Dịch vụ làm luận văn tốt nghiệp, làm báo cáo thực tập tốt nghiệp, chuyên đề tốt nghiệp, tiểu luận, khóa luận, đề án môn học trung cấp, cao đẳng, tại chức, đại học và cao học (ngành kế toán, ngân hàng, quản trị kinh doanh…) Mọi thông tin về đề tài các bạn vui lòng liên hệ theo địa chỉ SĐT: 0988.377.480 ( Miss. Mai ) Email: dvluanvankt@gmail.com ( Bạn hãy gửi thông tin bài làm, yêu cầu giáo viên qua mail) Chúng tôi nhận làm các chuyên ngành thuộc khối kinh tế, giá cho mỗi bài khoảng từ 100.000 vnđ đến 500.000 vnđ

1. LỜI MỞ ĐẦU
Có thể nói hoạt động Ngân hàng của mỗi nước chính là bộ mặt kinh tế
của đất nước đó. Và thực tế, so với các ngành khác trong nền kinh tế thì
khoảng cách giữa ngành Ngân hàng các nước là dễ được thu hẹp nhất bởi tính
nhạy cảm, cạnh tranh và vị trí then chốt trong nền kinh tế. Bằng việc huy
động các khoản tiền nhàn rỗi trong nền kinh tế hoạt động của các NHTM đã
góp phần không nhỏ trong việc thu hút lượng vốn lớn để cho vay các doanh
nghiệp, thực hiện tái đầu tư mở rộng sản xuất, thúc đẩy nền kinh tế phát triển.
đây chính là hoạt động truyền thống và chủ yếu của NH, vì vậy kết quả huy
động vốn của NHTM cao hay thấp không chỉ ảnh hưởng đến sự tồn tại và
phát triển của bản thân NHTM đó mà nó còn tác động trực tiếp đến nền kinh
tế đó.
Để góp phần vào công cuộc đổi mới chung của đất nước, ngoài những
thành tựu đã đạt được ngành Ngân hàng cũng phải vượt qua không ít khó
khăn để phấn đấu cho mục tiêu phát triển đất nước. Vì mục tiêu này, hệ thống
Ngân hàng phải trở thành bàn đạp vững chắc cho nền kinh tế. Hiện nay,
ngành Ngân hàng đang phải đối mặt với những khó khăn, thách thức trước xu
thế hội nhập quốc tếvà khu vực, giải quyết những khó khăn về vốn, về công
nghệ, về nhân lực,... nhằm đẩy nhanh công tác huy động vốn Ngân hàng
vàmột trong những nhân tố có ảnh hưởngkhông nhỏ đến công cuộc huy động
vốn Ngân hàng đó là hiệu quả công tác huy động vốn của Ngân hàng hiện
nay.
Là một bộ phận cấu thành trong guồng máy của hệ thống Ngân hàng
VCB HN đã đóng góp rất lớn vào sự phát triển của khu vực Hà Nội cũng như
sự phát triển chung của nền kinh tế nước nhà. Tuy nhiên cũng không tránh
khỏi những khókhăn chung, do đó nâng cao hiệu quả công tác huy động vốn
để củng cố sự tồn tại và phát triển của Ngân hàng đã đang và sẽ là vấn đề
được quan tâm hàng đầu của VCB HN. Chính vì vậy trong thời gian thực tập
tại VCB HN em đã đi sâu vào tìm hiểu và hoàn thành đề tài "Giải pháp nâng
1

2. cao hiệu quả hoạt động kế toán huy động vốn tại Ngân hàng Ngoại thương
Hà Nội". với kết cấu như sau:
Chương I: Một số lý luận cơ bản về kế toán huy động vốn của NHTM.
Chương II: Thực trạng công tác kế toán huy động vốn tại Ngân hàng
Ngoại thương Hà Nội.
Chương III: Giải pháp hoàn thiện công tác kế toán huy động vốn tại
Ngân hàng Ngoại thương Hà Nội.
Mặc dù vậy để giải quyết vấn đề một cách trọn vẹn đòi hỏi phải có thời
gian và kiến thức thực tế phong phú. Song vì thời gian nghiên cứu thực tế
không nhiều, kinh nghiệm và trình độ chuyên môn còn hạn chế, hơn nữa đề
tài làmột vấn đề khá rộng nên bài viết khó tránh khỏi những khiếm khuyết.
Em kính mong nhận được sự chỉ bảo của thầy cô cũng như ban lãnh đạo và
tập thể cán bộ tại VCB HN để bài viết được hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của đội ngũ cán bộ
VCB HN cũng như sự chỉ bảo nhiệt tình của cô Nguyễn Bảo Huyền trong
quá trình hoàn thành chuyên để này.
CHƯƠNG I. MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ KẾ TOÁN HUY
ĐỘNG VỐN CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1, VAI TRÒ VÀ CHỨC NĂNG CỦA NHTM
1.1. NHTM và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường
NHTM là một trong các ngành công nghiệp ra đời sớm nhất. Ở mỗi
nước, luật NHTM có những quy định khác nhau, người ta thường dựa vào
tính chất và mục đích hoạt động của ngân hàng trên thị trường tài chính để
2

3. đưa ra khái niệm về NHTM. Ở Việt nam theo điều 20 luật các tổ chức tín
dụng ( TCTD ) được Quốc hội thông qua tháng 12 năm 1997 có nêu: “ TCTD
là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của luật này và các quy định
khác của pháp luật để hoạt động kinh doanh tiền tệ, làm dịch vụ ngân hàng
với nội dung nhận tiền gửi và sử dụng tiền gửi để cấp tín dụng, cung cấp các
dịch vụ thanh toán”. Theo tổ chức và mục tiêu hoạt động của các loại hình
ngân hàng, hiện nay hệ thống ngân hàng Việt nam bao gồm 5 loại ngân
hàng : NHTM, NHĐT, NHPT, NH chính sách, NH hợp tác.
NHTM ra đời với tính chất là nhận tiền gửi, sử dụng vào việc cho vay,
chứng khoán và các dịch vụ khác của ngân hàng. Nó hoạt động vì mục đích
lợi nhuận thông qua việc kinh doanh các khoản vốn ngắn hạn là chủ yếu. Với
chức năng của mình NHTM đang ngày càng thể hiện rõ vai trò quan trọng
của nó trong nền kinh tế đó là NHTM là nơi cung cấp vốn cho nền kinh tế bởi
nhờ có hoạt động của hệ thống các NHTM và đặc biệt là hoạt động tín dụng
mà các doanh nghiệp, cá nhân có điều kiện mở rộng sản xuất, cải tiến máy
móc, công nghệ để tăng năng suất lao động nâng cao hiệu quả kinh tế và chất
lượng sản phẩm cho xã hội. NHTM là cầu nối các doanh nghiệp với thị
trường; NHTM là một công cụ để Nhà nước điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Các
NHTM được Nhà nước sử dụng như công cụ để quản lý hoạt động tiền tệ,
điều tiết chính sách tiền tệ quốc gia. Nhà nước điều tiết ngân hàng, ngân hàng
dẫn dắt thị trường thông qua hoạt động tín dụng và thanh toán giữa các
NHTM trong hệ thống, từ đó góp phần mở rộng khối lượng tiền cung ứng
trong lưu thông và thông qua việc cung ứng tín dụng cho các ngành trong nền
kinh tế, ngân hàng thực hiện việc tập hợp và phân chia vốn của thị trường,
điều khiển chúng một cách có hiệu qủa. NHTM là cầu nối nền tài chính quốc
gia với nền tài chính quốc tế thông qua các hoạt động trong lĩnh vực kinh
doanh như nhận tiền gửi, cho vay, nghiệp vụ thanh toán, nghiệp vụ ngoại hối
và các nghiệp vụ khác đặc biệt là các hoạt động thanh toán quốc tế và mua
bán ngoại tệ. Nó góp phần thúc đẩy hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu và
3

4. thông qua đó NHTM đã thực hiện vai trò điều tiết tài chính trong nước phù
hợp với sự vận động của nền tài chính quốc tế.
1.2. Chức năng của NHTM .
NHTM có 3 chức năng chủ yếu sau: chức năng làm trung gian tín
dụng, chức năng làm trung gian thanh toán, chức năng làm thủ quỹ cho xã
hội. Các chức năng này có mối quan hệ chặt chẽ, bổ sung hỗ trợ cho nhau
trong đó chức năng trung gian tín dụng là chức năng cơ bản nhất, tạo cơ sở
cho việc thực hiện các chức năng sau. Đồng thời khi ngân hàng thực hiện tốt
chức năng thủ quỹ và trung gian thanh toán sẽ góp phần làm tăng nguồn vốn
tín dụng, mở rộng quy mô hoạt động của ngân hàng.
1.2.1. Chức năng làm trung gian tín dụng :
Ngân hàng làm trung gian tín dụng khi nó là “cầu nối” giữa người có
vốn dư thừa và người có nhu cầu về vốn. Thông qua việc huy động các khoản
vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế , ngân hàng hình thành nên
quỹ cho vay của nó rồi đem cho vay đối với nền kinh tế, như vậy ngân hàng
vừa đóng vai trò là người đi vay vừa đóng vai trò là người cho vay. Với chức
năng này ngân hàng đã mang lại lợi ích cho tất cả các thành phần tham gia,
đó là người gửi tiền thu được lợi từ vốn tạm thời nhàn rỗi của mình thông qua
khoản lãi tiền gửi; người đi vay sẽ thoả mãn được nhu cầu vốn về kinh
doanh, chi tiêu, thanh toán mà không phải mất quá nhiều chi phí vào việc tìm
kiếm nơi cung ứng vốn; bản thân NHTM sẽ tìm kiềm được lợi nhuận từ
chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi hoặc hoa hồng môi giới.
Lợi nhuận này chính là cơ sở để tồn tại và phát triển của NHTM ; đối với nền
kinh tế chức năng này có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng
kinh tế vì nó đáp ứng được nhu cầu vốn để đảm bảo quá trình tái sản xuất và
mở rộng quy mô sản xuất. Với chức năng này ngân hàng đã biến vốn nhàn rỗi
không hoạt động thành vốn hoạt động, kích thích quá trình luân chuyển vốn,
thúc đẩy sản xuất kinh doanh .
1.2.2. Chức năng làm trung gian thanh toán.
4

5. Ngân hàng là trung gian thanh toán khi nó thực hiện thanh toán theo
yêu cầu của khách hàng hoặc trích tiền từ tài khoản trung gian của họ để
thanh toán tiền hàng hoá, dịch vụ hoặc nhập vào tài khoản trung gian của
khách hàng tiền thu bán hàng và các khoản thu khác theo lệnh của họ.
Chức năng trung gian thanh toán có ý nghĩa quan trọng đối với hoạt
động kinh tế, nó đảm bảo thanh toán an toàn và góp phần tăng nhanh tốc độ
lưu thông hàng hoá, tốc độ luân chuyển vốn và hiệu quả của quá trình tái sản
xuất xã hội. Đồng thời việc cung ứng một dịch vụ thanh toán không dùng tiền
mặt có chất lượng làm tăng uy tín cho ngân hàng, do đó tạo điều kiện để thu
hút nguồn vốn trung gian và nâng cao vai trò của ngân hàng hơn với tư cách
là người thủ quỹ của xã hội.
1.2.3. chức năng làm thủ quỹ cho xã hội .
Thực hiện chức năng này NHTM nhận tiền gửi của công chúng, các
doanh nghiệp và các tổ chức, giữ tiền cho khách hàng của mình, đáp ứng nhu
cầu rút tiền và chi tiền của họ.
Chức năng này đã có ngay từ thời kỳ sơ khai của hoạt động ngân hàng,
chức năng này mang lại lợi ích cho cả khách hàng và ngân hàng. Đối với
khách hàng thông qua việc gửi tiền vào ngân hàng họ không những được đảm
bảo an toàn về tài sản mà còn thu được khoản lợi tức từ ngân hàng. Đối với
ngân hàng, chức năng này là cơ sở để ngân hàng thực hiện chức năng trung
gian thanh toán, đồng thời tạo ra nguồn vốn chủ yếu cho NHTM để thực hiện
chức năng trung gian tín dụng.
2. VỐN- TẦM QUAN TRỌNG CỦA VỐN HUY ĐỘNG ĐỐI VỚI
HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NHTM .
2.1. Vốn của NHTM .
Vốn của NHTM là những giá trị tiền tệ mà ngân hàng huy động và tạo
lập được để phục vụ cho hoạt động kinh doanh sinh lời của mình.
5

