SlideShare a Scribd company logo
1 of 191
Hartafwijkingen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartafwijkingen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1. Endocarditis
2. Myocarditis
3. Pericarditis
4. Hartklepafwijkingen
5. Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
Voorkennis
Wat zijn de lagen van de hartwand?
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
De lagen van de hartwand
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Endocarditis
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Endocarditis omschrijving
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
= Ontsteking van het
endocard
• Bacteriën in bloedbaan->
• Gaan zich vastzetten in
endotheel/kleppen->
• Knobbeltjes ontstaan =
vegetaties van bacteriën +
fibrine + bloedplaatjes->
• Klepaantasting
Trombusvorming en
embolen
Endocarditis oorzaak
Streptokok (mond) of stafylokok
(huid)
Besmetting van de risicopatiënt via
hematogene weg:
 Kleine tandheelkundige ingrepen
 Hartoperatie
 Diagnostische procedures
 Infecties elders in het lichaam
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video endocarditis Bart Wellens
http://nieuws.vtm.be/2013010811778-toestand-wellens-
verbetert
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Endocarditis symptomen
1 Verspreiding van
bacteriën geven:
• Subfebriele temperatuur of
hoge koorts
• Griepsymptomen
• Anemie
• Splinterbloedinkjes
(petechieën)
• Geringe miltvergroting
• Hartgeruis
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video endocarditis
https://www.youtube.com/watch?v=vNuijvjGZBE
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Endocarditis symptomen
2 Micro-embolie:
• Rode knobbels onder de
huid
• Nierfunctiestoornissen
• Neurologische stoornissen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Endocarditis risicopatiënten
Patiënten met:
• Hartaandoeningen
• Klepgebreken
• Kunstkleppen
• Acuut reuma
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Endocarditis behandeling
• Preventief AB bij
operaties : bij
Tandheelkundige
behandelingen,
verwijdering van de neus- en
keelamandelen,
bronchoscopie,
operaties aan bijvoorbeeld de
luchtwegen, darmen….
• Curatief: langdurige AB-
therapie
penicilline-streptomycine
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Endocarditis complicaties
• Beschadiging
hartkleppen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Herhalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Myocarditis
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Myocarditis omschrijving
= Ontsteking van de
hartspier
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Myocarditis oorzaken
• Viraal
• Acuut reuma
• Ideopathisch
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Myocarditis symptomen
• Hartritmestoornissen met als gevolg trombi en
emboli
• Hartfalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Myocarditis behandeling
• Oorzakelijk: AB toedienen bij reuma
• Symptomatisch: ritmestoornissen en hartfalen
behandelen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Myocarditis video
http://www.youtube.com/watch?v=SBeiywhQa3o
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Herhalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartafwijkingen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1. Endocarditis
2. Myocarditis
3. Pericarditis
4. Hartklepafwijkingen
5. Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
Pericarditis omschrijving
= ontsteking van het
hartzakje
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
30 ml vocht
Pericarditis vormen
• Droge pericarditis
• Natte pericarditis
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Droge pericarditis omschrijving
= ontsteking van het
hartzakje zonder
overmatige vochtvorming
= neerslag op het pericard
(schuurpapier)
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Droge pericarditis oorzaken
• Ideopathisch
• Gastro-enteritis
• Viraal
• Acuut reuma
• Hartinfarct
Casus: welke oorzaken?
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pericarditis symptomen
• Pijn op de borst toenemend
met de ademhaling
• Wrijfgeruis op de borstkas
hoorbaar soms voelbaar
• Verhoogde CVD
Casus: welke symptomen?
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Droge pericarditis behandeling
• Pijnstilling
• Bedrust
• Oorzakelijk
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Droge pericarditis complicaties
• Pantserhart
Het pericard gaat verbindweefselen of zelfs
verkalken
• Hartfalen
Het hart kan niet goed uitzetten
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Natte pericarditis omschrijving
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
= Ontsteking van het
hartzakje met overmatige
vochtopstapeling
Casus: welke vorm van
pericarditis?
