2013 yılında Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim bölümü doktora programı kapsamında Karşılaştırmalı Öğretmen Yetiştirme dersinde Karabük Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu öğretim elemanlarından Okt. Mustafa POLAT tarafından İtaya Eğitim Sistemi ile ilgili yapılan sunum dosyası. İletişim: mustafapolat@karabuk.edu.tr .İyi çalışmalar dilerim.

1. İtalya Eğitim
Sistemi
Ülkenin Genel Görünümü
Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı
Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
Öğretmen Eğitimi

2. Ülkenin Genel Görünümü
Başkent: Roma
Yüzölçümü: 301. 338km²
Nüfus: 59.685.200
Resmi Dil: İtalyanca
Para Birimi: Euro
Yönetim Biçimi: Parlementer Demokrasi
Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar: Avrupa Birliği (AB), Avrupa
Konseyi, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Birleşmiş
Milletler (BM), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Uluslararası Para Fonu
(IMF), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Arktik Konsey
(T.C. Dışişleri Bakanlığı, 2014).
• İtalya, Avrupa'nın güneyinde Akdeniz'e uzanan bir yarımada ile çevresindeki adalardan oluşmuştur.
Ülkenin yüzölçümüne 61 km2 ile San Marino Cumhuriyeti ve 0,44 km2 ile Vatikan şehri dahildir.
Akdeniz’in en büyük adalarından Sicilya ve Sardunya İtalya ülke sınırları içerisindedir.
• İtalya, 1957 yılında başkent Roma'da imzalanan Roma Antlaşması'yla kurulan AB’nin kurucu
üyelerindendir. İtalya, beş tanesi, yerel sorunları çözmek için yasalar uygulayabilmelerine izin veren
özerk statüye sahip 20 bölgeye ayrılmıştır. Buna ek olarak ülke toplam 109 il ve 8.101 komün'e
bölünmüştür.
• Devletin yasama, yürütme ve yargı organları ve yetkileri Anayasa’da tanımlanmıştır. Yasama erki
yetkileri eşit olan Temsilciler Meclisi (630üye) ve Cumhuriyet Senatosu'ndan (322üye) oluşur. İki
organ arasındaki tek fark seçme ve seçilme yaşının birincisi için 18 ve 25, ikincisi için ise 25 ve 40
olmasıdır. Bütün parlamenterler beş yılda bir genel oyla seçilir. . Yürütme erki hükümet tarafından;
yargı erki ise halk adına bağımsız mahkemeler tarafından yürütülür.

3. Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı
İtalya’da 1972 yılından itibaren kademeli olarak
eğitim yönetimi ve denetimi ile ilgili yetkiler yerel
yönetimlere devredilerek paylaşılmıştır. 2014 yılı
itibariyle merkezi hükümet eğitimin genel
yapısının oluşturulmasında, eğitimin genel
amaçlarının ve ilkelerinin belirlenerek bölgeler için
çerçeve planların hazırlanmasında ve eğitim ile
ilgili olarak yasal düzenlemelerin ve yapısal
değişikliklerin hayata geçirilmesi konusunda karar
verici konumdadır.

4. Merkezi Düzey
Yerel Düzey
Eğitim, Üniversite
ve Araştırma
Bakanlığı
+
Diğer Kurumlar
Bölgesel Eğitim
Kurumları
Müdürlükleri
İl Eğitim Kurumları
Müdürlükleri
Okul Müdürlükleri
Okul Konseyleri
Zümreler

5. Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı
Merkezi Düzey

6. Milli Eğitim’in yönetimi, denetimi ve finansmanından
birinci derecede merkezi hükümet adına sorumludur.
Bakanlık; İtalya’da anaokulu, ilköğretim, ortaöğretim ve
yükseköğretim ile ilgili genel eğitim programlarının
hazırlanması, kurumların yönetimi ve denetimiyle ilgili
tüm genel sorumluluklara sahiptir.
Bakanlık; eğitimsel faaliyetlerde, devletin genel ve
bölgelerin özel ihtiyaçlarını tespit ederek, ihtiyaçlar
doğrultusunda ulusal ekonomik planlar hazırlar ve
uluslararası sorumlulukları yerine getirir. Bakanlığa bağlı
eğitim öğretim kurumların genel yönetimsel ve
denetimsel faaliyetleri bakanlığa bağlı farklı genel
müdürlükler tarafından yürütmektedir.
Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı
Merkezi Düzey
Eğitim, Üniversite ve Araştırma Bakanlığı

