Udhëzues për fëmijë dhe prindër – ndëshkimi fizik i fëmijëve
Agresivitetei tek-femijet-12
1. Shkolla fillore e mesme ulet
‘’Asdreni’’
Lenda: Edukim ne karrier
Tema: Agresiviteti tek femijet
2. • Përmbledhje:
-Hyrje
-Për të trajtuar agresivitetin, më parë le të mësojmë se ç’është agresiviteti!?
-Ku e ka bazën agresiviteti?
-Në cilën moshë është më i zakonshëm agresiviteti.
-Çka i bene qe femijet të jene agresiv ,bertasin me te madhe ose qe nuk binden?
-Sa kalojnë kohë prindërit me fëmijët?
-Dhuna familjare.
-Problem: Çantat e rënda
-Ndikimi i madh i telefonave tek fëmijët
-Agresiviteti tek fëmijët ndikohet edhe nga mjedisi shoqëror .
3. HYRJE
Agresiviteti është sjellje që vjen nga brendia, por ai
shoqërohet me emocion (zemërim) dhe ndikohet nga
emocionet.
Agresiviteti tek femijet mundet të jetë i shumë natyrave të
ndryshme.
Disa nga dukurit ketilla lindin së pari edhe nga TV , grindjet
ne mes të prinderve në prani të femiut, perdoimi i dhunes
ndaj femiut , shtrengimi diciplinor i femiut , mos lejimi i
shprehjes dhe mendimit të lirë,ngarkesa e qantave te
renda, perdorimi I telofoneve mobil etj.
4. • Për të trajtuar agresivitetin, më parë le të
mësojmë se ç’është agresiviteti!?
• Ç’e shkakton atë?
• Si zhvillohet ai?
• Si mund të kontrollohet?
• A lind njeriu agresiv apo mësohet gjatë jetës?
• Si mund ta paksojmë shkallën e agresivitetit?
Etj.
5. -Agresivitet do të thotë; rivalitet midis dy gjallesave të llojit të vet, që
ndeshen për burime ushqimore, territor, partëner dhe tërheqe vëmendje
ndaj të tjerëve.
Agresiviteti i parë si veprimtari e fëmijve është sjellje, reagim, reaksion
nxitës, që shoqërohet me grushta, fyerje, sharje dhe përdorim armësh të
llojeve të ndryshme si doreza, unaza etj.
Sipas psikologve agresiviteti është marrëdhënie që ndikohet nga shumë
faktor si trashgimnia, seksi, territori, studimi, ekologjia, fiziologjia,
zhvillimi, të mësuarit dhe organizimi social.
Psikologu social Robert Baron e përkufizoi agresivitetin si një sjellje që
synon të dëmtojë një antar tjetër të të njëjtit lloj, pra përjashton
agresivitetin midis llojeve, agrsivitetin e rastësishëm dhe agresivitetin ndaj
objekteve.
Agresiviteti brenda llojit është më i ashpër se ai jashtë llojit i parë në të
gjitha llojet e sjelljes që nga sigurimi i territorit për burime ushqimore, ujë
dhe zgjedhjen e partënerit, udhëheqe etj.
Sjellja agresive mund të marrë forma të ndryshme, si sjellje me grushta
ose armë, sjellje verbale, e tillë si kërcënime, mund të jetë një veprim i
tërthortë, si shkatërrimi i pronës ose dëmtimi i të dashurve të tij, etj.
6. Ku e ka bazën agresiviteti?
• Agresiviteti bazën e tij e ka në gjirin e familjes dhe kjo vjenë si rezultat i një
sërë faktorësh.
• - Në familjet ku fëmija rritet midis sherreve që ndodhin midis prindërve
shfaqin shenja agresiviteti në çdo moment të jetës së tyre.
• - Faktor tjetër, është dhe ndarja fetare dhe përbuzja për njëri-tjetrin që
vihen re në komunitetet kuj jetojnë këta fëmijë.
• - Lëvizja e banorve nga zonat rurale dhe vendosja në zonat urbane, është
një faktor tjetër që shpesh çojnë në shaqen e agresivitetit në komunitetin
ku jetojnë duke u nisur nga mentalitetet e trajtimit të problemeve.
