BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH)

Bigarren Mundu Gerra (1939-1945)

BIGARREN MUNDU GERRA
HASIERAK
ALEMANIAREN
OFENTSIBA
ALIATUEN GARAIPENA
BAKEAREN ANTOLAKETA
GERRAREN ONDORIOAK
HIROSHIMATIK ARMA
NUKLEARREN UGALTZERA

 1 Mundu Gerran sinaturiko baldintza gogorrek sorturiko umilazio
sentimentua.
 1929ko Krisi Ekonomikoak eragindako krisi politikoaren
ondoriozko faxismoaren gorakada.
 Alemania, Italia eta Japoniako politika militarista,
espantsionistak eta ultranazionalista.
 Versaillesko Itunaren apurketa (Alemania).
 Nazioen Elkartearen erantzun apala faxismoaren aurka.
 Alemania-Italia-Japonia herrialdeen arteko lankidetza
 Erroma-Berlin ardatza
Antikomintern Ituna (Sobietar Batasunaren aurka)
 Baretze-politikaren porrota
Bigarren mundu gerrararako bidea. URRUNEKO KAUSAK

Bigarren mundu gerrararako bidea
 1.Mundu Gerraren ondorioak
Versailleko Itunak ezarritako baldintza gogorrak
 Alemaniako umilazio sentimentua eta menderako gogoa
 Italiak ez zituen eskuratu gerran sartu orduko aginduriko lurraldeak

 1929ko Krisi Ekonomikoaren ondorioak
 Gobernuen ezintasunak herritarren haserraldia eta
mesfidantza eragin zituen.
 Demokraziaren, alderdi tradizionalen eta sistema
parlamentarioaren kontrako argudioak.
 Liberalismo politikoa eta
kapitalismoaren kontrako ideologien
gorakada. Muturreko erantzunen gorakada:
faxistak eta naziak
komunistak

 Italia eta Alemaniako politika militarista: berrarmatze-planak, ejertzitorako
presupuestoen igoera, gazteen formakuntzan ideologia militarraren
agerpena, industria astunaren garapena, ….

 Italiaren hedapena: politika inperialista eta espantsionista
 1935ean, Italiak Etiopia inbaditu zuen
 Nazioen Elkarteak zigorrak ezarri zizkion Italiari
 Italiak ez zituen aurrekoak onartu eta erakundetik kanpo gelditu zen handik bi urtera

 Lurralde-hedapen alemaniarra: politika espantsionista
Versailleko Itunaren
apurketa:
• 1936an, Alemaniak
Renania militartu zuen

 Erroma-Berlin ardatza.
 Komunismoaren kontrako
politikak ANTIKOMINTERN ITUNA
sinatzera eraman zituen Japonia,
Alemania eta Italia.
 Alemania, Italia eta Japonia herrialdeen lankidetza-politika

Alemaniaren lurralde-hedapena bizi-espazioa eskuratzeko
Anschlüss

 Nazio Elkartearen erantzun apala.
1933an, Alemaniak Nazioen Elkartea uztea erabaki zuen.
 Nazioarteko politikaren inplikazio falta eta baretze-politikaren porrota
 Europa eta AEB-ek beldur zioten gerra handia pizteari
 Alemaniaren jokabide espantsionistaren aurrean ez ziren neurri
gogorrak hartu gerra piz zitekeelakoan.
 Austriaren inbasioaren aurrean ixilik
 Sudeteak lurraldea (Txekoslovakia) eman zioten Alemaniari
alemaniar asko bizi zelako aitzakiaz.
 MUNICH-eko KONFERENTZIAn Hitlerren eskaerak onartuak
izan ziren eta Txekoslovakia osoa eman zioten (Frantzia, BH,
Italia)

Bigarren mundu gerrararako bidea. HURBILEKO KAUSA
 Casus belli: Poloniaren inbasioa
 1939ko abuztuan, itun anti-natura sinatu zuten Alemaniak eta SESB-k, elkar ez
erasotzeko ituna.
 1939ko irailean, Alemaniak Polonia inbaditu zuen
Itun nazi-sobietarrari buruzko karikatura Alemaniako tropak Polonia inbaditzen

