1. Texto: Antonio Rodríguez Carmona Montaxe: Antonio García Polo EVANGEXEO DE SAN MARCOS 3. X esús e os fariseos Ciclo Litúrxico /B

2. Marcos dedica a primeira parte da súa obra (1,15-8,30) a presentar a Xesús como Mesías que proclama o Reino de Deus e as diversas reaccións dos seus oíntes, que simplifica en fariseos, pobo e discípulos.

4. Esta primeira sección comeza cunha presentación xeral de Xesús e a súa obra e diversas reaccións ante ela, especialmente as dos fariseos. Desenvólvese en A , Sumario xeral (1,14-15) B. Primeiras vocacións C. Un día en Cafarnaún D. Xesús realiza os signos do Reino e reacción negativa dos fariseos E. Conclusión: os fariseos rexeitan a Xesús. 1º SECCIÓN: XESÚS E OS FARISEOS

5. Despois de que Xoán foi entregado, Xesús marchou a Galilea a proclamar o Evanxeo de Deus; dicía: «Cumpriuse o tempo e está cerca o Reino de Deus. Convertédevos e crede no Evanxeo». A . SUMARIO XERAL (1,14-15)

6.  Xesús comeza a súa obra cando Xoán Bautista é levado a prisión por Herodes Antipas. É un anuncio velado do que será o seu destino.  Toda esta proclamación vai ter lugar en Galilea, a terra do Evanxeo, onde Xesús actuó eficazmente na debilidade e segue actuando do mesmo modo.  Actúa como heraldo que proclama. “ Proclamar” é facer público o que decidiu o que envía o pregoeiro. Neste caso é Deus Pai que envía a Xesús.  O contido do pregón é o Evanxeo de Deus , é dicir, a promesa que Deus fixera por Isaías II de que reinaría como Deus escondido.

9. Pasando xunto ao mar de Galilea, viu a Simón e Andrés, o irmán de Simón, botando as redes no mar, pois eran pescadores. Xesús díxolles: «Vinde comigo, e fareivos pescadores de homes.» Inmediatamente, deixaron as redes e seguírono. Un pouco máis adiante viu a Santiago, o de Zebedeo, e a seu irmán Xoán, que estaban na barca reparando as redes. Chamounos tamén; e eles, deixaron a seu pai Zebedeo na barca cos xornaleiros e marcharon con el.

10.  Pola mañá na sinagoga ensina con autoridade e cura un endemoñado.  A mediodía na casa de Simón cura a súa sogra.  Ao solpor, cando remata o sábado, cura a moitos enfermos e endemoñados.  Ao amencer vai ao desierto a orar.  Ao día seguinte marcha a outras sinagogas de Galilea para continuar coa mesma tarefa. Un exemplo concreto é a curación dun leproso. C . UN DÍA DE SÁBADO EN CAFARNAÚN Mc invita o lector a ver que fai Xesús durante un día, proclamar a chegada do Reino de Deus e realizar signos que expliquen o seu contido. En concreto:

11. Xesús preséntase como mestre especial que expón o verdadeiro sentido da vontade de Deus. Esperábase que o Mesías daría o verdadeiro sentido da Lei: NA SINAGOGA DE CAFARNAÚN Chegan a Cafarnaúm. No día de sábado entrou na sinagoga e púxose a ensinar. Ee quedaban asombrados da súa doutrina, porque os ensinaba como quen ten autoridade, e non como os escribas (1,21-22).

12. Había precisamente na sinagoga un home posuído por un espírito inmundo, que se puxo a gritar: «Que tenemos nós contigo, Xesús de Nazaré? Viñeches a destruírnos? Sei quén es ti: o Santo de Deus». Xesús, entón, conminouno dicíndolle: «Cálate e sae del». E, axitándoo con violencia o espírito inmundo, deu un forte grito e saíu del. Despois cura un endemoñado (1,23-26)

13. Todos quedaron pasmados de tal maneira que se preguntaban uns a outros: «Que é isto? Unha doutrina nova, exposta con autoridade! Manda ata aos espíritos inmundos e obedéceno.» Axiña a súa sona estendeuse por todas partes, en toda a rexión de Galilea.  O resultado foi a admiración xeral pola nova ensinanza e o poder sobre os demoños (1,27-28):

14.  Con ambas actuacións Xesús ensina que o Reino de Deus implica unha nova ensinanza que indique ao home o camiño que o conduce a Deus e á felicidade; era algo que se esperaba do Mesías ( Sei que vai vir o Mesías, o Cristo; cando veña, el nolo ensinará todo, díxolle a samaritana a Xesús : X n 4,24).  E, por outra parte, ensina que na medida en que Deus reina, deixa de facelo Satán, príncipe deste mundo. O mundo xa non está sometido á fatalidade do mal. Cristo é superior a Satán e abriu as portas do paraíso. Hai que loitar contra todo tipo de mal porque todo ten remedio.