• - Përdorimi i substancave narkotike është një arsye më shumë për të kaluar
në konflikte dhe agresivitet që çojnë deri në humbjen e jetës dhe rastet janë
të pa numërta, thjeshtë pse më shikove.
• - Është pak e vështirë të thuhet, por shënja agresiviteti shfaqin edhe tek ata
individ që në 40 ditët e para të lindjes kalojnë momente me temperatura të
larta dhe gjatë rritjes kalojnë në depresion ose skizofreni. Etj…
• Një nga arsyet e shfaqes së agresivitetit ndërmjet fëmijëve janë sharjet dhe
ofendimet midis tyre gjatë lojrave ose ngacmit në rrugë, kur pa dashje
preknin njëri-tjetrin.
7. • shenja agresiviteti nuk shprehin vetëm djemtë, por
edhe vajzat, të cilat janë në fazën e zhvillimit pubertal
dhe kërkojnë të jenë inferior ndaj djemëve.
• Nga vëzhgimet e përditshme dal në përfundim se,
sjellja e agresivitetit dhe kalimi në sulmin me grushta
dhe doreza vjen si rezultat i grindjeve për miqësit dhe
marrëdhëniet djem-vajza duke mbrojtur farefisninë.
• Agresiviteti sporodik dhe i përditshëm ndodh më
shpesh në klasat e VI-ta dhe të shtata, kurse në klasat e
teta dhe të nënta janë më të rralla, por më të rënda.
• Vë re se nxënësit e klasave të VI-ta grinden dhe
qëllohen me grushta vend e pavend dhe kjo vjen si
rezultat i zhvillimit të ferohormoneve dhe përkon me
zhvillimin endokrin, sidomos te vajzat.
8. Në cilën moshë është më i zakonshëm
agresiviteti
• Do të thosha që agresiviteti fillon të shfaqet që në
kopsht dhe gradualisht në klasën e tretë e të katërt
dhe më i dhunëshëm bëhet në klasën e nëntë dhe
vitin e parë të shkollës së mesme. Kjo fazë përkon
me maturimin, procesin e rritjes dhe zhvillimit
gjenetik, i cili shoqërohet me ndryshime në sjellje.
9. Çka i bene qe femijet të jene agresiv ,bertasin
me te madhe ose qe nuk binden?
• Femijet , si një nder kamerat inqizuese të të rriturve
janë aq të ndieshem që në faktë cdo gjë e enqizojnë
dhe e bejnë aq të ngulur në kokë gje e cila më vonë
ndikon ne jeten e tyre.
• Shikimi i filmave me perdorimin e dhunes dhe të
vrasjeve është një nga qeshtjet kyqe të cilat edhe e
nxisin femiun që të ketë mendime dhe bindje të tilla se
" vetem dhuna i zgjidhë problemet" arsye kjo se ne TV
filmat , ata më të miret dhe më të forti janë krenar dhe
të respektuar , por në anen tjeter , përdorimi i lojrave
të PC. Playstation , janë shumë efektive për futjen e
agresivitetit në mendjen dhe natyren e femiut.
10. • Koha e lirë duhet të jetë një ndër çështjet dhe
qëllimet kryesore te prindërit që t’i kushtoj
shumë më shumë kohë femiut , që të bejë
shëtitje , aktivitete sportive dhe shumë me
tepër, në mënyrë që qasja e prindërve në
jeten e femijut do të jetë një pozitivitet për
fëmiun.
Sa kalojnë kohë prindërit me fëmijët?
11.
12. • Familja është çelsi i çdo dere të mbyllur. Mardhënjet e mira
bashkshortore, komunikimi i çdo problemi i fëmijës me prindërit,
bashkpunimi fëmijë-prind dhe reciprokja, shëtitjet, lojrat, darkat,
gëzimi, hidhërimi , kënaqësija etj: pra me një fjalë bashkpunimi në
familje na drejton në një familje të shëndosh me një fjal në një
fëmijë larg agresivitetit, shoqëris degjeneruses, stresit.