POLONIA
Bigarren mundu gerrararako bidea. HURBILEKO KAUSA

Testua:
Nazien eta sobietarren arteko ituna
1.Baltikoko estatuetako eremuetan (Finlandia, Estonia, Letonia eta Lituania), lurralde-eta
politika-egokitzapen bat eginez gero, Alemaniaren eta SESBen eragin eremua Lituaniako
iparraldeko mugak ezarriko du. […]
2. Poloniako estatuko eremuetan lurralde-eta politika-egokitzapen bat eginez gero,
Alemaniaren eta SESBen eragin-eremua Narew, Vistula eta San ibaiek mugatuko dute.
[…]
3. Europako hego-ekialdeari dagokionez, SESBek adierazi nahi du Besarabia
interesatzen zaiola. Alemaniak adierazten du ez duela inolako interes politikorik eremu
horietan.
4. Protokolo hau guztiz sekretupean tratatu beharko dute alde biek.
Mosku, 1939ko abuztuaren 23an
Alemaniako Reicheko gobernuko ordezkaria, V. Ribbentrop;
SESBeko gobernuko guztiahalduna, V.Molotov

VERSAILLESKO
ITUNAK
NAZISMOAREN
GORALDIAK
LURRALDE GALERAK DESMILITARIZAZIOA KALTE-ORDAINAK
DEMOKRAZIAREN
KRISIA
KANPO
POLITIKA
POLITIKA
EKONOMIKOA
ALEMANIAREN
ETSIPENA
BAKETSUA ESPANTSIONISTA AUTARKIA
BEHARRA
SESBarekiko
ITUNA
LEHENGAIAK ELIKAGAIAK
“BIZI GUNEA”
KONKISTATZEA
KONKISTAK
TXEKOSLOVAKIA POLONIAAUSTRIA
dakartza
dauka
dakarte
ditusuposatzen ditu
sinatzen du
jartzen du
da
dakar
darama
darama
osatzeko
darama
darama
darama
ALEMANIA
HANDIA
PANGERMANISMOA
MUTURREKO
ERANTZUNAK
BARETZE POLITIKAREN
PORROTA
1929KO
KRISIALDIA

TENTSIO POLITIKOAK ETA
ZAILTASUN EKONOMIKOAK
(1919-1924)
ONGIZATEA ETA DISTENTSIOA
(1924-1929)
KRISIA ETA ALDAKETA
POLITIKOA (1929-1934)
GERRAREN
KALTE-ORDAINAK
LURRALDEEN
ERREBINDIKAZIOAK
DAWES PLANA
LOCARNOKO ITUNAK
BRIAND-KELLOG AKORDIOA
LAGUNTZA EKONOMIKOAREN
BUKAERA
JAPONIA ETA ALEMANIAKO
ZABALTZEKO NAHIA
SESB ETA FRANTZIAK
SINATUTAKO AKORDIOA
ALEMANIA ETA ITALIAREN
ARTEKO ALIANTZA
ALEMANIA ETA SESB-ren
ARTEKO ITUNA
zergatiak
zergatiak
zergatiak
zergatiak
aldiak
Bigarren mundu gerrararako bidea NAZIOARTEKO HARREMANAK
(1919-1939)
GERRARAKO BIDEAK
(1934-1939)

Gerraren bilakaera
ETAPAK
BIGARREN MUNDU GERRAREN BILAKAERA
1.ETAPA 1939-1941 ALEMANIAREN OFENTSIBA
GERRA EUROPAN
2.ETAPA 1942-1944 ALIATUEN GARAIPENAK
MUNDU MAILAKO GERRA
3.ETAPA 1944-1945
ALIATUEN AZKEN OFENTSIBAN

 Suezeko kanala konkistatzea eta Ekialde Hurbileko petrolio-hobiez jabetzea zen
helburua . Afrika Korps alemaniarra Rommel jeneralaren agindupean
Gerraren bilakaera: ALEMANIAREN OFENTSIBA (1939-1941)
I
T
A
L
I
A
A
L
E
M
A
N
I
A
POLONIA
DANIMARKA
NORVEGIA
FRANTZIA
INGALATERRA
EGIPTO
GREZIA
MENDEBALDEKO FRONTEA

BANAKETA
Frantzia atlantiarra
alemaniarren agindupean,
Paris barne
Alemaniak Alsazia eta
Lorena anexionatu zituen
Ekialdean,Vichy-ko
alemaniarren aldeko
gobernua, Petain jeneralaren
agindupean
Errendizioa ez zuten denek
onartu. De Gaulle jeneralak
erresistentziarako deitu zuen
erbestetik

Etengabeko bonbardaketak
hiri britainietan:
(Luftwaffe alemaniarra)
MENDEBALDEKO FRONTEA: INGALATERRAKO BATAILA (1940ko
irailetik-1941eko uztailera)
 Britainia Handia oso egoera arriskuan geratu zen. Alemaniak Norvegia,
Danimarka, Belgika, Holanda eta Frantziako iparraldea zituen okupaturik eta
beraz, abiazio alemaniarrak erraz bonbarda zitzakeen hiri britainiarrak.
 Urpekariak, bitartean, itsas flota mozteko prest zeuden
Irla britainetan
lehorreratzea ezinezko
bihurtu zuen Royar Navy-k
Instalazio militar eta
industrialak suntsitu
Herriaren morala
mindu
Erasoaldiak porrot egin zuen

