1. MPU 3113/03 : Hubungan Etnik
Tutor : Ms. Shahlilawati Wahid
2. Apakah subjek hubungan etnik ini?
memahami konsep
menekankan konsep
Menambah pengetahuan empirikal
3. Apakah maksud etnik?
sekelompok manusia yang mengamalkan budaya
yang hampir seragam, termasuk adat resam,
pakaian, bahasa dan kegiatan ekonomi (DBP)
Etnik ialah kelompok manusia yang anggotanya
mengaitkan diri melalui sesuatu warisan, bahasa,
dan cara hidup yang sepunya (Abdul Rahim Bin
Che Ali)
4. 4 Ras / Bangsa
Sebuah kelompok sosial yang mempunyai
tanda pengenalan kolektif berasaskan ciri-ciri
fizikal biologikal nyata.
Cth : warna kulit, mata, rambut dan juga saiz
tubuh.
5. 5
ETNISITI
Rasa kekitaan sesuatu kumpulan etnik tertentu
kerana anggotanya merasa disatukan dengan
satu sejarah, nilai, sikap dan tingkahlaku yang
sama.
ETNOSENTRISME
Kepercayaan atau rasa bangga di kalangan
anggota sesebuah etnik bahawa budaya dan
etnik mereka jauh lebih baik dan hebat
daripada kelompok lain.
6. 6
RASISME
Pandangan, pemikiran atau kepercayaan
negatif oleh sesuatu kelompok sosial
terhadap sesuatu kelompok lain
berdasarkan ciri-ciri fizikal atau ras semata-
mata.
7. UNIT 1
Struktur penduduk di Malaysia.
Sebelum pembentukan Malaysia, jumlah penduduk Tanah Melayu
= 2,339,051
Di ambang pembentukan Malaysia, jumlah penduduk di Tanah
Melayu = 8 juta
Menjelang alaf baru, peningkatan penduduk melebih 20 juta
Faktor pertumbuhan penduduk di Malaysia.
didorong oleh kadar pertumbuhan semulajadi
kebanjiran pekerja asing
8. 8
KONSEP PERPADUAN DAN
INTERGRASI
Perpaduan dan Intergrasi adalah berbeza.
Perpaduan : Proses menyatupadukan seluruh
masyarakat dan negara bagi membentuk
identiti / nilai bersama
Intergrasi : Proses mewujudkan satu identiti
nasional di kalangan kumpulan yang terpisah.
11. 11 Segregasi
Hubungan yang bersifat pemisahan di antara
etnik-etnik dalam sesebuah negara.
Pemisahan berlaku dalam beberapa keadaan
di antaranya dari segi kawasan, tempat
tinggal, sistem persekolahan, pengangkutan
dan kemudahan awam
Sama ada didasari oleh undang-undang atau
tidak seperti Dasar Aparteid di Afrika Selatan
dan Israel.
12. 12
Akomodasi
Setiap etnik menyedari & menghormati norma dan nilai antara satu sama lain,
namun mereka tetap mempertahankan budaya hidup masing-masing. Mereka
hidup secara harmoni dan saling menyesuaikan diri antara satu sama lain. Di
peringkat pemerintahan pusat, setiap etnik mempunyai wakil
Konsep ini diwakili oleh formula :
A + B + C = A + B + C. (A,B dan C merujuk kepada etnik , bangsa atau budaya) “
13. 13 Akulturasi
Satu proses perubahan dan pinjam meminjam unsur
kebudayaan kesan perhubungan antara dua kumpulan
manusia yang berlainan tradisi.
Ia merupakan satu proses penerimaan unsur
kebudayaan di kalangan individu atau kelompok dari
sesuatu kebudayaan lain yang berlainan.
Akulturasi terjadi apabila satu kelompok manusia
dengan suatu kebudayaan yang tertentu dihadapkan
unsur-unsur dari suatu kebudayaan asing yang
berbeza sehingga unsur-unsur kebudayaan asing itu
akhirnya diterima dan diolah ke dalam kebudayaan
sendiri.
14. 14
Asimilasi
Satu proses di mana kumpulan minoriti
kehilangan identiti akibat diserap oleh
kumpulan dominan dari segi kebudayaan
dan sosial.
Semua kumpulan lama kelamaan akan
mematuhi pola-pola kebudayaan golongan
dominan dan melupakan kebudayaan dan
identiti masing-masing
Formula : A+B+C=A
16. 16
ASIMILASI BUDAYA
Kumpulan minoriti mempelajari ciri
kebudayaan masyarakat tuan rumah sprt
bahasa, pakaian, makanan dan adat
resam.
Tidak menghilangkan identiti asal.
17. 17 ASIMILASI STRUKTUR
Satu proses apabila anggota kumpulan kecil /
minoriti berjaya menyertai institusi utama
dan aktiviti sosial masyarakat dominan.