• Edhe pse për prindërit koha gjithmon është e mbingarkuar sidomos
për baballarët, gjithmon ata duhet që ti kushtojnë rëndësi të madhe
komunikimit me fëmije dhe ta percjellin vazhdimisht gjendjen e
fëmijëve të tyre për arsyje se tek disa fëmijë agresiviteti shfaqet që në
vogjeli dhe detyrë e prinderit është që të ndaj një kohë të madhe me
fëmijët duke e shytyrë fëmijën të merret me gjëra pozitive tërë në
mënyrë që fëmiju të mos përballet me agresivitetin ose për ndryshe
është e preferueshme që fëmijët të dërgohen dhe të kshillohen nga
psikologu.
13. Dhuna familjare
• Perdorimi i dhunes tek femijet nuk permireson
asgjë , vetëm që e dëmton një femijë dhe se
nga kjo , në të ardhmen ai do të jetë
trashegues i dhunës edhe në jeten e tij , pra
do të ketë si imponim se dhuna kerkohet në
jetë , dhe ketë dhunë ai do ta perdorë edhe
me femiun e tij , ne relacionet bashkshortore
por edhe ne rrethin se ku jeton.
14.
15. • Sjelljet e dhunshme, mund të drejtohen nga forca
fizike por në të njëjtën kohë mund të karakterizohen
nga sjellje më pak të evidentueshme si indiferenca
dhe refuzimi. Dhuna mbi të miturit, aplikohet më
shpesh, mbi të gjitha për diferencën e forcës fizike
dhe pushtetin psikologjik që ka i rrituri ndaj fëmijës,
mbi të gjitha nëse ky i rritur është vetë prindi.Dhe
pikërisht familja, bëhet vatra e shumë rasteve të
dhunës mbi fëmijët, ku jo pak herë tek
prindërit,vëllezërit apo gjyshërit, identifikohen vetë
agresorët.
• Ndikimi më i madh është tek fëmijët sepse nëse
prindërit fjalosen në prani të fëmijut atëherë fëmiu
nuk mund të përballet me ndjenjat e tij dhe ndihet
fajtor.
16. Problem: Çantat e rënda
• Kohëve të fundit në vendin tonë është shumë
shqetësuese pesha e rënd e çantave në supet e
të ardhmes tonë(femijëve tonë).
• Shumë shqetësuese për të ardhmen e vendit
tonë,sepse ata në këtë rrugëtim të gjatë dhe me
shumë vështirësi në ndërtimin dhe krijimin e
vlerave,dijës dhe personalitetit të tyre, çdo ditë
vijojnë shkollën me këtë mbipeshë në supet e
tyre kjo u bën që fëmijët të jenë agresiv dhe
njëhkosisht edhe prinderit ankohen për këtë gjë.
17. Mbaj shpinën drejt! Është kjo një shprehje me
të cilën jemi mësuar që në vogëli sikurse në
bankat shkollore ashtu edhe në shtëpi madje
edhe në rrugë.
Për specialistët, mënyra se si qëndrojmë,
tregon edhe mënyrën se si jemi rritur.
- Fatkeqësisht në vendin tonë rreth 40% e
fëmijëve kanë deformime të boshtit kurrizor,
sidomos vajzat.
18.
19. Kohëve të fundit edhe një problem tjetër është
shfaqur në vendin tonë një dukuri shumë
shqetësuese është përdorimi i telefonit pa kontroll
nga ana e fëmijëve.
Të gjithë të brengosur sikurse prindërit ashtu edhe
mësimdhënësit gjatë gjithë kohës po mundohen ta
luftojnë këtë dukuri negative dhe degjeneruese për
të ardhmën e shtetit tonë. Sepse me përdorimin e
telefonit jo vetëm që po humbin kohë por po e
shkatërrojnë edhe shëndetin nga rrezet e dëmshme.