6. Vốn của NHTM có những vai trò quan trọng. Đó là phòng chống
những rủi ro thanh khoản. Nếu vốn lớn nó quy định dự trữ sơ cấp (TM,
TGNH khác), dự trữ thứ cấp (tín phiếu, trái phiếu) giúp tăng khả năng vay
vốn của các NHTM khác. Và khi vốn càng lớn càng được sự hỗ trợ của cơ
quan quản lý của NHNN, ...
Vốn của NHTM mang tính sinh lợi. Vốn càng lớn thì càng thuận lợi
trong công việc đầu tư đó là hiệu quả kinh tế nhờ quy mô. Quy mô lớn thì chi
phí giảm và làm cho lợi nhuận tăng lên đồng thời có thể mở rộng chi nhánh ở
nhiều nơi, tránh được rủi ro chu kỳ kinh tế. Ngân hàng nào có vốn lớn có thể
đầu tư vào tài sản cố định, nâng cao cơ sở vật chất kỹ thuật.
Ngoài những vai trò quan trọng trên vốn của ngân hàng còn quyết định
đến khả năng cạnh tranh của NHTM. nó ảnh hưởng đến chi phí, khi vốn
nhiều thì ngân hàng có thể cho vay nhiều làm cho chi phí giảm dẫn đến lãi
suất giảm, ngân hàng có thể phát triển đa dạng những hình thức cho vay nên
có thể giảm rủi ro. Chất lượng dịch vụ của mỗi ngân hàng cũng phụ thuộc rất
nhiều vào vốn của ngân hàng đó.
Vốn của ngân hàng được thể hiện dưới các dạng: vốn huy động; vốn
uỷ thác; nguồn vốn chủ sở hữu.
2.1.1. Nguồn vốn chủ sở hữu:
Vốn chủ sở hữu ( vốn tự có ) của NHTM là những giá trị tiền tệ mà
ngân hàng tạo lập được nhưng thuộc sở hữu của NHTM. Vốn tự có gồm có
những thành phần sau:
- Vốn góp của chủ sở hữu để thành lập hoặc mở rộng doanh
nghiệp
- Lợi nhuận tạo ra từ hoạt động kinh doanh chưa sử dụng .
- Các quỹ dự trữ hình thành trong quá trình hoạt động kinh doanh
của ngân hàng (quỹ đầu tư phát triển, quỹ dự phòng tài chính,...)
- Các khoản nợ được coi như vốn.
6

7. Khoản vốn này chiếm một tỷ trọng nhỏ trong tổng nguồn vốn của
NHTM song nó có vai trò tạo lập và đáp ứng các yêu cầu của cơ quan quản lý
pháp luật đảm bảo có khoản tiền tạo lập trước khi huy động và thực hiện cho
vay lần đầu tiên. Vốn tự có là tấm đệm tự vệ cho ngân hàng. Ngân hàng trung
ương quy định mức vốn tự có cho NHTM lớn hơn hoặc bằng 8% trên tổng tái
sản có rủi ro quy đổi, điều này muốn nói lên rằng chức năng chủ yếu của khối
lượng giới hạn vốn chủ sở hữu được xem như là tài sản bảo vệ cho những
người gửi tiền. Nó đảm bảo thanh toán cho người gửi tiền khi ngân hàng vỡ
nợ, khi ngân hàng tổn thất tín dụng phải khấu trừ từ vốn tự có. Ngoài việc
làm nền tảng cho các hoạt động và để bảo vệ người gửi tiền vốn tự có còn có
chức năng điều chỉnh mọi hoạt động kinh doanh sinh lời của ngân hàng. Dựa
trên mức vốn tự có của ngân hàng, các cơ quan quản lý xác định, điều chỉnh
hoạt động cho ngân hàng ví dụ như NHTM chỉ có thể cho vay lớn nhất đối
với một khách hàng không quá 15% vốn tự có của ngân hàng, nếu cho vay
quá sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của toàn ngân hàng. Vốn tự có tạo niềm tin
với những người gửi tiền và cho ngân hàng vay (tính tương hợp của vốn ), nó
tạo điều kiện cho ngân hàng đầu tư vào các tái sản để tạo ra lợi nhuận, đầu tư
vào tài sản cố định với điều kiện : tổng tài sản cố định nhỏ hơn hoặc bằng
50% vốn tự có.
2.1.2. Nguồn vốn huy động.
Đây là nguồn vốn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong ngân hàng. Nó là
những giá trị tiền tệ mà ngân hàng huy động được từ các tổ chức kinh tế và
các cá nhân trong xã hội thông qua quá trình thực hiện các nghiệp vụ ký
thác, các nghiệp vụ khác và được dùng làm vốn để kinh doanh.
Bản chất của vốn huy động là tài sản thuộc các chủ sở hữu khác nhau,
ngân hàng chỉ có quyền mà không có quyền sở hữu và có trách nhiệm hoàn
trả đúng hạn cả gốc lẫn lãi khi đến kỳ hạn (nếu là tiền gửi có kỳ hạn) hoặc khi
khách hàng có nhu cầu rút vốn ( nếu là tiền gửi không kỳ hạn). Vốn huy động
đóng vai trò quan trọng đối với hoạt động kinh doanh của ngân hàng. NHTM
7

8. huy động vốn dưới các hình thức: nhận tiền gửi ( tiền gửi không kỳ hạn, tiền
gửi có kỳ hạn, tiền gửi tiết kiệm); phát hành các công cụ nợ (tín phiếu, trái
phiếu); và nguồn vốn đi vay. Ngoài ra vốn của ngân hàng còn được hình
thành thông qua việc làm uỷ thác, đại lý cho các tổ chức trong và ngoài nước
hoặc cung cấp các phương tiện thanh toán như thẻ rút tiền tự động từ máy
ATM...
Nhìn chung nguồn vốn của ngân hàng được hình thành từ nhiều nguồn
khác nhau nhưng trong đó nguồn vốn huy động từ tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn
nhất, chiếm khoảng từ 70-80% và nó có tính biến động nhất là đối với loại
tiền gửi không kỳ hạn và vốn ngắn hạn, hơn nữa vốn huy động chịu tác động
lớn của thị trường và môi trường kinh doanh trên địa bàn hoạt động. Vì vậy
NHTM cần phải đi sâu tìm hiểu, phân tích nguồn hình thành vốn này, dự
đoán trước tình hình cung cầu vốn để có đối sách phù hợp.
2.2. Vốn huy động và vai trò của nó đối với NHTM .
Vai trò đầu tiên của vốn huy động là nó quyết định quy mô hoạt động
và quy mô tín dụng của ngân hàng. Thông thường nếu so với các ngân hàng
lớn thì các ngân hàng nhỏ có khoản mục đầu tư và cho vay kém đa dạng hơn,
phạm vi và khối lượng cho vay của các ngân hàng này cũng nhỏ hơn. Trong
khi các ngân hàng lớn cho vay được ở thị trường trong nước và nước ngoài
thì các ngân hàng nhỏ lại bị giới hạn trong phạm vi hẹp, mà chủ yếu trong
cộng đồng. Mặt khác do khả năng vốn hạn hẹp nên ngân hàng nhỏ không có
phản ứng nhạy bén được với sự biến động về chính sách, gây ảnh hưởng đến
khả năng thu hút vốn đầu tư từ các tầng lớp dân cư và các thành phần kinh
tế .
Thứ hai là vốn huy động quyết định đến khả năng thanh toán và đảm
bảo uy tín của các ngân hàng trên thị trường trong nền kinh tế. Để tồn tại và
ngày càng mở rộng quy mô hoạt động, đòi hỏi ngân hàng phải có uy tín trên
thị trường là điều trọng yếu. Uy tín đó trước hết phải được thể hiện ở khả
năng sẵn sàng thanh toán chi trả cho khách hàng. Khả năng thanh toán của
8

9. ngân hàng càng cao thì vốn khả dụng của ngân hàng càng lớn, đồng thời nó
tạo cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng với quy mô lớn, tiến hành các
hoạt động cạnh tranh có hiệu quả, đảm bảo uy tín, nâng cao thanh thế của
ngân hàng trên thị trường.
2.3. Các hình thức huy động vốn của NHTM
2.3.1. Huy động vốn từ tài khoản tiền gửi.
♦ Tiền gửi không kỳ hạn: là khoản tiền mà khách hàng gửi vào và có quyền
rút ra bất cứ lúc nào và ngân hàng có trách nhiệm đáp ứng nhu cầu đó.
Khoản tiền này ngân hàng không chủ động sử dụng và ngân hàng phải
dự trữ một số tiền nhất định để đảm bảo thanh toán ngay khi khách hàng có
nhu cầu.
Tiền gửi thanh toán : Đây là khoản tiền khách hàng gửi vào để thực
hiện các dịch vụ thanh toán qua ngân hàng và họ có thể rút ra bất kỳ lúc nào
thông qua các công cụ thanh toán hoặc séc, thẻ thanh toán, uỷ nhiệm
chi,...nhưng ngân hàng vẫn có thể tận dụng nguồn vốn này do có sự chênh
lệch từ số rút ra và số gửi vào.
♦ Tiền gửi có kỳ hạn :
Là tiền gửi của khách hàng gửi vào ngân hàng trong đó có sự thoả
thuận giữa ngân hàng và khách hàng về thời gian rút tiền. Khách hàng được
phép rút tiền trước hạn, trên thực tế có thể rút trước hạn nhưng sẽ tính lãi suất
không kỳ hạn.
Đây là khoản tiền mang tính ổn định cao do đó ngân hàng có thể chủ
động sử dụng số tiền gửi đó vào mục đích của mình. Cũng chính vì thế mà lãi
suất của loại tiền gửi này cao hơn lãi suất của loại tiền gửi không kỳ hạn.
Có nhiều kỳ hạn gửi tiền cho khách hàng lựa chọn, loại thời hạn từ 1
tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng...
♦ Tiền gửi tiết kiệm.
9

10. Là loại tiền gửi mà khách hàng gửi vào ngân hàng nhằm hưởng lãi.
Khi khách hàng gửi tiền vào ngân hàng, ngân hàng cấp cho khách hàng một
cuốn sổ, khách hàng phải quản lý và mang theo mỗi khi đến ngân hàng giao
dịch.
Xét về bản chất, tài khoản gửi tiết kiệm là một phần thu nhập của cá
nhân người lao động mà họ chưa đưa vào tiêu dùng, và là một dạng đặc biệt
để tích luỹ tiền tệ thay cho hình thức cất giữ vàng, hàng hoá.
♦ Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: là khoản tiền có thể rút ra bất cứ lúc nào,
song không được sử dụng các công cụ thanh toán để chi trả cho người khác.
Số dư tiền gửi này không lớn, nhưng ít biến động, vì vậy đối với loại tiền gửi
này các NHTM thường trả lãi suất cao hơn với tiền gửi thanh toán.
♦ Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn: là khoản tiền gửi có sự thoả thuận về thời
gian gửi và rút tiền, có mức lãi suất cao hơn so với tiền gửi không kỳ hạn.
Loại hình tiết kiệm này khá quen thuộc ở Việt nam, các NHTM Việt nam
thường huy động vốn tiết kiệm có thời hạn phong phú từ 3 tháng đến 1 năm.
2.3.2 Huy động vốn bằng phát hành giấy tờ có giá.
Giấy tờ có giá mà NHTM dùng để huy động vốn thực chất là các giấy
tờ nhận nợ mà ngân hàng trao cho những người cho ngân hàng vay tiền xác
nhận quyền đòi nợ quyền đòi nợ của khách hàng đối với ngân hàng ở một
mức lãi suất và ngày hoàn trả nhất định.
Việc phát hành giấy tờ có giá của ngân hàng để hình thành vốn sử
dụng có tính ổn định cao, đồng thời nhằm giải quyết các khoản vốn thiếu hụt
có tính tình thế do khả năng thu hút bằng nguồn tiết kiệm hạn chế. Ngân hàng
thường sử dụng các loại giấy tờ có giá dưới các hình thức:
a. Phát hành trái phiếu:
Là một cam kết xác định nghĩa vụ trả nợ ( cả gốc lẫn lãi ) của ngân
hàng phát hành đối với người chủ sở hữu trái phiếu. Mục đích của ngân hàng
khi phát hành trái phiếu là nhằm huy động vốn trung gian và dài hạn. Việc
phát hành trái phiếu, các NHTM chịu sự quản lý của ngân hàng trung ương,
10

11. của các cơ quan quản lý trên thị trường chứng khoán và có thể bị chi phối bởi
uy tín của ngân hàng.
b. Phát hành chứng chỉ tiền gửi :
Nó là những giấy tờ xác nhận tiền gửi định kỳ ở một ngân hàng. Người
sở hữu giấy này sẽ được thanh toán tiền lãi theo kỳ và nhận đủ vốn khi đến
hạn. Chứng chỉ sau khi phát hành được lưu thông trên thị trường tiền tệ.
c. Phát hành kỳ phiếu:
Đây là loại giấy tờ có giá ngắn hạn ( trong 1 năm ). Nó có đặc điểm
giống như trái phiếu nhưng có thời hạn đáo hạn ngắn hơn trái phiếu vì vậy nó
được sử dụng cho mục đích huy động vốn ngắn hạn của ngân hàng.
3. NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA NGHIỆP VỤ KẾ TOÁN HUY ĐỘNG
VỐN
3.1 Vai trò của kế toán ngân hàng và nghiệp vụ kế toán huy động vốn.
Với bản chất, chức năng của mình thì ở bất cứ nền sản xuất nào kế
toán cũng là một công cụ quan trọng để ghi chép, phản ánh, đo lường, thông
tin và kiểm tra quá trình sản xuất và tái sản xuất trong toàn xã hội.
Đối với ngân hàng, kế toán là một công cụ quan trọng để quản lý kinh
tế tài chính ở mỗi đơn vị ngân hàng. Nội dung công việc của kế toán ngân
hàng là ghi chép, phân loại, tổng hợp và xử lý các nghiệp vụ có liên quan đến
hoạt động kinh tế, tài chính của ngân hàng nhằm cung cấp thông tin kế toán
nhằm phục vụ yêu cầu kiểm tra điều hành và quản lý kinh doanh, đánh giá
hoạt động của ngân hàng.
Là bộ phận cấu thành trong hệ thống kế toán của nền kinh tế quốc dân,
kế toán ngân hàng cũng phát huy đầy đủ vai trò kế toán nói chung; đồng thời
phát huy vai trò trong việc phục vụ lãnh đạo, chỉ đạo điều hành hoạt động
ngân hàng :
Thứ nhất: cung cấp thông tin về hoạt động tiền tệ tín dụng, thanh toán,
kết quả tài chính phục vụ chỉ đạo điều hành quản trị điều hành các mặt hoạt
11