Natte pericarditis symptomen
• Zelden pijnklachten
• Harttamponnade: het hart
gaat niet meer goed
uitzetten door verhoogde
vochtproductie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video harttamponnade
http://www.youtube.com/watch?v=1ODSQ3Itnic
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Natte pericarditis behandeling
• Pericardpunctie
Vocht drainage
• Pericardluik
Operatief een luikje
maken om het vocht te
draineren
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Natte pericarditis complicaties
• Hartfalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Herhalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartafwijkingen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1. Endocarditis
2. Myocarditis
3. Pericarditis
4. Hartklepafwijkingen
5. Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
Voorkennis
• Welke kleppen zijn er?
• Wat is de functie van een hartklep?
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Voorkennis
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Werking van de hartkleppen
http://www.e-gezondheid.be/de-werking-van-
de-kleppen/video/321
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijkingen omschrijving
• Stenose = hartklep vernauwd en opent niet
goed
• Insufficiëntie = hartklep sluit niet meer goed
(hartkleplekkage)
• Combinatie van beide
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijkingen voorbeelden
• Aortaklepstenose = ……
• Aortaklep-insufficiëntie = …….
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijkingen oorzaken
• Sclerose
• Congenitale afwijkingen
• Hartinfarct
• Endocarditis
Casus: welke oorzaak?
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijkingen gevolgen
• Mitralisklepstenose
• Mitralisklepinsufficiëntie
• Aortaklepinsufficiëntie
• Aortaklepstenose
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video hartklepafwijking
mitralisklepstenose
http://www.e-
gezondheid.be/mitralisklepstenose/video/321
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijking mitralisklepstenose
• Uitzetting van de linker
boezem met VKF
• Linker hartfalen
• Verminderde cardiac
output
• Trombusvorming/embolie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijking
mitralisklepinsufficiëntie
• Bloed stroomt terug naar de
linkerboezem
• Uitzetting linkerboezem
• Linker hartfalen
• Verminderde cardiac output
• Trombusvorming/embolie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijking
aortaklepinsufficiëntie
• Verminderde cardiac
output
• Hypertrofie van de
linkerventrikel
• Linker hartfalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video hartklepafwijking
aortaklepstenose
http://www.youtube.com/watch?v=y50sTBlIy3Y
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijkingen aortaklepstenose
• Verminderde cardiac output
• Linker hartfalen
Casus: welke gevolgen?
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijkingen behandeling
• Plaatsen van een
biologische of
kunstmatige kunstklep
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video hartklepoperatie mitraalklep
http://www.youtube.com/watch?v=DoJsK7Q6uco
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartklepafwijkingen behandeling
• PTMV (percutane
transluminale
mitralisvalvuloplastie)
• PTAV (percutane
transluminale
aortavalvuloplastie)
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video PTAV
http://www.youtube.com/watch?v=7BpkZwheYhI
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
TAVI
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video TAVI
https://www.youtube.com/watch?v=fw5_9V95qUE
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Mitraclip
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video Mitraclip
https://www.youtube.com/watch?v=j8TIkOyAHOU
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Evaluatie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1. Noem 3 hartafwijkingen
2. Noem 2 mogelijke oorzaken hoe men endocarditis kan oplopen.
3. Wat is het verschil tussen een klepstenose en klepinsufficiëntie?
4. Wat is het gevolg van een mitralisklepstenose?
5. Waarom is myocarditis gevaarlijk?(2)
6. Wat is het verschil tussen een droge en natte pericarditis? +
gevolg (2)
Kruiswoordraadsel
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartafwijkingen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1. Endocarditis
