mga isyu at suliraning pandaigdig

1. MGA ISYU AT
SULIRANING
PANDAIGDIG

2. Dalawang Panig ng Daigdig
Sinasabing nahahati ang daigdig sa dalawang panig. Sa hilaga,
matatagpuan ang mayayamang bansa; sa timog naman, ang mahihirap.
Kabilang sa mga bansa sa hilagang panig ng daigdig ang US, Europe,
japan at South Korea. Pinaninirahan ang hilagang panig ng daigdig ng
25% ng kabuoang populasyon ng daigdig. Ang maliit na bahagdang ito
ng mga mayayaman ang nagtataglay ng 805 ng kita sa daigdig at
nakakaranas ng kariwasaan at kaunlaran. Isang batayan sa kaunlaran
ng bansa ang GDP per capita.
Sa kabilang panig, binubuo ng mahihirap na bansa ang 75% ng
populasyon ng daigdig. Kabilang sa mahihirap at papaunlad na
bansang ito ay matatagpuan sa Africa, Latin America, at Asya.
Mayaman man sa likas na yaman ang mga basna sa timog na bahagi ng
daigdig ay kapos naman ito sa capital para paunlarin ang mga ito.
Sa kasalukuyan, hindi na lamang batay sa heograpikal na kinalalagyan
ng mga bansa sa timog ng daigdig sa hilaga at timog. May mga bansa
sa timog ng daigdig na itinuturing na kabilang ng hilaga dahil sa
nakamit nitong kaunlaran. Halimbawa rito ang Australia.

3. PANDAIGDIGANG POPULASYON
Ayon sa United nations Populations Fund (UNFPA),
lumobo ang populasyon ng daigdig mula 2.5 bilyon noong
dekada 1950 sa anim na bilyon matapos lamang ang 50
na taon. Kapag nagpatuloy ang kalakarang ito, inaasahan
ang pagtaas ng bilang ng populasyon sa 9.3 bilyon sa
taong 2050 at 15 bilyon sa taong 2100.
Sa loob ng mga taong ito, kinakitaan din ng
pagbabago ang populasyon ng daigdig. Mula dekada 1950
hanggang mga taong 2000:
 Tumaas ang life expectancy mula 48 hanggang 68 taon;
 Bumaba ang fertility rate, mula anim na anak bawat
babae sa 2.5;at
 Bumaba ang infant mortality rate, mula 133 na
namamatay na sanggol sa bawat 1000 na
kapanganakan sa 46 na namamatay na sanggol sa
1000 kapanganakan.

4. PAGLOBO NG POPULASYON
Ang mabilis na paglaki ng populasyon
ay maaaring maging sagabal sap ag-
unlad ng bansa. Ito ay sapagkat sa
paglaki ng populasyon ay dumarami rin
ang bilang ng tao na kinakailangang
suportahan ng pamahalaan. Sa
kabbilang banda, maaaring benepisyal
ang malaking populasyon sapagkat ito
ang mapagkukunan ng lakas paggawa
sa pagpapaunlad ng ekonomiya.

5. PAGTANDA NG POPULASYON
Sa pagtaas ng populasyon at pagbaba ng fertility rate,
naharap ang mga tao sa daigdig sa suliranin sa
pagtanda ng populasyon. Ayon sa UNFPA, ang bilang
ng matatanda ay tumaas ng dalawang bahagdan bawat
taon. Pito naman sa 15 na bansang may sampung
milyong mamamayan ay papaunlad pa lamang na
bansa.
Ang matandang populasyon ay hindi nakakabuti para sa
ekonomiya sapagkat nangangahulugan ito na kaunti ang
bilang ng batang manggagawang makatutulong sa
pagpapaunlad ng bansa. Isa pang epekto nito ay ang
mas malaking bilang ng matatandang mamamayan na
kailangang suportahan ng pamahalaan.

6. Ang pagbabago sa populasyon ng daigdig ay bunga ng
pagbabago ring nagaganap sa iba’t-ibang larangan: ang
pagkakaroon ng tao ng tiyak na mapagkukunan ng
malinis na tubig, pagkain at maayos na tahanan; ang
pagkakatuklas ng gamut sa iba’t-ibang karamdaman; at
ang pagpapaunlad ng teknolohiyang medical, ang
mahalagang salik sa pagpapatagal sa buhay ng tao.

