Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Aralin 14 Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga Bansa sa Silangan at Timog-Silangan Asya
Similar to Aralin 14 Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga Bansa sa Silangan at Timog-Silangan Asya (20)
More from SMAP_ Hope
More from SMAP_ Hope (12)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Aralin 14 Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga Bansa sa Silangan at Timog-Silangan Asya
- 1. Ang Nasyonalismo at Paglaya ng mga Bansa sa Silangan at Timog- Silangang Asya
- 2. Ang Pag-unlad ng Nasyonalismong Tsino Sa pagsisimula ng 1900, ang Tsina ay handa para sa isang rebolusyon Naniniwala ang mga Tsino na moderninasyon at nasyonalisasyon lamang ang tanging paraan upang sila ay makalaya mula sa mga dayuhan Dr. Sun Yat-sen ay ipinanganak sa Canton ngunit nanirahan at nag- aral sa Hawaii at nagtapos ng medisina sa Hong Kong
- 3. siya ay nagpunta sa Macau upang magpaka- dalubhasa, ngunit hindi siya pinahintulutan ng mga Portuges na makapanggamot nang siya ay bumalik sa Hong Kong, nagkaroon si Sun ng higit na interes sa politika reporma sa bansang Tsina namatay si Sun Yat-sen noong Marso 1, 1925 Si Sun Yat-sen – Ama ng Republikang Tsina
- 4. Muling Buhayin ang Tsina itinatag ni Sun ang mamayang “Muling Buhayin ang Tsina” (Revive China Society) noong 1895 isang lihim na samahang rebolusyonaryong nag- balak na agawin ang pamahalaang Tsina mula sa pamahalaang Ching ang balak na ito ay hindi nagtagumpay at si Sun ay ipinatapon ng mga Ching sa Europa, Estados Unidos, at Hapon inilahal ng mga rebolusyonaryong delegado mula sa 14 na lalawigan ng bansa bilang pangulo ng pamahalaang probinsyal.
- 5. iprinoklama ni Sun Yat-sen ang pagiging Republika ng Tsina noong Enero 1, 1912 naitatag na ni Sun ang Partido Nasyonalista o ang tinatawag niyang Kuomintang
- 7. Ang Rebolusyong Republikano Ang Kuomintang ay naniniwala sa moderninasyon at nasyonalisasyon bilang kasagutan sa pagtata- gumpay ng Tsina. Napabagsak ng Partido Nasyonalista ang Dinastiyang Ching noong Oktubre 10, 1911 Ito ay kinikilalang Double 10 sa kasaysayan ng mga Tsino Itinanghal na unang pangulo ng Republika at “Ama ng Nasyonalismong Tsino” Republikang itinatag ni Sun ay hindi nagtagal.
- 10. Yuan Shikai ang pinakamakapangyarihang pinuno ng hukbong Ching nakipagkasundo sa mga rebolusyong Nasyonalista bunga nito, bumaba sa trono si Puyi puno ng pinakamalakas na puwersang militar sa Tsina Puyi ang emperador noong panahong iyon at opisyal nang idineklara ni Sun isinalin niya ang kanyang pagkapangulo ni Yuan Shikai
- 11. Puyi Yuan Shikai
- 12. Inasam ni Sun na makapagtatag ng isang modernong pamahalaang nakabatay sa “Talong Prinsipyo ng mg Tao” Tatlong Prinsipyo ng mga Tao (Three Principle of the People) Una: ay nasyonalismo na katumbas ng pag-isa ng Tsina at pagwakas sa pamamahala ng mga dayuhan Ikalawa: ang demokrasya ng maglilinang ng isang pamahalaang nagbibigay-halaga sa karapatan ng mga tao Ikatlo: ang kabuhayan na maglilinang sa ekonomiya ng bansa kabilang na ang pagpapatupad ng mahalagang reporma sa lupa at industriyalisasyon
- 13. Tatlong Prinsipyo ng mga Tao
- 14. Hindi nagtagumpay si Sun na mapag-isa ang Tsina bunga ng kakulangan ng suportang militar Ipinagkanulo ang mga mithiin ng rebolusyon at namuo bilang isang diktador simula noong 1913 Nang namatay si Yuan noong Hunyo 6, 1916, ang Tsina ay naiwan sa gitna ng isang digmaang sibil
- 15. Ang May Fourth Movement Ay isang kilusang kultutral at politikal laban sa mga imperyalistang dayuhan Nang panahon na ito, si Mao Tse-tung ay nasa Unibersidad ng Beijing, isa siya sa nagtatag at namuno sa Partidong Komunista Ang hakbang na ito ay makapagpapabalik sa Tsina ng mga lupain sa loob ng bansang Alemanya Ang lahat ng teritoryong hawak ng mga Aleman sa Tsina ay ipinagkaloob sa Hapon sa pamamagitan ng Kasunduan sa Versailles