7. (Genel Eğitim Sistemi)
Ulusal Eğitim Sistemi*
Değerlendirme Enstitüsü
Ulusal Mesleki Eğitimi
Geliştirme Enstitüsü»
Okul Bağımsızlığını Geliştirme
Ulusal Ajansı
Ulusal Eğitim Konseyi
(Danışma Organı)
(Yükseköğretim Düzeyi)
Üniversite ve Araştırma Sistemini
Değerlendirme Ajansı*
Yüksek Sanat ve Müzik Eğitimi
Ulusal Konseyi*
Ulusal Üniversite Konseyi
(Danışma Organı)
Ulusal Üniversite Öğrencileri Konseyi
Üniversite Çalışmaları ile İlgili Ulusal Konsey
Rektörler Konferansı
Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı
Merkezi Düzey
Diğer Kurumlar

8. Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı
Bölgesel Eğitim Kurumları Müdürlükleri Bakanlık’tan
bağımsız ve bölgelerin eğitim ile ilgili yönetiminden
sorumlu kurumlardır. Sınırları içerisinde bulunan illerdeki
eğitim öğretim kurumları düzeyinde planlama, yıllık
akademik takvimi belirleme, özel okulların akreditasyonu,
mesleki eğitim kursları düzenleme, okul sayılarını ve
öğretmen ihtiyaçlarını belirleme gibi birçok konuda
sorumluluk sahibidirler. İller ve komünler düzeyinde
temsilcilikleri bulunan müdürlükler genel müdürlük
seviyesindeki yönetim birimlerine eşittir.
Yerel Düzey
Bölgesel ve İl Eğitim Kurumları Müdürlükleri

9. Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı
Yerel Düzey
Okul Konseyleri
Eğitim-Öğretimden sorumlu okul personelinin (zümre
başkanlıkları) , okul aile birliği temsilcilerinin ve öğrenci
temsilcilerinin (ortaöğretim ikinci kademe), oluşturduğu
okul konseyleri; bakanlığın hazırlamış olduğu milli
eğitim programına (çerçeve program) sadık kalarak,
yıllık ve haftalık akademik takvimin ve ders saatlerinin
belirlenmesinde, sınıfların oluşturulmasında; bölgelerin
sosyal, ekonomik ve kültürel değerleri dikkate alınarak
eğitim programlarının düzenlenmesinde; kurum bazında
eğitim öğretim faaliyetlerinin denetlenmesinde,
destekleyici kurslar gibi etkinliklerin düzenlenmesinden
sorumludur.

10. Eğitim finansmanı merkezi devlet bütçesi ve bölge
yönetimleri tarafından karşılanmaktadır. Okulöncesi
eğitimden başlayarak, yükseköğretim basamağına kadar
meslek okullarının dışındaki tüm eğitim öğretim kurumları
doğrudan bakanlığın bütçesinden finanse edilirken,
mesleki eğitim kurumlarının finansmanı bölgesel veya il
eğitim kurumları müdürlükleri tarafından; meslek
yüksekokulları ise bakanlık ile birlikte bölgelerin eş
finansmanlığındadır. Diğer mesleki kurslar ise çoğunlukla
Avrupa Birliği fonları ile finanse edilmektedir.
Eğitim Sisteminin Yönetimi, Denetimi ve Finansmanı

11. Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
5 + 3 + 5/4/3

12. Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
İlkokul (5yıl)
Ortaöğretim I. Kademe (3yıl)
Ortaöğretim II. Kademe (3-5 yıl)

13. Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
Çocukların yaşına göre iki farklı basamakta düzenlenmiştir.
1. Çocuk yuvaları: 0-3 yaş çocuklar için
Zorunlu değil,
Eğitim sisteminin parçası değil,
Eğitim, Üniversite ve Araştırma Bakanlığının sorumlulukları dışında,
Yerel idareler ve özel kişilerce işletilmektedir.
2. Anasınıfları: 3-6 yaş çocuklar için
Zorunlu değil,
Eğitim sisteminin bir parçası,
Eğitim Bakanlığının sorumluluğunda,
Devlet tarafından, yerel idareler ve özel kişilerce işletilmektedir.
Okulöncesi

14. Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
İlköğretim
10 yıllık zorunlu eğitimin ilk kademesini oluşturan ilköğretim okulları 5
yıllık ilkokul ve 3 yıllık ortaokuldan oluşur ve toplamda 8 yıllık bir eğitim
basamağıdır.
İlkokul da kendi içinde birinci sınıf (devre); ikinci ve üçüncü sınıfları
kapsayan ikinci devre; dördüncü ve beşinci sınıfları kapsayan üçüncü
devre olarak yapılanmıştır. İlkokulda çocuklar ders yılı içerisindeki raporlar
dikkate alınarak bir üst sınıfa geçerler.
İlköğretimin ikinci kademesini oluşturan 3 yıllık ortaokullara gitmek için bir
sınav yapılmamaktadır. Bölgelere göre bir akademik yıl üç-dört aylık
dönemlere ayrılmıştır. Her dönemin ve okul yılının sonunda sınıf
konseyinde bir araya gelen sınıf öğretmenleri her bir öğrenciye son
notlarını verirler. Notlar her alanın öğretmeni tarafından sınıf konseyine
önerilir ve öğretmenlerin çoğunluğu tarafından onaylanması gerekir. Oy
çoğunluğu sağlanamadığı taktirde, okul yöneticisinin oyu geçerli olur.
Bu üç yıllık devrenin sonunda ortaokul diploması alabilmek için devlet
sınavı yapılır. Bu diploma ile ortaöğretim kurumlarına giriş hakkı sağlanmış
olur.
Alt Kademe Bitirme Sınavına girebilmek
için, öğrencilerin: öğretim yılının ¾’üne
devam etmiş olmaları, 3. Yılın sonunda
her bir dersten ya da tek bir not verilerek
değerlendirmesi yapılan grup
derslerinden 6/10 ya da daha yüksek bir
not almış olmaları, 3. Yılın sonunda
6/10’a eşit ya da daha yüksek bir
davranış notu almış olmaları gerekir.
6’dan daha düşük davranış notu
öğrencinin sınava girmesini kesinlikle
engeller.
Alt Kademe Bitirme Sınavı
Eğitim Sistemi Değerlendirme Milli Enstitüsü
tarafından geliştirilen ulusal yazılı bir sınav
+
İtalyanca, matematik ve fen bilgisinin temelleri
ve bilgi ve bilgisayar teknolojileri derslerinden
bir sınav
+
Öğrenilen iki dilden dört yazılı sınavı kapsar.

15. Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
Ortaöğretim
Ortaöğretim
LİSE Teknik Okullar Mesleki Okullar
Mesleki Eğitim ve
Öğretim Kursları
Fen lisesi
Müzik ve
Dans lisesi
Sanat
lisesi
Dil lisesi
Sos. Bilm.
lisesi
Klasik biliml.
lisesi
Ekonomi ve teknoloji ağırlıklı 11
farklı branşta eğitim veren liseler
Hizmet, endüstri ve zanaat ağırlıklı
6 farklı branşta eğitim veren liseler
Bölgelerin ve illerin ihtiyaçları
doğrultusunda akredite edilmiş
kuruluşlar tarafından kurulan
ortaöğretim düzeyindeki eğitim
kurumları