2. Myocarditis
3. Pericarditis
4. Hartklepafwijkingen
5. Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
1 Ontstaan van ritmestoornissen
2 Diagnosestelling van ritmestoornissen
3 Hoe beoordeel je een EKG?
4 Soorten hartritmestoornissen
5 Behandeling van ritmestoornissen
Voorkennis opfrissen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Voorkennis
Het prikkelgeleidingssysteem
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video het prikkelgeleidingssysteem
http://www.e-gezondheid.be/geleidingsstelsel-
van-het-hart/video/321
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
EKG
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
EKG definitie
• Elektrocardiogram
• Grafische weergave van de
elektrische activiteit van de
hartspiercellen
• Transport van elektrisch
geladen ionen veroorzaakt
elektrische activiteit en het
hart trekt samen
• Ritmestoornissen,
geleidingsstoornissen en
angor/infarct vaststellen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
EKG betekenis
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
EKG betekenis
• R
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1 hartslag = 1 PQRST
RR interval
EKG betekenis
• P-golf
Boezems
0,2 sec of 5
De sinusknoop naar de
ventrikels wordt voortgeleid
• QRS-complex
Kamers
0,12 sec of 3
• T-top
Ontspanning of repolarisatie
van de ventrikels
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1 hartslag = 1 PQRST
EKG betekenis herhalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Samentrekking
atria = depolarisatie
Samentrekking ventrikels
= depolarisatie
Ontspanning ventrikels
= repolarisatie
EKG betekenis herhalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video EKG nemen
https://www.youtube.com/watch?v=A9L7T4Pv6wg
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
EKG afleidingen
Voor praktijk
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
10 elektroden
12 afleidingen:
• 6 standaardafleidingen
(I,II,III, aVF, aVR, aVL)
• 6 thoracale afleidingen
(V1,V2,V3,V4,V5,V6)
EKG
Doel verschillende
afleidingen
Bv diagnose stellen bij de
verschillende soorten
hartinfarct
Indicaties
• Pre-operatief
• Diagnostisch
• Sportonderzoek
• Verzekeringsonderzoek
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
EKG Verloop
Zie video
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Afwijkingen in het
prikkelgeleidingssysteem
1 Ontstaan van ritmestoornissen
2 Diagnosestelling van ritmestoornissen
3 Hoe beoordeel je een EKG?
4 Soorten hartritmestoornissen
5 Behandeling van ritmestoornissen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Ontstaan van ritmestoornissen
Normaal sinusritme
• Herhaaldelijk P-toppen,
QRS-complexen en T-
toppen
• Toppen voldoen aan
bepaalde grootte en vorm
• Hartfrequentie 60 -100 sl/’
Abnormaal ritme
• Als de frequentie of vorm
PQRST afwijkend zijn
• Plaats van ontstaan:
 Sinusknoop
 Boezems
 AV-knoop
 Ventrikels
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Diagnosestelling van ritmestoornissen
• Nemen van de polsslag
• EKG
• EFO
• Holtermonitoring
• Telemetrie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
EKG beoordelen
• R-R afstanden: regelmatig?
• P-toppen: aanwezig? vorm?
• PR-afstand: < 0,2 sec
• QRS-complex: < 0,12 sec
• Hartfrequentie: 300 delen
door aantal grote
vierkantjes tussen de 2 RR-
toppen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Soorten hartritmestoornissen
1. Sinusbradycardie
2. Sinustachycardie
3. VKES / VES
4. VKF (voorkamerfibrillatie)
5. VT (ventrikeltachycardie)
6. VF (ventrikelfibrillatie)
7. Eerstegraads AV-block
8. Tweedegraads AV-block
9. Derdegraags AV-block
10. Asystolie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Sinusbradycardie EKG en kenmerken
• R-R afstanden:
regelmatig
• P-toppen: normaal
• Geleiding:
PQ-afstand < 0,2 sec
• QRS: normaal
• Frequentie: 30-60 sl/’
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Sinusbradycardie oorzaken
• Sporthart
• Medicatie zoals Lanoxine® en bèta-blokkers
• In slaap
• Vagale reactie
• Hartinfarct, cardiomyopathie
• Verhoogde hersendruk
• Icterus/hepatisch coma
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Sinusbradycardie
Symptomen
• Zich zwak voelen
• Syncopes
• Vermoeidheidsklachten
• Duizeligheid
Behandeling
• Indien noodzakelijk,
hangt af van de oorzaak
• Bij digitalisintoxicatie
digitalisbehandeling
stopzetten
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Sinustachycardie EKG en kenmerken
• R-R afstanden:
regelmatig
• P-toppen: normaal
aanwezig
• Geleiding:
PQ-afstand <0,2 sec
• QRS: normaal
• Frequentie: 100-160 sl/’
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Sinustachycardie oorzaken
• Angst, spanning of inspanning
• Hyperthyroïdie
• Koorts
• Anemie
• Nevenwerking van Dynatra® (dopamine)
• Shock
• Pijn
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Sinustachycardie symptomen
• Angst
