Lezing over de toekomst van leiderschap door Richard de Jong van Verder² (www.verder2.nl).
De ontwikkelingen in de wereld vragen om andere paradigma's in het leiden van organisaties. Voor de persoon van de leider worden authenticiteit, moed en storytelling nog belangrijker.
Richard de Jong is executive coach en organisatieontwikkelaar @ Verder²
13. Hoe ziet ons leven en werken er dan uit?
Schaduwzijde
Isolement
Fragmentatie
Uitsluiting
Zonzijde
Co-creatie
Sociale betrokkenheid
Micro-ondernemerschap
8-10-2014
13
14. De betekenis voor leiderschap
Kernvraag is: Hoe laat ik mijn onderneming profiteren van deze ontwikkelingen?
8-10-2014
14
15. De betekenis voor leiderschap
Kernvraag is: Hoe laat ik mijn onderneming profiteren van deze ontwikkelingen?
8-10-2014
15
16. De betekenis voor leiderschap
Kernvraag is: Hoe laat ik mijn onderneming profiteren van deze ontwikkelingen?
8-10-2014
16
17. De betekenis voor leiderschap
Kernvraag is: Hoe laat ik mijn onderneming profiteren van deze ontwikkelingen?
8-10-2014
17
18. De betekenis voor leiderschap
Kernvraag is: “Hoe helpen deze krachten in het waarmaken van mijn missie?”
8-10-2014
18
20. De uitdagingen voor de leider
Het korte termijn denken van de financiële markten
Groeiend activisme van klanten, burgers, politiek, toezichthouders etc
Afnemend vertrouwen in instituten en grote ondernemingen
Zelfbewuste en zelfverzekerde volgers
Open verbindingen en transparantie
8-10-2014
20
Welkom! Het is voor mij een eer en een genoegen om vanmiddag hier met jullie te mogen praten over de toekomst van leiderschap. Tegelijkertijd is deze middag voor mij de afsluiting van 12 mooie jaren Achmea. 12 jaren die begonnen bij Interpolis en eindigden bij Centraal Beheer. Twee krachtige merken die elk op hun manier een leidende rol hebben gespeeld in de veranderingen van de verzekeringsbranche. Interpolis zette de bedrijfstak aan het denken door Vertrouwen en Transparantie leidend te maken. Laat de bonnetjes maar thuis, we geloven u zo ook wel! Centraal Beheer op haar beurt introduceerde zeer succesvol het model van directie verkoop. Verzekeren was niet langer voorbehouden aan dure adviseurs. De klant kan het zelf.
Er is een kenmerkende overeenkomst tussen deze twee revoluties, want dat waren het!
Zowel Interpolis als Centraal Beheer zorgde voor een paradigma verschuiving in de relatie tussen verzekeraar en klant. De verhoudingen werden meer gebalanceerd. Uitgangspunt is een volwassen relatie tussen maatschappij en klant. Dat is mooi. Jullie zullen merken dat ik op die volwassen relatie nog terugkom. Die gaat de komende decennia een nog crucialere rol spelen.
Een andere overeenkomst is dat de verandering voort is gekomen vanuit een oprechte interne drijfveer bij de leiders om het anders en beter te gaan doen voor klanten. Dit inspireert en brengt zowel medewerkers als klanten en andere stakeholders in beweging. Ook dit komt in de loop van mijn verhaal nog terug.
We hadden hier natuurlijk ook bij elkaar kunnen komen voor een gebruikelijk receptie met obligate toespraakjes en bedankjes. Niks mis mee, maar ik wilde graag iets anders. De afgelopen jaren heb ik veel nagedacht over mijn persoonlijke missie in het leven. Als ik kijk naar hoe ik mijn werk doe dan is daar een rode draad in te ontdekken: “Het verder brengen van mens en organisatie”. Welke functie ik ook heb uitgeoefend, steeds was ik daar mee bezig.
De sleutel voor succes van organisaties ligt bij de leiders, zowel individueel als in besturen, directies en MT’s. Dus was het voor mij logisch om hier bij mijn afscheid iets te doen dat hopelijk een klein beetje bijdraagt aan het verder brengen van jullie als collega’s en Achmea als organisatie. Een workshop over de toekomst van leiderschap is mijn manier om dat hier en nu in te vullen.