16. İtalya’da ortaöğretimin ilk iki yılı zorunlu eğitim kapsamındadır.
Öğrenciler İlköğretim sonunda yapılan devlet sınavında aldıkları
puanlar doğrultusunda lise, mesleki okul, teknik okul veya mesleki
eğitim ve öğretim kurslarından birine devam edebilirler.
Liseler, mesleki ve teknik okullar 5 yıl süreyle eğitim verirken;
mesleki eğitim ve öğretim kursları 3(işçi/zanaatkar) veya 4
(teknisyen) yıl süreli eğitim vermektedirler. Öğrenciler zorunlu
eğitime dahil olan 2 yıllık ortaöğretim basamağını bu kurslarda
tamamlayabilirler. Zorunlu eğitimin bir parçası olan bu 2 yıllık
eğitim tüm eğitim öğretim kurumlarında ortaktır. Bu ortak
eğitimin ardından her kurum kendi eğitim programının amaçları
doğrultusunda eğitime devam eder.
Değerlendirme:
Tekrarlı değerlendirme: Her dönemin sonunda
Final değerlendirmesi: Her okul yılının sonunda yapılan sınav ve
lisenin 5. yılının bitiminde devletin yaptığı sınav
Hem her dönemin sonunda hem de yıl sonunda sınıf öğretmenleri
bir kurul oluşturup öğrencilere final notlarını verirler. Notlar her
bir dersin öğretmeni tarafından önerilir ve öğretmenlerin
çoğunluğu tarafından kabul edildiği taktirde geçerli olur, aksi halde
müdürün oyu sonucu belirler.
Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
Ortaöğretim
Ortaöğretim Bitirme Sınavına girebilmek için, öğrencilerin: öğretim
yılının ¾’üne devam etmiş olmaları, 3. Yılın sonunda her bir dersten ya
da tek bir not verilerek değerlendirmesi yapılan grup derslerinden
6/10 ya da daha yüksek bir not almış olmaları, 3. Yılın sonunda 6/10’a
eşit ya da daha yüksek bir davranış notu almış olmaları gerekir. 6’dan
daha düşük davranış notu öğrencinin sınava girmesini kesinlikle
engeller.
Ortaöğretim üst kademe bitirme sınavı:
3 yazılı + 1 sözlü sınav
1. yazılı sınav öğrencinin İtalyan diline hakimiyetini, ifade,
mantık-dil ve eleştirel becerilerini sınamayı amaçlar.
2. Sınav çalışılan alana özgü konulardan birini kapsar.
3. Sınav son sınıftaki derslerle ilgili çoklu-disiplinli bir sınavdır. 1.
ve 2. Yazılı sınavın metinleri bakanlık tarafından hazırlanıp
okullara gönderilir. 3. Yazılı sınavın metni ise sınav kurulu
tarafından hazırlanır.
Sözlü sınav ise son sınıfın konularını kapsar ve çoklu-disiplinli bir
yapıya sahiptir. Sınavı başarılı bir şekilde geçen adaylara diploma ve
sertifikaları verilir.

17. Ortaöğretim sonrası kademede yüksek teknik eğitim ve öğretim sistemi, resmi ve özel
sektörde iş dünyasının gereksinimlerini karşılamak için ortaöğretim sonrası düzeyde mesleki
nitelikleri geliştirmeyi amaçlayan dersler sunar.
Yüksek teknik eğitim ve öğretim sistemi içinde iki farklı eğitim yolu mevcuttur:
Yüksek Teknik Enstitüler tarafından verilenler
Yüksek Teknik Eğitim tarafından verilenler.
Ortaöğretim üst kademe bitirme sertifikasına sahip olan herkes –yetişkinler de dahil-
kurumlara kayıt yaptırabilir. Dersler yaş gruplarına göre düzenlenmez.
Bu kurumlardaki değerlendirmeler okul, üniversite, mesleki eğitim sektörlerinin temsilcileri
ve iş hayatından uzmanların oluşturduğu sınav kurulu tarafından yapılır.
Yüksek Teknik Enstitülerinin verdiği derslerle yüksek teknisyen diploması,
Yüksek teknik Eğitim Sisteminin verdiği derslerle yüksek teknik uzmanlık sertifikası alınır.
Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
Ortaöğretim Sonrası (Üçüncül Olmayan)