Mereka kehilangan identiti
18. 18
Proses asimilasi berlaku dalam keadaan
berikut :
1. Etnik yang berbeza budaya.
2. Individu di dalam atau di antara etnik
sering berinteraksi.
3. Interaksi berlaku dalam tempoh yang
lama.
19. 19 Kejayaan asimilasi bergantung kepada:
1. Kesanggupan etnik minoriti menghilangkan identiti
mereka dan menerima identiti etnik lain.
2. Kesanggupan etnik majoriti menerima etnik lain.
3. Perbezaan saiz kelompok majoriti dan minoriti
besar atau kelompok minoriti adalah kecil.
4. Terdapat banyak persamaan budaya antara etnik.
5. Penguasaan dalam sesuatu bidang khususnya etnik
minoriti akan menyukarkan proses asimilasi.
20. 20 Faktor Penghalang Asimilasi
1. Kurangnya pengetahuan kebudayaan
sehingga menimbulkan perasaan
takut terhadap budaya lain.
2. Timbul perasaan bahawa budaya
sesuatu etnik lebih tinggi dari etnik lain.
3. Adanya perbezaan kepentingan antara
etnik yang terlibat.
22. 22
Amalgamasi
Ia merupakan satu proses yang terjadi
apabila budaya atau ras bercampur untuk
membentuk jenis-jenis budaya dan ras yang
baru. Cara utama dalam menentukan proses
amalgamasi terjadi ialah perkahwinan
campur antara etnik.
Formula : A+B+C=D
23. Ungkapan “Unity in Diversity”
Tabiat dan lumrah semulajadi atau “Nature” bagi
“Diversity” yakni kepelbagaian adalah
ketidaksamaan yang mampu membawa kepada
perpecahan
Maka ungkapan tersebut jika terlaksana, akan
mengangkat sekaligus memuji kemampuan
kelompok manusia yang berbeza-beza hidup dalam
sesebuah masyarakat
24. Definisi dari sudut psikologi sosial:
“ keadaan ini mengungkapkan satu bentuk psyche
manusia, iaitu ‘Rasa Kesatuan’ yang merentas pemisahan
fizikal dan psikologikal, yang meliputi juga konteks
metafizikal.
Dari sudut antropologi:
“suatu rumusan yang menyimpulkan bagaimana manusia
mengurus dan menyusun, dari segi abstrak dan nyata,
perbezaan sosial yang sedia ada dalam kalangan mereka”
Dari sudut ontologikal:
“perlunya menyusun dan mengurus perbezaan ini, atas
keinginan untuk mewujudkan keadaan aman dan stabil”.
25. Kepentingan memahami konsep
“Unity in Diversity”
Menyekat wujudnya golongan “Chauvanisme” iaitu golongan
yang memperjuangkan semangat kesukuan atau perkauman
melalui kaedah keganasan.
Menghalang pengorbanan nyawa akibat dari salah faham dan
perpecahan kaum
Merangsang individu dan institusi untuk mencari jalan
bagaimana untuk hidup dalam keadaan aman walau dalam
konteks kepelbagaian.
*Harus diingat, “Peaceful” atau Keamanan tidak tercapai
melainkan dengan wujudnya perpaduan. atau “Unity”
26. Ungkapan “Unity is Uniformity”
Bermaksud “Perpaduan adakan kesatuan dan
kesamaan”
Mampu dicapai dengan wujudnya semangat
satu bangsa,satu agama,satu bahasa,satu negara.
Merupakan suatu idamana bagi masyarakat dan
institusi kenegaraan.
Penting bagi mencapai tujuan dan matlamat
negara dari sudut ekonomi,sosioal
masyarakat,kestabilan politik dan keharmonian
negara.
27. HUBUNGAN ETNIK DI MALAYSIA
1. Malaysia: umumnya aman dan stabil tapi
ranjau sepanjang jalan tetap ada
Era Konflik 1945-1960
Era ‘Tegang tapi Stabil 1961-1970
Era Kesepaduan Sosial 1971- 2011
2. Punca Kesepaduan Sosial
3. Rakyat yang matang
28. Pasca Perang Dunia Kedua (PD2)
Rusuhan etnik
Huru-hara Buruh
Darurat dan Pengganas
Perubahan governans: Unitari ke Federalisme
Tiang seri pembinaan semula
Keselamatan
Pembangunan Lima Tahun
Perundingan Etnik
A | ERA KONFLIK (1945 – 60)
29. Dalam era cabaran, British dalam sejarah Tanah Melayu telah
menubuhkan “Communities Liasion Committee (CLS) pada 1949.
Terdiri dari Malcolm Mcdonald, ketua etnik melayu,cina dan india.
Bertuan mencari kejernihan dalam pergolokan dan perbezaan kaum
Dipertanggungjawabkan untuk membuat perbincangan terbuka
mengenai soal kepentingan kaum masing-masing, samada dari yang
majoriti hingga ke monoriti.
