Các hình thức huy động vốn của ngân hàng thương mại
Giải pháp phát triển dịch vụ ngân hàng hiện đại
1. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP.HCM
LÊ MINH THANH NGUY T
ð TÀI:
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
TP. H Chí Minh – Năm 2010
2. B GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C KINH T TP.HCM
LÊ MINH THANH NGUY T
ð TÀI:
Chuyên ngành : Kinh t tài chính - Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LU N VĂN TH C SĨ KINH T
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS. TR N HUY HOÀNG
TP. H Chí Minh – Năm 2010
3. L I CAM ðOAN
Tôi tên là Lê Minh Thanh Nguy t là sinh viên l p Cao h c Khóa 17 – l p
Ngân hàng ñêm 3. Tôi xin cam ñoan ñ tài lu n văn th c sĩ “Gi i pháp phát tri n
d ch v ngân hàng hi n ñ i t i VietinBank” là do tôi t nghiên c u và trình bày. ð
tài c a tôi chưa ñư c công b trên báo ñài và công trình nghiên c u c a tác gi nào
khác.
4. M C L C
Trang
L I CAM ðOAN......................................................................................................3
M C L C..................................................................................................................4
DANH M C CÁC CH VI T T T ......................................................................1
DANH M C B NG VÀ HÌNH...............................................................................2
L I M ð U............................................................................................................3
CHƯƠNG 1: D CH V NGÂN HÀNG HI N ð I VÀ VAI TRÒ C A NÓ
ð I V I HO T ð NG KINH DOANH C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I5
1.1 Khái ni m d ch v NH hi n ñ i ..........................................................................5
1.1.1 Khái ni m d ch v ngân hàng:....................................................................5
1.1.2 Khái ni m v d ch v ngân hàng hi n ñ i..................................................6
1.1.3 Khái ni m v phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i................................7
1.1.4 Các ñ c trưng và tiêu chí ñánh giá s phát tri n d ch v ngân hàng hi n
ñ i .......................................................................................................................8
1.1.5 Các nhân t nh hư ng ñ n s phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i:.8
1.2 Các lo i hình d ch v NH hi n ñ i ch y u .......................................................9
1.2.1 D ch v thanh toán.......................................................................................9
1.2.1.1 D ch v thanh toán trong nư c...............................................................9
1.2.1.2 D ch v thanh toán qu c t .....................................................................9
1.2.1.3 D ch v bao thanh toán:..........................................................................9
1.2.2 D ch v th ..................................................................................................10
1.2.3 D ch v kinh doanh ngo i t .....................................................................11
1.2.4 D ch v ngân hàng ñi n t ........................................................................11
1.3 Thương m i ñi n t - N n t ng c n thi t ñ phát tri n d ch v ngân hàng
hi n ñ i............................................................................................................................13
1.3.1 Khái ni m v thương m i ñi n t :............................................................13
1.3.2 Các ñ c trưng c a thương m i ñi n t :...................................................13
1.3.3 Cơ s ñ phát tri n thương m i ñi n t : .................................................14
1.3.4 Các hình th c ch y u c a thương m i ñi n t :.....................................15
1.3.5 L i ích c a thương m i ñi n t :...............................................................17
1.3.6 Vai trò c a thương m i ñi n t v i vi c phát tri n d ch v ngân hàng
hi n ñ i: .....................................................................................................................18
1.4 S c n thi t ph i phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i Vi t Nam.........19
1.5 Bài h c kinh nghi m c a m t s nư c. ............................................................21
1.5.1 Bài h c kinh nghi m v cung ng d ch v ngân hàng hi n ñ i t ngân
hàng M , Malaysia.....................................................................................................21
1.5.2 Bài h c kinh nghi m v cung ng d ch v ngân hàng hi n ñ i Vi t
Nam: .....................................................................................................................22
K T LU N CHƯƠNG 1 .......................................................................................24
CHƯƠNG 2: TH C TR NG D CH V NGÂN HÀNG HI N ð I T I
VIETINBANK.........................................................................................................25
2.1 Th c tr ng phát tri n d ch v NH hi n ñ i t i VN.........................................25
2.1.1 Cơ s pháp lý: ............................................................................................25
2.1.2 Các t ch c cung ng d ch v ngân hàng hi n ñ i:................................26
5. 2.1.2.1 Các ngân hàng thương m i:..................................................................26
2.1.2.2 Các công ty cung ng d ch v thanh toán không dùng ti n m t:......27
2.1.3 Các d ch v ngân hàng hi n có:................................................................27
2.1.4 V n ñ an toàn b o m t h th ng:............................................................28
2.2 Th c tr ng phát tri n d ch v NH hi n ñ i t i VietinBank...........................29
2.2.1 Ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank t 2008 – 2010..........................29
2.2.2 Quá trình ng d ng công ngh thông tin t i VietinBank ......................31
2.3 Các doanh s d ch v ngân hàng hi n ñ i t i VietinBank .............................32
2.3.1 Tình tr ng thu nh p t d ch v c a VietinBank.....................................32
2.3.2 So sánh các d ch v ngân hàng hi n ñ i c a VietinBank và các ngân
hàng khác....................................................................................................................33
2.3.3 Th c tr ng d ch v thanh toán t i VietinBank:......................................35
2.3.3.1 Th c tr ng d ch v thanh toán n i ñ a ................................................35
2.3.3.2 Th c tr ng d ch v thanh toán qu c t ................................................36
2.3.4 Th c tr ng d ch v chi tr ki u h i t i VietinBank: ..............................37
2.3.5 Th c tr ng d ch v th t i VietinBank:...................................................38
2.3.6 Th c tr ng d ch v ngân hàng ñi n t : ...................................................39
2.3.6.1 Ví ñi n t :...............................................................................................39
2.3.6.2 Internet Banking....................................................................................40
2.3.6.3 VietinBank At Home .............................................................................40
2.3.6.4 SMS Banking..........................................................................................41
2.3.6.5 VNTopup ................................................................................................42
2.3.6.6 Mobile Banking......................................................................................42
2.3.6.7 V n ñ b o m t h th ng: .....................................................................43
2.4 ðánh giá th c tr ng phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i VietinBank
trong giai ño n 2008 – 2010:.........................................................................................43
2.4.1 Nh ng k t qu ñ t ñư c: ..........................................................................43
2.4.2 Nh ng t n t i, h n ch :.............................................................................44
2.4.3 Nguyên nhân c a nh ng t n t i: ..............................................................46
K T LU N CHƯƠNG 2 .......................................................................................47
CHƯƠNG 3: GI I PHÁP PHÁT TRI N CÁC D CH V NGÂN HÀNG
HI N ð I T I VIETINBANK.............................................................................48
3.1 Chi n lư c và ñ nh hư ng phát tri n c a VietinBank ...................................48
3.1.1 Chi n lư c phát tri n c a VietinBank giai ño n 2010-2015:.................48
3.1.2 ð nh hư ng c a VietinBank trong nh ng năm t i.................................49
3.1.3 Phương hư ng nhi m v c a VietinBank giai ño n 2010 - 2015 ..........53
3.2 Gi i pháp phát tri n các d ch v NH hi n ñ i t i VietinBank.......................54
3.2.1 Xây d ng chi n lư c khách hàng h p lý .................................................54
3.2.2 Xây d ng và ñào t o ñ i ngũ nhân s ch t lư ng cao............................54
3.2.3 Cung c p các s n ph m d ch v ña d ng, ch t lư ng cao v i m c giá
c nh tranh...................................................................................................................55
3.2.4 Xây d ng và nâng c p website hi n ñ i, nâng c p ti n nghi giao d ch:56
3.2.5 Xây d ng chi n lư c qu ng cáo ti p th hi u qu ...................................56
3.2.6 Phát tri n các d ch v ngân hàng tr n gói...............................................58
3.2.7 Gi i pháp phát tri n d ch v th ...............................................................58
3.2.8 Gi i pháp phát tri n d ch v ki u h i ......................................................60
3.2.9 Gi i pháp phát tri n d ch v ngân hàng ñi n t .....................................61
6. 3.3 M t s ki n ngh ñ phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i...........................62
3.3.1 Ki n ngh v i Ban lãnh ñ o VietinBank..................................................62
3.3.2 Ki n ngh v i NHNN, cơ quan chính ph : ..............................................65
K T LU N CHƯƠNG 3 .......................................................................................66
TÀI LI U THAM KH O.........................................................................................68
PH L C....................................................................................................................69
7. 1
DANH M C CÁC CH VI T T T
NHTM Ngân hàng thương m i
NHNN Ngân hàng Nhà nư c
IBPS H th ng thanh toán ñi n t liên ngân hàng
TMðT Thương m i ñi n t
DVNH D ch v ngân hàng
VietinBank Ngân hàng TMCP Công Thương Vi t Nam
NHTMCP Ngân hàng thương m i c ph n
TTQT Thanh toán qu c t
XK Xu t kh u
NK Nh p kh u
VBH VietinBank At Home
DNVVN Doanh nghi p v a và nh
8. 2
DANH M C B NG VÀ HÌNH
B ng 2.1 K t qu kinh doanh c a VietinBank giai ño n 2008 – 20010
B ng 2.2 Tình hình thu nh p c a VietinBank giai ño n 2008 – 2010
B ng 2.3 Doanh s thanh toán n i ñ a c a VietinBank năm 2008 – 2010
B ng 2.4 Doanh s thanh toán qu c t c a VietinBank năm 2008 – 2010
B ng 2.5 Tình hình chi tr ki u h i c a VietinBank t 2008 – 2010
B ng 2.6 Tình hình kinh doanh th c a VietinBank t 2008 – 2010
DANH M C BI U ð
Bi u ñ 2.1 Tình hình thu nh p c a VietinBank t 2008 – 2010
Bi u ñ 2.2 Doanh s thanh toán n i ñ a c a VietinBank t 2008 – 2010
Bi u ñ 2.3 Tình hình thanh toán qu c t c a VietinBank t 2008 – 2010
Bi u ñ 2.4 Tình hình chi tr ki u h i c a VietinBank t 2008 – 2010
9. 3
L I M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
Cùng v i t c ñ phát tri n c a n n kinh t , thu nh p bình quân ñ u ngư i
tăng, nhu c u s d ng d ch v ngân hàng cũng s tăng theo. ð ng th i, s c nh
tranh gi a các ngân hàng cũng ngày càng gay g t. ð tăng thu nh p cho ngân hàng,
tăng thu d ch v , t t c các ngân hàng thương m i ñ u ñã vào cu c ñua cung c p
d ch v ngân hàng hi n ñ i. Do v y, VietinBank c n ph i chú tr ng phát tri n các
d ch v ngân hàng hi n ñ i ñ thu hút các t ng l p dân cư, doanh nghi p v a và nh
s d ng; t ñó t o n n t ng t t ñ phát tri n d ch v ngân hàng bán l . V i phương
châm ho t ñ ng “Tin c y – Hi u qu - Hi n ñ i” và kh u hi u “VietinBank – Nâng
giá tr cu c s ng” VietinBank luôn c g ng n l c vươn lên v trí t p ñoàn tài chính
hàng ñ u t i Vi t Nam, gi v ng thương hi u và b n s c VietinBank.
V i s lư ng kho ng 22 tri u th trên toàn qu c, chi m kho ng ¼ dân s ,
Vi t Nam v n là th trư ng nhi u ti m năng ñ phát tri n d ch v ngân hàng hi n
ñ i cũng như d ch v ngân hàng bán l . V n ñ còn l i là VietinBank có chi n lư c,
chính sách như th nào ñ có bư c ñ t phá, vươn lên chi m ñư c lòng tin c a khách
hàng ñ phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i, kh ng ñ nh v th , thương hi u trong
b i c nh c nh tranh gay g t .
Xu t phát t ñó, tác gi ñã l a ch n ñ tài “Gi i pháp phát tri n d ch v ngân
hàng hi n ñ i t i NHTMCP Công Thương Vi t Nam” làm ñ tài lu n văn Th c sĩ
kinh t .
2. M c tiêu nghiên c u
- Tìm hi u nh ng lý lu n cơ b n v d ch v ngân hàng hi n ñ i
- Phân tích th c tr ng d ch v ngân hàng hi n ñ i t i VietinBank
- ð xu t gi i pháp, ki n ngh ñ phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i
VietinBank.
3. ð i tư ng, ph m vi nghiên c u
- ð i tư ng nghiên c u: Nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n trong nghiên c u
d ch v ngân hàng hi n ñ i
10. 4
- Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u v d ch v ngân hàng hi n ñ i t i
VietinBank
4. Phương pháp nghiên c u
S d ng phương pháp thông kê, phân tích, so sánh, t ng h p k t h p v n
d ng các ki n th c các môn h c nghi p v NHTM, qu n tr ngân hàng, thương m i
ñi n t và kinh nghi m làm vi c th c ti n.
5. ði m m i c a ñ tài
V i slogan “VietinBank – Nâng giá tr cu c s ng”, phương châm ho t ñ ng
“Tin c y – Hi u qu - Hi n ñ i”, VietinBank chú tr ng công tác khách hàng, nâng
cao ch t lư ng d ch v . Phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i là xu hư ng t t y u
c a t t c các ngân hàng Vi t Nam và qu c t . ð tài phân tích toàn di n v d ch v
ngân hàng hi n ñ i, góp ph n giúp ngân hàng ñ y nhanh t c ñ phát tri n d ch v
ngân hàng hi n ñ i, ngân hàng bán l , ña d ng hóa các d ch v , gia tăng ti n ích,
ñ y nhanh t c ñ thanh toán không dùng ti n m t; t ñó gia tăng l i th c nh tranh
c a ngân hàng trong th i bu i h i nh p và c nh tranh gay g t như hi n nay.
6. K t c u c a lu n văn
Lu n văn chia làm 3 chương:
Chương 1: D ch v ngân hàng hàng hi n ñ i và vai trò c a nó ñ i v i ho t ñ ng
kinh doanh c a ngân hàng thương m i.
Chương 2: Th c tr ng d ch v ngân hàng hi n ñ i t i VietinBank
Chương 3: Gi i pháp phát tri n các d ch v ngân hàng hi n ñ i t i VietinBank
Trong quá trình nghiên c u và vi t lu n văn, tác gi ñã c g ng thu th p,
phân tích d li u, nh n ñ nh và ñ xu t gi i pháp nhưng ch c ch n không th tránh
ñư c nh ng thi u sót. R t mong nh n ñư c s góp ý c a quý Th y cô và nh ng
ngư i quan tâm.
Chân thành c m ơn
11. 5
CHƯƠNG 1: D CH V NGÂN HÀNG HI N ð I VÀ VAI TRÒ C A NÓ
ð I V I HO T ð NG KINH DOANH C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
1.1 Khái ni m d ch v NH hi n ñ i
1.1.1 Khái ni m d ch v ngân hàng:
Hi n nay, chưa có m t ñ nh nghĩa c th nào v d ch v ngân hàng. M i
qu c gia ñ u có nh ng cách hi u khác nhau v d ch v ngân hàng.
Theo t ch c thương m i qu c t WTO d ch v ngân hàng là m t trong
nh ng lo i hình c a d ch v tài chính. D ch v tài chính là b t kỳ d ch v nào có
tính ch t tài chính ñư c cung c p b i nhà cung c p d ch v tài chính. D ch v tài
chính bao g m m i d ch v b o hi m và d ch v liên quan t i b o hi m, m i d ch v
ngân hàng và d ch v tài chính khác.
