2. Mục tiêu
Kể tên các thực phẩm chứa vitamin A
Liệt kê các nguyên nhân gây khô mắt
Trình bày dấu hiệu thiếu vitamin A, khô mắt
3. Đại cương
Vitamin A
1 trong 4 vitamin tan trong dầu (A,D,E,K)
Cần thiết cho
Giúp
tăng trưởng.
Giúp cho hệ thống miễn dịch.
Giúp cho tế bào da và niêm mạc.
Biệt hóa tế bào
Tăng sinh tế bào
Giúp cho tế bào thần kinh thị giác.
4. Đại cương
Vitamin A
Nguồn cung cấp
Động
vật: thịt, cá, (trong gan)…
Trứng, các sản phẩm của sữa (phô mát, bơ)
Thực vật: các loại rau có màu xanh đậm, các loại
củ quả (đậu, trái cây…) có màu vàng, cam, đỏ
đậm…
5. Đại cương
Vitamin A
Chuyển hóa
Dự
trữ trong gan: 90% vitamin A
Chuyển thành retinoic acid
Điều hòa quá trình keratin hóa (da+niêm)
Tạo sắt tố của tế bào thị giác
6. Đại cương
Vitamin A
Nguyên nhân thiếu
Thiếu
do thức ăn
Giảm hấp thu
Giảm dự trữ
Tăng sử dụng
Tiêu chảy, hội chứng kém hấp thu
7. Đại cương
Vitamin A
Nguyên nhân thiếu
Trẻ
không được bú mẹ.
Là con nuôi, sinh đôi, sinh ba hay đông con.
Thức ăn chỉ toàn bột, thiếu rau xanh, thiếu chất
đạm, thiếu chất béo.
Sau bệnh sởi, tiêu chảy kéo dài, suy dinh dưỡng.
8. Đại cương
Bệnh thiếu vitamin A
Các nước đang phát triển
125 triệu trẻ trước tuổi đến trường
Đỉnh: 2-3 tuổi
Tỷ lệ hiện mắc của nốt Bitot: 0,5%
9. Bệnh mắt do thiếu vitamin A
Phân loại của tổ chức y tế thế giới WHO
XN:
quáng gà
X1A: khô kết mạc
X1B: nốt Bitot
X2: khô giác mạc
X3A: loét <1/3 giác mạc
X3B: loét >2/3 giác mạc
XS: sẹo giác mạc
XF: khô mắt
12. Bệnh mắt do thiếu vitamin A
Chẩn đoán
Thể lâm sàng không điển hình: bệnh nhiễm
trùng tái phát: hô hấp tiêu hóa, ngoài da…
Định lượng nồng độ vitamin A trong máu
( <0,07 mcmol/L, bình thường 1-2mcmol/L)
13. Bệnh mắt do thiếu vitamin A
Điều trị
Trực tiếp
Bổ
sung vitamin A
Điều trị nâng đỡ, củng cố
Gián tiếp
Chương
sớm
trình y tế quốc gia dự phòng – phát hiện
14. Bệnh mắt do thiếu vitamin A
Điều trị
Trực tiếp
Chế
độ ăn phù hợp: sữa mẹ, ăn dặm đúng cách
Cho trẻ đi chủng ngừa đúng đúng lịch
Đối với trẻ có nguy cơ: uống Vitamin A /6 tháng.
15. Bệnh mắt do thiếu vitamin A
Điều trị
Trực tiếp
Uống
Vitamin A liều tấn công:
Thiếu Vitamin A biểu hiện ở mắt
Suy dinh dưỡng nặng
Nhiễm khuẩn tái phát ở hệ hô hấp, tiêu hóa, tiết
niệu và ở ngoài da.
Sau khi trẻ bị các bệnh nhiễm khuẩn làm suy
giảm miễn dịch: sởi, ho gà, lao…
16. Bệnh mắt do thiếu vitamin A
Điều trị
Trực tiếp
Uống
Vitamin A liều tấn công:
<1 tuổi: tổng liều 300 000 UI (3 lần)
>1 tuổi: tổng liều 600 000 UI (3 lần)
Cách
Lần
uống
1: ngày đầu tiên ngay khi nhập viện
Lần 2: sau hai ngày khi trẻ nhập viện.
Lần 3: cách lần 2 từ 7-10 ngày
17. Bệnh mắt do thiếu vitamin A
Điều trị
Gián tiếp
Nuôi
con bằng sữa mẹ
Cần cung cấp đủ chất béo để hỗ trợ hấp thu
Vitamin A.
Uống Vitamin A phòng bệnh/6 tháng
Tiêm chủng theo lịch