ve Sürdürülebilirlik (Survivability) (GKS-RAS) kalite
güvencesidir. NE’lerden gelen hata yerinin belirlenmesi, şebeke hata yerinin
belirlenmesi ve hizmet çıkışrapor bilgileri RAS kalite güvencesi için girdi oluşturur.
 Trafik Ölçüm ve Analiz Yönetimi (Traffic measurement and analysis
administration): Bazen bir şebekedeki trafik yükü planlanandan fazla yada az
olabilir. Ayrıca yeni hizmetlerin eklenmesi trafik modelinde değişikliğe neden
olabilir. Bu tür senaryolarda, aşırıyoğunluk yada az kullanma sorununun çözümü
için bir trafik yönetim işlemi gerekir. Trafik Yönetimi trafik ölçüm işlemini de içerir.
 Trafik Yönetimi (Traffic management): Telekomünikasyon kaynaklarındaki aşırı
hatalar ve yetersizlikler, trafik yükündeki anormal artışlar vb sonucunda ortaya
çıkan mevcut trafik sorunlarınıçözmek için düşünülmüştür. Trafik yönetimi için
performans takip ve performans yönetim fonksiyonlarıgerekir.
 Yönlendirme ve Numara Analiz Yönetimi (Routing and digit analysis
administration): Bir santraldeki yönlendirme bilgisinin doğrulanmasıtablolardaki
yönlendirme bilgisinin değiştirilmesi ve bir zaman çizelgesindeki yönlendirme
tablolarının anahtarlanmasıiçin gereklidir.
 Bakım Yönetimi (Maintenance management): Şebekedeki herhangi bir kaynakta
hata yada arıza tespit edildiğinde bir hata numarasıverilir. Arıza/ problem
düzelteme açılmış olan hata numarasıtakip edilerek gerçekleştirilir. Burada
hatalar arasındaki ortalama süre de yardımcıolabilir. Bakım yönetimi proaktif
bakım, şebekede tespit edilen sorun, hata yerinin belirlenmesi ve hata düzeltmeyi
de kapsar.
 Güvenlik Yönetimi (Security administration): Santraller, müşteriler ve faturalama
ve hesap bilgisinin güvenliği ile ilgilidir. Bunun yanısıra müşteri ayrıcalıklarının
belirlenmesi ve değiştirilmesi, güvenlik ihlallerinin tespiti ve güvenlik ihlallerinin
önlenmesi için alınacak tedbirleri de kapsar.
 Lojistik Yönetimi (Logistics management): Telekomünikasyon hizmetlerinin
müşterilere sunulmasıve telekomünikasyon şebekesindeki ekipman ve kaynakların
kullanılabilirliğini arttırmak için gereklidir. Malzeme yönetimi öğelerin tedarik edilip
bunların iletim ekipmanlarında ve telekomünikasyon şebekesindeki diğer
ekipmanların zamanında kullanıma hazır bulundurulmasından sorumludur. Lojistik
yönetimi kaynakların gereken zamanlarda kullanılarak müşterilerin ve dahili
taleplerin maliyet faktörünü de göz önünde bulundurarak karşılanabilmesine imkan
tanır.

www.ttgint.com
SMFA’ların Haritalamasıve TMN Yönetim
Fonksiyonu Küme Grupları
Makalenin başında gördüğümüz gibi SMFA bir OSI sistemler yönetim terimidir. Bu terim
TMN’de de popülerdir. Şekil 1-16’te farklıSMFA’ların farklıTMN Yönetim Fonksiyonu Küme
Gruplarında haritalamasıgösterilmiştir. Aşağıdaki bölümlerde her bir TMN yönetim
fonksiyonu küme gruplarınıayrıntılıolarak ele alacağız.
TMN
Şekil 1-16

www.ttgint.com
Yönetim Fonksiyonu Kümeleri ve Yönetim
Fonksiyonları
Bu bölümde TMN yönetim fonksiyonlarının şebeke yönetiminde ne kadar geçerli olduğunu
inceleyeceğiz. TMN yönetim fonksiyonları ITU-T Tavsiyesi M.3400, TMN Yönetim
Fonksiyonlarında tanımlanmıştır. Buraya dahil edilen malzeme M.3400 hatlarında
modellenmiştir. Her bir bireysel fonksiyon kümeleri ile ilgili detaylar için detaylıtanımlar
içeren M.3400’e bakınız.
Performans Yönetimi (PY)
En önemli performans yönetim fonksiyonlarından biri performansla ilgili verilerin
telekomünikasyon şebekeleri ve ekipmandan toplamadır. Bu veriler şebeke
elemanlarından yönetici yada OS ile toplandıktan sonra, veriler analiz edilmelidir.
Performans verileri, verilerle ilgili raporlar özellikle de kağasite sorunlarıdahil olmak
üzere tanımlanmalıve sorunlar düzeltilmelidir. Performans yönetimi aynızamanda trafik
yönetimini de kapsar. ITU-T Tavsiyesi Q.823 (Referans 3.6) bir çok yönetilen obje sınıfını
tanımlar. Bunlar trafik yönetim uygulamalarının tasarlanmasında kullanılmalıdır.
Performans yönetimi aynı zamanda QoS ile ilgili verilerin toplanması ve QOS’in
geliştirilmesi ile de ilgilenir. Ayrıca performans yönetimi performansla ilgili NE konularıile
ilgilenir. Buradaki açıklamalarda, NE’ler bir yada daha fazla NE’yi ifade eder. QoS bilgi
transfer hızı; sistem hata olasılığı, depolama hatasıve iletim kesilmesi; ve gizli olarak var
olma gibi özelliklerle belirlenir. QoS hizmet erişim noktasında ölçülebilir ve is kullanıcı
tarafından algılanabilen etkilerle nicelleştirilebilir.
QoS TMN’de önemli bir faktördür. QoS aşağıdaki parametreler için uygulanabilir:
 Müşteri bağlantısının kurulması
 Müşteri bağlantıyenilenmesi
 Müşteri bağlantıkalitesi
 Faturalama bütünlüğü
 Sistem durum geçmişlerine ait kütüklerin tutulmasıve incelenmesi. Hata yönetimi
ile işbirliği yaparak bir kaynakla ilgili hata kaynaklarının belirlenmesi
 Konfigürasyon yönetimi ile işbirliği yaparak yönlendirme ve yük kontrol
parametrelerinin değiştirilmesi
 QoS parametrelerini takip etmek için testler gerçekleştirme.
Bununla birlikte, bir çok konu performans verilerinin toplanmasıile ilgilidir. Örneğin
performans verileri kısa aralıklarla toplanırsa, şebeke trafiği artarak şebeke performansını
etkiler. Diğer taraftan çok az veri toplanırsa, bu verilerin kullanılabilirliği ciddi ölçüde zarar
görür. Bu nedenle performansla ilgili verilerin toplanmasında gereken özen gösterilmelidir.

Telekomünikasyon şebeke yönetimi

Telekomünikasyon şebeke yönetimi

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Telekomünikasyon şebeke yönetimi