Hi p ñ nh chung v thương m i d ch v (GATS) c a WTO cũng không nêu
rõ khái ni m v d ch v ngân hàng mà ch li t kê c th d ch v thành 12 ngành l n.
Theo GATS d ch v ngân hàng bao g m: nh n ti n g i, cho vay, cho thuê tài chính,
chuy n ti n, thanh toán th , séc … b o lãnh và cam k t, mua bán các công c th
trư ng tài chính, phát hành ch ng khoán, môi gi i ti n t , qu n lý tài s n, d ch v
thanh toán và bù tr , cung c p và chuy n giao thông tin tài chính, d ch v tư v n,
trung gian và h tr v tài chính.
nư c ta, chưa có ñ nh nghĩa rõ ràng v d ch v ngân hàng. Có m t s quan
ñi m cho r ng d ch v ngân hàng không thu c ph m vi kinh doanh ti n t và các
ho t ñ ng nghi p v ngân hàng theo ch c năng c a m t trung gian tài chính (như
cho vay, huy ñ ng ti n g i…) mà ch nh ng ho t ñ ng không thu c n i dung nói
trên m i là d ch v ngân hàng. M t s khác l i cho r ng t t c ho t ñ ng ngân hàng
ph c v cho doanh nghi p và công chúng ñ u là d ch v ngân hàng. Theo lu t các
t ch c tín d ng do NHNN Vi t Nam ban hành, d ch v ngân hàng cũng không
ñư c ñ nh nghĩa và gi i thích c th . Theo ñó, ho t ñ ng ngân hàng là vi c kinh
doanh, cung ng thư ng xuyên ho c m t s các nghi p v sau: nh n ti n g i, c p
tín d ng và cung ng d ch v thanh toán qua tài kho n, nhưng phân ñ nh gi a kinh
doanh ti n t và d ch v ngân hàng thì chưa rõ ràng.
12. 6
Tóm l i, hi n nay Vi t Nam chúng ta v n chưa th ng nh t v khái ni m cũng
như danh m c các ch tiêu v d ch v ngân hàng trong các văn b n lu t. Tuy nhiên,
hi p ñ nh khung ASEAN và hi p ñ nh thương m i Vi t Nam – Hoa Kỳ ñã ñư c xây
d ng trên các nguyên t c chu n m c c a WTO nên h u như các n i dung và
phương pháp phân lo i d ch v tài chính (trong ñó có d ch v ngân hàng) tương t
như WTO. V y d ch v Ngân hàng có th hi u là toàn b ho t ñ ng ti n t , tín
d ng, thanh toán, ngo i h i … c a h th ng ngân hàng cung ng cho n n kinh
t .
1.1.2 Khái ni m v d ch v ngân hàng hi n ñ i
D ch v ngân hàng hi n ñ i là các d ch v g n li n v i s phát tri n, ti n b
c a công ngh thông tin, khoa h c k thu t như các d ch v ngân hàng ñi n t , d ch
v ngân hàng tr c tuy n, d ch v ngân hàng bán l , các d ch v tư v n và môi gi i
tài chính, b o hi m…
V i m t ngân hàng hi n ñ i thì vi c cung c p k p th i các d ch v ti n ích ña
d ng là ñi u ki n tiên quy t ñ nâng cao năng l c c nh tranh và hi u qu ho t ñ ng.
Các d ch v có th chia làm hai nhóm: các d ch v ngân hàng truy n th ng và các
d ch v ngân hàng hi n ñ i. Các d ch v ngân hàng truy n th ng có quá trình hình
thành và phát tri n lâu dài như: cho vay thương m i, huy ñ ng v n, chi t kh u
thương phi u, b o qu n v t có giá, tài tr các ho t ñ ng c a chính ph , cung c p
d ch v y thác …
S phát tri n các d ch v ngân hàng hi n ñ i là s k th a c a các s n ph m
truy n th ng.V i các s n ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i thì nh ng quan h giao
d ch tr c ti p gi a ngân hàng v i khách hàng ngày càng thu h p l i và thay th vào
ñó là các giao d ch ngân hàng t i nhà, hay giao d ch ngân hàng qua internet, giao
d ch ngân hàng qua ñi n tho i… Trong m t n n kinh t năng ñ ng, m t xã h i phát
tri n và th nh vư ng thì nhu c u s d ng các d ch v ngân hàng hi n ñ i là r t l n.
ð i v i các nư c ñang phát tri n như Vi t Nam thì các nhu c u này chưa nhi u
nhưng cùng xu hư ng phát tri n c a kinh t xã h i thì nhu c u này s ngày càng
13. 7
tăng và tr nên quan tr ng trong ho t ñ ng kinh doanh và d ch v c a các ngân
hàng thương m i.
Hi n ñ i hóa ngân hàng là thi t l p m t h th ng x lý t p trung, công ngh
thông tin hóa và t ñ ng hóa các giao d ch v i m c ñích l y khách hàng là trung
tâm, cung ng cho khách hàng các s n ph m d ch v nhi u ti n ích, ñáp ng nhu
c u ngày càng cao c a khách hàng. ng d ng công ngh thông tin vào h th ng
ngân hàng ñ nâng cao năng l c c nh tranh. Có th khái quát hóa n i dung c a quá
trình hi n ñ i hóa ngân hàng là m t quá trình thi t l p hàng lo t các module qu n lý,
t m th i có th chia ra như sau:
- H th ng qu n lý h sơ thông tin khách hàng.
- H th ng x lý nghi p v ti n g i.
- H th ng x lý nghi p v tín d ng và tài tr .
- H th ng x lý nghi p v thanh toán qu c t .
- H th ng x lý nghi p v kinh doanh ngo i t .
- H th ng x lý nghi p v chuy n ti n trong nư c.
- H th ng x lý nghi p v h i ñoái.
- H th ng x lý nghi p v tài s n c ñ nh.
- H th ng s cái.
- H th ng thông tin qu n lý
- H th ng x lý giao di n v i h th ng khác.
- H th ng qu n lý các d ch v chung.
Các h th ng này là ñư c x lý hoàn toàn t ñ ng, d a trên n n t ng thông
tin t p trung, có phân chia trách nhi m rõ ràng và thi t l p ñư c h th ng x lý d
li u tr c tuy n trên toàn h th ng, giúp cán b nhân viên b t kỳ nơi nào cũng có
th truy xu t d li u t h th ng d li u c a trung tâm.
1.1.3 Khái ni m v phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i
Phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i là ña d ng hóa d ch v ngân hàng d a
trên n n t ng công ngh k thu t tiên ti n hi n ñ i, cung c p nh ng s n ph m d ch
14. 8
v m i ñem l i nh ng ti n ích m i cho ngư i s d ng, nâng cao ch t lư ng s n
ph m d ch v truy n th ng theo phương th c có hàm lư ng công ngh cao.
1.1.4 Các ñ c trưng và tiêu chí ñánh giá s phát tri n d ch v ngân hàng hi n
ñ i
- D a vào s lư ng phát hành th ATM, th TDQT.
- Các doanh s d ch v ki u h i.
- S l ơng khách hàng s d ng d ch v ngân h ng tr c tuy n.
- Doanh s thu d ch v c a ngân hàng.
1.1.5 Các nhân t nh hư ng ñ n s phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i:
- Ngu n nhân l c là y u t quan tr ng quy t ñ nh: ñ phát tri n d ch v ngân
hàng hi n ñ i thì ngu n nhân l c là y u t quan tr ng hàng ñ u. C n ph i có
ngu n nhân l c ch t lư ng cao, v ng vàng v kh năng chuyên môn, ngo i
ng , giao ti p, ng x v i khách hàng.
- M c ñ phát tri n kinh t (thu nh p bình quân ñ u ngư i). Thu nh p càng
cao thì nhu c u s d ng d ch v ngân hàng hi n ñ i càng l n do ngư i dân
c n ti t ki m th i gian trong th i bu i c nh tranh gay g t như hi n nay.
Không ph i ch trong lĩnh v c ngân hàng mà h u như trong t t c các lĩnh
v c c a n n kinh t , s c nh tranh ñ u r t gay g t, do ñó ti t ki m th i gian
là r t quan tr ng trong th i bu i h i nh p, phát tri n kinh t .
- Cơ s pháp lý là y u t quan tr ng ñ phát tri n d ch v ngân hàng. C n ph i
có cơ s pháp lý v ng vàng ñ có th giúp khách hàng cũng như ngân hàng
yên tâm hơn khi phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i, làm cơ s ñ b o v
quy n l i c a khách hàng cũng như c a ngân hàng.
- Cơ s h t ng công ngh ph i ñ m nh, vì d ch v ngân hàng hi n ñ i là các
d ch v ngân hàng g n li n v i s phát tri n c a công ngh thông tin, khoa
h c k thu t hi n ñ i. Do v y, ñ phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i c n
ph i có h t ng công ngh ñ m nh ñ có th tri n khai ñ y ñ và hi u qu
t t c các d ch v ngân hàng hi n ñ i.
15. 9
- T ch c m ng lư i ngân hàng ph i ñ r ng l n thì m i có th chi m ưu th
v th ph n d ch v ngân hàng hi n ñ i.
- Trình ñ dân trí, thói quen, phong t c t p quán c a dân cư cũng nh hư ng
nhi u ñ n phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i. Trình ñ dân trí th p thì kh
năng ti p c n v i công ngh cao cũng b h n ch , s làm cho dân cư không
thích s d ng d ch v ngân hàng hi n ñ i vì e dè. ð ng th i phong t c t p
quán c a dân cư như không thích ngư i khác bi t thu nh p c a mình cũng
nh hư ng ñ n vi c phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i.
1.2 Các lo i hình d ch v NH hi n ñ i ch y u
1.2.1 D ch v thanh toán
1.2.1.1 D ch v thanh toán trong nư c
Vi c cung ng các d ch v thanh toán không dùng ti n m t, NHTM mang l i
cho các cá nhân và doanh nghi p nhi u ti n ích trong thanh toán. Vi c phát tri n
kênh thanh toán ñi n t liên ngân hàng (IBPS) ñã d n d n thay th kênh chuy n ti n
bù tr qua h th ng NHNN nên doanh s bù tr gi m d n. ði n hình là hi n nay
trên ñ a bàn thành ph H i Phòng ñã không còn t n t i kênh thanh toán bù tr qua
NHNN.
1.2.1.2 D ch v thanh toán qu c t
D ch v thanh toán qu c t giúp các doanh nghi p xu t nh p kh u thanh toán
ti n hàng v i bên bán ho c ñòi n bên mua ñư c d dàng, thu n l i và an toàn. Các
giao d ch thanh toán ñư c th c hi n qua phương th c tín d ng ch ng t , nh thu,
chuy n ti n.
Nghi p v thanh toán c a các NHTM ngày càng ñư c x lý nhanh và chính
xác, an toàn là nh m ng SWIFT – Hi p h i Vi n thông tài chính liên ngân hàng
toàn th gi i.
1.2.1.3 D ch v bao thanh toán:
D ch v bao thanh toán là vi c c p tín d ng cho bên bán hàng thông qua vi c
mua l i các kho n ph i thu phát sinh t vi c mua bán hàng hóa ñã ñư c bên mua và
bên bán th a thu n trong h p ñ ng mua bán. D ch v này r t ti n l i cho khách
16. 10
hàng, ñ c bi t là trong lĩnh v c xu t kh u, khi mà các doanh nghi p nh p kh u l n
c a nư c ngoài thư ng không thích phương th c tín d ng ch ng t . Tuy nhiên,
Vi t Nam phương th c thanh toán này chưa ph bi n (ch y u ch là bao thanh toán
n i ñ a).
1.2.2 D ch v th
Th ngân hàng là d ch v thanh toán không dùng ti n m t r t ti n l i. Th
ngân hàng ngày càng phát tri n nh s phát tri n m nh c a ng d ng công ngh
thông tin vào lĩnh v c tài chính ngân hàng. Ngân hàng cung ng d ch v thanh toán
không dùng ti n m t thông qua vi c phát hành th cho khách hàng ñ thanh toán
hàng hóa d ch v hay rút ti n m t trong ph m vi s dư ti n g i c a mình ho c h n
m c tín d ng ñư c c p. Ti n ích c a th là có th giao d ch t i ATM mà không nh t
thi t ph i t i qu y giao d ch, có th giao d ch ngoài gi hành chính.
Hi n nay, chúng ta có các s n ph m th ph bi n là: th tín d ng (credit
card), th ghi n (debit card, ATM).
• Th tín d ng:
Th tín d ng là phương ti n thanh toán không dùng ti n m t cho phép khách
hàng chi tiêu trư c tr ti n sau trong ph m vi h n m c tín d ng mà ngân hàng c p
cho khách hàng. Chu kỳ sao kê và th i gian t khi chi tiêu ñ n khi thanh toán tùy
thu c vào t ng lo i th c a các t ch c khác nhau. N u ch th thanh toán toàn b
dư n vào ngày ñ n h n, th i gian trên là th i gian ân h n và ch th không ph i tr
lãi v i s dư n cu i kỳ sao kê. N u ñ n h n ch th không thanh toán thì s ph i
tr phí và lãi ch m tr . Khi ch th thanh toán h t toàn b dư n phát sinh thì h n
m c tín d ng s ñư c khôi ph c như ban ñ u. ðó là tính tu n hoàn c a th tín d ng.
Các t ch c phát hành th tín d ng cho khách hàng như ngân hàng hay công
ty tài chính d a trên uy tín và kh năng ñ m b o chi tr c a t ng khách hàng ñư c
xác ñ nh căn c vào thu nh p, tình hình chi tiêu, v trí công tác … M i khách hàng
có m t h n m c tín d ng khác nhau và t ñó cũng có nhi u h n th khác nhau như
th vàng, th chu n, th kim cương…
• Th ghi n
17. 11
Th ATM là hình th c phát tri n ñ u tiên c a th ghi n , cho phép ch th
tr c ti p rút ti n t i máy ATM. Hi n nay ngân hàng cung ng cho khách hàng nhi u
ti n ích th t i ATM như: v n tin tài kho n, chuy n kho n, rút ti n, in sao kê, xem
thông tin qu ng cáo. H th ng ATM còn cho phép ch th g i ti n vào tài kho n
ngay t i ATM và t mình th c hi n các d ch v ngân hàng khác như g i ti n ti t
ki m, thanh toán ti n ñi n, nư c, cư c vi n thông.
1.2.3 D ch v kinh doanh ngo i t
- Mua bán giao ngay (Spot): ðáp ng nhu c u mua bán ngo i t ñ ph c v
cho thanh toán xu t nh p kh u hàng hóa, d ch v , cư c v n t i, b o hi m. Mua bán
giao ngay là giao d ch hai bên th c hi n mua/bán m t lư ng ngo i t theo t giá
giao ngay trên th trư ng t i th i ñi m giao d ch và k t thúc thanh toán trong vòng
02 ngày làm vi c ti p theo
- Mua bán kỳ h n (Forward): ðáp ng nhu c u mua bán ngo i t ñ ph c v
cho thanh toán xu t nh p kh u, chuy n ti n ra nư c ngoài ho c ñ u tư... , phòng
ng a r i ro bi n ñ ng t giá nh hư ng x u t i thu nh p và chi phí trong tương lai
khách hàng. Forward là giao d ch hai bên cam k t s mua/bán v i nhau m t lư ng
ngo i t theo m c t giá ñư c xác ñ nh vào th i ñi m cam k t và vi c thanh toán s
ñư c th c hi n vào th i ñi m xác ñ nh trong tương lai.
