โภชนศาสตร์

1. อาหารทางหลอดเลือดดำ
Parenteral Nutrition
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น
Food & Nutrition Department
Khonkaen Hospital
1
Parenteral Nutrition
อาหารทางหลอดเลือดดำ
PPN TPN
คาร์โบไฮเดรท โปรตีน ไขมัน วิตามิน แร่ธาตุ วิตามิน แร่ธาตุ และอิเล็คโทรไลต์
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น2
Total Parenteral Nutrition ;
เป็นการให้สารอาหาร
ผ่านทางเส้นเลือดดำใหญ่
Peripheral Parenteral
Nutrition : การให้สารอาหารผ่าน
ทางหลอดเลือดดำส่วนปลาย
ความหมายของอาหารทางหลอดเลือดดำ
• เป็นส่วนประกอบที่อยู่ในรูปของแร่ธาตุ หรือสารอาหารก่อนย่อย มาจาก
• คาร์โบไฮเดรท : น้ำตาลเดกโตส (dextrose)
• โปรตีน : กรดอะมิโน (amino acids)
• ไขมัน : ไขมันอิมัลชัน (lipid emulsion)
• วิตามิน แร่ธาตุ และอิเล็คโทรไลต์
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น3

2. ความหมายของอาหารทางหลอดเลือดดำ
• เป็นการให้สารอาหารผ่านทางหลอดเลือดดำ
• Central Parenteral Nutrition หรือ Total Parenteral Nutrition (TPN);
การให้สารอาหารผ่านทางเส้นเลือดดำใหญ่
• Peripheral Parenteral Nutrition (PPN): การให้สารอาหารผ่านทางหลอด
เลือดดำส่วนปลาย (600-900 mOsm/L)
A.S.P.E.N. Nutrition Support Practice Manual, 2nd edition, 2005, p. 97
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น4
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น5
การเลือกวิธีการให้อาหารสำหรับผู้ป่วย
• ระบบไหลเวียนโลหิตคงที่ และระบบทางเดินอาหารปกติ แนะนำให้ใช้อาหาร
ผ่านทางปากแก่ผู้ป่วย
• ผู้ป่วยที่ได้รับอาหารผ่านทางปากมักมีการติดเชื้อน้อยกว่าการให้อาหารผ่านทาง
หลอดเลือดดำ
• อาหารให้ทางปากมีราคาถูกกว่าอาหารทางหลอดเลือดดำ
ADA Evidence Analysis Library, accessed 8/07
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น6

3. ข้อบ่งชี้ในการใช้อาหารทางหลอดเลือดดำ
• ระบบทางเดินอาหารไม่ทำงาน (non functioning GI tract) เช่น severe
malabsorption, short bowel syndrome
• ต้องการให้ระบบทางเดินอาหารได้พัก (bowel rest) เช่น Severe Pancreatitis
• ผู้ป่วยมีภาวะทุพโภชนาการอย่างรุนแรง (Severe malnutrition)หรืออยู่ในภาวะ
hypercatabolic state และไม่สามารถรับประทานอาหารทางปากได้มากกว่า 5 วัน
วรมินทร์ เหรียญสุวรรณ และสรนิต ศิลธรรม, (2010).Parenteral Nutrition: Formulations, Complications and Management. Introduction to Clinical Nutrition, 2010(1).67-87
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น7
ข้อบ่งชี้ในการใช้อาหารทางหลอดเลือดดำ
• ผู้ป่วยไม่สามารถได้รับสารอาหารเพียงพอเมื่อใช้วิธีผ่านทางปาก
• ผู้ป่วยที่ตับอ่อนอักเสบอย่างรุนแรง (Severe acute pancreatitis)
• ผู้ป่วยที่ตัดต่อลำไส้ (Severe short bowel syndrome)
• ผู้ป่วยเส้นเลือดที่เลี้ยงลำไส้ขาดเลือด (Mesenteric ischemia)
• ผู้ป่วยที่ลำไส้ไม่บีบตัว (Paralytic ileus)
• ผู้ป่วยที่ลำไส้เล็กอุดตัน (Small bowel obstruction)
• ผู้ป่วยที่ระบบทางเดินอาหารทะลุ (GI fistula)
Adapted from Mirtallo in ASPEN,The Science and Practice of Nutrition Support:A Case-Based Core Curriculum. 2001.
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น8
ข้อห้ามในการให้อาหารทางหลอดเลือดดำ
• ผู้ป่วยต้องการกินทางปาก
• ผู้ป่วยที่มีระบบทางเดินอาหารปกติ
• ผู้ป่วยมีความเสี่ยงจากอาหารทางหลอดเลือดดำมากกว่าประโยชน์
• ผู้ป่วยที่คาดว่าให้สารอาหารไปแล้วไม่ได้รับการตอบสนองที่ดี
หรือผู้ป่วยระยะสุดท้าย
• ผู้ป่วยที่รับประทานอาหารทางปากมีการตอบสนองที่ดีอย่างช้า
ภายใน 14 วัน
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น9

