Цусны дэлгэрэнгүй шинжилгээ

1. ЭРИТРОЦИТ

2. ЭРИТРОЦИТ-МОРФОЛОГИ
• 2 талаасаа хотгор диск хэлбэртэй-Дискоцит 98%
• Хавтгай гадаргуутай-Планоцит 0-6%
• Олон өргөс шүдэнцэр бүхий гадаргуутай
Эхиноцитүүд 6%
• Хүнхэр гадаргуутай-Стаматоцит1-3%
• Бөмбөлөг хэлбэр бүхий-Сфероцит1%
Хөндлөн
Эгц урдаас

3. ЭРИТРОЦИТ
МОРФОЛОГИ

4. ГЕМАТОКРИТ
• Эрэгтэй: 42-52%
• Эмэгтэй: 36-48%
• Хүүхдэд
• 2-6сар: 35-49%
• 6сар-1нас:29-43%
• 1-6нас: 30-40%
• 6-16нас: 32-42%
Центрифуг
Цусны сийвэн
55%
Лейкоцит, ялтас эс
1%>
Эритроцит 45% Дүрст элемент

5. ГЕМАТОКРИТ БУУРАХ
• Анеми: <30% бол дундаас хүнд зэргийн анеми
• Лейкеми, лимфома, ходжкины өвчин, миелопролифератив эмгэг
• Цочмог ба архаг цус алдалт
• Цус задралын урвал: Тохироогүй бүлгийн цус юүлэх

6. ГЕМАТОКРИТ ӨСӨХ
• Эритроцитоз
• Жинхэнэ полицитеми
• Шок
• Гемоконцентраци өсөх

7. ЭРИТРОЦИТ-ТООН БАРИМТ
Зузаан нь 2мкм
Голч нь 7-8мкм
Нийт эзэлхүүн 85-95мкм3
Талбай 145мкм2
Хувийн жин 1096
71% ус, 28%
гемоглобин, 5%
липид, 3% глюкоз
Хөндлөн
Эгц урдаас

8. ЭРИТРОЦИТЫН ТОО
• Эрэгтэй: 4.7-аас 6.1 x10^12 /L
• Эмэгтэй: 4.2-аас 5.4 x10^12 /L

9. • Анеми
• Төмөр дутлын анеми
• Витамин В12 дутлын анеми
• Гипоапластын болон цус
задралын анеми
• Архаг цус алдалт
• Цочмог цус алдалт
• Жирэмслэлт
• Гиперпротейнеми
• Гипергидратаци
ЭРИТРОЦИТЫН ТОО БАГАСАХ-ЭРИТРОЦИТОПЕНИ

10. • Анеми зэрэг
1. >3.8x1012 /л Хөнгөх зэрэг
2. 3,0-2,0x1012 /л Дунд зэрэг
3. <2x1012 /л Хүнд зэрэг
ЭРИТРОЦИТЫН ТОО БАГАСАХ-ЭРИТРОЦИТОПЕНИ

11. ЭРИТРОЦИТЫН ТОО ИХСЭХ-ЭРИТРОЦИТОЗ
Туйлын эритроцитоз
• Анхдагч эритреми
• Хоёрдогч эритреми
• Янз бүрийн шалтгаантай гипокси
• Бөөрний эмгэгүүдийн улмаас эритропоэтин ялгаралт ихсэх
• Кушингийн хам шинж, феохромоцитома гиперальдостеронизмын оед
АКТГ, андроген дааврын илүүдэл

12. ЭРИТРОЦИТЫН ТОО ИХСЭХ-ЭРИТРОЦИТОЗ
Харьцангуй эритроцитоз
• Эритроцитын ерөнхий хэмжээ өөрчлөгдөөгүй үед нэгж эзэлхүүнд
байх эритроцитын тоо ихсэх
• Гипогидратаци

13. ЭРИТРОЦИТЫН ТУНАХ ХУРД-ESR
Эритроцит
хувийн жин
1096
Сийвэнгийн
хувийн жин
1024-1030
• Нярайд 1-2ммцаг
• Настай хүмүүст 15-20ммцаг
• Эрэгтэй: 1-10мм/цаг
• Эмэгтэй: 2-12мм/цаг

14. ЭРИТРОЦИТЫН ТУНАХ ХУРД-ESR
ESR ихсэх
• Эритроцитопени
• Халдвар, үрэвсэл
• Хөгшрөлт болон жирэмслэлт,
сарын тэмдгийн үеэр
• Глобулин ихсэх
• Декстран, метилдопа,
пенициламин прокаинамид эмүүд
ESR багасах
• Эритроцитын хэлбэр өөрчлөгдөх
• Эритроцитоз
• Аспирин, кортизон, квинин зэрэг
эмүүд