SESB
AEB
AKATS ESTRATEGIKO-
MILITARRAK
1941

 1941eko ekainean, aurrez gerra
deklaratu gabe, Alemaniak
Sobietar Batasuna eraso zuen.
 Helburua negurako Leningrado,
Mosku ta Kiev okupatzea zen.
EKIALDEKO FRONTEA
 Komunistei gorroto zien
Hitlerrek.
 Errusiako lurrak alemaniarren
bizi-espazioa lortzeko konkistatu
nahi izan zituen.
 Erasoaren aurrean koalizio
antifaxista osatu zen: Churchillek
eta Rooseveltek babes ekonomiko
eta militarra eskaini zioten SESBi.
 Operazioa atzeratu egin zen eta negu gorria
heldu zen.
 Errusiarrek erasoari eutsi zioten eta
kontraerasorako prestatu ziren baliabide
guztiak mobilizatuz.

 1940 eta 1941ean, Ardatzaren herrialdeek konkista ikaragarriak
burutu zituzten. Mundua menperatuko zutela zirudien.
Europa 1942an

 1941eko abenduaren 7an, urpekari eta hegazkin japoniarrek AEB-k Hawaiin zuten
base militarra eraso zuten eta partzialki suntsitu zuten. Ekintza honi esker, Aldi
baterako nagusitasuna lortu zuen Japoniak Ozeano Barean.
 AEB-k gerra deklaratu zioten Japoniari eta, abenduaren 11n, Alemania eta Italia
Estatu Batuekin gerran sartu ziren. Geratu zen erabakita gerra amaitu arte iraun zuen
aliantza-sistema.
OZEANO BAREA. PEARL HARBOR. Mundu-mailako gerra

Gerraren bilakaera: ALIATUEN GARAIPENAK (1942-1944)
1942tik aurrera, aliatuek
aurrea hartu zuten.
 Eragile nagusiak:
 sobietarren garaipenak
 estatubatuarrak gerran
sartzea

1942ko GARAIPEN ALIATUAK
STALINGRADO
EL-ALAMEIN
OZEANO BAREAN

1942-3. Ekialdeko frontean, alemaniarrek
petrolio-erreserbak nahi zituzten baina huts
egin zuten Stalingradoren konkistan, 5 hileko
bataila luze eta odoltsu baten ondoren,
sobietarrek garaipena lortu zutenean.

Rommel jenerala
1942an, Ekialde Hurbilean,
Rommel jeneralak zuzenduriko
tropa alemaniarrek El-Alamein-
ko bataila galdu zuten ejertzito
britainiarraren aurrean.
 Aliatuek II.Mundu Gerran
izan zuten lehen lur-garaipena
izan zen.

Japoniak oso itsas-eremu zabalean ziurtatu behar zituen
komunikazioak eta bere armadak ezin izan zuen egoera mantendu.
1942an, Ozeano Barean, bi garaipen garrantzitsu eskuratu
zituzten aliatuek japoniarren aurrean:
 Koral Itsaso Batailan eta Midway uharteetako Batailan
Japoniarren hedapenaren amaieraren hasiera eta AEBkoen
kontraerasoaren hasiera izan zen.

 Aliatuek japoniarrak galdiarazi
zituzten Guadalcanal-ko
Guduan, eta erasoari ekin zioten
Mac Arthur jeneralaren igel-
jauziak izeneko taktika erabiliz.
ALIATUEN KONTRAERASOAK (1943)
 Errusian, alemaniarrek
erasotzeko gaitasuna
galdu zuten eta
defentsibara igaro ziren
EKIALDEA
AFRIKA
 Tropa italo-germaniarrak errenditu ziren Tunisian. Afrikako iparraldetik Italiako
inbasioari ekin zioten estatubatuarrek Sizilian lehorreratuz.
 Italiako barne-krisia handitu zen eta erregeak Mussolini bere kargutik kendu zuen.
 Bakearen aldeko manisfestazio jendetsuak ugaritu ziren eta Eisenhower AEBetako
jeneralak ohorezko bakea agindu zien italiarrei.
 1943ko irailean Italiako gobernu berriak armistizioa sinatu zuen.
OZEANO BAREA

Ardatzaren porrota
Gerraren bilakaera: ALIATUEN AZKEN OFENTSIBAK (1944-1945))

Ekialdeko frontea 1944an
 1944an, Errusiako armadak
ofentsiba arrakastatsua hasi zuen,
eta Alemaniako mugetaraino
heldu zen.