- Hoán ñ i ngo i t (Swap): Là giao d ch ñ ng th i mua và bán cùng m t
lư ng ngo i t (ch có hai ñ ng ti n ñư c s d ng trong giao d ch), trong ñó kỳ h n
thanh toán c a hai giao d ch là khác nhau và t giá c a 2 giao d ch ñư c xác ñ nh
ngay t i th i ñi m giao d ch.
- Quy n ch n mua (Option): Là giao d ch gi a bên mua quy n và bên bán
quy n, trong ñó bên mua quy n có quy n nhưng không có nghĩa v mua ho c bán
m t lư ng ngo i t xác ñ nh m t m c t giá xác ñ nh trong m t kho ng th i gian
th a thu n trư c. N u bên mua quy n ch n th c hi n quy n c a mình thì bên bán
quy n có nghĩa v bán ho c mua lư ng ngo i t trong h p ñ ng theo t giá ñã th a
thu n trư c.
1.2.4 D ch v ngân hàng ñi n t
18. 12
Hi n nay, các s n ph m ngân hàng ñã ñư c hi n ñ i hóa, nhi u s n ph m
d ch v ngân hàng hi n ñ i, nhi u ti n ích ñã ra ñ i ñáp ng ñư c yêu c u ngày
càng cao và ña d ng c a khách hàng. Các s n ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i t i
Vi t Nam bao g m:
• Phone banking: nh d ch v này khách hàng có th ki m tra s dư tài
kho n, ki m tra các giao d ch g n nh t, nh n thông tin v t giá, lãi su t, yêu c u
ngân hàng fax các b ng sao kê, t giá ho c lãi su t cho khách hàng thông qua máy
ñi n tho i bàn.
• Internet banking: khách hàng có th tìm ki m thông tin v s n ph m d ch
v c a ngân hàng, truy c p thông tin v tài kho n cá nhân như s dư, các giao d ch
c a tài kho n qua internet.
• Mobile banking: khách hàng có th ki m tra s dư tài kho n, li t kê giao
d ch, thông báo s dư, t giá và lãi su t t ñ ng, thanh toán hóa ñơn ti n ñi n, nư c,
ñi n tho i, internet và n p ti n vào th thông qua ñi n tho i di ñ ng.
• Home banking: khách hàng có th th c hi n h u h t các giao d ch t i nhà
ho c văn phòng làm vi c c a mình mà không c n ñ n ngân hàng. Khách hàng s
d ng d ch v này ph i cài ñ t chương trình c a ngân hàng cung c p ñ k t n i v i
ngân hàng.
• SMS banking: khách hàng có th truy v n thông tin và giao d ch v i ngân
hàng b ng ñi n tho i di ñ ng theo cú pháp nh n tin quy ñ nh trư c nh n tin t i s
t ng ñài mà ngân hàng cung c p.
• Ví ñi n t : khách hàng có th thanh toán các giao d ch mua bán, trao ñ i t i
các trang web thương m i ñi n t m t cách ti n l i và an toàn. Khách hàng s d ng
d ch v này ph i ñăng ký trư c v i ngân hàng.
V i s phát tri n c a thương m i ñi n t , các d ch v ngân hàng hi n ñ i
ngày càng ña d ng th a mãn nhu c u khách hàng. V i ngân sách ho ch ñ nh hàng
năm, ngân hàng c n xây d ng chi n lư c phát tri n phù h p ñ h n ch nh ng r i ro
trong thương m i ñi n t , mang l i nh ng s n ph m có l i ích thi t th c cũng như
th a mãn t t nh t yêu c u c a khách hàng.
19. 13
1.3 Thương m i ñi n t - N n t ng c n thi t ñ phát tri n d ch v ngân
hàng hi n ñ i
D ch v ngân hàng hi n ñ i ch có th phát tri n b n v ng cùng v i s phát
tri n c a công ngh thông tin, vi n thông, thương m i ñi n t .
1.3.1 Khái ni m v thương m i ñi n t :
Có nhi u khái ni m v thương m i ñi n t (TMðT), nhưng hi u m t cách
t ng quát, TMðT là vi c ti n hành m t ph n hay toàn b ho t ñ ng thương m i
b ng nh ng phương ti n ñi n t . TMðT v n mang b n ch t như các ho t ñ ng
thương m i truy n th ng. Tuy nhiên, thông qua các phương ti n ñi n t m i, các
ho t ñ ng thương m i ñư c th c hi n nhanh hơn, hi u qu hơn, giúp ti t ki m chi
phí và m r ng không gian kinh doanh.
TMðT càng ñư c bi t t i như m t phương th c kinh doanh hi u qu t khi
Internet hình thành và phát tri n. Chính vì v y, nhi u ngư i hi u TMðT theo nghĩa
c th hơn là giao d ch thương m i, mua s m qua Internet và m ng (ví d m ng
Intranet c a doanh nghi p).
1.3.2 Các ñ c trưng c a thương m i ñi n t :
So v i các ho t ñ ng thương m i truy n th ng, thương m i ñi n t có nh ng
ñi m khác bi t cơ b n sau:
- Các bên ti n hành giao d ch trong thương m i ñi n t không ti p xúc v i
nhau
Trong thương m i truy n th ng, các bên thư ng g p g tr c ti p ñ ti n hành
giao d ch. Các giao d ch ñư c th c hi n ch y u theo nguyên t c v t lý như chuy n
ti n, séc hóa ñơn, v n ñơn, g i báo cáo. Các phương ti n vi n thông như fax, telex
… ch s d ng ñ trao ñ i s li u kinh doanh. Tuy nhiên vi c s d ng phương ti n
ñi n t trong thương m i truy n th ng ch ñ chuy n t i thông tin m t cách tr c ti p
gi a hai ñ i tác c a cùng m t giao d ch.
Thương m i ñi n t cho phép m i ngư i cùng tham gia t các vùng xa xôi
h o lánh ñ n các khu v c ñô th l n, t o ñi u ki n cho t t c m i ngư i kh p m i
20. 14
nơi ñ u có cơ h i ngang nhau tham gia vào th trư ng giao d ch toàn c u và không
ñòi h i nh t thi t ph i có m i quen bi t v i nhau.
- Thương m i ñi n t ñư c th c hi n trong m t th trư ng không có biên gi i,
tr c ti p tác ñ ng t i môi trư ng c nh tranh toàn c u.
Thương m i ñi n t càng phát tri n thì máy tính cá nhân, ñi n tho i di ñ ng
thông minh (smart phone) tr thành c a s cho doanh nghi p hư ng ra th trư ng
kh p trên th gi i. V i thương m i ñi n t , m t doanh nghi p dù m i thành l p
cũng có th kinh doanh M , Pháp … mà không c n ph i di chuy n thư ng xuyên,
m t công vi c mà trư c kia ph i m t th i gian r t nhi u.
- Thương m i ñi n t c n nhi u ch th tham gia
Trong thương m i ñi n t , ngoài các ch th tham gia giao d ch như trong
thương m i truy n th ng thì có xu t hi n bên th ba ñó là nhà cung c p d ch v
m ng, cơ quan ch ng th c ... t o môi trư ng cho các giao d ch ñi n t . Nhà cung
c p d ch v m ng và cơ quan ch ng th c có nhi m v chuy n ñi, lưu gi các thông
tin gi a các bên tham gia giao d ch thương m i ñi n t , ñ ng th i h cũng xác nh n
ñ tin c y c a các thông tin trong giao d ch thương m i ñi n t .
- Thương m i ñi n t l y m ng lư i thông tin làm th trư ng
Thông qua thương m i ñi n t , nhi u lo i hình kinh doanh m i ñư c hình
thành như các d ch v môi gi i cho gi i kinh doanh và tiêu dùng, các siêu th o
ñư c hình thành ñ cung c p hàng hóa, d ch v trên m ng. Các website khá n i
ti ng như Yahoo, Bing, Google ... ñóng vai trò quan tr ng trong vi c cung c p
thông tin trên m ng.
1.3.3 Cơ s ñ phát tri n thương m i ñi n t :
- Cơ s h t ng k thu t cho internet ph i ñ nhanh, m nh ñ m b o truy n t i
các n i dung thông tin bao g m âm thanh, hình nh trung th c và s ng ñ ng. ð
phát tri n TMðT ph i m r ng th trư ng TMðT, ñó là m ng lư i thông tin
internet. M t h t ng internet m nh cho phép cung c p các d ch v như xem phim,
xem truy n hình, nghe nh c tr c ti p. Chi phí k t n i internet ph i r ñ ñ m b o s
ngư i dùng internet l n.
21. 15
- Cơ s pháp lý: ph i có lu t v TMðT công nh n tính pháp lý c a các ch ng
t ñi n t , các h p ñ ng ñi n t ký qua m ng, ph i có lu t b o v quy n s h u trí
tu , b o v s riêng tư, b o v ngư i tiêu dùng … ñ ñi u ch nh các giao d ch qua
m ng.
- Cơ s thanh toán ñi n t an toàn b o m t: thanh toán ñi n t qua th , qua
ti n ñi n t , thanh toán qua EDI (Electronic data interchange – Trao ñ i d li u
ñi n t ). Các ngân hàng ph i tri n khai h th ng thanh toán ñi n t r ng kh p ñ m
b o an toàn b o m t nh m b o v quy n l i c a khách hàng tham gia TMðT.
- H th ng chuy n phát hàng hóa ph i nhanh chóng, k p th i và tin c y.
- H th ng ph i an toàn b o m t cho các giao d ch, ch ng xâm nh p trái phép,
ch ng virus, ch ng thoái thác. ðây là nh ng bi n pháp ñ kh c ph c h n ch c a
TMðT.
- Nhân l c ph i am hi u kinh doanh, công ngh thông tin, thương m i ñi n t
ñ tri n khai ti p th , qu ng cáo, xúc ti n, bán hàng và thanh toán qua m ng. ðây là
nh ng nhân t thúc ñ y TMðT phát tri n.
1.3.4 Các hình th c ch y u c a thương m i ñi n t :
- Thư ñi n t
Các doanh nghi p, các cơ quan Nhà nư c… s d ng thư ñi n t ñ g i thư
cho nhau m t cách tr c tuy n thông qua m ng, g i là thư ñi n t . Thông tin trong
thư ñi n t không ph i tuân theo m t c u trúc ñ nh trư c nào.
- Thanh toán ñi n t
Thanh toán ñi n t là vi c thanh toán ti n thông qua b c thư ñi n t . Ví d
như tr lương b ng cách chuy n ti n tr c ti p vào tài kho n, tr ti n mua hàng b ng
th mua hàng, th tín d ng … th c ch t ñ u là d ng thanh toán ñi n t . Ngày nay,
cùng v i s phát tri n c a thương m i ñi n t , thanh toán ñi n t ñã m r ng sang
các lĩnh v c như:
• Trao ñ i d li u tài chính chuyên ph c v cho vi c thanh toán gi a
các công ty giao d ch ñi n t v i nhau.
22. 16
• Ti n l ñi n t : là ti n m t ñư c mua t m t nơi phát hành, sau ñó
ñư c chuy n ñ i t do sang các ñ ng ti n khác qua internet, áp d ng
trong c ph m vi m t nư c cũng như gi a các qu c gia, t t c ñ u ñư c
th c hi n b ng k thu t s hóa vì th ti n m t này còn có tên là ti n m t
s hóa (digital cash). Ti n l ñi n t ñang trên ñà phát tri n nhanh, nó có
ưu ñi m n i b t sau:
- Dùng ñ thanh toán nh ng món hàng có giá tr nh , th m chí ngay
c ti n mua báo (vì phí giao d ch mua hàng và chuy n ti n r t
th p)
- Có th ti n hành gi a hai con ngư i ho c hai công ty b t kỳ, các
thanh toán là vô danh.
- Ti n m t nh n ñư c ñ m b o là ti n th t, tránh ñư c ti n gi .
• Ví ñi n t : là nơi ñ ti n m t internet, ch y u là th thông minh
(smart card), còn g i là th gi ti n, ti n ñư c tr cho b t kỳ ai ñ c ñư c
th ñó; k thu t c a ví ñi n t tương t như k thu t áp d ng cho ti n l
ñi n t . Th thông minh, nhìn b ngoài như th tín d ng nhưng m t sau
c a th có m t con chip ñi n t có m t b nh ñ lưu tr s ti n s hóa,
ti n y ch ñư c chi tr khi s d ng ho c thư yêu c u ñư c xác th c là
ñúng.
• Giao d ch ñi n t c a ngân hàng: H th ng thanh toán ñi n t c a
ngân hàng là m t h th ng l n g m nhi u h th ng nh :
- Thanh toán gi a ngân hàng v i khách hàng qua ñi n tho i, t i các
ñi m bán l , các kios, giao d ch cá nhân t i gia ñình, giao d ch t i
tr s khách hàng, giao d ch qua internet, chuy n ti n ñi n t , th
tín d ng, thông tin h i ñáp.
- Thanh toán gi a ngân hàng v i các ñ i lý thanh toán (nhà hàng,
siêu th …)
- Thanh toán n i b m t h th ng ngân hàng.
- Thanh toán liên ngân hàng.
23. 17
- Trao ñ i d li u ñi n t : trao ñ i d li u ñi n t là vi c trao ñ i các d li u
dư i d ng có c u trúc t máy tính ñi n t này sang máy tính ñi n t khác, gi a
công ty ho c ñơn v ñã th a thu n thanh toán v i nhau.
- Truy n dung li u: dung li u là n i dung c a hàng hóa s , giá tr c a nó
không ph i là v t mang tin và n m trong b n thân n i dung c a nó. Hàng hóa s có
th ñư c giao qua m ng. Ví d hàng hóa s là: tin t c, nh c phim, các chương trình
phát thanh truy n hình, các chương trình ph n m m, các ý ki n tư v n, vé xem
phim, xem hát, h p ñ ng b o hi m…
- Mua bán hàng hóa h u hình: ð n nay, danh sách các hàng hóa qua m ng
ñã m r ng t hoa t i qu n áo, m ph m, ô tô và xu t hi n m t ho t ñ ng “mua
hàng ñi n t ” hay “mua hàng trên m ng”. m t s nư c, internet b t ñ u tr thành
công c ñ c nh tranh bán l hàng hóa h u hình. T n d ng tính năng ña phương ti n
c a môi trư ng web và java, ngư i bán xây d ng trên m ng các c a hàng o, có th
cho ta xem hình nh các hàng hóa mà ta ñ nh mua.