- 16. Noong ika-4 ng Mayo 1919, nagtipon ang may 3,000 mag-aaral na Tsino sa Beijing at ipinagsigawan ang sawikaing “Ibagsak ang mga imperyalistang Europeo” at “Iboykot ang Hapon” Mao Tse-tung isang guro na nag-aaral sa Unibersidad ng Beijing sinuportahan niya ang kilusan at di naglaon ay kinilala bilang dakilang rebolusyonaryo Noong 1921, itinatag ang samahang Tsino Si Sun Yat-sen at ang Partido Nasyonalista naman ay nagtatatag ng pamahalaan sa Timog Tsina
- 17. Sa tulong ni Michael Borodin, tagapayo mula sa Unang Sobyet, ang Partido Nasyonalista ay muling lumakas Itinatag ang isang paaralang militar sa Tsina sa ilalim ng pamumuno ni Chiang Kai-shek, isang kilalang heneral sa hukbo ni Sun Yat-sen Sinanay ang mlitar ng Partido Nasyonalista kapalit ng pagsang-ayon nitong ianib ang Partido Nasyonalista sa Partido Komunista Noong Unang Digmaang Pandaigdig, ang pamahalaan ng Beijing ay nagdeklara ng digmaan sa Alemanya
- 20. Ang Rebolusyong Nasyonalista Nang namatay si Sun Yat-sen noong ika-1 ng Marso 1925, siya ay pinalitan ni Chiang Kai-shek Si Mao Tse-tung ang naging lider ng mga Komu- nista na namalagi sa Shanghai Si Chiang Kai-shek naman ang namuno sa mga nasyonalista na nagtatag ng panibagong pamahalaan sa Nanking Noong Abril 1927, sinimulang harapin ng pangkat ng mga Nasyonalista ang pangkat ng mga Komu- nista
- 21. Chiang Kai-shek Maraming Komunista ang namatay kung kaya ang pangyayaring ito sa kasaysayan ng Tsina ay tinatawag na Shanghai Massacre Noong 1928, Si Chiang Kai-shek ang naging pangul0 ng Nationalist Republic of China Inilunsad ni Chiang Kai-shek ang mga programa ng pagbabago at pagpapaunlad sa mga lungsod. Hindi nagawa ni Chiang Kai-shek na paunlarin ang buhay ng mga magbubukid Noong Abril 1927,idineklara ni Chiang ang batas militar sa Shanghai
- 22. Ang Rebolusyong Komunista Si Mao Tse-tung ay isa sa namuno sa mga komunista sa Shanghai Siya ay nagtago sa lalawigan at sinimulang muli ang pagtatatag ng Partido Komunista batay sa kanyang sariling pananaw Si Mao Tse-tung ay nangarap at naniwala na kaya niyang magsimula ng isang rebolusyon
- 23. Mao Tse-tung o Mao Zedong Ang mapa na nagpapakita ng binagtas na ruta ng kilusang Komunista ni Mao Tse- tung upang matakasan ang tumutugis na puwersa ni Chiang Kai- shek
- 24. Ang Digmaang Sibil sa Tsina Ito ay nauwi sa isang mahabang panahon na digmaang sibil sa Tsina Noong 1930, nagsimula na ang digmaang sibil sa pagitan ng pamahalaan ni Chiang at ng Partido Ko- munista ni Mao Tse-tung Hinimok ni Mao Tse-tung ang mga magbubukid na sumanib sa itinatag niyang Red Army at sinanay ang mga ito sa pakikipaglaban
- 25. Digmaang Sibil
- 26. The Long March Sinimulan naman ni Chiang ang puspusang kampanya laban sa pangkat ni Mao Noong 1933, pinaligiran ng pangkat ni Chiang na binubuo ng 700,000 sundalo ang pangkat ni Mao Natalo ang puwersa ng mga Komunista at dagliang umatras ang mga ito noong 1934 Sinimulan ng pangkat ni Mao ang mapanganib na 12,500 kilometrong paglalakbay mula Jiangxi hanggang Shaanxi upang matakasan ang pangkat ni Chiang
- 27. Sa kanilang paglalakbay, walang araw na hindi nakipaglaban ang mga Komunista sa kabila ng hirap sa mga bundok at pagtawid sa mga latian at ilog ito ay tumagal nang mahigit isang taon 90,000 Komunistang tumakas 20,000 lamang ang nakaligtas at nakarating sa Hilagang-Kanlurang Tsina Muling tinipon at binuo ni Mao ang kanyang puwersa hanggang sa ang mga kasapi nito ay humigit pa sa bilang ng kanyang mga naunang tagasunod
- 28. The Long March
- 29. Ang Pananakop ng mga Hapon sa Tsina Noong 1937, dagliang inilunsad ng mga Hapones ang pananakop sa industriyalisadong lupain ng Man- churia at iba pang bahagi ng Tsina Nagkaroon ng pansamantalang kasunduan sina Chiang Kai-shek at Mao Tse-tung Ang digmaang sibil ay pansamntalang talang inihinto ng magkabilang panig at magkasamang hinarap ang puwersa ng mga Hapones