 1944ko ekainaren 6an, Normandian (Frantziako kostaldean) lehorreratu ziren
aliatuak. Alemaniaren defentsak apurtzea lortu zuten eta abuztuan Paris askatu
zuten.
NORMANDIAKO LEHORRERATZEA

 Alemaniarrek azken eraso bat egin zuten etsi-etsian: Ardenetako Guduan,
baina porrot egin eta azken erreserbak agortu zituzten.
 Aldi berean, aliatuek Alemaniako hirien aurkako bonbardaketa estrategikoak,
masiboak burutu zituzten. Suntsiketa materialak eta hildako kopuruak
izugarriak izan ziren.
Dresdeko bonbardaketa
(150.000 hildako 2 egunetan)

 Sobietarrek beste ofentsiba bat egin eta
Berlin ingurutu zuten.
 1945eko apirilaren 30ean, Hitlerrek bere
buruaz beste egin zuen.
 1945eko maiatzaren 2an, Berlin konkistatu
zuten sobietarrek.
 Italian, gobernu berria osatu zenean,
Mussolini preso hartu zuten baina
alemaniarrek askatu zuten eta gobernu
paralelo sortu zuen iparraldean: Italiako
Errepublika Soziala.
 1945eko apirilean, partisanoek detenitu,
epaitu eta exekutatu egin zuten.

Ozeano Bareko gerra
 1944 bukaeran, japoniarrek galduak zituzten jada konkista gehienak eta
estatubatuarrak modu arriskutsuan ari ziren Japoniara gerturatzen.
1945ean, Iwo Jiman eta Okinawan lehorreratu ziren AEBetako tropak hildako ugari
eraginda, japoniarrek hil arteko agindua jaso baitzuten. Kamikazen teknika.
 AEBetako abiazioak nahi zuenean bonbardatu ahal izan zituen Japoniako lantegiak
eta hiriak.

Ozeano Bareko gerra
 Alemania errenditzean Japonia aliaturik gabe gelditu zen, itsas-armada eta
abiazioa suntsituta. AEBen nagusitasuna nabarmena zen.
SESB eta Japonia ez zeuden elkarren artean gerran hitzartu eta errespetaturiko
itun batzuei esker baina Jaltako Konferentzian adostatutakoa betez, Sobietar
Batasuna gerran sartu zen eta iparraldeko lurraldeak okupatzen hasi zen ( Mantxuria,
Ipar Korea, Kurila irlak, Sakhalin irlen hegoaldea)
Japonia garaituta zegoen militarki, baina ez zuen errenditu nahi izan.
Truman presidente
estatubatuarrak arma
atomikoak erabiltzeko
agindu zuen
***Roosevel hil zen 1945eko apirilean

Ultimatuma Japoniari
1. Guk, Ameriketako Estatu Batuetako Presidenteak, Txinako Errepublikako Gobernu Nazionalaren
Presidenteak eta Britainia Handiko Lehen Ministroak, egungo gerrari amaiera eman diezaion
Japoniari aukera bat eman behar zaiola hitz egin eta adostu genuen.
3. Gure botere militarraren erabateko erabilerak, gure erabakiak lagunduta, indar armatu japoniarren
ezinbesteko eta erabateko suntsipena suposatuko du, baita lurralde japoniarrarena ere bai.
6. Herri japoniarrari iruzur egin eta mundua konkistatzen saiatzera bultzatu zutenen autoritatea eta
eragina betiko izan beharko dira erauziak; bake, segurtasun eta justizia orden berria ezartzea ez
dela posible baieztatzen baitugu, arduragabeko militarismoa mundutik erauzia ez den bitartean.
10. Ez daukagu Japonia arraza bezala esklabotzara murrizteko asmorik, ezta nazio bezala suntsitzeko
asmorik ere, baina justizia zorrotzak gerrako kriminal guztiak zigortuko ditu, gure gatibuen aurka
buruturiko ankerkerien egileak barne. Gobernu japoniarrak herri japoniarraren artean joera
demokratikoen berpizkundea eta hauen sendotzea eragotz dezaketen traba guztiak kendu behar
ditu. Hitz, erlijio eta pentsamendu askatasuna berrezarri behar da, hala nola, gizonaren oinarrizko
eskubideekiko errespetua.
Potsdamen, 1945eko uztailaren 26an
Ozeano Bareko gerra

