De Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief zijn de eerste Nederlandse erfgoedinstellingen die een Wikipedian-in-Residence in huis hebben gehaald. Het afgelopen jaar heeft deze huiswikipediaan een brug gebouwd tussen de rijke collecties van de KB en het NA en het hergebruik van deze content op Wikipedia. Na een korte inleiding op de wereld achter Wikipedia laten Tim en Olaf zien hoe het project de kennis, vaardigheden en bewustwording over ‘Wiki en erfgoed’ binnen en buiten de instellingsmuren heeft vergroot en hoe de content van beide instellingen wereldwijd breder toegankelijk en herbruikbaar is gemaakt. Aan het einde blikken ze vooruit hoe de KB en het NA ook in 2015 met Wikipedia kunnen blijven samenwerken.
Wikipedia, a library and an archive, a family portrait - DISH, 8-12-2015, Rot...
Terugblik Wikipedian-in-Residence en mogelijkheden met Wikipedia in 2015
1. Tim de Haan (NA), Olaf Janssen (KB)
Congres Collectie Nederland in Context, 8 oktober 2014, Utrecht
Terugblik Wikipedian-in-Residence en
mogelijkheden met Wikipedia in de toekomst
2. Wij hopen dat jullie iets leren over …
1.Wat is en doet een Wikipedian-in-Residence?
2.Impact en meerwaarde WiR-project
3.Wiki-ideeën NA en KB voor 2015
11. Larry Sanger
Opgericht in 2001
Jimmy Wales
http://www.dearme.org/contributors/wp-content/uploads/2012/01/Jimmy_Wales.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Larry_Sanger.jpg
12. 13 jaar later…
420M unieke bezoekers & 21B pageviews per maand
(8000 artikelen per seconde)
6e website in de wereld
www.alexa.com/topsites, 26 sept 2014
13. Tegenwoordig dé eerste bron van feitelijke informatie voor (bijna) iedereen
Tweet: https://twitter.com/alisonclement/status/8421314259
Photo: Olaf_Janssen - http://www.flickr.com/photos/59633635@N08/8169389830/in/set-72157631944350246 (CC BY-SA 2.0)
14. Acèh Afrikaans Alemannisch አማርኛ Aragonés Ænglisc العربية ܐܝܡܪܐ مصرى অসমীয়া Asturianu Aymar aru Azərbaycanca Башҡортса Boarisch Žemaitėška Беларуская Беларуская (тарашкевіца) Български भोजपुरी Bamanankan ব়াাংল়া བོད་ཡིག Brezhoneg Bosanski Буряад Català Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄ Cebuano Chamoru ᏣᎳᎩ کوردی Čeština Словѣньскъ Чӑвашла Cymraeg Dansk Deutsch Zazaki ް ސަބ
ިހެވ
ިދ
Ελληνικά Emiliàn rumagnòl English Esperanto Español Eesti Euskara فارسی Suomi Võro Føroyskt Français Arpetan Nordfriisk Furlan Frysk Gaeilge 贛語 Gàidhlig Galego گيلکی Avañe'ẽ ગુજરાતી Gaelg 客家語/Hak-kâ-ngî עברית हिन्दी Fiji Hindi Hrvatski Kreyòl ayisyen Magyar Հայերեն Interlingua Bahasa Indonesia Interlingue Iñupiak Ilokano Ido Íslenska Italiano 日本語 Lojban Basa Jawa ქართული Kongo Қазақша Kalaallisut ភាសាខ្មែរ ಕನ್ನಡ 한국어 Перем Коми Къарачай-малкъар Ripoarisch Kurdî Коми Kernowek Кыргызча Latina Ladino Lëtzebuergesch Лезги Limburgs Lumbaart Lingála ລາວ Lietuvių Latgaļu Latviešu Basa Banyumasan Malagasy Олык марий Baso Minangkabau Македонски മലയാളം Монгол मराठी Bahasa Melayu زِرونی Nāhuatl Napulitano Plattdüütsch Nederlands Nedersaksies नेपाली नेपाल भाषा Norsk nynorsk Norsk bokmål Novial Nouormand Occitan ଓଡ଼ିଆ Ирон ਪੰਜਾਬੀ Papiamentu Picard Deitsch Norfuk / Pitkern Polski Piemontèis پنجابی پښتو
Português Runa Simi Rumantsch Romani Română Armãneashce Русский Русиньскый संस्कृतम् Саха тыла Sardu Sicilianu Scots Sámegiella Srpskohrvatski / српскохрватски සිංහල Simple English Slovenčina Slovenščina Gagana Samoa Shqip Српски / srpski Sranantongo Sesotho Seeltersk Basa Sunda Svenska Kiswahili Ślůnski தமிழ் తెలుగుТоҷикӣ ไทย Türkmençe Tagalog Tok Pisin Türkçe Татарча/tatarça Українська اردو