1.3.5 L i ích c a thương m i ñi n t :
L i ích l n nh t mà TMðT ñem l i chính là s ti t ki m chi phí và t o thu n
l i cho các bên giao d ch. Giao d ch b ng phương ti n ñi n t nhanh hơn so v i
giao d ch truy n th ng, ví d g i fax hay thư ñi n t thì n i dung thông tin ñ n tay
ngư i nh n nhanh hơn g i thư. Các giao d ch qua Internet có chi phí r t r , m t
doanh nghi p có th g i thư ti p th , chào hàng ñ n hàng lo t khách hàng ch v i
chi phí gi ng như g i cho m t khách hàng. V i TMðT, các bên có th ti n hành
giao d ch khi cách xa nhau, gi a thành ph v i nông thôn, t nư c này sang nư c
kia, hay nói cách khác là không b gi i h n b i không gian ñ a lý. ði u này cho
phép các doanh nghi p ti t ki m chi phí ñi l i, th i gian g p m t trong khi mua bán.
V i ngư i tiêu dùng, h có th ng i t i nhà ñ ñ t hàng, mua s m nhi u lo i hàng
hóa, d ch v th t nhanh chóng.
Nh ng l i ích như trên ch có ñư c v i nh ng doanh nghi p th c s nh n
th c ñư c giá tr c a TMðT. Vì v y, TMðT góp ph n thúc ñ y s c nh tranh gi a
các doanh nghi p ñ thu ñư c nhi u l i ích nh t. ði u này ñ c bi t quan tr ng trong
24. 18
b i c nh h i nh p kinh t qu c t , khi các doanh nghi p trong nư c ph i c nh tranh
m t cách bình ñ ng v i các doanh nghi p nư c ngoài.
1.3.6 Vai trò c a thương m i ñi n t v i vi c phát tri n d ch v ngân hàng
hi n ñ i:
- TMðT s d ng h th ng m ng truy n thông s toàn c u ñ t o ra m t th
trư ng ñi n t cho t t c các lo i hình s n ph m, d ch v , công ngh và hàng hóa,
bao hàm t t c các ho t ñ ng c n thi t ñ hoàn t t m t thương v , trong ñó có ñàm
phán, trao ñ i ch ng t , truy c p thông tin t các d ch v tr giúp (thu , b o hi m,
v n t i …) và ngân hàng, t t c ñư c th c hi n trong ñi u ki n an toàn và b o m t.
Trong TMðT, ngư i ta s d ng các phương ti n ch y u như máy ñi n tho i, fax,
h th ng thi t b thanh toán ñi n t , m ng n i b (Intranet), m ng ngo i b
(extranet) và m ng toàn c u (internet).
ð c trưng n i b c a TMðT là các ho t ñ ng kinh doanh như mua bán, ñ u
tư và vay mư n ñư c th c hi n và chuy n giao giá tr qua các m ng thông tin ñi n
t . B i v y, TMðT còn ñư c g i là “n n kinh t s hóa”, “n n kinh t m ng” …
Theo s li u c a APEC thì t ng doanh s TMðT trên th gi i năm 2000 là 180 t ,
năm 2002 là 1000 t USD, năm 2006 là 6000 t , ñ n ñ u năm 2008 con s này ñã
vư t ngư ng 10.000 t USD.
- TMðT ñư c xây d ng trên n n t ng c a thanh toán ñi n t . V i vi c phát
tri n các lĩnh v c trong thanh toán ñi n t , các s n ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i
ngày càng ñư c các ngân hàng thương m i Vi t Nam quan tâm phát tri n v i nhi u
ch ng lo i ña d ng và tiên ti n như: Home banking, Internet banking, Phone/
Mobile banking, d ch v ATM, d ch v th v i các thi t b ch p nh n th (POS,
EDC)…
- TMðT phát tri n t o cho khách hàng s thu n ti n hơn, tăng kh năng l a
ch n do ti p c n d dàng v i các d ch v ngân hàng hi n ñ i. Còn ñ i v i Chính
ph , mô hình kinh doanh này l i ñưa kh năng c i ti n qu n lý kinh t và ki m soát
ñư c vi c th c hi n nghĩa v ñ i v i Nhà nư c c a các doanh nghi p, nh t là nghĩa
v thu , phân ph i thu nh p.
25. 19
Tuy nhiên, bên c nh nh ng l i ích k trên, TMðT cũng ñ t ra hàng lo t v n
ñ b c xúc và nh ng th thách ñ i v i doanh nghi p c a các nư c, ñ c bi t là các
nư c ñang phát tri n. ð phát tri n TMðT ñòi h i ph i tăng cư ng xây d ng h
t ng cơ s công ngh thông tin hi n ñ i, h t ng v ti n t v i h th ng thanh toán
t ñ ng, ngu n nhân l c trình ñ cao, các ñ nh ch v an toàn b o m t, s h u trí
tu , môi trư ng kinh t , pháp lý … c thói quen c a th trư ng xã h i. ðây là m t
vi c khó và ph c t p, ñ c bi t là v i các nư c ñang phát tri n, trong ñó có Vi t Nam
chúng ta.
Ngư c l i v i s phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i, t c thanh toán ñi n
t , nó l i ñưa TMðT ti p c n v i nhi u t ng l p dân cư góp ph n m r ng thanh
toán không dùng ti n m t, mang l i nhi u l i ích cho n n kinh t . V i các s n ph m
d ch v ngân hàng hi n ñ i thì nh ng quan h giao d ch tr c ti p gi a ngân hàng v i
khách hàng ngày càng thu h p l i và thay vào ñó là các giao d ch ngân hàng t i nhà
(Home banking), qua internet (Internet banking), qua ñi n tho i (Phone/ Mobile
banking)… Bên c nh ñó, các ngân hàng thương m i không ng ng ñ u tư vào h
t ng k thu t ph c v cho công ngh th , trang b máy giao d ch t ñ ng (ATM),
thi t b ch p nh n th (POS, EDC) t i các trung tâm thương m i, siêu th , nhà hàng,
khách s n, c a hàng t ch n … Khi ñó, các s n ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i
ngày càng ñư c ti p c n nhi u v i các t ng l p dân cư. Song ñ t o lòng tin cho
ngư i dân khi s d ng d ch v ngân hàng hi n ñ i, các ngân hàng thương m i c n
xây d ng các chính sách an toàn b o m t h th ng công ngh , qu n tr r i ro, các
văn b n pháp lý ñ gi i quy t khi có tranh ch p, các bi u phí d ch v h p lý phù
h p v i t ng ñ i tư ng khách hàng, các chương trình qu ng cáo ti p th d ch v
hi u qu … Ch khi nào hình th c thanh toán ñi n t ñư c ngư i dân tin tư ng ch p
nh n s d ng m i lúc m i nơi thì khi ñó TMðT có cơ s v ng ch c ñ phát tri n.
1.4 S c n thi t ph i phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i Vi t Nam
Sau khi gia nh p WTO, m c a hoàn toàn h th ng ngân hàng theo ñúng như
cam k t, h th ng ngân hàng ñ ng trư c s c nh tranh gay g t v i h th ng ngân
hàng trên th gi i. Các ngân hàng nư c ngoài áp d ng công ngh tiên ti n, dày d n
26. 20
kinh nghi m th trư ng v i b dày l ch s lâu ñ i. Do ñó ñ gi v ng ñư c s phát
tri n, nâng cao năng l c c nh tranh các ngân hàng thương m i Vi t Nam ph i phát
tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i ñ nâng cao năng l c c nh tranh, gi khách hàng
hi n có và thu hút, m r ng thêm các khách hàng m i.
Trong m t n n kinh t năng ñ ng, m t xã h i phát tri n và th nh vư ng thì
nhu c u s d ng các d ch v ngân hàng hi n ñ i là r t l n. ð i v i các nư c ñang
phát tri n như Vi t Nam thì nhu c u này s ngày càng tăng lên theo ñà phát tri n
c a kinh t xã h i. Bên c nh ñó, trong th i ñ i bùng n công ngh thông tin hi n
nay, các th h t tr sau này tr v sau r t chu ng công ngh hi n ñ i, thích s
d ng nh ng ti n ích do công ngh hi n ñ i mang l i. Ngoài ra, khi n n kinh t ngày
càng phát tri n thì th i gian là vàng b c, th i gian r t quý giá ñ i v i t t c m i
ngư i s ng trong th i ñ i công nghi p hóa. Do v y d ch v ngân hàng hi n ñ i ña
d ng v i nhi u ti n ích nh ng d ng công ngh hi n ñ i, công ngh thông tin s
ti t ki m ñư c th i gian, thu hút nhi u ngư i s d ng d ch v giúp ngân hàng m
r ng kênh phân ph i cũng như m r ng ñ i tư ng khách hàng, là y u t thi t y u ñ
nâng cao năng l c c nh tranh, ti n t i phát tri n b n v ng.
Các d ch v mà h th ng ngân hàng Vi t Nam cung c p trên th trư ng ch
y u v n là các d ch v truy n th ng như huy ñ ng v n, c p tín d ng ñ i v i n n
kinh t , th hi n qua doanh thu t ho t ñ ng tín d ng chi m t tr ng hơn 70% trong
ngu n thu c a ngân hàng. T l thu nh p t nh ng lo i hình d ch v khác trong
ngu n thu c a các ngân hàng Vi t Nam vì th th p hơn nhi u so v i các ngân hàng
nư c ngoài t i Vi t Nam và cũng th p hơn nhi u n u so v i các nư c trong khu v c
và trên th gi i.
Do v y, c n thi t ph i phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i Vi t Nam
nh m ña d ng hóa các lo i hình d ch v , thu hút thêm khách hàng, m r ng ñ i
tư ng khách hàng s d ng d ch v ngân hàng, tăng thu d ch v cho ngân hàng, gi m
thi u r i ro trong ho t ñ ng ngân hàng, nâng cao v th c nh tranh c a các ngân
hàng Vi t Nam. ðưa d ch v c a các ngân hàng Vi t Nam lên ngang t m v i các
nư c trong khu v c và trên th gi i.
27. 21
1.5 Bài h c kinh nghi m c a m t s nư c.
1.5.1 Bài h c kinh nghi m v cung ng d ch v ngân hàng hi n ñ i t ngân
hàng M , Malaysia
Theo th i báo NewYork, hi n nay phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i là
xu hư ng phát tri n và kh ng ñ nh l i th c nh tranh c a các ngân hàng. D u hi u
cho th y d ch v ngân hàng qua ñi n tho i di ñ ng có th phát tri n m nh trong
tương lai chính là vi c g n ñây ngân hàngWells Fargo thông báo r ng d ch v ngân
hàng qua tín nh n là ti n ích ngân hàng s n có dành cho m i khách hàng, ngay c
ñ i v i các khách hàng không ñăng ký giao d ch tr c tuy n.
Wells Fargo nói r ng theo nghiên c u c a h thì khi khách hàng mu n có th
ki m tra s dư tài kho n c a h ngay c khi h ñang trên ñư ng. Và v i d ch v
ngân hàng qua tin nh n, khách hàng có th ki m tra ñư c s dư tài kho n, các kho n
thanh toán th tín d ng hay là m t ñi m ATM g n nh t trên ñư ng ñi c a h . ðó là
các d ch v ngân hàng qua tin nh n ph bi n nh t.
Theo k t qu ñi u tra c a công ty nghiên c u ý ki n M th c hi n năm 2008,
dù ña s ngân hàng l n ñ u ñưa ra d ch v ngân hàng ñi n t cung c p các d ch v
tài chính – ngân hàng như chuy n ti n, thanh toán hóa ñơn, ki m tra tài kho n v i
ñi n tho i di ñ ng, nhưng 89% khách hàng không s d ng ñi n tho i di ñ ng ñ
th c hi n các giao d ch ki u này.
Tuy nhiên, t l khách hàng tr s d ng d ch v này tăng m nh, 21% ñ i
tư ng trong ñ tu i 18-34 s d ng d ch v ngân hàng ñi n t . Các chuyên gia d
ki n t l này ti p t c tăng m nh. Ti n ích c a các d ch v ngân hàng ñi n t là
vư t tr i, ñi n tho i di ñ ng có th ñư c s d ng như th tín d ng, th ghi n , r t
ti n l i cho khách hàng.
Theo ñi u tra c a Gartner trên 3988 ngư i Anh và M trư ng thành v thái
ñ và hành vi liên quan ñ n d ch v ñ u tư và ngân hàng thì ph n l n nh ng ngư i
ñư c kh o sát có s d ng d ch v ngân hàng tr c tuy n. Các ngân hàng M hi n
nay ñ u ñã cung c p ñ y ñ các d ch v ngân hàng hi n ñ i cho khách hàng.
28. 22
Malaysia, áp d ng ñi n t hóa trong lĩnh v c ngân hàng t nh ng năm 70.
Lĩnh v c áp d ng ñi n t hóa ñ u tiên Malaysia chính là máy ATM ñư c ñưa vào
s d ng t năm 1981. Và cu i cùng là vào ngày 01/06/2000, Ngân hàng Trung
ương Malaysia b t ñèn xanh cho các ngân hàng trong nư c Cung c p d ch v
Internetbanking. Nh nh ng phát tri n trong môi trư ng kinh doanh thúc ñ y các
ñ nh ch tài chính xem xét l i chi n lư c marketing c a mình hư ng ñ n m i quan
h lâu dài, ch t ch v i khách hàng. M i quan h này là tiêu chu n quan tr ng trong
vi c l a ch n các ngân hàng. Vi c cung c p d ch v internetbanking ñã giúp các
ngân hàng Malaysia bư c nh ng bư c ti n r t xa trong chinh ph c khách hàng,
m r ng ñ i tư ng s d ng d ch v ngân hàng.
Do v y, vi c phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i s là y u t c nh tranh
hàng ñ u gi a các ngân hàng. Vì trong th k công ngh s như hi n nay, th i gian
ngày càng quý giá, con ngư i ngày càng yêu chu ng công ngh cao và ñ u mu n
ti t ki m th i gian; nên d ch v ngân hàng hi n ñ i qua internet, ñi n tho i …là y u
t quan tr ng ñ thu hút khách hàng s d ng d ch v ngân hàng.
1.5.2 Bài h c kinh nghi m v cung ng d ch v ngân hàng hi n ñ i Vi t
Nam:
ð có th phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i Vi t Nam, trư c h t
chúng ta c n ph i nâng c p n n t ng cho công ngh hi n ñ i m t cách ñ ng b . Các
ngân hàng ñ u c n có ngân hàng lõi (corebanking).
C n ph i t o ni m tin cho khách hàng, ph c v các yêu c u c a khách hàng
m t cách chu ñáo nh t. Hi n nay, nh t là sau kh ng ho ng toàn c u vào năm 2008,
ni m tin c a khách hàng gi m m nh. Do v y c n ph i t o d ng ni m tin c a khách
hàng ñ t ñó là n n t ng v ng ch c ñ phát tri n d ch v ngân hàng nói chung và
d ch v ngân hàng hi n ñ i nói riêng. Uy tín c a ngân hàng là y u t r t quan tr ng
ñ phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i. Các khi u n i c a khách hàng v các d ch
v ATM hi n nay c n ph i ñư c gi i quy t r t ráo ñ không làm m t ni m tin c a
khách hàng. Nh t là hi n nay, m c dù ñã liên k t toàn b h th ng ATM c a các
29. 23
ngân hàng trong nư c, tuy nhiên khách hàng v n thư ng b nu t th hay b tr ti n
trong tài kho n, mà th i gian gi i quy t nh ng trư ng h p s c x y ra khi giao
d ch khác h th ng thư ng r t dài (kho ng 1 tháng), gây nhi u phi n hà cho khách
hàng.