12. động nghiệp vụ đạt hiệu quả cao và phục vụ các bên quan tâm đến hoạt động
ngân hàng.
Thứ hai: bảo vệ an toàn tài sản tại đơn vị. Do tổ chức ghi chép một
cách khoa học, đầy đủ, chính xác toàn bộ tài sản hiện có cũng như sự vận
động của chúng nên kế toán đã giúp cho các chủ ngân hàng quản lý chặt chẽ
tài sản của mình nhằm tránh thiếu hụt về mặt số lượng và nâng cao hiệu quả
trong quá trình sử dụng tài sản.
Thứ ba: quản lý hoạt động tài chính ngân hàng. Công tác kế toán phản
ánh được đầy đủ, chính xác các khoản thu nhập, chi phí, kết quả kinh doanh ở
từng đơn vị cũng như toàn hệ thống ngân hàng, từ đó giúp quản lý chặt chẽ
hoạt động tài chính, tăng thu nhập, tiết kiệm chi phí, kinh doanh có lãi, nhằm
đảm bảo sự tồn tại và phát triển cho mỗi ngân hàng .
Thứ tư: đáp ứng nhu cầu công tác thanh tra, kiểm soát, phân tích hoạt
động kinh doanh ngân hàng. Với chức năng tổ chức hạch toán ban đầu và tạo
nguồn thông tin nên kế toán ngân hàng là nới cung cấp thông tin đầy đủ nhất,
chính xác nhất phục vụ các loại hạch toán khác, công tác thanh tra, kiểm
soát, kiểm toán, phân tích hoạt động kinh doanh ngân hàng.
Một trong các bộ phận của nghiệp vụ kế toán ngân hàng là kế toán huy
động vốn, kế toán huy động vốn cũng có những vai trò giống như của kế toán
ngân hàng, nó đóng vai trò quan trọng trong hoạt động kinh doanh của ngân
hàng. Do đó kế toán huy động vốn là một công cụ không thể thiếu trong quá
trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại.
3.2 Kế toán huy động vốn từ tài khoản tiền gửi.
3.2.1 Tài khoản sử dụng
3.2.1.1 Tài khoản tiền gửi của kho bạc Nhà nước.
Các tài khoản dùng để hạch toán các khoản tiền gửi của kho bạc Nhà
nước tại NHTM quốc doanh gồm:
• TK 401: tiền gửi của kho bạc Nhà nước bằng VNĐ
• TK 402: tiền gửi của kho bạc Nhà nước bằng ngoại tệ.
12

13. Hai TK này chỉ sử dụng tại NHTM quốc doanh ( được NHNN chỉ
định) dùng để phản ánh tiền gửi bằng VNĐ và ngoại tệ của kho bạc Nhà
nước. Nội dung hạch toán:
Bên Có ghi: số tiền kho bạc Nhà nước gửi vào bằng VNĐ (ngoại tệ).
Bên Nợ ghi: số tiền kho bạc Nhà nước lấy ra bằng VNĐ (ngoại tệ)
Số dư Có: phản ánh số tiền kho bạc Nhà nước đang gửi tại TCTD. Và
hạch toán chi tiết: NHTM mở tài khoản theo từng đơn vị Nhà nước gửi tiền.
Đối với các khoản lãi của số tiền kho bạc Nhà nước gửi tại NHTM
quốc doanh được hạch toán vào tài khoản 407 ( tiền lãi cộng dồn trên các
khoản nợ).TK này phản ánh số lãi cộng dồn ( dự trả) tính trên số tiền gửi của
kho bạc Nhà nước mà NHTM phải trả.
Về hạch toán TK 407 phải được thực hiện theo quy định sau: việc hạch
toán trên TK tiền lãi cộng dồn ( dồn tích) NHTM dự trả tính trên các khoản
tiền gửi của kho bạc Nhà nước thì không quan tâm đến tiền đã thanh toán hay
chưa, mà chi phí trả lãi được hạch toán khi phát sinh ( trên cơ sở trích trước)
để đảm bảo cho các báo cáo tài chính sẽ phản ánh các khoản chi phí đúng đắn
của NHTM trong một thời kỳ kế toán, xác định bằng việc thích ứng chi phí
với thu nhập được tạo ra. TK 407 có các TK cấp III sau:
TK407.1 : tiền lãi trên tiền gửi VNĐ
TK407.2 tiền lãi trên gửi bằng ngoại tệ.
Nội dung hạch toán :
Bến Có ghi: số tiền lãi tính cộng dồn.
Bên Nợ ghi: số tiền lãi TCTD trả.
Số dư có: phản ánh số tiền lãi TCTD chưa thanh toán .
Đối với TK này NHTM phải mở TK chi tiết theo dõi từng khoản nợ.
3.2.1.2 Tài khoản tiền gửi của TCTD .
Nhận tiền gửi theo khu vực thì TK tiền gửi của các TCTD được phân
làm 2 loại:
Tài khoản tiền gửi của các TCTD trong nước (41).
13

14. Tài khoản tiền gửi của các TCTD nước ngoài (42)
Các TK sử dụng đối với loại TK tiền gửi của các TCTD trong nước:
* TK411: tiền gửi của các TCTD trong nước bằng VNĐ. TK này có các TK
cấp III sau:
TK411.1: TK không kỳ hạn.
TK411.2: TK có kỳ hạn dưới 12 tháng.
TK411.3: TK có kỳ hạn trên 12 tháng.
* TK412: tiền gửi của các TCTD trong nước bằng ngoại tệ. TK này có các
TK cấp III sau:
TK412.1: tiền gửi không kỳ hạn .
TK412.2: tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng
TK412.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
Nội dung hạch toán của các TK trên:
Bên Có ghi: số tiền của các TCTD khác trong nước gửi vào.
Bên Nợ ghi: số tiền của các TCTD khác trong nước lấy ra.
Số dư nợ: số tiền của các TCTD khác trong nước đang gửi tại TCTD .
Để theo dõi chặt chẽ TK này nên mở chi tiết theo từng TCTD gửi tiền.
Các loại TK sử dụng đối với loại tiền gửi của các TCTD nước ngoài là:
* TK421: tiền gửi của các ngân hàng nước ngoài bằng ngoại tệ. TK này có
các TK cấp II sau:
TK421.1: tiền gửi không kỳ hạn .
TK421.2: tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng
TK421.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
TK421.4: tiền gửi chuyên dùng.
Các TK này phản ánh số ngoại tệ của các ngân hàng nước ngoài gửi tại
TCTD. Nội dung hạch toán:
Bên Có ghi: số tiền của các ngân hàng nước ngoài gửi vào.
Bên Nợ ghi: số tiền của các ngân hàng nước ngoài lấy ra.
Số dư nợ: số tiền của các ngân hàng nước ngoài đang gửi tại TCTD .
14

15. Các NHNT mở các TK chi tiết theo từng ngân hàng để theo dõi tiền gửi .
Để hạch toán số tiền lãi trên TK tiền gửi của các TCTD trong nước,
nước ngoài gửi tại NHTM thì sử dụng các TK :
* TK417: Tiền lãi cộng dồn trên các khoản Nợ. TK này có các TK cấp III
sau:
TK417.1: tiền lãi trên tiền gửi bằng VNĐ
TK417.2: tiền lãi trên tiền gửi bằng ngoại tệ.
* TK427: tiền lãi cộng dồn trên các khoản Nợ. Nó có các TK cấp III sau:
TK 427.1: tiền lãi trên các khoản tiền gửi .
Các TK 427, 427: phản ánh số lãi cộng dồn (dự trả) tính trên các khoản
nợ của các TCTD phải trả khi đến hạn. quy định để hạch toán TK này cũng
giống như quy định của tài khoản 407. Về nội dung hạch toán :
Bên Có ghi: số tiền lãi cộng dồn dự trả.
Bên Nợ ghi: số tiền lãi TCTD trả
Số dư nợ: số tiền lãi TCTD chưa thanh toán.
Hạch toán chi tiết: TCTD mở TK chi tiết theo từng khoản tiền gửi.
3.2.1.3 Tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng .
Phân loại tiền gửi thanh toán dựa trên loại đồng tiền thì tài khoản tiền
gửi thanh toán được hạch toán vào 2 TK :
+ Đối với các khoản tiền gửi bằng VNĐ:
* TK 431: tiền gửi của khách hàng trong nước bằng VNĐ. Có các TK cấp III
sau:
TK431.1: tiền gửi không kỳ hạn .
TK431.2: tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng
TK431.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
TK431.4: tiền gửi vốn chuyên dùng.
*TK435: tiền gửi của khách hàng nước ngoài bằng VNĐ có các TK sau:
TK435.1: tiền gửi không kỳ hạn .
TK435.2: tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng
15

16. TK435.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
+ Đối với tài khoản gửi bằng ngoại tệ:
* TK 432: tiền gửi của khách hàng trong nước bằng ngoại tệ. Có các TK cấp
III sau
TK432.1: tiền gửi không kỳ hạn .
TK432.2: tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng
TK432.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
TK432.4: tiền gửi vốn chuyên dùng.
* TK 436: tiền gửi của khách hàng nước ngoài bằng ngoại tệ có các TK cấp
III sau:
TK436.1: tiền gửi không kỳ hạn .
TK436.2: tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng
TK436.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
Đối với các TK trên nội dung hạch toán là:
Bên Có ghi: số tiền khách hàng gửi vào.
Bên Nợ ghi: số tiền khách hàng lấy ra.
Số dư nợ: số tiền các khách hàng đang gửi tại ngân hàng
Đối với loại tiền gửi thanh toán của khách hàng, TK hạch toán lãi cho
khách hàng có số liệu:
* TK 437: tiền lãi cộng dồn dư trả. TK này dùng để phản ánh số lãi cộng dồn
( dư trả) tính trên các khoản tiền gửi của khách hàng mà TCTD sẽ phải trả khi
đến hạn. Quy định về hạch toán cũng giống như quy định của TK 407, TK
437 có các TK cấp III sau:
TK437.1: tiền gửi bằng VNĐ
TK437.2: tiền gửi bằng ngoại tệ
Nội dung hạch toán:
Bên Có ghi: số tiền lãi cộng dồn
Bên Nợ ghi: số tiền lãi TCTD trả.
Số dư nợ: số tiền lãi TCTD chưa thanh toán .
16

17. Đối với TK 437 ngân hàng phải mở TK chi tiết theo từng TCTD .
3.2.1.4 Tài khoản tiền gửi tiết kiệm.
Để phản ánh số tiền gửi cửa khách hàng rút ra, gửi vào được biểu hiện
trên số hiệu TK :
* TK 433: tiền gửi tiết kiệm bằng VNĐ. Trong đó :
TK4331: tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn .
TK433.2: tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn dưới 12 tháng
TK433.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
TK433.8: tiền gửi tiết kiệm khác.
* TK 434: tiền gửi tiết kiệm. Trong đó:
TK434.1: tiền gửi không kỳ hạn .
TK434.2: tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng
TK434.3: tiền gửi có kỳ hạn trên 12 tháng
Nội dung hạch toán:
Bên Có ghi: số tiền khách hàng gửi vào.
Bên Nợ ghi: số tiền khách hàng lấy ra.
Số dư nợ: số tiền khách hàng đang gửi tại ngân hàng
Và để theo dõi chi tiết từng loại tiền gửi, ngân hàng mở các tài khoản
chi tiết. Bên cạnh đó, ngoài sổ tiết kiệm các ngân hàng mở thêm sổ kế toán
trung gian ( thuộc hạch toán chi tiết) để hạch toán theo dõi số tiền tiết kiệm ở
từng quỹ tiết kiệm cơ sở (đơn vị hạch toán báo sổ), dùng làm cơ sở để hạch
toán, đối chiếu với sao kê số dư các sổ tài khoản và lập bảng cân đối tài
khoản kế toán ngày, tháng, năm.
3.2.2 Nguyên tắc, thủ tục mở tài khoản tiền gửi :
Mỗi khách hàng khi đến mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng, ngân
hàng sẽ xác định xem khách hàng đó thuộc loại hình khách hàng nào để
hướng dẫn thủ tục, nguyên tắc mở tài khoản nhằm đảm bảo tính pháp lý trong
quan hệ kinh tế giữa khách hàng và ngân hàng.
♦ Nguyên tắc mở:
17