Ndikimi i madh i telefonave tek fëmijët
20. • Mirpo me avancimin e tekonologjisë është rritur
edhe kërkesa e të rinjëve per t’i poseduar ato. Pjesa
dërrmuese e nxënsëve të shkollave nëntëvjeçare
dhe gjimnazeve zotërojnë tashmë një telefon të
tekonologjisë se avancuar, ose te quajtur
‘smartphone.’
• Tek disa nxënës të shkollave fillore është krijuar
përshtypja, se të mos kesh një telefon celular pasi të
kesh përfunduar klasën e pestë, është turp.
21. • Një në tre fëmijë, nën moshën 10-vjeçare,
disponojnë telefona celular. Për mendimin tim
fëmijët duhet të përdorin telefonat celularë vetëm
për raste emergjente dhe serioze dhe të gjitha
thirrjet të jenë me kohë të shkurtër. Të rriturit,
sigurisht që thithin një sasi rrezatimi nga përdorimi i
telefonave celular, por fëmijët rrezikojnë më shumë
në krahasim me të rriturit. Truri i fëmijëve mund të
thithë deri tre herë më shumë rrezatim…!
22. • Njëkohësisht është shqetsuese sepse fëmijët tërë
kohën e kalojnë në telefon dhe momentin që
kërkon prindi që ta largoj fëmiju telefonin
menjëherë shfaqet një agresivitet sepse femiju
varet nga telefoni dhe nuk pranon të qendroj larg
telefonit. Gjithashtu keqperdorimi dhe shikimi I
filmave apo lojrat siç është për tu përmendur
Conter Strike shkaktojn agrisivitetin me të madh
tek femijet gjë që shfaqet në te ardhmen e tyre
nga bredsia sepse per ndryshe ata nuk janë rahat
pa e shfaqur atë që mbajnë në shpirt pra
brendësin e tyre.
23.
24. Agresiviteti tek fëmijët ndikohet edhe
nga mjedisi shoqëror.
• Sipas një studimi të publikuar në revistën
‘Shoqëria’, nëse një fëmijë godet të tjerët dhe
nuk shkon mirë me shokët e tij, përveç
faktorëve si disiplina në familje dhe stresi,
duhet fajësuar edhe zonen ku jeton.
25. • Studimi që ka vëzhguar 1293 familje nga nëntë vende
(Kina, Kolumbia, Italia, Jordania, Kenia, Filipinet,
Suedia, Tajlanda dhe SHBA) tregon se fëmijët
shfaqin sjellje agresive nëse jetojnë në lagje të
rrezikshme.
• Kërkuesit shkencorë kanë vlerësuar rrezikshmërinë
e lagjes duke pyetur prindërit në lidhje me zonën.
Më pas, ato vlerësuan nivelin e agresivitetit tek
fëmija duke pyetur prindërit se sa herë fëmija i tyre
bërtiste apo kërcënonte të tjerët.
• Në ato lagje që prindërit i kishin përshkruar si të
rrezikshme, fëmijët treguan nivele të larta
agresiviteti. Kjo lidhje u shfaq per arsyje që fëmijët
përballen me rrezikshmeri ne cdo qast dhe kjo bënë
që edhe ata të jenë të rrezikshëm dhe shume
agresiv.
26.
27. • Lagjja, shoqëria janë faktorët e dytë esencial në jetë
sepse fëmijët fillojnë të shoqërohen me të tjerët
duke filluar nga ndarja e lojrave e deri tek shoqërimi
me shok dhe shoqe në shkollë. Kjo bënë që fëmijët
të tregojnë personalitetin e tyre. Shoqërija e
degjeneruar është humnera më e rrezikshme në të
cilën fëmijët futen duke mos qenë të vetëdishëm se
çfarë do i pret në të ardhmen e afërt. Një shoqëri e
keqe është “sikur një frut i kalbur të qëndroj së
bashku me frutat e tjerë”.
28. • -“Përgatitini fëmijët tuaj, mësojini fëmijët më mirë
se ju, sepse atyre u takon e ardhmja”.
• -“ Fëmijët e rritur e të edukuar janë pensioni më i
mirë”.
• Krijini një atmosferë të shëndoshë edukative në
familje në mënyrë që fëmijët të jenë të shëndosh.