Các giao d ch ñi n t r t ti n l i cho c khách hàng l n ngân hàng, do v y
ngân hàng c n ph i ngày càng nâng c p h th ng ngân hàng lõi, c p nh t công ngh
ti n b ñ có th ñáp ng yêu c u ngày càng cao c a khách hàng, không ñánh m t
lư ng khách hàng ti m năng vì lý do công ngh l c h u hay cung cách ph c v còn
theo ki u “xin cho”. Các ngân hàng thương m i c n ch ñ ng ti p xúc v i khách
hàng ñ có th n m b t k p th i, ñ y ñ nhu c u c a khách hàng ñ có th th a mãn
t t nh t các nhu c u c a khách hàng. Nh t là khi ñã gia nh p WTO, các ngân hàng
nư c ngoài v i nhi u năm kinh nghi m hơn trong qu n tr r i ro, trong ng d ng
công ngh , trong ti p th khách hàng, nh t là các nghi p v ngân hàng bán l .
Trong phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i Vi t Nam, c n ph i chú tr ng
ñ n các ñ i tư ng khách hàng là thanh niên th tr vì ñó chính là khách hàng ti m
năng quan tr ng. Vì ñ i tư ng khách hàng này r t thích s d ng công ngh cao,
thích s d ng internet cũng như các ti n ích mà công ngh hi n ñ i mang l i.
Hi n nay, ña s các ngân hàng ch th c s quan tâm ñ n vi c ñ m b o an
toàn tín d ng, an toàn thanh kho n, nhưng l i chưa quan tâm ñúng m c ñ n nh ng
nhu c u thi t th c c a khách hàng. Ngoài ra, các s n ph m d ch v ngân hàng c a
chúng ta cũng chưa ñư c ña d ng, chưa ñáp ng ñư c yêu c u ngày càng ña d ng
và ngày càng cao c a khách hàng.
Khi tr thành thành viên c a WTO chúng ta cam k t m r ng th trư ng tài
chính ngân hàng cho c các ngân hàng nư c ngoài. Do ñó c nh tranh s tr nên gay
g t, nh t là trong lĩnh v c ngân hàng bán l . Do ñó, c n phát tri n d ch v ngân
hàng hi n ñ i ñ ña d ng hóa s n ph m d ch v ngân hàng nâng cao năng l c c nh
tranh, mang l i thêm ngu n l i nhu n phi tín d ng cho ngân hàng.
30. 24
K T LU N CHƯƠNG 1
Chương 1 c a lu n văn tìm hi u lý thuy t v d ch v ngân hàng hi n ñ i, n n
t ng ñ phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i. ð ng th i, tìm hi u v bài h c kinh
nghi m c a m t s nư c trong phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i, các d ch v
ngân hàng hi n ñ i ch y u làm cơ s ñ ñánh giá và ñưa ra gi i pháp phát tri n
d ch v ngân hàng hi n ñ i trong nh ng chương ti p theo.
31. 25
CHƯƠNG 2: TH C TR NG D CH V NGÂN HÀNG HI N ð I T I
VIETINBANK
2.1 Th c tr ng phát tri n d ch v NH hi n ñ i t i VN
2.1.1 Cơ s pháp lý:
- Ngh ñ nh 64/2001/Nð-CP v ho t ñ ng thanh toán qua t ch c cung ng
d ch v thanh toán là cơ s cho các hư ng d n nghi p v thanh toán trong các t
ch c cung ng d ch v thanh toán, ñ m b o cho các ho t ñ ng thanh toán an toàn,
nhanh chóng, hi u qu .
- Lu t giao d ch ñi n t 51/2005/QH11 và các hư ng d n v giao d ch ñi n t
trong ho t ñ ng tài chính ngân hàng, thương m i…
- Ngh ñ nh 57/2006/Nð-CP v thương m i ñi n t . M c tiêu c a Chính ph
là thúc ñ y các phương ti n thanh toán không dùng ti n m t. Tháng 12/2006, Th
tư ng thông qua quy t ñ nh 291/2006/Qð-TTg ñã phê duy t “ð án thanh toán
không dùng ti n m t giai ño n 2006 – 2010 và ñ nh hư ng ñ n năm 2020” do Ngân
hàng Nhà nư c ch trì ph i h p cùng các b ngành xây d ng. Chính ph ban hành
ngh ñ nh 162/2006/Nð-CP v thanh toán b ng ti n m t và Ngân hàng Nhà nư c
ban hành Thông tư 01/2007/TT-NHNN hư ng d n th c hi n ði u 4 và ði u 7 c a
Ngh ñ nh 161 ñ tri n khai ñ án.
- Ngày 15/05/2007, Th ng ñ c Ngân hàng Nhà nư c ban hành Quy t ñ nh
20/2007/Qð-NHNN v quy ch phát hành, thanh toán, s d ng và cung c p d ch v
h tr ho t ñ ng th ngân hàng thay th quy t ñ nh 371/1999/Qð-NHNN v Quy
ch phát hành, thanh toán và s d ng th ngân hàng.
- Th tư ng ban hành ch th 20/2007/CT-TTg ngày 24/08/2007 v vi c tr
lương qua tài kho n cho các ñ i tư ng hư ng lương t ngân sách Nhà nư c. T
ngày 01/01/2008 th c hi n tr lương qua tài kho n cho các công ch c làm vi c t i
Hà N i, thành ph H Chí Minh và m t s t nh thành l n; t 01/01/2009 th c hi n
tr lương qua tài kho n trên ph m vi c nư c.
Thông qua ñ u m i là Ngân hàng Nhà nư c, Chính ph không ng ng xây
d ng và c ng c cơ s pháp lý cho ho t ñ ng thanh toán qua ngân hàng, nh ñó các
32. 26
t ch c cung ng d ch v thanh toán cung ng s n ph m thanh toán ñư c an toàn,
thu n ti n, ñ m b o hi u qu kinh doanh. ðó cũng chính là nhân t quan tr ng ñ
thúc ñ y kinh t phát tri n trong xu hư ng toàn c u hóa. Nh các cơ s pháp lý
ngày càng ñư c hoàn thi n mà các Ngân hàng thương m i có th ch ñ ng cung
ng cho th trư ng nh ng s n ph m d ch v thanh toán hi n ñ i, ña d ng, rút ng n
th i gian thanh toán, phù h p v i các quy ñ nh c a các ñi u ư c qu c t áp d ng
trong ho t ñ ng thanh toán qu c t .
2.1.2 Các t ch c cung ng d ch v ngân hàng hi n ñ i:
2.1.2.1 Các ngân hàng thương m i:
Hi n nay, các ngân hàng thương m i r t linh ñ ng ñưa ra th trư ng nh ng
s n ph m d ch v ñáp ng yêu c u c a khách hàng cá nhân như: ti t ki m (ch ng
ch ti n g i, ti t ki m b c thang theo th i gian, ti t ki m b c thang theo s dư, ti t
ki m rút g c linh ho t, ti t ki m tích lũy …), th (th ATM, th tín d ng, th ghi n ,
th liên k t …), cho vay tiêu dùng (cho vay mua nhà, xe, vay du h c, vay s a ch a
nhà…), s n ph m ngân hàng ñi n t (internet banking, home banking, SMS
banking, mobile banking …).
Các ngân hàng nư c ngoài có ưu th c nh tranh v v n, công ngh , kinh
nghi m, ti ng tăm, uy tín trong vi c phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i. ð c bi t
là v i m ng lư i r ng kh p toàn c u, có uy tín, các ngân hàng nư c ngoài có ti n ñ
v ng ch c cho vi c gia nh p vào th trư ng cung c p d ch v ngân hàng hi n ñ i và
phát tri n t t. Tuy nhiên, các ngân hàng thương m i c ph n Vi t Nam cũng r t
nh y bén trong vi c ña d ng hóa các s n ph m d ch v , ñáp ng yêu c u c a các
khách hàng. C nh tranh cũng là y u t thúc ñ y các ngân hàng thương m i c ph n
c i ti n công ngh , nâng cao năng l c qu n lý, qu n tr t t hơn, cùng v i s am hi u
t t hơn v th trư ng trong nư c s giúp cho các ngân hàng TMCP có th c nh tranh
ñư c v i các ngân hàng nư c ngoài.
Nhìn chung, các d ch v ngân hàng hi n nay ña d ng, phong phú, thư ng
xuyên ñư c c i ti n c v ch t l n lư ng ñáp ng các yêu c u ngày càng cao c a
khách hàng, phù h p v i xu hư ng h i nh p qu c t , ñáp ng yêu c u phát tri n
33. 27
kinh t . Bên c nh ñó, s canh tranh trong lĩnh v c ngân hàng s ngày càng gay g t,
không nh ng gi a các ngân hàng nư c ngoài mà c gi a các ngân hàng trong nư c.
Nhưng c nh tranh s là nhân t c n thi t ñ thúc ñ y các ngân hàng nâng cao năng
l c qu n lý, qu n tr r i ro, nâng c p h th ng m ng, duy trì m t h th ng m ng lư i
t t.
2.1.2.2 Các công ty cung ng d ch v thanh toán không dùng ti n m t:
Các d ch v thanh toán tr c tuy n, cung ng d ch v thanh toán c a ngân
hàng ñư c th c hi n thành công là nh có s h p tác t t v i các nhà cung ng d ch
v k t n i như Paynet, VinaPay, VietPay … Các ñơn v này làm trung gian k t n i
và x lý thông tin gi a các t ch c cung ng d ch v ñang c n phát tri n m ng lư i
thanh toán ñi n t ñ n ngư i tiêu dùng.
2.1.3 Các d ch v ngân hàng hi n có:
Cùng v i s phát tri n và h i nh p c a n n kinh t Vi t Nam, ngành Ngân
hàng cũng phát tri n d ch v ngân hàng c v ch t l n v lư ng. Ch t lư ng ho t
ñ ng kinh doanh ngân hàng ngày càng cao. Cơ s v t ch t c a ngân hàng ngày càng
nâng c p và hi n ñ i, ng d ng công ngh thông tin ngày càng sâu r ng. Cùng v i
s h i nh p chúng ta có d p ti p xúc, h c h i kinh nghi m c a các nư c phát tri n
ñ m r ng d ch v ngân hàng. Ho t ñ ng c a các ngân hàng ngày càng chuyên
nghi p và có uy tín l n hơn c trong nư c và qu c t .
ðáng chú ý nh t là s phát tri n c a d ch v ngân hàng ñi n t , d ch v ngân
hàng tr c tuy n v i nhi u ti n ích hơn. ð c bi t là khách hàng có th m tài kho n
m t nơi nhưng giao d ch nhi u nơi (trong cùng m t h th ng ngân hàng) trên toàn
qu c.
Các d ch v thanh toán ti p t c duy trì xu hư ng gia tăng. D ch v th phát
tri n m nh, ñ n nay h u h t các ngân hàng ñã tri n khai phát hành th thanh toán.
Hi n nay có kho ng 120 lo i th ngân hàng ñã phát hành, trong ñó có 71 lo i th
n i ñ a, 41 lo i th qu c t , 73 lo i th ghi n , 44 lo i th tín d ng và 3 lo i th tr
trư c. Các ngân hàng không ng ng ñ u tư h t ng k thu t ph c v cho công ngh
th . Th trư ng d ch v th ngày càng phát tri n sôi ñ ng v i s tham gia c a các
34. 28
nhà cung ng d ch v h tr ho t ñ ng d ch v ngân hàng ñi n t . M c tiêu phát
hành th ñ n cu i năm 2020 ñ t 30 tri u th , 95% các trung tâm thương m i, nhà
hàng, khách s n, siêu th l p ñ t thi t b ch p nh n th . T ng s các d ch v th hi n
nay là 15, các liên minh th ñã k t n i v i nhau, th c a m t ngân hàng ñã có th
giao d ch t i t t c các máy ATM c a các ngân hàng khác.
Bên c nh ñó, các s n ph m d ch v ngân hàng bán l ngày càng ñư c quan
tâm v i s n ph m d ch v ña d ng, hi n ñ i. Nhi u ti n ích c a s n ph m d ch v
ngân hàng bán l ñã ñư c khai thác áp d ng cho toàn b s n ph m chuy n ti n, ti n
g i, ti n vay, ñ u tư dài h n vào các gi y t có giá, các nghi p v ngo i h i như:
h p ñ ng giao ngay, h p ñ ng tương lai, h p ñ ng quy n ch n, h p ñ ng hoán ñ i
… ðây là nh ng s n ph m d ch v hi n ñ i an toàn và mang l i hi u qu trong kinh
doanh.
2.1.4 V n ñ an toàn b o m t h th ng:
V n ñ an ninh m ng là v n ñ c n ñư c quan tâm hàng ñ u trong vi c phát
tri n các d ch v ngân hàng hi n ñ i. Nhi u l h ng an ninh b các hacker phát hi n,
có nhi u hình th c t n công và có r t nhi u cu c t n công thành công. An ninh
m ng trong lĩnh v c tài chính ngân hàng là v n ñ c p thi t trong xu hư ng hi n ñ i
hóa ngân hàng.
T i Vi t Nam, b n t i ph m móc n i v i các hacker nư c ngoài mua thông
tin b ñánh c p v các th tín d ng qu c t và l a ñ o thông qua hình th c mua vé
máy bay qua m ng b ng các th tín d ng có ngu n g c b t h p pháp; sau ñó bán
các vé này ra th trư ng. H u h t các chuyên gia m ng ñ u ñánh giá h th ng công
ngh thông tin trong lĩnh v c ngân hàng là y u.
Các hình th c l a ñ o tr c tuy n ph bi n trên th gi i ñ u ñã xu t hi n
Vi t Nam như:
• L a ñ o qua di n ñàn trên m ng.
• L a ñ o qua email, ñ c bi t là l a ñ o trúng thư ng s x .
• L a ñ o qua tin nh n t các t ng ñài t ñ ng.
• Ăn c p thông tin và làm gi th tín d ng.