18. Đối với tổ chức kinh tế, khi mở tài khoản phải có tư cách pháp nhân,
thực hiện hạch toán kinh tế độc lập. Đối với cá nhân, khi mở tài khoản phải
có tư cách thể nhân, có giấy phép đăng ký kinh doanh nếu là doanh nghiệp tư
nhân.
Việc lựa chọn nguyên tắc mở tài khoản, số lượng tài khoản là do yêu
cầu của khách hàng, chủ tài khoản : nếu là cá nhân thì là người uỷ quyền mở
tài khoản và có đăng ký mẫu chữ ký tại ngân hàng, nếu là tổ chức thì có thể
là người đại diện cho tổ chức đó ( giám đốc hoặc kế toán trưởng), cả hai phải
đăng ký mẫu chữ ký tại ngân hàng. Chủ tài khoản phải chịu trách nhiệm pháp
lý về số tài sản trên tài khoản của mình. Khi nào chủ tài khoản thực hiện các
giao dịch trên tài khoản bằng các chứng từ kế toán hợp lệ ngân hàng mới
trích tài khoản của khách hàng để thực hiện các dịch vụ thanh toán (trừ
trường hợp có lệnh của toà án, trọng tài kinh tế hay ngân hàng chủ động trích
tài khoản để thu nợ khách hàng khi đến hạn).
Kế toán trưởng của ngân hàng có trách nhiệm kiểm soát thủ tục mở tài
khoản và trực tiếp quản lý hồ sơ mở tài khoản của khách hàng.
♦ Thủ tục mở tài khoản :
+ Đối với pháp nhân: phải thực hiện các thủ tục sau.
Điền đầy đủ vào các giấy xin phép mở tài khoản có sẵn của ngân hàng
nơi mở tài khoản, phải có quyết định thành lập đơn vị của cơ quan chủ quyền
phê duyệt, phải có quyết định bổ nhiệm của giám đốc, kế toán trưởng của đơn
vị, đơn vị phải gửi đến mẫu dấu của đơn vị đồng thời gửi đến ngân hàng mẫu
chữ ký của chủ tài khoản (giám đốc) và người được uỷ quyền ( kế toán
trưởng)..
+ Đối với thể nhân: thực hiện các thủ tục sau.
Điền đầy đủ vào giấy xin mở tài khoản có sẵn của ngân hàng nơi mở
tài khoản, người mở tài khoản phải có chứng minh thư hoặc hộ chiếu ( đối
với người nước ngoài). Chủ tài khoản ngoài việc ký mẫu vào giấy xin mở tài
khoản cần phải ký vào thẻ giao dịch với ngân hàng. Khi có sự thay đổi chữ
18

19. ký của người được quyền ký trên giấy tờ giao dịch với khách hàng hoặc khi
thay đổi mẫu dấu, chủ tài khoản phải gửi đến ngân hàng nơi mở tài khoản bản
đăng ký mẫu dấu chữ ký mới thay đổi. Trong đó ghi rõ ngày bắt đầu có giá
trị. Các giấy trên phải được ngân hàng giải quyết ngay trong ngày làm việc và
phải báo cho khách hàng về sự thay đổi của tài khoản như thế nào về số hiệu,
ngày bắt đầu hiệu lực.
3.2.3 Nội dung sử dụng tài khoản .
Khách hàng mở tài khoản tại ngân hàng với mục đích để giao dịch,
khi tài khoản được phép hoạt động thì khách hàng được quyền thực hiện uỷ
nhiệm chi, viết séc… từ tài khoản của mình thông qua các chứng từ kế toán
hợp lệ, đồng thời khách hàng nhận chuyển tiền vào tài khoản thông qua các
uỷ nhiệm thu.
Bên cạnh những quyền lợi của khách hàng khi sử dụng tài khoản,
khách hàng phải chịu trách nhiệm về việc chi trả vượt quá số dư trên tài
khoản theo quy định của thể lệ thanh toán không dùng tiền mặt, về những sai
sót lợi dụng trên giấy tờ thanh toán qua ngân hàng như các thủ tục thanh toán,
các giấy tờ yêu cầu khi thực hiện thanh toán.
Về phía ngân hàng, ngân hàng có quyền từ chối các giấy tờ thanh toán
nếu xét thấy không hợp lệ, đồng thời kiểm tra các thủ tục cần thiết của việc
duy trì tài khoản. Nếu số dư tài khoản của khách hàng thấp hơn số dư tối
thiểu tính bình quân trên một tháng, ngân hàng tính mức phạt với khách hàng
theo tỷ lệ quy định của ngân hàng. Đồng thời ngân hàng có trách nhiệm gửi
sổ đối chiếu cho khách hàng về những khoản phát sinh theo yêu cầu của
khách hàng và đặc biệt là ngân hàng phải có trách nhiệm giữ bí mật số liệu tài
khoản của khách hàng theo quy định của thống đốc NHNN.
3.2.4 Tất toán tài khoản.
Tất toán tài khoản là việc ngân hàng thực hiện chấm dứt hoạt động của
tài khoản. Khi các điều kiện sau đây xảy ra ngân hàng thực hiện tất toán tài
khoản cho khách hàng: khi chủ tài khoản có yêu cầu bằng văn bản tất toán tài
19

20. khoản; khi tài khoản đã hết số dư và ngừng giao dịch trong vòng 6 tháng liên
tục; chủ tài khoản là cá nhân chết hay mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân
sự; khi chủ tài khoản vi phạm pháp luật trong thanh toán hay các trường hợp
khác do NHNN quy định ví dụ như: khi chủ tài khoản phát hành séc quá số
dư lần đầu tiên thì đơn vị phát hành séc bị xử phạt theo chế độ vi phạm hợp
đồng và có công văn nhắc nhở đồng thời tờ séc bị trả lại, nếu vi phạm lần 2
ngoài nhắc nhở thì đơn vị phát hành séc còn bị đình chỉ quyền phát hành séc
trong 6 tháng và bị thu hồi toàn bộ số séc đang sử dụng. Nếu vi phạm lần 3
thì ngân hàng đình chỉ hoạt động của tài khoản và tất toán tài khoản của
khách hàng.
Khi tất toán, ngân hàng phải kiểm tra, thu hồi toàn bộ số séc trắng đã
báo bán cho khách hàng để tránh tình trạng khách hàng phát hành séc khống.
3.3 Kế toán phát hành giấy tờ có giá.
Để phát hành giấy tờ có giá thì các NHTM phải được sự cho phép của
NHNN đồng thời căn cứ vào số vốn cần thiết để phát hành trong từng kỳ.
Các giấy tờ có giá được phép mua bán trên thị trường sơ cấp, thứ cấp , với
các đối tượng mua là công dân Việt nam, các doanh nghiệp, các tổ chức kinh
tế, các tổ chức tài chính tín dụng, cá nhân, tổ chức kinh tế nước ngoài hoạt
động kinh doanh, sinh sống tại Việt nam.
Để hạch toán việc phát hành giấy tờ có giá của tổ chức tín dụng, tổ
chức tín dụng sử dụng các tài khoản:
* TK 441: phát hành các giấy tờ có giá ngắn hạn. Có các tài khoản cấp III
sau:
TK441.1: chứng chỉ tiền gửi
TK441.2: kỳ phiếu
TK441.9: các giấy tờ có giá ngắn hạn khác
* TK 442: phát hành các giấy tờ có giá dài hạn. Có các tài khoản cấp III sau:
TK442.1: chứng chỉ tiền gửi
TK442.2: kỳ phiếu
20

21. TK442.9: các giấy tờ có giá dài hạn khác
Nội dung hạch toán:
Bên Có ghi: số tiền thu về phát hành giấy tờ có giá
Bên Nợ ghi: số tiền chi trả giấy tờ có giá đã đến kỳ hạn thanh toán
Số dư có: số tiền của các giấy tờ có giá đã phát hành nhưng chưa đến kỳ
thanh toán
Hạch toán chi tiết: mở tài khoản chi tiết theo dõi từng loại và từng kỳ
hạn của giấy tờ có giá. Ngoài số tài khoản chi tiết, các tổ chức tín dụng mở sổ
chi tiết theo dõi giấy tờ có giá đã phát hành để quản lý việc phát hành và đối
chiếu khi thanh toán.
Đối với các tài khoản tiền lãi cộng dồn dự trả tính trên các giấy tờ có
giá được hạch toán vào tài khoản 447.
TK 447: tiền lãi cộng dồn dự trả trên các giấy tờ có giá. Có các tài khoản cấp
III sau:
TK447.1: tiền lãi cộng dồn trên các giấy tờ có giá ngắn hạn.
TK447.2: tiền lãi cộng dồn trên các giấy tờ có giá dài hạn.
Nội dung hạch toán:
Bên Có ghi: số tiền lãi tính cộng dồn
Bên Nợ ghi: số tiền lãi tổ chức tín dụng trả
Số dư có: số tiền lãi tổ chức tín dụng chưa trả.
Tài khoản này mở tài khoản chi tiết theo từng loại giấy tờ có giá. Việc
hạch toán tài khoản 447 phải được thực hiện theo quy định về cách tính lãi
cộng dồn dự trả.
21

22. 22

23. CHƯƠNG II THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN HUY ĐỘNG
VỐN TẠI NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG HÀ NỘI ( VCBHN)
1. KHÁI QUÁT VỀ TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG CỦA VCBHN
1.1 Khái quát quá trình hình thành ,phát triển và cơ cấu tổ chức của
VCBHN
Quá trình hình thành và phát triển
VCBHN được thành lập ngày 01/03/1985,là một trong những chi nhánh
chủ chốt của hệ thống Ngân hàng ngoại thương Việt nam(NHNTVN),đặt tại
Hà Nội. Đến nay với chặng đường 18 năm hoạt động đầy khó khăn, VCBHN
đã đạt được nhiều thành tựu đáng chú ý trong sự nghiệp phát triển chung của
toàn hệ thống NHNTVN.
Cùng với sự nghiệp đổi mới và thành tựu phát triển kinh tế – xã hội
của đất nước quá trình đổi mới hoạt động chung của toàn nghành ngân hàng
nước ta và của NHNTVN,VCBHN đã thực hiện nhiều giải pháp phù hợp,
tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, vươn lên để khẳng định vị trí vai trò của
mình là một chi nhánh NHTM quốc doanhkhông ngừng đổi mới và phát triển
với tốc độ cao.VCBHN còn có vai trò quan trọng trong định hướng chiến
lược phát triển kinh doanh của NHNTVN và có nhiệm vụ tích cực đóng góp
vào sự nghiệp công nghiệp hoá-hiện đại hoá, xây dựng và phát triển kinh tế
trên địa bàn thủ đô.
Trong 18 năm xây dựng và trưởng thành, VCBHN đã tổ chức tốt hoạt
động huy động vốn và sử dụng vốn với các giải pháp ngày càng đa dạng. Chi
nhánh cũng đặc biệt quan tâm tới việc nâng cao chất lượng đội ngũ lao động
nhằm đáp ứng quá trình đổi mới công nghệ, áp dụng công nghệ hiện đại vào
hoạt động ngân hàng với mục tiêu cải thiện hiệu năng hoạt động và nâng cao
chất lượng dịch vụ nhằm thu hút và phục vụ khách hàng ngày càng tốt hơn.
Bên cạnh đó thái độ và phong cách phục vụ khách hàng ngày càng được nâng
cao. Tổng số lao động của chi nhánh đến 31 / 12/2002 là 139 người, độ tuổi
23

24. bình quân của CBNV hiện nay là 32,3 tuổi. Về chất lượng lao động: 91% cán
bộ của chi nhánh có trình độ đại học, cao đẳng trở lên, 78 % cán bộ có trình
độ ngoại ngữ C trở lên. việc sắp xếp cán bộ nhân viên phù hợp với công việc,
tổ chức bộ máy vận hành gọn nhẹ, hiệu quả.
Hiện nay, NHNTVN có mối quan hệ đại lý với trên 1300 ngân hàng
trên toàn thế giới. Nhờ mạng lưới ngân hàng đại lý rộng khắp này và đặc biệt
từ khi tham gia vào mạng giao dịch tài chính liên ngân hàng toàn cầu
“SWIFT”, các nghiệp vụ thanh toán tín dụng quốc tế và các nghiệp vụ ngân
hàng (như hoạt động thư tín dụng, nhờ thu, chuyển tiền) tại VCBHN được
thực hiện một cách chính xác, an toàn và nhanh chóng, góp phần quan trọng
vào phát triển hoạt động xuất nhập khẩu của thủ đô.
Công tác kế toán, thanh toán luôn đảm bảo kịp thời, chính xác tạo điều
kiện cho khách hàng luân chuyển vốn nhanh phục vụ công tác kinh doanh.
Doanh số thanh toán qua ngân hàng tăng đã góp phần tăng chu chuyển vốn
trong nền kinh tế, hạn chế tiền mặt trong lưu thông, nâng cao chất lượng dịch
vụ và tăng thu cho ngân hàng. Đến cuối tháng 12 năm 2002 số lượng khách
hàng mở tài khoản giao dịch tại VCBHN là gần 32000 tài khoản. Riêng trong
năm 2002 số tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân mở tài khoản tại ngân
hàng tăng 46% so với năm 2001; doanh số thanh toàn bù trừ đạt 5045 tỷ, tăng
16%; thanh toán bù trừ qua Ngân hàng Nhà nước đạt 2294 tỷ đồng, tăng
47%; thanh toán cùng hệ thống đạt 34509 tỷ đồng, tăng 25% so với năm
2001.
Nhận thức được vai trò của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong
hoạt động ngân hàng sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh hiệu quả trong kinh doanh,
VCBHN đã đẩy mạnh trang bị công nghệ máy tính hiện đại, cung cấp các
tiện ích tạo điều kiện phục vụ hoạt động kinh doanh của ngân hàng và khách
hàng nâng cao năng suất lao động và hiệu quả quản lý, đồng thời góp phần
đưa các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng hiện đại tiếp cận khách hàng thủ đô.
24