Ozeano Bareko gerra
 1945eko abuztuaren 6an, lehen bonba atomikoa jaurti zuten HIROSHIMAN. 100.000
pertsona hil ziren.
 1945eko abuztuaren 9an, bigarren bonba batek NAGASAKI txikitu zuen.
1945eko irailaren 2an errenditu zen ofizialki Japonia, baldintzarik gabeko errendizioa.
AEBetako Missouri akorazatuan sinatu zuten
ofizial japoniarrek kapitulazioa

GERRA EUROPAN (1939-1941)
ALEMANIAREN KONKISTAK
FRANTZIA
EUROPAKO IPARRALDEA
POLONIA
INGALATERRAKO BATAILA
MEDITERRANEOKO GERRA
AFRIKAKO IPARRALDEAN
JUGOSLAVIA ETA GREZIAREN
OKUPAZIOA
JAPONIAREN HEDAPENA
PEARL HARBOUR-ko BONBAKETA
EE.BB GERRAN
SARTZEN DIRA
ALEMANEN ERASOALDIA
ITUNA APURTU Z
ITALIAKO KANPAINIAK
SOBIETARRAK AURRERA
EKIALDEAN
NORMANDIAKO LEHORRERATZEA
OZEANO BAREA (1942-195):
EE.BB-etako GARAPENAK
ALEMANIA ETA JAPONIAREN
KAPITULAZIOA
FASEAK
Dira
Non
NORABIDEAREN
ALDAKETA Ondorioak
Zerahauetanikustenda
zergati
k
zergatik
Bukatzen da
Ondorioz
dira
dira
Non
Gerraren bilakaera (1939-1945)
HIROSHIMA ETA NAGASAKIKO BONBAKETA
EE.BB-etako GARAIPENAK
ALEMANIAREN PORROTA STALINGRADON
EUROPA (1942-195):
ALIATUEN GARAPENAK
ALEMANIA ETA SESB-ren ARTEKO
GERRA (1941-1943)
OZEANO BAREKO GERRA (1939-1941)

BAKEAREN ANTOLAKETA
•aliatuen interes ezberdinak
•desadostasun militarrak eta politikoak
•Ekonomia kapitalista
•Herrialde demokratikoa
•Ekonomia komunista
•Herrialde totalitarioa
•Britainia Handia
•AEB
•SESB
•Gerrarako estrategiak
diseinatzeko
•Bakerako baldintzak adosteko
1. Washington
2. Washington
3.Casablanca
4.Teheran
5.Jalta (1945)
6.Postdam (1945)
Konferentziak gerrak iraun zuen bitartean

BAKEAREN ANTOLAKETA
YALTAKO KONFERENTZIA ( 1945eko otsaila)
 Alemaniaren porrota gertu zela egin zen Krimean
Yaltako Konferentzia, ROOSEVELT, CHURCHILL eta
STALIN bertan zirela. Azken operazio militarrak eta
gerraostean egon zitezkeen arazoak aztertu ziren.
 Erabakiak:
 Ekialdeko Europan, hauteskunde libre eta demokratikoak egiteko konpromisoa
hartu zuen Stalinek, baina Mendebaldeko ikuskapenik onartu ez zuenez,
agindutakoa ezerezean gelditu zen.
 Alemania armadarik gabe geldituko zen eta lau zatitan, lau okupazio-eremutan,
banatzea erabaki zuten. Zati bakoitza garaileetako batek administraturik ( AEB,
SESB, Britainia Handia eta Frantzia).
 Nazio Batuen Erakundea (NBE) sortzea proposatu zen.

BAKEAREN ANTOLAKETA
POSTDAM-KO KONFERENTZIA
( 1945eko uda. Alemania garaitu ondoren)
**Churchill, **Truman, Stalin
**Attlek ordezkatu zuen BH-ko hauteskundeengatik
** Roosevel hil zen 1945eko apirilean
 Aliatuen arteko desadostasunak agerian gelditu
ziren lurralde-hedapenak zirela-eta.
Erabakiak:
 Alemania desmilitarizatzea
 Alemaniako desnazifikazioa
 Alemaniar gerra-kriminal naziak atxilotzea eta
horien aurkako epaiketa egitea: Nurenbergeko
prozesua.
 Gerra osteko Europako mapa politiko berria
diseinatu zen.