35. 29
2.2 Th c tr ng phát tri n d ch v NH hi n ñ i t i VietinBank
2.2.1 Ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank t 2008 – 2010
B ng 2.1: K t qu kinh doanh c a VietinBank giai ño n 2008 – 2010
T c ñ tăng trư ng (%)Ch tiêu 2008 2009 2010
2009/2008 2010/2009
Ngu n v n
(t ñ)
151.366 220.591 320.000 45,7 45
Trong ñó huy
ñ ng
121.634 148.530 180.000 22,1 21
Dư n tín
d ng (t ñ)
120.752 163.170 200.000 35,1 22,5
Thanh toán
qu c t (t
USD)
11,27 12,1 13 7,3 7,4
Phát hành th
(th )
2,3 tri u 3 tri u 5 tri u 30,4 66,7
Th tín
d ng(th )
3.905 9.500 20.000 143 111
Thu lãi ròng
(t ñ)
7.189 4.450 11.096 -38,1 149
Trong ñó thu
d ch v ròng
(t ñ)
438 387 1.400 -11,6 262
L i nhu n (t
ñ)
1.804 1.273 4.000 -29,4 314
(Ngu n: T ng h p t báo cáo ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank)
36. 30
Nhìn chung, trong giai ño n t 2008 – 2010, h u h t các m t ho t ñ ng c a
VietinBank ñ u tăng trư ng khá, t o ti n ñ cho s tăng trư ng trong nh ng năm
ti p theo. ði n hình, năm 2010 dư n tăng 22,5% so v i năm trư c, ngu n v n tăng
45% so v i năm 2009. ðó chính là tín hi u t t cho s ñ ng v ng c a VietinBank
sau cơn kh ng ho ng tín d ng M lan sang t n châu Âu. ð c bi t, cu i năm 2008,
th trư ng tài chính cũng như th trư ng ch ng khoán ch ng ki n s ho ng lo n,
hàng lo t ngân hàng tên tu i s p ñ , các công ty l n trên th gi i ph i l n lư t ñóng
c a hay sát nh p. Tuy nhiên, VietinBank v n có s tăng trư ng t t, m t dù l i
nhu n gi m g n 30% so v i năm trư c m t ph n là do chi phí v n tăng cao khi có
m t s khách hàng g i ti n lãi su t cao (lên ñ n 17 – 18%), kỳ h n dài (12 tháng)
vào giai ño n cu i năm 2008. Tuy nhiên, ch s ROA (t su t l i nhu n trên t ng
tài s n) c a VietinBank vào cu i năm 2010 là 1,54 v n cho th y k t qu kinh doanh
t t. Ch tiêu th cũng có s tăng trư ng r t t t trong năm 2010 t 3 tri u th vào
cu i năm 2009 tăng lên 5 tri u th vào cu i năm 2010.
Hi n nay, các NHTMCP trong nư c ñang ñ y m nh d ch v ngân hàng bán
l và chinh ph c ñư c ngư i tiêu dùng là các cá nhân trong nư c v i ch t lư ng
d ch v , s linh ho t và m m d o hơn h n các NHTMCP Nhà nư c, ñi n hình là
huy ñ ng v n có t c ñ tăng trư ng cao, cá bi t như Sacombank có m c tăng
trư ng ngu n v n trong năm 2007 là trên 100%. Bên c nh ñó, các ngân hàng
thương m i c ph n khác cũng chú tr ng ñ n chính sách khách hàng, liên t c ñưa ra
các s n ph m m i ñ chi m lĩnh th trư ng và thu hút khách hàng. Các ngân hàng
liên doanh, ngân hàng nư c ngoài cũng ñang t n công m nh vào th trư ng Vi t
Nam v i chi n lư c dài h n nh m khai thác ti m năng c a th trư ng, nh t là khi
Vi t Nam m c a hoàn toàn th trư ng tài chính vào năm 2010 theo cam k t gia
nh p WTO. Trong các năm ti p theo, ñ gi v ng t c ñ tăng trư ng và phát tri n
b n v ng, VietinBank c n ph i n l c hơn n a nh m duy trì các m ng kinh doanh
truy n th ng như huy ñ ng v n, c p tín d ng, thanh toán qu c t ñ ng th i tăng
cư ng m r ng các d ch v ngân hàng hi n ñ i. ðó là xu hư ng t t y u c a phát
tri n kinh doanh ngân hàng trong th i ñ i hi n nay.
37. 31
2.2.2 Quá trình ng d ng công ngh thông tin t i VietinBank
Năm 2004 VietinBank khánh thành d án hi n ñ i hóa ngân hàng và h
th ng thanh toán v i nhi u ti n ích, ñáp ng nhu c u ngày càng cao c a khách hàng.
V i ph n m m chương trình c a SilverLake (SVL). ðây là chương trình d a trên
thi t k c a M và ñư c ñi u ch nh l i cho phù h p v i ñ c ñi m c a ngân hàng
Vi t Nam. Chương trình ñư c xây d ng trên cơ s qu n lý d li u t p trung t i tr
s chính VietinBank và k t n i tr c tuy n toàn h th ng. V i h th ng giao d ch k t
n i tr c tuy n t o ñi u ki n ñ có th ph c v khách hàng v i các d ch v như: giao
d ch liên chi nhánh, m tài kho n m t nơi, giao d ch nhi u nơi, d ch v Vietinbank
At Home, Internet Banking, SMS banking.
Các ñ c tính c a h th ng giao d ch d a trên ph n m m Silver Lake:
- Cung c p nhi u gi i pháp l a ch n thông minh, giúp VietinBank có th
phát tri n s n ph m d ch v m i thu n l i.
- Tính linh ho t cao: kh năng tương thích khi m r ng và phát tri n h
th ng VietinBank.
- Kh năng tích h p cao v i nhi u h th ng khác như: Visa, MasterCard,
IBPS, SWIFT ..
Nh ng d ch v m i ñư c ng d ng trên SilverLake:
- ðáp ng nhi u yêu c u c a khách hàng t i 1 qu y, ti t ki m th i gian
giao d ch cho khách hàng.
- Qu n lý v n t ñ ng: giúp cho khách hàng ñ u tư v n hi u qu .
- Chuy n ti n t ñ ng.
- Tr lương t ñ ng.
- Ho t ñ ng tr c tuy n: cho phép khách hàng m tài kho n m t nơi giao
d ch nhi u nơi. Giao d ch c a khách hàng s ñư c c p nh t t c th i trên toàn
h th ng. Cũng nh tính năng này mà vi c cung c p m t d ch v m i cho
khách hàng h t s c ti n l i như d ch v Internet Banking, SMS banking.
- Cung c p thông tin nhanh chóng, chính xác
38. 32
V i n n t ng công ngh hi n ñ i, VietinBank có ñ ñi u ki n ñ phát tri n
các d ch v ngân hàng hi n ñ i.
2.3 Các doanh s d ch v ngân hàng hi n ñ i t i VietinBank
2.3.1 Tình tr ng thu nh p t d ch v c a VietinBank
B ng 2.2: Tình hình thu nh p c a VietinBank giai ño n 2008-2010
ðơn v tính: t VND
T c ñ tăng trư ng
Năm 2008
T l
%
2009
T l
%
2010
T l
% 2009/2008 2010/2009
Thu
nh p t
lãi
7.189 94 4.450 92 11.096 89 62 149
Thu phí
d ch v
438 6 387 8 1.400 11 88 262
(Ngu n: T ng h p t báo cáo ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank)
Nhìn chung, ngu n thu nh p t lãi c a VietinBank chi m t 89 ñ n 94% (t
năm 2008 – 2010). Phí d ch v chi m t tr ng còn th p trong t ng thu nh p, ch
kho n 6 – 11%, nhưng ñây là ngu n thu có tính ch t n ñ nh, r i ro th p và có tăng
trư ng t t, t 88% trong năm 2009 so v i 2008 cho ñ n 262% trong năm 2010 so
v i 2009. Ngu n thu d ch v ít b nh hư ng b i các y u t bên ngoài như t giá
hay lãi su t.
39. 33
Bi u ñ 2.1: Tình hình thu nh p c a VietinBank t
2008 - 2010
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
2008 2009 2010
Năm
tñng
Thu nh p t lãi
Thu phí d ch v
Tăng trư ng h ng năm c a thu nh p t lãi là t 62 – 149%, trong ñó thu phí
d ch v tăng trư ng h ng năm t 88 – 262%. S chênh l ch r t l n gi a thu nh p t
lãi và thu nh p t d ch v là do kinh doanh v n. Trong giai ño n n n kinh t Vi t
Nam và n n kinh t th gi i có nhi u bi n ñ ng, ngu n thu nh p lãi t ho t ñ ng tín
d ng c a ngân hàng b nh hư ng r t l n và ti m n nhi u r i ro.
ð n ñ nh ngu n thu nh p c a ngân hàng, VietinBank c n ñ y m nh các
ho t ñ ng d ch v c a ngân hàng, ñ c bi t là d ch v ngân hàng hi n ñ i ñ thu hút
khách hàng, nh t là gi i tr ; ñ y m nh thu phí d ch v cho VietinBank.
2.3.2 So sánh các d ch v ngân hàng hi n ñ i c a VietinBank và các ngân
hàng khác.
V i s phát tri n m nh m c a công ngh thông tin và k thu t s , các s n
ph m d ch v ngân hàng ngày càng ña d ng và ñư c hi n ñ i hóa, t ñó các s n
ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i, nhi u ti n ích ra ñ i nh m ñáp ng nhu c u ngày
càng cao và ña d ng c a các khách hàng. Hi n t i, Vi t Nam có nhi u ngân hàng
tri n khai các d ch v ngân hàng ñi n t , trong ñó ñáng chú ý là Vietcombank,
HSBC, ACB, Techcombank …
Nhìn chung, VietinBank ñã có bư c phát tri n r t l n trong cung ng các
d ch v ngân hàng hi n ñ i ñ n khách hàng như VietinBank At Home, SMS
40. 34
banking. Nh vào uy tín và s n l c vư t b c c a VietinBank mà khách hàng ñã
bi t ñ n và s d ng các d ch v ngân hàng hi n ñ i này. Hi n nay, vi c d ch v cài
ñ t và h tr các d ch v này t i VietinBank là mi n phí cho khách hàng.
Bên c nh ñó, các ngân hàng khác cũng tri n khai các d ch v ngân hàng ñi n
t . V i vi c áp d ng công ngh cao, qu ng bá v i quy mô l n các ngân hàng này s
tr thành ñ i th c nh tranh c a VietinBank.
VietinBank VCB ACB HSBC
Internet
Banking
ði u ki n s
d ng
Có m tài
kho n t i NH
Có m tài
kho n t i NH
Có m tài
kho n t i NH
Có m tài
kho n t i NH
Ch c năng Tra c u thông
tin
Tra c u thông
tin
Tra c u thông
tin
Tra c u thông
tin
Thanh toán
Phí s d ng Mi n phí Mi n phí Mi n phí Mi n phí
E- Banking
ði u ki n s
d ng
KH VIP KH VIP KH VIP
Ch c năng Tra c u thông
tin
Thanh toán
Tra c u thông
tin
Thanh toán
Tra c u thông
tin
Thanh toán
Phí s d ng Mi n phí Mi n phí Mi n phí
Mobile
Banking
Phone
Banking
(Ngu n: T ng h p c a tác gi )
41. 35
VietinBank c n tăng cư ng h tr và ti p th các doanh nghi p nh và v a s
d ng d ch v ngân hàng ñi n t (VietinBank At Home). Các doanh nghi p v a và
nh chi m t tr ng l n trong n n kinh t , do v y VietinBank c n thu hút lư ng
khách hàng này v giao d ch và s d ng d ch v ñ tăng phí thu nh p và phát tri n
d ch v .
2.3.3 Th c tr ng d ch v thanh toán t i VietinBank:
2.3.3.1 Th c tr ng d ch v thanh toán n i ñ a
B ng 2.3: Doanh s thanh toán n i ñ a c a VietinBank năm 2008 – 2010
Tăng trư ng (%)
Ch tiêu 2008 2009 2010
2009/2008 2010/2009
Doanh s (ngàn t
VND)
2800 3700 4500 32 21
S lư ng giao d ch
(tri u)
6,2 9 12 45 33
(Ngu n: T ng h p t báo cáo ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank)
Bi u ñ 2.2: Doanh s thanh toán n i ñ a
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
5000
2008 2009 2010
Năm
NgàntVND
Doanh s
Doanh s thanh toán c a VietinBank tăng trư ng ñ u qua h ng năm t năm
2008 – 2010, m i năm ñ u tăng trên 20% so v i năm trư c. ðây là tín hi u t t cho
vi c phát tri n d ch v ngân hàng bán l , ñ c bi t là khi s lư ng giao d ch tăng ñ t
bi n (năm 2009 tăng 45% so v i năm 2008). ðây là tín hi u t t cho th y
42. 36
VietinBank ngày càng phát tri n v ng m nh, nâng cao uy tín và s c c nh tranh trên
th trư ng tài chính trong nư c. Doanh s thanh toán tăng m nh, ñ c bi t là d ch v
thanh toán ñi n t liên ngân hàng IBPS ñã d n d n thay th thanh toán bù tr qua
ngân hàng Nhà nư c. D n d n ñã có m t s ngân hàng trong nư c ng ng tham gia
thanh toán bù tr như Sacombank, VP Bank và trên ñ a bàn Thành ph H i phòng
ñã ng ng thanh toán bù tr . T i VietinBank kênh thanh toán ch y u là qua IBPS và
thanh toán song phương. VietinBank ñã tri n khai thành công d ch v thu h Ngân
sách bao g m thu n i ñ a và thu xu t nh p kh u.
2.3.3.2 Th c tr ng d ch v thanh toán qu c t
B ng 2.4: Doanh s thanh toán qu c t c a VietinBank t 2008 – 2010
ðơn v tính: t USD
Tăng trư ng (%)Ch tiêu
2008 2009 2010
2009/2008 2010/2009
Doanh s TTQT 11,27 12,1 13,1 7 8
Thanh toán XK 4,25 4,5 4,7 59 4
Thanh toán NK 7,02 7,6 8,4 8 11
(Ngu n: T ng h p t báo cáo ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank)
Vi t Nam sau khi h i nh p kinh t th gi i cùng v i vi c gia nh p WTO thì
xu hư ng hi n nay c a chúng ta là luôn trong tình tr ng nh p siêu. Và VietinBank
cũng cùng chung xu hư ng ñó, doanh s tài tr thương m i cho xu t kh u bao gi
cũng th p hơn nh p kh u. ð c bi t trong năm 2008, doanh s tài tr cho nh p kh u
tăng m nh ñ n 85% so v i năm 2007. Thanh toán xu t kh u g p nhi u b t l i, ñ c
bi t trong cu i năm 2008 giá c m t s m t hàng xu t kh u trên th trư ng th gi i
gi m m nh. Tuy nhiên, doanh s tài tr cho xu t kh u c a VietinBank năm 2009
tăng m nh so v i năm trư c, tăng ñ n 59%. ðó là nh VietinBank nâng cao v th
c nh tranh c a mình trong lĩnh v c tài tr thương m i. VietinBank ñã hoàn thành
vi c t p trung t t c các giao d ch thanh toán qu c t c a h th ng v x lý t i S
giao d ch theo mô hình m i. Cùng v i vi c áp d ng chính sách lãi su t, phí d ch v
h p lý doanh s thanh toán xu t nh p kh u ñã ñư c tăng lên. Trong năm 2009
43. 37
doanh s tài tr xu t kh u là 4,5 tri u USD chi m 8% th ph n toàn qu c. Doanh s
b o lãnh ñ t 750 tri u USD tăng 53% so v i năm 2008. Doanh s tài tr nh p kh u
năm 2009 là 7,6 tri u USD chi m 11% th ph n c nư c. V th ph n tài tr thương
m i năm 2009 tăng so v i năm 2008. Trong năm 2008, VietinBank chi m 8% th
ph n xu t kh u, 8,46% th ph n nh p kh u. Nhưng ñ n năm 2009, th ph n xu t
kh u v n là 8% trong khi th ph n nh p kh u ñã là 11% th ph n c nư c. ðó là m t
bư c ti n r t ñáng khích l ñ i v i VietinBank.