7. Pagtugon sa Isyu ng Populasyon
Itinatag ng United Nations Population Fund, isang sangay ng United
Nations, upang tugunan ang mga isyung may kinalaman sa
pandaigdigang populasyon. Nilalayon ng samahang ito na ang lahat
ng pagbubuntis ay ninanais, lahat ng panganganak ay ligtas, at lahat
ng potensyal ng kabataan ay nakakamit. Upang isakatuparan ito,
nakikipagtulungan ang UNFPA sa mga pamahalaan at iba pang
samahan.
Isang mahalagang batayn ng samahang ito sa mga ipinatutupad na
programa ay ang International Conference on Population and
Development (ICPD) noong 1994 na nilagdaan ng 179 bansa.
Nilalayon sa kumperensiyang ito ang pagkakaroon ng isang mundong
may pagkakapantay-pantay. Ilan sa mga binigyang-diin sa
kunperensiyang ito ang pagkamit ng universal primary education sa
pagsapit ng 2015 at pagbibigayng higit na karapatan sa edukasyon sa
kababaihan. Sa kasalukuyan ay isinasagawa ng UNFPA ang ICPD
Beyond 2014 na naglalayong muling paigtingin ang pagtupad ng mga
pamahalaan ng kanilang ipinangako noong ICPD 1994.

8. MIGRASYON
Isang kaugnay na isyu sa populasyon ang
migrasyon. Ang migrasyon ay tumutukoy sa
paglipat ng panirahan ng tao, malimit para sa mas
masaganang buhay. Dahilan din ng migrasyon ang
pang-aabusong political at ang pagnanais na
makabalik sa pinanggalingang bansa. Ang
migrasyon ay maaring magdulot ng brain drain, o
paglisan ng propesyonal at skilled na mga
manggagawa mula sa isang larangan o bansa. Sa
kabilang banda, ang nilipatang bansa naman ay
maaaring makaranas ng paglobo ng populasyon at
kawalan ng hanapbuhay ng lokal na populasyon.

9. Ang International Organization for Migration (IOM) ang
pangunahing pandaigdigang samahan kaugnay sa migrasyon.
Layunin ng IOM na tumulong sa pagtugon ng lumalaking
hamon sa pangangasiwa ng migrasyon; itaguyod ang mga
isyu tungkol sa migrasyon; hikayatin ang pagkamit ng
panlipunan at ekonomikong pag-unlad sa pamamagitan ng
migrasyon; at itaguyod ang kapakanan at kagalingan ng mga
migrante.

10. All Global Migrants 213,944
By Destination:
1. United States 42,813
2. Russia 12,270
3. Germany 10,758
4. Saudi Arabia 7,289
5. Canada 7,202
6. France 6,685
7. United Kingdom 6,452
8. Spain 6,378
9. India 5,436
10.Ukraine 5,258
Ang International Organization for Migration (IOM) ang
pangunahing pandaigdigang samahan kaugnay sa migrasyon.
Layunin ng IOM na tumulong sa pagtugon ng lumalaking hamon
sa pangangasiwa ng migrasyon; itaguyod ang mga isyu tungkol
sa migrasyon; hikayatin ang pagkamit ng panlipunan at
ekonomikong pag-unlad sa pamamagitan ng migrasyon; at
itaguyod ang kapakanan at kagalingan ng mga migrante.

11. TEKNOLOHIYA
Mahalagang salik ang teknolohiya sa pagbuo at paghubog ng mga
kabihasnan sa daigdig. Gamit ito upang mapaghusay ang antas ng
pamumuhay ng tao at magkamit ng pag-unlad. May dalawang isyu
ang kaugnay ng teknolohiya sa kasalukuyan- ang technological
divide at technological transfer.
Ang technological dive, o digital divide, ay tumutukoy sa
pagkakaroon ng hindi pantay na access sa teknolohiya. Ang
technological divide ay maaring sa pagitan ng mga lahi, kasarian, o
bansa. Dahil mahalaga ang teknolohiya sa pag-unlad, ang kawalan
ng access dito ay balakid sap ag-unlad.
Ang technological transfer naman ay tumutukoy sa pagsasalin ng
kaalaman at kasanayan sa teknolohiya mula sa isang maunlad na
bansa patungo sa papaunlad pa lamang na bansa. Maaring positibo
o negatibo ang epekto nito. Positibo sapagkat maari umano itong
gamitin ng mauunlad na bansa upang magkaroon ng control sa mga
papaunlad na bansa.