Lurralde aldaketak eta biztanleriaren lekualdaketak
BAKEAREN ANTOLAKETA

 Alemaniak anexionaturiko lurralde guztiak galdu
zituen eta lau okupazio-eremutan banatuta geratu
zen, Berlin hiriaren antzera. Lehen zatiketa honetatik
sortu ziren Alemaniako Errepublika Federala eta
Alemaniako Errepublika Demokratikoa.
 Polonia iparralderantz eta mendebalderantz
hedatu zen eta Oder eta Neisse ibaien artean ezarri
zen.
 Hungariak 1937ko mugak berreskuratu zituen.
 Italiak Istria galdu zuen (Yugoslaviarentzat)
Sobietar Batasunak Baltikoko estatuak anexionatu
zituen (Estonia, Letonia, Lituania), gerra arteko
urteetan Poloniaren ekialdea osatzen zuten
herrialdeetako batzuk, Errumaniako iparraldea eta
Finlandiako hainbat lurralde.
 Japoniak gerran eskuraturiko lurralde guztiak
galdu zituen eta Sobietar Batasunak Kurileak lortu
zituen.
Lurralde aldaketak

F R A N C IA
P O R T U G A L
E S P A Ñ A
T E R R IT O R IO S A N E X IO N A D O S P O R L A U R S S
R E P Ú B L IC A D E M O C R A T IC A A L E M A N A (R D A , 1949)
T E R R IT O R IO S A N E X IO N A D O S P O R B U L G A R IA
R E P Ú B L IC A F E D E R A L A L E M A N A (R F A , 1949)
E U R O P A T R A S L A
II G U E R R A M U N D IA L
IR L A N D A
B E S A R A B IA
R U M A N IA
B U L G A R IA
M A L T A
A U S T R IA
IT A L IA
S U IZ A
Y U G O S L A V IA
A L B A N IA
G R E C IA
H U N G R ÍA
C H IP R E
D O B R U D JA
M E R ID .
T U R Q U ÍA
L IT U A N IA
L E T O N IA
E S T O N IA
F IN L A N D IA
R D A
D IN A M A R C A
P .B A JO S
B E L G IC A
L U X .
R F A
R E IN O
U N ID O
P O L O N IA
N O R U E G A
IS L A N D IA
S U E C IA
R U T E N IA
S U B C A R P Á T IC A
B U K O V IN A
U R S S
C A R E L IA
C H E C O S L O V A Q U IA

Bigarren Mundu Gerrako biktimak
Gerraren ondorio demografikoak
50-60 milioi hildako
35 milioi zauritu
3 milioi desagertutako
Sexu eta adinaren
araberako desoreka
demografikoak

 Judutarren kontrako genozidioa (6 milioi)

Populazio zibilaren kontrako
etengabeko erasoak eta
horiek sorturiko goseak,
gaixotasunak,….
Herrialde askotan
zibil gehiago hil ziren
soldadu baino

Gerraren ondorio psikologikoak
 Gizakiek Historiako hondamendi handienari aurre egin behar izan zioten.
 Gerra oso odoltsua izan zen Europako ekialdean (Polonian, Sobietar Batasunean)
 Bizirik atera zirenek benetako krisi morala jasan zuten, gizakiak buru dezakeen
basakeriaz jabeturik.
 Agerian geratu zen biztanle zibilak sarraskitzeko taktika militarrak erabili zirela
 Bonbardaketa masiboak hirietan
 Bonba atomikoa

Gerraren ondorio ekonomikoak
 Hondamendi materiala ikaragarria izan zen:
Komunikabide-sarea desagertu egin zen
Europako Erdialdean.
 Petrolioa oso urria zen.
 Industriaren ekoizpena gerra aurrekoaren
bostena zen.
 Europako hiri nagusiak suntsituta zeuden.
 Europak nagusitasun ekonomikoak galdu zuen
eta Estatu Batuek indartu ziren.
 Gerraren eragile bat 1929ko krisia izan zenez, etorkizunean halakorik berriro ez
gertatzeko bi erakunde sortu ziren:
 Nazioarteko Diru Funtsa (NDF)
 Nazioarteko Berreraikuntza eta Garapenerako Bankua (beranduago, Munduko
Bankua)
 Helburuak:
 Gerra ondoren herrialdeei ekonomia berreraikitzen laguntzea
 Munduko finantza-sistema berria sortzea, herrialdeen arteko
ekonomia-akordioak bideratzeko.

Gerraren ondorio geo-politikoak

Gerraren ondorio politikoak
 DESNAZIFIKAZIOA. Erakunde nazi guztiak
debekatu ziren.
 Gerra-kriminalak eta judutarren kontrako
genozidioaren erantzuleak epaitu egin ziren :
NUREMBERG-ko epaiketa ospetsuenetariko bat
izan zen. Nazioarteko Auzitegi Militar honetan 3
krimen mota epaitu ziren:
 Bakearen kontrakoak (gerraren
planifikazioa, jaiotza eta garapena).
 Gerra-krimenak .
 Gizateriaren kontrakoak (populazio
zibilaren kontrakoak, genozidioaren
erantzuleak)

 Mendebaldeko Europak erabat galdu zuen munduko politikaren
nagusitasuna, Estatu Batuen eta SESBen mesedetan.
 Handik gutxira, Europak bere inperio kolonialak galdu zituen
(Deskolonizazioa).
 Botere-galera horri aurre egiteko, Europa bateratzearen beharra
proposatzen hasi ziren Europan.