Mijn verhaal van vanmiddag is als volgt opgebouwd.
Eerst hebben we het zo meteen kort over de context waarin we het vraagstuk kunnen bekijken
Vervolgens beschrijf ik een aantal drijvende krachten achter de ontwikkeling waar we mee te maken hebben. Volledig zal heit niet zijn maar het geeft een aardig beeld.
Tot slot staan we dan vanuit verschillende invalshoeken stil bij de toekomst van leiderschap:
De business uitdagingen waarvoor de leiders staan
De persoonlijke uitdagingen waarvoor leiders komen te staan
Tot slot een rondje wie het weet mag het zeggen!
De global village is een feit. Het zou een illusie zijn om te denken dat wie iets zinvols over de toekomst van werk en leiderschap zouden kunnen zeggen zonder daarbij over de grenzen van Nederland en Europa heen te kijken. We zien het nu al dagelijks.
Om iets over de toekomst te kunnen zeggen is het belangrijk het verleden in ogenschouw te nemen. Als we de ontwikkeling van het verleden begrijpen kunnen we met iets meer inzicht de trends doortrekken. Daarom een korte oefening in geschiedenis
Bespreek even kort, 2 minuten met je buurman hoe jouw werkdag er in detail uitzag in 1994. Begin gewoon bij het begin. Hoe ging je naar je werk, wat deed je bij binnenkomst, hoe kwam het werk op je bureau terecht, wat deed je er dan mee etc. tot en met je terugreis naar huis.
Bovendien moeten we inzicht krijgen in hoe werken en onze houding ten opzichte van werken, ons consumeren en ons produceren zich ontwikkelt. Alleen als we daar enig notie van hebben kunnen we de vertaalslag maken van drijvende krachten achter de globale ontwikkelingen, naar de betekenis voor leiderschap in ondernemingen. naar de betekenis van deze ontwikkelingen
Voorbeeld van een typische werker in 2030 : Anna
Staat op, scherm springt aan op de muur, mail, videoboodschap, gepersonaliseerd nieuwsbulletin en virtuele assistent
Ze spreekt even wat antwoorden in en geef haar VA opdracht haar agenda te herschikken omdat er wat spoedklussen binnenkomen zijn uit Azië.
Het ontbijt is inmiddels bezorgd en ze begint haar eerste videoconference, tegelijkertijd neemt haar Avatar een andere videoconference van haar over. Ze praat met vakgenoten over de hele wereld over mogelijk oplossingen voor de CO2 uitstoon die in Afrika uit de hand begint te lopen. Overigens doet ze dat gewoon in het Nederlands.
In de middag werkt ze met mensen uit verschillende disciplines aan het oplossen van een complex IT vraagstuk dat moet zorgen voor een doorbraak moeten zorgen in de ouderenzorg.
Ondertussen blijven de berichten binnenstromen
‘avonds drinkt Anna’s hologram nog een virtueel kopje koffie bij haar ouders in Groningen. Helaas kan ze er niet naar toe omdat reizen voor haar te duur geworden is. De brandstofprijzen hebben een recordhoogte bereikt.
Technologie
Steeds complexere technologie voor iedereen bereikbaar (handheld)
5 miljard mensen realtime met elkaar inverbinding
Diensten en software altijd en overal in de cloud voor ‘iedereen’ beschikbaar (virt. assistent, micro ondernemers)
Kennis is gedigitaliseerd en voor iedereen benaderbaar, wise crowds
Robots vervangen kenniswerkers en verzorgers
Globalisering
Opkomende economieën: van back office naar front office
Haasje over van de ontwikkelingslanden
Educatieve powerhouses China, India (40% van het talentreservoir)
Demografie en Levensduur
Generatie Y en Z, andere kijk op leven en werken
Vergrijzing en levensduurverwachting
Samenleving
Families krijgen een steeds diversere samenstelling wat meer open minded maakt
Rol van krachtige vrouwen / uitgebalanceerde man
Steeds minder vertrouwen in instituten en corporates
Uit onderzoek blijkt dat voorbij een bepaalde grens geluk afneemt bij een hogere levensstandaard
Scramble scenario: we gaan met elkaar de concurrentie aan om de laatste druppel olie en de laatste beetjes steenkool: Energie wordt onbetaalbaar voor velen en voor veel activiteiten die we nu gewend zijn te doen. Klimaatproblemen worden niet echt aangepakt. Dit scenario is naar schatting van Shell tot in de jaren twintig vol te houden. Daarna lopen we tegen een spreekwoordelijke muur op.