15. Cando saíu da sinagoga foi con Santiago e Xoán á casa de Simón e Andrés. A sogra de Simón estaba na cama con febre; e fálanlle dela. Achegouse e, tomándoa pola mano, ergueuna. A febre deixouna e ela púxose a servilos. EN CASA DE SIMÓN CURA A SÚA SOGRA (1,29-31):

17. Pola tardiña, á solpor, trouxéronlle todos os enfermos e endemoñados; a cudade enteira estaba amoreada á porta. Xesús curou a moitos que se encontraban mal de diversas enfermidade e expulsou moitos demoños. E non deixaba falar os demoños, pois coñecíano. Un sumario di que, ao rematar o sábado e con el o descanso, Xesús fixo outras curacións e exorcismos (1, 32-34): A MODO DE RESUMO

18. Ao amencer, cando aínda estaba moi escuro, erguese, saíu e foi a un lugar solitario e alí púxose a facer oración. AO AMENCER, XESÚS ora (1,35): Xesús vive de cara ao seu Pai e ao servizo dos homes

19. Simón e os seus compañeiros foron na súa busca; ao atopalo, dixéronlle: «Todos te buscan.» El respondeulles: «Vaiamos a outra parte, ás vilas e aldeas veciñas, para que tamén alí predique; pois para iso fun enviado». E recorreu toda Galilea, predicando nas súas sinagogas e expulsando os demos. CONTINÚA POR OUTRAS SINAGOGAS DE GALILEA, REPETINDO O QUE FIXO NA DE CAFARNAÚN (1,36-39)

20. Achegóuselle un leproso suplicándolle e, caendo de xeonllos, díxolle: «Se queres, podes limparme». Compadecido del, estendeu a súa man, tocouno e díxolle: «Quero; queda limpo». E, naquel intre, desapareceulle a lepra e quedou limpo. Despediuno decontado prohibíndolle severamente: «Mira, non llo digas a ninguén, pero vai, móstrate ao sacerdote e fai pola túa purificación a ofrenda que prescribiu Moisés para que lles sirva de testimuño». Pero él, así que se foi, púxose a pregoar con entusiasmo e a divulgar a noticia, de modo que xa non podía Xesús presentarse en público en ningunha cidade, senón que se quedaba ás aforas, en lugares solitarios. E acudían a el de todas partes. CURACIÓN DUN LEPROSO (1, 40-45)

21.  A lepra era unha enfermidade que obrigaba o enfermo a vivir illado da xente e consiguintemente apartaba da participación da vida relixiosa. Popularmente equiparábase á morte, pois implicaba soidade e debilitamiento continuo.  Xesús permite o leproso que se lle acerque e cúrao, significando con isto que o Reino é un non á enfermidade e á morte, á marxinación e á exclusión do pobo de Deus.

22.  Naquel tempo o médico experto que diagnosticaba a lepra ou a súa curación era o sacerdote, como experto na Biblia, pois nela se dan as normas pertinentes. Xesús manda o leproso ir ao sacerdote para que certifique a súa curación;  Mándalle ademais que non llo diga a ninguén, mandato que desobedeceu o curado. A intención deste mandato era que reflexionase sobre o que implicaba esta curación como signo do Reino de Deus. Aparecerá outras veces neste Evanxeo de Marcos. O pobo non obedece, déixase levar dun entusiasmo pasaxeiro, pero así non recoñecerá a chegada do Reino e ao final pedirá a morte de Xesús.