25. Dịch vụ thanh toán thẻ tín dụng năm 2000 bị giảm sút do phải chia sẻ
thị phần thanh toán với các NHTM cổ phần, nên năm 2000 chỉ đạt là 84000
USD, bằng 66%; năm 2001 đạt gần 90000 USD bằng 105% năm 2000, năm
2002 đạt 128000 USD tăng 44% so với năm 2001. Chi nhánh VCBHN đặc
biệt chú trọng đến công tác khuếch trương đưa các sản phẩm dịch vụ ngân
hàng hiện đại vào cuộc sống, dần tiến tới đồng bộ liên hoàn các dịch vụ ngân
hàng, tạo điều kiện thuận tiện cho khách hàng giao dịch, từng bước thay đổi
thói quen sử dụng tiền mặt trong sinh hoạt tiêu dùng hàng ngày. Công tác
phát hành thẻ lần đầu tiên đã được chi nhánh triển khai trong năm 2002 có
kết quả tốt. Trong đó: thẻ ATM số lượng thẻ phát hành đạt 3086 thẻ ( doanh
số thanh toán là 35 tỷ đồng), thẻ Visa, Master số lượng thẻ phát hành đạt 162
thẻ. Dịch vụ chi trả kiều hối, chuyển tiền, đổi tiền của chi nhánh đều đạt kết
quả tốt với chất lượng phục vụ ngày càng nâng cao, cán bộ nhân viên các bộ
phận tiếp khách đều có thái độ phục vụ tốt, đã và đang được đào tạo các kiến
thức về chăm sóc khách hàng đặc biệt năm 2002, doanh số kiều hối của chi
nhánh đạt 16 triệu USD, tăng 94% so với năm 2001, lượng kiều hối tăng
mạnh đã góp phần bù đắp lượng ngoại tệ cho đất nước do kim ngạch xuất
khẩu giảm sút.
Dịch vụ tiết kiệm của VCBHN tăng mạnh, năm 2002 lượng khách hàng
mở tài khoản tăng 46% so với năm 2001. Đến nay VCBHN có số lượng
khách hàng là 31982, quản lý trên 60000 tài khoản tiết kiệm và kỳ phiếu, có
4106 tài khoản cá nhân giao dịch. Bình quân 1 ngày có 2000 giao dịch được
thực hiện. Chi nhánh đã triển khai công nghệ NH bán lẻ từ tháng 9/2000 có
ưu thế rất tốt.
Về phát triển khách hàng, chi nhánh đã chỉ đạo các phòng nghiệp vụ
bám sát khách hàng, tìm hiểu nhu cầu, đưa ra các biện pháp hợp lý để đáp
ứng nhu cầu của khách hàng trong khuôn khổ cho phép. Từ đó chi nhánh
không những vẫn giữ vững đội ngũ khách hàng truyền thống mà còn phát
triển thêm một số khách hàng mới.
25

26. 1.1.2 Cơ cấu tổ chức của chi nhánh.
Hiện nay mạng lưới hoạt động kinh doanh của chi nhánh VCBHN
gồm:
- 1 trụ sở chính ( đặt tại 78 Nguyễn Du – Hà Nội).
- 2 chi nhánh cấp 2 ( đặt tại Thành Công, Cầu Giấy).
- 3 phòng giao dịch.
Với mô hình tổ chức như sau:
26

27. 27
Thành Công Cầu Giấy
Phòng giao dịch
Phòng giao dịch số 1 Phòng giao dịch số 2 Phòng giao dịch số 3
Giám đốc
Phó giám
đốc
Phó giám đốc Phó giám đốc
Trụ sở chính
Phòng tín dụng tổng
hợp
Phòng dịch vụ ngân
hàng
Phòng kế toán quốc tế Phòng ngân quỹ
Phòng tin học
Chi nhánh cấp II
Phòng kế toán TC
Phòng kiểm soát nội bộPhòng hành chính nhân
sự

28. 1.2 Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của VCBHN trong những
năm gần đây.
1.2.1 Tình hình huy động vốn .
Công tác huy động vốn trong 3 năm qua đã được VCBHN thực hiện rất
tốt. Tổng nguồn vốn huy động của chi nhánh năm 2000 đạt 2756 tỷ đồng tăng
38,14% so với cùng kỳ năm 1999 và tăng 3,25% so với kế hoạch; năm 2001
là 3268 tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2000; năm 2002 là 3996 tỷ
đồng tăng 22% so với năm 2001. Trong đó số vốn huy đồng từ dân cư chiếm
tỷ trọng rất lớn (81%). Trong năm 2002 do ảnh hưởng của nền kinh tế Mỹ
suy giảm và việc cắt giảm liên tục lãi suất USD trên thế giới buộc NHNT
cũng hạ lãi suất USD nên dẫn đến tốc độ tăng vốn huy động ngoại tệ của chi
nhánh chậm hơn tốc độ tăng vốn huy động VNĐ. Tuy nhiên tình hình này đã
được VCBHN giải quyết khá tốt bằng cách áp dụng công nghệ ngân hàng
hiện đại, đưa ra các biểu lãi suất và biểu phí mềm dẻo hấp dẫn và đa dạng hoá
sản phẩm dịch vụ tiền gửi cùng việc thực hiện tốt các công tác phục vụ khác
đã làm cho lượng vốn huy động ngoại tệ tăng lên đáng kể trong 6 tháng đầu
năm 2003. So với cùng kỳ năm 2002 số vốn huy động ngoại tệ 6 tháng đầu
năm 2003 tăng 7%, chiếm 59% tổng nguồn vốn huy động.
1.2.2 Công tác tín dụng
Sự đổi mới cơ chế và chính sách lãi suất của NHTW cùng với sự phát
triển ngày một cao của nền kinh tế đã giúp cho NHTM nói chung và VCB Hà
Nội nói riêng có những thành công tốt đẹp trong công tác tín dụng.
Năm 2000, 2001, VCB HN đã gặp phải nhiều khó khăn trong côn
gtác tín dụng do bị ảnh hưởng bởi các nhân tố kinh tế Ơ tron gnước biến
động thất thường, trên địa bàn lại có sự cạnh tranhgay gắt cả về lãi suầt va
giành giật khách hàng. Trước tình hình đó, chi nhánh đã có những biện pháp
phù hợp, vừa tiếp tục duy trì các ưu đãi đối với khách hàng truyền thống và
khách hàng vay có giá trị lớn, vừa quan tâm mở rộng thêm khách hàng mới
với mục tiêu an toàn hiệu quả, nhờ đó tín dụng tăng trưởng nhanh nhưng
28

29. khôn gồ ạt mà vẫn ổn định vững chắc. đến 31/12 / 2000 doanh số cho vay đạt
1.872 tỷ đồng bằng 101% so với năm 1999, doanh số thu nợ là 1.810 tỷ đồng
bằng 106% so với năm 1999, tổng dư nợ đạt 473 tỷ, tăng 17,8% so với năm
1999. Về tín dụng ngắn hạn: doanh số cho vay đạt 1.813 tỷ đồng bằng
104,4% so với năm 1999; doanh số thu nợ đạt 1.787 tỷ đồng bằng 106,7% so
với năm 1999, dư nợ đạt 358 tỷ tăng 9,6% so với năm 1999. Doanh số cho
vay và dư nợ chủ yếu bằng VND, cho vay ngoại tệ giảm mạnh do tỷ giá của
đồng dolla tăng liên tục nên một số đơn vị sản xuất kinh doanh gắn với nhập
khẩu nguyên vật liệu cũng chuyển sang vay VND. Về tín dụng trung dài hạn:
doanh số cho vay đạt 58,7 tỷ, tăng 5,6% so với năm 1999. Dư nợ đạt 115,7 tỷ
tăng 51,3 % so với năm 1999 và chiếm 24,5% tổng dư nợ. Trong năm 2000
chi nhánh đã cho vay được 16 dự án, các dự án được phát huy hiệu quả, trả
nợ gốc và lãi đúng hạn. Nhìn chung năm 2000 hoạt động tín dụng của chi
nhánh tương đối an toàn tuy nhiên, có một đơn vị khó khăn từ những năm cũ,
cuối năm 1999, chi nhánh đã ngừng cho vay nên sang năm 2000 đã phát sinh
nợ quá hạn, tổng dư nợ quá hạn cuối năm 2000 là 22 tỷ chiếm 4,67% tổng
dư nợ. Chi nhánh luôn bám sát các đơn vị có nợ quá hạn và cấp chủ quản của
đơn vị để bàn biện pháp xử lý tài sản trả nợ NH.
Năm 2001, chi nhánh tăng cường công tác tiếp thị dưới mọi hình thức
và tiếp tục vận dụng chính sách tài chính mềm dẻo để thu hút khách hàng
mới và giữ vững khách hàng truyền thống như: phân loại khách hàng và áp
dụng chính sách ưu đãi lãi suất đối với khách hàng mới hoặc những hợp
đồng vay ngắn hạn có giá trị lớn, đặc biệt chú trọng đến các khách hàng sản
xuất và thu mua hàng xuất khẩu,... đến 31/12/2001 doanh số cho vay đạt
2.199 tỷ tăng 18% so với năm 2000, tổng dư nợ cho vay là 648 tỷ, tăng 37%
so với năm 2000 và vượt kế hoạch 11%. Năm 2001 tốc độ tăng trưởng tín
dụng đạt kết qủa cao và vẫn đảm bảo an toàn. cho vay VND vẫn tăng nhanh
trong năm 2001 trong khi cho vay ngoại tệ giảm, doanh số cho vay bằng
VND đạt 1.721 tỷ đồng chiếm 78% tổng doanh số cho vay và tăng 36% so
29

30. với năm 2000. Đối với tín dụng ngắn hạn, doanh số cho vay cả năm đạt 2.112
tỷ đồng tăng 17% so với năm 2000, doanh số thu nợ cả năm đạt 1968 tỷ đồng
tăng 10% so với năm 2000. Dư nợ cho vay ngắn hạn đạt 485 tỷ đồng tăng
36% so với năm 2000, vượt kế hoạch 12% trong đó cho vay ngắn hạn doanh
nghiệp Nhà nước chiếm 84% tổng dư nợ ngắn hạn. đối với tín dụng trung dài
hạn doanh số cho vay cả năm đạt 86 tỷ tăng 48% so với năm 2000, doanh số
thu nợ cả năm đạt 41 tỷ tăng 81% so với năm trước. Dư nợ cho vay trung dài
hạn đạt 132 tỷ đồng, tăng 15% so với năm 2000, tăng 14% so với kế hoạch,
chiếm 20% tổng dư nợ trong đó đã cho vay được 14 dự án kể cả các dự án
phát triển của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, các dự án đều phát huy
hiệu quả. Cho vay DNNN chiếm 78% tổng dư nợ. Dư nợ quá hạn là 20 tỷ,
chiếm 3,1% so với tổng dư nợ, là nợ quá hạn của 3 đơn vị quốc doanh phát
sinh từ các năm trước, giảm 10% so với năm 2000. Chi nhánh luôn bám sát
các đơn vị có nợ quá hạn và thường xuyên thông báo tình hình của các đơn vị
có nợ qúa hạn với cấp chủ quản để bàn biện pháp xử lý tài sản của đơn vị.
Công tác tín dụng của chi nhánh năm 2002 đã thực sự khởi sắc cả về
quy mô và chất lượng, hoàn thành xuất sắc kế hoạch được giao. Doanh số
cho vay cả năm đạt 3.371tỷ, tăng 53% so với năm 2001. Doanh số thu nợ cả
năm đạt 3.009 tỷ tăng 50% so với năm 2001, dư nợ tín dụng đạt 951 tỷ đồng,
tăng 54% so với năm 2001. Dư nợ quá hạn chỉ chiếm 0.1% tổng dư nợ. Đạt
được kết quả trên là do nhu cầu vốn của các doanh nghiệp tăng để mở
rộngkinh doanh, chuẩn bị quá trình phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế.
Mặt khác, với sự đổi mới cơ chế thông thoáng hơn của ngành Ngân hàng
như: cơ chế tín dụng, chính sách lãi suất thoả thuận đã tạo điều kiện cho các
doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng NH đồng thời với sự nỗ lực phấn đấu của
tập thể đội ngũ cán bộ tín dụng của chi nhánh, sự chỉ đạo sát sao của ban
giám đốc và sự phối hợp hỗ trợ có hiệu quả của các phòng nghiệp vụ có liên
quan đã góp phần đưa hoạt động tín dụng của chi nhánh phát triển. Công tác
tín dụng của chi nhánh mặc dù mở rộng và tăng nhanh nhưng vẫn đảm bảo an
30

