Сувилахуй

1. Арьсан доторх тарилга
АСБД-209 Б.Номин

2. Агуулга
Зорилго
Заалт
Тарилга
хийх газар
Анхаарах
зүйлс
Үйлдэл
хийх
дараалал
Хэрэглэг
дэхүүн

3. Зорилго
Оношлогооны зорилгоор
тарина.
Зураг №1: Янз бүрийн бодист
тухайн хүний хэт мэдрэгшил
арьсан доторх тарилгыг
тарьсны дараах илрэх байдал.

4. Заалт
Зарим төрлийн халдварт
өвчний онош тогтоох
Эмийн болон ургамлын гаралтай
бодист харшилтай эсэхийг тогтоох
Урьдчилан сэргийлэх тарилга
хийлгэх
Туберкулины сорил
Харшлын сорил
Урьдчилан
сэргийлэх
вакцин

5. Тарилга хийх газар
• Шууны дунд 13-ын дотор талын гадаргуу
Зураг а
• Өвчүүний дээд хэсэг Зураг б
• Далны хэсэг Зураг в
А Б В

6. • Хүний арьс нь 3
давхаргаас тогтоно.
– Эпидерм
– Дерм
– Гиподерм
• Арьсан доторх
тарилгыг арьсны
“дерм”-ийн давхаргад
хийнэ.
Тарилга хийх газар

7. Хэрэглэгдэхүүн
• 1 мл тариур 28-31G
• Тарилгын уусмал
• Ариутгагч уусмал хөвөн
бөмбөлөг
• Нэг удаагийн бээлий
• Хог хаягдлын уут сав
• Туншил хөрөөдөгч

8. Хийх үйлдийн дараалал
1. Өвчтөнтэйгээ танилцаж
өөрийгөө танилцуулна
2. Хийх үйлдийнхээ
зорилгоо танилцуулах
3. Үйлчлүүлэгчийг үйлдэлд
бэлэн эсэхийг асуух
4. Үйлчлүүлэгчидэд биеэ
бэлдэхийг хэлсэн

9. • Гараа угаах
• Ариун бээлий өмсөх
• Хэрэглэгдэх зүйлсийг
цуглуулсан эсэх
• Туншил, тариурыг
шалгаад ариун дэлгэш
дээр байрлуулах
• Туншилтай эмийн
бодисыг шалгаад
туншлын хүзүүг
ариутгах
Хийх үйлдийн дараалал

10. • Туншлаас эмийн
бодисыг соруулан
шалгах
• Зүүний тагийг хийж
тариураас хийг
гарган тарилгад
бэлтгэх
• Тарилгын талбайг
сонгож ариутгах
Хийх үйлдийн дараалал

11. • Үйлчлүүлэгчийн арьсыг тэнийлгэн барин зүү
тариураа 5-15 хэмийн өнцгөөр хатгах
Хийх үйлдийн дараалал

12. • Хатгасан хэсэгтээ эмийн бодисыг шахан
тарина.
Хийх үйлдийн дараалал

13. • Зүү тариураа тарьж дуусмагц огцом сугалж
авах
Хийх үйлдийн дараалал

14. • Тариурыг сугалж аваад таглаж аюулгүй
хайрцганд, ариутгасан хөвөнг хог хаягдалын
шар уутанд хаях
• Бээлийг стандартын дагуу тайлж хог
хаягдалын шар уутанд хаях
• Эргэх холбоо тогтоох
• Гараа угаах
Хийх үйлдийн дараалал

15. Арьсан дотор тариа хийх

16. Анхаарах зүйлс
• Хүчинтэй хугацаа: Эмэнд хамаарах бүх зүйлийн
хүчинтэй хугацааг хянана.
• Эм: Туншилд болон флаконд байгаа эмийн нэр,
тун хэмжээг шалгана. Нэр хаяг нь тодорхойгүй
юмуу өнгө нь өөрчлөгдсөн, тунадас бүхий
эмийг тарихгүй.
• Ариун чанар: Бэлтгэх явцад материалууд ариун
чанар хадгалагдах ёстой. Тариа хийхээр
бэлтгэхдээ гараа угаана. Тарилгын талбайг
төвөөс зах уруу ариутгах

17. • Хийгүй байх: Тариурт хий байгаа эсэхийг
шалгаж хийг гаргана
• Хянамгай байдал: Зүүг хамгаалалтын
уутнаас гаргасны дараа тариурт зүүг сайтар
бэхэлж унахаас болгоомжлон маш
болгоомжтой байна.
• Хамгаалалтгүй зүүнд юу ч хүргэж болохгүй.
Анхаарах зүйлс

