Aralık 2015'de Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim bölümü doktora programı kapsamında Yaşamboyu Öğrenme dersinde Karabük Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu öğretim elemanlarından Okt. Mustafa POLAT tarafından Gereksinime Dayalı Uyum Modeli ile ilgili yapılan sunum dosyası. İletişim: mustafapolat@karabuk.edu.tr .İyi çalışmalar dilerim.

1. Mustafa POLAT Aralık, 2015

2. Mesleki Gelişim Modelleri
Mesleki gelişim modelleri (MGM) öğretmenlikte mesleki gelişim gereksinimlerinin ve planlarının
uygulamaya geçirilmesinin temel dayanağını oluşturmaktadırlar.
MGMler öğretmenlerin mesleki gelişim gereksinimlerini karşılamak amacıyla oluşturulan belirli bir
sistem içerisinde belirli amaçlara yönelik uygulama yaklaşımları olarak tanımlanmaktadır.
MGMler mesleki gelişim uygulamalarına ilişkin çeşitli stratejiler sunmaktadırlar. Buaçıdan MGMler
öğretmenlikte mesleki gelişim sistemlerinin oluşturulmasının ve teorinin uygulamaya
dönüştürülmesinin araçları niteliğindedir.
Öğretmenlikte MGMleri üç ana yaklaşım açısından ele almak mümkündür:
* Standartlaştırılmış mesleki gelişim yaklaşımı
* Kurumsal odaklı mesleki gelişim yaklaşımı
* Bireysel odaklı mesleki gelişim yaklaşımı
Mustafa POLAT Aralık, 2015

3. Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Kuramsal Temel
Öğretmenlikte mesleki gelişime ilişkin çeşitli modeller bulunmaktadır. Bu modellerden biri de
gereksinime dayalı uyum modelidir. Gereksinime dayalı uyum modeli, 1970li yılların başında
önerilen ilk mesleki gelişim modellerinden biridir.
Bu model değişim ve gelişim gereksinimine dayalı olarak, öğretmenlerin değişime uyum sağlamaları
temeline dayanmaktadır. Bu temel dayanağa göre modelin yapısında 3 temel bakış açısı vardır:
1- Değişime ve yeniliğe ilişkin bireysel tecrübenin önemi
2- Değişimin nasıl gerçekleştirileceğinin belirlenmesi
3- Bireysel gereksinimlere göre uyarlama gerekliliği
Mustafa POLAT Aralık, 2015

4. Gereksinime dayalı uyum modelinin yapısı üç temel aşamadan oluşmaktadır.
Gereksinim
Aşaması
Uygulama
Aşaması
Değişimin
Sağlanması
Aşaması
Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Modelin Yapısı ve Aşamaları
Mustafa POLAT Aralık, 2015

5. Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Modelin Yapısı ve Aşamaları
Gereksinim
Aşaması
Modelin ilk aşamasında temel olarak öğretmenin mesleki gelişimine ilişkin gereksinimlerinin
farkında olması ve odaklanması sağlanır. Bu aşama aşağıda detayları görüleceği üzere 7 alt
basamaktan oluşmaktadır.
Mustafa POLAT Aralık, 2015

6. GDUM’nin ilk aşaması olan gereksinim aşamasında öğretmenler mesleki gelişime ilişkin
gereksinimlerinin farkına varırlar , mesleki gelişim sürecine duyuşsal ve bilişsel açıdan
hazırlanırlar, mesleki gelişim için gerekli bilgileri edinir ve edindikleri bilgileri meslektaşlarıyla
işbirliği içinde uygulamaya hazırlanırlar.
Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Modelin Yapısı ve Aşamaları
Mustafa POLAT Aralık, 2015
Gereksinim
Aşaması

7. Modelin ikinci aşaması olan uygulama aşamasında, gereksinim aşamasında mesleki gelişime
hazırlanan öğretmenlerin mesleki gelişim etkinlikleriyle edindikleri bilgileri uygulamaya
geçirmesi hedeflenmektedir. Modelin ikinci aşaması da aşağıda görüleceği üzere 7
basamaktan oluşmaktadır.
Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Modelin Yapısı ve Aşamaları
Uygulama
Aşaması
Mustafa POLAT Aralık, 2015

8. GDUM’nin uygulama aşamasında öğretmenlerin birinci aşamada edindikleri bilgileri kullanmaya
uyum sağlayarak hazırlanmaları, edindikleri bilgilere ilişkin beceriler kazanmaları, edindikleri bu
becerileri öğrencilerin öğrenmelerini arttırmak amacıyla kullanmalarını geliştirmeleri ve mesleki
bilgi ve becerilerini öğrenme öğretme sürecinde meslektaşlarıyla birlikte çalışmalar yapmaları
sağlanarak edindikleri tecrübeler yoluyla bilgi ve becerilerini arttırmaları hedeflenmektedir.
Uygulama
Aşaması
Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Modelin Yapısı ve Aşamaları
Mustafa POLAT Aralık, 2015

9. GDUM’nin son aşaması olan değişimin sağlanması aşamasında ise
mesleki gelişim sürecine yönelik kurumsal destek, sürekli eğitim ve
bilgi, danışmanlık, izleme ve değerlendirme, iletişim ve sonuçların
yayınlanması bileşenlerinden yararlanarak değişim ve yeniliğin
kalıcılığının sağlanmasıdır. Modelin son aşamasının
gerçekleştirilmesi, özellikle kurum yöneticilerinin sorumluluğundadır.
Diğer bir ifadeyle, modelin son aşamasında, kurum yöneticisi
tarafından kurumsal destek, izleme ve değerlendirme çalışmalarının
gerçekleştirilmesiyle mesleki gelişimin sürekliliğinin sağlanması
amaçlanmaktadır.
Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Modelin Yapısı ve Aşamaları
Değişimin
Sağlanması
Aşaması
Mustafa POLAT Aralık, 2015

10. Gereksinime dayalı uyum modeli ABD ve Kanada’da özellikle 1986 ve 1987
yıllarında bazı eğitim kurumlarında mesleki gelişim aracılığıyla değişimi ve gelişimi
desteklemek amacıyla kullanılmış ve olumlu sonuçlar alınmıştır.
GDUM; değişim, birey, süreç ve uygulamaya dayalı olan, öğretmenlerin değişim
sürecine uyum sağlamaları temel alan bir mesleki gelişim modeli olarak ifade
edilebilir. Bu özelliğiyle GDUM, öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerine ve
eğitimde yeni yaklaşımlara uyum sağlamaları ve öğrenme öğretme sürecinde
kullanmalarına yönelik mesleki gelişim etkinliklerinin düzenlenmesinde
kullanılabilecek bir modeldir.
Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
Sonuç
Mustafa POLAT Aralık, 2015

11. Ulusal ve uluslararası alanyazında yapılan taramada bu
mesleki gelişim modeli temele alınarak yapılan bir bilimsel
araştırmaya rastlanmamıştır.
Gereksinime Dayalı Uyum Modeli
İlgili Araştırma
Mustafa POLAT Aralık, 2015