31. toàn, có chất lượng và hiệu quả. Việc duy trì công tác kiểm tra, kiểm soát sau
và tuân thủ các nguyên tắc trong quản lý tín dụng đồng thời bám sát các đơn
vị có quan hệ tín dụng để có những tư vấn và biện pháp kịp thời đảm bảo
cho việc sử dụng vốn vay NH đúng mục đích và có hiệu quả là nhân tố quan
trọng để nân g cao chất lượng tín dụng của chi nhánh.
Đối với tín dụng ngắn hạn: tổng doanh số cho vay đạt 3.264 tỷ đồng
tăng 54% so với năm 2001, dư nợ tín dụng ngắn hạn đến 31/12/2002 đạt 762
tỷ đồng tăng 67% so với năm 2001. Tín dụng trung dài hạn có doanh số cho
vay cả năm là 106 tỷ đồng tăng 22% so với năm 2001, dư nợ tín dụng trung
dài hạn đạt 175 tỷ đồng tăng 90% so với năm 2001. Trong năm chi nhánh đã
xử lý được 29 tỷ đồng nợ quá hạn, đưa ra theo dõi ngoại bảng, tỷ lệ nợ quá
hạn chiếm 0.1% trên tổng dư nợ. Chi nhánh cũng đã thu hồi được 11tỷ đồng
nợ quá hạn phát sinh. Nợ quá hạn phát sinh trong năm bao gồm cả nợ quá
hạn do chưa trả được nợ gốc và nợ do quá hạn trả lãi theo phương thức hạch
toán nợ quá hạn mới áp dụng từ tháng 10 năm 2002.
1.2.3 Công tác sử dụng vốn
Năm 2000, tổng mức sử dụng vốn đạt tới 94.20% tổng nguồn vốn huy
động và tăng 34% so với cùng kỳ năm 1999. Trong đó dư nợ tín dụng đạt
473 tỷ đồng, tăng 17% so với năm 1999. Ngoài đầu tư tín dụng chi nhánh tiếp
tục gửi vốn điều hoà tại VCB TW, mua kỳ phiếu của các NHTM quốc doanh,
mua trái phiếu kho bạc nhằm tận dụng tối đa nguồn vốn huy động, đẩy nhanh
tốc độ vòng quay của đồng tiền.
Năm 2001, tổng sử dụng vốn sinh lời chiếm 96% tổng nguồn vốn huy động
và tăng 19% so với cùng kỳ năm 2000, trong đó đầu tư tín dụng VND tăng
36,89% so với cùng kỳ năm 2000. Ngoài đầu tư tín dụng trực tiếp VCB HN
đã sử dụng nguồn vốn bằng nhiều hình thức linh hoạt như: mua trái phiếu
kho bạc, gửi có kỳ hạn tại VCB TW... do môi trường đầu tư trực tiếp chưa
thuận lợi nên việc sử dụng vốn qua hình thức đầu tư gián tiếp chiếm tỷ trọng
lớn tới 78% tổng sử dụng ngồn vốn của chi nhánh.
31

32. Năm 2002, kết quả sử dụng vốn sinh lời của chi nhánh đạt 99% tổng
nguồn vốn huy động tăng 62% so với năm 2001. Với lợi thế nguồn huy động
dồi dào, chi nhánh đã chủ động mở rộng hoạt động tíndụng nhằm cung ứng
vốn có hiệu qủa cho nền kinh tế và tăng cường nguồn vốn cho VCBTW, đặc
biệt là nguồn vốn ngoại tệ. Tỷ trọng sử dụng vốn tại chỗ chưa cao, cho vay
bằng VND chiếm 51% nguồn vốn huy động, cho vay bằng ngoại tệ chiếm
13% nguồn vốn huy động bằng ngoại tệ. Phần lớn vốn huy động của chi
nhánh đã được điều chuyển về hội sở chính nhằm cung ứng vốn phục vụ cho
công tác quản lý vốn tập trung của VCB TW.
Bảng 2: Công tác sử dụng vốn . Đơn vị : Triệu đồng
Chỉ tiêu Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Sử dụng vốn:
1. Đồng Việt Nam
- Tổng dư nợ cho vay
trong đó: + Dư nợ vốn lưu động
+ Dư nợ vốn trung dài hạn
+ Nợ khoanh
+ Góp vốn đồng tài trợ
- Tiền gửi có kỳ hạn tại VCBTW
- Tiền gửi có kỳ hạn và kỳ phiếu tại các
tổ chức tín dụng
- Mua công trái kho bạc
- Các khoản khác
2. Ngoại tệ ( USD):
- Tổng dư nợ cho vay
Trong đó: + Dư nợ vốn lưu động
+ Dư nợ vốn trung dài hạn
+ Nợ khoanh
2.596.000
518.921
263.317
245.412
17.700
204
130.000
115.000
10.000
604
2.077.079
210.061
112.020
69.648
28.364
3.088.474
637.225
450.204
385.000
40.000
204
25.000
111.021
100.000
10.000
2000
2.415.249
197.795
100.861
30.108
21.990
3.948.228
1.170.151
590.151
470.000
97.000
151
23.000
560.000
10.000
10.000
2.778.077
360.609
291.631
33.768
32

33. + Góp vốn đồng tài trợ
- Tiền gửi có kỳ hạn tại VCBTW 1.867.018
37.635
2.217.454
35.211
2.417.468
(Nguồn: Báo cáo hoạt động kinh doanh)
1.2.4 Các hoạt động kinh doanh khác
♦ Đối với công tác xuât nhập khẩu, đây luôn được coi là thế mạnh
củaNHNT. Phát huy uy tín và thương hiệu bền vững đã tạo dựng được trên
trường quốc tế của toàn hệthống, VCB HN đã thực sự trở thành địa chỉ tin
cậy cho các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu trên địa bàn.
Với hạn mức bán ngoại tệ ổn định và uy tín trong thanh toán quốc tế nên sự
tín nhiệm của các khách hàng đối với công tác thanh toán xuất nhập khẩu của
chi nhánh tiếp tục được giữ vững và tăng lên.
Tổng doanh số thanh toán xuất nhập khẩu qua VCB HN năm 2000 đạt
293.578.000 USD tăng 22,12% so với năm 1999 trong đó nhập khẩu là
210.144.000 USD tăng 35,13% so với năm 1999. Xuất khẩu là 83.434.000
USD bằng 98% so với năm 1999. Năm 2001, tổng doanh số thanh toán XNK
đạt 327 triệu USD tăng 12% so với năm 2000 trong đó nhập khẩu là
33

34. 239.085.000 USD tăng 17% so với năm 2000, xuất khẩu đạt 87.721.000 USD
tăng 8% so với năm 2000.
Năm 2002, công tác thanh toán quốc tế có chất lượng tốt với tổng doanh số
XNK cả năm đạt 361triệu USD, tăng 10% so với năm 2001. Trong đó doanh
số thanh toán nhập khẩu đạt cao, tốc độ tăng 22% so với năm 2001. Doanh số
thanh toán xuất khẩu trong năm có giảm sút bằng 78% so với năm 2001 do
khó khăn trong họat động xuất khẩu chung của cả nước.
Bảng 3: Công tác XNK
Đơn vị : Nghìn USD
Chỉ tiêu
Doanh số
Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
1.Nhập khẩu
 Mở LC
 Thanh toán LC
 Thanh toán chuyển tiền đi
và nhờ thu.
2.Xuất khẩu
210.144
95.366
90.209
24.569
83.434
239.085
113.589
98.824
26.672
87.721
292.196
140.977
123.141
28.078
68.836
34

35.  Mở LC
 Thanh toán LC
 Thanh toán chuyển tiền đến
và nhờ thu.
25.445
23.435
34.554
29.641
25.472
32.608
17.496
13.984
37.483
(Nguồn : Báo cáo hoạt động kinh doanh các năm 2000; 2001; 2002)
♦ Hoạt động kế toán và thanh toán NH đã đóng góp rất tích cực vào kết quả
chung của toàn chi nhánh. Năm 2000 chi nhánh đã thực hiện triển khai
chương trình NH bán lẻ một cách nhanh chóng và tương đối chính xác. Đến
31/12/2000 số lượng tổ chức đơn vị và cá nhân mở tài khoản tại chi nhánh là
3.866 tài khoản, tăng 1,2% so với năm 1999. Công tác thanh toán luôn đảm
bảo kịp thời , chính xác, an toàn, tạo điều kiện cho khách hàng luân chuyển
vốn nhanh phục vụ công tác kinh doanh. Thanh toán séc tăng 30%, thanh
toán bù trừ tăng 25%, thanh toán cùng hệ thống tăng 30% so với năm 1999.
Năm 2001, số tổ chức đơn vị cá nhân mở tài khoản tại VCB HN tăng 25%.
Thanh toán bù trừ tăng 14%, thanh toán cùng hệ thống tăng 16% so với năm
2000. Năm 2002, chi nhánh đã tích cực triển khai,tham gia cùng VCB TW và
NHNN, ứng dụng công nghệ NH hiện đại vào công tác thanh toán của NH.
Tham gia vào hệ thống thanh toán điện tử liên NH, thanh toán trực tuyến
VCB on-line đã tạo điều kiện rút ngắn được thời gian chuyển tiền cho khách
hàng, nâng cao hiệu quả và chất lượng thanh toán không dùng tiền mặt qua
NH, giảm bớt dần việc sử dụng tiền mặt trong lưu thông. Năm 2002 lượng
khách hàng mở tài khoản tăng 46% so với năm 2001(165 đơn vị). Doanh số
thanh toán trong hệ thống VCB đạt 2.817 tỷ đồng, tăng 135% so với năm
2001, thanh toán bù trừ 445 tỷ đồng tăng 43% so với năm 2001, trong đó
thanh toán bù trừ qua NHNN đạt 22 tỷ đồng, tăng 152%, thanh toán điện tử
liên ngân hàng( áp dụng từ tháng 5/2002)đạt 626 tỷ đồng.
Bảng 4: Kết quả kinh doanh
Đơn vị : Triệu đồng
35

36. Chỉ tiêu
Kết quả kinh doanh
Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Tổng thu
Tổng chi
Lợi nhuận
131.989
97.339
34.650
160.000
130.000
30.000
145.000
117.000
28.000
(Nguồn: Báo cáo hoạt động kinh doanh)
Trong đó nguồn thu chủ yếu là: thu lãi tiền gửi tại VCBTW, thu lãi tiền
gửi tại các TCTD, thu lãi cho vay, thu lãi dịch vụ. Các nguồn chi chủ yếu: trả
lãi tiền gửi, chi phí quản lý, chi về tài sản, chi về thuế.
♦ Trong công tác kinh doanh ngoại tệ ngoài sự hỗ trợ của VCB TW, chi
nhánh đã chủ động cân đối các nguồn ngoại tệ để cung ứng cho nhu cầu nhập
khẩu các mặt hàng thiết yếu như: máy móc thiết bị, tư liệu sản xuất, tư liệu
tiêu dùng, thuốc chữa bệnh,....
Bảng 5: Kết quả hoạt động kinh doanh ngoại tệ
Đơn vị : Nghìn USD
Chỉ tiêu
Doanh số
Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Doanh số mua vào
 Mua từ các tổ chức kinh tế
và cá nhân
 Mua từ VCB TW
 Mua từ TCTD khác
Doanh số bán ra
 Bán cho các tổ chức kinh tế
và cá nhân
 Bán cho VCB TW
 Bán cho TCTD khác
100.581
56.023
35.008
7.410
100.935
98.897
724
1.200
115.371
64.066
49.013
1.188
115.371
103.050
5.588
130.503
70.030
53.966
6.507
130.503
123.426
7.077
(Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh)
36

37. ♦ Ngoài ra các công táckhác như: kinh doanh dịch vụ NH, ngân quỹ, thanh
tra kiểm soát, công nghệ thông tin NH, .... đều được chi
nhánh thực hiện tốt và đang ngày một phát triển hơn nữa.
2. Tình hình thực tế về công tác huy động vốn tại VCBHN.
Nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế luôn là yêu cầu bức thiết mà đối với
các NHTM mà vốn gắn liền với hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong
suốt quá trình phát triển, đặc biệt là vốn huy động. Việc mở rộng nguồn vốn
huy động đi đôi với việc mở rộng tín dụng. Do đó, để có thể tồn tại và phát
triển các NHTM luôn luôn phải quan tâm đến công tác huy động vốn của
mình. Trong những năm qua trước yêu cầu phát huy các nguồn nội lực cho
công cuộc công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước các NHTM đã nỗ lực tìm
kiếm và áp dụng các giải pháp huy động vốn hiệu quả.
Với vị trí và uy tín đã tạo dựng qua nhiều năm, VCBHN đã hoàn thành
tốt công tác huy động vốn theo kế hoạch đã xây dựng, đóng góp phần lớn vào
thành tích huy động vốn chung của toàn hệ thống ngân hàng ngoại thương.
Bảng 6: Công tác huy động vốn của VCBHN qua 3 năm :
Đơn vị: Triệu đồng, nghìn USD
Chỉ tiêu Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002
Nguồn vốn huy động
1. Đồng Việt nam
Trong đó
- Tiền gửi tổ chức kinh tế
- Tiền gửi dân cư
- Các nguồn khác
2. Ngoại tệ (USA)
Trong đó:
- Tiền gửi tổ chức kinh tế
2.756.735
520.072
330.338
180.592
9.140
2.236.663
(154.242$)
72.998 (5.034$)
2.097.062
3.268.935
645.023
415.000
230.000
23
2.623.912
(174.300$)
143.013
(9.500$)
3.996.342
1.160.000
540.000
620.000
17
2.836.342
(148.790$)
199.537
(13.000$)
37