• Duizeligheid
• Hartkloppingen
• Kortademigheid
• Bij shock is dit ritme
compensatoir (=…)
• Bij pijn op de borst is dit
niet compensatoir
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Sinustachycardie behandeling
• Afhankelijk van de oorzaak en de ernst ervan
• Anti-arythmica
• Plasma-expanders bij vaatondervulling
• Pijnbehandeling bij pijn
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Extrasystole
• Of vroegtijdige
contractie
• De prikkel ontstaat niet
in de sinusknoop
• Kan zowel in het atrium
(VKES) als in de
ventrikel (VES) ontstaan
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKES boezemextrasystole
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKES boezemextrasystole
• Ritme: normaal behalve de vroege boezemsystole
• P-toppen: abnormaal of omgekeerd van vorm
• QRS-complex: normaal
• Geleiding: compensatoire pauze
• Frequentie: normaal
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKES boezemextrasystole
Symptomen
• Alsof het hart sneller klopt
• Beangstigend
• Kortademigheid
• Rare bons
Behandeling
Bij veel last:
• Bèta-blokkers
• Anti-arythmica
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VES ventriculaire extrasystole
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VES ventriculaire extrasystole
• Ritme: compensatoire pauze
• P-toppen: voor de VES geen p-top, wel P-top voor de normale QRS-
complexen
• Geleiding: rechtstreekse activatie van de ventrikel
voor en na VES normale QRS-complexen
• QRS-complex: verbreed en vervormd
• Frequentie: normaal
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VES ventriculaire extrasystole
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VES ventriculaire extrasystole
Oorzaken
• Koffie
• Nicotine
• Stress
• Hartinfarct
Symptomen
• Hartkloppingen
• Hartoverslag
Ves als gevolg van een
hartaandoening kunnen
gevaarlijke ritmestoornissen tot
gevolg hebben
• VT
• VF
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VES behandeling
• Geen behandeling als het een gevolg is van
koffie, nervositeit en roken
• Wel behandeling als het een gevolg is van een
hartaandoening of van geneesmiddelen
• Anti-aritmica
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKF voorkamerfibrillatie
• Prikkels ontstaan in de
atria
• De boezems trillen snel
en ongecoördineerd
• Een deel prikkels naar
de ventrikels
• Ventrikels trekken te
snel en onregelmatig
samen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKF voorkamerfibrillatie
• Ritme: onregelmatig
• P-toppen: fibrillatiegolven
• Geleiding: afwezigheid van P-toppen
• QRS: normaal
• Frequentie: < 100 sl/’ of > 100 sl/’
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video VKF voorkamerfibrillatie
https://www.youtube.com/watch?v=MyHIFPv34rs
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKF oorzaken
• Coronair lijden
• Ethylisme
• Koffie
• Tabak
• Amfetaminen
• Cocaïne
• Hyperthyroïdie
• Hartfalen door mitralisstenose
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video patiënte met VKF
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
http://www.youtube.com/watch?v=-npDURlcvIw
VKF symptomen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video VKF voorkamerfibrillatie
https://www.youtube.com/watch?v=0bFA-4qyFOc
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKF gevolgen
• De kamers zijn bij elke hartslag anders gevuld
• Abnormale verwijding van de boezems
• Embolie kan leiden tot hersen/longembolen
• Bij hartfalen: angor en bewustzijnsdaling
• Vermindering cardiac output
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VKF behandeling
• Medicamenteus
Anticoagulantia
Digitalis
Bèta-blokkers
Ca-antagonisten
• Niet-medicamenteus
Cardioversie
Soms pacemaker
• Chirurgisch
Ablatie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video VKF elektrocardioversie
http://www.youtube.com/watch?v=7iu3h0zxMFs
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VT ventrikeltachycardie
• Prikkel ontstaat in de
ventrikel
• Ventrikels trekken snel
en ongecoödineerd
samen
• Weinig O2 rijk bloed
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VT
• Ritme: regelmatig
• P-toppen: opgenomen in QRS-complexen, zelden zichtbaar
• Geleiding: prikkels in de ventrikel
contractie van de ventrikel onafh van de boezems
• QRS: verbrede gegolfde complexen
• Frequentie: 140-200 sl/’
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video VT ventrikeltachycardie
http://www.e-
gezondheid.be/ventrikeltachycardie/video/479
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VT oorzaken
• Myocardinfarct
• Hartoperatie
• Elektrolytenstoornissen
• Mitralisklepprolaps
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VT
Symptomen
• Duizeligheid
• Syncope
• Hartkloppingen
• Hartbonzen
• Hartoverslagen
• Misselijkheid en transpiratie
• Angor
Gevolgen
• Hemodynamische
instabiliteit (=…)
• Ventrikelfibrillatie !!!