Oʻzbekcha Vèneto Vepsän kel’ Tiếng Việt Volapük Walon Winaray Wolof 吴语 IsiXhosa ייִדיש Yorùbá Zeêuws 中文 文言 Bân-lâm-gú 粵語
Wikipedia bestaat in 287 talen
15. en wordt gemaakt door zo’n
72.000 vrijwilligers (‘Wikipedianen’)
over de hele wereld
http://wikimania2014.wikimedia.org/wiki/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg#mediaviewer/File:Wikimania_2014_group_photo.jpeg
16. De Nederlandstalige Wikipedia
(juli 2014)
1.8M artikelen
1.260 actieve Wikipedianen (5+ edits per maand)
230M pageviews per maand
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Statistieken
17. Alle afbeeldingen die je op de 287 Wikipedia’s ziet, zitten in 1 grote bak
Wikimedia Commons
Alle afbeeldingen op die 287 Wikipedia’s zitten in 1 grote bak
Wikimedia Commons
18. 23M vrij te gebruiken afbeeldingen, video’s, geluiden, PDFs etc.
30. “Stel je een wereld voor waarin elke persoon vrije toegang heeft tot alle kennis. Dat is waar wij aan werken.”
“Bibliotheekwetenschap is de studie van het logisch ordenen en documenteren van de menselijke kennis.”
“Archiefwetenschap (of archivistiek) is de studie van het vastleggen van doelgericht verzamelde menselijke kennis.”
“Een museum is een permanente instelling, zonder winstbejag, ten dienste van de gemeenschap en van haar ontwikkeling, toegankelijk voor het publiek.”
31. Cultuur & Kunst doet het goed op Wikipedia
http://en.wikipedia.org/wiki/File:Wikipedia_content_by_subject.png
33. Motivaction onderzoek Wikimedia Nederland 2013
http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf
34. Motivaction onderzoek Wikimedia Nederland 2013
http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf
“Welke bron gebruikt u het meest voor feitelijke informatie?”
•82% Google
•52% Wikipedia
•??% bibliotheken en boeken
35. Motivaction onderzoek Wikimedia Nederland 2013
http://nl.wikimedia.org/wiki/Bestand:Z1676_Vereniging_Wikimedia_Nederland_rp03.pdf
“Welke bron gebruikt u het meest voor feitelijke informatie?”
•82% Google
•52% Wikipedia
•1% bibliotheken en boeken
(archieven doen het niet veel beter)
36. 7 van de 10 Nederlanders gebruikt Wikipedia
Meer dan 35% gebruikt Wikipedia wekelijks
41. “Ten behoeve van de zichtbaarheid en vindbaarheid …. is het noodzakelijk geworden om wetenschappelijk en historisch materiaal, behalve op de eigen website, ook langs andere kanalen op het internet aan te bieden.
Hiervoor wordt samenwerking gezocht met externe partijen…”
(KB Jaarverslag 2012, pag 12)
42. 2008: Foto’s Nationaal Archief op Flickr the Commons https://www.flickr.com/photos/nationaalarchief/
52. Maar we hadden wel veel vragen!
•Hoe werkt Wikipedia eigenlijk?
•Hoe krijgen we onze content op Wikipedia?
•Hoe gaan we de dialoog aan met de Wiki- community?
54. NRC, 9 oktober 2013
Hay Kranen (1983)
•Sinds 2005 Wikipediaan
Huiswikipediaan (Wikipedian-in-Residence)
1e van Nederland (46e wereldwijd)
55. De eerste WiR, maar ondertussen niet meer de enige..
Werkgroep Speciale Wetenschappelijke Bibliotheken
56. Wat is een WiR?
“Een ‘inpandige’ Wikipediaan die de samenwerking tussen de erfgoedinstelling en de Wiki- gemeenschap uitbouwt en versterkt.”
http://outreach.wikimedia.org/wiki/Wikipedian_in_Residence
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Wikipedian_in_Residence_Infographic.jpg - CC-BY-SA
57. Wat doet een typische WiR?
•NIET: zelf artikelen schrijven
•Uitleggen wat & waarom Wikipedia is (evangelisatie)
•Cursussen geven (intern én extern)
•Uploads naar Wikimedia Commons coördineren
•Evenementen organiseren (schrijfdagen, wedstrijden, backstage .. )
http://outreach.wikimedia.org/wiki/Wikipedian_in_Residence
63. Conclusies workshops
•Veel meer animo dan gedacht!