38. - Tiền gửi dân cư
- Các nguồn khác
(144.615$)
24.942 (1.720$)
2.431.221
(161.500$
49.678 (3.300$)
2.617.004
(170.500$)
19.800
(1.290$)
(Nguồn: Báo cáo hoạt động kinh doanh trong năm 2000, 2001, 2002)
Tỷ giá VND/USD năm 2000 : 14501 ; năm 2001 : 15054 ; năm 2002 :
15349
Năm 2000 , bên cạnh những thuận lợi cơ bản là tình hình tăng trưởng
đồng đều trên các lĩnh vực : Giá trị sản xuất công nghiệp tăng 12,5% ; kim
nghạch xuất khẩu tăng 20% ; dịch vụ tăng 8,9% ; giá trị sản xuất nông lâm
nghiệp tăng 4,5% , ngân hàng vẫn tiệp tục chịu sự ảnh hưởng của những khó
khăn trong một số lĩnh vực như kinh tế tài chính , thị trường xuất khẩu ( nhất
là một số mặt hàng nông sản giá thị trường thế giới giảm mạnh ), sức mua
trong nước chưa cao , nhiều doanh nghiệp nhà nước sức cạnh tranh yếu , khả
năng hấp thu vốn thấp . Tuy nhiên tổng nguồn vốn huy động của VCBHN
vẫn tăng liên tục , đến 31/12/2000 đạt 2756 tỷ đồng , tăng 38,14% so với
cùng kỳ năm 1999 và tăng 34,40% trong đó :
+ Nguồn vốn VNĐ đạt 520 tỷ chiếm 19% tổng nhuồn vốn và tăng 16%
so với cùng kỳ ; tiền gửi dân cư chiếm 34,70% tổng nhuồn vốn và tăng 7% so
với năm 1999.
+ Nguồn vốn ngoại tệ đạt 154,24 triệu USD tương đương 2237 tỷ
VNĐ chiếm 81% tổng nguồn vốn , tăng 45% so với nă 1999 . Tốc độ tăng
trưởng của nguồn vốn huy động ngoại tệ nhanh hơn nhiều so với tốc độ tăng
trưởng nguốn vốn huy động VNĐ và chu yếu là tăng tiền gửi dân cư (chiến
93,70% nguốn vốn huy động ngoại tệ và tăng 45% so với cùng kỳ). Tỷ giá
đồng USD tăng lên nhiều đã kích thích dân cư chuyển từ VNĐ sang ngoại tệ
gửi nhân hàng .
Năm 2001, tình hình cạnh tranh giữa các ngân hàng diễn ra đa dạng và
gay gắt theo đó là việc giảm lãi suất huy động liên tục, đặc biệt là lãi suất huy
38

39. động ngoại tệ. Để đạt được các chỉ tiêu huy động vốn như trên chi nhánh đã
áp dụng nhiều hình thức huy động phong phú và nâng cao chất lượng các
dịch vụ ngân hàng, thay đổi phong cách phục vụ khách hàng, và điều đó đã
tạo được uy tín và niềm tin trong khách hàng đến giao dịch, tạo thế đứng
vững chắc cho chi nhánh trong xu thế phát triển chung của các NHTM ở thủ
đô.
Công tác huy động vốn trong năm 2001 của chi nhánh VCBHN đã đạt
được những kết quả tốt. Đến cuối tháng 12 năm 2001 tổng nguồn vốn huy
động quy VNĐ đạt 3.268 tỷ đồng tăng 19% so với cùng kỳ năm 2000, trong
đó nguồn vốn VNĐ tăng 24% chiếm 19,73% tổng nguồn vốn huy động,
nguồn vốn ngoại tệ tăng 17% chiếm 80,27% tổng nguồn vốn huy động. Huy
động từ dân cư chiếm 81% tổng nguồn vốn, tăng 17 % so với năm 2000.
Năm 2002, thị trường vốn trong nước rất sôi động . Nguồn vốn huy
động đến cuối năm đạt 3996 tỷ đồng , tăng 22% so với năm 2001 . Trong đó :
+ Huy động từ dân cư đạt 3.237 tỷ đồng tăng 24% so vớ năm 2001 ,
chiếm 81% trong tổng nguồn vốn huy động .
+ Huy động từ các tổ chức kinh tế đạt 740 tỷ đồng , tăng 13% so với
năm 2001, chiến 18% trong tổng nguồn vốn huy động .
Công tác huy động vốn luôn được sự quan tâm chỉ đạo của ban lãnh đạo
chi nhánh. Thông qua việc ứng dụng công nghệ ngân hàng hiện đại , áp dụng
các chính sách khách hàng phù hợp, đa dạng hoá sản phẩm dịch vụ tiền gửi
cùng với việc nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng nên công tác huy
động vốn của toàn chi nhánh 6 tháng đầu năm đã đạt tốc độ tăng trưởng cao
đến 30 tháng 6 năm 2003 tổng nguồn vốn huy động Việt nam đồng đạt 4858
tỷ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2002. Trong đó:
+ Huy động từ các tổ chức kinh tế chiếm 19% tổng nguồn vốn huy
động tăng 40% so với cùng kỳ năm 2002.
+ Huy động từ dân cư chiếm 81% tổng nguồn vốn, tăng 37% so với
cùng kỳ năm 2002. Huy động vốn Việt nam đồng tăng đã góp phần thay đổi
39

40. cơ cấu nguồn vốn huy động, thực hiện chủ trương tái cơ cấu do ngân hàng
Ngoại Thương Việt nam đề ra.
40

41. Bảng 7: Số liệu huy động vốn 6 tháng đầu năm 2003.
Đơn vị: triệu đồng; 1000 USD
Chỉ tiêu
6 tháng đầu
năm 2003
% so với cùng
kỳ năm 2003
Nguồn vốn huy động
a. Đồng Việt nam
Trong đó
- Tiền gửi tổ chức kinh tế
- Tiền gửi dân cư
- Các nguồn khác
b. Ngoại tệ (USA): ($186.637)
Trong đó:
- Tiền gửi tổ chức kinh tế ($12510)
- Tiền gửi dân cư ($172.964)
- Các nguồn khác ($1.164)
4.858.248
1.976.759
707.926
1.268.826
7
2.881.489
193.142
2.620.391
17.971
139,15
249,18
145,82
412,25
30,43
106,80
123,47
103,71
119,98
Nhìn vào mức tăng trưởng của vốn huy động trong 3 năm qua có thể
thấy đây là kết quả xác thực trong việc nâng cao chất lượng hoạt động ngân
hàng của VCBHN. So với các ngân hàng khác hoạt động trên cùng địa bàn
thì VCBHN đã khẳng định được vị trí và uy tín của mình đối với khách hàng
trong và ngoài nước.
Hiện nay, các NHTM Việt nam huy động vốn dưới các hình thức:
- Huy động từ tài khoản tiền gửi của tổ chức kinh tế và cá nhân.
- Huy động vốn từ phát hành giấy tờ có giá.
- Huy động vốn từ đi vay.
Cũng như các NHTM khác, VCBHN đã và đang áp dụng tất cả các hình
thức huy động để đạt được kết quả cao nhất. Tuy nhiên hình thức huy động
vốn chủ yếu của VCBHN là từ tài khoản tiền gửi tiết kiệm mà chủ yếu là của
41

42. dân cư (81% tổng vốn huy động ) và phát hành giấy tờ có giá. Năm 2001 chi
nhánh đã tiến hành huy động trái phiếu ngoại tệ NHNT – thời hạn 5 năm, bao
gồm: trái phiếu đích danh, trái phiếu ghi sổ, trái phiếu vô danh, với 3 loại
mệnh giá khác nhau .
2.1 Các hình thức huy động vốn :
2.1.1 Đối với cá nhân :
Hiện nay, VCBHN huy động vốn từ cá nhân dưới 2 hình thức :
- Huy động từ tài khoản tiền gửi tiết kiệm.
- Huy động từ tài khoản tiền gửi thanh toán.
a. Huy động từ tài khoản tiền gửi tiết kiệm.
Tài khoản tiền gửi tiết kiệm là tài khoản khách hàng mở tại ngân hàng
với mục đích hưởng lãi suất cao hoặc do họ không có nhu cầu kinh doanh, ở
nước ta hiện nay hình thức tiền gửi này được rất nhiều người gửi ưa thích do
vậy số vốn huy động từ nguồn này rất lớn. Số vốn huy động từ nguồn này
mang tính ổn định cao, ngân hàng có thể chủ động trong việc sử dụng nó vào
các hoạt động kinh doanh của mình.
b. Huy động từ tài khoản tiền gửi thanh toán :
Khách hàng mở tài khoản này để phục vụ việc thanh toán theo nhu cầu
của khách hàng. Khách hàng có thể rút tiền hoặc thực hiện việc thanh toán từ
tài khoản này vào bất kỳ lúc nào trong thời gian giao dịch của VCBHN.
Những khách hàng mở tài khoản loại này chủ yếu là các cá nhân buôn bán
kinh doanh.
2.1.2 Đối với tổ chức kinh tế :
a. Tài khoản tiền gửi có kỳ hạn
Loại tiền gửi này có xác định kỳ hạn và được mở theo nhu cầu của
khách hàng để hưởng lãi suất cao hơn lãi suất tiền gửi thanh toán hoặc để tạo
quan hệ với ngân hàng. Khách hàng được quyền rút hoặc chuyển tiền sang tài
khoản tiền gửi khác của mình khi đến hạn nhưng không thực hiện thanh toán
cho bên thứ 3 từ tài khoản naỳ.
42

43. b. Tài khoản tiền gửi thanh toán :
Giống như tài khoản tiền gửi thanh toán của cá nhân, ở đây các tổ chức
kinh tế mở tài khoản này để phục vụ việc thanh toán theo nhu cầu của khách
hàng do việc thanh toán qua ngân hàng luôn đảm bảo nhanh chóng và an
toàn.
c. Tài khoản chuyên chi:
Tài khoản này được mở cho khách hàng để chi trả cho các nhu cầu
thanh toán và không được sử dụng để thu tiền từ bên thứ 3. Theo thoả thuận
với khách hàng, VCBHN sẽ chuyển tiền từ tài khoản tiền gửi khác của khách
hàng hoặc từ tài khoản của cơ quan cấp trên tới một mức nhất định.
d. Tài khoản ký ngân.
Nó được mở khi khách hàng có nhu cầu thực hiện thanh toán qua ngân
hàng như thanh toán …
e. Tài khoản uỷ thác.
Tài khoản này được mở ra cho khách hàng để thoe dõi khoản tiền mà
khách hàng uỷ thác cho ngân hàng đem đi đầu tư.
Ngoài các hình thức huy động chủ yếu trên VCBHN còn huy động qua
phát hành giấy tờ có giá trị như kỳ phiếu, trái phiếu và mới đây nhất là phát
hành chứng chỉ tiền gửi, ngân hàng phát hành dưới nhiều hình thức: nội tệ,
ngoại tệ, 1 năm, 5 năm…
2.2 Thủ tục mở tài khoản và rút tiền tại ngân hàng :
2.2.1 Thủ tục mở tài khoản :
Với các hình thức mở tài khoản tiền gửi cho các tổ chức kinh tế và cá
nhân như trên khi khách hàng muốn mở tài khoản tại VCBHN phải đáp ứng
các điều kiện do pháp luật quy định cho việc mở tài khoản tại NHTM, các thủ
tục mở, sử dụng và thanh toán tài khoản cũng được áp dụng giống như thủ
tục chung tại NHTM: ngoài ra theo quy định của hệ thống NHNT. Đối với cá
nhân thủ tục mở tài khoản rất đơn giản chỉ cần có chứng minh thư và 500.000
43

44. đồng là có thể mở tài khoản. Còn đối với các tổ chức kinh tế ngân hàng cũng
chỉ đòi hỏi các giấy tờ có liên quan theo quy định của pháp luật.
2.2.2 Thủ tục rút tiền :
Hiện nay VCBHN đang hoạt động theo mô hình ngân hàng hiện đại,
nên hình thức giao dịch là giao dịch 1 cửa, khi khách hàng muốn nộp tiền hay
rút tiền khỏi tài khoản đều theo quy trình sau.
(1): khách hàng nộp séc cho nhân viên giao dịch
(2): nhân viên giao dịch kiểm tra tính chất hợp lý, hợp lệ của chứng từ,
kiểm tra số dư tài khoản. Nếu đủ điều kiện thì thực hiện thanh toán cho khách
hàng.
(3): nếu số tiền vượt quá hạn mức của giao dịch trên thì phải có quyết
định của trường phòng hoặc phó giám đốc tài chính.
Với hình thức giao dịch nhanh gọn,thái độ niềm nở, chu đáo và nhiệt
tình với khách hàng, thời gian qua VCBHN đã tạo được niềm tin và vị trí
quan trọng đối với khách hàng trong và ngoài nước. Đây là 1 ưu điểm cần
được nhân viên ngân hàng giữ gìn và phát huy.
2.3 Phương pháp hạch toán:
Về các tài khoản sử dụng: VCBHN sử dụng các tài khoản theo quy định
của NHNN (hệ thống tài khoản các TCTD ban hành theo quyết định số
435/1998/QĐ- NHNN ngày 25/12/1998 của thống đốc NHNN ). Các tài
khoản có liên quan đến huy động vốn là tài khoản loại 1, loại 4; loại 5; loại 8
Về hạch toán lãi:
♦ Đối với tài khoản tiền gửi thanh toán :
Tổng tích về tính lãi trong tháng
Số lãi = ---------------------------------------- x lãi suất tháng
44
Khách hàng
Nhân viên
giao dịch
Trưởng phòng
(phó giám đốc TC)
(1)
(3)
(2)

45. 30 (ngày)
Tổng số tính lãi trong tháng = tổng (số dư có tài khoản thanh toán x
số ngày dư có thực tế trong tháng)
Ngân hàng sẽ hạch toán với số lãi của tài khoản tiền gửi thanh toán như
sau:
Nợ: tài khoản chi phí trả lãi tiền gửi
Có : tài khoản tiền gửi thanh toán của khách hàng .
♦ Đối với tài khoản tiền gửi có kỳ hạn.
Số lãi = số tiền gửi vào x thời gian gửi x lãi suất tiền gửi
Hàng tháng ngân hàng tính lãi dư khi cho khách hàng và hạch toán:
Nợ: tài khoản chi phí trả lãi tiền gửi
Có : tài khoản lãi cộng dồn dư trả.
Khi khách hàng đến lĩnh lãi thì hạch toán:
Nợ: tài khoản lãi cộng dồn dư trả
Có : tài khoản tiền mặt ( tài khoản tiền gửi có kỳ hạn)
Việc hạch toán của các nhân viên dịch vụ tài khoản được thực hiện trên
máy tính, hệ thống mày tính của chi nhánh được kết nối mạng diện rộng trên
toàn hệ thống, giúp cho quá trình hạch toán được chính xác và nhanh chóng
hơn.
45