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VT behandeling
• Acute behandeling:
Lidocaïne
Cardioversie
• Chronisch:
Anti-arytmica
AICD
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VF ventrikelfibrillatie
• Ventrikels trillen
oncoördineerd en snel
samen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VF ventrikelfibrillatie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
• Ventrikels trillen ongecoördineerd en zeer snel
• Het hart pompt niet meer
• Patiënt valt na enige seconden bewusteloos
• Overlijden binnen enkele minuten
VF
Oorzaken
• Myocardinfarct
• Aangeboren lange QT-tijd
• Brugadasyndroom
• VT
• Meer dan 10 VES/’
Symptomen
• Bewusteloosheid
• Apnoe
• Geen voelbare pols
Gevolgen
• Circulatoire stilstand
• Ademhalingsstilstand
• Plotse dood
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
VF behandeling
• CPR
• Defibrilleren
• Intubatie
• IV-lijn
• Medicatie:
Adrenaline
Lidocaïne
Nabicarbonaat
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video CPR en AED UZ Gent
http://www.youtube.com/watch?v=vZV212CDAXI
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video plotse hartstilstand bij sporters
http://www.youtube.com/watch?v=nPb0WvJL9Zg
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video wielrenner Niels Albert
http://www.nieuwsblad.be/sportwereld/cnt/dm
f20140519_01111936
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Hartblock
De prikkelgeleiding wordt op bepaalde plaatsen
geblokkeerd
• Sinusale block
• AV-block
• Bundeltakblock
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
AV-block
• 1ste graads AV-block:
prikkel komt niet meteen
in de ventrikel
• 2de graads AV-block:
prikkel komt niet altijd in
de ventrikel
• 3de graads AV-block:
prikkel komt helemaal niet
meer
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
AV-block
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1ste graads AV-block
Prikkels worden met enige vertraging voortgeleid
• Ritme: normaal
• P-toppen: normaal omdat ze in de sinusknoop ontstaan
• Geleiding: PR-interval > 0,2 sec
• QRS-complex: normaal
• Frequentie: normaal
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Eerstegraads AV-block Normaal EKG
1ste graads AV-block oorzaken
• Sporthart
• Tieners/jong volwassenen
• Actieve nervus vagus
• Acuut reuma
• Digitalisintoxicatie
• Atherosclerose
• Myocarditis
• Myocardinfarct
• Hoge leeftijd
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1ste graads AV-block
Symptomen
Geen tenzij bradycardie
Gevolgen
Kan evolueren naar 2de of
3de graads AV-block
Behandeling
Behandeling alleen bij
klachten
Bij digitalisintoxicatie
medicatie aanpassen en
tijdelijk stoppen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
2de graads AV-block
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
• Ritme: langzaam en regelmatig
• P-toppen: normaal, veel P-toppen
• Geleiding: P-top wordt door de AV-knoop geblokkeerd =
Er valt een QRS-complex weg
• QRS-complex: normaal
• Frequentie: traag
Prikkels worden niet altijd voortgeleid
2de graads AV-block oorzaken
• Congenitaal
• Digitalis
• Atherosclerose
• Myocarditis
• Myocardinfarct
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
2de graads AV-block
Symptomen
• Duizeligheid
• Syncope
• Dyspnoe
• Orthostatische hypotensie
• Vermoeidheid
Gevolgen
• Hemodynamisch (=…)
• 3de graads AV-block en
stilstand
Behandeling
• Atropine
• Isuprel®
• Pacemaker
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
3de graads AV-block
Geen enkele prikkel wordt naar de ventrikels voortgeleid
• Ritme: boezem- en kamerritme zijn regelmatig maar
onafhankelijk
• P-toppen: normaal, meer P-toppen dan QRS-complexen
• Geleiding: geen verband tussen boezem- en kamerritme
AV-knoop geleidt niet
• QRS-complex: normaal
• Frequentie: heel traag 30-40 sl/’
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
p p p p
3de graads AV-block