4. การให้สารอาหารผ่านทางหลอดเลือดดำใหญ่
Total Parenteral Nutrition (TPN)
• ส่งสารอาหารผ่านทางหลอดเลือด femoral lines, internal jugular lines และ
subclavian vein
• Peripherally inserted central catheters (PICC) ถูกสอดสายให้อาหารผ่านทาง
cephalic และ basilic veins
• จะให้สารอาหารผ่านทางเส้นเลือดดำใหญ่ ในกรณีถ้าให้ผ่านทางหลอดเลือดดำส่วนปลาย
เกิดการอักเสบในระหว่างการรักษาเนื่องจากค่า pH, osmolarity และปริมาณสารอาหาร
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น10
Venous Sites for Access to the
SuperiorVena Cava
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น11
Peripherally inserted central catheters (PICC)
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น12

5. การให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำส่วนปลาย
• คาดว่าทำการรักษาในระยะเวลาสั้น (10-14 วัน)
• ความต้องการพลังงานและโปรตีนอยู่ในระดับปานกลาง
• กำหนดค่า osmolarity อยู่ในระหว่าง <600-900 mOsm/L
• ไม่จำกัดสารน้ำ
A.S.P.E.N. Nutrition Support Practice Manual, 2005; p. 94
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น13
อาหารทางหลอดเลือดดำ
Parenteral Nutrition
สารอาหารหลัก(Macronutrients) &
สารอาหารรอง (Micronutrients)
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น14
คาร์โบไฮเดรท
Carbohydrate
ไขมัน
Fat
โปรตีน
Protein
สารอาหารหลัก
Macronutrients
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น15

6. คาร์โบไฮเดรท
• แหล่งสารอาหาร : Monohydrous dextrose , Dextrose
• คุณสมบัติ : เป็นแหล่งพลังงาน และเป็นแหล่งที่ไม่มีไนโตรเจน (N2)
• 3.4 Kcal/g
• Hyperosmolar Coma : ภาวะน้ำตาลในเลือดสูงมาก
ปริมาณที่แนะนำ: 2 – 5 mg/kg/min
50-65% of total calories
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น16
คาร์โบไฮเดรท
ผลข้างเคียงที่ให้คาร์โบไฮเดรทมากเกินไป :
• Increased minute ventilation: เพิ่มการหายใจ
• Increased production: เพิ่มปริมาณ CO2
• Increased RQ: มีอัตราส่วนการแลกเปลี่ยน O2 มากขึ้น
• Increased O2 consumption: มีความต้องการใช้ O2 มากขึ้น
• Lipogenesis and liver problems: มีไขมันสะสมที่ตับ และตับมีปัญหา
• Hyperglycemia: น้ำตาลในเลือดสูง
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น17
กรดอะมิโน
• แหล่งสารอาหาร: Crystalline amino acids - standard or specialty
• คุณสมบัติ: 4.0 Kcal/g
กรดอะมิโนจำเป็น EAA(Essential amino acids) 40–50%
กรดอะมิโนไม่จำเป็น NEAA (Non Essential amino acids)
50-60% Glutamine / Cysteine
ปริมาณที่แนะนำ: 0.8-2.0 g/kg/day
15-20% of total calories
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น18

7. กรดอะมิโน
ผลข้างเคียงที่ให้กรดอะมิโนมากเกินไป
• ไตทำงานหนักขึ้น
• Azotemia : ภาวะมีไนโตรเจนในเลือด
มากเกินไป
• Metabolic acidosis : ภาวะเลือด
เป็นกรด
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น19
Macronutrients: กรดอะมิโน
• สารละลายเฉพาะกรดอะมิโน
กรดอะมิโนสายกิ่ง (Branched chain amino acids : BCAA)
กรดอะมิโนจำเป็น (Essential amino acids : EAA)
• มีราคาสูงกว่าสารอาหารมาตรฐาน
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น20
ไขมัน
• แหล่งสารอาหาร: น้ำมันดอกคำฝอย น้ำมันถั่วเหลือง ไข่
• คุณสมบัติ: - เป็นไตรกลีเซอไรด์สายยาว (Long chain triglycerides)
- เป็นสารละลายนอกเซลล์ที่มีความเข้มข้นที่น้อยกว่าเซลล์
และเท่ากับเซลล์ (Isotonic or hypotonic)
- เป็นสารอิมัลชัน10 Kcals/g
- ป้องกันการขาดกรดไขมันที่จำเป็น
• ปริมาณที่แนะนำ: 0.5 – 1.5 g/kg/day (not >2 g/kg)
12 – 24 hour infusion rate งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น21