18. Туберкулины сорил
Сvрьеэгийн халдварыг тодорхойлдог болохоос
євчинг оношилдоггvй" мєн сvрьеэгийн вакцины
чанарыг шалгахад хэрэглэдэг. Сvрьеэгийн сорилыг
зvvн гарын бугуйны арьсан дотор тарьж хэрэглэдэг.
Сорилын хариу урвалыг 48-72 цагийн дараа дvгнэх
ба дvгнэхдээ зєвхєн vvссэн гvвдрvvний хєндлєн
хэмжээг хэмжиж дvгнэнэ.

19. Туберкулины сорил
•Сорил тавьсан хэсгийг
маажихгvй, оролдохгvй байх
• Шархны лент зэргийг
наахгvй, бинтээр ороохгvй
байх
• Сорил тавьсан хэсэгт цэврvv
vvсвэл хагалж болохгvй
• Хэвийн дэглэмээ сахиж
болно, жишээ нь: усанд орох,
спортоор хичээллэх гэх мэт.
Сорил
тавиулсан хүнд
анхааруулж
хэлнэ.

20. № Гүвдүүрний
хэмжээ
Хариу
1 1 мм эсвэл зєвхєн зvvний
ор vлдсэн бол
Сөрөг
2 2-4 мм хэмжээтэй
улайлттай бол
Эргэлзээтэй. Энэ тохиолдолд сарын дараа дахин
сорил тавина.
3 5-11 мм хэмжээтэй бол Эерэг. Энэ нь сvрьеэгээр халдварлагдсаныг
илэрхийлнэ.
4 Хvvхдэд 12-16 мм, насанд
хvрэгчдэд 12-20 мм
хэмжээтэй гvвдрvv vvсвэл
Хэт эерэг: Хэт эерэг, хэт єндєр эсрэг гарсан
тохиолдлуудад сvрьеэ євчнийг илрvvлэх
гvнзгийрvvлсэн шинжилгээг (цэр, цусны
ерєнхий шинжилгээ, цээжний гэрлийн
шинжилгээ гэх мэт) заавал хийх шаардлагатай.
Туберкулины сорил үнэлэх

21. Арьсан доторх тарих тарилга шинэ
хэлбэр
Сүүлийн үед уламжлалт
тарилгаас татгалзаж
автомат тариурыг ашиглаж
байна. Автомат тариур нь:
1. Тунг зөв шахна.
2. Өвтөлтгүй шахам
3. Зүүний гэмтэлээс
сэргийлнэ.
4. Дахин ашиглах
боломжгүй
5. Ашиглахад хялбар

22. Арьсан дотор урьдчилан сэргийлэх
вакцих хийх
Жишээ нь халдварт саа, галзуу
эсрэг вакцин, хүний папилома
вирусын (HPV), томуу (ханиадны),
гепатит В-ийн вакциныг арьсан
дотор хийж байна.
Арьсан дотор вакцин хийх нь
булчин болон судсанд хийснээс 3
давуу талтай:
1. Антигений эсрэг дархлааны
хариу урвал хүчтэй явагдана.
2. Антигений тунг багаар хийх
3. Хэсэг газрын өвдөлт
мэдэгдэхүйц бууруулна.

23. Арьсан дотор эмчилгээний тариа
хийх
Хорт хавдар, халдварт
өвчин, аутоиммуны өвчний
эсрэг вакцин орно. Жишээ
нь умайн хүзүүний хорт
хавдрын эсрэг эмчилгээний
вакциныг цавины арьсан
дотор хийж байна.

24. Ашигласан материал
• Ерөнхий мэргэжилийн эмч нарт түгээмэл хэрэглэгдэх
эмчилгээ, оношлогооны гардан үйлдлийн эмхэлтгэл.
Улаанбаатар 2006. Б.Мөнхдалай
• https://moodle.gprc.ab.ca/videos/nursing_videos/mosby_4
th_edition/Advanced/skill/U006.html
• https://www.bd.com/hypodermic/pdf/Intradermal_Injectio
n_Guidelines.pdf
• http://www.novosanis.com/healthcare/intradermal-
injection
• https://www.youtube.com/watch?v=f3w-MlDAdg0
• http://www.atitesting.com/ati_next_gen/skillsmodules/con
tent/medication-administration-3/equipment/intradermal-
injections.html