Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Thuật ngữ giải phẫu hệ thần kinh và ứng dụng CT
Similar to Thuật ngữ giải phẫu hệ thần kinh và ứng dụng CT (20)
More from TBFTTH
More from TBFTTH (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Thuật ngữ giải phẫu hệ thần kinh và ứng dụng CT
- 1. Thuật ngữ giải phẫu hệ thần kinh và ứng dụng CT Người soạn: Nguyễn Quốc Huy Cần Thơ, ngày 19 tháng 11 năm 2017 Group CNKTYK
- 2. Nội dung • Xương sọ (skull) • Đường khớp (suture) • Màng não (meninges) • Khoang dịch não tủy (CSF space) • Nhu mô não và thùy não (brain parenchyma and lobe) • Cấu trúc chất xám (grey matter structure) • Cấu trúc chất trắng (white matter structure) • Hố sau (Posterior fossa) • Vùng mạch máu não (cerebral vascular territories • Cấu trúc calci hóa (calcified structure)
- 3. xương • Frontal: X. trán • Parietal: X. đỉnh • Occipital: X. chẩm • Ehtmoid: X. sàng • Sphenoid: X. bướm • Temporal: X. thái dương
- 4. Đường khớp (suture) Thóp (fontanelle) • Coronal: khớp vành • Sagittal: khớp dọc • Lambdoi: khớp lam đa • Squamosal: khớp trai
- 5. Pterion: thóp trên trước (X.trán + X.đỉnh + X.thái dương) • Chấn thương Pterion => chấn thương đm não giữa (chạy trong rãnh) => tụ máu ngoài màng cứng
- 6. Hố (fossa) • Hố sọ trước • Hố sọ giữa • Hố sọ sau • PF: hố yên
- 7. Xoang (sinus) • Ethmoid sinus: xoang sàng • Sphenoid sinus: xoang bướm – Thông với mũi • Mastoid cell: xoang chũm – Thông với tai giữa
- 8. Xoang (sinus) • Sphenoid: xoang bướm • Chấn thương vỡ sọ => có dịch
- 9. Xoang (sinus) frontal sinus: xoang trán Người có người ko
- 10. Xoang (sinus) • Maxillary: xoang hàm
- 11. Màng não (Meninges) • Dura mater: màng cứng – Gắn chặt với lớp trong xương sọ • Arachnoid mater: màng nhện – Gắn chặt với màng cứng • Subarachnoid space: khoang dưới nhện • Pia mater: màng nuôi – Gắn với não • Falx cerebri: liềm đại não – Là hàng rào ngăn xâm nhiễm • Tentorium cerebelli: lều tiểu não – Ngăn cách tiểu với đại
- 13. Lều tiểu não (tentorium cerebelli). Ngăn cách tiểu với đại petrous: xương đá
- 14. Xuất huyết khoang dưới nhện hoặc tụ máu dưới màng cứng thì tăng đậm độ lều tiểu não
- 15. Falx cerebri: liềm đại não. Là hàng rào ngăn xâm nhiễm
- 16. Liềm não bản chất là màng não (màng cứng) chạy dọc giữa não chia làm 2 bán cầu đại não • Xảy ra hiệu ứng choán chỗ (mass effect) khi có tác nhân gây bệnh
- 17. Mass effect
- 18. Khoang dịch não tủy (CSF space) • Sulci: rãnh, chứa CSF • Fissure: khe • Basal cistern: bể đáy • Gyrus: hồi – Là nếp gấp não – Giữa hồi là rãnh
- 19. Sulcus: rãnh and Gyrus: hồi
- 20. Fissure > Sulcus: khe > rãnh • Sylvian: chia trán và thái dương
- 21. Ventricular: não thất là khoang nằm sâu trong não chứa CSF. Chứa đám rối mạch mạc (choroid plexus) tiết CSF và luôn bị calci hóa ở người lớn
- 22. BÊN thông với 3 bằng lỗ của Monro (foramen of Monro). Basal cistern: bể đáy
- 23. BÊN thông với 3 bằng lỗ của Monro (foramen of Monro). Basal cistern: bể đáy
- 24. Não 4: ở hố não sau, giữa thân não và tiểu não. Thông với não 3 bởi ống sylvius
- 25. Nhu mô não và thùy não • Chất xám: thân neuron • Chất trắng: sợi trục
- 26. Chất Trắng -> xám. Chất Xám -> trắng bệnh lý làm thay đổi đậm độ
- 27. Rãnh trung tâm: chia trán với đỉnh
- 29. Cấu trúc chất xám • Cortex: vỏ • Insula: thùy đảo • Basal ganglia: hạch nền • Thalamus: đồi thị