Blueprint scenario: we werken globaal samen om tot een alternatief te komen van duurzame energie die vrijelijk over de wereld verhandeld en getransporteerd kan worden.
Isolement: thuiswerken, niet mee kunnen, niet kunnen reizen door olieschaarste
Fragmentatie: altijd met alles en iedereen verbonden: onze aandacht fragmenteert
Uitsluiting: wie niet meedoet, door gebrek aan vaardigheden of middelen, valt buiten de boot (concurrentie wikipedia)
Co-creatie: door verbindingen, openheid, ander concurrentie paradigma ontstaat co-creatie die nu nog in de kinderschoenen staat
Sociale betrokkenheid: door verschuiving van de focus op welvaart naar welzijn is er meer ruimte voor sociale betrokkenheid
Micro-ondernemerschap: Technologie en kapitaal (crowdfunding) komt beschikbaar tegen lage kosten waardoor dit bereikbaar wordt voor kleine ondernemers
Gooi de boel open. Onderneming waar experimenten en innovatie centraal staan zullen de wind meekrijgen. Zowel in de strijd om de klant als om medewerkers en kapitaal. Open innovatie maakt het mogelijk dat ideeën van klanten en medewerkers een belangrijke rol gaan spelen bij het ontwikkelen van producten en diensten
Onder druk van technologie, globalisering, micro ondernemerschap. Het wordt steeds belangrijker om voor innovatie gebruik te maken van hoog getalenteerde mensen over de hele wereld die eerder voor zichzelf of in een netwerk willen werken dan in dienst treden bij jouw onderneming. De oude management en coördinatie mechanismen die stammen uit de industriële revolutie voldoen niet meer. Tegelijkertijd werk er vier, vijf misschien wel 6 generaties in het bedrijf. Met allemaal eigen ideeën over aansturing en samenwerking
Dat brengt me bij de arbeidsverhoudingen. Management en aansturing is lange tijd, sinds de industriële evolutie gedomineerd door het ouder-kind denken. Het leiding bepaalde wat er moest gebeuren en wist wat goed voor de werknemers was. Getalenteerde mensen van generatie Y en Z hebben andere behoeften. Zij willen een meer evenwichtige, meer volwassen relatie met hun werkgever waarin de beslissingen niet zozeer door de leiding maar door henzelf worden genomen.
Tegelijkertijd worden de medewerkers van genaratie Z wellicht wel 100 jaar. Hoe kijken we naar productiviteit van 70 jarigen?
De rol die beloning speelt gaat een subtiele verandering ondergaan. Grote delen van de talenpool die we hebben zit al in de bovenste helft van de piramide van Maslow. Uit onderzoek blijkt dat zij steeds meer de nadruk leggen op zinvol werk dat bijdraagt aan hun ontwikkeling en een betere samenleving.
We komen uit een traditie van concurrentie als basis voor succes. Concurrentievoordeel zal in de toekomst steeds meer voortkomen het vermogen om vertrouwen op te bouwen en partnerschappen aan te gaan met talenten, leveranciers, ketenpartners, belangroepen etc.. Dat vraagt om een cultuur waarin vertrouwen, samenwerking en betrokkenheid centraal staan. Dat vraagt om voorbeeld gedrag van leiders waaruit medewerkers inspiratie kunnen putten. Authentiek en inspirerend gedrag worden kernkwaliteiten waarover de modernen leider moet beschikken.
Laten we een kijken wat Paul Polman, CEO van Unilever hierover zegt:
If your business is not robust, yu will be out in nano seconds