Bi u ñ 2.4: Doanh s thanh toán qu c t c a
VietinBank t 2008 - 2010
0
2
4
6
8
10
12
14
2008 2009 2010
Năm
TUSD
XK
NK
Doanh s TTQT
2.3.4 Th c tr ng d ch v chi tr ki u h i t i VietinBank:
B ng 2.5: Tình hình chi tr ki u h i c a VietinBank t 2008 – 2010
ðơn v tính: Tri u USD
T c ñ tăng trư ng (%)
Ch tiêu 2008 2009 2010
2009/2008 2010/2009
Doanh s 900 920 1200 2 30
Th ph n 12 15 17 25 13
(Ngu n: T ng h p t báo cáo ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank)
VietinBank ñã thi t l p ñư c nhi u kênh chuy n ti n ki u h i v Vi t Nam
như Western Union, Wells Fargo, Séc ngo i t , IME. ð c bi t là t các qu c gia có
nhi u ki u bào và lao ñ ng Vi t Nam như Malaysia, Hàn Qu c, ðài Loan, Trung
44. 38
ðông, M , Úc… v i s n ph m chuy n ti n ki u h i tr c tuy n VietinBank eRemit.
Vieitinbank cũng ñã ký h p ñ ng tr c ti p và tr thành ñ i lý chính th c c a
Western Union ñ y nhanh doanh s và lư ng ngo i t mua ñư c t d ch v này r t
l n. K t qu là th ph n c a VietinBank tăng t 12% lên 17% v i doanh s là 1,2 t
USD.
Bi u ñ 2.5: Tình hình chi tr ki u h i t i VietinBank
t 2008 - 2010
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2008 2009 2010
Năm
TriuUSD
Doanh s
2.3.5 Th c tr ng d ch v th t i VietinBank:
B ng 2.6: Tình hình kinh doanh th c a VietinBank t 2008 – 2010
T c ñ tăng trư ng (%)
Ch tiêu 2008 2009 2010
2009/2008 2010/2009
Th ATM (ngàn
th )
2.300 3.000 4.000 30 33,3
Th TDQT (ngàn
th )
3,905 9,5 20 143 110
Máy ATM (cái) 1.042 1.047 1.200 0,5 15
(Ngu n: T ng h p t báo cáo ho t ñ ng kinh doanh c a VietinBank)
S lư ng th c a VietinBank tăng r t m nh, t năm 2008 – 2010 tăng g n
g p ñôi, t 2,3 tri u năm 2008 th lên hơn 4 tri u th vào năm 2010 v i s dư hơn
45. 39
2500 t ñ ng và s d ng m ng lư i 1.200 máy ATM c a VietinBank. Tri n khai
thành công d ch v thanh toán th JCB và cung c p d ch v thanh toán phí c u
ñư ng t ñ ng qua th ATM vào năm 2010.
Th tín d ng qu c t cũng có s tăng trư ng m nh, t chưa ñ y 4.000 th
vào năm 2008 ñ n năm 2010 ñã phát hành ñư c 20.000 th . Tuy nhiên, c n ñ y
m nh phát tri n d ch v này hơn n a. T p trung vào các doanh nghi p chi lương
qua VietinBank ñ ti p th m th tín d ng nh m gia tăng s th cũng như doanh s
thanh toán.
2.3.6 Th c tr ng d ch v ngân hàng ñi n t :
2.3.6.1 Ví ñi n t :
ð ña d ng hóa và hi n ñ i hoá các phương th c thanh toán theo k p s phát
tri n c a thương m i ñi n t , VietinBank ñã ph i h p v i công ty C ph n Gi i
pháp Thanh toán Vi t Nam- VNPAY, M-Service tri n khai thành công d ch v Ví
ñi n t VnMart, M-Money.
Là m t tài kho n ñi n t , có ch c năng như là m t “ví ti n” trong th gi i s :
M ng Internet và các m ng di ñ ng..., cho phép ngư i dùng có th giao d ch, mua
bán, trao ñ i t i các trang web Thương m i ñi n t , các m ng liên k t c a VnMart,
M-Service m t cách ti n l i nh t và an toàn nh t.
Vi c ra ñ i ví ñi n t VnMart s t o ñi u ki n thu n l i cho các ch th E-
Partner có thêm kênh thanh toán tr c tuy n vô cùng thu n ti n, ñ ng th i t o ñi u
ki n thu n l i cho hàng ngàn doanh nghi p có cơ h i ti p c n các ñ i tư ng khách
hàng ñ y ti m năng trên th trư ng.
V i d ch v này, b t kỳ khách hàng nào là ch th E-Partner c a VietinBank
cũng có th ñăng ký s d ng ví ñi n t VnMart, M-Money ñ mua s m, chi tiêu
nh ng kho n v a và nh thông qua internet. Ch th E-Partner có th n p ti n t tài
kho n th ATM c a mình sang Ví ñi n t VnMart, M-Money thông qua d ch v
VnTopup m t cách ñơn gi n, nhanh chóng sau khi ñăng ký d ch v l n ñ u t i qu y
giao d ch hay t i h th ng ATM c a VietinBank trên toàn qu c.
46. 40
Vi c tri n khai thành công d ch v ví ñi n t s m ra cho th trư ng thanh
toán tr c tuy n trên internet m t tương lai phát tri n m nh m v n ñã ñư c r t nhi u
ngư i quan tâm, mong ñ i và t o ñi u ki n cho các doanh nghi p ti p c n v i hơn
3 tri u th E-Partner VietinBank.
Khách hàng có th s d ng d ch v Ví ñi n t t i b t kỳ nơi nào có internet.
V i VnMart, khách hàng s ñư c h tr 24h/ngày và 7 ngày/tu n. Ví ñi n t còn
giúp khách hàng tránh th t thoát ti n b c và gi m thi u th i gian, chi phí cũng như
ki m soát ñư c các kho n chi tiêu m t cách hi u qu nh t.
2.3.6.2 Internet Banking
Nhi u ngân hàng ñã tri n khai d ch v Internet Banking, s lư ng giao d ch
năm 2007 là 18 tri u, năm 2008 là 22 tri u giao d ch. VIBank tri n khai nhi u gói
s n ph m như: chuy n ti n, chuy n ti n theo k ho ch ñ nh s n, m LC, ñ ngh
gi i ngân … ANZ, HSBC, CitiBank ñã tri n khai các d ch v ngân hàng qua
Internet. Internet banking ñem l i nhi u ti n l i cho khách hàng nên có th nâng cao
v th c nh tranh cho VietinBank.
Các d ch v ngân hàng tr c tuy n như internet banking, SMS banking và
thanh toán hóa ñơn qua ATM, thanh toán hóa ñơn t ñ ng cung c p d ch v v i
nhi u ti n ích cho khách hàng. V i d ch v internet banking, khách hàng có th truy
v n s dư tài kho n, l ch s giao d ch.
2.3.6.3 VietinBank At Home
D ch v VietinBank At Home (VBH) là m t kênh phân ph i s n ph m d ch
v c a Vietinbank, cho phép khách hàng th c hi n các giao d ch ngân hàng t i nhà,
văn phòng, công ty,… qua m ng Internet toàn c u mà không ph i ñ n giao d ch tr c
ti p t i tr s ngân hàng. ð i tư ng s d ng d ch v này là các công ty có tư cách
pháp nhân, có m tài kho n t i VietinBank.
Các ti n ích c a d ch v
• V n tin tài kho n: Cung c p tóm t t và chi ti t các tài kho n ti n g i thanh
toán (c a ñơn v chính và ñơn v thành viên) ñăng ký s d ng d ch v VBH.
47. 41
• L ch s giao d ch: Cung c p và xu t d li u l ch s giao d ch (Sao kê tài
kho n) c a các tài kho n ti n g i thanh toán (c a ñơn v chính và ñơn v thành
viên) ñăng ký s d ng d ch v VBH.
• L nh chi: Th c hi n giao d ch chuy n ti n b ng ch ng t ñi n t qua
chương trình VBH t i ngân hàng.
• ði n tra soát: G i yêu c u ñ ngh ngân hàng ñính chính, hi u ch nh m t
ho c nhi u thông tin c a L nh chi ñã ñư c g i thành công ñ n ngân hàng qua
chương trình VBH.
• Các ti n ích khác:
o Báo cáo/ Th ng kê giao d ch.
o In ch ng t (b n g c và b n sao).
o Tra c u/ tìm ki m giao d ch.
o T o và g i yêu c u h tr ñ n ngân hàng
L i ích s d ng d ch v
• Giao d ch d dàng, thu n ti n t i m i nơi, m i lúc mà không c n ph i ñ n tr
s ngân hàng.
• Ti t ki m th i gian, chi phí ñi l i.
• Giám sát giao d ch và qu n lý tài kho n d dàng.
• S d ng ch ng t ñi n t ñư c b o m t b ng công ngh tiên ti n securID
v i th RSA Token.
2.3.6.4 SMS Banking
Là gói ti n ích và d ch v ng d ng các công ngh hi n ñ i c a VietinBank,
cho phép Quý khách th c hi n giao d ch, tra c u thông tin tài kho n và ñăng ký
nh n nh ng thông tin m i nh t t ngân hàng qua ñi n tho i di ñ ng c a mình. B t
c khi nào (24 gi trong ngày, 7 ngày trong tu n) d ch v SMS Banking c a
VietinBank thông qua t ng ñài 8149 s cung c p cho Quý khách các ti n ích:V n
tin s dư tài kho n, sao kê chi ti t 5 giao d ch g n nh t, nh n thông báo bi n ñ ng
s dư tài kho n, chuy n kho n ATM trong h th ng VietinBank – SMS CK, tra c u
t giá ngo i t , tra c u lãi su t ngân hàng, tra c u các thông tin tr giúp.
48. 42
D ch v SMS Banking ngày càng thu hút nhi u khách hàng s d ng. Trong
năm 2008 s lư ng khách hàng ñăng ký s d ng là 35.000 thì ñ n năm 2009 con s
này ñã lên ñ n 87.000, tăng 148%. T ng ñài SMS Banking 8149 c a VietinBank ñã
tr nên quen thu c v i khách hàng và khách hàng r t hài lòng v i ti n ích này c a
d ch v ngân hàng.
2.3.6.5 VNTopup
D ch v VnTopup là d ch v cho phép ch th E-Partner trích ti n t tài
kho n ATM ñ n p ti n tr c ti p vào tài kho n ñi n tho i di ñ ng tr trư c c a
mình và thanh toán cư c cho thuê bao tr sau mà không c n dùng th cào hay mã
s n p ti n. Vi c n p ti n ñư c th c hi n hoàn toàn ñơn gi n, an toàn và nhanh
chóng m i lúc, m i nơi ch b ng m t tin nh n theo cú pháp quy ñ nh và g i ñ n
s 8049. Ch vài giây sau, tài kho n ñi n tho i c a khách hàng s ñư c n p/thanh
toán s ti n theo yêu c u. Ngoài vi c có th t n p/thanh toán ti n cho thuê bao di
ñ ng c a chính mình, ch th E-Partner còn có th s d ng d ch v VnTopup ñ
n p/thanh toán ti n cho các thuê bao di ñ ng khác c a các m ng vi n thông khác
nhau.
Hi n nay, d ch v VnTopup ñư c áp d ng cho t t c các thuê bao tr trư c
c a các m ng vi n thông di ñ ng hi n có t i Vi t Nam: Vinaphone, Mobifone,
Viettel, S-fone, EVNTelecom, Beeline và Vietnammobile. ð i v i vi c thanh
toán cư c cho thuê bao di ñ ng tr sau, hi n t i, d ch v VnTopup áp d ng cho các
m ng Viettel và Mobifone.
ð có th s d ng ñư c d ch v VnTopup, khách hàng c n có th ATM c a
VietinBank và ph i ñăng ký s d ng d ch v t i VietinBank. Có th ñăng ký t i b t
kỳ Phòng/ði m giao d ch ho c máy ATM nào c a VietinBank trên toàn qu c và
vi c ñăng ký ch c n th c hi n m t l n duy nh t.
2.3.6.6 Mobile Banking
Mobile Banking là ng d ng ñư c cài ñ t vào ñi n tho i di ñ ng c a khách
hàng, theo ñó ch tài kho n có th chuy n ti n trong n i b c a VietinBank, thanh
toán hóa ñơn. Chuy n kho n trên ng d ng Mobile Banking s h n ch nh ng tr
49. 43
ng i v không gian, th i gian trong các giao d ch ph bi n t i qu y giao d ch ho c
qua ATM như hi n nay.
M t ưu ñi m n i b t c a gi i pháp VietinBank - Mobile Banking là khách
hàng có th cài ñ t ñư c trên h u h t các thi t b di ñ ng h tr Java, giao ti p ñơn
gi n qua h th ng menu d s d ng mà không c n ph i nh cú pháp tin nh n.
T 29/01/2010, VietinBank chính th c tri n khai kênh ñăng ký tr c tuy n.
Thay vì ph i tr c ti p ñ n qu y giao d ch c a Ngân hàng, khách hàng có th ñăng
ký và s d ng d ch v SMSBanking b t kỳ nơi nào có m ng Internet. Có th nói,
ñây là n l c l n mà VietinBank mu n g i t i các khách hàng thân thi n c a mình
trong quá trình c i ti n, nâng cao ch t lư ng s n ph m, d ch v .
2.3.6.7 V n ñ b o m t h th ng:
Hi n nay, VietinBank ñã có m t h th ng ngân hàng lõi (core banking)
tương ñ i hi n ñ i, tuy nhiên v n ñ b o m t h th ng th c hi n còn chưa ñư c t t.
Chưa xây d ng ñư c quy trình b o m t h th ng. Ý th c c a các cán b nhân viên
v b o m t và an toàn h th ng m ng chưa t t. ði n hình còn có nhân viên truy c p
USB t máy tính tác nghi p d n ñ n r i ro là có th lây nhi m virus làm ngh n
m ng hay th m chí h th ng có th b t n công gây m t d li u.
2.4 ðánh giá th c tr ng phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i t i
VietinBank trong giai ño n 2008 – 2010:
2.4.1 Nh ng k t qu ñ t ñư c:
- Có uy tín thương hi u m nh: V i nh ng n l c c g ng không ng ng, luôn
l ng nghe ý ki n khách hàng, VietinBank ñã ñư c bi t ñ n như m t ngân hàng ho t
ñ ng t t và uy tín trên th trư ng.
- S n ph m d ch v ngân hàng d a trên ng d ng công ngh cao, mang l i nhi u
ti n ích cho khách hàng, ñáp ng nhu c u ngày càng cao và ña d ng c a khách
hàng. Phát tri n nhanh d ch v th và các ti n ích khi s d ng th . Có s liên k t
gi a các liên minh th trong nư c. H th ng ATM toàn qu c ñã liên thông v i nhau.
Th c a m t ngân hàng ñã có th rút ti n t i t t c các ATM khác.
50. 44
- T ng bư c chuyên nghi p hóa trong chăm sóc ph c v khách hàng. Th ng nh t
mô hình các phòng giao d ch, tr s mang ñ m phong cách VietinBank, ch nh trang
các qu y giao d ch, nâng c p thi t b vi tính – văn phòng.
- M ng lư i giao d ch r ng kh p c nư c v i 156 chi nhánh, S giao d ch và hơn
900 phòng giao d ch, VietinBank có nhi u thu n l i trong phân khúc khách hàng cá
nhân, DNVVN ñ phát tri n các d ch v ngân hàng hi n ñ i.