- 30. Ang Pagtatagumpay ng Partido Komunismo sa Tsina Ipinangako ni Chiang Kai-shek ang muling pagsasakatapuran ng “Tatlong Prinsipyo ng mga Tao” Ipinalaganap naman ni Mao ang patakarang “Ang Bagong Demokrasya” (The New Democracy) Sosyalismo ay tumutukoy sa sistemang panlipunan kung saan ang pagproprodyus at pamamahagi ng mga ani ay pinamamahalaan ng pamahalaan na siyang nagkokontrol sa ekonomiya ng bansa
- 31. Muling sumiklab ang labanang sibil sa pagitan ng mga puwersa nina Chiang at Mao Noong 1949, ang pangkat ni Chiang ay umatras sa lalawigan ng Formosa at iprinoklama ang Taipei bilang pansamantalang kabisera ng Republic ng China Itinatag naman ng mga Komunista ang People’s Republic of China Kabaliktaran ang epektibong pagsasakatapuran ng mga Komunista Nabigo rin si Chiang Kai-shek na makapagtatag ng epektibong alituntuning , pangkabuhayan, at pangmilitar
- 32. Flag National Emblem Peoples Republic of China
- 33. Paglilinang ng Nasyonalismo sa Japan
- 34. Westernisasyon at Modernisasyon sa Ilalim ng Panahong Meiji Ikinagalit ng mga Hapones ang labis na kaparaanang ibinahagi ng mga shogun sa mga dayuhan Naging popular sa mga Hapones ang sawikaing “ipagbunyi ang emperador” at “paalisin ang mga barbaro” Buo ang kanilang paniniwalang malaking pinsala lamang ang idudulot nito sa bansa Modernisasyon ay tumutukoy sa transpormasyon ng tradisyonal na sistemang lipunang piyudal sa higit na maunlad at makabagong lipunan
- 35. Prinsipe Mutsuhito Mapapansing ang porma ng kanyang ayos, uniporme , medalya, ayos ng buhok, bigote, at espada ay impluwensiya ng mga Europeo
- 36. Noong 1869, kaagad inlipat ng mga Hapones ang kanilang emperador sa palasyo ng shogun sa Edo, ang silangang kabisera ng Hapon Itinatag ni Emperador Mutsuhito ang panibagong pamahalaan Meiji sa kanyang pamamahala na na- ngangahulugang “Naliwanagang Pamamahala” (enlightened rule) Ipinadala ni Mutsuhito ang ilang mga iskolar na Hapones sa mga bansang Kanluranin upang pag- aralan Iniayon ni Mutsuhito ang konstitusyon ng Hapon sa bansang ito Iniayon din ang sistemang edukasyon at pinag-aral ang mga gurong Hapones sa Estados Unidos
- 37. Map of Edo in the 1840’s
- 38. Ika-20 na siglo ang ekonomiya ng Hapon ay kinilala bilang isa sa pinakamaunlad sa daigdig ipinagawa ni Mutsuhito ang kauna-unahang daang bakal sa bansa noong 1872 mula 1875 hanggang 1913, ang produksiyon ng karbon ay lumago mula kalahating milyong tonelada hanggang 21 milyong tonelada ang Hapon ay nakapaglinang na ng iba pang industriya tulad ng bapor, mga sandata, at iba pang produktong nagbigay sa bansa
- 39. Pag-usbong ng Imperyalismong Hapones Nang sumapit ang taong 1890, ang Hapon ay marami nang bapor pandigma Mayroon 500,000 na nagsanay at armadong mga kawal Kinilala bilang pinakamalakas na bansa sa Asya Hinikayat ng kalihim ng ugnayang panlabas ng Hapon mga dayuhan na alisin na ang extra- territorial rights na ipinagkaloob sa kanila ng Hapon noong panahon ng Tokugawa
- 40. Digmaang Sino-Hapones Noong 1885, ang Hapon at Tsina ay lumagda sa isang kasunduang nagsasaad na alinman sa kanila ay hindi magpadala ng hukbo sa Korea Noong Hunyo 1894, ang kasunduang ito ay sinira ng Tsina Sa loon lamang ng limang buwan, tinalo ng hukbong Hapones ang hukbong Tsino at sinimulang sakupin ng una ang Manchuria Ang digmaang ito ay winakasan ng Kasunduan sa Shimonoseki
- 42. Bunsod ng pagkakapanalo ng Hapon, nabago ang balance of power sa daigdig Balance of Power ay tumutukoy sa pagkakaroon ng balanse sa pagitan ng dalawa o higit pang mga bansa o puwersa upang di makapangibabaw o makaimpluwensiya ang isa sa nakakarami Ang Unyong Sobyet at Hapon ay nakilala bilang pangunahing kapangyarihan at magkaaway na bansa
- 43. Digmaang Ruso-Hapones Manchuria ay isang rehiyon sa hilaga ng Korea na nasa ilalim ng pamamahala ng Tsina Nang umalis ng mga dayuhang hukbo sa Tsina pagkatapos ng Rebelyong Boxer, ang Rusya ay nanatili at nagtagal sa Manchuria
- 44. Mapa ng Manchuria Ang mga plota ng Hapon at Rusya noong panahon ng Digmaang Ruso-Hapones.