- 30. Vỏ chất xám: Cortical grey matter
- 31. Thùy đảo: insula. Ở phía trong khe sylvian. Không xác định được Insula là dấu hiệu sớm nhồi máu cấp đm não giữa
- 34. Basal ganglia (chấn thương ảnh hưởng đến di chuyển): hạch nền = lentiform + caudate Thalamus (chấn thương -> hội chứn đau đồi thị): đồi thị lentiform: nhân bèo caudate: nhân đuôi
- 35. Cấu trúc chất trắng • Internal capsule: bao trong – Nối vành tia với thân não – Nhánh xiên của đm não giữa => dễ bị nhồi máu vì nhỏ – Chấn thương nhỏ, ảnh hưởng lớn đến vận động, cảm giác • Corona radiata: vành tia • Corpus callosum: thể trai
- 36. Genu of corpus callosum: gối của thể trai splenium: lồi trai
- 38. Corpus callosum: thể trai genu: gối Splenium lồi
- 40. Vành tia • Phía trên bao trong là vành tia • Nối với vành tia bên cạnh bởi thể trai • Khối u 1 bên não có thể di căn sang bên bởi thể trai
- 41. Hố sau (Posterior fossa) • Cerebellum: tiểu não • Brain stem: thân não • Tentorium cerebelli: lều tiểu não – Ngăn cách tiểu với đại
- 43. Cerebrum: thân não tentorium: lều tiểu não cerebellum: tiểu não mid brain: não giữa medulla oblongata: hành não
- 44. Vùng mạch máu (Cerebral vascular territories) • Anterior cerebral arteries: đm não trước • Middle cerebral arteries : đm não giữa • Posterior cerebral arteries : đm não sau
- 45. Trên não thất bên
- 46. Thùy đảo
- 47. Tiểu não: cấp máu bởi đm đốt sống – thân nền (vertebrobasilar artery)
- 48. Cấu trúc bị calci hóa (bình thường) • Choroid plexus: đám rối mạch mạc • Pineal gland: tuyến tùng • Basal ganglia: hạch nền • Falx: liềm đại não
- 49. Đám rối mạch mạc ở người lớn luôn bị calci hóa
- 50. Tuyến tùng: sau não thất 3, thường xuyên bị calci hóa
- 51. Calci hóa hạch nền thường xuyên ở người trẻ
- 52. Calci hóa ở liềm đại não dễ nhầm lẫn với nhồi máu cấp khi xem ở cửa sổ não
- 54. Chấn thương não • Chấn thương sọ và da đầu (skull and scalp injury) • Thể tích não (brain volume) • Thiếu máu cục bộ mạn tính (chronic ischaemia) • Thiếu máu cục bộ cấp tính (acute ischaemia) • Xuất huyết ngoài trục (extra-axial haemorrhage • Xuất huyết não (intracerebral haemorrhage /ICH) • Khối u trong não (intracranial masses) • Hiệu ứng choán chỗ (mass effect)
- 55. Chấn thương sọ và da đầu (skull and scalp injury) • Nứt sọ và tụ máu dưới da đầu
- 56. Phân biệt nứt và đường khớp • Khớp: lởm chởm • Nứt: thẳng
- 57. Phân biệt nứt và đường khớp • Nứt: xương ko liên tục • Khớp: xương liên tục
- 58. Nứt xương • Nứt và tụ máu ngoài màng cứng
- 59. Chấn thương nền sọ, máu trong xoang bướm
- 60. Thể tích não (brain volume) • Cần xem tuổi • Não thất lớn khi già • Não thất nhỏ – khi còn trẻ – Mất trí – Nghiện rượu
- 61. Thể tích não • Nhìn rãnh để đánh giá
- 62. Thể tích não • Não úng thủy (hydrocephalus) – tăng sản xuất, giảm hấp thu – Khối lớn ở não thất – Nếu cấp => tổn thương lớp lót não thất => phù chất trắng tiền não thất . Là transependymal oedema
- 63. Não úng thủy • Đặc điểm – Não thất to – Chất trắng tiền não thất giảm đậm độ – Rãnh nhỏ
- 65. Thể tích não: Bệnh alzheimer • Mất trí • Ảnh hưởng tới thùy thái dương
- 66. Bệnh Alzheimer • Đặc điểm – Giảm thể tích thùy thái dương – Lớn não thất bên
- 67. Thể tích não: phù não • Đặc điểm – Ko phân biệt được chất trắng – xám – Não thất và rãnh nhỏ