30. Pembentukan Malaysia 1963: Kesan positif &
negatif
Konfrontasi 1963-66
Konflik etnik terbuka 1964 & 1969
Julai& September 1964, Singapura (dlm Malaysia)
Mei 1969, di Kuala Lumpur & 3 tempat lain
Singapura & Malaysia berpisah 9 Aug. 1965
B | ERA TEGANG TAPI STABIL
(1961 – 70)
31. Contoh padai ketika ini, di Sabah dan Sarawak
sewakti penubuhan Malaysia.
Pengaplikasian dari CLC iaitu teori perbincangan
perpaduan melalui keterbukaan.
Melaksanankan konsep “tolak ansur etnik” yang
pernah diamalkan di semenanjung malaysia.
Perjanjian dilakukan dengan kerajaan persekutuan dan
Sabah dan Sarawak akan hak-hak dan autonomi
mereka.
32. Wujud ketidakpuashatian daripada golongan yang berkepentingan.
Menganggap Malaysia sebagai “new-Colony” iaitu bakal
penjajah@koloni yang terbaru untuk menguasai tanah nusantara
asia.
Konfrontasi dilancarkan terhadap Malaysia.
33. 40 tahun keamanan dan kestabilan, kecuali pada 2011
peristiwa Kg. Medan yang mengingatkan bahawa faktor
ekonomi sangat penting untuk kesepaduan sosial.
Harapan untuk ‘perpaduan’ tetap ada: 1Malaysia
Apakah anak kunci kesepaduan sosial Malaysia:
Hubungan stabil, sama ada di Peringkat Masyarakat,
Negara, Pasaran = M+N+P- meskipun sewaktu krisis
global.
Masyarakat Malaysia yang matang:
Suka bertikam lidah tetapi tidak berparangan
Konflik wujud, namun masih hidup dalam kesepaduan
C | ERA KESEPADUAN SOSIAL (1971-
2011)
34. Ungkapan Malaysian people prefer tounge wagging to parang
wielding”
Maksud ialah suka bertikam lidah dalam perbincangan, tetapi
tetap menginginkan keamanan tanpa pertumpahan darah
Keterbukaan dalam perbincangan. Contohnya keterbukaan
dalam memberi komen membangun menerusi pelbagai cabang
media massa.
Tidak wujud sekatan yang tidak rasional dalam menyuarakan
hak asasi individu.
36. Potret Hubungan Etnik di Malaysia
• Negara Malaysia dengan kerencaman demografi terus kukuh, maju dan
membangun malah disegani oleh jiran tetangga dalam konteks negara
berbilang etnik.
• Keadaan yang aman damai telah melahirkan suatu bentuk kestabilan
politik, ekonomi dan sosial yang baik.
• Malaysia berjaya mencapai tahap negara berpendapatan sederhana
dalam tempoh kurang daripada 50 tahun.
• Keunikan tadbir urus negara mengurus perpaduan dalam kepelbagaian
amat penting.
37. Hubungan Etnik dari Perspektif Konflik
Terdapat pandangan - masyarakat yang memiliki kerencaman
budaya, bahasa, agama seperti di Malaysia akan terpisah dan
terasing mengikut kumpulan etnik masing-masing.
Perbezaan etnik akan melahirkan persaingan antara kumpulan
etnik dan berlaku kepupusan ciri-ciri etnik.
Etnik yang dominan menguasai etnik minoriti.
Media massa kerap memotretkan hubungan etnik di Malaysia
dalam perspektif yang sempit - membangkitkan sentimen etnik
atau agama dalam laporan berita.
38. KESEPADUAN SOSIAL: PANDANGAN
ATERNATIF HUBUNGAN ETNIK DI
MALAYSIA
Kebanyakan kajian tentang hubungan etnik di Malaysia menggunakan
paradigma konflik untuk menganalisis dan memahami setiap permasalahan yang
wujud dalam masyarakat.
Pandang sedemikian mengandaikan masyarakat Malaysia sentiasa berada dalam
persengketaan, saling bersaing khususnya antara kumpulan yang berlainan etnik
dan agama.
Hakikat mengangkat paradigma konflik sebagai teras memahami permasalahan
masyarakat di Malaysia adalah kurang tepat kerana realitinya, masyarakat
hidup dalam aman dan stabil.
39. MEMAHAMI KESEPADUAN SOSIAL
DALAM KONTEKS
Masyarakat Malaysia terhasil daripada perkongsian sejarah –
membina struktur sosial, ekonomi, politik dan budaya.
Masyarakat Malaysia bersifat dinamik – membina kesepaduan sosial
melalui interaksi dan amalan harian secara langsung dan tidak
langsung secara berterusan.
Kesepaduan sosial juga terbina menerusi proses akomodasi,
akulturasi, amalgamasi dan asimilasi – mekanisme untuk
mengekalkan toleransi.