Geen enkele prikkel wordt naar de ventrikels voortgeleid
• Ritme: boezem- en kamerritme zijn regelmatig maar
onafhankelijk
• P-toppen: normaal, meer P-toppen dan QRS-complexen
• Geleiding: geen verband tussen boezem- en kamerritme
AV-knoop geleidt niet
• QRS-complex: normaal
• Frequentie: heel traag 30-40 sl/’
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
3de graads AV-block oorzaken
• Aangeboren hartafwijkingen
• Digitalisintoxicatie
• Na hartchirurgie (litteken)
• Hartinfectie
• Hartinfarct
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
3de graads AV-block
Symptomen
• Bewusteloosheid
• Trage onmeetbare pols
• Adam Stokes (=…)
Gevolgen
• Verlaagde CO
• Stolselvorming
• Verlaagde
weefseldoorbloeding
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
3de graads AV-block behandeling
• Altijd een pacemaker
• Uitwendige pacemaker
• Transcutane pacing
• Isuprel®
• O2
• CPR, adrenaline, atropine
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video transcutane pacing
http://www.youtube.com/watch?v=qkSGaJkNqvg
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Asystolie
Oorzaken
• Hartinfarct
• Hartfalen
• Overdosis farmaca
• Polytrauma
• Extreme koude
Symptomen
• Apnoe
• Circulatiestand
• Plotse dood
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Asystolie behandeling
• CPR
• Adrenaline
• Atropine
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Welke ritmestoornissen zijn het gevaarlijkst?
Verklaar!
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test jezelf
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test jezelf
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test jezelf
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test jezelf
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test jezelf
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test jezelf
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test jezelf
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video ritmestoornissen
http://www.youtube.com/watch?v=6TfhdAb4uTY
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Behandeling ritmestoornissen
1. Medicamenteus
2. Ablatie
3. Defibrilleren
4. AED
5. Cardioversie
6. Internal cardiac defibrillator
7. Pacemaker
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Behandeling van ritmestoornissen:
medicamenteus
• Anti-aritmica
• Cardiotonica
• Bèta-blokkers
• Anti-coagulantia
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Behandeling van ritmestoornissen
Ablatie
Definitie
Een techniek waarbij men met
een speciale katheter
hartspierweefsel gaat verbranden
of bevriezen.
Het litteken zorgt ervoor dat de
prikkel niet meer voortgeleid
wordt zodat ritmestoornissen niet
meer optreden
Indicatie: bij VKF en tachy-
aritmieën thv atria of ventrikels
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Behandeling ritmestoornissen
Ablatie bij VKF
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
PM
Video Ablatie
http://www.youtube.com/watch?v=KjXbrZ00yXI
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Ablatie voorbereiding
• PTT boven 30% (INR <2)
• Medicatie stoppen (anticoagulatia en anti-arythmica)
• Informed consent
• RX, EKG, BN
• 6u nuchter
• Liezen/schouder scheren
• Op-hemd
• Infuus
• Tandprothese/juwelen/nagellak verwijderen
• Alg narcose (procedure 4-6u)
• Via art of vena femoralis
• Li schouder : diathermieplaat
• Heparine tijdens ingreep : APTT opgevolgd
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Ablatie postoperatief en nazorg
• Vervoer : steeds met defibrillator en monitor
• O2 tot SO2> 95%
• Telemetrie op afdeling
• Controle ECG
• BD-pols-temp controle
• Controle prikplaats-verband
• 6 uur drukverband/ 4 uur bedrust been stil (veneus)
• Eerste uren nuchter na OP
• Thuis: Geen auto rijden
• Geen bad/ wel douche
• 1 week geen druk op lies: niet fietsen, tillen, persen.