- 68. Thiếu máu cục bộ mạn: chronic ischaemia • Bệnh mạch máu nhỏ – Chất trắng giảm đậm độ • Eitology – Smoking – Diabetes – Hypertention
- 69. Thiếu máu cục bộ mạn
- 70. Nhồi máu ổ khuyết: LACUNAR INFARCTS • Mô não bị hoại tử mềm ra và bị mục, để lại những xoang nhỏ
- 71. Vùng nhồi máu cũ • Vùng giảm đậm độ phân rõ giới hạn
- 72. Thiếu máu cục bộ cấp: acute ischaemia • Loại trừ xuất huyết não nếu nghi ngờ nhồi máu • Hyperdensive sign • Insular ribbon
- 73. Vùng nhồi máu cấp: ACUTE TERRITORIAL INFARCT
- 74. Hyperdense artery sign: thấy cục máu đông trong đm não giữa
- 75. Insular ribbon sign: ko nhận biết được thùy đảo
- 76. Xuất huyết ngoài trục: EXTRA- AXIAL HEMORRHAGE • EXTRADURAL HEMATOMA: tụ máu ngoài màng cứng • SUBDURAL HEMATOMA: tụ máu dưới màng cứng • SUBARACHNOID HEMATOMA: tụ máu dưới nhện
- 77. Extradural haematoma: tụ máu ngoài màng cứng • Sau chấn thương => tổn thương đm => tụ máu • Hình lồi cầu. Vì màng cứng dính chặt với sọ ở các đường khớp • Giới hạn bởi các đường khớp
- 78. Hình lồi cầu Giới hạn bởi các đường khớp
- 79. Subdural haematoma: tụ máu dưới màng cứng • TM sọ dễ vỡ (chấn thương nhẹ hoặc ko chấn thương). • >65 tuổi và sử dụng chống đông (anti- coagulated)
- 80. Subdural haematoma • Hình liềm • Tăng đậm độ • Ko chạy qua các rãnh • Hiệu ứng choán chỗ ở các rãnh
- 81. Subarachnoid haemorrhage: xuất huyết dưới nhện • Chấn thương hoặc phình mạch (aneurysm) • Thông với não thất 4 nên có thể vào CSF space: khe (fissure), rãnh (sulci), bể đáy(basal ganglia), não thất (ventricules)
- 82. Xuất huyết dưới nhện
- 83. Xuất huyết dưới nhện: chỉ có dấu hiệu máu trong não thất
- 84. Xuất huyết dưới nhện: máu trong rãnh não
- 85. INTRACEREBRAL HEMORRHAGE (ICH): xuất huyết nội sọ • Tự phát hoặc chấn thương • Đậm độ cao (máu) được bọc bởi đậm độ thấp (phù) • Tiền sử tăng huyết áp • Vào viện vì đột ngột yếu một bên
- 87. Xuất huyết nội sọ
- 88. Xuất huyết nội sọ + xuất huyết dưới nhện • Máu được bọc bởi phù (ICH) • Tăng đậm độ ở các khe (xuất huyết dưới nhện)
- 89. U nội sọ • Trong trục (trong não) • Ngoài trục (ngoài não)
- 90. Tổn thương trong trục • Thông thường nhất • Tăng sinh và ác tính hơn là lành • U thần kinh đệm (Glioma) và di căn não (cerebral metastases)
- 91. Glioma: u thần kinh đệm (ko cản quang) • Đặc điểm ls như nhồi máu não cấp • Tiền sử đau đầu khi nằm (posture headache) • Khối giảm động độ ko đồng dạng • Hiệu ứng choán chỗ
- 92. Glioma (có cản quang) • Giảm đậm độ: hoại tử • Tăng đậm độ: phù • Khối u không đồng dạng : ring enhancement • Abscesses não giống Glioma
- 93. Di căn não: trước và sau cản quang • Nhiều tổn thương ko đồng dạng: ring enhancing
- 94. Tổn thương ngoài trục • U màng não thường lành, bọc bởi phù • Đặc điểm: – Hình tròn – Calci hóa trung tâm – Tăng đậm độ
- 95. U màng não (sau cản quang) • Khối u tăng sáng do cản quang • Phù não lân cận • Tiếp xúc liềm não
- 96. Hiệu ứng choán chỗ (mass effect) • Bởi khối u nội sọ, xuất huyết, phù • Lấn át rãnh => não thất => nửa bán cầu
- 97. Chèn ép rãnh
- 98. Xuất huyết nội sọ bọc bởi phù • Hiệu ứng choán chỗ: chèn rãnh và 1 phần não thất
- 99. Khối u nội sọ • Chèn – Rãnh – Não thất bên • Đường giữa bị lệch
- 100. Choán chỗ đối bên phải tụ máu dưới màng cứng trái • Chèn ép – Rãnh trái – Não thất trái • Đường giữa lệch phải • rãnh, não thất bên phải cũng bị chèn ép
- 101. Át bể đáy