8. ไขมัน
ปริมาณความต้องการไขมัน
• ให้กรดไขมันจำเป็น (Essential amino acids) 4% - 10% kcals หรือ linoleic
acid 2% - 4% kcals
• โดยทั่วไปให้ 500 mL มีไขมัน 10% 2 ครั้งต่อสัปดาห์ หรือให้ 500 mL มีไขมัน
20% 1ครั้งต่อสัปดาห์ เพื่อป้องกัน EFAD(Essential amino acids Deficiency)
ระดับปกติ 25% to 35% of total kcals
ระดับสูงสุด 60% of kcal หรือ 2 g fat/kg
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น22
ไขมัน
ผลข้างเคียงที่ให้ไขมันมากเกินไป:
• Egg allergy : แพ้ไข่
• Hypertriglyceridemia : ภาวะไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง
• ภูมิต้านทานลดลง (cell-mediated immunity)
จำกัด<1 g/kg/day ในผู้ป่วยวิกฤติที่มีภูมิคุ้มกันไม่ดี
• LFTs(Liver function tests ) ตับไม่ปกติ
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น23
27
*Assumes normal organ function Reprinted with permission from ASPEN safePractices.JPEN.1998;22:49:66
ความต้องการโปรตีนและพลังงานในผู้ใหญ่*
โปรตีน
ปกติ 0.8 – 1.0 g/kg
Catabolic patients 1.2 – 2 g/kg
พลังงาน
พลังงานทั้งหมด 25-30 kcal/kg
ปริมาตรสารน้ำที่ควรจะได้รับ 20-40 mL/kg
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น24

9. 25
ตัวอย่าง ผู้ป่วยชายมีน้ำหนักมาตรฐาน 50 kg
1. กำหนดให้พลังงาน 25 kcal/kg และปริมาตรสารน้ำ 20 ml/kg
2. กำหนดให้พลังงาน 30 kcal/kg และปริมาตรสารน้ำ 40 ml/kg
พลังงาน = 50 x 25 = 1250 kcal/d
ปริมาตรสารน้ำ = 50 x 20 = 1000 ml
ความเข้มข้น (kcal/ml) = 1250 : 1000 = 1.25 :1
1000 1000
พลังงาน 50 x 30 = 1500 kcal/d
ปริมาตรสารน้ำ = 50 x 40 = 2000 ml
ความเข้มข้น (kcal/ml) 1500 : 2000 = 0.75 :1
2000 2000
1.
2.
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น26
อิเล็คโทรไลต์
Electrolytes
แร่ธาตุ
Trace Elements
วิตามิน
Vitamins
สารอาหารรอง
Micronutrients
วิตามิน แร่ธาตุ และอิเล็คโทรไลต์
• วิตามินและแร่ธาตุแนะนำให้ปริมาณต่ำกว่า DRIs (Dietary Reference Intakes)
เนื่องจากไม่ต้องผ่านกระบวนการย่อยและดูดซึม
• รูปแบบของเกลือแร่จะมีผลต่อความสมดุลของกรดเบส
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น27
Dietary Reference Intake(DRI) คือ ปริมาณสารอาหารอ้างอิงที่ควรได้
รับประจำวัน เป็นคำอ้างอิงโดยมาจากการคาดคะเนของปริมาณสารอาหารต่างๆ
ที่ควรได้รับประจำวันสำหรับคนปกติเพื่อให้มีสุขภาพดี โดยได้รับสารอาหารเพียง
พอไม่มากและไม่น้อยเกินไป