18. Eğitim Basamakları ve Okul Türleri
Yükseköğretimİtalyan yüksek öğretim sistemi şu şekilde düzenlenmiştir:
Üniversitelerin düzenlediği üçüncül eğitim
Yüksek Sanat ve Müzik Okullarının (Afam) düzenlediği üçüncül eğitim
Teknik üniversitelerin düzenlediği üçüncül eğitim
Diğer yükseköğretim kurumlarının verdiği eğitim
Üniversitelerde şu vasıflar elde edilir:
Laurea: Bologna sürecinin 1. devresine denk (lisans düzeyinde)
Laurea specialistica/magistrale: Bologna sürecinin 2 . devresine denk
(yüksek lisans düzeyinde)
Dottorato di ricerca: Bologna sürecinin 3 . devresine denk (doktora
düzeyinde)
Üniversiteye kabul, ortaöğretim üst kademe bitirme sertifikasına
veya yurtdışında alınmış eşdeğer bir belgeye sahip olmayı gerektirir.
Her kurum kendi giriş koşullarını belirler. Ortaöğretim üst kademe
son sınıf öğrencileri başvuracakları üniversiteye ön kayıt başvuru
formu bırakarak bizzat başvururlar.
Konservatuarlar, resmi olarak tanınmış Müzik Enstitüleri ve Ulusal
Dans Akademisi, üstün yetenekli öğrencileri ortaöğretim üst kademe
bitirme sertifikası aramaksızın kabul edebilir.
Yükseköğretim kurumlarında mimarlık, hukuk, mühendislik, eczacılık,
ve veterinerlik bölümlerinde 5 yıllık, tıp ve cerrahi bölümlerinde 6
yıllık süreyle eğitim verilirken, diğer lisans bölümlerinde eğitim 3 yıl
sürmektedir.
Afam şu kurumlardan oluşur:
Güzel Sanatlar Akademisi,
Ulusal Drama Akademisi,
Sanatsal Endüstriler için Yüksek Enstitüler (ISIA),
Konservatuarlar,
Ulusal Dans Akademisi ve
Resmi olarak tanınmış Müzik Enstitüleri.
Üniversitelere denk vasıflar veren kurumlar:
Çevirmenler için yüksekokullar: 3 yıllık ders süresinin sonunda üniversitelerin
verdiği çeviribilim üzerine laurea (lisans) derecesine eş kalifikasyonlar sağlar.
Psikoterapistler için uzmanlık enstitüleri: İtalyan üniversitelerince psikoloji
alanında verilen uzmanlık diplomasına (doktora) denk kalifikasyon sağlar.
Aşağıdaki kurumlar yüksek öğretim kurumu olmalarına rağmen lisans, yüksek
lisans veya doktora diploması vermezler. Eğitim süreleri 1-2 yıl arasında
değişmektedir:
Ulusal Sinema Okulu
Restorasyon Merkez Enstitüsü
Mozaik Restorasyon Okulu
Kıymetli Taş Okulu
Arşiv Sistemleri, Paleografi ve Eski Belgeleri İnceleme Okulları
Askeri Akademiler
Din Bilimleri Yüksek Enstitüleri
Kitap Patolojisi Merkez Enstitüsü
Kitapların Korunması ve Restorasyonu Kurumu.

19. Öğretmen Yetiştirme
Bütünleşik & Ardışık

20. Öğretmen Yetiştirme
*Bu niteliklerin yanı sıra öğrenciler giriş sınavını
geçmelidirler. Eğitim bakanlığı, devlet okullarındaki
öğretmen ihtiyacına göre ulusal düzeydeki
kontenjanları belirler.
*Bu sınava girebilmek için öğretim etkinliklerinin en
az %70ine, uygulamalı eğitim etkinliklerinin en az
%80ine devam etmiş olma zorunluluğu vardır.
*Sınav, yapılan tüm etkinliklerin değerlendirmesini,
sınav komitesinin seçtiği bir konudaki bir dersin sözlü
anlatımını ve danışman işbirliğiyle hazırlanan final
raporu üzerinde tartışmayı içerir.
*2010’da yenilenen öğretmen yetiştirme sistemine
göre devlet okullarında çalışan tüm öğretmenler
yüksek lisans mezunu olmak ve öğretmenlik
uygulaması yapmış olmak zorundadırlar.
*Devlet okullarındaki öğretmenler geçici veya sürekli
sözleşmeli devlet memurlarıdır.
*Öğretmen olarak atanmak için ulusal düzeyde
düzenlenen sınavlara girmek ve yeterli puan almak
gerekmektedir. Öğretmenler atandıktan sonra bir yıllık
stajyer pozisyonundadırlar.
*Özel gereksinimli öğrencilerle çalışan destek
öğretmenleri öğretmen eğitimlerinin ardından en az 60
kredi almayı gerektiren ve üniversitelerin düzenlediği
eğitimden geçerler.

21. Hazırlayan: Mustafa POLAT