•Cursisten snappen beter hoe Wikipedia werkt
•Maar: bewerken blijft slechts een (hele) kleine groep doen
1. Kennis en vaardigheden vergroot
64. Waarom & meerwaarde WiR en Wikipedia
•Lezingen, interviews, panels, colleges
•Media: print, professional, online en social
•Ministerie OCW (2x)
•Rijksbureau Kunsthistorische Documentatie
•KVAN-dagen, KNVI-congres
•De Kring
2. Bewustwording bij externe partijen vergroot
65. •Nieuwjaarsborrel Wikimedia Nederland bij het NA
•Liaison voor Wikipedianen (bv. Staten-Generaal 550 project)
•Deelname KB en NA aan evenementen community
•WiR-project & resultaten gepromoot bij community (nieuwsbrieven, mailinglijsten, De Kroeg)
3. Relatie KB-NA en community versterkt
69. Aantal links op NL Wikipedia naar de 29 KB-webdiensten
Aantal links op NL Wikipedia naar de 2 NA-websites
Sept 2013
4.900
Mrt 2014
6.625
Okt 2014
7.603
Na 1 jaar:
+ 55 %
Sept 2013
225
Mrt 2014
281
Okt 2014
338
Na 1 jaar:
+ 50 %
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/Koninklijke_Bibliotheek_en_Nationaal_Archief/Resultaten/KPIs/KPI5
71. Wikimedia Commons - Afbeeldingen KB
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Koninklijke_Bibliotheek
Aantal afbeeldingen KB op Commons Gebruik van deze afbeeldingen op Wikipedia (okt ‘14)
•4
•i
•D
Sept 2013
775
Mrt 2014
1.286
Okt 2014
2.645
Na 1 jaar:
+ 241 %
Voornamelijk beelddonaties door KB, maar ook spontane uploads door Wikipedianen
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/Koninklijke_Bibliotheek_en_Nationaal_Archief/Resultaten/KPIs/KPI2
72. Wikimedia Commons - Afbeeldingen KB
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Koninklijke_Bibliotheek
Aantal afbeeldingen KB op Commons Gebruik van deze afbeeldingen op Wikipedia (okt ‘14)
•405 (van deze 2.645) afbeeldingen in WP gebruikt
•in 1498 verschillende artikelen
•Die worden pm 1,2 miljoen keer per maand bekeken
Sept 2013
775
Mrt 2014
1.286
Okt 2014
2.645
Na 1 jaar:
+ 241 %
http://nl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:GLAM/Koninklijke_Bibliotheek_en_Nationaal_Archief/Resultaten/KPIs/KPI4
73. Wikimedia Commons - Afbeeldingen NA
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nationaal_Archief
74. Wikimedia Commons - Afbeeldingen NA
https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Nationaal_Archief
Aantal afbeeldingen NA op Commons Gebruik van deze afbeeldingen op Wikipedia (okt ‘14)
•5.954 (van deze 12.634) afbeeldingen in WP gebruikt
•in 21.557 verschillende artikelen
•Deze worden pm 22 miljoen (!!) keer per maand bekeken http://tools.wmflabs.org/glamtools/baglama2/#gid=38&month=201408
Sept 2013
ca 7.500
Mrt 2014
n/a (herindeling categorieën)
Okt 2014
12.634
Na 1 jaar:
+ 68 %
75. Onze ideeën voor 2015
http://www.futuresobright.com/images/app-content-images/1402634797_2015.jpg
76. Voor het NA
http://www.futuresobright.com/images/app-content-images/1402634797_2015.jpg
77. Beelddonaties aan Commons via GW-uploadtool
Software waarmee GLAMS grote hoeveelheden afbeeldingen uit hun collecties kunnen uploaden naar (doneren aan) Wikimedia Commons
http://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:GLAMwiki_Toolset_Project
82. •Afstemming met Wikimedia Nederland over mogelijkheden en wensen thematische beelddonaties (WOI, WOII)
•Actualiteit volgen op o.a. startpagina http://nl.wikipedia.org en lemma’s aanvullen waar mogelijk met relevante illustraties
•In gesprek en bescheiden actief blijven in de Nederlandse Wikipedia-community om waar mogelijk vanuit vragen en opmerkingen deze te ondersteunen en faciliteren
En verder…
83. Voor de
1.Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
2.Verzetskranten op Wikipedia
3.Beelddonaties met GW-uploadtool
http://www.futuresobright.com/images/app-content-images/1402634797_2015.jpg
84. 1. Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
•2,5 miljoen volwassen OB-leden
•2015: SIOB onderdeel KB, nieuwe KB centrale rol binnen OB-stelsel
•Wiki-ervaring KB + co-creatie doelstellingen SIOB
•Aansluiten bij bestaande initiatieven - Wiki Loves Bieb
85. •2,5 miljoen volwassen OB-leden
•2015: SIOB onderdeel v/d KB, KB centrale rol binnen OB-stelsel
•Wiki-ervaring KB + co-creatie doelstellingen SIOB
•Aansluiten bij bestaande initiatieven - Wiki Loves Bieb
1. Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
http://www.wikimedia.nl/project/wikilovesbieb
86. •2,5 miljoen volwassen OB-leden
•2015: SIOB onderdeel KB, nieuwe KB centrale rol binnen OB-stelsel
•Wiki-ervaring KB + co-creatie doelstellingen SIOB
•Aansluiten bij bestaande initiatieven - Wiki Loves Bieb
1. Onderzoek samenwerking OB-sector en Wikipedia
92. Delpher biedt weliswaar de full-text, maar
geen context bij deze krant
•Wat voor soort verzetskrant was De Geus?