46. 2.4 Các dịch vụ phục vụ và sản phẩm đi kèm.
Các tổ chức kinh tế và cá nhân khi mở tài khoản tại ngân hàng sẽ được
cung cấp các dịch vụ thanh toán qua ngân hàng. Dịch vụ này được đáp ứng
với sự cố gắng của các cán bộ tin học ngân hàng. Chi nhánh là đơn vị tiên
phong trong việc ứng dụng công nghệ ngân hàng hiện đại (Silverlake) mang
lại nhiều tiện icýh và sản phẩm hiện đại cho khách hàng .
Vừa qua VCBHN đã áp dụng hình thức mở tài khoản cho khách hàng ở
mọi nơi và khách hàng có thể rút tiền ở nhiều nơi tại các ngân hàng cùng hệ
thống, ngược lại khi khách hàng gửi tiền ở NHNT, đặc biệt là VCBHN – chi
nhánh được xếp loại doanh nghiệp hạng nhất.
3. NHẬN XÉT CHUNG VỀ CÔNG TÁC KINH TẾ HUY ĐỘNG VỐN
TẠI VCBHN .
3.1 Ưu điểm :
Với việc áp dụng chính sách khách hàng linh hoạt và phù hợp trong
từng thời kỳ, VCBHN đã hoàn thành kế hoạch huy động vốn mà ban lãnh đạo
đã đề ra.
Hiện nay, ngân hàng đã lắp đặt và đưa vào sử dụng có hiệu quả các
thiết bị hiện đại cho công tác kế toán, giúp cho việc hạch toán được nhanh
chóng và thuận tiện hơn, nâng cao khả năng phục vụ khách hàng .
Chi nhánh đã áp dụng công nghệ ngân hàng hiện đại (Silverlake) với
phần mềm nhập từ Malaisya nhưng được cải tiến cho phù hợp với điều kiện
của Việt nam đã mang lại lợi ích to lớn cho ngân hàng bởi nó vừa mang tính
thích hợp lại vẫn hiện đại và nhanh chóng.
Số lượng sử dụng thẻ ATM cũng tăng lên đáng kể. Trước đây, khi thẻ
ATM mới đưa vào sử dụng, số lượng người đăng ký sử dụng chỉ là vài chục
người trong 1 ngày nhưng giờ đây con số đó đã tăng lên đến hàng trăm. Địa
bàn Hà nội là 1 thị trường lý tưởng, ở đây có số lượng doanh nghiệp , công ty
và khách sạn lớn, có số nhân viên đông mà xu hướng trả lương cho nhân viên
qua tài khoản của thẻ ATM đang phát triển. Mặc dù số lượng tiền rút ra là rất
lớn nhưng vẫn nhỏ hơn nhiều lần so với số dư trên thẻ ATM dó đó khi số
46

47. lượng người sử dụng thẻ ATM tăng lên cũng đồng nghĩa với việc số vốn huy
động của ngân hàng tăng lên.
Về hình thức huy động vốn VCBHN đã áp dụng phong phú các loại
hình huy động do đó số vốn huy động của chi nhánh liên tục tăng trong suốt
3 năm qua.
Ngân hàng cũng luôn quan tâm đến việc mở rộng mạng lưới chi nhánh
trên khắp địa bàn Hà nội, nhằm tạo điều kiện cho khách hàng có thể dễ dàng
đến giao dịch với VCBHN mà không bị gò ép trong điều kiện địa bàn hoạt
động .
3.2 Nhược điểm:
Với ưu điểm và kết quả đạt được như đã phân tích, VCBHN vẫn còn
tồn tại những nhược điểm cần phải khắc phục về các mặt của hoạt động kế
toán huy động vốn.
Trên địa bàn Hà nội, số lượng các TCTD tập trung rất đông, mức độ
cạnh tranh cao, một số ngân hàng dùng các biện pháp cậnh tranh khốc liệt để
phát triển khách hàng .
Các nghĩa vụ kinh doanh mới của chi nhánh chưa thực sự được cải tiến,
chưa năng động nhằm thích ứng với đòi hỏi của thị trường .
Cần đa dạng hoá các dịch vụ ngân hàng hiện đại, đưa khách hàng tiếp
cận dần với các dịch vụ mà mỗi ngân hàng hiện đại đều có.
Như vậy, với những ưu điểm và nhược điểm như trên, chi nhánh cần
phải tìm ra biện pháp để duy trì các điểm mạnh, khắc phục các điểm yếu của
ngân hàng. Thông qua phân tích chương II , với việc bám sát mục tiêu kinh
doanh của VCBHN đề ra, em xin được trình bày các giải pháp nhằm hoàn
thiện công tác kế toán huy động vốn, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả hoạt
động kinh doanh của VCBHN
CHƯƠNG III. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN
HUY ĐỘNG VỐN TẠI NHNN HÀ NỘI.
1. ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG CỦA VCBHN TRONG NHỮNG
NĂM TỚI.
47

48. Nhìn vào tốc độ tăng trưởng một số chỉ tiêu tiền tệ tín dụng năm 2002
so với mấy năm gần đây có thể thấy, tổng phương tiện thanh toán có tốc độ
chậm lại,do đó việc huy động vốn có nhiều khó khăn hơn, tốc độ tăng cũng
chậm lại và tốc độ tăng dư nợ cũng không tốt hơn.
Hệ thống NHTM Việt nam tiếp tục tăng trưởng ổn định nhưng vẫn phải
đối mặt với vấn đề cạnh tranh và hội nhập gay gắt hơn. Nội dung cơ cấu lại
NHTM tiếp tục đi vào chiều sâu với việc tăng vốn điều lệ, hiện đại hoá công
nghệ, giải quyết nợ xấu, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, mở rộng mạng
lưới tín dụng trên phạm vi cả nước. Trong quá trình hội nhập NHTM Việt
nam đang gặp phải những khó khăn nhất định từ việc bị ảnh hưởng từ những
phục hôì hội chậm chạp của kinh tế thế giới. Một yếu tố quan trọng trong
cạnh tranh là hiện đại hoá công nghệ ngân hàng .
Bên cạnh đó vẫn còn những cán bộ ngân hàng còn thụ động, hoạt động
theo lối mòn, ít có sáng kiến, chỉ chú trọng hoàn thành nhiệm vụ được giao
chứ chưa năng động tìm tòi và đưa ra các ý kiến tham mưu vớí tầm cao hơn.
Ngoài những khó khăn trên NHTM Việt nam cũng có một số thuận lợi
là hiện nay NHTM Việt nam đang chiếm lĩnh phần lớn ttr tài chính trong
nước, có sự hiểu biết sâu sắc tâm lý, phong tục tập quán, văn hoá xã hội của
khách hàng từ đó sẽ thuận lợi hơn trong xu thế hội nhập. Nhìn chung, các
NHTM Việt nam đã biết thay đổi tư duy kinh tế, lấy hiệu quả kinh tế, xã hội
làm nguyên tắc và mục tiêu hoạt động. NHTM Việt nam còn được sự điều
chỉnh pháp lý thuận lợi hơn các chi nhánh ngân hàng nước ngoài, đó là việc
các chi nhánh nước ngoài chỉ được nhận tiền gửi không kỳ hạn.
Trong tiến trình hội nhập, do mức dộ phát triển của nghành ngân hàng
Việt nam còn đang ở mức thấp tương ứng với 1 thị trường tiền tệ, thị trường
chứng khoán… chưa phát triển nên doanh nghiệp kinh doanh trong ngành
ngân hàng Việt nam sẽ gặp phải những thách thức lớn khi Việt nam hội nhập
vào nền kinh tế thế giới. Do vậy các ngân hàng cần gấp rút đa dạng hoá các
sản phẩm mới ra thị trường để khách hàng trong nước làm quen dần với các
48

49. sản phẩm ngân hàng hiện đại, từ đó giữ vững được các khách hàng truyền
thông và nâng cao uy tín cũng như thương hệu của mình khi xuất hiện các đối
thủ cạnh tranh nước ngoài có ưu thế về công nghệ hiện đại, có kinh nghiệm
kinh doanh trên thị trường quốc tế và có vốn lớn.
Hiện nay, VCBHN đang tiến hành đổi mới công nghệ theo chương trình
tái cơ cấu ngân hàng, VCB hướng tới 2010 với sự giúp đỡ của các tổ chức thế
giới như Worldbanhk, tamts and Young.. từng bước đưa các sản phẩm mới ra
thị trường như: thẻ tín dụng , thẻ rút tiền bằng máy tự động VCB-ATM . ..
Dựa trên nền tảng công nghệ tin học hiện đại cung cấp bởi Silverlake System
hiện tại VCB đã kết nối onlene toàn hệ thống, khách hàng có thể thực hiện
giao dịch gửi rút tại bất kỳ trụ sở nào của VCB trên toàn quốc với phương
thức giao dịch hiện đại nhất tại một cửa duy nhất rất thuận tiện ( me-stop).
Sắp tới, chương trình giao dịch với các dịch vụ tín dụng, thanh toán quốc tế
… cũng sẽ được tiến hành theo phương thức hướng tới khách hàng, khách
hàng chỉ phải giao dịch với 1 cán bộ theo dõi hoặc duy nhất (one- face) đối
với hầu hết các giao dịch. Các sản phẩm là trái phiếu, kỳ phiếu cũng cũng
được VCB phát hành chính sách giá rất hấp dẫn, lãi suất luôn ở mức cao trên
thị trường kèm theo các điều kiện ưu đãi khác như lãi suất bạc thang theo
mức mua và quyền bán (put option) sau 1 thời gian nhất định.
Như vậy, các NHTM Việt nam cần tận dụng tối đa các lợi thế cạnh
tranh về pháp lý ( chưa thực sự mở cửa cho các ngân hàng nước ngoài) ; giá
cả sản phẩm ( lãi suất thấp) và không gian ( mạng lưới chi nhánh); kinh
nghiệm với các lớp khách hàng, uy tín hiện tại, để tạo được uy tín thương
hiệu vững chắc trong công chúng, thì mới cạnh tranh thắng lợi trong thị
trường địa bàn, giữ vững thị trường truyền thống của mình.
Trước tình hình chung của toàn hệ thống ngân hàng và qua phân tích
thực trạng tồn tại của VCBHN. Để hoạt động kinh doanh không ngừng tăng
trưởng và phát triển nhằm khẳng định vị trí của mình, VCBHN phải nghiên
cứu và hoàn thiện đồng thời 2 mặt; 1 mặt phát huy những cái đã đạt được,
49

50. những ưu điểm của ngân hàng, mặt khác nghiêm túc rút ra những bài học
thực tiễn để khắc phục những khuyết điểm còn tồn tại và có biện pháp tháo
gỡ những tồn tại đó. Từ nhận thức trên, với mục tiêu nâng cao chất lượng
hoạt động kế toán huy động vốn góp phần tăng trưởng kinh tế và đảm bảo an
toàn, hiệu quả đối với hoạt động ngân hàng, VCBHN nói riêng và các cơ
quan chức năng, các ngành, các cấp đã áp dụng các giải pháp nhằm thực hiện
mục tiêu trên, căn cứ vào định hướng hoạt động và mục tiêu chung của
VCBHN trong những năm tới như sau:
♦ Về phát triển mạng lưới: trong những năm tới thành lập một số chi nhánh
cấp 2 và các phòng giao dịch tại các khu công nghiệp, khu tập trung dân cư,
tập trung các doanh nghiệp sản xuất như : Thanh Xuân, Ba Đình, Nam Thăng
Long, Sài Đồng- Gia Lâm, Đông Anh, sân bay Nội Bài, Láng Hoà Lạc, Giáp
Bát… Năm 2004 sẽ lựa chọn 02-0 3 phòng giao dịch lên chi nhánh cấp 2.
Năm 2005 sẽ lựa chọn thêm các phòng giao dịch kinh doanh có hiệu quả để
nâng cấp lên chi nhánh cấp 2 cho đủ 5 chi nhánh cấp 2.
♦ Về xây dựng trụ sở: hiện nay chi nhánh đóng trụ sở tại 78 Nguyễn Du,
đây là một địa điểm lý tưởng cho việc kinh doanh của một ngân hàng, nhưng
trụ sở so với quy mô hoạt động như hiện nay là quá chật trội, kiểu kiến trúc
không phù hợp với trụ sở của ngân hàng. Khi phát triển mạng lưới của chi
nhánh, quy mô hoạt động sẽ tăng gấp nhiều lần so với hiện tại, để trụ sở của
chi nhánh phù hợp với quy mô và tính chất hoạt động ngân hàng cần phải xây
dựng lại cho phù hợp hơn.
♦ Chương trình phát triển các dịch vụ và sản phẩm ngân hàng :
Phát triển dịch vụ rút tiền tự động ( ATM) và nghiệp vụ phát hành thẻ :
nghiên cứu lựa chọn các địa điểm có nhu cầu cao về việc rút tiền tự động để
đặt thêm máy ATM như khu vực xung quanh hồ Hoàn Kiếm, các siêu thị,
trung tâm thương mại… chi nhánh sẽ thành lập phòng Thẻ nếu có thêm chức
năng thanh toán như chi nhánh Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.
50