15. ГЕМОГЛОБИН
• Эрэгтэй: 130-160г/л
• Эмэгтэй: 110-140г/л
Гемоглобин Гем Глобин

16. ГЕМОГЛОБИНЫ СОЛИЛЦОО

17. ГЕМОГЛОБИНЫГ ТООЦООЛОХ
• 1 g Hb = 3.46 mg Fe
• 1 mL цусанд 15 g/dL Hb = 0.5 mg Fe
• RBC x 3 = Hb
• Hb x 3 = Hct
• Microcytic < 80 fL
• Macrocytic > 100 fL

18. ГЕМОГЛОБИНЫ ХЭМЖЭЭ БУУРАХ
• Төмөр дутлын анеми,
• талласеми,
• В12 дутлын анеми,
• Элэгний эмгэг, гипотиройдизм
• Хурц цус алдалт
• Цус задралын анеми
•Анемийн зэрэг
• Хөнгөн-HGB > 90 г/л
• Дунд- HGB > 90-70 г/л
• Хүнд- HGB <70 г/л

19. ГЕМОГЛОБИНЫ ХЭМЖЭЭ ИХСЭХ
• Жинхэнэ полицитеми
• Зогсонгшилт зүрхний дутагдал
• Уушигны архаг бөглөрөлт өвчин

20. ӨНГӨ ИЛТГЭГЧ-FI
Гемоглобины
хэмжээ
Улаан эсийн тоо
0,8-1,0
1,1<
0,75 >
Нормохром
Гипохром
Гиперхром

22. УЛААН ЭСИЙН ДУНДАЖ ЭЗЭЛХҮҮН-МСV
• Сорьц дахь улаан эсийн дундаж эзэлхүүн
• Femtolitres-fl нэгжээр илэрхийлдэг
• 1fl=10-15 L
• MCV нь улаан эсийн дундаж хэмжээг заана.

23. MCV-Г ТООЦООЛОХ ТОМЪЁО
МСV
Гематокрит%
Улаан эсийн тоо/саяар/
10
ХЭВИЙН ХЭМЖЭЭ=80-100fl

24. ЖИШЭЭ НЬ
• Гематокрит нь 42,5%
• RBC нь 4,58 сая буюу 4,58х1012 /л
МСV
0.425
4.58x1012/л
10 92,8x10-15/л буюу 98,2fl

25. МСV ӨӨРЧЛӨЛТ
• MCV нь улаан эсийн дундаж хэмжээнээс шалтгаалан
нэмэгдэж буурдаг.
• MCV хэвийн-Нормоцит/улаан эсийн дундаж хэмжээ
хэвийн/
• MCV багасах-Микроцит/улаан эсийн дундаж хэмжээ бага/
• MCV ихсэх-Макроцит /улаан эсийн дундаж хэмжээ ихсэх/

26. МСV БАГАСАХ ШАЛТГААН
• 70fl-ээс буурах
• Төмөр дутагдалын цус багадалт
• Талласеми
• Сидеробластик анеми

27. МСV ИХСЭХ ШАЛТГААН
• 150fl-ээс ихсэх
• Вит В12 болон фолийн хүчлийн дутагдын анеми
• Элэгний өвчин
• Гипотиреодизм
• Архи
• Апласктик анеми

28. МСV ХЭВИЙН-НОРМОЦИТЫН АНЕМИ
• 80-100fl
• Архаг өвчин
• Цус задралын анеми
• Бөөрний шалтгаант анеми
• Апластик анеми

29. НЭГ ЭРИТРОЦИТЭД НООГДОХ ГЕМОГЛОБИНЫ
ХЭМЖЭЭ-МНС
• Нэг ширхэг эритроцитэд агуулагдаж буй гемоглобины хэмжээ
• Пикограм /picogram-pg/ нэгжээр илэрхийлнэ

30. ТОМЪЁО
МСН
Гемоглобин(гр/дл)
Эритроцит тоо/саяар/
ХЭВИЙН ХЭМЖЭЭ=27-33пикограм

31. МСН ХЭМЖЭЭ ӨӨРЧЛӨЛТ
• Нормохромын МСН<24-34пг
• Гипохромын МСН<24пг
• Гиперхромын МСН>34пг

32. НЭГ УЛААН ЭСЭД НООГДОХ ГЕМОГЛОБИНЫ
КОНЦЕНТРАЦИ-MCHC
• Улаан эсэд агуулагдаж буй нийт гемоглобины концентраци
• Хувиар эсвэл гр/дл нэгжээр илэрхийлэгдэнэ.