•Wat is de geschiedenis van deze krant?
•Wie zaten er achter?
•Waar werd deze krant gedrukt?
•Hoe werd De Geus verspreid?
•Waren er relaties met andere verzetskranten/groepen?
93. Veel mensen zouden op Wikipedia kijken om deze context te vinden
http://nl.wikipedia.org/wiki/De_Geus_onder_studenten_(verzetsblad)
97. a) Complementeren overzichten verzetskranten op WP
http://www.kb.nl/sites/default/files/docs/Beschikbare_kranten_alfabetisch.pdf
Lijst met krantentitels in Delpher
98. a) Complementeren overzichten verzetskranten op WP
http://www.kb.nl/sites/default/files/docs/Beschikbare_kranten_alfabetisch.pdf
99. b) Ontbrekende artikelen schrijven
De Ondergrondse Pers 1940-1945 ,
Lydia E. Winkel, H. de Vries , 1989, ISBN 9021837463,
Veen Uitgevers
Dit boek (“de Winkel”) bevat beschrijvingen van vrijwel alle 1.200 ondergrondse kranten in Delpher
100. Puike bron voor een Wikipedia-artikel!
De Ondergrondse Pers 1940-1945 ,
Lydia E. Winkel, H. de Vries , 1989, ISBN 9021837463,
Veen Uitgevers
b) Ontbrekende artikelen schrijven
101. b) Ontbrekende artikelen schrijven
De Ondergrondse Pers 1940-1945 ,
Lydia E. Winkel, H. de Vries , 1989, ISBN 9021837463,
Veen Uitgevers
Goed nieuws!
Het NIOD heeft Winkel vrijgegeven onder CC-BY-SA
http://www.niod.nl/nl/de-ondergrondse-pers-1940-1945
102. Over De Geus onder studenten
De Geus (volledig De Geus onder studenten) was een verzetsblad, dat vanaf 4 oktober 1940 tot 13 juli 1945 werd uitgegeven door Jan Drion en Huib Drion, twee Leidse studenten. Het blad was de spreekbuis van de Raad van Negen die het studentenverzet leidde. Het blad keerde zich fel tegen de Nederlandse Unie en was een belangrijk instrument bij het verzet tegen de door de Duitse bezetter geëiste loyaliteitsverklaring, de studentenstaking en de tewerkstelling van Nederlandse studenten in Duitsland. … Lees verder op Wikipedia
uit Wikipedia
c) Context aan Delpher toevoegen
103. 3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Atlas Schoemaker
2600 topografische tekeningen en prenten van Nederlandse steden, dorpen en gehuchten in de vroege 18e eeuw.
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/schoemaker
104. 3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Kaarten Staten-Generaal Digitaal
511 kaarten en tekeningen uit Kamerstukken 1814-1995
http://www.statengeneraaldigitaal.nl/kaarten
105. 3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Middeleeuwse Verluchte Handschriften
11.141 versieringen uit 400 middeleeuwse manuscripten
http://manuscripts.kb.nl/
106. 3. Beelddonaties met GW-uploadtool
Prentenboeken 1810-1923
Nederlandstalige prentenboeken uit de KB-collectie
http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/prentenboeken_van_1810_tot_1950