- 45. Noong 1901, ipinag-utos ng Hapon sa Rusya na alisin ang hukbo nito sa Manchuria Nilusob ng Hapon ang Hukbong Ruso sa Port Arthur Pinalubog ang ilang bapor ng mga Ruso na tuluyang ikinatalo ng mga ito Ito ay winakasan ng kasunduan sa Portsmouth noong 1905 Si Theodore Roosevelt ay nilagdaan ng dalawang bansa sa isang bapor na nakadaong sa Portsmouth Ang lahat ng teritoryong nasakaop ng Hapon ay ipinagkaloob na muli sa Hapon at sapilitan ding pinaatras ang Unyong Sobyet mula sa Manchuria at Korea
- 46. Battle of Port Arthur (Naval)
- 48. Ang Pagsakop ng Hapon sa Korea Matapos ang kasunduan sa Portsmouth, kaagad sinakop nag Hapon ang Korea at tuluyan itong isinanib sa kanyang teritoryo, bilang isang protectorate noong 1910 Protectorate ay tumutukoy sa isang bansang nasa ilalim ng pamamahala at proteksiyon ng isang malakas na bansa Naging marahas ang Hapon sa pananakop nito sa Korea
- 49. Hinikayat din ng pamahalaan ng Hapon ang pagpapatayo ng anumang negosyong Hapones sa bansa Ang mga Koreano ay hindi ay hindi nagsagawa ng anumang marahas na pag-aalsa laban sa mga Hapones Ang pananakop na ito ang nagpasimula ng paglinang ng nasyonalismong Korean Sa ilalim ng pamamahala ng Hapon, ang Korea ay naging isang modernong bansa
- 50. Ang Korea sa Ilalim ng Hapon Kaagad pinasimulan ng mga Hapones ang pagtatatag ng pamahalaang puppet sa pamumuno ni Sun Jong noong Hulyo 19, 1907 Pinapaniwala ng mga Hapones sa mga Koreano ang kaisipang “big-little brother relationship” na nababatay sa pananaw ng Confucianism Sinolusyonan ng mga Hapones ang hamon ng kakulangan ng pagkain sa kanilang bansa sa pama- magitan ng pagluluwas sa kanilang bansa sa murang pangunahing pagkain at pangangailangan mula sa Korea.
- 51. Humigit kumulang sa 48% ng bigas na Korean sa Hapon noong dekada trenta (1930’s) Nilinang din ng mga Hapones ang mga impraestaktura sa Korea Ang pag-unlad ng Korea ay nahinto samantalang unti- unti namang nalinang ang industriyalisasyon ng Hapon Gawing mistulang bakal lamang ng mga hilaw na materyales ang kanilang bansa tungo sa industralisasyon ng Hapon
- 52. Ang Paglilinang ng Nasyonalismong Koreano Nabanggit na ang pinakamahalagang aspeto ng mga samahang Koreano tungo sa kasarinlan ay walang tinalakay o sinunod na ideolohiya na maaring mag- isa sa kanilang kilusang tinampukan ng magkahiwalay na pangkat Ang tanging layunin ng mga kilusan ay ang pagpapatalsik sa mga dayuhang Hapones
- 53. Ang 3-1 Movement o March 1 Movement Noong Marso 1, 1919, tatlumpu’t tatlong nasyonalist- ang Koreano ang naglinang “Declaration of Independence” para sa Korea Ang “Fourteen Points” at “and the right of national self determination of weak nations” ni pangulong Woodrow Wilson ang naging inspirasyon ng deklarang ito Ang bagay na ito ay lumaganap sa kabuuang Koreano na nagpasimula ng March 1 Movement 3-1 Movement ay binubuo ng mga nasyonalistang pawang mga Buddhist at Kristiyano
- 54. Ito ay itinaon sa libing ng huling hari ng Dinastiyang Yi na si Ko-Jong Ito ay naganap sa Pagoda Park, Seoul, kasabay ng pagbasa nito sa ibat iba pang bahagi ng peninsula Ipinadala ang kopya sa Gobernador-Heneral na may kalakip na papuri sa panunungkulan ito Ang pagtitipong ito ay kaagad ipinatigil at ang lahat ng namuno sa kilusan ay ipinaaresto Ang pagtitipon ay pinaulanan ng bala ng pulisya na ikinamatay ng may 6,000 demonstrador, 15,000 sugatan , at 50,000 naaresto Ang pangyayaring ito ay hindi napagtuunan ng pansin ng pandaigdigang pamunuan
- 55. March 1 Movement March 1 Movement: Ang mga mamamayang Korean sa kanilang selebrasyon ng March 1 Movement noong 1919.
- 56. Ang Korean Communist Party (KCP), 1925 Ang paglilinang ng Korean Revolution Manifesto ang nagpasimula ng 3-1 Movement Ito ay bunga ng pagkagalit ng mga Koreano sa kalupitan ng mga Hapones Ang 3-1 Movement ay pinamunuan nina Kim Yong- bom at Pak Hon-yong Epekto ng 3-1 Movement sa Korea Ang 3-1 Movement ay nagbunga ng mahahalagang bagay sa kasaysayan ng bansa:
- 57. Pak Hon-yong
- 58. Ang militarial na pamamalakad ng mga Hapones ay napalitan ng pamamaraang kultural. Itinatag ang sibilyang edukasyon ay muling sinuri. Pinagkalooban din ang mga Koreano ng limitadong kalayaang maihayag ang kanilang opinyon kasabay ng pagkakaloob ng karapatang magpulong. Ipinagkaloob din ang karapatan ng mga Koreano na magtatag ng mga pangkat nasyonalista na ang pawang adhikain ay ang pagkakaisa sa halip na puwersang pag- sasaayos ng mga suliranin sa pamamagitan ng mapaya- pang pag-uusap, at unti-unting pagsasakatapuran ng mga kasagutan sa suliranin para sa ikauunlad ng lipunan.