• Anti-aritmica , anticoagulantia en een lage dosis aspirine
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Ablatie complicaties
• Hematoom in de lies
• Pseudoaneurysma
• Ritmestoornissen
• Harttamponnade
• Trombo-embolie
• Beschadiging hartklep
• Wondinfectie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Behandeling ritmestoornissen
Defibrilleren
Het toedienen van een
elektroshock om
kamerfibrilleren of VF te
beëindigen
Met SAED
of AED
Indicatie
VF
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
AED
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Defibrilleren uitvoering
• Veiligheid eerst!
• Geen natte omgeving
• Niet in een lift defibrilleren (omstaanders krijgen ook shock)
• Borstkas ontbloot
• 2 gelpads : rechts van het borstbeen (vlak onder het
sleutelbeen), de andere aan de linker thoraxzijkant
• De beide paddels plaatsen
• Toestel opladen (200-360J) volgens protocol
• “ Bed vrij”
• Shocken
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Defibrilleren nazorg
• O2
• Brandwonden : Flammazine®
• Patiënt informeren
• Controle vitale parameters/ monitoring
• Controle op aritmieën.
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
AED
Automatisch externe defibrillator
Indicatie
Plotse circulatiestand
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video AED uitvoering
http://www.gezondheid.be/tv/index.cfm?fuseac
tion=main&tv=1&vid_id=11
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video AED uitvoering
• Vochtige borstkas
• Harige borst
• Pleisters
• Pacemaker
• Sieraden
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Cardioversie
Definitie
• Chemische cardioversie
Behandeling van
hartritmestoornissen met
medicatie
• Elektrocardioversie
Met de defibrillator wordt
onder narcose een elektrische
impuls gegeven aan de
hartspier om het hartritme te
herstellen
Indicatie: VKF
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video cardioversie uitvoering
http://www.youtube.com/watch?v=8-ohJcebMGI
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Cardioversie voorbereiding
• Nuchter
• PTT 30%
• Eerst TEE : trombi uitsluiten
• Gebitsprothese verwijderen
• Infuus
• Korte narcose met diprivan®
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Cardioversie
Complicaties
• Bloedingen (lage PT)
• Brandwonden
• Embolie
Nazorg
• Telemetrie
• Controle bewustzijn
• Anticoagulantia en anti-
aritmica iov de arts
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
ICD
Implanteerbare cardiale defibrillator
Definitie
Dit is een elektronisch apparaatje
met 1 of meer geleidingsdraden,
die een schok afgeeft naar het
hart om het ritme te herstellen
Indicaties
• Groot litteken door infarct :
gevaar voor
hartritmestoornissen
• Syncopes en een aangeboren
HR-stoornis
• Syncopes op basis van een VT Moderne ICD’s hebben PM-
functies
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
ICD
Implanteerbare cardiale defibrillator
http://www.youtube.com/watch?v=dlert3zh8fo
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video ICD voetballer
http://www.youtube.com/watch?v=UjZK4HgoY2Q
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker
Dit is een elektrisch apparaatje
dat door middel van leads
verbonden is met de rechter
kamer en/of rechterboezem.
Deze voelt de elektrische
activiteit in het hart en kan
indien nodig het
hartspierweefsel gaan
stimuleren.
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker indicaties
• Hartritmestoornissen/geleidingsstoornissen
• Syncopes
• Sommige vormen van hartfalen
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker soorten
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemakers soorten
• AAI-PM bij
sinusknoopdysfunctie
• VVI-PM bij te traag kamerritme
• DDD- PM bij AV-dysfunctie
A = atrium
V = ventrikel
D = dual
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemakers soorten
• AAI-PM bij sinusknoopdysfunctie
• VVI-PM bij te traag kamerritme
• DDD- PM bij AV-dysfunctie
A = atrium
V = ventrikel
D = dual
I = inhibitie = als er een nl hartritme is
geeft de PM geen prikkel
1ste letter = plaats van pacing
2de letter = plaats van sensing
3de letter = triggeren of inhiberen
4de letter = rate respons
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker soorten
Biventriculaire pacemaker of CRT
Een soort pacemaker voor mensen
met hartfalen waarbij 3 leads
gebruikt worden (RA, LV, RV). Deze
zorgt ervoor dat beiden ventrikels
synchroon gaan samentrekken.