33. МСНС ТООЦООЛОХ ТОМЪЁО
МСНС
Гемоглобин(гр/дл)
Гематокрит/%/
100
ХЭВИЙН ХЭМЖЭЭ=32-36% эсвэл гр/дл

34. ЖИШЭЭ НЬ
• Гемоглобин нь 12,5 грдл
• Гематокрит нь 37%
МСНС
12,5 гр/дл
37%
100 34

35. MCHC БАГАСАХ ШАЛТГААН
• Гемоглобины нийлэгжил буурахад МСНС багасдаг
• Төмөр дутлын цус багадалт

36. MCHC ИХСЭХ ШАЛТГААН
• Удамшлын спероцит /бөмбөрцөг хэлбэрийн улаан эс
• Аутоиммуны цус задралын анеми
• Хадуур эст анеми
• Гемоглобин С эмгэг

37. УЛААН ЭСИЙН ТАРХАЛТЫН ӨРГӨН-RDW
• Улаан эсийн тархалтын өргөн (RDW) нь эритроцитын
хэмжээ эсвэл эритроцитын хэлбэлзлийг хэмждэг үзүүлэлт
юм.
• Хэлбэлзлийн коэффицент: RDW-CV/Coefficient of Variation/
• Хэмжих нэгж нь хувиар /%/ илэрхийлнэ.
• Стандарт хэлбэлзэл: RDW-SD/standard deviation/
• Хэмжих нэгж нь Femtolitres-fl илэрхийлнэ.

38. ХЭВИЙН ХЭМЖЭЭ
•RDW-SD 39-46 fL
•RDW-CV 11.6-14.6%
RDW-CV = (Standard deviation of MCV ÷ MCV) × 100.

39. RDW ӨСӨХ
• Төмөр дутлын анеми: МCV буурдагтай холбоотой
• Фолийн хүчил, В12 дутлын анеми: МCV ихэсдэгтэй
холбоотой
• Цочмог ба архаг цус алдалт

40. ХЭВИЙН ЦУСНЫ ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ШИНЖИЛГЭЭ-CBC

41. Цус алдалтын дараах ЦДШ гарах өөрчлөлт
• Цус алдсанаас хойш 2-3 хоногийн дараа шинжилгээнд өөрчлөлт илэрдэг.
•Эритроцитын тоо, гемоглобины хэмжээ тэнцүү харьцаатайгаар багасна.
•Өнгө илтгэгч хэвийн байна.
•Нормоцитүүд /зарим хэвлэлд нормобласт гэдэг/ захын цусанд гарч ирнэ.
•Гематокрит багасна.
•Ретикулоцит олширно.
•ЭТХ хурдасна.

42. В12 ВИТАМИН, ФОЛИЙН ХҮЧИЛ ДУТЛЫН ЦУС БАГАДАЛТЫН
ҮЕД ЦДШ ГАРАХ ӨӨРЧЛӨЛТ
• Гемоглобины хэмжээ бага зэрэг буурна.
•Эритроцитын тоо эрс цөөрнө.
•Өнгө илтгэгч 1.1-ээс дээш болно. /Гиперхроми/
•Эритроцитын голч ихэснэ.
•Эритроцитын хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөхөөс гадна мегалоцит макроцит, гиперхроми
илэрнэ.
•Гематокрит эритроцитын тоотой харьцуулан жишихэд их байна.
•Ретикулоцит хэвийн буюу цөөрнө. Харин эмчилгээ хийж эхлэхэд эрс олширно.
•ЭТХ нилээд хурдсах талтай.
•Миелограммд эритробласт, промегалобласт, мегалобласт, мегалоцитүүд олноор гарч
ирэх ба Жоллийн биенцэр, Кеботын цагираг харагдана.

43. ТӨМРИЙН ДУТЛЫН ЦУС БАГАДАЛТЫН ҮЕД ЦДШ
ГАРАХ ӨӨРЧЛӨЛТ
• Гемоглонины хэмжээ эрс багасна.
• Эритроцитын тоо хэвийн эсвэл бага зэрэг цөөрнө.
• Өнгө илтгэгч 0.8-аас доош буурна. /Гипохроми/
• Эритроцитын голч багасна.
• Эритроцитын хэлбэр хэмжээ өөрчлөгдөнө. (пойкилоцитоз, анизоцитоз)
• Гематокрит /эритроцитын ерөнхий эзэлхүүн/ багасна.
• Ретикулоцитын тоо хэвийн буюу бага зэрэг олширно.
• Эритроцитын тунах хурд (ЭТХ) бага зэрэг түргэснэ.
• Миелограммд: анизоцитоз, гипохроми, пойкилоцитоз илэрснээс гадна эритробластын боловсролт 0.8-аас
буурч, нормоцитын хемоглобинжих үйл явц буурдаг

44. АШИГЛАСАН МАТЕРИАЛ
• https://emedicine.medscape.com/article/2054497-overview#a2
• https://www.slideshare.net/GovardhanJoshi/blood-indices
• https://en.wikipedia.org/wiki/Mean_corpuscular_hemoglobin_concentration
• https://en.wikipedia.org/wiki/Mean_corpuscular_hemoglobin