นายเจริญ มีเหมือน โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ กาญจนบุรี

2. เมฆ (Clouds) คือ ละอองนํ้ าและเกล็ด
นํ้ าแข็งขนาดเล็ก ซึ่งลอยอยู่ในบรรยากาศเบื้องสูง

3. ในธรรมชาติ เมฆเกิดขึ้นโดยมีรูปร่าง 2 ลักษณะคือ
1. เมฆก้อนเรียกว่า “เมฆคิวมูลส” (Cumulus)
ั
2. เมฆแผ่นเรียกว่า “เมฆสเตรตัส” (Stratus)
หากเมฆก้อนลอยชิดติดกัน เรียกว่า “เมฆสเตรโตคิวมูลส”
ั
(Stratocumulus) เมฆฝนจะเพิ่มคําว่า “นิ มโบ”หรือ
“นิ มบัส” ซึ่งแปลว่า “ฝน” เข้าไป โดยเรียกเมฆก้อนที่ทาให้เกิดพายุฝนฟ้ า
ํ
คะนองว่า “เมฆคิวมูโลนิ มบัส” (Cumulonimbus) และเรียกเมฆ
แผ่นที่มีฝนตกปรอยๆ อย่างสงบว่า “เมฆนิ มโบสเตรตัส”
(Nimbostratus)

4. ้ ่
นักอุตนิยมวิทยาแบ่งเมฆออกเป็ น 3 ระดับ คือ เมฆชันตํา
ุ
้
้
เมฆชันกลาง และเมฆชันสูง

5. ้ ่
1. เมฆชันตํา อยู่สูงจากพื้นดินไม่
เกิน 2 กิโลเมตร มี 3 ชนิ ด ได้แก่
เมฆสเตรตัส เมฆสเตรโตคิวมูลส และ
ั
เมฆนิ มโบสเตรตัส

6. เมฆสเตรตัส (Stratus)
เมฆแผ่นบาง ลอยสูงเหนื อพื้นไม่มากนัก เช่น ลอยปกคลุมยอด
้
เขา มักเกิดขึ้นตอนเช้าหรือหลังฝนตก บางครังลอยตํามี
่
ลักษณะคล้ายหมอก

7. เมฆสเตรโตคิวมูลส (Stratocumulus)
ั
เมฆก้อน ลอยติดกันเป็ นแพ ไม่มีรูปทรงที่ชดเจน มีช่องว่างระหว่าง
ั
ก้อนเพียงเล็กน้อย มักเกิดขึ้นเวลาที่อากาศไม่ดี และมีสเี ทา
้
เนื่ องจากลอยอยู่ในเงาของเมฆชันบน

8. เมฆนิ มโบสเตรตัส (Nimbostratus)
เมฆแผ่นสีเทา เกิดขึ้นเวลาที่อากาศมีเสถียรภาพทําให้เกิดฝน
พรําๆ ฝนผ่าน หรือฝนตกแดดออกไม่มีพายุฝนฟ้ าคะนอง ฟ้ า
ร้องฟ้ าผ่ามักปรากฏให้เห็นสายฝนตกลงมาจากฐานเมฆ

9. ้
2. เมฆชันกลาง เกิดขึ้นที่ระดับสูง 2 - 6 กิโลเมตร
้
ในการเรียกชื่อจะเติมคําว่า “อัลโต” ซึ่งแปลว่า “ชันกลาง”
้
ไว้ขางหน้า เช่น เมฆแผ่นชันกลางเรียกว่า
้
“เมฆอัลโตสเตรตัส” (Altostratus) เมฆก้อน
้
ชันกลางคือ “เมฆอัลโตคิวมูลส” (Altocumulus)
ั

10. เมฆอัลโตคิวมูลส (Altocumulus)
ั
เมฆก้อน สีขาว มีลกษณะคล้ายขนแกะ ลอยเป็ นแพ มี
ั
ช่องว่างระหว่างก้อนเล็กน้อย