10. การให้วิตามินรวมในผู้ใหญ่
ความต้องการวิตามินจากองค์การอาหารและยาประเทศสหรัฐอเมริกา (FDA
requirements) ที่ถูกตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 2000 แทนที่ NAG-AMA guidelines
• ให้เพิ่ม วิตามินB1, วิตามินB6, วิตามิน C, folic acid, และให้เพิ่มวิตามิน K
• สูตร MVI Adult (Mayne Pharma) and Infuvite (MVI-13)จากบริษัท
Boxter จะมีวิตามิน K ผสมอยู่
• สูตร MVI-12 (Mayne Pharma) จะไม่มีวิตามิน K ผสมอยู่
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น28
Food and Drug Administration (FDA) หมายถึง องค์การอาหารและยาของประเทศสหรัฐอเมริกา
แนวทางการให้วิตามินในอาหารทางหลอดเลือดดำ
วิตามิน FDA Guidelines*
A IU 3300 IU
D IU 200 IU
E IU 10 IU
K mcg 150 mcg
C mg 200
Folate mcg 600
Niacin mg 40
วิตามิน FDA Guidelines*
B2 mg 3.6
B1 mg 6
B6 mg 6
B12 mg 5.0
Biotin mcg 60
B5 dexpanthenol mg 15
*Federal Register 66(77):April 20, 2000
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น29
ความต้องการแร่ธาตุในผู้ใหญ่
แร่ธาตุ ปริมาณ
โครเมี่ยม (Chromium) 10-15 mcg
ทองแดง (Copper) 0.3-0.5 mg
แมงกานีส (Manganese) 60-100 mcg
สังกะสี (Zinc) 2.5-5.0 mg
ASPEN: Safe practices for parenteral nutrition formulations. JPEN 22(2) 49, 1998
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น30

11. ความต้องการอิเล็คโทรไลต์ในผู้ใหญ่
อิเล็คโทรไลต์ PN Equiv RDA ปริมาณมาตรฐาน
Calcium 10 mEq 10-15 mEq
Magnesium 10 mEq 8-20 mEq
Phosphate 30 mmol 20-40 mmol
Sodium N/A 1-2 mEq/kg + replacement
Potassium N/A 1-2 mEq/kg
Acetate N/A As needed for acid-base
Chloride N/A As needed for acid-base
ASPEN: Safe practices for parenteral nutrition formulations. JPEN 22(2) 49, 1998
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น31
Equiv : Equivalent
ความต้องการอิเล็คโทรไลต์ในผู้ป่วยเด็ก
อิเล็คโทรไลต์ ทารก/เด็ก วัยรุ่น
Sodium 2-6 mEq/kg ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
Chloride 2-5 mEq/kg ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
Potassium 2-3 mEq/kg ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล
Calcium 1-2.5 mEq/kg 10-20 mEq
Phosphorus 0.5-1 mmol/kg 10-40 mmol
Magnesium 0.3-0.5 mEq/kg 10-30 mEq
National Advisory Group. Safe practices for parenteral nutrition formulations JPEN 1998;22:49-66
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น32
สารที่สามารถเพิ่มเข้าไปใน
สารอาหารทางหลอดเลือดดำ
• Sodium iodide
• Selenium
• Zinc chloride
• Levocarnitine
• Insulin
♦Metoclopramide
♦Ranitidine
♦Heparin
♦Octreotide
♦Phytonadione
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น33

12. The A.S.P.E.N. Nutrition Support Practice Manual, 2nd edition, 2005, p. 97; Barber et al. In ASPEN, The Science and Practice of Nutrition Support: A Case-Based Core Curriculum. 2001.
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น34
การให้สะลายในสารอาหารทางหลอดเลือดดำ
♦คาร์โบไฮเดรท
–สามารถให้ความเข้มข้น 5% to 70%
♦กรดอะมิโน
–สามารถให้สารละลายได้ 20%
–8.5% and 10% ใช้ในการผสมด้วยมือ (manual)
♦ไขมัน
–10% = 1.1 kcal/ml
–20% = 2 kcal/ml
–30% = 3 kcal/ml (used only in mixing TNA*, not for direct venous delivery)
–*the total nutrient admixtures :TNA
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น35
ความต้องการอื่นๆ
♦ สารน้ำ 20 - 40 ml/kg (1.5 to 3 L/day)
– น้ำสเตอไรล์ (Sterile water) จะถูกเพิ่มเข้าไปในอาหารทาง หลอดเลือดำ
ตามความต้องการสารน้ำในผู้ป่วยแต่ละราย
♦ อิเล็คโทรไลต์
– สามารถใช้ในรูป acetate หรือ chloride เพื่อจัดการภาวะ metabolic
acidosis หรือ alkalosis
♦ วิตามิน : ใช้เป็นวิตามินรวม (multivitamin formulations)
♦ แร่ธาตุ
การเตรียมสารอาหาร
• Multi-Bottles System
1. Two Bottles System (Dextrose, Amino acids, Mineral และ
Vitamins ผสมในขวดเดียวกัน แต่ให้ Fat emulsionแยกอีกขวด)
2. Three Bottles System (กลูโคส 1 ขวด, โปรตีน 1 ขวด
และไขมันอิมัลชัน อีก1ขวด)
• TPN Admixture, 3 in 1 system หรือ All in one system
(กลูโคส โปรตีน ไขมันอิมัลชัน วิตามิน และเกลือแร่เข้าด้วยกัน )
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น36