- 59. Pinasigla rin nito ang pagtatatag ng provisional Government of Korea sa Shanghai, na muli namang nabuwag dahil sa kahinaan nito. Pinalakas din nito ang kilusan para sa kasarinlan sa Manchuria, partikular ang hukbong pangkasarinlan na siyang magpapalakad sa pamahalaan ng lupain. Ito ay nagbigay daan din sa pagtanggi ng mga Koreano sa tradisyunal na pamamahala sa bansa Ang mga Koreano ay humantong sa pagtanggap sa magkaibang ideolohiya
- 60. Ito ay naging dahilan ng lumalang komprontasyon sa pagitan ng mga partido na nahantong sa madugong digmaang sibil na kung tawagin ay Korean War Korean War
- 61. Pag-unlad ng Nasyonalismo sa Timog-silangang Asya
- 62. Ika-20 na siglo ang mga dayuhan ay nagpatayo ng mga paaralan sa kanilang mga kolonya Ang mga posisyon sa pamahalaan ay nakalaan lamang sa kolonyalistang Kanluranin Ito ay nagbigay ng pagkakataoon sa mga kabataang mag-aaral na lumipat sa lungsod o mangibang bansa upang makapag-aral Ang mga paaralang mga itinatag ng mga Europeo sa kanilang mga kolonya ang pinagmulan ng mga ideyang rebolusyon at nasyonalismo
- 63. Nasyonalismo sa Pilipinas Ang Pilipinas ay bunsod ng damdaming makabayan at ideyang nasyonalismo na pinasimulan ng Kilusa- ng Propaganda mula 1872 hanggang 1892 Ang Rebolusyon sa Pilipinas noong 1896 ang pinag- kukunan ng lakas ng unang rebolusyong nasyonalista sa Asya Ikalabing-siyam na dantaon lumawig ang damdaming nasyonalismo ng mga Pilipino Ito ay binuo ng mga Pilipinong elitista na nakapag- aral sa mga bansang Kanluranin
- 64. Kilusang Propaganda Sina Jose Rizal, Marcelo H. Del Pilar, at Mariano Ponce ang pangunahing patnugot ng La Solidaridad, ang opisyal na pahayagan ng Kilusang Propaganda. Sila ang tinaguriang “Maluwalhating Tatlo ng Kilusang Propaganda
- 65. Nang napagsimula sa pag-aalsa sa Cavite noong 1872, sina Padre Burgos, Gomez, at Zamora ay ipinabitay ng mga Kastila Itinatag ni Dr. Jose Rizal ang Kilusang Propaganda na nasundan ng La Liga Filipina Isinulat din ni Rizal ang dalawang aklat na tumutulig- sa sa katawalian ng mga Kastila – ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo Ang Noli Me Tangere ay naging instrumento upang makabuo ang mga Pilipino ng pambansang pagkakaki- lanlan Ang El Filibusterismo naman ay isang nobelang pam- politika na nagpadama at nagpagising sa nag-aalab ng mga Pilipinong matamo ang tunay na kalayaan
- 66. La Liga Filipina (monogram symbol)
- 67. Noli Me Tangere
- 69. Pinasiklab ng Unang Sigaw sa Pugad Lawin noong Agosto 1896 sa pamumuno ni Andres Bonifacio na siya ring nagtatag ng Katipunan Winasak ng mga Amerikano ang hukbo ng mga Kastila sa baybayin ng Maynila at ipinagpilitan ang kanilang pamamahala sa Pilipinas Sa pagitan ng mga Amerikano at Kastila noong 1898, nagsalin ng pamamahala ng Pilipinas sa mga Amerikano, nagprotesta ang mga Pilipino Ang Unang Republika ng Pilipinas ay idineklara ni Heneral Emilio Aguinaldo noong Hunyo 23, 1899 sa Kawit, Cavite Sa loob ng tatlong taon, nagpatuloy ang rebolusyon- aryong Pilipino sa kanilang pakikipaglaban para sa tunay na kalayaan ng bansa
- 70. Unang Sigaw sa Pugad Lawin
- 71. Pinagtabayin ng mga Amerikano ang Batas Tydings- McDuffie noong 1934 Ang batas na ito ay nagkaloob ng Pamahalaang Komonwelt sa loob ng sampung taon hanggang sa iproklama ng mga Amerikano ang kasarinlan ng bansa noong Hulyo 4,1946
- 72. Pag-unlad ng Nasyonalismo sa Burma (Myanmar) Ito ay pinamahalaan ng mga Ingles bilang isang la- lawigan ng India Ang mga Burmese ay nagtatag ng isang kulisang ti- nawag nilang General Council of Burmese Association upang makuha ang suporta ng magkakaibang pangkat- etniko ng bansa sa isang kilusang magbubukod sa mga Burmese laban sa mga dayuhang Ingles
- 73. Si Sir Hubert Rance, ang huling gobernador ng Burma, at si Sao Shwe, ang unang pangulo ng Burma.