12. Ayon sa pinakahuling datos, 870 milyong katao na
undernourished at may 2200 ang namamatay bawat araw dahil
sa kahirapan. Samantala, 80 bahangdan naman ng mga tao sa
daigding ang nabubuhay sa halagang mas mababa sa $10 o
tinatayang php 433 bawat araw.
Ang ilang datos na ito ay patunay lamang sa pagiging
malubhang suliranin ng kahirapan at kagutuman sa daigdig. Ang
paglutas sa suliraning ito ang pinakaunang layunin ng UN
Millenium Development Goals (MDG). May tatlong target ang
MDG kaugnay sa suliraning ito.
Kalahatiin ang proporsiyon ng taong may kitang mas mababa sa
$1.25 (may P54) sa isang araw, sa pagitan ng taong 1990 at
2015;
Magkamit ng buo at produktibong hanapbuhay para sa lahat,
kabilang ang kababaihan at kabataan; at
Kalahatiin ang mga proporsiyon ng mga taong nagugutom, sa
pagitan ng tang 1990 at 2015.
KAHIRAPAN AT KAGUTUMAN

13. Upang tugunin ang suliranin sa kagutuman, ang
humanitarian agency na World Food Programme ay
tumutulong sa halos 90 milyong tao sa 75 na bansa
sa pamamagitan halimbawa ng programang Food
For Work. Sa programang ito, ang pagkain ang
ibinibigay na kabayaran sa mga manggagawang
tumutulong sa pagbuo ng mahalagang
impraestruktura tulad ng irigasyon.

14. Ang World Bank ay isa pang pandaigdigang
samahan na naglulunsad ng mga programa
upang lutasin ang suliranin sa kahirapan.
Noong 1960, itinatag nito ang International
Development Association uoang tulungan ang
pinakamahihirap na bansa sa pamamagitan
ng pagpapautang. Nitong 2012, nakaaglaan
ito ng halos $14 bilyon para sa mga proyekto
sa mahihirap na bansa, partikular sa Africa.
Ayon sa artikullong “Poverty” ng Population
Matters.org, mas nahaharap sa pagkasira ng
kalikasan ang bansang mahihirap at may
mataas na populasyon. Ito ay sapagkat sa
pagnanais ng tao na tugunan ang pang-araw-
araw na mga pangangailangan ay higit ding
naaabusa ang kalikasan. Isang malawakang
epekto ng pang-aabusong ito sa kalikasan
ang global warming.

15. Global Warming
Isang malaking bantang kinakaharap ng daigdig ang global
warming.panganib ito sa tao, kanyang kapaligiran, at lahat ng
nabubuhay na nilalang. Banta rin ito sa kabuhayan ng mga
mamamayan.
Halimbawa ng masasamang naidududlot ng global warming ay:
• Ang pagtaas ng temperature ng daigdig;
• Ang pagbabago ng kapaligiran;
• Ang pagtaas ng antas ng tubig;
• Mas malakas na pagbagyo;
• Pagkalat ng mga sakit na kaugnay sa pag-init ng panahon; at
pagkamatay ng iba’t-ibang uri ng hayop.

16. Ang World Wildlife Fund (WWF) ay isang
halimbawa ng pandaigaigang samahang
laban sa climate change. Layunin nito
ang:
• Itaguyod ang patakaran laban sa
climate change;
• Makipagtulungan sa mga negosyo
upang mabawasan at carbon
emissions; at
• Tulungan ang mga tao at ang kalikasan
upang makaagapay sa nag-iibang
klima.