Nazio Batuen Gutuna
1. artikulua
Nazio Batuen helburuak honakoak dira:
1. Nazioarteko bakea eta segurtasuna mantentzea, eta… bide baketsuak erabiliz lortu…
bakea apur dezaketen nazioarteko egoera edo gatazkak konpontzea.
2. Nazioen artean, eskubide berdintasun eta herrien determinazio libre eskubideekiko
errespetuan oinarrituriko laguntasun harremanak sustatzea, eta bake unibertsala
indartzeko beste neurri egoki batzuk hartzea.
3. Nazioarteko kooperazioa burutu izaera ekonomiko, sozial, kultural edo humanitarioa
duten nazioarteko arazoak konpontzeko, eta giza eskubideekiko eta guztion oinarrizko
askatasunekiko errespetua garatzeko eta bultzatzeko, arraza, sexu, hizkuntza edo
erlijio arrazoiengatik bereizketarik egin gabe.
2. artikulua
artikuluan ezarritako helburuak burutzeko, Erakundeak eta bere kideek hurrengo
printzipioekin bat jardungo dute: 1. Erakundea bere kideen berdintasun subiranoaren
printzipioan oinarrituta dago.
Gerraren ondorio politikoak: NBEren sorrera
Personen eskubideak babestea
Bakerari eustea
Herrien autodeterminazioa defendatzea
Herrien arteko lankidetza

Blokeen Europa
 AEBen eta SESBen artean antagonismo izugarria zegoen politiki, ideologikoki
eta ekonomikoki.
 Gerraren ostean sorturiko diplomazia-sisteman, AEB eta SESB lehian aritu ziren
nagusitasuna nork lortuko. Norgehiagoka hori 40 urtez luzatu zen GERRA
HOTZA deituriko garaian.
 Mundua bi bloketan nabatu zen. Bakoitzak bere eragin-eremuak sendotu zituen.
 Mendebaldeko blokea, AEB eta Mendebaldeko Europako aliatuak
 Bloke komunista, SESB eta Ekialdeko Europako aliatuak
GERRA HOTZAREN JAIOTZA

Munduaren banaketa bi bloketan

POLITIKOAK
EKONOMIKOAK
DEMOGRAFIKOAK
EUROPAKO BANAKETA
(LEHENENGOZ ALEMANIAN)
PROZESU DESKOLONIZATZAILEAREN GORAKADA
MUNDUA BI BLOKETAN BANATUTA
GERRA HOTZA
NBE-ren SORTZEA (SAN FRANTZISKOKO
KONFERENTZIAN, 1945)
BAKEAREN ANTOLAMENDUA (1941eko
ATALANTIKOKO GUTUNAREKIN
HASITA)
60 MILIOI HILDAKO, 35 MILIOI DESAGERTUTAKO
BIZTANLERIAREN MUGIMENDU HANDIAK
PARTE HARTU ZUTEN HERRIALDEEN HONDAMENDIA
Gerraren ondorioak

ONDORIOAK
EKONOMIKOAK POLITIKOAK LURRALDEKOAKDEMOGRAFIKOAK
HILDAKOAK MIGRAZIOAK
SISTEMA EKONOMIKOAREN
GELDIALDIA
LANGABEZIA
ALEMANIAREN
BANAKETA
EUROPAKO MAPA
BERRIA
NBEren
SORRERA
MUNDUAREN
BANAKETA
BI BLOKETAN
EE.BB SESB
VARTSOVIAKO
ITUNA
NATO
GERRA
HOTZA
artean
zuzentzen du
dakar
da
dira
ditu
diradiradira
zuzentzen du
dakar
isladatzen du
Gerraren ondorioak