- 74. Pinamunuan naman ng mga mag-aaral na nagmula sa Rangoon ang kilusang Dobama Asiayone (We Burmese Association) noong 1937 Ipinagpilitan ng pangkat na gamitin ang katawagang thakins, na nangangahulugang “panginoon” Si U Aung San ang isa sa namuno sa samhang ito Ang kanilang islogan ay: “ Ang Burma ang aming bansa ; panitikang Burmese ang aming panitikan; wikang Burmese ang aming wika” Si U Aung San ang pinuno ng Dobama Asiayone Itinalaga bilang kauna-unahang punong ministro ng Republic of Burma Ipinatupad nila ang Burma Act of 1935
- 75. U Aung San
- 76. Pag-unlad ng Nasyonalismo sa East Indies (Indonesia) Ang mga kabataang nagtamo ng edukasyong Kanlura- nin sa Indonesia ang siya ring nagsimulang magtatag ng unang nasyonalista sa bansa - ang Budi Utomo o “dakilang pagpupunyagi” (glorious endeavor) Ang Sarekat Islam (Islamic Association) naman ang unang organisasyong Islamiko sa Indonesia Ito ay itinatag ni Haji Umar Said Cokroaminoto noong 1912 Ang partido Indies na itinatag ni Douwes Dekker noong 1912 ay ipinagbawal ng mga Olandes
- 77. Budi Utomo
- 78. Group portrait at a meeting of the SI
- 80. Noong 1914, itinatag naman ni Hendricus Sneevelist, isang Olandes, ang Indies Social Democratic Associa- tion na naging Partido Komunista noong 1920 Itinatag ang mga Olandes ang People’s Council of the Voksraad Ito ay nagbigay ng pagkakataon sa mga Indonesian na magpahayag ng kanilang puna at kritisismo sa pamahalaan Noong taong 1921, nagkaroon ng tensiyon sa pagitan ng pangkat ng konserbatibo at komunista sa samahang Sarekat Islam Noong 1926, itinatag ang samhang General Study Club na di naglaon ay naging Nationalist Party of Indonesia sa pamumuno ni Sukarno
- 81. Nasyonalismo sa Vietnam Ang kilusan laban sa mga Pranses ay unang nalinag sa bahaging Timog ng Vietnam kung saan ang mga Vietnamese ay lantad sa impluwensiyang Tsino Nang matapos ang Unang Digmaang Daigdig, higit na sama ang loob ng mga Vietnamese Noong 1920, si Nguyen Ai Quoc ay umanib sa Partido Komunista ng Pransiya Pinalitan ni Nguyen ang kanyang pangalan Ho Chi Minh Itinatag ni Ho ang Indo–Chinese Communist Party noong 1930
- 82. Ho Chi Minh
- 83. Epekto ng Nasyonalismo sa Sigalot Etniko sa Silangan at Timog-Silangang Asya
- 84. Ang Tensiyong Cold War sa Asya Nang matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, naging maligalig ang kalagayan sa mga bansang Asyano Ang mga pangyayaring naging bunga ng nabanggit na mga salik ay humantong sa pagkakahati ng ilang bansa at naging sanhi ng buhay o kamatayan para sa ilan Umusbong ang mga suliraning bunga ng mga pagkakiba ng mga prinsipyo at pananaw ng ibat ibang pangkat etniko at pagtatakda ng hangganan ng mga teritoryo
- 85. Ang Cold War Ay tumutukoy sa namagitang tensiyong diplomatiko sa pagitan ng Estados Unidos at Unyong Sobyet, ang dalawang bansang superpower matapos ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig Ang mga bansang ito ay tinaguriang superpowers dahil sila ang kinilalang pinakamalakas na mga bansa sa daigdig Ito ay tinaguriang tensiyon sa pagitan ng demokrasya at komunismo Ang Silangan ay kilala bilang Communist Bloc, ito ay pinangungunahan ng Unyong Sobyet kasama ang mga satellite na bansa nito tulad ng komunistang Tsina
- 86. Pinangunahan naman ng Estados Unidos ang Kanluran o Democratic Bloc, na binuo ng mga hindi komunistang bansa o higit na kilalang malalayang bansa Ay naging sanhi ng digmaang sibil sa mga bansa sa Asya at Latin America Cold War
- 87. Construction workers building the Berlin Wall
- 88. Ang Dalawang Tsina at ang Cold War Nang matapos ang digmaang sibil sa Tsina, ang bansa ay nahati sa dalawang nasyon: Ang Nationalist China o Taiwan na may sukat na 13,000 na milya kuwadrado, at ang mainland o People’s Republic of China na may sukat na 3.5 milyong milya kuwadrado. Ang pagkakroon ng dalawang Tsina na may magkaibang pinapanigang ideolohiya ay nagpalala sa Cold War.