17. Karapatang Pantao
Sa ulat ng Amnesty International noong 2013, sangkot sa
armadong sagupaan ang daang libong kabataan; na
pinapatawan ng parusang kamatayan ang mga bata sa
China, Pakistan, at Sudan; at hindi pinahihintulutang
maglakbay, mag-aral ng kolehiyo, o ikasal ng walang
permiso ng kaniyang ama ang kababaihan sa Saudi Arabia.
Ito ay ilan lamang sa mga paglabag sa karapatang pantao
na dinaranas ng mga tao sa daigdig.
Noong 1948, inilabas ng United Nations ang Universal
Declaration of Human Rights, isang kalipunan ng 30 artikulo
na batayan ng mga karapatang pantao. Ditto binigyang-
kahulugan ang karapatang pantao bilang “mga karapatang
likas sa lahat ng tao, ano man ang nasyonalidad, lugar ng
panirahan, kasarian, pinagmulang bansa opangkat
etnolingguwistiko, kulay, relihiyon, o ano mang katayuan.”

18. Human at Drug Trafficking
Ang human Trafficking ay ang pangangalakal ng tao sa
pamamagitan ng puwersa o panloloko upang mapagsamantalahan o
abusuhin.
Ayo sa datos ng UN Global initiative to Fight Human Trafficking:
• May 137 bansa ang sangkot sa human trafficking;
• Karamihan ng biktima ay nasa edad 18 hanggang 24 taong
gulang;
• May 1.2 milyong bata ang itina-traffic bawat taon; at
• 95 bahagdan ng mga biktima ng human trafficking ang
nakakaranas ng pisikal at seksuwal na karahasan.
Ang United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) ay ang
pangunahing ahensiya ng UN na lumalaban sa trafficking.
Itinatag ng United Nations Convention Against Organized Crime
noong Nobyembre 2000. Layunin nitong paigtingin ang
pakikipagtulungan sa pagitan ng mga bansa laban sa mga
tranasyonal na krimen tulad ng human at drug trafficking at
pagmamanupaktara at trafficking ng armas.

19. Globalisasyon
Mabuting Epekto Masamang Epekto
Pagtaas ng antas ng pamumuhay
Nakapanlalamang ang mayayamang
bansa, na patuloy ang pagyaman , sa
mahihirap na bansa.
Nabubuo ang isang pandaigdigang
pagkakakilanlan
Nasisira ang pambansang kultura at
pagkakakilanlan
Nakatatanggap ang bansa ng dayuhan
puhunan para sa pagpapaunlad ng
ekonomiya
Tanging ang mayayaman at may
kapangyarihan lang ang nakikinabang sa
puhunang ito.
Ang globalisasyon ay tumutukoy sa integrasyon ng mga ekonomiya sa daigdig.
Kasabay dito ay ang sinasabing pagliit ng mundo.
Mga manipestasyong ekonomiko:
•Ang lumalaking gampanin ng mga multinasyonal na korporasyon sa pandaigdigang
ekonomiya;
•Ang pagtaas ng trade barriers tulad ng quota restriction at taripa sa kalakalan; at
•Ang pagbuo ng rehiyonal at pandaigdigang samahang ekonomiko tulad ng
European Union t International Monetary Fund.
Mga epekto ng globalisasyon:

20. Terorismo
Ang terorismo ay tumutukoy sa paggamit ng
karahasan at paghahasik ng takot upang
makamit ang isang particular na layunin.
Mga layunin ng terorismo:
• Pampolitika
• Panrelihiyon
• Panlipunan
• Ekonomiko

21. Isang halimbawa ng terorismo ay noong Setyembre
11,2001 kung saan pinasabog ng teroristang Al Qaeda, sa
pamumuno ni Osama bin Laden, ang World Trade Center
sa New York City at bahagi ng Pentagon sa Washington
DC. Dahil ditto inilunsad ng US ang “Global War on
Terrorism”, isang pandaigdigang kampanyang military
laban sa terorismo sa tulong ng mga kaalyado nitong
bansa.

22. Pandemic
Ang Pandemic ay tumutukoy sa isang epidemyang
nagaganap pandaigdigan o sa isang napakalawak na lugar,
tumatawid ng mga pambansang hangganan, at karaniwang
nakakaapekto sa malaking bling ng tao.
Noong 2003, lumaganap ang SARS(Severe Acute
Respiratory Syndrome) sa maraming bansa tulad sa South
America, Europe, at Asya at ito’y kumitil ng maraming
buhay.

23. GROUP 6
MEMBERS:
Abbie Gomez
Ma. Angelene Villanueva
Joanna Valerie Santos
Marian Kyle De Guzman