23. Seguen cinco relatos con dobre mensaxe, por unha parte seguen ofrecendo signos do que é o Reino de Deus, e por outra, presentan as reaccións negativas progresivas dos fariseos:  Curación dun paralítico : O Reino de Deus é salvación total do home – os fariseos rexeitan a Xesús “no seu interior” polo seu dogmatismo.  Vocación e banquete de Leví : O Reino de Deus é oferta de perdón aos pecadores – os fariseos rexeitan a Xesús “indirectamente” polo seu puritanismo.  Cuestión do xaxún : chegou o tempo das vodas, xa apareceu o Noivo – os fariseos rexeitan “directamente” a Xesús polos seus costumes relixiosos.  As espigas no sábado: O Reino Deus libera de toda escravitude ao home – os fariseos opóñense “directamente” a Xesús polo seu legalismo.  Curación do home da man paralizada : O Reino de Deus é vida e liberdade do home – Xesús toma a iniciativa e condena o fariseísmo.  CONCLUSIÓN : os fariseos deciden acabar con Xesús D. XESÚS REALIZA OS SIGNOS DO REINO E REACCIÓN NEGATIVA DOS FARISEOS (2,1-3,5)

24. Xesús preséntase como salvador, o que perdoa, como o Noivo que vén desposar a humanidade e trae un tempo de alegría, como o que libera de legalismos e defende a vida.

25. Entrou de novo en Cafarnaúm; ao pouco tempo correra a voz de que estaba na casa. Amoreáronse tantos que nin sequera ante a porta había xa sitio, e El anunciáballes a Palabra. E veñen traer un paralítico levado entre catro. Ao non poder achegarse a causa da multitude, abriron o teito encima de onde estaba Xesús e, descolgaron a padiola onde xacía o paralítico. Vendo Xesús a fe deles, díxolle ao paralítico: «Fillo, os teus pecados sonche perdoados». Estaban alí sentados algúns escribas que pensaban nos seus corazóns: «Por que este fala así? Está blasfemando. Quen pode perdoar pecados, senón só Deus? ». CURACIÓN DUN PARALÍTICO (2,1-12)

26. Pero, ao intre, coñecendo Xesús no seu espíritu o que eles pensaban no seu interior, díxolles: «Por que pensades así nos vosos corazóns? Que é máis fácil, dicir ao paralítico: “Os teus pecados sonche perdoados", ou dicir: “Érguete, toma a túa padiola e anda?“ Pois para que saibades que o Fillo do Home ten na terra poder de perdoar pecados- díxolle ao paralítico: “contigo falo, érguete, toma a túa padiola e vai para a túa casa“. Ergueuse e, deseguido, tomando a padiola, saíu á vista de todos, de modo que quedaban todos asombrados e glorificaban a Deus, dicindo: «Xamais vimos cousa parecida».

27.  Piden a Xesús a curación dunha enfermidade e Xesús non sóo cura senón que perdoa os pecados do enfermo, significando con isto que o Reino de Deus quere a salvación total da persoa. Preséntase así como o enviado de Deus para curar e perdoar. O nunca visto! Exclama o pobo presente.  Estaban alí algúns fariseos escribas ou expertos en teoloxía. Non din nada, só pensan no seu interior que Xesús está blasfemando porque perdoa pecados, cousa que só pode facer Deus.  O tráxico desta postura é que no nome dunha verdade están rexeitando a Deus. Queren encerrar a Deus nos estreitos límites dos seus coñecementos relixiosos.

28.  Dogmatismo é absolutizar os coñecementos relixiosos.  Dispuxo Deus na súa sabedoría revelarse a Si mesmo e dar a coñecer o misterio da súa vontade . O home debe acoller esta revelación,  Pero debe ser consciente de que a intelixencia finita do home non pode abarcar o misterio de Deus infinito. Por iso Deus é o Deus das sorpresas, sempre en ben do home.  E unha sorpresa foi a encarnación do Fillo de Deus. Xesús, Fillo de Deus, perdoa pecados. E os escribas fariseos rexéitano, no nome da súa teoloxía!

29.  A teoloxía ten que ser radicalmente humilde, xa que nos desbordan os plans de Deus  Porque non son os meus pensamentos os vosos pensamentos, nin os vosos camiños son os meus camiños - oráculo de Iahvé -. Porque canto avantaxan os ceos á terra, así avantaxan os meus camiños aos vosos e os meus pensamentos aos vosos (Is 55, 8-9).