11. เมฆอัลโตสเตรตัส (Altostratus)
เมฆแผ่นหนา ส่วนมากมักมีสเี ทา เนื่ องจากบังแสงดวงอาทิตย์
ไม่ให้ลอดผ่าน และเกิดขึ้นปกคลุมท้องฟ้ าเป็ นบริเวณกว้าง
้
มาก หรือปกคลุมท้องฟ้ าทังหมด

12. ้
3. เมฆชันสูง เกิดขึ้นที่ระดับความสูง
มากกว่า 6 กิโลเมตร ในการเรียกชื่อจะเติมคําว่า “ซีรโ์ ร”
้
้
ซึ่งแปลว่า “ชันสูง” ไว้ขางหน้า เช่น เมฆแผ่นชันสูงเรียกว่า
้
้
“เมฆซีรโ์ รสเตรตัส” (Cirrostratus) เมฆก้อนชันสูง
เรียกว่า“เมฆซีรโ์ รคิวมูลส”(Cirrocumulus)
ั
้
นอกจากนั้นยังมีเมฆชันสูงที่มีรูปร่างเหมือนขนนก เรียกว่า
“เมฆซีรรส” (Cirrus)
์ั

13. เมฆซีรโรคิวมูลส (Cirrocumulus)
์
ั
เมฆสีขาว เป็ นผลึกนํ้ าแข็ง มีลกษณะเป็ นริ้วคลื่นเล็กๆ มัก
ั
เกิดขึ้นปกคลุมท้องฟ้ าบริเวณกว้าง

14. เมฆซีรโรสเตรตัส (Cirrostratus)
์
เมฆแผ่นบาง สีขาว เป็ นผลึกนํ้ าแข็ง ปกคลุมท้องฟ้ าเป็ น
้
บริเวณกว้าง โปร่งแสงต่อแสงอาทิตย์ บางครังหักเหแสง ทําให้
เกิดดวงอาทิตย์ทรงกลด และดวงจันทร์ทรงกลด เป็ นรูป
วงกลม สีคล้ายรุง
้

15. เมฆซีรรส (Cirrus)
์ั
เมฆริ้ว สีขาว รูปร่างคล้ายขนนก เป็ นผลึกนํ้ าแข็ง มัก
เกิดขึ้นในวันที่มีอากาศดี ท้องฟ้ าเป็ นสีฟ้าเข้ม

16. นักอุตนิยมวิทยาถือว่า เมฆคิวมูลส
ุ
ั
และเมฆคิวมูโลนิ มบัส เป็ นเมฆก่อตัวใน
้
้ ่
แนวตัง ซึ่งมีฐานเมฆอยู่ในระดับเมฆชันตํา
แต่ยอดเมฆอาจอยู่ในระดับของเมฆ
้
้
ชันกลางและชันสูง

17. เมฆคิวมูลส (Cumulus)
ั
้
เมฆก้อนปุกปุย สีขาวเป็ นรูปกะหลํา ก่อตัวในแนวตัง เกิดขึ้นจาก
่
อากาศไม่มีเสถียรภาพ ฐานเมฆเป็ นสีเทาเนื่ องจากมีความหนามาก
พอที่จะบดบังแสง จนทําให้เกิดเงา มักปรากฏให้เห็นเวลาอากาศ
ดี ท้องฟ้ าเป็ นสีฟ้าเข้ม

18. เมฆคิวมูโลนิ มบัส (Cumulonimbus)
้
เมฆก่อตัวในแนวตัง พัฒนามาจากเมฆคิวมูลส มีขนาดใหญ่มาก ปก
ั
้
คลุมพื้นที่ครอบคลุมทังจังหวัด ทําให้เกิดพายุฝนฟ้ าคะนอง หาก
้
กระแสลมชันบนพัดแรง ก็จะทําให้ยอดเมฆรูปกะหลํา กลายเป็ นรูป
่
ทังตีเหล็ก ต่อยอดออกมาเป็ น เมฆซีรโรสเตรตัส หรือเมฆซีรรส
่
์
์ั

19. แบบทดสอบ
เมฆ