Cardiale resynchronisatietherapie
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video CRT
http://www.youtube.com/watch?v=1kHKakGI3WI&list=PLn6AH9
1BcUguOpVsUjwNmwa9TsLsmuM4Q&index=9
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video CRT
http://www.youtube.com/watch?v=udOt3-QOA9g
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker functie
• Stimulatiefunctie
Geeft elektrische prikkels
• Detectiefunctie
Voelt wanneer het wel of niet nodig is
• Rate respons functie
Past het ritme aan de lichaamsinspanning
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemakerimplantatie
http://www.youtube.com/watch?v=wdEV0pYb8zw
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
PM-implantatie voorbereiding
• Onderzoeken: RX-thorax, EKG, BN (PT,…)
• Antico op voorhand stoppen
• Infuus : AB (allergie?)
• Informeren
• Préoperatief scheren: okselstreek
• Kunstgebit, juwelen verwijderen
• Identificatiebandje, OP-hemdje
• Nuchter
• Draagdoek meenemen
• Dossier
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker postoperatief
• Draagdoek
• Zandzak op de operatiewonde
• Telemetrie
• Bedrust tot de dag nadien
Dag erna:
• EKG met of zonder magneet
• Infuus
• RX-thorax
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker verdere nazorg
• De specialist komt de pacemaker afstellen
volgende dag
• Geeft de patiënt een pasje
• Eén maand later volgt een tweede controle.
• Een zesmaandelijkse controle met een
programmer
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video controle PM/ICD
http://brusselsheartcenter.be/nl/cardiologie/onderz
oeken-en-therapeutische-handelingen/pace-maker-
en-defibrillator-controle.html
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Pacemaker complicaties
• Bloeduitstorting
• Klepbeschadiging
• Wondinfectie
• Pacemakersyndroom
• Overpacing
• Malpacing
• Undersensing
• Metaalmoeheid
• Klaplong
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Video klaplong
http://www.youtube.com/watch?v=dtrqaS6H92g
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
GVO
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Algemene richtlijnen na het plaatsen van een
ICD of PM
GVO
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
1 Kan ik het geïmplanteerde apparaat voelen?
2 Zijn lichamelijke inspanningen en sporten toegestaan?
3 Is het apparaat zichtbaar onder de kleding?
4 Zal de ICD/PM mijn hartaandoening genezen?
5 Kan ik zonder problemen reizen?
6 Kunnen de anti-diefstalinstallaties van waren huizen van invloed zijn op de ICD/PM?
7 Hoe lang functioneert het apparaat?
8 Hoe weet de arts dat het apparaat moet worden vervangen?
9 Moet ik na de implantatie mijn behandeling blijven volgen?
10 Wat voel ik tijdens de door het apparaat afgegeven schok?
11 Is de elektrische puls altijd krachtig?
12 Kan een persoon die de patiënt tijdens of net na de schok aanraakt gewond geraken?
13 Wat is het van de vervolgcontroles?
14 Is zwangerschap/seksualiteit mogelijk met een ICD?
15 Wat moet ik doen indien de ICD een geluidssignaal laat horen?
16 Moet ik mijn verzekering verwittigen: levensverzekering?
17 Mag er nog met de auto gereden worden?
18 Mag er vrij gebruik gemaakt worden van apparatuur?
19 Mag men zijn beroep terug uitoefenen?
20 Moeten er voorzorgsmaatregelen genomen worden bij bepaalde onderzoeken en behandelingen?
21 Wat gebeurt bij overlijden?
Herhaling
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test
1. Wat is een ablatie?
2. Wat is defibrilleren? Indicatie?
3. Wat is een AED? Indicatie?
4. Wat is cardioversie? Indicatie?
5. Wat is een ICD?
6. Soorten pacemakers?
7. Wat zijn de complicaties na een PM-implantatie?
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen
Test
Naima Aouad Cardiologie voor
verpleegkundigen

More Related Content

Featured

How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
ThinkNow
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 

Featured (20)

Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage EngineeringsProduct Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
Product Design Trends in 2024 | Teenage Engineerings
 
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental HealthHow Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
How Race, Age and Gender Shape Attitudes Towards Mental Health
 
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdfAI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
AI Trends in Creative Operations 2024 by Artwork Flow.pdf
 
Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 

Hartafwijkingenf