30.  Reino de Deus é oferta de perdón aos pecadores.  Xesús invita ao seu seguimento a Leví, un publicano ou persoa dedicada a cobrar impostos. Eran personas con fama de ladróns. Con isto Xesús ofrécelle o seu perdón, confianza e amizade. VOCACIÓN E BANQUETE DE LEVÍ (2,13-17) Saíu de novo pola beira do mar, toda a xente acudía a el, e el ensinábaos. Ao pasar, viu a Leví, o de Alfeo, sentado no despacho de impostos, e díxolle: «Sígueme». El levantouse e siguiuno . (2,13-14)

32.  Xesús, como salvador, ofrece o perdón de Deus a todos os que se recoñecen pecadores.  A comida cos pecadores é un dos signos que realizou Xesús para significar qué é o Reino e qué é a Igrexa: non un gueto de bos senón unha familia de perdoados que comparten a mesa con Xesús. E sucedeu que, estando el á mesa na casa de Leví, moitos publicanos e pecadores estaban á mesa con Xesús e os seus discípulos, pois eran moitos os que o seguían. Ao ver os escribas dos fariseos que comía cos pecadores e publicanos, dicían aos discípulos: «Que? É que come cos publicanos e pecadores?» Ao oír isto Xesús, díxolles: «Non necesitan médico os sans, senón os enfermos; non vin chamar os xustos, senón os pecadores. » (2, 15-17).

33.  Se Xesús veu en busca dos pecadores, isto quere dicir que non tene nada que facer cos que se consideran bos e sen pecado. O autosuficiente pasa de Xesús.  Xesús anuncia que, ante a chegada do Reino, todos sen excepción deben converterse e crer no Evanxeo (1,15)  Pero os fariseos exclúense e rexeitan a Xesús polo seu puritanismo ao crerse “bos” e do “grupo dos bos”.

34.  Os discípulos de Xoán e os fariseos inician os seus discípulos na vida relixiosa acostumándoos a prácticas que teñen aire relixioso, como é o caso do zaxún.  Xesús comeza doutra forma, inculcando o motivo que levará a realizar as prácticas. No caso do xaxún, primeiro recoñecer e amar a Deus como Pai, segundo xaxuar como manifestación de dor por telo ofendido: a viño novo, pelellos novos . CUESTIÓN DO XAXÚN (2,18-22)

35. Como os discípulos de Xoán e os fariseos estaban xaxuando, viñeron dicirle: «Por que mentres os discípulos de Xoán e os discípulos dos fariseos xaxúan, os teus discípulos non xaxúan?» Xesús díxolles: «Poden acaso xaxuar os invitados á voda mentres o noivo está con eles? Mentres teñan consigo o noivo non pueden xaxuar. Días virán en que lles será arrebatado o noivo; entón xaxuarán, naquel día. Ninguén cose un remendo de pano novo nun vestido vello, pois doutro modo, o pano novo tira do vello, e produce unha rachadela peor. Ninguén bota tampouco viño novo en pelellos vellos; doutro modo, o viño rebentaría os pelellos e botaríase a perder tanto o viño como os pelellos: senón que o viño novo, pelellos novos.

38. Os fariseos queren que se cumpran as leis contidas na Biblia ao pé da letra, sen ter en centa nin o obxectivo que pretende a lei nin as circunstancias da súa aplicación en cada momento, chegando ata extremos ridículos, co que escravizan as persoas. Son legalistas e por iso tamén se opoñen directamente a Xesús. AS ESPIGAS EN SÁBADO (2, 23-28) E cadrou que un sábado, cruzaba Xesús por unha seara, e os seus discípulos, mentres ían de camiño, comezaron a arrincar espigas. Decíanlle os fariseos: «Mira, por que fan en sábado o que non é lícito?»

39. Xesús responde facendo ver como a mesma Biblia contradí a súa forma de proceder: El díxolles: «Nunca lestes o que fixo David cando tivo necesidade, e el e os que o acompañaban sentiron fame, como entrou na Casa de Deus, en tempos do Sumo Sacerdote Abiatar, e comeu os pans da presenza, que só aos sacerdotes é lícito comer, e deu tamén aos que estaban con el?»

42. CURACIÓN DO HOME DA MAN TOLLEITA (3, 1-5) Continúa o mesmo tema: a oposición legalista, que tende unha trampa a Xesús para ver se cura en sábado na sinagoga: Entrou de novo na sinagoga, e había alí un home que tiña a man tolleita. Estaban ao axexo a ver se o curaba en sábado para poder acusalo.

43. Xesús toma a iniciativa: manda ao eivado que se poña no centro e pregunta sobre a finalidade do sábado: Xesús díxolle ao home que tiña a man tolleita: «Ponte aí no medio». E a eles preuntoulles: «É lícito en sábado facer o ben en vez do mal, salvar unha vida en vez de destruíla?» Pero eles calaban. Daquela, mirándoos con ira, apenado pola dureza do seu corazón, díxolle aol home: «Estende a man». El estendeuna e quedou restablecida a súa man.

48. Volveremos co capítulo 4º © AGPolo