- 89. Reaksiyon ng Dalawang Superpower Noong Cold War, ang Estados Unidos ay naging kakampi ng Taiwan, na nasa ilalim ng pamumuno ni Chiang Kai-shek Pinagkalooban naman ng Unyong Sobyet ang People’s Republic of China ng tulong-pinansiyal, militar, at teknikal Ang mga Unyong Sobyet at Tsino ay nangakong magtulungan sakaling alinman sa kanilang bansa ay salakayin ng sinumang bansa
- 90. Ang Patuloy na Pagpapalawak ng Komunistang Tsina Pinalawak ni Mao Tse-tung ang Katimugang Tsina, Mongolia, Tibet, at Hilagang India Sa taong 1950 hanggang 1951, sinakop ng Tsina ang Mongolia at Tibet na kapwa autonomous, mga lupaing nagsasarili ng pamahalaan Napilitang lumikas ang maraming Tibetan kabilang na ang Dalai Lama, ang politikal at espiritwal na pinuno ng Tibet sa India noong 1959
- 91. Dalai Lama
- 92. Tensiyong Cold War sa Korea Ang Estados Unidos at Unyong Sobyet ay nagpadala ng kani-kanilang hukbong militar sa Korea Ang dalwang makapangyarihang bansa ay hindi magkasundo sa uri ng pamahalaang itinatag sa pinag-isang Korea Ang hilaga ng 38th parallel, ang imahinaryong linya na naghahati sa Korea sa 38 digri hilagang latitud Samantala ang timog ng 38th parallel ay isinuko ng mga Hapones sa mga Amerikano
- 93. 38th Parallel
- 94. Ang Digmaang Korea (1950-1953) Noong Hunyo 1949, kapwa inilikas ng Estados Unidos at Unyong Sobyet ang kani-kanilang hukbo sa Korea Noong Hunyo 25, 1950, itinawid ng mga taga-Hilagang Korea ang 38th parallel at sinalakay ang Timog Korea Namagitan ang United Nations at nagpadala ng huk- bong militar sa Timog Korea na binubuo ng mga puwersa mula sa 15 nasyon Muling napabalik ng hukbong United Nations ang mga Hilagang Korea sa hilaga ng 38th parallel at nabawi nito ang Seoul
- 95. Ang hilagang Korea ay pinamunuan ng diktador na si Kim II Sung na nagtatag ng kolektibong bukirin at malalaking industriya Kolektibong Bukirin ay tumutukoy sa sentralisadong pamamahala ng mga lupaing sakahan sa Hilagang Korea Nang namatay si Kim II Sung noong 1994, ang bansa ay pinamunuan ng kanyang anak na si Kim Jong II. Ang komunistang Hilagang Korea ay bumuo ng mga sandatang nukleyar sa gitna ng malalim na suliraning pang-ekonomiya at patuloy na paghihikaos ng bansa sa enerhiya at pagkain
- 96. Ang Timog Korea ay unang pinamunuan ni Syngman Rhee Ang kanyang tatlong termino (1948-1960) bilang pangulo ng Republic of South Korea ay matinding naapaektuhan ng tensyong Cold War sa kabuuang peninsula Kinilala siya bilang isang anti-communist na pinunong Timog Korea Noong Abril 1960, siya ay nagbitiw sa kanyang katungkulan bilang pangulo ng Timog Korea sa gitna ng protesta Pinangunahan ni Heneral Park Chung-hee ang isang military coup at inagaw ang pamahalaan ng Korean Second Republic noong 1961
- 97. Syngman Rhee
- 98. Park Chung-hee
- 99. Pinamunuan ni Park Chung-hee ang republika bilang isang makapamgyarihang punong militar at lider ng Supreme Council for National Reconstruction Namahala sa Timog Korea mula Mayo 16, 1961 hanggang sa maitalaga ang Ikatlong Republika ng Timog Korea noong 1963 Noong 1972, idineklara ni Park Chung-hee ang batas militar at namuno bilang isang diktador Kinilala si Park na siyang nagtaguyod sa bansa bilang “Miracle on the Han River” hanggang 1979 Si Park ay pataksil na pinatay noong Oktubre 26, 1979 Noong 1996, ang Hilagang Korea ay muling nagpadala ng hukbong militar sa demilitarized zone o DMZ
- 100. Supreme Council for National Reconstruction (Emblem)
- 101. 37,000 sundalo ng Timog Korea ang nakatalaga sa DMZ Demilitarized Zone ay tumutukoy sa hangganan ng dalwang hukbong militar kung saan ipinagbabawal ang anumang pagkilos militar Demilitarized Zone
- 102. Ang Tensiyong Cold War sa Vietnam Tinulungan ng mga Hapones na mag-organisa ng pangkat ang mga Vietnamese Nationalist at nabuo ang Viet Minh Viet Minh isang samahang komunista na pinamumunuan ni Ho Chi Minh Noong Marso 13, 1954, nagsanib ang puwersa ang mga nasyonalista at Komunistang Vietnamese at magkasamang nilabanan ang mga Pranses sa labanan sa Dien Bien Phu, ang kauna-unahang digmaan sa Indotsina
- 103. Viet Minh (Flag)
- 104. Battle of Dien Bien Phu
- 105. Noong Mayo 7, 1954, natalo ang mga Pranses sa labanang ito at napilitang sumuko Ito ay tinapos sa Kasunduan ng Geneva (Geneva Accord) noong Mayo 8, 1954 Ang Vietnam ay hinati sa dalawang sona sa bisa ng 17th parallel Noong 1956, umatras na nag mga hukbong Pranses sa bansa Sinuportahan ng Estados Unidos ang pamahalaan ng Timog Vietnam Ang Hilagang Vietnam naman ay sinuportahan ng komunistang Tsina at Unyong Sobyet
- 106. 17th Parallel
- 107. Ang Digmaan sa Vietnam Noong Marso 1959 hanggang Abril 30, 1975 naganap ang Digmaang Vietnam Noong 1960, ang hidwaan sa pagitan ng Hilaga at Timog Vietnam ay lumala Nagpadala ng Estados Unidos ng mga sandata at hukbo sa Timog Vietnam upang tulungan ang komunismo Sinimulan ang mga Vietcong, mga rebolusyonaryong komunista sa Timog Vietnam Pinagambanan din ng Estados Unidos ang domino theory o ang paniniwalang ang isang pangyayaring politikal
- 108. Vietnam War Bunsod ng kagustuhan ng mga Pranses na mu- ling maangkin ang Vietnam, nanlaban ang mga Vietcong. Nasangkot ang Estados Unidos sa digmaan dahil sa pangamba nito- ng lumawak ang maging sakop na satellite ang komunismo sa rehiyon. Ang larawan sa kanan ang naging pinaka- popular na larawang nakuha noong digmaan sa Vietnam.