13. Two-in-One PN
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น37
PN Compounding Machines:Automix
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น38
PN Compounding Machines: Micromix
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น39

14. การเริ่มต้นให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำ
• ระบบไหลเวียนโลหิตผู้ป่วยต้องเป็นปกติ
• ถ้าให้สารอาหารทาง central vein ไม่ได้ จึงพิจารณาให้ทาง peripheral vein
• เริ่มต้นโดยให้สารอาหารทีละน้อย
(1 ลิตรในหนึ่งวัน ; 2 ลิตรในสองวัน)
ASPEN Nutrition Support Practice Manual 2005; p. 98-99
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น40
การให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำส่วนปลาย
• Hyperosmolar solutions จะทำให้หลอดเลือดดำส่วนปลายอักเสบ
• สามารถให้สารอาหารที่มีค่า osmolarity 800 - 900 mOsm/kg (MHS ใช้ 1150
mOsm/kg w/ lipid in the solution)
• จำกัดเดกโตรส 5-10% และกรดอะมิโน 3% ของความเข้มข้นที่ผู้ป่วยต้องได้รับทั้งหมด
• อาจต้องจำกัดอิเล็คโทรไลต์ด้วย
• ใช้ไขมันเพื่อป้องกันเส้นเลือดแตกให้มีความยืดยุ่น และเพื่อเพิ่มพลังงาน
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น41
การกำหนดการเริ่มต้นให้สารอาหาร
• สามารถให้โปรตีนสูงถึง 60-70 grams/literในวันแรก เนื่องจากมีผลข้างเคียงทาง
เมตาบอลิซึมเพียงเล็กน้อย
• สามารถให้คาร์โบไฮเดรท 150-200 g/day หรือ 15-20% ของความเข้มข้น เดกโตรสที่
ผู้ป่วยต้องได้รับในวันแรก
• ในผู้ป่วยเด็กหรือผู้ป่วยที่ไม่สามารถรับได้ อาจเริ่มให้ 100-150 g เดกโตรส หรือ
10-15% ของความเข้มข้น glucose
• โดยปกติพลังงานและโปรตีนในผู้ใหญ่จะได้ครบถ้วนตามความต้องการภายใน 2 - 3 วัน
• ในผู้ป่วยทารกแรกเกิดและผู้ป่วยเด็กพลังงานและโปรตีนเพียงพออาจใช้เวลา 3-5 วัน
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น42

15. ส่วนประกอบสารอาหารทางหลอดเลือดดำ
Central Peripheral
---Solutions--- Solutions
แหล่งสารอาหาร ไขมัน - เดกโตรส
น้ำตาลเดกโตรส 14.5% 35.0% <10.0%
กรดอะมิโน 5.5% 5.0% <4.25%
ไขมัน 5.0% 250 ml/ 3.0 - 8.0%
20% fat q
M,Tha% Final Concentration Courtesy of Marian, MJ.
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น43
การเพิ่มพลังงานตามREE stress factors (WHO)
ไข้ เพิ่มได้ 13% :1℃
การเต้นของหัวใจล้มเหลว 15-25%
Traumatic Injury 20-30%
Severe respiratory distress or
broncho-pulmonary dysplasia
25-30%
ติดเชื้ออย่างรุนแรง 45-50
Olson, D. Pediatric Parenteral Nutrition. In Sharpening your skills as a nutrition support dietitian. DNS, 2003.
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น44
REE: resting energy expenditure คือการใช้พลังงานขณะพัก
ตารางการให้สารอาหาร
ทางหลอดเลือดดำ
• การให้สารอาหารอย่างต่อเนื่อง
ให้สารอาหารทางหลอดเลือดดำอย่างต่อเนื่องใน 24 ชม. ทาง central หรือ
peripheral venous
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น45

16. การเปลี่ยนจากการให้อาหารทาง
หลอดเลือดดำเป็นการให้อาหารทางปาก
• ในผู้ใหญ่ที่สามารถรับประทานอาหารได้เพียงพอที่จะรักษาระดับน้ำตาลในเลือดได้
ไม่จำเป็นต้องให้ PN
• ลดลง 50% ทุก 1 - 2 ชม. หรือ เปลี่ยนเป็น10% dextrose IV เพื่อป้องกัน
hypoglycemia
• ติดตามปริมาณน้ำตาลในเลือดทุก 30-60 นาที หลังลดปริมาณลง
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น46
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น47
งานพัฒนาคุณภาพและวิจัย กลุ่มงานโภชนศาสตร์ โรงพยาบาลขอนแก่น48
Thank you