Mendebaldeko blokearen ezaugarriak
Politika eta gizartea
Demokrazia liberala:
• Botereen banaketa (legegilea, exekutiboa
eta judiziala).
•Herri-subiranotasuna, sufragio unibertsalean
oinarrituta.
•Aniztasun politikoa.
•Konstituzioan eta demokratikoki onarturiko
legeetan jasotako oinarrizko betebehar,
eskubide eta askatasunen defentsa.
***Herrialde batzuetan erregimen diktatorialak
eratu ziren komunismoari hurbil zitezen ekiditeko.
Ekonomia
• Kapitalismoan oinarritutakoa:
•ekoizpen-bideen jabetza pribatua
•eskaera eta eskaintzaren legean oinarritzen
den merkatuan gehienezko mozkinaren
bilaketa.
• Estatuaren presentzia sendoa, oinarrizko
sektoreak kontrolatzen dituena, esaterako,
energetikoa, eta inbertsioa eta kontsumoa sustatzen
dituena.
• 1947an, amerikarrek Marshall Plana sortu zuten,
Europako ekonomia berpizteko laguntzen programa.
Armada
• Aliantza militarra edo erakunde militar komuna:
NATO (OTAN)=Ipar Atlantikoko Tratatuaren
Erakundea

Marshall Planeko ekonomia-laguntzak jasotako herrialdeak

Marshall planaren aldeko eta aurkako kartelak

Marshall planaren aurkako karikatura sobietarra

Bloke komunistaren ezaugarriak
Politika eta gizartea
Alderdi bakarra: komunista, SBPKren (Sobietar
Batasuneko Partidu Komunista) erabakien menpe.
Ez zen botereen banaketa existitzen, partidu
komunistak Estatuaren organo guztiak
kontrolatzen zituen.
Ez zen norbanakoen eskubideak bermatuko zituen
askatasun publikoen sistemarik existitzen.
SESb-k Kominform erakundea sortu zuen, mundu
osoko alderdi komunisten sobietar politikoarekiko
babesa koordinatzeko.
Ekonomia
• Estatuak ekonomiaren arlo guztiak planifikatzen eta
kontrolatzen zituen:
- Bost urteko planak
- Monetaren eta kanpoko-merkataritzaren
gaineko kontrol zorrotza
- Bankuak eta industria Estatuaren eskuetan
- Nekazarien jabetza pribatuaren garrantzi
eskasa edo eza.
• Marshall Planari erantzuteko, SESBk COMECON
(Elkarren Laguntza Ekonomikorako Kontseilua)
antolatu zuen 1949an, politika ekonomiko komunistak
koordinatzeko.
Armada
•Aliantza militarra edo erakunde militar komuna:
VARSOVIAKO ITUNA

Gerra Hotzean erabilitako armak
ARMAMENTU PILAKETA
NORGEHIAGOKA MILITARRA
ESPAZIOA KONTROLATZEKO LEHIA
TERROREZKO
OREKA

Indarren oreka, 1963 urtearen hasieran

Estatu Batuen indar militarren banaketa munduan 1989an

AEBen eta SESBren gastu militarren bilakaera Gerra hotzaren garaian

ESKUALDE-GATAZKAK
ZEHARKAKO ERAN GERRA IREKIA
Superpotentziek ez zuten
zuzenean parte hartzen, alde
babesten zuten
•Korea
• Vietnam
• Afganistan

NORBERAREN BLOKEA
KONTROLATZEA
KONTRAKO BLOKEA
AHULTZEA
IDEOLOGIA
KONTROLATU
DISIDENTEEN KONTRAKO
ERREPRESIOA
BESTE BLOKEKO DISIDENTEENTZAKO
LAGUNTZA
GOBERNU ALDAKETAK ERAGITEKO
ESTUTA-KOLPEAK BABESTU/BULTZATU

NORBERAREN BLOKEA
KONTROLATZEA
KONTRAKO BLOKEA
AHULTZEA
IDEOLOGIA
KONTROLATU
DISIDENTEEN KONTRAKO
ERREPRESIOA
BESTE BLOKEKO DISIDENTEENTZAKO
LAGUNTZA
GOBERNU ALDAKETAK ERAGITEKO
ESTUTA-KOLPEAK BABESTU/BULTZATU
AEB-etako McCarthy senatariak sorturiko “sorgin-ehiza”
Disidente kubatarrak Miamin
1973ko Chileko estatu-kolpea Allenderen kontra

 Norgehiagoka militarra eta armamentu-pilaketa. Terrorezko ohorea
 Eskualde-gatazkak
 Zeharka
 Zuzenean
 Norberaren blokea kontrolatzea
 Ideologia kontrolatzea
 Disidenteen kontrako errepresioa
 Kontrako blokea ahultzea
 Estatu-kolpeak babestea/eragitea
 Kontrako blokeen disidenteak laguntzea

Denboraren lerroa: Gerra Hotzaren faseak eta gatazkak

BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH)

BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (16)

Similar to BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH)

Similar to BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH) (20)

More from Mentxu Gandarias

More from Mentxu Gandarias (10)

BIGARREN MUNDU GERRA ETA GERRA HOTZA (4-DBH)