- 109. Noong 1973, tumagal ang labanan ng mga komunista at demokratikong hukbo sa bansa hanggang sa magkaroon ng kasunduang kapayapaan Sa pamamagitan ng Kasunduan sa Paris o Paris Accords na nilagdaan ng magkabilang panig noong 1973 Nagwakas ang digmaan nang magtagumpay ang mga komunistang Vietnamese noong 1975 May 1.5 milyong Vietnamese at 58,000 na Amerikano ang namatay sa digmaan Ang mga industriya at negosyo ay kaagad ipinailalim sa kontrol ng pamahalaan
- 110. Ang Tensiyong Cold War sa Cambodia Ginamit ng Hilagang Vietnam ang Cambodia bilang base militar at daanan ng suplay ng mga sandatang pandigma nito Ito ay bunga ng pakikipagkasundo ni Pol Pot, lider komunista ng samahang Khmer Rouge Noong 1970, ang pamumuno ng pamahalaan ng Cambodia sa ilalim ni Norodom Sihanouk ay inagaw ni Heneral Lon Nol Ang pamahalaan naman ni Heneral Lon Nol ay hinamon ng Khmer Rouge
- 111. Khmer Rouge (Flag)
- 112. Pol Pot
- 113. Norodom Sihanouk
- 114. Heneral Lon Nol
- 115. Idineklara ni Pol Pot ang mga katagang “This is Year Zero and the society was about to be purified” Ang mga Cambodian na gamay na sa buhay lungsod ay sapilitang pinagsaka at pinagtrabaho sa loob ng 18 oras Nirasyunan lamang ang ng 180 gramo ng bigas ang bawa’t tao sa bawa’t dalawang araw Ang mga sakahan ng bansa ay tinaguriang “killing fields” ni Pol Pot Ang pangyayaring nito ay ikinagalit ng Vietnam at noong Disyembre 25, 1978 sinalakay nito ang Cambodia Nilisan lamang ng mga puwersang militar ng Vietnam ang Cambodia noong 1989
- 116. Ang pangyayaring ito ay nagsilbing daan tungo sa Kasunduang Paris noong Oktubre 1991 Itinalaga ang United Nations Transitional Authority sa Cambodia (UNTAC) United Nations Transitional Authority (UNTAC) ay inatasang samsamin ang armas ng lahat ng paksiyon sa bannsa at ihanda ito sa isang pambansang halalan Muling itinalaga ng Cambodia ang pamahalaang Constitutional Monarchy at nagdaos ng isang malayang halalan
- 117. UNTAC (Emblem)
- 118. UNTAC (Flag)
- 119. Constitutional Monarchy ay pinamumunuan ng isang monarko o hari na gina- gabayan ng isang saligang batas kung saan ang kanya- ng mga karapatan, gawain, at responsibilidad ay nakatala Si Pol Pot ay nabihag at ibinilanggo bilang kaparusa- han sa mga kasalanang kanyang nagawa laban sa mga Cambodian
- 120. Epekto ng mga Samahang Pangkababaihan tungo sa Pagkakapantay-pantay Internasyunal man o lokal ang nagbigay suporta sa higit na nagtamo ng mga karapatang ito ng mga kaba- baihan Sa mabilis na pagbawi ng ekonomiya sa rehiyon noong 1997 hanggang 1998 matapos ang krisis pinansiyal Ayon sa World bank, at isang opisyal na estadikistang inilabas ng Tsina, 40 porsyento ng lakas manggawa sa Export Processing Zone ng bansa ay binubuo ng mga kababaihan 84 na porsyento naman ng kababaihan ang bumubuo sa mahigit na 200,000 manggagawa
- 121. Nakatulong sa paglilinang ng ekonomiya ng bansa dulot ng remittances May 23 porsyento na ng kababaihan ang kabilang sa kauna-unahang pambansang parlimayento ng bansa Sa Singapore, dating 2.5 na porsyento ng kababaihang may partisipasyon sa pamamahala ay tumaas na rin sa 16 na porsyento mula noong 2001
- 122. Ibuod Naganap ang digmaang sibil sa Tsina at nagtatagum- pay ang mga Komunista noong 1949. Itinatag ng mga Pilipino ang kauna-unahang kilusang nasyonalismo sa Timog-silangang Asya. Ang mga kilusang nasyonalismo sa Timog-silangang Asya ay binuo ng mga kabataang nagsisipag-aral. Nakatulong sa paglilinang ng damdaming nasyonalismo ng mga Asyano ang mga ideyang karapatang pantao at kalayaan ng indibidwal na nagmula sa mga bansang kanluranin. Ang Cold War ay nagdulot ng matinding suliranin sa mga bansang Asyano. Ang tensiyong Cold war ang naging ang naging sanhi ng pagkakahati ng Korea sa Hilagang Korea at Timog Korea at naging sanhi ng digmaan sa Vietnam.