- Là ñơn v tiên phong trong ngành tài chính ngân hàng xây d ng trung tâm d
phòng thông tin r t có l i trong vi c qu n tr r i ro, c ng c v ng ch c cơ s h t ng
thông tin, ñ m b o tính s n sàng trong ho t ñ ng kinh doanh và phát tri n b n v ng.
- Các d ch v ngân hàng hi n ñ i có t c ñ tăng trư ng cao và tương ñ i n ñ nh.
ð c bi t là d ch v th và thanh toán qu c t . S lư ng th ATM tăng g n g p 2 l n
trong giai ño n t 2008 – 2010. S lư ng khách hàng s d ng d ch v SMS
Banking cũng tăng r t nhi u.
- Cơ c u khách hàng ña d ng: các d ch v ngân hàng hi n ñ i có s tham gia c a
nhi u lo i khách hàng. Hi n nay VietinBank m i ch h tr VietinBank At Home
cho các khách hàng là t ch c kinh t có tư cách pháp nhân, còn khách hàng cá
nhân chưa ñư c h tr d ch v này.
- Cơ s h t ng, CNTT nhìn chung ñã có s phát tri n vư t b c trong th i gian
qua, t o cơ s quan tr ng cho vi c c i ti n quy trình nghi p v , phát tri n các d ch
v m i, nâng cao tính ti n ích cũng như ch t lư ng ph c v khách hàng. V n ñ u tư
cho CNTT không ng ng tăng lên. Ðây là n n t ng quan tr ng ñ các NHTM nâng
cao ch t lư ng d ch v , tăng t c ñ x lý thông tin, tăng cư ng tính b o m t, ñem
l i nhi u ti n ích cho khách hàng và ti t ki m chi phí cho ngân hàng.
- Có l i th trong huy ñ ng v n giá r t các doanh nghi p l n như Kho b c Nhà
nư c, C m c ng hàng không …
2.4.2 Nh ng t n t i, h n ch :
- Ch t lư ng và s lư ng các d ch v tuy ñã ñư c c i thi n nhưng v n còn nhi u
h n ch . Có th nói, m t ñi m y u ph bi n và n i b t c a các NHTM Vi t Nam là
s ñơn ñi u trong ho t ñ ng kinh doanh. Doanh thu c a các NHTM v n d a ch
51. 45
y u t cho vay trong khi ho t ñ ng cho vay là m t lĩnh v c nhi u r i ro. Ð i v i th
trư ng th - m t lĩnh v c ñư c ñánh giá là có bư c phát tri n vư t b c th i gian qua
nhưng v n mang tính r i r c do có s khác bi t trong quan ñi m gi a các NHTM.
Ph m vi phát hành và s d ng th m i ch y u t p trung m t s t nh, thành ph
l n; ñ i tư ng s d ng th ch y u t p trung vào nh ng ñ i tư ng ñang làm vi c
trong lĩnh v c tài chính ngân hàng, trong các khu công nghi p, khu ch xu t và m i
ñây là ñ i tư ng hư ng lương t ngân sách Nhà nư c.
- D ch v Internet Banking m i ch d ng l i vi c v n tin, trong khi ti n ích
mang l i cho khách hàng qua Internet là r t l n. Tuy nhiên, r i ro th t thoát tài s n,
ý th c c a khách hàng trong vi c b o m t thông tin trên Internet chưa cao, nên
VietinBank v n ñang hoàn thi n các s n ph m d ch v ngân hàng ñi n t c a mình
nh m ph c v nhu c u khách hàng m t cách t t nh t.
- M c dù các h th ng ATM c a các ngân hàng ñã k t n i hoàn toàn. Tuy nhiên
v n thư ng hay g p s c trong quá trình khách hàng giao d ch v i ATM do ñó gây
m t ni m tin khách hàng.
- Vi c cung c p s n ph m ngân hàng còn chưa linh ho t. D ch v VietinBank At
Home m i ch cung c p cho khách hàng là t ch c kinh t có tư cách pháp nhân,
d ch v thanh toán th , ATM ph thu c nhi u vào khách hàng cá nhân. C n chú ý
nhi u hơn n a ñ n lư ng l n doanh nghi p v a và nh trên th trư ng hi n ñang
ñư c các ngân hàng TMCP như ACB, Sacombank, Techcombank r t quan tâm và
t o ñi u ki n thu n l i.
- Thói quen s d ng ti n m t trong giao d ch thanh toán hàng ngày không d gì
thay ñ i trong m t s m m t chi u và chính tâm lý ng i thay ñ i thói quen chi tiêu
khi n nhi u ngư i dân chưa mu n ti p c n v i nh ng d ch v m i. M t khác, nhu
c u ñ i v i các DVNH hi n ñ i c a nhi u b ph n dân cư không th t s c p bách.
Ngay như ñ i v i d ch v th , nhi u ngư i còn c m th y r c r i khi ph i dùng th
b i cho t i th i ñi m hi n nay, kh năng thanh toán b ng th chưa cao, các ti n ích
c a th chưa ñư c khai thác h t, nhi u ngư i v n quan ni m r ng th ATM là ñ rút
ti n m t.
52. 46
2.4.3 Nguyên nhân c a nh ng t n t i:
- N n kinh t th gi i có nhi u b t n, kh ng ho ng kinh t th gi i làm cho vi c
s d ng d ch v ngân hàng trong dân cư gi m r t nhi u trong th i h u kh ng ho ng
nên các d ch v ngân hàng khó phát tri n.
- Tình hình kinh t vĩ mô Vi t Nam cũng b nh hư ng c a kh ng ho ng kinh t
toàn c u. Th trư ng tài chính ti n t b t n, ñi n hình là giá vàng bi n ñ ng m nh,
lãi su t thay ñ i không như d ñoán (lãi su t c a kỳ h n ng n l i cao hơn kỳ h n
dài), th trư ng b t ñ ng s n v n không kh i s c, th trư ng ch ng khoán không
phát tri n t t.
- Áp l c c nh tranh gi a các ngân hàng thương m i ngày càng l n. C nh tranh
gi a các ngân hàng thương m i Nhà nư c ñ gi các doanh nghi p l n. Thách th c
r t l n t các NHTMCP, ñ c bi t là các NH có ngu n l c tài chính l n, chính sách
qu n lý linh ho t, m m d o. Các ñ i tr ng này s t o ra s c nh tranh m nh m
trong các ho t ñ ng như: thanh toán qu c t , kinh doanh ngo i t , phát hành th và
chính sách khách hàng v i các s n ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i. Bên c nh ñó,
các ngân hàng nư c ngoài v i kinh nghi m d i dào, m nh v giao d ch ngo i h i,
ti m l c tài chính m nh ho c là c ñông l n c a các NHTMCP trong nư c.
- Trong khi ñó, rào c n v cơ ch ho t ñ ng cũng làm VietinBank khó có th
c nh tranh: VietinBank ph i tuân th các quy ñ nh c a pháp lu t như chính sách
lương, thư ng, ñ nh m c lao ñ ng, k ho ch l i nhu n… ði u này làm cho ho t
ñ ng kinh doanh c ng nh c và không phát huy h t kh năng c a ngu n nhân l c.
- Chính sách khách hàng còn nhi u b t c p, còn hư ng nhi u ñ n các doanh
nghi p l n, chưa chú tr ng nhi u ñ n cá nhân và các doanh nghi p v a và nh . V n
còn ph thu c các khách hàng l n v v n, tín d ng, thanh toán. Cơ s v t ch t ph c
v công tác khách hàng còn h n ch , chưa th c s linh ho t trong công tác chăm
sóc khách hàng nh t là khách hàng cá nhân và các DNVVN.
53. 47
K T LU N CHƯƠNG 2
Chương 2 lu n văn ti n hành nghiên c u tình hình th c t các d ch v ngân
hàng hi n ñ i t i VietinBank trong giai ño n t 2008 – 2010. T các d li u, s li u
thu th p ñư c thông qua phân tích ñánh giá m t cách khách quan ñ th y ñư c
nh ng m t ñ t và chưa ñ t và nguyên nhân c a nh ng t n t i c a VietinBank ñ t
ñó phát tri n các s n ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i.
VietinBank có tăng trư ng t t trong các m ng kinh doanh truy n th ng làm
ti n ñ cho vi c phát tri n các d ch v ngân hàng hi n ñ i. Lãnh ñ o luôn quán tri t
ñ n t ng nhân viên phong cách ph c v khách hàng thông qua s tay văn hóa doanh
nghi p ñ t ñó chuyên nghi p hóa ñ i ngũ cán b trong công tác chăm sóc ph c v
khách hàng. ð ng th i luôn c i thi n các s n ph m hi n có, m r ng các d ch v
hi n t i, xây d ng s n ph m m i ñáp ng yêu c u khách hàng.
VietinBank cũng b canh tranh r t gay g t t các NHTMCP khác, các ngân
hàng nư c ngoài. Do ñó, ñ gi ñư c th ph n ti n t i phát tri n v ng m nh tr
thành t p ñoàn tài chính hàng ñ u c n ph i chú tr ng ñ n phát tri n ngu n nhân l c,
c p nh t ti n b khoa h c công ngh nh t là công ngh thông tin ñ nâng cao v th
c nh tranh và thu hút khách hàng.
Chi n lư c phát tri n d ch v ngân hàng hi n ñ i c a VietinBank là không
ng ng c i thi n s n ph m, c p nh t thư ng xuyên và liên t c các ti n b công ngh
thông tin ñ cung c p cho khách hàng các s n ph m d ch v ngân hàng hi n ñ i v i
nhi u ti n ích ñáp ng nhu c u ngày càng cao và ña d ng c a khách hàng.
54. 48
CHƯƠNG 3: GI I PHÁP PHÁT TRI N CÁC D CH V NGÂN HÀNG
HI N ð I T I VIETINBANK
3.1 Chi n lư c và ñ nh hư ng phát tri n c a VietinBank
3.1.1 Chi n lư c phát tri n c a VietinBank giai ño n 2010-2015:
Tăng cư ng năng l c tài chính, phát tri n m ng lư i, ña d ng hóa s n ph m
d ch v và nâng cao hi u qu kinh doanh
T p trung ngu n l c c ng c và m r ng h th ng m ng lư i kinh doanh,
tăng cư ng năng l c tài chính, nâng cao ch t lư ng ho t ñ ng và hi u qu kinh
doanh. Duy trì v th th ph n, phát tri n m r ng ho t ñ ng hi n t i trong lĩnh v c
ngân hàng bán l và ñ y m nh ngân hàng bán buôn và t p trung m r ng th ph n
t i các khu v c khách hàng tr ng ñi m trên cơ s an toàn và sinh l i cao. T n d ng
h th ng m ng lư i và cơ s h t ng s n có ñ phát tri n thành ngân hàng bán l
hàng ñ u Vi t Nam. ða d ng hóa danh m c ñ u tư có ki m soát ñ m b o làm ch
ñư c tình hình tài chính, chú tr ng tăng m nh v n ch s h u, b o ñ m ñ t các ch
s ñánh giá hi u qu kinh doanh và an toàn ho t ñ ng, phát tri n b n v ng c a
VietinBank như: T c ñ tăng trư ng, t su t l i nhu n (ROE, ROA), t l an toàn
v n (CAR), các t l v kh năng thanh toán,… ñ t m c cao, t l n x u th p th
trư ng Vi t Nam và phù h p v i thông l qu c t .
Chu n hoá mô hình t ch c, cơ ch qu n tr , ñi u hành h th ng phù h p v i
xu hư ng phát tri n c a th trư ng và chu n m c qu c t . Th c hi n c ph n hoá
VietinBank ñ huy ñ ng các ngu n l c cho phát tri n và c i thi n ch t lư ng, qu n
tr ho t ñ ng ngân hàng; Nhà nư c s s h u trên 50% v n ñi u l và n m gi
quy n chi ph i; l a ch n c ñông chi n lư c nư c ngoài tham gia ñ u tư v n, qu n
tr , ñi u hành, phát tri n công ngh , s n ph m; niêm y t c phi u th trư ng ch ng
khoán trong nư c và qu c t . Phát tri n VietinBank thành t p ñoàn tài chính ngân
hàng m nh, ho t ñ ng theo mô hình công ty m - con, ña s h u; kinh doanh ña
ngành, trong ñó c t lõi là ho t ñ ng ngân hàng thương m i, ngân hàng ñ u tư và các
d ch v tài chính. L a ch n và áp d ng các thông l qu c t t t nh t vào mô hình t
ch c, qu n tr , ñi u hành, qu n lý và ki m soát r i ro. Hoàn thi n h th ng cơ ch ,
55. 49
chính sách v qu n tr , ñi u hành kinh doanh, qu n lý và ki m soát r i ro, quy trình
k thu t nghi p v , ñánh giá hi u qu kinh doanh theo thông l qu n tr hi n ñ i
trong lĩnh v c tài chính ngân hàng trên th gi i.
Phát tri n ngu n nhân l c ch t lư ng cao. C i thi n căn b n ch t lư ng
ngu n nhân l c.
T năm nay ñ n 2015 c n cơ c u l i ngu n nhân l c m t cách m nh m ,
không tăng mà gi m s lư ng, tăng ch t lư ng ngu n nhân l c, xây d ng ñ i ngũ
cán b có trình ñ và năng l c chuyên môn cao, ñào t o nhi u hơn các ki n th c
nghi p v c a ngân hàng qu c t , ngo i ng , tin h c; Tuy n d ng thêm nhi u cán
b có trình ñ chuyên môn cao các nghi p v , có kh năng t o doanh s , l i
nhu n nhi u cho VietinBank. Ti p t c hoàn thi n th c hi n cơ ch ñ ng l c ti n
lương, ti n thư ng theo nguyên t c g n l i ích v i trách nhi m, k t qu , năng su t,
hi u qu công vi c c a t ng cán b nhân viên VietinBank. Th c hi n chương trình
tính ñ y ñ chi phí, hi u qu ñ n t ng ñơn v s n ph m, cá nhân.
ð y m nh phát tri n và ng d ng công ngh thông tin.
Ưu tiên t p trung ñ u tư phát tri n m nh công ngh thông tin ngân hàng, xây
d ng h th ng công ngh thông tin ñ ng b , hi n ñ i, an toàn và hi u qu , ñ y
m nh ng d ng công ngh m i, hi n ñ i trong lĩnh v c qu n tr ngân hàng, ki m
soát r i ro, phát tri n s n ph m d ch v m i. Coi công ngh ngân hàng là y u t
then ch t, là cơ s n n t ng ñ phát tri n, h i nh p tích c c v i khu v c, qu c t .
Nâng cao năng l c c nh tranh, ch t lư ng, năng su t, hi u qu ho t ñ ng kinh
doanh c a VietinBank.
3.1.2 ð nh hư ng c a VietinBank trong nh ng năm t i
Tăng v n ch s h u và nâng cao năng l c tài chính. ðây là m t trong nh ng
m c tiêu hàng ñ u c a VietinBank.
Tăng trư ng quy mô tài s n: VietinBank t n d ng t i ña ưu th v m ng lư i;
nghiên c u và ñưa ra các s n ph m d ch v m i ñ ti p t c thúc ñ y tăng trư ng
quy mô tài s n và th ph n ho t ñ ng.